Fa. M. A. Ramseiaar
BUITENLAMP
ABONNEMENTSPRIJS pcl J maanden voor Amersfenr 2.10 per aiaano 0.75. per
DE EEMLANDER
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
jSoüdsrciag 9 Oetcöer 1838 Uitgave: VALKKOFF Co. Bureau: flrnhemschepoortwal 2a 29e laargang No. 86
BiiiTENLANGSCH OVERZICHT
RooklafeEs
SUCCESSEN DER OPSTANDELINGEN
Macdonald ver -edigt
zijn
Verwerping van de mofSe
dei' radicalen
Plezierboot in den
storm gekenterd
Talrijke,personen hierbij
omgekomen
Voorloopige regeering
gevestigd
Tegenstrijdige berichten
uit Brazilië
Grooie overstroemmgen
m Texas
Vier personen gedood en
verscheidene gewond
L. J. LUYCX ZOON
Ontzettend drama in
Zweden
Moeder verdrinkt vier
kinderen en zichzelf
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
week (met gratis verzekering tegen ongclukkenl f 0.171/».
Binnenland franco per post per 3 maand» f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 479IC TELEFOON 1NTERC 313
1 elke regel meer f0.25 Liefdadlghelds-advertentHJn voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlün „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regals
50 cent, elk* rtgel meer 10 cent, driemaal plaatsen I I.—Bewijsnummer «tr.n I 0.03
Revolutie in Brazilië. De re
geering in een moeilijke positie.
Omtrent den toestand in Brazilië trachten
tientallen telegrammen in te lichten, maai
de berichten zijn nog al tegenstrijdig. Wan
neer men zc echter met elkaar vergelijkt,
krijgt men den indruk, dat de regecring
van president Waslrngton Lui/. zich in een
zeer hachelijke positie bevindt.
Reeds de vorige maand waren er tceke-
nen te bespeuren, die op een ernstige gis
ting wezen, maar pas de laatste dagen i-.
een openlijke opstand uitgebroken, cïic, in
het Zuiden begonnen, als con driftig vuur
ook over tal van andere staten oversloeg
zoodat Brazil ie thans in brand staat, zooals
dit met tal van Zuid-Amerikaan$che lan
den de laatste maanden het geval is ge
weest.
Vooral in verschillende Zuid-Braziliaan-
sche statui kon men geen genoegen nemen
met d« v, ij ze, waarop'in 'het voorjaar dé
\erkiezing van den nieuwen -president, d
Juiio Prestos, heeft plaat* 'griind; mcfname
den staten ltio Grande do Sul en Mina.s Gc
raes stónd lic'1 niet aan, dat de candidnat
voor het presidentschap ditmaal'opnieuw
afkomstig was uit den staat Sao Paolo.
Met geweld hebben zij zich thans recht
trachten ie verschaffen cn de beweging,
die zij in het leven hebben geroepen, heeft
zich uitgebreid lot een volledigcn huiger
oorlog, waarin hoe langer hoe meer staten
do z;jde kiezen van de robellen. Dezen gaat
liet blijkbaar voor dén wind, al 'tradit de
officiecle rcgcenng hun successen \or-
kleinen. \rolgcns de laatste 'berichten, die
er betrouwbaar uitzien, zijii d" belangrijke
atcden Periiambuco,' Natal en Bahia thans
reeds in handen dor revolutionairen geval
len, waarbij dezen een grootcn buit moeten
hebben gemaakt in dm vorm van geld, mu
nitie en wapens. Tal v.iii andero plaatsen
moeten ook reeds, dank zij don forsclïoM
druk der opstandelingen, zijn gezwicht.
Verschillende daghladgebouwen zijn in
brand gestoken en dc telegrammen reppen
niet alleen van fellé gevechten, maar gc
wagen tevens van lynchpartijen.
