Fa. M. A. Ramselaar
BUITENLAND
Eiken Slaapkamers
DE EENLANDEü
Donderdag25September 1930 1 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 74
BÜITENLANDSCH OVERZICHT
vanaf f 139.-
Rouw in de Fransche
visschersgezinnen
Talrijke personen over
boord geslagen
MASSA-EXECUTIE SN
RUSLAND
De Memelkwestie in den
V. B.-Raad
De sfcryd tegen het
oorlogsgevaar
Tegenstelling tusschen
Frankrijk en Engeland
Volkenbondspact en
verdrag van Kellogg
Duitsch pleidooi voor
onderlinge aanpassing
BLIKSEM TREFT EEN
SCHOENER
Tien personen bij de ramp
omgekomen
STOOMSCHIP OP EEN
KLIP GEL00PEN
Met de redding der opvarenden
reeds een begin gemaakt
L. J. LUYCX ZOON
Onderjurken en Directoires
Het Internationaal Gerechtshof
U KUNT
AMER3FOORT3Ö1 DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pci 3 maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand f 0.75. per
weck (mct gratis ver;dcrlng tegeD ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per posl per 3 maanden f J.-» Afiondcrlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 XILEFOON 1NTERG 313
PRIJS DER AOVERTENTIEN van I—i regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
eikeregel meer f0.25. Licfdadlghelds-advertentiEn voor dn
helft van den prija. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooroltbetallng 1—5 regala
50 cent, clkt rtyl meer 10 cent, drkaual plaatsen Xl~' Bewijsnummer extr* f 0.03
Dreigende crisis te Weeneu
Zal he* kabinet-Schobei
van het tooneel verdwijnen?
In den boezem van het kabinet te We
nen is een strijd ontbrand, die tot ernstige
gevolgen kan leiden en zelfs kan uitloopcn
op liet heengaan van het kabinct-Schobc."
De burgeilijke partijen, die de regeerin;
steunen, bestaan behalve'uit de landhou
ders, uit de groot-Duitschers en christelijk
socialen. De leider van laatstgenoemde pa.
tij, Vaugoin, is niet alleen vice-kanselie*
maar ook het hoofd van het ministerie, dat
zich met de legeraangclegcnheidcn bezig
houdt.
liet bezwaar, dat tegen Vaugoin is ing.'
bracht, komt hierop neer, dat hij met man
en macht er naar. streeft één van zijn
vriendjes, dr. Strafclla, oen belangrijke
post te bezorgen en wel van directeur-ge
neraal der Oostcnrijkschc spoorwegen. De
sociaai-democraten, die in de oppositie zijn.
hebben dl*. Strafella zeci- zwart gemaakt en
onder meer duidelijk laten uitkomen, dai
de eerlijkheid van den persoon, waarvoor
Vaugoin zoo geestdriftig opkomt, wel hot
een en ander te wonscheu overlaat.
Het schijnt nu inderdaad juist te zijn, dat
de socialisten, al zijn zij wat kras tegen
dr. Strafella uitgevaren, niet geheel cn a.
ongelijk hebben en deze omstandigheid
heeft er dan ook toe bijgedragen, dat de
bewuste benoeming nog steeds niet is af
gekomen. Minister Vaugoin heeft echter to:
dusver nog geen krimp willen geven en
is zoodoende ook in botsing gekomen 'niet
één van zijn ambtgenooten, den minister
\an handel, Schuster, onder wiens depar
temcni ook de erkeersaangelfegcnhcde»,
derhalve eveneens de spoorwegkwesties,
ressorte'ëren. Schuster staat even sterk op
zijn stuk als Vaugoin en de consequentie
van deze houding is geweest, dat hij als
minister zijn ontslag heeft ingediend, weijv
voorbeeld inmiddels ook zou zijn gevolgd
door Vaugoin, doch ue desbetreffende be
richten waren nog niet bevestigd op luit
oogenblik, dat wij dit overzicht schreven.
