AMEOSFOOOTSCH DAGBLAD
HAWEKO
ÉN.V. COMPAGNIE LYONNAISE A
OPENING VAN HET SEIZOEN
DEMONSTRATIEF CONGRES DER S.D.A.P.
gjLANGESTRAATig
Kinder- en Damestaschjes
Willem Groenhuizen
UTRECHTSCHEWEG 10 TEL. 179 AMERSFOORT HP
Maandag 15 September 1930
29e Jaargang No. 65
OUDEGEEST OVERDE
RADIO CENSUUR
Lijstenmakerij en Kunsthandel
Kunstaardewerk, Tin, Platen
Ic. DE JAGER
OVERHEMDEN
DASSEN
Portemonnaie's
FEUILLETON
De Louteringkuur
.DE EEMLANDEft"
Resoluties aangenomen inzake ouden
domsverzekering, bedrijfs=
organisatie en
ontwapening
De 44-urige arbeidsweek geëiscbt
's-Gravenhage, '13 September. In liet
Gebouw voor K. en W. alhier is hedenmid
dag het demonstratief congres van S. D.
A. P. en N. V. V. gehouden.
De Voorzitter van de S. D. A. P., de heer
J. Oudegeest, begroet het congres van liet
kader van S. D. A. P. en N. V. V.
Spr. achtte het noodig te betoogen, dat
wij geen hoopje zijn, dat men terzijde zet,
dit met het oog op de werving van de *on-
trole-commissic van den Radioraad, welke
commissie de sprekers van dit congres
wenscht te stellen onder censuur. Zij kon
weten, dat een partij en een vakverbond
geen censuur verdraagt. Er hebben deze
week onderhandelingen plaats gehad met
de Regcering en de commissie, welke on
derhandelingen bewijzen, in welke richting
wij gaan met deze extra-parlementaire re
geering. Spr. zou wel eens willen weten of
Buys de Beercnbrouck en Colijn ook eerst
hun redevoeringen ter controle zouden zen
den. Spr's rede is niet gevraagd, maar die
.van Albarda wel; dien vertrouwen ze. niet.
(Gelach).
Tot het laatste oogenblik is getracht tot
overeenstemming te komen. Vrijdagavond
is nog een telegram aan den minister van
.Waterstaat gezonden met dringend beroep
om te beslissen dat de redevoeringen onge
censureerd zouden mogen worden uitgezon
den.
Daarop is Zaterdagochtend een telegram
ingekomen van den min. van Waterstaat,
als gevolgd van een onderhoud van Albarda
met den minister, waarin deze seint, dat,
aangezien een beroepsinstantie nog niet is
tot stand gekomen, hij zich van tusschen-
komst moet onthouden. (Gefluit).
Hedenmorgen is een telegram ingekomen
van den Radioraad met de mededeeling,
dat, aangezien de redevoeringen niet zijn
ingezonden, het congres niet kon worden
uitgezonden. (Geroep: schande!)
Spr. wijst erop, dat de Radiocommissie
alleen de bevoegdheid heeft op te treden
als de openbare orde of zedelijkheid wordt
aangetast. Daarvoor moet meri echter niet
hier zijn, daarvoor zou men wellicht iets
Zuidelijker moeten gaan. (Geroep: juist).
Het is een schande voor deze regeering,
maar het is ook een schande, dat dit con
gres nog moet worden gehouden. Een groot
deel wat hier behandeld wordt, ligt in het
verkiezingsprogram van regeeringspartijen:
sociale wetgeving, zorg voor ouden van da
gen en werkeloozen, sociale demonstratie
zijn daar bekende klanken
Tenslotte wees spr. op hetgeen in Oost-
Europa voorvalt, waaromtrent de berich
ten onrust wekken en het verlangen den
Poolschen kameraden een bewijs \an sym
pathie te geven. Spr. stelde voor een tele
gram aan de Poolsche S.D.A.P. te zenden,
waarin het congres zich aansluit bij de pro
testen tegen de dictatuur. (Applaus).
