i
HAWEKO
AMHBFOÖÏÏISCE DAGBLAD
Nieuw Parijs
STADSNIEUWS
Zaterdag 30 Augustus 1930
V -DE EEMlAISDEft"
29e Jaargang No. 53
Met een boekske in een
hoekske
De Oranje-feesten
Nieuwe arbeiders
woningen
B. en W. vragen een crediet
van f 54.500.-
Schooitasschen
SGhrijfbenoodigdheden
B. RUITENBERG Hzn
SPORT- EN
R§J KLEEDING
Schoenfaandel J. C. fiflees
i HANDSCHOENEN I
1 Fa. B. KRAAL 1
Lijstenmakerij en Kunsthandel
|c.dejager|
KOOPJES
Overhemden en Dassen
LANGESTRAAT19
Souvenir-artikelen
Ansichtkaarten
KAMER v. KOOPHANDEL
Jaarverslag over 1929
Raadsvergadering
door
II. G. CAX'XEGIETER v
Yvij lezen veel tegenwoordig. De kianlen
"volstaan niet meer met één enkele uitgave
per dag; we krijgen ochtend-, middag- en
avond-edities. En elk© editie dijt uit tot een
hecle bibliotheek. De openbar© leeszalen
voorzien ous doorloopend van allerhande
lectuur. Bovendien zijn er nog altijd men-
schen die boeken koopen.
D© stroom drukwerken, die jaarlijks van
de persen verschijnt, rijst al meer en meer.
De catalogi van den boekhandel zijn niet
langer bij te houden. Zóó overstelpend
wordt de boekenproductie, dot de uitgevers
gemeend hebben het voorbeeld van dc
groentekweekers en katoenbouwers tc moe
ten volgen door oj» inkrimping van den
oogst aan te dringen.
Het tegenwoordige bock is een ééndag»,
vlieg. Het artikel lectuur is aan markt en
mode onderhevig zoogoed als do tabak en
de vrouwenkleedïng. lieden rookt men dit
merk cn morgen is men T voor liet. andere
vergeten. lieden is het nieuwst© snufje van
gister hopeloos oudorwetsch geworden.
Het bock, dat men een half jaar geleden
in ieders hand zag. ligt thans onder 't stof
van den rommelzolder begraven. Een nieu
we „Schlager" is verschenen, en deze „best
seller" van hot nïoment zal over een half
jaar op zijn beurt, onverkoopbaar zijn.
Een professor uit dc achttiend© eeuw
'droeg den bijnaam „helluo librorum
..vetslinder van boeken." Toen ik onlangs
de. voedering van de zeeleeuwen in -den
dierentuin bijwoonde, dacht ik aan ons hc-
dendaagsch lezerspubliek. De boekhandel
gaat rond en werpt uit zijn emmer de
klanten hun brokje vóór: ze happen, slik
ken en zóó is de maaitijd verleerd. Onrustig
scholen ze tezamen voor (lc volgende voe
dering.
Lezen is wel de mooiste kunst, welke een
mensch kan leeren. Een boek blijft het kos
telijkste geschenk. Wij mogen erkentelijk
zijn voor dezen overvloed van lectuur.
Want overvloed moet er zijn om keus mo
gelijk te maken. Do geestelijk© behoeften
verschillen nog roe or dan do stoffelijke. Wat
den één mondt, lust de ander niet. Wat do
cén goed verteert, bekomt den ander
slecht. Voor ieder is onder dc duizenderlei
boeken tenslotte misschien maar één boek
geschreven.
Dit ééno boek te vinden, is het hoogste
geluk, dat een lezer ten deel kon vallen.
Het boek naar zijn hart, zijn lievelingsboek.
Het boek, dat hij leest en hei leest, tot liet
versleten ie. liet bock. dat hij meeneemt
op reis, dat hij naast zijn hoofdkussen legt;
het boek. waarmee hij leeft als niet een
vriend. Het boek, dat hij. als hij 't heeft
stuk gelezen, niet. meer opnieuw behoeft
aan te schaffen, omdat hij 't van buiten
kent.
Slechts wie dit boek heeft gevonden,
heeft de kunst, van lezen gelee)d. Hem is
lectuur geworden wat hel moet zijn: le
vensverrijking, levensbez.it.
