I.J-A. Scrotefrrtdii
UïF:STR:17 T€l:l^t5
St.EMILION
WINST VOOR DE RADICALE PARTIJEN
DE VERKIEZINGEN IN
DUITSCHLAND
Briand's plannen niet
algemeen goedgekeurd
t
„De unie moet binnen het
Volkenbondskader blyven"
DE TOCHT NAAR DE
STRAT0SSFEER
DE OPPOSITIE IN POLEN
KWALIJK BEHANDELD
NA HET ONWEER BOVEN
ITALIË
M. H. van Raalte
HERFST 1930
H M. H. van Raalte
Massavergiftiging in
Engeland
Bonbons met arsenicum
HUMORHOEKJE
Per flesch f 1.40. Per anker f 56
1924
Achteruitgang der DuitsclvNatio'
nalen, Socialisten en
Volkspartij
Veel kiezers brengen ban stem ail
WM-a/J ü'Ji |Sept 'V D-' De verk|ezingen
rilt i h00'd5,Qd van het Duitsche
rijk door goed weer begunstigd, needs vroeg
zeerdruk°rrnHn, h?' ,n <ie *'™loka]on
eer druk. In de regeeringswijk hadden zich.
looals gewoonlijk, vele nieuwsgierigen ver
zameld. voornamelijk in de Jaegerstrnsse
sin f gen kwart ovcr acht hedenmor
gen Ujkspresident Von Hindenburg, verge
zeld door staatssecretaris Meissner. ver
ghanen om hun stemplicht te vervullen, lie
^President werd met hoera-geroep be-
Tegen den middag had in Grool-Berlijn
t vrtelf n Vij"i? P'ocent der stemgerech
tigden hun stern uitgebracht. In vele wij
ken vooral in die der arbeiders, was nog
drukker gestemd.
nerwi>r0Pt'?a,nda der P°m'eke partijen be
perkte zich Zondag voornamelijk tot het
verspreiden van vlugschriften, terwijl ook
spreekkoren zich op straat vertoonden. Bo
vendien zag men, zooals gewoonlijk, veie
vlaggen en transporanten op vrachtauto's.
in de groote verkeersstraten der binnen
bad verzamelden zich nu en dan groepen
menschen, doch deze werden spoedig door
fc politie verspreid
Over het algemeen kan gezegd worden.
•Jat de verkiezingsdag Ie Berlijn betrekke-
'Jjk rustig is verloopen.
T«li» uur Zondagavond bedroog het aan-
te Berhjn opgebrachte personen onge
ler
Helaas hebben de demonstraties op Zater
dag twee dooden geeischt By een botsing
usschen-communisten en nationaal-socia-
Iisten vr-or het I.iebknecht-huis op de Von
kreCg een i6-J"i,-e man een
hot i i de buik, tengevolge waarvan hij in
het ziekenhuis overleed. Ken tweede doode
is te betreuren bij een botsing .net natio
naal-socialisten in Wittenau, waar een 40-
jarige man, die met de botsing niets te ma-
ke had .gedood werd. Het aantal gewon
den bij de verschillende botsingen staal nog
niet vast, doch moet zeer belangrijk zijn
Gedurende liet laatste uur voor het slui
ten van de stembus werd het verkeer op
straat nog veel drukker. In vele stemloka
len moesten de kiezers tengevolge van den
grootcn toeb. wachten. Bij steekproeven
in eemge lokalen bleek, dat T5 tot 00 pro-
r'~t der kiezers is opgekomen
Volgens de tot hedenavond zes uur in
Berlijn ontvangen berichten, hebben op
den verkiezingsdag nergens ernstige botsin
gen plaats gehad. In Berlijn was de deel
neming zeer sterk.
De rijkskanselier dr. Bruning heeft lo
Glate gestemd. Hij zal hedenavond naar
Berlijn terugkecren. Zaterdagavond had
hij nog voor ven verkiezingsvergadering ge
sproken. Zondagmorgen bezocht hij te
Haus-dorf de graven van de slachtoffers
van het ernstig mijnongeluk, naar hij een
krans neerlegde.
Stand te 9 aar Zondagavond.
Berlijn, 14 Sept. (V. D.) Zondagavond
Ie 9 uur waren geteld 3091.379 stemmen, als
volgt over dc partijen verdeeld:
c stemmen
bociaal-democraten 790 053
Duitsch-Nationalen 190960
£cntrum 357.Ó0I
Communisten -^23 oj#
Duitsche Volkspartij 189.157
Staatspartij 114343
Economische partijt 133 410
Beierscbe Volkspartij 55955
Nationaal-Socialisten 559 >194
Duitsche Landvolk 33.325
Volksrechtpartij 26 611
Duitsche Boerenpartij 1.455
Duitsch-Hannoversche Partij 13.527
Conservatieve Volkspartij 41.849
Christ. Sociale Volksdienst 58.576
.Verschillende kleine partijen 15.000
De Radicale partijen aan de
winnende hand.
