TAFELKLEEDEN - DIVANDEKKEN.
VERSLAG DER ARBEIDSINSPECTIE
G. J. van Harten
Fa. J W. VAN ACHTER3ERGH,
I WssIsingeS 12-13, Telefoon 238.
6322 PROCESSEN-VERBAAL
DE
KATHOLIEKEN
ROTARY
EN
Wat Rotary beoogt
BRAND AAN BOORD
Merlasid neemt deel
Aan de conferentie
van Briand
Dr. G. J. BOEKENOOGEN t
De Fa D
Oe Fa M R N Oostervesn
RADIONIEUWS
KORTEGOLF-ONTV ANGER
VOOR IEDEREEN
Product van Telefunken
Havik 41 - Tel. 292
Exide*Autostarterbatterij
f 28,00
Auto Garages bekend rabat.
HUMORHOEKJE
S2SCEJ3SJ8HS
CTtft-./;-ir< ,-rf-- TM V! «tf f i' JY<.i Iff-Til1 «HF' .YftiFH f TTi *.t- t.ltSIJ fM^T»T1 W~~
Toeneming van den fabrieks
beid voor vrouwen en
meis jes
Behoefte aan ontwikkeling der
arbeidende jeugd
instellingen in dezelfde richting werkzaam.
Maar voldoende om allen te bereiken, die
hulp en leiding noodig hebben, zijn do zeer
toegewijde, meest vrijwillige krachten nog
lang niet. De Volksuniversiteiten trekken
nog weinig arbeiders aan en zeker de jon
geren niet.
Aan het verslag zijn do bijbehoorende sta
ten over arbeidsvergunningen, inrichtingen
enz. toegevoegd. Enkele, voor bepaaldo be
drijven belangrijke gedeelten, zooals over
omgevallen door electriciteit, ongevallen
met machines, zijn overgedrukt en in bro-
sture-vorm verkrijgbaar gesteld.
Uit het Jaarverslag van de „Arbeidsin
spectie'' blijkt het volgende:
Het jaar 1929 vertoonde in zijn eerste drie
kwartalen een geleidelijke voortzetting van
de gunstige ontwikkeling der industrieele
bedrijvigheid. De minder gunstige uitkom
sten der Indische cultures hadden tot ge
volg, dat bestellingen op machines vermin
derden en ook de koopkracht der bevolking
daalde, hetgeen zich in enkele onzer export-
industrieën deed gevoelen. Daarna deed de
in Noord-Amerika begonnen crisis haar in
vloed gelden, aanvankelijk zeer st*rk in en
kele bedrijfsvakken, daarna in zwakkere ma
te ook in andero bedrijven. De door ver
schillende oorzaken sterkst getroffen be
drijfstakken waren de diamant-industrio,
waarin zelfs tot tijdelijke sluiting werd be
sloten, en de gelukkig zeer sterke kunst
zijde-fabricage, waarin een nieuw opgerich
te fabriek niet in werking werd gebracht,
andere voorgenomen uitbreiding achter
wege bleef en in bestaande fabrieken op
zeer intensievo wijzo naar rationalisatie
werd gestreefd, welke, mede in verband met
het combineeren met buitenlandsche fabrie
ken, tot ontslag van veel personeel leidde
De slapte in de beetwortel-industrie had
haar oorzaak buiten de algemeene crisis en
was al lang voorzien. Het aantal in de cam
pagne werkende fabrieken was dan ook
weer kleiner dan het vorige jaar. Dat met
de reeds verwachte moeilijkheden m de sui
ker zeer lage prijzen voor andere akker
bouwproducten, als graan en aardappelen,
samenvielen, beeon zijn druk op het gcheele
economische leven ten plattelande te doen
gevoelen.
In het hoofdstuk, handelende over nale
ving der Arbeidswet, lezen wij, dat 766 pro
cessen verbaal werden opgemaakt wegens
kinderarbéld, 81 voor ongeoorloofden arbeid
op Zondag, 612 wegens overwerk op de vrije
Zaterdagmiddagen, terwijl 1774 processen
verbaal werden opgemaakt tegen overwerk
in het algemeen. Bij den arbeid in brood
bakkerijen werden in totaal 1199 gevallen
geconstateerd, waarbij do voorgeschreven
wetsartikelen niet in acht werden genomen.