Guido Gezelle heeft zoo aandoenlijk mooi
gesproken, wat zijn oude brevier voor hem
is geweest.
..Als zorge mijn helle verslinden,
Als moeheid van 's werelds getiei
Dan zoek ik vvèêrom den beminden.
Dan grijp ik den ouden brevier.
Dit oude gedenkboekje kon den priester
dichter niets nieuws loerep; het waren de
duizendmaal geprevelde woorden, die hem
het. gemoed verhelderden. Juist omdat hij
met hun inhoud zoo innig vertrouwd was.
konden ze zoo veel voor hem zijn.
Wie zulk een boekje bezit, dat hij heeft
opgenomen in zijn geest, dat hij lee>t en
hoi leest, kent en herkent, zal er ondanks
het bekende telkens iets nieuws in vinden.
Het oude woord leent, zich in verhand met
«Je Veranderde omstandigheden voortdu
rend tot nieuwe overdenkingen, 1
WftiVt 2oo'n woord wordt eeri sleutel, die
'de schatkamers van 's lezers eigen gevoel
en gedachte doet. openspringen. Wij ziin
het zelf. die de wijsheid cn schoonheid
voortbrengen, welke wij meenen te lezen.
Lectuur maakt onze geestelijke vermogens
actief, brengt snaren in ons aan "t trillen,
wekt gedachten, herinneringen, plannen.
Het meeste lezen wij in ons lievelingsboek
tusschen de regels; wij lezen liet ijverigst,
wanneer wij, peinzend over het gelezone,
het boek uit onze hand laten vallen cn ons
overgeven aan ons gemijmer.
..Hoenneer gij in mij zoekt, temeer gij in
mij vindt", heet het in een oud rijmpje
over een eerwaard boek. Een boek is er
niet om ons, gelijk een film, af tc leiden en
in spanning te houden. Lectuur is een an
dersoortig procédé. Lectuur veronderstelt
zelfwerkzaamheid. Bij lectuur moeien wij
stilstaan, moeten wij zoeken om eenmaal te
vinden.
Dat elk onzer zoo'n boekske had om mee
in een hoekske te zitten! Voor ieder zou liet
eep ander zijn. Vroeger meende men, dat
er voor do grooic. verscheidenheid van
menscfr.cn maar één boek bestond, dat voor
allen het eenigo cn ware was. Thans ziet
men in, dat het eenige en ware voor ieder
verschillend kan zijn. omdat het eenige cn
.ware het strikt persoonlijke is,
(Nadruk verboden)
1 Val op 1,2 en 3 September
geboden u-ordf.
DE ORANJEFEESTEN.
Sluitingsuur der café's.
•Blijkens een advertentie in dit. blad zul
len de koffiehuizen te dezer stede op 1 en
3 September lot cén uur 's nachts geopend
zij 11,
Ten behoeve van onze lezers laten wij
hieronder een kort overzicht volgen van de
verschillende feestelijkheden, welke op 1,2
en 3 September a.s. ter gelegenheid vnu
den oOslen verjaardag van ïl. M. de Ko
ningin en het zilveren jubileum der Oranje-
vereeniging zullen plaats hebben.
Voor uitvoeriger mededelingen verwijzen
wij naar het officieele feestprogramma.
MAANDAG 1 SEPTEMBER.
7 uur: -Muzikale réveille.
7.307.-53 uur: luiden dor klokken.
7.438.30 uur: Carillon-bespeling.
S.30 uur: Koraalzang bij Amicitia,
10 uur: parade op de Vlasakkers.
10 uur: bloemencorso en kinderoptocht.
i'l1 uur: carillonbespeling.
2 uur: feesten op het terrein Leusclervveg.
3 uur: Concert terras Amicitia voor leden.
G—7 uur: Carillonbespeling.
7.30 uur: optocht naar het feestterrein.
8.45 uur: 'bioscoopvoorstelling.
10.15 uur: vuurwerk op 'het feestterrein.
DINSDAG 2 SEPTEMBER.
2—4 uur: receptie Oranje-v ereeniging in
Amicitia.
45.30 uur: Concert in de' muziektent
Amicitia.
