DE EEMLANDEU
Dinsdag 16 September 1930 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 66
BUITENLANDSCH OVERZICHT
ü>U9TIENUyNIP
PERSCONFERENTIE
VAN GRAHAM
Fa. M. A. Ramselaar
BESPREKING VAN HET
PAN-EUR0PA PLAN
U KUNT
HETNIEUWE BEWIND
IN ARGENTINIË
De Belgische regeering
in gevaar?
Inwilliging der Vlaamsche
eischen waarschijnlijk
Groote zwendelaffaire
ontdekt
L. J. LUYCX ZOON
GEEN RUIMTE GENOEG
IN DEN RIJKSDAG
WIE HEBBEN DE GRAF
ZEPPELIN BESCHOTEN?
13 October eerste bijeenkomst
NOG EENIGE PARIJSCHE
PERSSTEMMEN
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maandeo voor Amerifoort f2.10t per maaad f 0.75, per
week (mei gr ai ia verzekering tegeo ongelukken) f 0.171/»»
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-> Afzonderlijke nnmmera f 0.05.
POSTREKENING 47910 JIIEFOON INTERG 313
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN ™»W«J«kn.05 met Inbegrip van een bewiisnunimerj
- elkn rtgel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentito voor dn
helft van den prlja, Kleine AdvertentlSn „KEITJES" bty vooruitbetaling 1—5 regtia
.50 cent, ejkt regel meer 10 ent, drkmaaj plaatse# Lt* Bfvrilsnummcr tstra t 0.05
Het einde der staking in Noord-
Frankrijk. Een groot arbeids-
t* geschil opgelost.
Dezer dagen is. gelijk gemeld, een einde
gekomen aan de staking in het Noorder de
partement, een conflict, dat men in een dcr-
gelijkcn omvang de laatste tien jaren niet
had gekend. Ei zijn oogcnblikken geweest,
dal meer dan 130.000 man het werk hadden
neergelegd en ondanks enkele particele op
lossingen, zooals te lïijssel. hebben tot het
laatste toe. d.w.z. van einde Juli af. hon
derdduizend arbeiders den loonstrijd ge
streden. Er was inderdaad sprake van een
loonstrijd; dat het vraagstuk der sociale
verzekering, die sinds 1 Mei in Frankrijk
van kracht is geworden, tijdens de onder
handelingen een rol heeft gespeeld, is niet
beslissend \oor het karakter der staking.
Do bijdragen, die op grond der nieuwe wet
ten door den arbeider A-oor de Verzekering
gestort moest worden, was in verband met
de bestaande loontarievcn niet te betalen;
de bijdrage maakte zelfs pas goed duidelijk,
dat de looncn, vooral gezien dc stijgende
kosten voor het levensonderhoud, zelfs
minder waren dan het bestaande minimum.
Hel resultaat der stakingsbeweging is liiot
Overal gelijk: te Ryssel heeft men besloten
tot een herziening der looncn over tc gaan
in verband met de verhoogde kosten van het
levensonderhoud. In hel aanmerkelijk groo-
tcr stakingsgebied van Roubaix-Tpurcoing
heeft men de looncn verhoogd met het he-
drag der verzekeringssom. In beide geval
len werd dus een absolute verhooging van
liet arbeidersinkomen aanvaard.
De beweging zou misschien eerder tot stil
stand zijn gekomen, wanneer te Roubaix-
Tourcoing aan deze verhooging niet be
paalde voorwaarden waren verbonden, die
bij de arbeiders dc vrees wekten, dat 't sta
kingsrecht erdoor werd aangetast. Het ver
zekeringsbedrag der arbeiders zou n.l. pas
na het einde des jaars terugbetaald worden,
op voorwaarde, dat de onafgebroken aan
wezigheid op het werk door de arbeiders
aangetoond werd. Het vergelijk een op
lossing, aan de hand gedaan door Laval,
den Franschen minister van arbeid -
kwam hierop neer, dat een bedrag, gelijk
staande met de verzekeringssom, van nu af
wekelijks uitbetaald wordt, mi te de ontvan
ger reeds een dienstjaar op do fabriek ach
ter den rug heeft. Dit is een nuance, maai
de arbeiders waren er mee tevreden, waar
schijnlijk omdat de practische uitwerking-
was: ec-n dadelijk verhoogd arbeidsinkomen.
