ESSENCES VOOR LIMONADE A. V. d. WEG
BUITENLAND
Willem Groenhuizen
DE ÊEMLANDEU
j Vrijdag29Augustus 1930 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a I 29e Jaargang No. 52
LANGESTRAAT 23
Buitenlandsch Overzicht
Ernstig ongeluk in
Boven Savoye
fortmann en
hehenkamp
Sanchez Cerro dictator
Naar het voorbeeld van Peru?
Toenemende werkloosheid
in Amerika
KIRYATH SEPHER BLOOT
GELEGD
Politieke relletjes und
kein Ende
Weer bloedige gevechten
te Berlijn
Krachtig optreden tegen
Indië's nationalisten
Opnieuw een schandaal
te Berlijn
De stad voor twee millioen
benadeeld
Er hebben talrijke arrestaties
plaats gehad
Eindelijk in 't vaderland
terug
Duitsche krijgsgevangenen
vluchten uit Siberië
Buitenlandsche militairen by
Duitsche manoeuvres
ABONNEMENTSPRIJS pCf 3 tnaandeo voor Amersfoort f2.10, per maand f 0.73, per
week (met gr* til verzekering tegen ongelukken) f 0.l^Vi»
Binnenland franco per poal per 3 maanden 15.-» Ahonderlflke aammera l O-Oi-
POSIMKEN1NO 47310 TKLEfOON ÏNTERC. 3IJ
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIE!) ran *-0' met '■befl*'P v*° eeD btwijsnumméf,
elkt regel meer f 0.25. Lle/dadighelds-advTrtetrtilfl voofrfê
helft van den prijt. Kleine Advertentlêa „KEITJES" b# voorultbetahag 1—5 i
50 ce&t, el ka rafel mttr 10 ceut. dricmanlplutK* I l.r# Bc«flinummcr f ftfif
EAU DE COLOGNE
HET VERFRISSCHENDE MIDDEL VOOR DE
FEESTDAGEN
In Britsch-Indië duurt de
beroering nog steeds voort.
Een scherper régime als
gevolg van de Jongste aan
slagen.
De rust in Britsch-lndié laat lang op zich
wachten en enkele bomaanslagen, die de
laatste dagen in Calcutta hebben plaats
gehad en -waarbij een aantal menscher. om
het leven zijn gekomen, hebben deli toe
stand opnieuw verscherpt. Bij één der ver
dachten, welke aangehouden zijn, heeft men
een lijst gevonden, waaruit het, bestaan
bleek eener lang gezochte terroristische or
ganisatie, waartoe leden der hoogste. Indi
sche bestuurskringen bebqorden. De voor
naamste verdachte, die echter bij de aan
slagen om het loven kwam, was een broer
van den burgemeester van Calcutta, Sen
Goepta, die zelf een der radicaalste strij
ders voor Indie's onafhankelijkheid is en
wiens arrestatie een paar maanden geleden
aanleiding gaf tot ernstige'onlusten to Cal
cutta.
De autoriteiten hebben cr zich echter niet
toe Bepaald personen in te rekenen, \an
wie werd aangenomen, dat zij een rol heb
ben gespeeld bij de jongste aanslagen, doch
overal in Indié zijn de leiders van hel natio
naal Indische congres in hechtenis geno
men en het congres zelf onwettig verklaard.
Algemeen wordt aangenomen, dat hel
nieuwe ingrijpen der terroristen in den lu-
dischcn vrijheidsstrijd moet worden be
schouwd als een protest tegen dc vredes
onderhandelingen, die de laatsto tijden
tot dusver echter nog niet met veel resul
taat werden gevoerd tusschen Gandhi,
de Nchroc's en den vice-koning. Deze bespre
kingen kunnen niet do goedkeuring weg
dragen van dc leiders van 't nationale con
gres, laat staan van de nog radicaler krin
gen in Indië en worden alleen gesteund
door de Indische liberalen.
Bij de Indische beweging kunnen e.-n
drietal, -zeer uitecnloopende, stroomingen
worden vastgesteld. In de eerste plaats
heeft men te maken met Gandhi en zijn
aanhangois, bij wie ook dè radicale ëh voor
uitstrevende leiders van het congres, hoe
gïoot de meenihgverschillen ook mochten
zijn, zich aansloten, omdat zij van oordeel
waren, dat een massabeweging zender
Gandhi geeri kans had om te slager..