Met groote bezorgdheid zien wij ook de
verkiezingen in Duitschlancl tegemoet, die
heden worden gehouden. Spr. stelde voor
aan de Duitsche S.D.A.P. een telegram te
zenden, waarin het congres de hoop op een
overwinning uitspreekt. (Applaus).
De lieer E. Ivupers voorzitter van 't N.V.V.
trad als eerste spr. op.
In breedere kringen wordt het, zeidc spr.
met den dag duidelijker dat het systeem van
ouderdomsvoorziening onvoldoende is.
Ook de loonarbeiders zijn onvoldoende ver
zorgd. Wanneer 50 jaren lang dc zegels ge
plakt zijn kan men op een uitkcering reke
nen. De uitkceringen zijn te weinig om ervan
te leven, tc groot om ervan te sterven.
Minister Verschuur zegde verbeteringen
toe. Over het staatspensioen sprak hij veel
minder afwijzend dan ter rechterzijde ge
bruikelijk is, veel minder afwijzend dan
bijv. de heer Kuiper.
Wij hebben nu tien jaren lang de werking
van de verzekering gezien en moeten vast
stellen, dat zij mislukt is.
Wij erkennen, dat door staatspensioen al
leen de ouden van dagen niet afdoende zijn
Ie helpen. De gelden voor een afdoende pen
sioen zijïi op de huidige begrooting niet te
vinden. Daarom stelt de arbeidersbeweging
voor een staatspensioen van ƒ3 cn daarnaast
een aanzienlijke uitbreiding van de loon-
klassen. Verder moet liet verkrijgen van in-
validiteitsrente gemakkelijker worden ge
maakt. Dan is het mogelijk, dat binnen be
trekkelijk korten tijd de groote massa der
65-jarigcn ƒ6 a ƒ8 per week ontvangt.
Daarnaast zou ook het denkbeeld te over
wegen zijn, om de gemeenten te verplichten
hij te dragen in de kosten der ouderdoms
voorziening. Ook nu reeds geven vele ge
meentebesturen groote bedragen uit en voor
hen zouden de kosten uit een dergelijke re
geling voortv loeiend, niet veel hoogcr wor
den.
Voorts moet de Ouderdomswet 1910 zooda
nig worden gewijzigd, dat de staat een bij
slag op de V.O.V. geeft. Deze voorziening is
in hoofdzaak ten bate der kleine zelfstandi
gen. Wanneer naast deze maatregelen dc
gemeentebesturen zorgen voor woningen
voor ouden van dagen, zal er aan de zorg
voor den ouden dag van den arbeider een
eind kunnen komen. Ter rechterzijde be
schouwt men het staatspensioen nog altijd
als iets vernederends. In andere landen
wordt dit zoo niet gevoeld.
Rede Dr. Van der Waerdem
Dr. Th. v. d. Waerden sprak over mede
zeggenschap en bedrijfsorganisatie, welke
beide behoorlijk dienen te worden onder
scheiden.
Ons program zoo zcide spr. is drie
ledig: behoud en versterking van de vakorga
nisatie ook in de bedrijfsorganisatie, medezeg
genschap, steunende op liet collectief contract,
waarbij de Ondernemingsraad beschouwd moet
worden als het verlengstuk van dc vakorgani
satie: ordening van het bedrijf als productie
centrum, introductie van de gemeenschap als
mederegelaarster, voorbereiding tot de volle
dige socialisatie.
Op voorstel van den Voorzitter werd be
sloten een groet te zenden aan den heer
Kleerekoper.
Arnh. weg 32 Tel. 1089
Het adres voor cadeaux.
Steeds iets aparts tegen
billijke prijzen.
EN
Utrechtschestraa» Tel. 633
Na discussie werden resoluties aangenomen
betreffende ouderdomsverzekering, wettelijke
werkeloosheidsverzekering cn medezeggen
schap, en bedrijfsorganisatie.
Dc avondzitting van het congres werd ge
presideerd door den heer v. d. Wallc, onder
voorzitter van het N. V. V.