De facto is de overgroote meerderheid dei-
arbeiders reeds minstens een jaar in dienst
geweest.
Dat het aan het consortium dor textielfa
brikanten gelukt is een gratificatie, in
plaats van con rechtslreeksche loonverhoo-
ging, te vérlecnen volgens do bovenvermel
de bepalingen, is voor de Humanité aaulei-
dirig de overeenstemming tusschen beide
partijen voor te stollen als een nederlaag
der arbeiders en Loon Blum, die het com
promis een succes der vakveréenigingen
noemt, te bespotten. De Frankf. Ztg. vindt
echter, dat de afloop der staking een neder
laag dei communistische agitatoren betee-
kent, daar het hun geen enkele maal gelukt
is werkelijk ernstige onlusten in Noord-
Frankrijk in 't leven to roepen. Wel was de
toestand af on toe gespannen, maar de so
cialistische vakvereenigingen wisten op
schitterende wijze de tucht onder de arbei
ders te bewaren.
BIZONDERHEDEN OVER DE FRANKLIN-
EXPEDITIE.
Verschillende vondsten.
Londen, 13 September "V.D.) In het
laatste kamp van de Franklin-expcditie, op
het koning Willem-eiland, werd door een
majoor van den vliegdicnel, Burtash, een
rij regelmatig gerangschikte graven ont
dek!. waaruit blijkt, dat de deelnemers aan
de expeditie fin elkaar zijn overleden en
dan door de overgebleven kameraden wer
den begraven. Eonige graven zijn door de
inboorlingen geschonden.
Jn één ervan vond men nog een blauw
jaquet, in een ander een uit berenvel ge
maakte pantalon. Er zijn aanwijzingen, dat
de leden der expeditie aan scheurbuik zijn
overleden. Verder zijn nog de resten van
een schip gevonden. De 1 rauklin-expcditie
is 33 jaren geleden in het Poolgebied ver
ongelukt.
EOTSINGEN IN BRITSCK-INDIc.
Londen, 1 Sep t. (II. N.) In hel N'.-W.
van Britsch-Indie ;s het tot een botsing tus
schen het volk cn dc politie gekomen, waar
hij vier personen, o.a. een inspecteur van
politie, gedood wen.'
DE DUITSCHE BUITENLANDSCHE
HANDEL.
Bei lijn, 15 Sept. ;V.D.) Hel uitvocrover-
ftchot van den Duiteclien buitcnlaudschcn
handel bedroeg in het zuivere goederenver
keer in Augustus 123.2 millioen mark, te
genover een invoeroverschot van 13.G mil
lioen mark in Juli. Wanneer de leveran
ties op rekening der schadevergoeding wor
den meclegeteld, bedraagt het actief 173.3
millioen mark, 1cgeno\er i 1.5 millioen
Unark an Juli,
Groot'Brilifinnië wenscht een liberale
uitlegging der meestbegunsfi'
gingsclausttlc
LANGESTRAAT Tel. 341
Oud-Hollandsche MEUBELEN
enorme sorteering.
Gene v e. 15 Sept. (V.D.) De Britache mi
nister van handel. Graham, ontving Maan
dagavond cle vertegenwoordigers van de In
ternationale Peis, waarbij hij zich op ta
melijk voorzichtige gereserveerde w ijze uit
liet over eenige actueele economische pro
blemen.