Overigens schijnt dc kwestie cler benoe
ming van een directeur-generaal der spoor
wegen slechts cén der verschijningsvormen
te zijn van een uitgebreider conflict, dat da
ministers van het kabinet-Schobcr verdeelt.
Laatstgenoemde behoort niet officieel tot eer.
partij, doch liet schijnt, dat zijn genegenhe
den vooral uitgaan naar dé groot-DuifSchërs
Dit is sommigen christelijh-socia.'en. die
zeer machtsbegeerig zijn, een doorn in he*,
oog en zij zouden .blijkbaar gaarne zien-
dat één der hunnen dc plaats zou innemen
van bondskanselier Schober. Vermoed wordi
dan ook, dat het geschil van bepaald*
Christelijk-spcialc zijde is uitgelokt, tencin-
de langs den weg ecner kabinetscrisis er.
verkiezingen zich mettertijd volkomen vai.
de macht te verzekeren. Er is namelijk eer.
richting bij de chrïstelijk-secialen, die het
niet kan verkroppen, dat Sehuber zoo vee.
mogelijk aanstuurt op binnenlandsche paoi
ficatie; bedoelde richting is voorstandste.'
van een krachtiger bewind, dat zich natuur
lijk vooral fel antisocialistisch zou oriën
teeren.
Er is Woensdag ccn ministerraad gehou
den, die langen tijd duurde cn die van
daag zal worden voortgezet Er bestond
gisteravond nog hoop, dat de crisis zou
worden opgelost ten gunste van liet voort
bestaan der Eegeenng-Schober en ook moet
bondspresident Miklas te elfder ure zijn
christelijk-socialen partij v rienden als zijn
persoonlijke opvatting' hebben meegedeeld,
dat hij dc benoeming van Strafella op het
oogenblik niet wcnschelijk achtte, maar
ondertusschen doet men goed de telegram
men met aandacht le lezen, die na hel
schrijven van ons overzicht eventueel nog
binnenkomen.
HITLER EN GöBBELS VERVOLGD
WEGENS HOOGVERRAAD.
Leipzig, 2 i "Se.pt. (H. X.) De procu
reur-generaal van het gerechtshof te Leip
zig heeft gisteren bij het rijksweerpróces
meegedeeld, dat op, last van dc rijkswecr
ccn vervolging wegens hoogverraad inge
steld is togen Adolf Hitler en den natio-
naal-socialistischen afgevaardigde Göbbels.
IETALIAANSCH-ZVvITSERSCH
GRENSINCIDENT.
Italiaansche vluchtelingen op
Zwilsersoh gebied achtervolgd.
Parijs, 21 Sept. II X.) Het radicale
blad La Rëpubliquc maakt melding van een
nieuw Italiaansch-Zwitsersch grensincident.
Een groep van 20 Italiaanschc vluchtelin
gen, waaronder zich drie vrouwen cn zes
jongens bevonden, was op het Brcithorn-
joch bij Zcrmait reeds over do grens geko
men, toen de vluchtelingen door een Ita-
liaansche militaire patrouille werden ont
dekt. Ondanks het feit, dat twee Fransche
toeristen cn twee Zwitscrsche gidsen uit
Zermatt de patrouille er met nadruk op
merkzaam op maakten, dal zij zich op
Zwitsersch grondgebied bevonden, werden
de vluchtelingen achtervolgd, ingehaald en
gedwongen op Italiaansch grondgebied
terug te keeren, waar zij naar een politie
post gebracht werden.
LANGESTRAAT Tel. 341
HET CENTRUM VERLIEST EN WINT
EEN ZETEL.
Berlijn, 2 3 Sept. (II N.) Het hoofd
stembureau voor "do districten Dusscldorf
Oost en West heeft nader vastgesteld, dat
in deze districten aan liet centrum niet
01.000. doch slecht- 59.00') overschot»!om
men ten goede komen, zoodat de vierde can-
didaat op de lijst van het centrum voor liet
22ste stomdistrict. Dusscldorf Oost. niet ge
kozen is. Daarentegen wordt het aantal dei-
op do rijkslijst van de Duitsche cent.-ums-
portij gekozen centrumsafgevaardigden van
7 tot S verhoogd, zoodat dc ccntrumspartij
toch het oorspronkelijke aantal van 08 mau-
daten behoudt.