8 uur: feestavond in Amicitia. Markthal
en De Valk.
WOENSDAG 3 SEPTEMBER.
2 uur: Historische-, allegorische- en re
clame-optocht.
0.3010 uur: Concert in de muziektent
Plantsoen.
Een verzoek namens den com
missaris van politie.
J ii velband piet bovengenoemde feestelijk
heden verzoekt de commissaris van poliiie
den voetgangers zich niet. op de rijwegen ie
begeven cn steeds de rechterzijde van den
weg te houden. Het publiek wordt verzocht
niet mee 1o ioopen naast de optochten cn
zoo mogelijk de (kinderen en andere perso
nen van kleine gestalte vóóraan te laten
plaats nemen, opdat deze hel passeersn der
optochten kunnen gadislaan. Evenals het
vorig jaar moeten bestuurders van motor
rijtuigen an andere voertuigen om bij het
A. B. v. L. O.-terrein te kom -n, rijden door
Celebesstraat, Bankaslraat en Ti morst raat.
Ter voorkoming van ongelukken wordt
.rnslig in overweging gegeven niet te du
wen of te dringen cn de door de politie te
geven aanwijzingen onmiddellijk cn nauw
keurig op le volgen.
Kr /Allien IS eengezinswoningen
komen op een terrein bij
den Soesterweg
B. ci\Y. sicilcn don raad voor cm o\ei
tc gaan tot den bouw van ccn'éanlil wo
ningen van liet lyjie der bestaande S3 eens-
gezins arbeiders woningen op tel-rcin nabij
den Soesterweg.
Zij willen dit aantal stellen op .IS., waai-
mede hel terrein dat in gemeemehezft is
overgegaan door den aankoop van M.
nooys, kan worden bebouwd. Evenals zulks
het geval was niet den bouw van de S3 wo
ningen, zullen ook deze IS woningen zoo
veel" mogelijk dienstbaar worden gemaakt
aan dc opschuiving van gezinnen, waarme
de de krotopruiming wordt gediend.
De woningen zullen dc navolgende huren
doen:
:l hoekwoningen
7 3,75 per week
U woningen 3,50
7 woningen 7 3,3->
2,woningen 3,
Gemiddeld dus een huur van 3,39.
De kosten van de woningen, alles inbegre
pen, worden goraamd op öi.300,-
liet le dekken tekort op de cvp'.oitaiie
wordt geraamd op 76S,— 's jaara. hetgeen
ten laste der Gemeente komt, omdat het
Rijk hetgeen óók het geval was met het
tekort der 83 woningen alléén bijdrage
geeft voor nieuwbouw, wanneer de wonin
gen direct voor krotbewoners bcsiem 1 wor
den, dus niet bii opschuiving.
De gezondheidscommissie is uitgenoodig l
haar advies vóór of op den dag van de vei-
gadering van den Raad m te dienen.
B. cn W. dcelen voorts nog mede, dat
in de 18 te bouwen woningen in plaats van
2 slaapkamertjes en een slaapruimte zooals
deze aanwezig ziin in de 83 woningen, zul
len komen 3 slaapkamertjes.
Voorts zuilen enkele gebleken kleine on
volkomenheden bij de S3 woningen in de
18 stuks niet herhaald worden.
B cn W. vragen voor dezen houw een i e-
diet .van teil hoogste öi.500.
LANQESTR. 35 - TEL. 308
Utr. straat 26 - Tel. 243
Onder Rijkstoezicht
gediplomeerd schoenhersteller
- Tel. 1162 -
Hebt gij last van pijnlijke voeten, pro
beert dan Professor Muller schoenen.
Voorkomt vermoeidheid. Zool vlak met
juisten pasvorm en steun brengt den voet
in normalen stand.
Voor Amersfoort bij
Aldegondestra.it 53 Tel. 1162
fyl£333S33373 33333 £3353$3333333
0
w w
w in Waschleer, Nappa,
jjj) Wildleder, Gemsleder. ra
i LANSESTRAAT 26 ra
3 3
i>,5S«3S3 SZEï 35333333353.£-3 3 3 {ggggj.T)
Arnli. weg 32 Tel. 1069
Omlijsten van platen en
portretten, passepartouts en
ovale lijsten.