Berlijn, II Sept. (V. Dj Uit de uitsla
gen, die in den loop von den avond te Bor-
hjn bekend worden, blijkt dat vooral de
Radicale partijen, de Nalionaal-Socialisten
en de Communisten bij deze verkiezingen
aan de winnende hand zijn. Dc Sociaa]-Dc-
mocraten loopen eenigszins terug, doch de
verhezen van de Duitsch-Nationalen en van
de Duitsche Volkspartij zijn zeer groot. Dc
Nationaal-Socialisten, die te Kiel in slem-
menaantal stegen van 128fi tol 15.38-4,, zijn
net vooral, die de kiezers van do Duilsch-
Nauonalen en de Duitsche Volkspartij af
nemen.
De uitslagen in 35 kieskringen.
Berlijn, 14 Sept. (V. D.) Zondagavond
I, 9 4a uur waren 35 kieskringen geteld, met
|n totaal 8.9aa.071 stemmen, als volgt over
de partijen verdeeld;
stemmen.
Sociaal-Democraten 2.276.544
Duitsch-Nationalen 563.852
Centrum 1.054.472
Communisten 1.374.712
Duitsche Volkspartij 502.448
Staatspartij 344.944
Economische Partij 354.296
Beierscbe Volkspartij 2^6.231
Nationaal-Socialisten 1.568.474
Duitsche Landvolk 96.564
Volksrechtpartij 61.270
Duitsche Boerenpartij 93 232
Duitsch-Hannoversche partij 39.380
Conservatieve Volkspartij 144.693
Christ. Sociale Volksdienst 141.749
Kleine partijen 102.310
Voorloopige zetelverdeeling.
Berlijn, 15 Sept, Volgens de tegen 3
uur in den afgeloopen nacht bekende tel
lingen hadden de verschillende partijen
reeds het volgende aantal zetels veroverd:
zetals.
Sociaal-democraten 140
Duitsch-nationalen 40
Centrum 65
Communisten 75
Duitsche Volkspartij 25
Staatspartij 22
Economische partij 22
Beiersche volkspartij 17
Nationaal-socialisten 103
Duitsche Landvolkpartij 16
Volksrechtpartij l
Duitsche boerenpartij 5
Landbond
Duitsch-Hannoversche partij 2
Saksische landvolk 2
Conservatieve volkspartij 5
Christ. Socialistische volksdienst li
In totaal waren van de uitgebrachte
stemmen op dat uur geteld 34.471.G2i.
Groote successen der extremisti
sche partijen.
Berlijn, 15 Aug. Naar de rijks-verkie-
zingsdhrnet meldt, zal de nieuwe rijksdag
waarschijnlijk bestaan uit 573 afgevaardig
den. De oude rijksdag bestond uit 490 leden.
De nieuwe rijksdag zal waarschijnlijk als
volgt zijn samengesteld (wij geven tusschen
haakje het aantal zetels van voorheen):
Sociaal-democraten 143 f152)
Duit6ch-nationalon 41 79)
Centrum 69 01)
Communisten 76 54)
Duitsche Volkspartij 26 (45)
Staatspartij 22
Economische partij 23
Beiersche Volkspartij 18 (17)
Nationaal-socialisten 107 12)
Landvolkpartij 18
Landbond 3
Duitsche boerenpartij 6 8)
D u i t6 ch-H an no v era ar.scii c partij 3 3)
Conservatieve Volkspartij 2
Christelijk sociale Volksdienst 14
Uit den voorloopigen uitslag blijkt, dat de
radicale partijen groote winst hebben be
haald. De nationaal-socialisten hebben hun
aantal zetels bijna vertienvoudigd en zijn
na de sociaaldemocraten de sterkste fractie
in den Rijksdag. Van de linksradicalen heb
ben de communisten niet minder dan 22 ze-
iers gewonnen. De grootste verliezen heb
ben geleden de Duitsch nationalen en dc
Duitsche Volkspartij. De verliezen der so
ciaal-democraten zijn belangrijk .als men in
aanmerking neemt, dat het aantal uitge
brachte stemmen aanzienlijk groot er is dan
in 1928. Het centrum en de ecocomische par
tij hebben zich gehandhaafd, terwijl de ver
anderingvan democraten in Staatspartij wel
nig verandering hepft gebracht. Dc eindcij
fers zullen pas hedenmiddag bekend wor
den.