De. heer S. d e l a B ella sprak over dc
doorvoering van den S-urëndag cn de wette
lijke vakantieregeling. Hij constateerde, dat na
12 jaar het nog noodig is te strijden tegen
arbeidstijden, die een aanklacht zijn tegen de
beschaving. Daartegen in dc eerste plaats gaat
ons felle protest.
Tot het treffen van internationale régelen is
de heerschende klasse, de regcering incluis,
blijkbaar niet in staat. Het ligt voor de hand,
dat dc arbeidersklasse zoekt naar de wegc.i ter
oplossing. In dit licht moet men de resolutie
van Stockholm zien, die de. 44-urige werkweek
eischt als overgang naar verdere verkorting
van den arbeidstijd.
Wij zien in de arbeidersbeweging in ver
schillende landen een streven naar verkorting
van den arbcidst'jd. En wij staan volledig op
den bodem van het I. V. V. en eischen de 44-
urigc werkweek. Wordt zij niet in de wet
vastgelegd, dan zal de vakbeweging den strijd
in etappes aanbinden cn zorgen, dat binnen
den kortst mogelijkcn tijd de 44-urige werk
week zal zijn ingevoerd in een groot deel der
bedrijven in Nederland.
Waarom ratificeeren wij dc internationale
conventies niet? Laten wij eindelijk door een
claacl toonen, dat wij internationale regelingen
willen.
,Voor de arbeidsinspectie heeft spr. respect,
maar zij is onvoldoende bezet.
Wij moeten eindelijk at van de massa
ovcrvverkverguimingen. Men moet eindelijk
bij de arbeidsinspectie het standpunt inne
men, dat 48 uur meer dan genoeg is. Dc
controle wordt door al die overwerkvergun-
ntogen bemoeilijkt, terwijl het helaas ook
verkomt, dat de arbeiders zelf die controle
bemoeilijken, waardoor zij verraad aan hun
eigen klasse plegen.
Een wettelijk geregelde vacantic is nog
niet verkregen cn het ziet er niet naar uit,
dat in die richting van deze regeering iets
te verwachten is.
In tal van landen bestaat do vacantic
reeds. Dc eisch heeft dan ook geen aanbe
veling noodig. Hij spreekt voor zichzelf.
Resoluties werden aangenomen inzake een
wettelijk geregelde vacantieregcling en den
arbeidstijd.
Ten slotte heeft ir J. W. Al her da ge
sproken over nationale en internationale
ontwapening .waarna een resolutie te dezer
werd aangenomen, waarin geprotesteerd
wórdt tegen 't wetsontwcrp-Dcckers betref
fende dc Marine.
De heer v. d. Walle sprak een slotwoord,
waarin hij o.a. meedeelde, dat de voorzitter
van dc V.A.R.A. 's middags de resoluties
voor de microfoon hectf voorgelezen cn gc
Iracht heeft daarbij een korte toelichting te
geven. De uitzending is daarbij echter on
derbroken. (Gefluit).
Na afloop van het demonstratief congres
hielden de deelnemers van dit congres oen
fakkeloptocht door de stad. 1-Iet. einddoel
was het Malieveld.
EEN NOODLOTTIG SCHOT.
Boerenknecht op de eendcnjacht
gedood.
Donderdagavond na afloop van zijn werk
zaamheden gaf de 25-jarige A. Fervverda,
afkomstig van Lieve Vrouwenparochie,
knecht bij den veehouder S. de Vries, in hel
Oudland (e.Britsuni, aan zijn boer ie ken
nen, dat hij zou trachten een paar eenden te
schieten. Hiervoor had hij een soort rovol-
ver met loop van 20 ii 30 c.M. voor G m.M
patronen (een wapen door hem in Duitsch- f
land gekocht en zonder machtiging omtèr
zich gehouden). Gekscherende zei de Jjpcr
nog tegen hem, dat hij hiermede toch niets
kon schieten en, nadat hij den jongeman in
de richting van een dichtbij aanwezige dob-
be zag loopen, ging hij naar binnen. Toen
na verloop van eenigen tijd dc knecht nog
niet thuis was gekomen om te eten, werd
het zoontje gezonden om A. te roepen. Deze
vond Ferwcrda dicht bij de schuurdeur
voorover liggen. Terstond riep hij zijn va
der en deze zag, toen hij den jongeman op
den rug legde, een klein gaatje in de klee-
ren ter hoogte van de hartstreek. Terstond
werd de dokter gehaald, doch medische hulp
mocht in dezen niet meer baten.