Hij bevestigde dat dc Brilsohe regcering
de handelsconvcntie van 2i Maart 1930, die
de voorloopigc stabiliseering van de Euro-
peesche douanetarieven en handels verdra
gen beoogt, zou ratificeercn en wel zonder
»le toestemming van de parlementen tc ver
zoeken, welke niet vqreischt ic
De minister sprak de hoop uit, dal nog
aan liet einde van dit jaar of ten laatste In
den aanvang van 1931 onderhandelingen
zullen kunnen worden gehouden over tarie
ven cn economische vraagstukken, welke
een progressieve verlaging der douanetarie
ven en een terzijdestelling van do interna
tionale den handel schadende hinderpalen
beoozen
Groot-Biittawnii' wenscht, dat de meesl-
begunstizingsclausule in een zeer liberalen
geest worde uitgelegd en toegepast, zonder
nochtans het systeem der meestbegunsti-
ging aan te lasten.
De Micholis aan het woord.
In het verdere verloop >an do middag
zitting deelde dc Italiaanschc gedelegeerde
I)e Micholis mede, dat dc ltalioansche re
gcering besloten heeft het verdrag betref
fende het Douanehestand te raüfieceren.
Overigens besprak do Itaünansche gedele
geerde de wen6chelijkhcid van een ratio
nale bedrijfsorganisatie.
VOLKENBOND
Enkele llongaavsche bezwaren
en wenschen
Geneve. 13 Sept. (V. D.) In cle middag-
zitting van dc Volkenbondsassemblóc was
allereerst aan de orde de rede van den eer
sten gedelegeerde van Li'.aucn, Zaunis. die
zich uitsprak ten gunste van een Pan-Euro-
pa, en zich tegen tolmuren verklaarde. Ten
slotte besprak Zaunis de moeilijkheden,
welke bestaan tusschen Litauen en Polen
Rede van graaf Apponyi.
Als tweede spreker voerde de leider der
llongaarsrhe delegatie, Graaf Apponyi, het
woord. Deze constateert ten aanzien van
dc Pan-Europa-quaestie, dat \ele staten
hun instemming hebben medegedeeld met
een Pan-Europa, evenwel met reserves. De
Hongaarsche gedelegeerde vreest, dat het
voorgenomen nieuwe orgaan een verzwak
king zal kunnen brengén van het prestige
van den Volkenbond.
Apponyi wees met nadruk op de dringen
de noodzaak het minderheden-vraagstuk op
te lossen cn stelde opnieuw den nadrukke-
lijkcn cisch, dat de overwinnende staten
hun bewapening- beperken, aangezien dezo
in strijd met de vredesverdragen verplich
tingen hebben aangegaan.
Graaf Apponyi eindigde zijn rede, met er
op te wijzen, dat ook het belangrijke Ooste
lijke probleem eindelijk krachtig moet wor
den aangepakt.
DE RIJKSKANSELIER BLIJFT
TE BERLIJN.
Een ministerraad spoedig te ver
wachten.
Berlijn, 15 Sept. (V D.) Dr. Bruning,
do Duitschc i ijkskanselier. zal niet met
ziekteverlof gaan. Hij zal tc Berlijn blijven
ten einde dc noodzakelijk geworden poli
tieke besprekingen /elf te leiden,
In dé komende dagen, wellicht reeds
morgen, zal een ministerraad worden ge
houden, waarin naar men in regeeiings-
krin'gen aanneemt, het besluit van den
Rijkskanselier om onder alle omstandighe
den aan te blijven; zal aan de orcle komen.
In aansluiting op deze besprekingen, zal
men dan de leiders der politieke partijen
polsen, om te kunnen nagaan, op welken
parlementairen basis de Rijksregcering dc
financicclc cn economische programmapun
ten zal kunnen doorvoeren.
AUTOBUS MET SCHOOLKINDEREN
OMGEVALLEN.
SI kinderen gewond.
N c w-Y o r k, 13 Sept, (V.D.) Bij Warren-
xille in do buurt van Cleveland is een auto
bus in een greppel gestort en omgeslagen.
51 kinderen werden daarbij gewond. Benige
hunner zoo ernstig, dat voor hun leven
wordt gevreesd.