Vooral van Engelschc zijde
vi-i
heeft men heel wat
bezwaren
Genève, 12 Sept In de wandelgangen
van het VoIkenbond6paleis hield men zich
Vrijdagochtend vooral bezig met de rede
voeringen van Briand en Henderson. Ter
wijl de uiteenzettingen van den Fransohen
minister president eenigszins vaag gehou
den werden, maar den nadruk legden op
du noodzakelijkheid om een Europeaschen
Statenbond te vormen, heeft de Engelsche
minister van buitjnlandsche zaken een der-
gelijken bond, die over een nauwkeurig
omschreven- organisatie zou beschikken,
beslist afgewezen. Talrijke afvaardigingen,
wier regeeringen in haar antwoorden op
het memorandum van Briand belangrijke
voorbehouden hadden gemaakt, ju chen le
vendig de vastberaden houding van den
Britschen vertegenwoordiger toe. Ook In de
kringen van de bondgenooten van Frank
rijk bestaat geen groote geestdrift voor de
plannen vnn Briand Het is mogelijk, dat
de kwestie niet aan de zesde comnrssie
der Vergadering onderworpen wordt, maar
terstond naar de studiecommissie verwe-
zon wordt, wier rapport door de Assem
blee van het volgende jaar behandeld zal
worden
Genève, 12 Sept. In een rede. uitge-
spioken bij het begin van de middagzit
ting, heeft Hymans, de Belgische minister
van buitenlandsche zaken, te kennen ge
geven. dat dc Belgische regeering haar vol
le goedkeuring gehecht heeft aan het be
ginsel der Europoesche unie De Belgische
regeering is er op gevstelrl. dal de Euro-
peesche unie in het kader van den Volken
bond wordt ingeschakeld Wij gelooven
niet aan de wenschelijkheid om voor de
Europeescne unie een mechanisme te
scheppen naar het model van den Volken
bond. Wij denken, dat een betere oplos
sing gezocht zou kunnen worden in de ont
wikkeling en speciali6eerlng van zekere
Volkcnboridsorgonen. De minister uitte dc
opvatting, dat de tegenwoordige omstan
digheden aan de Enropeescho entente oen
karakter geven van aangrijpende actuali
teit.
Nader meldt men uit Genève aan het Va
derland:
Bij de voortzetting van du algcmcene de
batten heeft Hij mans een dringend beroep
op de vergadering gedaan, om te toonen,
dat geen enkele staatsman in de wereld
dc verantwoordeïijkhcid zal kunnen aan
vaarden een nieuwen oorlog uit te lokken.
Hij dankte Briand. dat deze de kwestie
(Ier EurOpeeschc samenwerking in het mid
den der belangstelling heeft geplaatst, al
stemden de meeningen ten aanzien van de
details niet geheel overeen.
te. slaagde erin de demonstranten spoedig
te verspreiden. De straten vertooncn bloed
sporen en in de huizen zijn schietgaten.
Ook de tramwagens vertoonen sporen van
het schieten, terwijl op de 6traat achterge
laten hoeden en stokken en patroonhulzen
werden gevonden.
Volgens de tot nu toe bekend geworden
gegevens werden te Warschau een officier
en verscheidene agenten van politie ge
wond.
In het hospitaal werden vijftig gewonden
verbonden. Ongeveer honderd personen
werden gearresteerd. In de stad hcerscht
groote opwinding.
Ook in eenige provinciesteden hebben
botsingen plaats gehad In Lae werd een
socialistenleider gewond, terwijl In Lublln
een groot aantal arrestaties plaats had. In
Thorn hebben eveneens ernstige botsingen
plaats gehad, waaronder een aantal per
sonen, onder wie twee politie-agenten, ge
wond werden.
Het opstijgen is mislukt daar
de ballon te weinig
trekkracht bezat
Was het cas te slecht?
Buitengewone strenge bewaking
in de gevangenis
I Augsburg, 14 Sept (V.D.) Ondanks de
weinig gunstige weerberichten, werd Zater
dag plotseling medegedeeld, dat Prof. Pic-
card voornemens was Zondagochtend vroeg
met zijn ballon op te stijgen.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
werden alle voorbereidingen voor den start
getroffen. Kort na middernacht begon het
vullen van den ballon, hetgeen na hard
werken Zondagochtend te 4.40 uur geëin
digd was. De montage van den gondel duur
de eveneens geruimen tijd De ballon trok
als een geweldigen kogel ongeveer 100 M.
hoog in de lucht, doch slechts het bovenste
gedeelte van den ballon was met gas ge
vuld. Het overige deel van het omhulsel
hing slap naar beneden.