Ook tegen veronachtzaming van de admini
stratieve bepalingen van do Arbeidswet,
zooals arbeidskaart, arbeidsregistcr enz.
moest meermalen worden opgetreden. Niet
minder dan 6322 proccseen verbaal werden
opgemaakt.
In het in dit verslag opgenomen uitvoeri
ge hoofdstuk over de naleving der veilig
heidswet ongevallen zijn tabellen opgeno
men, waaruit blijkt, dat 219 gevallen met
doodelijken afloop (in en buiten fabrieken
en werkplaatsen) zijn voorgekomen.
Gedurendo 1929 kwamen 200 ongevallen,
veroorzaakt door den electrischen stroom,
ter kennis van den electrotechnisch-adviseur
bij de Arbeidsinspectie. Hieronder waren
elf doodclijke ongevallen.
De toeneming van den fabrieksarbeid voor
vrouwen en meisjes heeft wel ongeveer haar
toppunt bereikt. Vrijwel overal zijn alle be
schikbare vrouwelijke arbeidskrachten in
het bedrijfsleven opgenomen, zoodat we in
de toekomst geen percentsgewijze toene
ming \nn den vrouwenarbeid meer kunnen
verwachten. Zelfs is het mogelijk, dat, als
gevolg van de groote werkloosheid onder dc
mannen, bij eenigo oplexing in het bedrijfs
leven het aantal mannelijke arbeiders ver
houdingsgewijs stijgt en dat der vrouwelijke
weer iets daalt.
Met deze opneming van een zeer groot
deel der vrouwelijke jeugd in de industrie
gaan allerlei verschijnselen gepaard, die
\oor de vorming van goedo huisvrouwen en
moeders tot groote bezorgdheid stemmen.
Het huishoudonderwijs, dat slechts een klein
percentage der fabrieksarbeidsters geniet,
is nog lang niet bij machte om in dit tokort
te voorzien Nog zc'Jzamer zijn de gelegen
heden, waar reeds gehuwde vrouwen een
cursus volgen, om do schade achteraf in te
halen. Het officieelo nijverheidsonderwijs
bereikt slechts een zeer klein deel der la-
brlel^arbeidsters, maar gelukkig neemt op
dit gebted de zorg van werkgevers en parti
culieren toe.
Met betrekking lot dc gevaren, die som
mige soorten vermaak voor jonge meisjes
meebrengen, lezen wij nog in het verslag.
Nu de directe naweeën van den oorlog voor
hef moreel der bevolking zijn uitgewoed en
een stabieler toestand is ingetreden, zijn de
blij veilde behoeften aan opheffing en ont
wikkeling van do arbeidende jeugd duidelij
ker te onderkennen.
Het Toynbee-werk, dat in ons land eerst
in 't Amsterdnmsche en Leidsche „Ons Huis'
en daarna in steeds meer soortgelijke in
richtingen zijn zegenrijk werk onder de mis
doelden is begonnen, ontwikkelt zich geluk
kig steeds meert tot ontwikkelingsarbeid,
voor de jongcrene vooral voor dc meisjes, en
daarnaast zijn ook andere vereenigingen en
Hel verbod iol deelname
van hei Nederl.
Episcopaat
In het Maandblad Rotary Holland Augus
tusnummer, bespreekt do districts-gouver-
neur E. H. Krelago het besluit van hel Ne-
derlandsche Episcopaat ton opzichte van
Rotary.
Hij merkt allereerst op. dat het verbod
aan Nederlandsche katholieken, lid van Ro
tary te zijn. niet geldt voor hun geloofsge-
nooten in omringende landen. In België is
bijv. kanunnik Crooy eerelid der Brussel-
sche Rotary-club.