Enkele meters verder werd dc fiets ge
vonden en een doodc eend en nog een 20-
tal meters verder, dicht bij den weg, het
vuurwapen.
Daar niemand gezien heeft hoe het nood
CHARLIE CHAPLIN II.
'li Imitatie Charlie Chaplin
Tippelt door ons goedgeefsch land
Voor z'n dagelijkschen boot'ram.
Als een zeer „mesjokke" klant!
IIij doet dienst als globetrotter
En w i 1 om den aardbol heen.
Of ic 't d o e t? Dat 's nog wat anders,
Dat weet hij nog slechts alleen!
Zaterdag was ie gevorderd
Tot ons goede Amersfoort
Tripp'lcnd venntte hij z'n- photo
(Iets wat tot dat. vak behoort).
Kilometers kwam hij reizen!
fa, men zei van dezen man.
Dat ie gratis mot een auto
Zóó van Hoevelaken kwam'
Zelfs beweerde men halsstarrig
Dat ic 't vorig jaar in Soest
Werkzaam was in 't zelfde „ambt" cn
Weer van hier naar Hoogland moest!
Zoo u ziel: cosmopolitischü
Deze naniaak-Charlie-man
Is er éón waarvan een ieder
Nog een beetje leeren kan'
Duid'lijk blijkt weer: hoe brutaler
En hoe maller men het m iakl
Des te heter men in Hólland
Aan z'n daag lijksch broodje raakt!
Want z'n photo's werden grifweg
Overal gekocht met vreugd.
Waar hij z'n offerte maakte
Trouw door (V Amersfoortsche jeugd
Begeleid ja aangemoedigd!
Joelend trok zij met hem me.c
Hem benijdend of vereerend
Deze Charlie Chaplin II'
Bedelen dat is verboden
Als vcrned'rend, ongepast!
Maar hoe noemt men dan dp arbeid
Var. deez' opgedirkte kwast'?
Hij kwam, vroeg cn kreeg z'n duiten
Deze uitgeslepen knnap!
Wat in een colbert niet. mag. gaat
Wel als „aangcklecdo"man!!
Alle rechten voorbehouden.)
GROEGROE.
lottige schot Is afgegaan, heeft, naar de.
Leeuw. Ct. meldt, dc volgende veronderstel
ling plaats gevat: er is een eend vleugellam
geschoten en om deze vlugger te bemachti
gen heeft dc jongen eerst zijn fiets genomen
om de. eend op te halen, terwijl hij tevens
zijn pistool weer heeft geladen. Nadat hij
de eend had gedood is hij weer naar huis
gereden cn bij het nemen van de draai naai
de hiemingc kwam de haan met liet stuur
in aanraking cn zoo is het schot afgegaan
Ferwerda reed toen nog even verder, viel
echter-cm en heeft getracht, nog naar bin
nen te strompelen, doch is dicht bij de deu
ren bezwekon.
LANGESTRAAT 43
HET JUISTE ADRES voor Uw
Gouden- en Zilverenwerken.
Tel. 852.
Het noodige van onzen tijd is: openstaan
voor wat geschiedt en dan volgen in be
wust, cn willend weten.
K. F. PROOST.
door
CISSY VAN MARXVELDT.
49
De klok sloeg vier tinkelende slagjes.
Trix kamde haar haar op. Zc zag er beslist
koortsig uit. Daar kwamen de schaatsenrij
ders al binnentroepen. Natuurlijk, nü had
'Jacquclientje geen zin om nog een extra
baantje te rijden.