Incassokosten, tijdverlies cn
moeite vermijden, door ons
te machtigen, uw abonne
menlsgcldcn automatisch cn
zonder kosten vela uw giro
rekening af te schrijven.
U behoef i daartoe slechts een
machtigingsformulier in ie
vullen, dat wij u met genoe
gen zenden
liet spreekt vanzelf, dat dc
machtiging vervalt bij de op
zegging van hel abonnement
Mogen wij u zulk een formu
tier zenden
Ook ons maakt, u liet daar
mee gemakkelijkei
Vriendelijk dank'
Adm. Amersf. Dagblad JlilSS
Erkenning door Engeland en
Amerika aanstaande?
Londen, 13 September (V.D.). Het. ver
luidt, dat spoedig cle officieele erkenning
van de nieuwe Argentijnscho regeenng door
dc Engelschc regeenng zal plaats hebben.
Deze spoedige erkenning houdt verband met
het ieit, dat de nieuwe Argentijnsche regoc-
ring in politieke eri handelskringen in Lon
den steun vindt
New-York, 13 September. Amerikaan-
schc bankiers hebben zich beicid verklaard
Argentinië een leening te verstrekken. Hot
i6 echter nog niet bekend, of de regcermg-
Uriburu dit aanbod zal aanvaarden. In Amc-
nkaansche handelskringen oefent men druk
uit op de regeering, om deze te bewegen het
nieuwe bewind in Argentinië te erkennen.
Chili erkent de nieuwe rcgociing.
Buenos Aires, 13 Sept. De Chilechschc
regecring heeft officieel dc voorloopigc re
geenng erkend.
Steun van dc
radicalen.
socialisten en
Buenos Aires, 12 Sept. De socialist!
sche partij besloot zich aan dc zijde der
voorloopigc regcering te scharen en heeft
haar medewerking toegezegd. De radicale
partij heeft dezelfde houding aangenomen
Plechtige uitvaartdienst voor
dc slachtoffers.
Buenos Aires, 14 Sept. Generaal Uri
buru kon wegens ongesteldheid niet deel
nemen aan den plechtigcn uitvaartdienst
voor de slachtoffers der revolutie, die in
do kathedraal werd gehouden in bijzijn van
alle autoriteiten. Overal heorschen weer
orcle en vertrouwen. Alles gaat weer ge
woon zijn gang. Tien buitenlandsche ban
ken hebben de regeering credieten aange
boden tot een bedrag van vijftig millioen
dollar.
Een bijzondere correspondent meldt u!t
Brussel aan de Maandagmorgen.
Do partijraad \an de liberale partij in
Belgie is spoodcischcnd bijeengeroepen in
verband met de gewijzigde kansen van de
wetsontwerpen op het lager on middelbaar
onderwijs, welke wetsontwerpen een com
pensatie zouden vormen voor dc vcrvlaam-
sching der Gentsche hoogcsehool.
De omstandigheden wijzen er op, dat de
liberalen bezig zijn een 6lralegi6cbcn terug
tocht voor te bereiden, omdat naar alle
waarschijnlijkheid voor do Vlaamsche
eischen in deze een meerderheid zal gevon
den worden. De liberalen hebben zich
6teeds te$en deze eischen verzet
Het. i6 heel goed mogelijk, dat tengevolge
van dezo koerswijziging do liberalen uit cle
regeering treden. Of zouden zij tegen hun
eigen ministers in het katholiek-hbe^ulc
ministerie-Jasper steunen?
In parlementaire kringen wordt de toe
stand zeer bewegen geacht, en men ver
wacht, dat dc kans op vervulling van dc
Vlaamsche desiderata zeer groot zal zijn.
In deze kringen wordt ook de mogelijk-*
lieid geopperd, dat de gewijzigde omstan
digheden in het land den koning aanleiding
zouden hebben gegeven bij cle regeering
aan Ie dringen op bespoediging van dc in
williging der Vlaamsche eischen.
Een brandkast, die ruim
één franc bevatte
VLIEGONGELUK TE STOCKHOLM.