Billijke prijzen
in
Utrechtschestraat S
Tel. 638
in groots verscheidenheid
DE ORANJEFEESTEN.
De jury voor dp straat- en
gevelversiering,
Naar ivij vernemen hebben do hoeren
ir. C. B. van der Tak cn J. Kapteym, resp.
stadsarchitect en inspecteur van bouw- en
woningtoezicht zich bereid verklaard om
do jury to vorm n voor do straat- cn gevcl-
versiering, alsmede ycor verlichting.
Ken tekort aan kaderuimten in onze
harenDe werkeloosheid
in het district is vrij
gunstig tc noemen
Mij ontvingen heden het jaarverslag van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor de Gehlereche Vallei over hst jaar
1029. Aan dit \erslag, dat in boekvorm is
uitgegeven— het bevat niet minder dan
108-pagina s ontleenen wij het volgend?:
liet aantal dossiers van het handelsre
gister is niet 327 toegenomen en daardoor
gestegen lot. 4213. U?t wordt noodig -geoor
deeld, dat de wet, die thans nog bepaalde
z.g. 'kleine zaken vrijstelt van inschrijving
in hel handelsregister, spoedig wordt
aangevuld, d.w.z. dat alle uitzonderingen
op d; plicht tot inschrijving vervallen, op
dat men een grootere algemeenc rechtsze
kerheid in liet handelsveikeer zal verkrij
gen.
Uit liet overzicht van het financieel be
leid der Kamer blijkt, dat het saldo over
1029 zuiver te stellen is op ƒ11.13 tegen
601.57 in het vorig jaar. I)it verschil vindt
zijn oorzaak in het feil, dat de 'kosten voor
liet congres tc X'ijkerk de begrooling verre
bel)ben overschreden, dat de Kamer den
ijsbreker, die iu het. voorjaar 1029 de Zui
derzeekust heeft vrijgemaakt, geheel heeft
moeten betalen cn dat. de kosten van de
film in dat jaar betaald zijn. Het verslag
memoreert voorts de actie welke de Ka
mer beeft gevoerd voor de doorvoering van
liet plan voor een kaliaal door d? Geldcr-
schc Vallei, voor verbetering van de Eem,
enz. Met groote tevredenheid wordt gewag
gemaakt van het onderwijs op de handels
scholen alhier. -Met betrekking tot het
schoolgebouw wordt o.m. opgemerkt, dat
asphalteering van de Hellestraat liet rustige
onderwijs ten goede zal komen.
Ook de oprichting van Jiet nielkcontróle-
station lc dezer stede, waarbij op holoogc*.-
blik dat bet jaarverslag werd samengesteld
oi melkslijters en 20 veehouders waren aan
gesloten, wordt in herinnering gebracht.
De werkeloosheid in 1929.
Ju onze gemeente was de toestand in dat
jaar gunstiger dan in andere jaren. In
Amerongeu was de werkeloosheid er voor
namelijk in den wintsr en wel als gevolg
van de malaise in den landbouw cn den
slechten gang van zaken in de plaatselijke
bloembollenteelt. In Barneveld. Doorn cn
Dï'iebargen bleef de toestand vrijwel statio
nair, doch in Ede nam de werkeloosheid toe
door het ontslag van \ele arbeiders op de
kunstzijdefabriek aldaar. In Érmelo was de
toestand gunstiger, in Harderwijk is een te
veel aan ongeschoolde werklieden; toenu
me van wei kgelegenheid binnen deze ge
meente kan hier uitkomst geven. In tol van
gemeenten 'in het district is de werkeloos
heid afgenomen door den wegenaanleg, ter
wijl deze in zoo goed als alle gemeenten be
langrijk toegenomen is tijdens de vorslpe-
i iode.
Vervoer per trein en tram.
liet aantal door de N.V. X'ed. Buurtspoor
weg Mij. te /eist vervoerd? reizigers be
droeg 7 599.331 tegen 7.033.130 in 1928. De
totale opbrengst bedroeg 1.286.459.50 te
gen 1.231.580.91 in 1923. Opgemerkt wordt
échter, dat de verhouding tusschen inkom
sten en uitgaven nog onbevredigend is ge
bleven.