P ar.ij s, 21 Sepi. (V.D.) Nog steeds worden
visschersschepen uit dc Noord-Fransche ha
vens vermist, zoodat de gevolgen van den
vreeselijken storm welke Zaterdag en Zon
dag heeft gewoed, nog steeds niet ten volle
te overzien zijn.
Verschillende schepen komen binnen mei
de treurige mededeeling. dat tijdens het
stormweer twee, drie of meer leden van de
bemanning overboord zijn geslagen. In alle
visschersplaatsen zijn vele gezinnen in rouw
gedompeld.
De materiecle 6chade wordt op vele mil-
lioenen francs geschat.
Contra^revolulionnaire
slachtoffers
K o w n o, 24 Sep t (V D.) Naar uit Mos
kou gemeld wordt zijn 48 personen, be
hooiende tot de onlangs ontdekto contro-
revolutionnairo organisatie, die onder lei
ding stond van Majoor Itjasanzews. ter
dood veroordeeld zijn. Hedenochtend wer
den deze doodvonnissen voltrokken.
Een verzoek van de Lithah:
sche regeering
G e n v e, 24 S c p t. V. D.) De Raad van
den Volkenbond heeft een geheime zitting
gehouden, waaraan behalve de 14 Raads
leden slechts de Litausche Minister van
Buitenlandsche Zaken Zaunius deelnam. In
behandeling kwam het urgenticvoorstcl
van de Duitsche regeering om de bekende
Memel-bezwaren op de agenda van den V.
B.-Raad te plaatsen. Bij den Raad was een
schrijven ingekomen van den Duitschen
Minister van Buitenlandsche Zaken Dr.
Curtius aan den secretaris-generaal van
den Volkenbond, waarin de formeele be
zwaren van do Litausche regeering tegen
het Duitsche voorstel ongegrond worden
verklaard.
In dc zitting van heden heeft de Litau
sche icgecring verzocht het Duihjcho ur
genticvoorstcl te verwerpen, o.m. op grond
hiervan, «lat Duitschland niet gerechtigd is
bezwaren van den Memelschen Landdag
over (e nemen.
De V.B.-Raad besloot daarop een juridi
sche commissie in te stellen, die op grond
van dc Memelconvcntie zal uitmaken of
liet Duitsche voorstel op de agenda zal
worden geplaatst.
Deze juridische commissie heeft in aan
sluiting op do geheime Raadszitting een
bijeenkomst gehouden.
BRAND IN EEN SCHOOL.
Kof n o, 2:3 Sept. (V.D.) Naar uil Moskou
gemeld wordt, is in een school 111 een dorp
nabij Minsk een brand uitgebroken, waarbij,
volgens officieele mededcelingen, 27 perso
nen zware brandwonden bekwamen; 45 por
tuien «verchn lichtgewond: Tot dusverre kon
niet wordt*» vastgesteld, of er ook dooden te
betreuren zijn. Wel worden verschillende
hersenen vei mist.
Het vraagstuk der strafmaatregelen
een netelig onderwerp.
Genève, 23 Sept. (IT. X.) Dc ontwa
peningscommissie van den volkenbond is
vandaag gereed gekomen met de bestudec-
ïing van de werkzaamheden der veilig-
heidscommissio. Do behandeling van het
eigenlijke ontwapeningsvraagstuk. dus van
dc werkzaamheden der voorbereidende ont
wapeningscommissie, is tot morgen uitge
steld. aangezien dc voorzitter van deze laat
ste commissie, jhr. Loudon, do. Nederland-
sche gezant te Parijs, door ongesteldheid
verhinderd was- vandaag zijn rapport uit te
brengen.