•Ten tweede dienen de bevolkingskringen
te worden genoemd, die door de commu
nistische propaganda zijn beïnvloed en die
in de eerste plaats verantwoordelijk moe
ten worden gesteld voor daden van geweld,
terwijl de nationalisten, die zich achter
Gandhi scharen, op enkele uitzonderingen
na het parool der geweldloosheid opvolgen.
Ten slotte zijn er nog de terroristen, die
worden gereenjteerd uit den hooge Indi
sche ambtenaren en andere intelleetueclen,
die fel anti-Engelsch zijn gezind en meenen,
dat het af en toe noodig is door aanslagen
en andere daden van geweld in te grijpen
Gelijk de Vossische Zeitung \andaag nog
uiteenzet, is het gebied, waar Gandhi en
de andere nationalisten.' die dezen aanhan
gen, het ijverigst werken, de provincie Eom
bay, terwijl de communistische organisa
ties over het geheele land verbreid zijn,
doch vooral levendig geagiteerd hebben aan
de Xoord-Indisch-Afghaansche grens. De
terroristen schijnen hun voornaamste zetel-
in Bengalen, vooral in de omgeving van
Calcutta, te hebben. Sinds de succesrijke
bestorming van het wapenarsenaal te
Tsjittagong in de Gange9delfa en de daar
op volgende kleinere aanvallen in Benga
len had men niet veel meer \an hen ge
hoord, totdat zij onlangs opnieuw' van zich
lieten spreken. Hun jongste optreden maakt
een pacificatie van Indië te onwaarschijn
lijker, daar volgens de jongste berichten
die echter \on zekere zijde ook worden te
gengesproken de onderkoning zelf de
conferentie aan dc ronde tafel le Londen
moet hebben afgezegd en blijkbaar vair zins
is met scherper middelen, ja: zelfs met ge
wéld, een einde te maken aan de beweging.
Zoo zijn reeds nu bijna alle provinciale bu-
ïeaux van het nationale congres opgehe
ven en de laatste Indische leiders, die nog
In vrijheid waren, thans in de gevangenis
opgeborgen.
Twee scholieren gedood en twee
ernstig gewondbij het over
trekken van een berg:
stroom
P a r ij s. 28 A u g. (V. Heden heelt in
Boven-Savoye een ernstig ongeval plaats
gehad. Ken groep scholieren uit Lyon be
steeg onder leiding van een leeraar een der
mooiste bergtoppen van de streek..Toen een
aantal der scholieren zich op een brug be
vond, die over een bergstroom leidt, be
zweek deze, tengevolge waarvan vier hun
ner meer dan 60 Meter in de diepte stortten.
Na urenlang zoeken werden twee lijken vol
komen onherkenbaar teruggevonden. Een
andere scholier werd levensgevaarlijk ge
wond aangetroffen.
langestraat 63 - tel. 88
markiezen en
zonschermen
de nieuwste indanthrenstreepen.
vraagt prijsopgave.
Bloedige onlusten in de
Peruaansche provincie
Tacna
Beweging van militaire leiders
in Argentinië verwacht
New Vork, 28 Aug: (H. N.) Volgens te
New York uit Buenos Aires ontvangen be
richten is men bevreesd voor het uitbreken,
van onlusten in Argentinië. Men verwacht
een beweging van de militaire leiders tegen
den Staatspresident Yrigoycn, evenals dit
te Peru geschiedde. De president confereer
de in den afgeloopen nacht met twee mi
nisters, deiir burgemeester van Buenos Aires
en den opperbevelhebber der troepen* Het
gouvernementsgebouw wordt scherp be
waakt en bij het. paleis van den Staatspre
sident -zijir machinegeweren opgesteftfc-De
spoorwegdirecties hebben opdracht ontvan
gen treinen gereed te houden voor het ver
voer van troepen naai- de hoofdstad.
Opzienbarende rede van
gouverneur Rooievelt
X e w Y o i k, 28 Aug. (V.D). Roosevelt, de
gouverneur van den staat New York, heeft
te Buffalo een opzienbarende rede gehou
den, waarin hij openlijk erkende, dat. de
werkloosheid in de Vereenigde Staten hand
over hand toenam. Hij verklaarde, dat de
staat diende in te grijpen om den nood tc
lenigen en naar Europeesch -v oorbeeld dient
over te gaan tot het instellen van ccn
w erkl oosh e i d serze ke r ine.