Het -vervoer van ijl- en vi achtgoederen
per ireiu blijkt voor \meisloorl als volgt
te zijn geweest:
In 1929 (vertrek) 10.229 ton tegen 11.019
ton in 1928; in 1929 (aankomst) 119.578 ton
tegen S9.01C 'iu 1928.
Haven- en ander waterverkeer.
Haven \mersfoort: Totaal ontvangen
2.178.239 ton, zijnde de tonnenmaat der
binnengekomen schepen. Deze schepen wa
ren eoliter niet afgeladen. Dc goederen wel
ke verzonden werden, waren meerendeels
cokes, puin, oud ijzer, ledige vaten en kis
ten, ijzerconstructies, bier (in kisten), tak
kenbossen voor de Zuiderzeewerken. Die
welke ontvangen werden, waren-voorname
lijk muis, gerst, haver, meel, st?enkolen,
gezaagd hout, petroleum, benzine lijnzaad,
stukgoederen. Het totaal was minder dan in
1928 en 1927 ongeveer als 1926.
Van 5 Januari tot 22 Maart was de vaart
dooi ijsgang gestremd, wat van invlo?d was
op den aanvoer van goederen.
De beide spoorwegovergangen vormen
.•en grooten hinder voor de vaart. Verder
ondervond men op cle Kern veel last ter
hoogte van Koelhorst. Ook de afvoerriool
der gemeenlegasfabrisk: in de Eeih deed
door uitspuien van cokesgruis e. d. perio
diek ondiepte ontstaan, zoodat een zinkput
daar wel gcwenscht ware. Er bleek een
tekort aan behoorlijke kaderüimte te zijn
en de ordehandhaving van gemeentewege
liet nog al te vyenschen over.
De totale aan- en afvoer iu de haven
van Harder vv ij k bleven in vergelijking
met voorgaande jaren vrij stationair.
De haven van X ij kerk zijn uitgegaan
222 schepen (22370 ton) en binnengekomen
zijn 608 schepen (6002S ton). De uitvoer na.m
hier toe, dank zij d© in 1929 in Werking
gekomen kistenfabriek, die na den brand
hi Barneveld naar X'ijkerk werd verplaatst.
De aanvoer nam af, voornamelijk door de
streoiming van het waterverkeer lijdens
de vorstperiode van Januari tot Maart.
In de haven van Rhonen zijn binnenge
komen 18.570.000 K.G. goederen, liatgeen een
toename beteekent hij vorige jaren, voorna
melijk als gevolg yan d.* uitbreiding der
bevolking, J
Met betrekking tot het vreemdelingenveiv
keer wordt o.m. opgemerkt, dat 1929 l.a.v,
den groei van hel organise ticwerk voor
toerisme vooral voor Amersfoort een zéér
snel stijgende lijn vertoonde.
In een volgende editie zullen vdj ecn't
cn onder stipuloeren uit het overwicht van
bijzondeje bedrijfstakken.
Herziening ran het belasting--
hM: leisel
Spoedvergadering van den Raad der Ge
meente Amersfoort op Vi ijdag 29 Aug, des
namiddags tc i uur.
Yoorzittci. do Burgeihëesler.
Afwezig: cle lieer van Lonkhuizen.
Dc Voorzitter opent do vergadering, waar
na de notulen der vorige vergadering wor
den goedgekeurd zooals ze ter visie hebben
gelegen.
1. Installatie van den heer V. Baan.
Aangezien dc lieer Baan niet aanwezig
kan zijn, wordt dit punt aangehouden,
2. Ingekmiitn stukken.
W orden a rn.ehoudeii a ingezien volgende
week weer t crgadercl wordt.
De Voorzitter deelt mede, dot hij bij
besluit van 22 Juli wederom benoemd is tot
Burgemeester van Amersfoort.
De lieer .Noórdc w i e r herinnci t er,
aan dat er nog een adres van lc bouw rak-
arbeiders dat zij in dc vergadering van
5 Sept. aan de orde wil gesteld zijn, met
dc voorstellen van B. en \V. betreffende
den woningbouw.