Bekend vlieger gedood.
Stockholm, 15 Sept. (H. N.) Van
middag is op het -vliegterrein van Stock
holm een vliegtuig neergestort, waarbij de
twee inzittenden zoo ernstig gewond wer
den, dat zij spoedig daarop overleden.
Een hunner was dc bekende vlieger Nils-
son, die zich hij de redding van dc Nobile-
expeditic heeft onderscheiden.
GEEN VERZOENING TUSSCHEN KONING
CAROL EN ZIJN VROUW.
Boekarest, 15 Sept. (V.D.) Gemeld
wordt, dat een verzoening tusschen koning
Carol cn prinses Helena onmogelijk lijkt.
Het schijnt, dat dc pogingen, om hiertoe te
geraken, zijh opgegeven.
WAAROM DE VLUCHT VAN PROFESSOR
PICCARD MISLUKTE.
Augsburg, 15 Sept. (V. D.) Prof. Pic-
rarcl heeft, tezamen met clc direct'e van de
hallonfabrick Riedinger, een communiqué
uitgegeven, waarin staat, dat het opstijgen
legen Zondagmorgen vroeg was vastgesteld,
omdat de weersomstandigheden gunstig w a
ren.
Kort nadele vulling van den ballon kwam
Zondagmoreen een wind opzetten, die
steeds sterker" werd. Om acht uur was deze
wind zoo hevig, dot bij een opstijgen de in
strumenten aan gevaar zouden kunnen wor
den blootgesteld. Om deze reden werd het
vertrek uitgesteld. Er is geen schade aan
gericht. De ballon was goed gevuld.
Parijs, li September (V.D.) Do politie
is een groote zwendelaffaire op hot. spoor
gekomen. Drie chevaliers d'industrio had
den een maatschappij opgericht met een
nominaal kapitaal van vijf millioen francs,
waarvan evenwel slechts honderd duizend
francs aandeelen waren geplaatst bij kleine
luiden in de omgeving van Rouaan. Zij zijn
gearresteerd Bij een door de politie in de
kantoren aan den Boulevard Ilauesmann
ingesteld onderzoek, bleek de brandkast dc
somma van een frank 15 in te houden.
Gebleken is, dat in de kwistig verspreide
pro6pecti wo6 voorgewend, alsof de statu
ten der maatschappij weren goedgekeurd.
Evenmin was het wettelijk vastgestelde be
drag van een vierde van het maatschappe
lijk kapitaal geplaatst.
De bureaux waren luxicus Ingericht en
er geheel op berekend de kleine beleggers
te imponeeren.
WEERBERICHT.
1 loogste Baromclcrsrtand:
770.7 te Van Mayen.
I va agstc Barometersta n d
754.6 te Vcstnvanöcr.
Verwachting:
Matige tot zwakke. V. tot
Z. wind, half of zwaar be
wolkt, tot betrokken, aanvan
kelijk weinig of geen regen,
later toenemende kans op re
gen. Weinig verandering in
temperatuur.
Langestraat 49-51 -- Tel. 190
Wij ontvingen een nieuwe
BEIGE WOLLEN SCHQOLKOU5
Zeer sterk en extra voordeelig.
In verband met de uitbreiding vun
het aantal afgevaardigden
De Russen en Letten geven
elkaar de schuld
Van Russische zijde wordt gemeld, dat de
Graf Zeppelin op zijn reis naar Moskou niet
enkel bij zijn binnenkomst in Rusland, doch
ook bij het passeeren der grens op dc terug-
leis beschoten is.
Officieel wordt intusschen vastgesteld, dat
deze beschietingen niet op Russischcn bodem
hebben plaats gehad; zulks moet dus geschied
zijn, toen het luchtschip zich boven Letland
bevond.