EEN BRUG OVER DEN DONAU
TUSSCHEN ROEMENIE EN
ZUID-SLAVIF
Boekarest, 27 Aug. (V.D.) Ds onder
handelingen, die ïeeds geruimen tijd ge
werd werden tusschen de regccringcu van
Roemenië en Zuid-Slavié over het bouwen
van een brug over den Donau, die dc beide
landen zal vereenigen, hebben eindelijk tot
een resultaat geleid. Zuid-SIavië had drie
ontwerpen ingediend, waarvan een is ge
kozen, dat de plaats van de brug liet meest
Zuidelijk bepaalt, nabij het dorp Tziggauas.
De kosten van den bouw van de brug wor
den geschat op 6'? millioen gulden.
DE CRISIS IN BEIEREN.
De soc.-dem. willen de begro
tingstekorten opheffen.
Münchcn. 2 7 Aug. De sociaal-demo
cratische fractie verklaart in een brief aan
den voorzitter van den landdag zich be
reid een aan do getalsterkte der fractie
evenredig aandeel in het beheer der staats-
aangelegenheden te aanvaarden. De sociaal
democraten in den landdag hebben sedert
jaren rnet nadruk gewezen op de noodlot
tige gevolgen van de tekorten op de
staatsbegroting. He aan jarenlange ernstige
verzuimen te wijten tekorten kunnen niet
in een jaar worden weggewerkt. De fractie
beschouw t het als liaar taak maatregelen te
treffen om te komen tot een evenwichtige
begrooting. Hoofdzaak is thans, dat men
overgaat tot een grondige vereenvoudiging
van de administratie en tot verdere bezui
nigingen op de begrooling. De fractie ver
wacht zoo spoedig mogelijk de indiening
van een nieuwe kieswet.
BURGERWACHT-LEDEN AANGEVALLEN.
Gr uz, 27 Aug. (V.D). Te Rieflach in
Stiermarken zijn 12 leden \an de Ileim-
wehr aangevallen door een gioot- aantal
werklieden, vrouwen en kinderen. Twee
hunner werden ernstig gewond. Verster
king, nestaande uit andere Ileimwehr-
ledcn en enkele soldaten, werd met een
hagelbui van steenen opgewacht. Hierop
ontspon zich een geregeld gevecht, waar
bij ook geschoten werd. Aan beid? zijden
vielen gewonden. Pas toen er een detache
ment militairen ter plaatse verscheen, kon
de orde worden hersteld.
COMMUNISTEN VEROORDEELD.
Door het staatsgerechtshof te Leipzig zijn
gisteren drie communisten uil Wilhelmsba-
ven veroordeeld wegens voorbereiding van
hoogverraad (verspreiding van opruiende
geschriften onder de marine), tot een jaar
éstingstraf.
Londen, 2S Aug. (H. N.) Volgens de
laatste berjclitcn uh Lima zijn in de Peru
aansche provincie Tacna bloedige onlusten
uitgebroken, waarbij cTe gouverneur van de
provincie gedood en verscheidene officieren
gewond zijn. De gouverneur weigerde aan
de lastgevingen der revolutionairen gehoor
le geven. Kolonel Sanchës Cerro is thans on
beperkt dictator. Het directorium van ge
neraal Ponce is afgetreden naar aanleiding
van de door Cerro gestelde eisehen.
Cerro is daarop tot het hoofd van
den staal uitgeroepen en heeft het opperste
:'ezi2 op grond vam het al ge me ene verlan
gen van het "volk, zooals liet in de procla
matie heeft aanvaard. De vroegere president
Leguia staat onder toezicht van den com
mandant van den kruiser Almiranfe Grau
die door Cerro persoonlijk aansprakelijk is
geöteld.
Interessante vondsten in de nabij
hcid van Jeruzalemdatee?
rende van plm .1400
voor Christus
Londen, 28 Aug. (V. D.) Uit Jeruzalem
wordt gemeld, dat opgravingen in de nabij
heid interessante vondsten, dateerende van
ongeveer 1100 voor Christus hebben bloot-
gelogd, n.l. dc stad Kiryath Sephcr, die in
dertijd door de Joden, toen dezen Palestina
binnentrokken, werd geplunderd. O.a. werd
gevonden een in kalksteen gehouwen leeuw,
die een lengte heeft van 3 voet en die door
een der leiders der expeditie, dr. Albright,
beschreven wordt als een van de merkwaar
digste argeologische vondsten die ooit in dit
land zijn gedaan. Het beeld dat behoort aan
de Amcrikaansche School voor Orientalis-
tisch Onderzoek, zal in het Palestinamu-
seum worden ondergebracht. Hoewel de
leeuw sporen toont van EgypHschen in
vloed, ie het een karakteristiek type van
Kanaanitische kunst. Het beeld is goed be
waard gebleven, alleen een der voorpooten
is gebroken. De onderzoekers vermoeden,
dat dit een der vier leeuwen ie. die den
troon droegen \pv udin Ashtoreth, wier
altaar en tempel door de Joden, toen dezen
Kanaan binentiokken, werd vernield.