De Voorzitter Op liet rapport van don
woningbouw kunnen dc hoeren rekenen.
Voorstellen van B. cn W km hij nog niet
toezeggen.
3. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders inzake herziening bolilingslelsel.
Gedeputeerde staten hebben B. n W. me-,
degedeeld. dal naar hun meerling-het hef
fen van S0 opcenten op dc aanslagen van.
de grondslagen paarden en motorl ij tuigen
niet toelaatbaar is. Indien daartoe aanlei
ding bestaat, dan kan dit ii.i. evcntueol
langs een anderen vvog geschieden dan
thans het geval js. Blijkens rnededeeljng
van dc inspectie der directe belastingen
hebben deze 80 opcenten in 1929 opgebracht
6247.93 cn óver 193(1 tot lieden 5903.20
Uit het door B. cn \Y. opgemaakt ontwerp
der gemeentc-begrooting 1931 blijk', dat het
bedrag van rond 6000.— noode gemist za!
kunnen worden. Daarom is er li.i. alle aan
leiding om de extra-belasting der houders
van paarden en motoi'rijïu igen (welke ook
thans bestaat) te behouden langs den door
Gedeputeerde Staten aangegeven weg van
artikel 31 duo devies der wet op de perso-
ncéle belasting. Daartoe zal dan een afzon
derlijke verordening moeien worden vast-
gestcld.
B. cn W.'stellen den Raait derhalve voor
te besluiten:
a. lot wijziging der Verordening op de
heffing van opcenten op de personecle be
lasting in de gemeente Amersfoort:
b. tot vaststelling cener verordening
krachtens artikel 31 duo devies der W et op
de personecle belasting JS90 oycj eenkom-
slig de ontvvcrp-besluiten.
Zonder discussie en zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Wethouder Ruitenberg deelt mede.
dat B. en W. voorstellen een strookje grond
te koopen van Ileyligers van ongeveer
120 M. legen den jnijs van 5 per M. ij
hebben dien grond noodig vooi doortrek
king van den vvog.
De heer X oor d e w i c r: Draagt dc eige
naar bij voor de verharding' van den weg?
Wethouder Ruiten b e r g: Xccn, hij
heeft er geen belang bij, want hij krijgt er
een bouwterrein aan.
Dc heer X' o o r cl c wi e Dus. de eigenaar
krijgt geen bouwterrein aan den. verharden
weg.
Wethouder Ruitenberg: Het is écu
strook grond dio wij noodig hebben voor
den weg en dc eigcnaai heeft er geen bouw
grond aan.
Het voorstel wordt z.h.s. aangenomen.
Daarna vverdt dc vergadering gesloten. 1
HINDERWET.
Burgemeester pn Wethouders yad Ame:s-
foort,
Gelet oj) ai tïkelon C en 7 der hinderwet.
Brengen ter kennis van het publiek, dat
ccn door de firma A. \V. II. Eymdnn en Zn
ingediend verzoek met bijlagen, om ver
gunning tot het uitbreiden van een: druk
kerij en het daarin plaatsen van een elec
tromotor van VA P.k. tot het aandrijven
van een drukmachine in het perceel, alhier
gelegen aan de Valkcstraat Xo. 19 bij het
Kadaster hekend onder Sectie E no. 6121 op
de Secretarie dei* gemeente lei* .visie ligt
en dat op Vrijdag*, den 12 September aan
staande, des voormiddags te 10 ure gele
genheid ten Raadhuize w outt'gegeven, om.
ten overslaan va» het Gemeentebestuur of
van één. of meer zijner ledeu, bezwaren te
gen het uitbreiden van do inrichting in te
brengen.
Tot. liet beroep, bedoeld ii artikel- 15. lo
lid dei- Hinderwet, zijn volgens de iièüUén-
de Jurisprudentie oileon zij gerechtigd, die
overeenkomstig artikel 7 der bindrrwet "voer
het gemeentebestuur of een of mscv zijner
leden zijn verschenen, teneinde hunne be
zwaren mondeling toe te lichten.
Amersfoort, den Ï9 Augustus 19.30.
De Secretaris, De Burgcmeeatei
tT. UAARS L'. S- JÖY. EANDWIJClk