De pogingen, om den tekst voor een al-
gemecne conventie tot versterking van mid
delen ter voorkoming van oorlogen op te
stellen in den zin van dc in 1928 aan de
eiligheidscommi&sic voorgelegde .Duitsche
voorstellen zijn, naar uil de beraadsla
gingen van de ontwapeningscommissie van
vandaag bleek, voorloopig mislukt.
Reeds in dc veiligheidscommissie waren
m e én ings v e r s chili èn gebleken over den om
vang en de draagwijdte van deze maatrege
len, die in militaire cn niet-militaire maat
regelen bestaan, waartoe iedere staat zich
zou verplichten, indien hij daartoe dooi
den volkenbond vvcrq uitgenoodigd. Dc
moeilijkheden betroffen vooral de kwestie
van de contrölo cn dc' eventueel te treffen
sancties.
De uit zeven leden beslaando commissie
van redactie der ontwapeningscommissie
had opdracht ontvangen een eensgezinde
formule voor de twee principieele artikelen
van het ontwerp uit te werken. De redactie
commissie, waarin de voornaamste mo
gendheden vertegenwoordigd zijn, deelde
thans vandaag mede, dat wel overeenstem
ming verkregen was over, dc principieele
gedachte van de conventie, vooral ter voor
koming van gewapondc conflicten bij grens
incidenten en de toepassing- van de con
trole, doch niet ten opzichte van de dooi
den raad van den volkenbond te gelasten
militaire maatregelen, zooclat de commissie
in overweging geeft den raad van den vol
kenbond te verzoeken voor de nog niet
opgeloste vraagstukken een bijzondere com
missie te benoemen, die dan, in overleg met
de betrokken regeeringen, het volgende
jaar aan de vergadering van den volken
bond voorstellen zal doen.
Ook de moeilijkheden bij het vraagstuk
der Sancties zijn in hoofdzaak dezelfde, die
vandaag in de juridische commissie van
den volkenbond zijn gebleken bij de behan
deling van de kwestie der aanpassing van
het statuut van den volkenbond bij het
Kellogg-paet.
Hierbij is vooral de tegenstelling tusschen
Engeland en Frankrijk merkbaar, daar En
geland het stelsel van sancties afkeurt,
terwijl Frankrijk integendeel een verster
king van het pact van den volkenbond ver
langt.
Ditzelfde geldt voor de voorstellen tot wij
ziging van het statuut van den volkenbond
bij het in kracht treden van de conventie
voor een algemeenc ontwapening.
DE VOLKENBONDSVETiGADERING.
Zij zal tot 4 October duren.
Genève, 23 Sept. Te oordeelen naar den
stand der werkzaamheden in de commissie
verwacht men, dat de Volkenbondsvergade
ring pas op 4 October zal gesloten worden.
Dr. Curtius zal tot het einde hier blijven.
Zaterdag zal hij voor tw ee dagen naar Baden
reizen. Ook Briand is van plan tot het einde
der vergadering te Genève te blijven. Hen
derson zal echter op het einde der week naar
Londen terugkeeren.
DOOR ZIJN MEDEDIRECTEUR
VERMOORD.
C 1: i' 1 :j 11. 23 Sept. (V.D.j Volgens berichten
in do Berlijnsche bladen uit-New-York is
h.vlenmirk'ng de president vin de Mary-
land-spoorwegmaatschappij Mac Wili Rij
ers, een der bekendste Ainerikaanschc spoor-
wrgmagnalen, in zijn bureau tb Baltimore
cloor den vicepresident der maatschappij,
Judge, neergeschoten. Dc dadtr «schoot zich
vervolgens twee kogels 111 de borst en werd
ste.-vcnde in het ziekenhuis gebracht. Hel
schijnt, dat de beide mannen heftige moc-
riingswerschillen hadden over het votren van
een proces.
WAT IS TREVIRANUS VAN PLAN?