B c r 1 ij iv 27 Aug. Tc Berlijn on omge
ving zijn in den afgeloopen nacht commu
nisten en nationaal-öocialistcn meermalen
slaags geraakt in verband met de verkie
zingspropaganda. Een communistische co
lonne, die een kerk met vcrkiezingsplak-
katen wilde beplakken, werd door een aan
tal nationaal-sociali9tcn aangevallen, waar
op een hovig gevecht volgde
Ook bij den Breslauer Tor hebben bloe
dige gevechten plaats gehad tusschen com
munisten en nationaal-socialisten. Het
„Ueberfall-commandomoest herhaaldelijk
ingrijpen. Aachttien personen werden aan
gehouden en enkele hunner wegens het ver
boden dragen van wapens tot gevangenis
straf veroordeeld.
Keulen, 27 Aug (V.D). Lcrst thans is
bekend geworden, dat gisternacht een lid
van de Jong-Duitscho Orde op weg van een
vergadering naar huis dooi' drie fietsers
werd achtervolgd. Bij zijn woning sloegen
zij hem neer en miehandelden hem met een
mes. Het slachtoffers werd stervende naar
ecu ziekenhuis gcbrachi. De daders, die
zeer waarschijnlijk communisten zijn, kon
den ontkomen.
CANADEESCHE MOTORSCHOENER
GECONFISKEERD.
Wegens het smokkelen van
drank.
X e w-Y ork, 27 Aug. (V.D.) De kustwacht
heeft een Canodjcschcn motorschoencr aan
gehouden, de Xóva 5.' welke 1003 kisten li
keur aan boord had. De bemanning is ge
arresteerd. De lading tér waarde van 150.000
dollers is in beslag genoirieh.
Berlijn, 27 Aug. Volgens de Lokalan-
zeigcr is een aanklacht ingediend in ver
band met de volgende aangelegenheid:
De stad Berlijn zou aan de tegenwoordige
eigenaren van het waardclooze perceel IIc-
belstraese 10. dat zij bij de gedwongen soi
ling voor 70.000 Mark gekocht hebben, tot
dusver \oor vomicuwinsdoeleinden meer
dan een half millioen ter beschikking heb
ben gesteld en verder zouden dezelfde per
sonen vow bebouwing van een «ïder voor
170.000 Mark aangekocht terrein in Cliar-
lottenburg uit stedelijke middelen 1.500.000
Mark ontvangen hebben. De twee eigenaren
lieten dan ook, zoowel op het eerste als op
het tv\ecde stuk grond, bouwwerkvn uitvoe
ren. Aan de twee millioen, die zij \an de
stad ontvingen, gaven zij echter een andere
bestemming. Zij betaalden de leveranciers
en arbeiders niet, zoodat de benadeelden
thans een aanklacht hebben ingediend.
EINDE VAN DE UITSLUITING TE
HAVRE.
De uitsluiting van de bootwerkers te Ha
vre i6 gisteren geëindigd, daar de partijen
tot o\eieeo£teinmi!Dg 2ijn gekomen, -
Londen, 27 Aug. Dc Indische regee-
ring treedt thans krachtig op tegen het
Indische nationalistische congres en zijn
comiló's. Te Simla zijn 13 leiders in hech
tenis genomen, omdat zij ccn optocht voor
den nationalislischen vlaggendag organi
seerden. Zij werden ieder tot vier maanden
gevangenisstraf véroordcéid. Dc menigte,
dio de leiders naar het gereclitgcbomv ver
gezelde, werd door de politie met bamboe-
knuppels uiteengedreven, waarbij verschei
dene personen gewond werden.
Te Delhi zijn zes leden van het dage-
lijksch bestuur van het Al-Indisch congres,
o.a. Patel, in hechtenis genomen.
VERKOOP VAN OUDE ENGELSCHE
TORPEDOJAGERS.
Londen, 27 Aug. De admiraliteit heeft
besloten vijf torpedojagers, de bimson,
Sparfow-Hawk, Tactician, Shark en Sea-
bear, die deel uitmaken van dc reserve te
Rosyth, van de effectieve lijst der konink
lijke marine te schrappen cn ze le koop
aan te bieden.