Beiclc partijen hebben vele tienduizenden
manschappen in het veld staan en ook vlie
gers cn oorlogschepen nemen aan den strijd
deel. Ondcrtuéschcn gaat dc regecring te
Rio. do Janeiro, «.lie een poging doet om
Pcrnambuco te herw innen,door met liet
lanccercn van berichten, (tic haar "pbsvt'f.*
zeer rooskleurig omstellen, doch dc op
standelingen van hun kant wijzen er
hut voldoening op. dat tal win federale
autoriteiten en strijdkrachten de zijde heb
ben gekozen van dc opstandelingen, die in
Pcrnambuco -reeds een voorloopige regeë-
ring in het léven hebben geroepen. Met ze
nuwachtigc haast roept dc regecring te Rio
dc Janeiro, die den slaat van beleg' over do
geheelc republiek heeft afgekondigd, re
servisten op- iii de hcop i'oor'liet schéppen
van een reusachtig leger den opstand bin-
lien afzienbarer: lijd té kunnen onderdruk
ken. In lerdnad v/oi (I het voor dc rcgcerntg
tij.' thans haar macht te laten gelden,
want de rebellen brengen haar hoe langer
boe meer in het nauw. hetgeen vooral blijkt
uit het feit, dat zij ook reeds Sao I'aolo zijn
binnengedrongen.
Ernstig, is dc toestand vooral, omd.u dc
levensmiddelènvoorzk ning der hoofdstad
door het verbreken der 'spoorwcgvHundin
gen met dc staten Minas Gcraes en Rio
Grande do Sul, die d - leveranciers van
melk, vleesch en groenten zijn, het groot
ste gevaar loopt. Men heeft dan ook reeds
rantsocnccringsmaatregelen getroffen. Alle
groole voedselvoorraden zijn door dc regec
ring in beslag genomen en in pakhuizen
opgeborgen, teneinde prijsvérhoogingen te
voorkomen. Dat handel en verkeer dam zijn
gelegd cn dc banken zijn gesloten, is tevens
tcckcriend voor den ernst der situatie, waar
van ieder met'spanning dc verdere ont
wikkeling tegemoet ziet.
LANGESTRAA™ Tc!, 34S.
Salontafels
Huiskamertafels
Berlijn, 7 Oct. (.V.D; Volgens een be
licht der Bcrlijnécho bladen.uit Guadalaja
ra in Mexico is een plezierboot met 20
passagiers tijdens een hevigen storm oj> hel
Chapalo meer gekenterd. Zeven pers.on.eh
verdronken, twaalf worden vermist. (An
dere berichten spreken van tien dooden cn
vijf vermisten).
HET SPOOK DER WERKLOOSHEID.
Engeland bereikt een recordcijfer.
Londen, 7 Oct. liet. aantal werkloozcn
op 29 September bedroeg 2,161,090, d i.
52,031 meer dan dg voorafgaande weck en
9*9,827 meer dan verleden jaar Hiermee is
thans een recordcijfer bereikt.
Londen, 7 O c t. Na ccn welsprekende
hulde gebracht" te hebben aan tie slachtof
fers van de R 101, verklaarde Macdonald
heden op het congres dor arbeiderspartij te
Llanrfüdne. dat liet de den mcnsch inge
boren drift,' om zijn macht over het onbe
kende uit te breiden, In die ons eens in
staat zul stellen dc lucht te veroveren, zoo-
als wij reeds de woestijn en dc zee overwon
nen hebben.
Macdonald verdedigde verder de rcgce-
rihgspolitiek 111i zeide, dat do regecring
haar beloften, bij de verkiozingon gedaan
vervuld had, voor zoover liot in 's men
schiOn macht gelegen had Het vraagstuk der
werkloosheid was internationaal cn geen
enkele regecring of oenig land alleen 'kon
dit oplossen, want economische wetten en
dalende prijzen lieten zich niet door en
machtwoord Aan een regecring vcraniA-
of beïnvloeden. Dé regecring had gedaan
wat zij kon cn was steeds bereid iedereen to
hooren. die uitvoerbare middelen aan dc
hand kon doen. Als sir William Morris cn
zijn groep practischc voorstellen konden
uitwerken, zou dc regecring niet aarzolen
ook van clien kant hulp aan te nemen. Men
moest één ding goed in het oog houden: er
was geen behoefte gaan geld, maar aan
werk cn werkgelegenheid on hij, die aan
honderd werkloozcn arbeid verschafte, deed
meer lot bestrijding van het euvel, dan hij,
die honderd man geld zou geven voor le
vensondorhoud.
Dc General Workers Union cn de onaf
hankéli'iko vleugel tUoiiilon gcziUnenlïjk oen
motie van afkcuring-in hot rpgo c r i ngshel ei cl
:n op grond van het feit, dat dc regecring
te voorzichtig en te halfslachtig geweest wa
in liaar bestrijdingsmiddelen en geen radi
cale, socialistische voorstellen had durven
doen. Dc motie wérd echter met'1NOSJOOO te
gen 331.000 'stemnürn verworpen.