Bel lijn, 24 Sept. (V.D.) Een aantal bla
den heeft bericht, dat minister Treviranus
niet het voornemen heeft 11a opheffing van
het ministerie voor de Bezette Gebieden op
nieuw een ministerspoi tcfeuille te aanvaar
den. Naar van bevoegde zijde wordt verno
men is er nog geen beslissing genomen in
de kwestie of Treviranus tot minister zon
der portefeuille benoemd zal worden ofdal
hij in de toekomst slechts als commissaris
voor het Oosten deel zal uitmaken van het
kabinet.
ANTI-DUITSCHE BTOOGINGEN
TE PRAAG.
Praag, 24 Sept. iH. X.) Gisterén is
liet te Praag bij de opvoering van de Duit
sche klankfilm „Der unsterblichc Lump"
tot. betoogingen van Tsjechische fascisten,
meest opgeschoten jongens, gekomen. Dc
voorstelling moest onderbroken worden,
totdat de politic de rustverstoorders uil dé
zaal had verwijderd, waarbij van den gum
mistok gebruik moest, worden gemaakt. De
betoogingen werden op straat voortgezet
en de menigte trok naar de straat, waar
liet Duitsche gezantschap is gelegen Door
dien de aanvoerders zich echter in het
huisnummer vergisten, vond dc b«*tooging
voor een particulier huis in do buurt
plaats, Waarvan de bew;oners Tsjechen
waren, die niet wisten hoe zij het hadden.
Tenslotte werden de betoogers door dc po
litie verjaagd.
G e n v c2 3 Sept. In de zitting van de
juridische commissie der Volkenbondsvcr-
gadoring, die zich bezighoudt met do aan
passing van het Volkcubondspact aan het
verdrag van Kellogg, heeft de Duitsche af
gevaardigde, prof Hoetzscli, een verklaring
afgelegd, waarin hij 0. m vaststelt, dat
Duitschland, hetwelk van den beginne af
liet verdrag van Kellogg beschouwd heeft,
als een middel tot bevestiging van den vre
de, het Engelschc voorstel tot aanpassing
van het statuut van. den bond aan het pact
tegen den oorlog toejuicht. Ik acht het van
belang, aldus spreker, dit feit als ver
tegenwoordiger van de Duitsche regeering
op dit oogenblik en in den tegenwoordige»
toestand van mijn land op den voorgrond
te stellen. Voor dc verschillende leden van
den Volkenbond is het van gewicht, dat dc
leden van den Bond niet langer aan den
ccncn kant op grond van het Volkcnbnnds-
slatuut het recht tot oorlogvoeren hebben,
terwijl zij aan den anderen kant door het
verdrag an Parijs van djt recht afstand
hebben gedaan. Daarom is het niet alleen
wenschelijk, maar tevens noodzakelijk, dat
deze twee verdragen met elkaar in overeen
stemming worden gebracht.
B e r 1 ij n23 Sept. (V. D.) Volgens be
richten in de Berlijnsche bladen is de New-
Foundlandsche schoener Caranza in de
nabijheid van de Seatary eilanden bij kaap
Breton door clen bliksem getroffen en
ondergegaan. Acht passagiers en twee
leden der bemanning kwamen om het
leven zes personen kor.aen worden gered.
Londen, 23 Sept. (V.D.) Hedenmorgen
vroeg tijdens een dichten mist is de zesdui
zend ton metende stoomboot City of Osaka
op een onderzceschen klip geloopen onge
veer 15 mijl ten Noorden van Aberdeen, één
van de meest verraderlijke deelen van de
Schotsche kust. Draadlooze verzoeken om
assistentie werden spoedig beantwoord door
den torpedojager Walker, die de herfstma-
noeuvres meemaakte met de vijfde flotille
van de Atlantische vloot en die met den
meesten spoed te hulp snelde. Reddingbo
ten werden spoedig in gereedheid gebracht,
doch, daar de City of Osaka onwrikbaar
vast zat op de rots met den boeg diep in het
water en klippen overal rondom, was het u
gevaarlijk om te trachten de bemanning
met de rcddingbooten in veiligheid te brui-
gen. In tusschen was ook een reddingcorps
ter plaatse aangekomen. Door middel van
uitgebrachte lijnen bracht men vervolgens
ongeveer zestig Lascai'en en Japanners, le
den der bemanning, aan land. I)e kapitein,
tie officieren, benevens de blanke manschap
pen bleven aan boord, teneinde de leiding
van de pompen ter hand te nemen.