De heer Krelago stelt vast. dat het bericht
met oprecht leedwezen is ontvangen De ka
tholieke leden der clubs hebben roeda be
dankt of zullen dit weldra doen Mocht een
beroep tegen de beslissing van het Episco
paat vrucht dragen, dan zullen de clubs hen
weer met open armen ontvangen.
De schrijver zet dan nog eens tegenover
het vele misverstand, dat nog altijd omtrent
de Rotary-beweging beslaat, hei doel van
Rotary uiteen.
Het hoofddoel van Rotary is. de verede
ling van het zaken- en beroepsleven door
de dienende taak van elk bedrijf en beroep,
op den voorgrond te brengen, en door de le
den aan te sporen met en door hun dage-
lijksch werk de samenleving zoo goed mo
gelijk te dienen.
Dit dienen (vocational service) kan al
léén dan nuttig effect hebben, als het za
ken- en beroepsleven gezuiverd wordt van
misbruiken, en er juiste begrippen bestaan
over de waarde van elk beroep in de maat
schappij.
Vandaar, dat in elke club zooveel moge
lijk verschillende beroepen zijn vertegen
woordigd. Ter voorkoming van een te groot
aantal leden, waardoor de gewenschte sfeer
van vertrouwen en vriendschap verloren
zou gaan, wordt voor een bedrijf of beroep
slechts één vertegenwoordiger gekozen, bij
voorkeur een, die in staat is. do Rotary-be-
ginselen aan zijn vakgenooten, of in zijn
vakorganisatie, door te geven.
Deze beperking van het aantal leden be
doelt dan ook geenszins het scheppen van
ecnig handelsmonopolie, zooals prof Me-
kel in De Tijd het voorstelt, aan wien ver
moedelijk het uitdrukkelijk voorschrift, dat
de leden van Rotary nimmer het lidmaat
schap te eigen bate mogen gebruiken is
ontgaan.
Rotary International staat open voor al
len, onverschillig van welk geloof, of van
welke politieke overtuiging, voor vertegen
woordigers van alle rassen van den aard
bodem, rnits zij de zes doelstellingen van
Rotary aanvaarden cn in toepassing bren
gen.
Rotary International eerbiedigt iedere
overtuiging en maakt geen propaganda
voor eenige richting, welke ook. De erken
ning der doelstellingen, waarvan de re
dactie van Dc R.-K. Werkgever erkent, dut
uit zuiver menschelijk oogpunt bekeken,
iedere Katholiek zo onmiddellijk zou kun
nen onderschrijven, is de eenige maatstaf
voor de toetreding van hen. die voor het
lidmaatschap eener Rotary-club in aan
merking komen.
Rotary International is nóch godsdienst,
nóch philosophic, nóch zelfs ethiek; het wil
geen surrogaat van deze zijn cn beweegt
zich daarom niet op deze gebieden, die niet
de zijne zijn. Maar daarom is Rotary niot
godsdienstloos, want met angstvalligheid
waakt bet voor de eerbiediging van de
godsdienstigo overtuigingen zijner leden.
„ONDULDBAAR TERRORISME'' BIJ DE
STAATSMIJNEN.
Vragen van het kamerlid
De Visser.
1. Is het den minister bekend, dat door
de directie van de Staatsmijnen in Limburg
een onduldbaar terrorisme wordt toegepast,
waardoor het leven in Liraburg aan arbei
Iers, die voorheen in üo Staatsmijnen werk
zaam waren, bijna onmogelijk wordt ge
maakt?
2 Is het den minister bekend, dat na
mens genoemde directie door den inspecteur
der mijnpolitie aan den ontslagen mljnvver
ker A. Potse, die na zijn ontslag met straat
handel in zijn onderhoud poogt te voorzien,
Ie toegang tot de woningcomplexen en tot
de mijnen behoorende wegen is verboden,
waardoor het dpn betrokkene zoogoed als
onmogelijk wordt gemaakt om in zijn on
derhoud to voorzien?
3 Waar het sub 2 genoemde verbod
waarschijnlijk steunt op het vermoeden, dat
genoemde A. Potse de communistische be
ginselen is toegedaan, acht de Minister dit
dan niet in strijd met het bepaalde in art. 9
der Grondwet?