In do hall stonden de trekpotten onder
'de fleurige mutsen al klaar. Ze zaten er
allemaal. De K. VVS. cn Pa Landerman,
de Manderslootjes, Huib en Mary, Frank.
Pieier Bron, Reinier en Suus. Alleen meneer
van Rees was naar het dorp en nog niet te
rug. Bij een kleine tafel zaten Kees cn
Dolly cn speelden halma. Jan, die iets van
het talent van zijn moeder scheen te heb
ben geërfd, teekendo. Er scheen verwach
ting in dc lucht te hangen. Juffrouw van
de Berg was al eens naar de vestibule gc-
loopen cn had uitgezien. Op de vacht ooi-
de haard zat Jacquclientje en rookte.
„Hce is 't Beatrijs, klopt je hart?' vroeg
Huib.
„Nee, 't staat stil," zei Trix, die net de
muts van de trekpot genomen had.
„Ik geloof, dat ik de wagen hooi." Juf
frouw yan de Berg trippelde weg. Ze
schoof hel gordijn opzij. „Ja, ik zie de lich
ten al."
Trix zette haastig de muts neer. Haar
hand beefde opeens. Ze durfde Mary niet
aankijken. Ze hoorde nu ook het geronk
van de motor, stemmen m de vestibule. Ze
moest nu opslaan, hem tegemoetloopén.
Neen, haar beenen waren van lood. Ze zou
moeten blijven zitten, cn een paar niets
zeggende oogen zouden langs haar gaan,
als juffrouw van dc Berg haar naam zou
noemen. Oh! De triomf van de Koningin
van Sheba!
Nu werd het zware hall-gordijn ter zij ge
schoven. Juffrouw van de Berg, lachend,
en af en toe tippend aan haar zware, an
tieke broche, zei: ..Nu kunt u meteen ken
nis maken met alle loges, meneer Reigers
berg," Trix voelde zich opstaan. Ze zag een
lange, slanke jongeman, zc zag glad-ach
terover geborsteld haar, en ze zag. o vreug
de. een tinteling in donkere oogen. Zc liep
ui el uitgestoken handen op hem toe.
„Leuk is dat," zei Trix, „dat we mekaar
liter terug moeten zien na zooveel jaren."
llaar stem leek haar zelf zoo luid. alsof ze
aan het omroepen was.
„Pardon," zei hij .aarzejen 1
„Maar ken je mij niet meer?" jubelde
Trix. „Ken je Beatrice Iinmink dan niet
meer?" Zc drukte veelbetcekencnd zijn
hand. Zc knipoogde. „Zeg we hebben vroe
ger wel samen gevischt."
De lach brak door in zijn oogen.
„Och ja,"' zei hij. „das waar cok. Wat
dom van me. om je niet te herkennen.
Maar je bent zoo groot geworden!"
„Ja hè," zei Trix.
„Och, ben jij die kleine Beatrice, die zelf
nooit de wurmen aan. de haak durfde te
doen?" zei meneer Reigersberg,
„Precies, die ben ik," zei Trix. Het was.
alsof ze even moest weifelen. Kende hij
haar werkelijk? Hadden ze toch, misschien
in een vorige incarnatie, samen gevischt?
7.0 voelde, dat ook Mary van verbazing
stom zou zijn.
Maar dan lachte hij, hartelijk eji ronduit.
„Neen maar. dal is een zeldzaam blijde
verrassing," zei liij.
„Dat dacht ik ook," zei "Iiiv En met
stralende oogen keek ze 0111 .naar Frank.
HOOFDSTUK X.
„Wat heb jij vanavond een haast," zei
Frank.
„And when I was fifteen
„I loved a young lad
„With hundreds of freckles
„And eye* like a rat's."
Trix zong, terwijl ze in een aanvallige
jurk kroop. „Ja," zei zc dan, toen haar
hoofd weei te \00rschij11 kwam,, „ik ver
hing cr naar om jeugdherinneringen op tc
halen. Zie ik er goed uit?"