Tijdens het geheele reddingswerk wer.I
een volstrekte kalmte bewaard.
De laatste van boord van hel gestrande
schip uitgezonden draadlooze berichten m *l
den. dat het weer opklaart en dat de zee
iiisuger wordt.
WEERBERICHT.
Hoogste Barometerstand:
709,2 tc Akureyn.
Laagste Barometerstand:
742.4 tc Andancs.
Verwachting:
Matige, tijdelijk toenemen
de Z.W. tot N.TV. wind, half
tot zwaar bewolkt, waar
schijnlijk enkele regenbuien,
koeler.
Langestraat 49-51 -- Tel. 190
Wol, Zijde-Wol, Fil mot Zijde
Alle prijzen - Kleuren en maten
De verkiezingslijst cler
candidaten
Genève, 24 Sept. (V. D.j Morgen zul
len do nieuwe verkiezingen plaats hebben
voor het Permanente Hof van Internatio
nale Justitie tc Den Haag. welko gebeurte
nis zich verheugt in de belangstelling van
vrijwel alle delegaties te Genève. Do ver
kiezing van do navolgende candidaten
wordt zeer waarschijnlijk geacht. Sir Cecil
ilurst (Groot-Britannië), Frogageot (Frank
rijk), Anzilotti (Italië), Adatsji (Japan);
Kellogg 'Vej*. Staten), Güerrer (San Salva
dor, Voorts zou in de plaats van Lodcr (Ne
derland) diens landgenoot Prof. van Eysin-
ga gekozen worden cn voor de Scandina
vische landen do tegenwoordige eerste grif
fier van het Hof, Hammcrskjold.
Duitschland heeft twee candidaten. Prof.
Schücking en don vroegcren Rijksminister
van Buitenlandsche Zaken, Simons. De
Zuid-Amerikaanscho Staten verwachten,
dat zij drio zetels zullen bezetten.
ZOMER IN ENGELAND.
Dinsdagmiddag is een gebied van hoogc
luchtdruk over de Noord-Oost kust van
Engeland opgetreden, tengevolge waarvan
dc temperatuur van 8 tot 12 graden is ge
stegen. Tc Newcastle was het volgens de
N.R.C 82 graden in de zon en 71 in de scha
duw. Jarrow en Sunderland hadden ook 79
graden.
INTERNATIONAAL TRANSPORT-
ARBEIDERSCONGRES.
Londen, 22 Sept Afgevaardigden uit
35 landen waren aanwezig op het tweejaar-
lijksche congres van den internationalen
transportarbeidersbond, dat heden te Lon
den begon. Het is dc eerste maal, dat dit
congres sedert den oorlog in Engeland bij
eenkomt.
RUSSISCH DORP DOOR AARD-
BEVING VERWOEST.
Berlijn, 24 Sept. (LI. N.) Uit Moskou
wordt gemeld, dat ccn hevige aardbeving
Stalinabad in het district Tadsjikistan
heeft verwoest. Zeven dorpen zijn geheel
verwoest, terwijl 10 andere zwaar geteis
terd zijn.
Incassokosten, tijdverlies en
moeite vermijden, door ons
le machtigen, uw abonne
mentsgelden automatisch en
zonder kosten van uw giro
rekening af te schrijven.
U behoeft daartoe slechts ccn
machtigingsformulier in te
vullen, dal wij u met genoe
gen zenden
Het spreekt vanzelf, dal de
machtiging vervalt bij de op
zeggingvan het abonnement.
Mogen wij u zulk eenformu
tier zenden?
Ook ons maakt u liet daar
mee gemakkelijker-
Vriendelijk dank!
Amersf. Dagblad