Van Letsche zijde wordt gemeld, dat
de berichten in de Duitsehe pers, dat
cle Graf Zeppelin op haar reis naar
Moskou misschien van Letsche zijde
beschooten zou zijn, categorisch moeten
worden tegengesproken. De Letsche grens
wacht was omtrent den tocht van het lucht
schip bijtijds en nauwkeurig ingelicht en ver
wachtte het luchtschip. Daarentegen hoorden de
grensposten van Dagda schoten bii de Russi
sche grens, toen het luchtschip reeds de grens
gepasseerd was. Dc schoten kwamen uit dc
richting vap Pustinja, Mauljani en Worsown. De
grenswacht dacht, dat het saluutschoten wa
ren, maar maakte melding van het incident aan
den chef der grenswacht.
ENGELAND WENSCHT NIEUWE
REGEERINGSGEBOUWEN.
Londen, 15 Sept. (V.D) Dc regeering
heeft besloten nieuwe regeeringsgobouv. en
in Whitehall te doen oprichten en zal daar
toe omlijnde voorstellen hij het parlement
indienen. Hoewel er met de uitvoering van
het plan groote bedragen gemoeid zullen
zijn, zal hei eventueel resultaat toch een
enorme bezuiniging geven door den verkoop
van den duren grond, waarop de tegen
woordige gehouwen zijn opgericht, terwijl
f het nieuwe plan zeer efficient zal werken.
B c r 1 ij n, 15 Sep t. (V. D.) De stijging
van het aantal Rijksdagzelels van 490 tot
57C geeft do noodige zorg voor de plaatsing
der afgevaardigden
De groote zittingzaal was oorspronkelijk
ingericht voor 379 plaatsen, daar dit aantal
vóór den oorlog grondwettelijk was vastge
steld.
Toen hot aantal afgevaardigden na den
oorlog werd afhankelijk gesteld van het aan
tal uitgebrachte r-temmen, moesten inder
tijd reeds 100 plaatsen worden geïnstal
leerd
Dit is geschied, door alle comfort uit de
vergaderzaal to verwijderen.
Thans is do zaai ingericht voor 403, er
moet dus nog ruimte worden gemaakt voor
S3 afgevaardigden.
In de zaal zijn nog een bank voor dc frac
tieleiders en verder links en rechts rust
banken.
Op deze banken zullen van 30 tot 40 af
gevaardigden worden geplaatst.
Volgens de grondwet moet de Rijksdag 30
dagen na de verkiezingen, dus den 1 telen
October a.s. bijeenkomen.
Naar m goedingclichte kringen verluidt,
zal do Rijksdag reeds den 13dcn October a.s.
bijeenkomen, dat is dus een dag voor den
grondwettelijk vastgostelden termijn.
Frankrijk moet zijn kocU
bloedigheid bewaren"
Parijs, 15 Sept. (H. X.) Dc Paiijsche
avondbladen zijn in hun beschouwingen
over den uitslag der Duitsclie verkiezingen
.over het algemeen vlij kalm. Zoo merkt hel
Journal des Debals op, dat men zich niet
buitengewoon bezorgd hoeft te maken, hoe
wel men de leeringen, welke daaruit
(o trekken zijn, niet moet veronacht
zamen. Do Paris Midi waarschuwt er
voor om de chauvinistische beweging in
Dujtschland niet 10 beantwoorden met een
soortgelijke beweging in Frankrijk. Frank
rijk moet zijn koelbloedigheid bewaren, in
afwachting, dat de Ruitscho republiek weer
tot zich zelf zal komen. De Temps is van
oordeel, dat te Berlijn zoowel voor dc bin
nen- ais voor de buitenlandsche politiek
ernstige dagen te wachten staan. Ook bij
de ontwikkeling van den internationalen
toestand zal men met den nieuwen toestand
in Duitschland rekening hebben to houden.
Vraagstukken, die lot nu too niet actueel
waren, zullen m do toekomst ongetwijfeld
aan de orde worden gesteld. Daarom is het
noodig, do ontwikkeling in Duitschland
voorzichtig en opmerkzaam, doch ook met
de noodige vastberadenheid gade te slaan.
Duitschland mag geen fouten begaan, doch
Europa ook niet.