4. Is de minister bereid maatregelen te
treffen, waardoor aan het terrorisme van de
directie der Staatsmijnen oogenblikkelijk
een einde wordt gemaakt en het loven van
personen met aan genoemde directie niet
welgevallige'denkbeelden niet langer wordt
bemoeilijkt?
BIJ HET BADEN VERDRONKEN.
Woer twee slachtoffers.
Den Bosch, 27 Aug. Hedenmiddag te
vijf uur is de 19-jarige P E, wonende te
Vught bij het baden in den Engelsche Dicze
alhier verdronken.
De jongeman was aan het spelevaren en
had zich te water begeven. Met een touw in
den mond liet hij zich door een motorboot
voortsleepen Vermoedelijk heeft hij door
:!en golfslag water binnengekregen. Hij
verdween plotseling in de diepte on is later
levenloos opgehaald.
B e r gen a. Ze e, 27 Aug. Hedenmiddag is
Ie Bergen n. Zee een jongeman, genaamd
P en woonachtig te Hilversum, bij het ba
den verdronken. Zijn lijk is eenigen tijd la
ter aangespoeld cn naar Bergen ovorge-
bracht.
Op een Russisch stoomschip
met bestemming voor
Rotterdam
R o 11 e i- d a rn. 27 Aug. Vannacht is brand
ontdekt in ruim tweo van het Russische
stoomschip „Krachny Profintirn" van de
reederij Sovtorgflot te Moskou Dit schip
dat 4648 ton meet is op 3 Augustus van Le
ningrad naar Hamburg vertrokken, van
waar het gisteren met bestemming voor
Rotterdam is weggegaan. Ruim tweo bevat
lucifers, terwijl het schip verder nog teer
en pek aan boord heeft, bestemd voor de
firma Vroeger te Alblasserdam.
Ook zijn er constructiewerktuigen in.
De brand is vannacht ontdekt, doch men
denkt, dat hij gisteren reeds begonnen is.
Onmiddellijk heeft men vannacht water in
het ruim gespoten, terwijl mon vanmorgen
het ruim onder stoom heeft gezet. Om drie
uur verscheen het schip voor Hoek van
Holland. Op het sein „brand aan boord''
zijn onmiddellijk de sleopbooten „Roode
Zee", „Kijkduin", „Rotterdam" en „Hector"
en het bergingsvaartuig „Meermin* uitge
varen. Deze hebben evenwel geen hulp be
hoeven te verleenen, daar omstreeks drie
uur geen vuur meer in het ruim werd ont
dekt en het schip op eigen kracht opstoom-
de naar Rotterdam, waar het lieplaats nam
aan boei 23 op de rivier de Maas.
Dc drijvende pontboot „Havendienst"
twee is langszij het schip gaan liggen, ter
wijl de heer Verschoor van Nisse. haven
meester cn Pellenkofs, hoofdopzichter van
de afdeeling brandbluschmiddelen een on
derzoek aan boord hebben ingesteld. Er
werd geen vuur meer gevonden. Morgen
ochtend zal begonnen worden met het los
sen van hel schip, hetgeen onder toezicht
van de brandweer zal geschieden daar de
kans niet uitgesloten is, dat bij het lossen
het vuur opnieuw zal oplaaien.
Naar wij vernemen, heeft ook de Neder
landsche regeering zich bereid verklaard
deel to nemen aan de door den Eranschen
minister van buitenlandsche zake» den
heer Briand, bijeengeroepen confcrontle in
de volgende maand le Gcnève met de re
geeringen, die op het bekende memoran
dum-Briand betreffende een - Europoeschen
Statenbond een antwoord hebben ingezon
den.
DE VELSER3RUG HERSTELD.
Amsterdam. 27 Aug. Naar wij verne
men heeft de Velserbrug hedenmiddag, nn
geheel te zijn gerepareerd, voor de laatste
maal proef gedraald. Do brug heeft aan
alle gestelde eischen voldaan en zal mor
genochtcnd to vijf uur in bedrijf gesteld
worden.
RAKETTENPISTOOL.