Even na vijf uur kwam Prof. Piccard
met zijn vrouw en zijn beide kinderen op
het terrein In de hal werd een eenvoudig
ontbijt gebruikt.
Nadat alle voorbereidingen voor den start
getroffen waren, namen Prof. Piccard cn
zijn assistent afscheid van hun familiele
den cn namen zij plaats in den kogel-gon
del. Intusschen had het bericht van het op
handen zijnde vertrek zich in de geheele
stad verspreid on duizenden waren toege
sneld om den start bij te wonen. De hemel
f was met een lichte bewolking beiekf.
Het opstijgen echter mislukt.
Toen de hulpmanschappen tegen negen
uur de touwen losmaakten, rolde de gondel
weliswaar over de rails, doch ging niet dc
lucht in, daar do ballon geen voldoende
trekkracht bezat
Wat dc oorzaak van de mislukking is,
kon tot nu toe nog niet worden vastgesteld.
Wellicht was het gns van te slechte kwali
teit, of was de temperatuur te laag. Het
kan ook zijn. dat de krachtige wind oor
zaak is.
Prof. Piccard verklaarde, dat hij geen
ballast kon uitwerpen, want wanneer hij
dit gedaan had, dan zou hij later geen
ballast meer gehad hebben, om op voldoen
de hoogte te komen cn de voorgenomen me
tingen te doen
Prof. Piccard zal een nieuwe poging om
te starten eerst ondernemen, wanneer een
permanent hoogdrukgehied aanwezig is.
Protestdemonstraties tegeo
de regeeriog
Ernstiüe schade aangericht
Rome, 13 Sept. (V.D.) Vele streken van
Italic zijn in den nacht van Vrijdag op
Zaterdag en Zaterdag door ernstige onwe-
ders geteisterd. Aan de Ligurische kust, in
de buurt van Genua, werden dooi een
wervelstorm niet minder dan 2000 hoornen,
ontworteld, daarbij waren eenige erken van
honderden jaren oud, cn vele olijfboomen.
Te Palermo werden vele schioperssche-
pen vermist, die V ij dagavond, voor het op
komen van het noodweer waren uitgevaren.
In de provincie Udine zijn ten gevolge
van de talrijke wolkbreuken de rivieren
buiten hare oevers getreden.
In de haven van Venetië werd een bark
van dc havenpolitie door den storm om
gewaaid, waarbij een douanebeambte ver
dronk.
In de badplaats Cortina (Zuid Tirol)
geraakte een houten huis In brand. Door
den hevigen storm breidde het vuur zich
zeer snel uit, 't naastgelegen hotei „Royal"
en vele andere gehouden, werden aange
tast. Vijf personen, die zich door uit liet
venster te springen in veiligheid wilden
brengen, bekwamen min of meer ernstige
verwondingen. Na vele uren slaagde dc
brandweer er pas in het vuur te blusschen.
Warschau, 13 Sept. Volgens de oppo
sitie-bladen worden de gearresteerde afge
vaardigden buitengewoon streng bewaakt.
Zij zijn opgesloten in dc gevangenis te Brest
Litowsk, mogen geen bezoeken van hun
familieleden ontvangen, terwijl hun ook
geen gebruiksartikelen mogen worden toe
gezonden. In den beginne werden ook hun
advocaten niet in de cellen toegelaten. Een
socialistisch blad schrijft, dat zelfs nle;
onder het tsaristische bewind politieke ge
vangenen in voorarrest op 'n dergelijke wij
ze zijn behandeld
Volgens den A B. C.-correspondent te
Brest-Litowsk bevinden de gearresteerde
afgevaardigden, die ondergebracht zijn in
de militaire gevangenis aldaar, zich in een
boklagenswaardigen toestand. Near het blad
rneldt, zijn do gevangenen opgesloten in
een oude vervallen, uit het jaar 1840 datee-
rende gevangenis. Het is den gevangenen,
aldus vervolgt de A. B. C., ten strengste
verboden ecnig voorwerp van hun vrien
den in ontvangst te nemen.
Optochten en botsingen.
Warschau. 14 Sepl. (V.D.) De demon
stratie van de Zentrolew tegen de regee
ring. die Zondag te Warschau is gehouden,
i6 met een bloedige botsing tussclien de de
monstranten cn de poltie geëindigd, waar
bij twee personen gedood en velen gewond
werden.