DE KINDERVERLAMMING
Berlijn, 27 Aug. In Lichtenberg heeft
zich volgens de Berliner Zeitung een niéuw
geval van spinale kinderverlamming voor
gedaan, n.l. bij een meisje van één der
volksscholen. Het kind ie reede naar een
ziekenhuis overgebracht. Do andere kinde
ren werden naar huis gezonden; het lokaal
is geheel ontsmet.
VREESELIJK FAMILIEDRAMA.
Parijs,! 2 8 Aug. (V. D.) Gisteren heeft
zich nabij Atrecht een vreeselijk drama af
gespeeld. Een 31-jarige Ilongaarsche vrouw,
die door haar echtgenoot verlaten was,
wierp zich uit wanhoop met haar beide
kinderen onder den trein. Eerst veel later
op den dag werden de drie lijken op den I
spoorweg 'gevonden.
WEERBERICHT.
Hoogste Barometerstand:
77-i.O te Karlstadt.
Laagste Barometerstand:
757.1: te. Jan Mayqp.
Verwachting:
Zwakke tot matige meest.
O. tot Z. O. wind,, later of
licht bewolkt, droog, warm
of zeer warm. weer.
Uit Beuthen wordt aan het Berliner Tage*
blatt gemeld, dat dezer dagen twee gewezen
Duitsche soldaten, na twaalf jaar als
krijgsgevangene in Siberië to hebben door*
gebracht, naar hun vaderland zijn terugge
keerd. Eén hunner was een landweermail
uit het distinct Arnowitz, de tweede een
gewezen kurassier uit Breslau, di© in heb
district Plees thuishoorde. Beiden hadden
eerst, verleden jaar vernomen, dat do wereld*
oorlog uit was; ze hebben toen het verlan*
gen geuit naar Duitschland te mogen terug-
koeren, maar niemand bekommerde zich om
hen. Daarop ondernamen ze ten slotte een
poging hun vaderland te voet te bereiken*
Ze trokken over Moskou, Kofno en War*
schau naar Duitschland. Een derde krijgs
gevangene, een landstormman uit Gleiwitz,
had zich bij hen aangesloten; deze was ech
ter tegen do inspanning van de lange reis
niet opgewassen. Hij stierf onderweg in de
nabijheid.van Kofno. Do beide anderen heb
ben vijftien maanden noodig gehad om ter
bestemming te komen. Een der beiden heelt
do lange jaren gevangenschap goed door
staan, de andere schijnt echter niet meer
heelcmaal normaal te zijn. Overigens bewe
ren beiden, dat zich in Siberië nog andei
krijgsgevangenen bevinden, die niet weten
dat de oorlog ten einde is.
Frankrijk, Polen en België
zijn niet uitgenoodigd
Deze houding van bevoegde Duitsche
zijde toegelicht
LANGESTRAAT 43.
GEDIPL. HORLOGEMAKER
le klasse.
Reparatie-Inrichting aan huis.
Tel. 852.
B e r 1 ij n. 27 Aug. Volgens de Echo de
Paris hebben alle militaire attachés van do
buitenlandsche mogendheden ccn uitnoodi-
ging van Duitschland ontvangen om de a.s,
manoeuvres bij tc wonen, behalve die \an
Frankrijk, België en Polen. Iliermedo zou
men in Duitschland willen protesteeren te
gen de nog voortdurende bezetting van het
Saargcbied door Frankrijk cn de annexa."
tie door België van Eupen en Malmedv,
benevens het stane volharden door Polen
in de kwestie der Duitsche Oostgrens. In.
de uitnoodiging van den Engelschen at
taché ziet men de uiting van' bijzondere
hoogachting van Hindenburg voor *t En-,
gelscho leger.
Met betrekking tol deze opvatting wordt
van bevoegde Duitsche zijde opgemerkt:
Bij de toelating van do militaire atta
chés van landen, die tegen Duitschland
oorlog gevoerd hebben, moet van Duitsche
zijde de uitnoodiging van Duitsche verte
genwoordigers bij de buitenlandsche leger-,
oefeningen worden afgewacht, alvorens
Duischland de vreemde attachés voor de
Duitscho oefeningen kan uitnoodigen. De
Vereenigde Stalen, Groot-Brittannie en
Italië hebben de Duitsche attachés bij d©
oefeningen genoodigd. Daarop zijn de atta
chés van die staten voor de Duitsche ma
noeuvres uitgenoodigd. Frankrijk, Belgie
en Polen hebben dit nog niet gedaan. Daar
hun manoeuvres zeer aanstaande zijn, kun
nen officieren van die legers dit jaar ook
niet bij de Puitsche manoeuvres, toegela
ten worden*