Een proefneming le Rotterdam
Rotterdam, 27 Augustus. Aan de
Waalhaven heeft een geslaagde proef plaats
gehad met een rakottenpistoo! dat door den
heer Sanders is ontworpen. Met dit pistool
dat zijn drijfkracht ontleont aan eon ont
plofbaar metaalmengsel, kan een projectiel
over grooten afstand worden verschoten.
Aan dit projectiel zijn tweo staven verbon
den. waaraan een lijn of zelfs een boei kan
worden bevestigd. Mist bet schot, dan kan
de lijn worden ingehaald en een nieuwe
raket worden ingeschroefd. De proefnemin
gen hadden een bevredigend verloop.
Redacteur van het Groot
Nederlandsch Woor:
denboek
Leiden, 27 Augustus. Op 62-jarigen
leeftijd 16 te zijnen huizen te Leiden, juist
terwijl hij bezig was een verzameling platen
bij elkaar te brengen voor een te houden
tentoonstelling, betrekking hebbende op de
Ned. Hervormde kerk te Bodegraven uit de
17de eeuw, plotseling overleden Dr Gerrit
Jacob Boekenoogen, redacteur van het
Groot Nederlandsch Woordenboek.
Dr. Boekenoogen werd 18 April 1868 te
Wormerveer geboren en werd 1 October 1891
aan de Leidsche universiteit als student in
de Nederlandsche letteren ingeschreven. Hij
promoveerde onder wijlen prof. Verdam tot
doctor in de Nederlandsche letteren don
lsten Februari 1896 op een proefschrift ge
titeld „De Zaansche volkstaal. Bijdrage tct
de kennis van do woordenschat van Noord-
Holland, lste gedeelte." In den loop der ja
ren heeft dr. Boekenoogen dit eerste deel
aangevuld tot een uitgebreid boekwerk en
daarmede de kennis van de Hollandscho
taal op een buitengewone wijze verrijkt
Met buitengewone voorliofde legd^ hij
zich toe op het verzamelen van oudijHolland
sche kinderprenten, gekleurde en andere.
Zeer groot is het aantal van deze voor de
kennis van de Nederlandsche cultuur zoo
belangrijke prenten, welke door hom zijn
bijegebracht en indertijd zijn tentoongesteld.
De overledene was o.m. lid on oud-voor
zitter van de Maatschappij der Nederland
sche Letterkunde, lid van dc commissie voor
het stedelijk Museum De Lakenhal, bestuurs
lid van de vereeniglng Oud-Leiden, regent
van het Elisabethshof en meer dan 35 jaren
lid van den kerkeraad der Doopsgezinde
Gemeente te Leiden.
De begrafenis zal plaats vindon a.s- Za
terdag des middags twaalf uur op do be
graafplaats Rhijnhof te Oegstgeest.
Naar wij vernemen heeft dr. Boekenoogen
een belangrijk deel zijner uitgebreide bi
bliotheek vermaakt aan het Leidscho Ge
meente-archief.
JL*
CNAK 5EKALI
Teloloon 77
heeft de alleen
verkoop van onze
heerlijke ther
delangei
volgens 04»
(Ontbijtthei
N. T (Namtdt.
f China ongc
iva As.am hee
ALARM IN EGMOND.
Gerucht van ontsnapte leenwen
Dinsdagavond ongeveer half 8 liep in Eg-
mond aan Zee het gerucht dat bij het in
Alkmaar overladen van de levende haven
van eon reizend circus, dat uit Hoorn
kwam, twee leeuwen op het Alkmaarsche
station ontsnapt zouden zijn. De beide roof
dieren, blijkbaar door de warmte bevangen
on verlangend naar een Noordzeebad, zou
den op stap zijn naar Egmond. De gemeen
teveldwachter te Egmond aan Zeo waar
schuwde den burgemeester, die begrijpelij
kerwijs door dit bericht eenigszins ontsteld
was. Door den veldwachter werd dc bevol
king aangeraden de kinderen binnen te
houden en voorzichtig te zijn. De Rtjksvcld-
wachers van Egmond Binnen en Egmond
aan Zee trokken als echte loeuwenjagers
rnet karabijnen gewapend de binnenlanden
van de Egmondcrmeer in, waarna weldra
do geruststellende mededeeling kwam, dat
er geen leeuwen ontsnapt waren en alles op
een vergissing berustte. Het circu3 komt
pas 4 September te Alkmaar!