Aan de prolestvergadering namen onge
veer drieduizend personen deel In deze ver-
j gadering werden protestredevoeringen te
gen de regeering gehouden en pntcst-re60-
luties wérden aangenomen. Daarna wera
een optocht geformeerd, die zich naar de
binnenstad begaf Sterke afdeelingcn poli
tie traden rnct de blanke wapens tegen dc
demonstranten op. Daarop werd uit dc de
monstranten een born naar dc politie ge
worpen, die evenwel midden tus6chen de
demonstranten ontplofte. Tegelijkertijd
schoten andero demonstranten op de poli
tie, waardoor onder de menigte een vree-
eelijke paniek ontstond. Vele ernstig gewon
den bleven op straat liggen. De lichtgewon
den vluchtten in de huizen. De politie, die
daarop van de vuurwapens gebruik maak-
DE ONTSLAGAANVRAGE VAN
CALONDER.
Genève. 12 September (V.D.) Dr. Cur-
tius en Zaleski. de Poolsche minister van
buitenlandsche zaken, hebben in een brief
aan dnn Volkenbundsraad voorgesteld stap
pen te doen. ten einde den president van
de Duitsch-Poolsche gemengde commissie
in Opper Silezië, Calonder, te bewegen te
rug te komen op zijn ontslagaanvrage.
Over het voorstel zal in de volgende zit
ting van den Raad worden beslist. Men
verwacht algemeen..dat de Volkenbonds
raad Calondor zal verzoeken, in verband
met zijn groote verdiensten in Opper-Si'.e-
zie, verder ter beschikking te blijven van
den Volkenbond.
Amerstoort
AJd. StoJJen
MODERNE TWEEDS
i oor Japonnen
V elours'drapédaine
Velours diagonal
Duvetinedaine
voor Wintermantels
Bont'kragen
Viyellaclydella,
iQ, in effen.-kleuren en in tweed
W
IVI Fluweelen in effen en in
TO Fantasie
Sensationeele ontdekking in
een fabriek
Uit Londen wordt d.d. 13 Sept. aan de Tel.
gemeld:
Dezer dagen werd gemeld, dat te Stoke-
on-Trent in het graafschap Stafford kin
deren ziek waren geworden na het gebruik
van bonbons, vervaardigd door een nabijge
legen fabriek. Thans blijkt, dat het aantal
zieken meer dan vijftig bedraagt cn dat zich
bij hen vergiftigingsverschijnselen hebben
voorgedaan.
De politie stelde een onderzoek in. dat tot
de conclusie leidde, dat de zieken vergiftig
de bonbons van een fabriek te Burslem had
den gegeten- Het onderzoek werd in deze
fabriek voortgezet cn leidde daar tot een
sensationeele ontdekking: de bonbons wa
ren in plaats van 'met suiker, met arsenicum
bestrooit). Een zak arsenicum, die door de
fabriek als suiker was gekocht, werd in
beslag genomen. Bij verdere n<isporingen in
de fabriek vonden rechercheurs een houten
kist, waarin zich, naar door een deskundige
werd vastgesteld, 56 pond zuivere arseni
cum bevond, een hoeveelheid, voldoende om
een kwart rnlllioen menschen om het leven
te brengen.
Het is nog niet aan liet licht gekomen, of
het hier een noodlottige vergissing of een
misdaad betreft
Intusschen worden uit een groot aantal
plaatsen nieuwe geva'Ien van vergiftiging
gemeld. In een weeshuis to New Brighton
werden vijftien kinderen ziek na het eten
van bonbons, hun door een bezoeker ge
schonken. Ook te Sandbeach, Hanley en
Shrewsbury zijn eenige jeugdige personen
met vergiftigingsverschijnselen, welke op
het eten van bonbons waren gevolgd, in het
ziekenhuis opgenomen.
SPANJE'S KONING HEFT ZIJN REN*
STAL OP.
Parijs, 12 September (V.D.) De koning
van Spanje, die als hertog van Toledo
sinds ongeveer 15 jaren een groote renstal
bezat, heeft besloten deze op te geven.
Het besluie vindt zijn reden in het feit.
dat ondanks Allo pogingen om den hippl-
schen sport in Spanje tot bloei tc brengen,
de bevolking grooter belangstelling heeft
voer dc ètierengevechten en het voetbal
spel.
Ontdekklngs-relzlger„,Ik kom tot van het land
achter den zonsondergang, van den grooten witten
koning."
Opperhoofd der wilden „Nou. vertel me dan eens, zijn
ze daar nog niet van plan om eens wat aan die radio
programma's te doen." (Humorist).