Frank deed een schoons boord om.
„Dat zal je jeugdvriend je wel vertollen.
Hij strikte zijn das. „Merkwaardig, dat je
me noo.it over hem gesproken hebt."
„Tja," Trix tuurde 111 dc spiegel, „er
zijn van die dingen, die ie zóo dierbaar
zijn, dat ie ze gewoonweg niet vertellen
tuint." Ze keek even steelsch naar Frank.
Brrr, die zag ijzig. „Och jongen.' zei ze
dan, „ik heb licelemaal nooit meer aan die
kleine Reigersberg gedacht."
„Wat je maar kléin noemt," schamperde
Fiank.
„Vroeger had hij toch zeker zoo'n fideelc
lengte niet. Was jij éen Meter negen cn
tachtig toen je vijftien was?"
„Jl hebt hem dus. .al gemeten?"-
Geschat mijn engel. Ik wil hem wel eens
nauwkeurig nameten, als jc cr bijzondei op
gesteld bent." Ti ix kromde zich als een
aal, om op haar rug te kunnen zien. „Nu,
ik ga dan maar.
„Waar zijn de jongens?"
„Handengew assclien. haargeschuierd. on
wat dies meer zij. Zitten nu vermoedelijk
op een knie van meneer Reigersberg."
„Daar zal hij wel op gestéld zijn."
Trix was al bij de deur. .Natuurlijk i>
hij daarop gesteld. Op mijn telgen! Merkte
je wel hoe verwonderd hij was, dat dat
mijn jongens al waren?"
„Neen, niets van gemerkt."
„Valt me mee," zei Trix. Zc deed de deur
dicht. Zc bedwong een schaterlach. Dan
stoof ze naar heneden. Ze had al gezien, dat
bij het vuur de jeugdvriend in een stoel
lag. Alleen. Dc jongens waren natuurlijk
in de keuken bij Gijsje, die alles goed
vond.
Hij draaide zijn hoofd om. toen hij haar
hooide aankomen. Sprong op.
„Blijf zitten, vei zocht Trix. „Ik val wel
bij u neer. O nee, bij jou neer Ze keek
hem aan. „Vindt u 't erg om met mij deze
comedie te spelen?''
„Ik vind het charmant." zei hij. „Al is
de bedoeling me duister."
„Ik zal alles wel uitleggen, als ik er tij l
voor heb.' Trix schopte tegen het haard-
ijzer. „Als u maar niet vergeet, dat U een
jeugdvriend van me bent."
„En dat we samen gevischt hebben. Nee,
nee, dat vergeet ik niet." De verdachte tin
teling in zijn oogen. „Ik zal cr zelf nog
wel wat bij fantaseeren. Hoe oud waren
we in die .gelukzalige tijd
„U was -yijftien," zei Trix. Dan lachten
ze 3Hebei. „Jij-'was vijftien," herhaalde ze.
.En jij?'
„Nou-e-ja, dat hangt van onzen leeftijd
af. Ik bon een cn dertig."
,.En ik drie cn dertig."
„Dus dan was ik toen dertien Dat komt
mooi uit."
„En je heet Beatrice hc?'
„Ja. Of Trix. E11 jij?"
„Alexander of Lex.'
Trix zuchtte verlicht. „Dat je 't. zoo
humaan opvat. Bewonderenswaardig. Ik zag
dadelijk, dat jc gevoel voor humor had."
„Aan mijn lengte zeker?"
Trix knikte. „Je logeerde bij den dokter
van ons dorp. Onthoud je dat
„Hoe heette die goeie man?"
„Dortman. Geen kinderen. Dat is gemak
kelijk. hè?"
„Daarom zocht ik dus uw gezelschap ala
verstrooiing."
(Wordt vervolgd).
VROOM DREESMANN
Langestraaf.
Zeer groot assortiment in Oud-
Hollandsche en moderne kapstok
ken met en zonder spiegel, tegen
zeer lage prijzen.
6.50 - 4.90 - 3.50 -- 2.90