Zooals men weet, heerscht ook op het
gebied der ultrakorto golven in den aether
een groote bedrijvigheid. Talrijk zijn de uit
zendstations, welke tusschen 10 en 100 M.
golflengte seinen, telefoneeren en radio-
omroepprogramma's uitzenden. Waar deze
zeer korte golven meestal worden gebruikt
voor radio-communicatie over zeer groote
afstanden, heeft net luisteren cr naar zijn
eigenaardige bekoring. Het is een geheel
aparte sensatie te luistoren naar muziek of
P-P
1.7'
1.9.
2.11
Ut
ava Crovc thee - 1
ava Jebt thee 11
Aanbevelend
1JLLAM J3CH£ THEE V*R3.-> UI
VSRESMIGI
AMSTEROAVI JP3SRI0HT s8B
PRIMA ADVOCAAT,
BOERENMEISJES,
BOERENJONGENS,
VOOBURGH
MASSA's SCHILLETJE
alsmedo de bekende „OUDE KLARE"
merk „Onwe Ou ijs" A f 3.25 per Litor.
Verkrijgbaar i. d. Slijterij tn Qodlstilloerd
Hoofdvertegenwoordiger
-ange Jeekstr. 37-39 - Tel. 317
gesproken woord, welke van de verst ver*
wijderde punten der aarde tot ons komt!
Aan die ontvangst echter waren voor den
leek tot op heden haast onoverkomelijke
moeilijkheden verbonden. Do meer tech
nisch ontwikkelde amateur kon met zijn
toestel, dat hij tot in de kleinste details
kende, dikwijls uitstekendo resultaten be
reiken, door b.v. zeer critlsche instelling
van antennekoppeling on van terugkoppe
ling, door een uitbalanceering der afstem-
organen, door verwisseling van spoelen,
door het kunstje het toestel door handef
fect te beïnvloeden, enz., maar als do leek
met hetzelfde toestel zooicts probeer Ie,
draaide het meestal uit op een mislukking.
Op een klein deeltje van de afstemschalen
dwarrelden dozijnen stations door elkaar,
welke weliswaar elkaar ntel onderling
stoorden, maar die onmogelijk te scheiden
bleken.
De veelal veel tc grove afstemming was
oorzaak, dat zulke proeven voor den leek
ontaarden in een soort goocheltoer, die
mislukte!
Daarom is het toe te juichen, dat Tele
funken het thans met een goheel nieuwe
constructie van ontvangtoestel de Tale-
funken 32 den leek mogelijk maakt om
zich op het terrein der ultra-korte golven
te begeven, zonder gevaar te loopen daar te
verdwalen In een chaotische verwarring,
want het gebruik van dit toestel is niet
moeilijker dan van een normaal apparaat
voor ontvangst der lange omroepgolven,
terwijl het apparaat ijkbaar is
Dit wordt bereikt door een vijfvoudigen
schakelaar in verbinding met een groeps-
kiezer, die weer in 60 mectbereiken onder
verdeeld is, waarbij dan elk dezer 60 onder-
derverdeelingen over het geheclo bereik
wordt afgestemd door een condensator met
schaal van volle 360 graden.
Dat is de Ingenieuse oplossing, welke
Telefunken vond voor een kwestie, v;olko
daar steeds dringender naar vroeg.
Sydney en San Francisco, Bandoeng en
Kaapstad, Nnuon on Schenectady zijn oven
gemakkelijk af tc stemmen als op het om-
roopontvangtoestel Daventry, Hilversum,
Parijs, enz.
Hofmeester (op het vlot. na de schipbreuk): „Wel.
dal ls toch het toppunt Die passagier hoeft zijn schoe
nen bulten gezet om ze te laten poetsen
(London Opinion),