In de niiddagziiting werd het debat voort
gezet, waarbij opnieuw bleek, dat de ver
ga'dcring de radicaleinzichten van der.
linken lctigel niet deelde.
EEN NIEUW SNELHEIDSRECORD.
M a tl r-1 d, S Oct. (V.D.). Tg Sevilla hebben
do Spaansche officieren-vlieger Rodrigucs
en Ilaya.c.cn vlucht van.5000 L M. gemaakt
met een nuttigen last van 500 K.G. Deze
vlucht werd in 25 uur en 10 minuten vol
bracht, met een gemiddelde snelheid van
201 K.M. per uur. Dit is weer een nieuw
snelheidsrecord,
HET VLIEGONGELUK BIJ DRESDEN.
Berlijn, 8 Oct. ill.N. Op grond van de
waarnemingen, welke dc commissie heeft
gedaan, die een onderzoek instelt naar dc
oorzaak van het jongste vliegongeluk op
het vliegveld van Drcsclen-Heller is last ge
geven, dat dit vliegveld tot nader order in hel
geregelde verkeer door de vliegtuigen niet
meer mug worden aangedaan.
EOYD KLAAR VOOR ZIJN OCEAAN-
VLUCHT.
New York, S Oct. (II.N.;. liot vliegtuig
Columbia is te Harbour Grace voor dc start
gercecl gemaakt. ..Er is voldoende benzine
voor veertig uur aan boord. Men verwacht,
dat, als dc weerberichten, gunstig zijn, Boyd
legen het aanbreken van den dag voor zijn
vlucht over den Oceaan zal opstijgen.
HET TEKORT VAN DE STAD EERLIJN.
Berlijn, S-Oct. (V.D.). Uit het rapport
van-do financiocle commissie uit clen Ber-
lijnschcn gemeenteraad blijkt, dat zelfs bij
dc verst gaande beperking der uitgaven het
tekort van dc stad Berlijn voor het jaar
1930 60 milliocn Mark zal bedragen, waar
voor rncn slechts een kleine compensatie
Iza) kunnen vinden door dc heffing wan 20
inilliocn Mark aan nieuwe belasting.
WEER EEN KABINET-HANIOE?
B o o k a r e s 1,. S Oct. (V.D.). Dc onderhan
delingen .van Mironcscu inzake de vorming
van een regecring zijn op het- allerlaatste
oogcnblilv mislukt. De Koning zal nu.uitge-
noodigd' worden Manioe opnieuw met de
kabiilctsvónuing te belasten.
DE EURGEROORLCG IN CHINA.
Dc Nanking-'roepen veroveren
Tsjengtsjau.
N a n k i u g, 7 Oct Officieel wordt be
richt,'dat de regeringstroepen gisteravond
Tsjengtsjau, liet hoofdkwartier van gene
raal Feng Yoc Ilsiang, hebben veroverd.
Twintig vliegeniers zijn naar
den vijand overgeloopen
1'ar ijs. 8 Oct. (II. N.) Uit liet hoofdkwar
tier der Braziliaansche opstandelingen
wordt gémold. dat de stad Periiambuco :n
genomen is. Bij-de verovering vuli de stad
moeten vele deoden en gewonden zijn ge
vallen. Dc troepen der opstandelingen ruk
ken op naar de grer.s van de'staten Para
en Parana. Pc stad Harare moet door een
afdoeling van 300) opstandelingen iiigeiio-
me zijn. Een bataljon van het 16e infantc-
rieregiment te Sao Paolo zou voorts in op
stand zijp. gekomen, terwijl het garnizoen
van Jaguaro zich ev eneens bij de opstuon
delingen zou hebben aangesloten.
Londen. 8 Get. A D.) Uit Montevideo
wordt gemeld dat cle revolutionnairc troo
pen in,den staat Parana,belangrijke succes
sen boeken. Een cav aleric-regimmt der
regeeringscroepcn werd aangevallen door
1500 man revolutionnairc troepen en werd
ge tv ongen over de grens te vluchten en zich
op Argentijn cli gebiod te laten imcrnecrcn
X e vv - Y o k S Oct. (V.D.) Volgons Ar-
gentijnsche berichten zijn eenigc Brazili-
aansche oorlogsschepen in de haven van
Rio Granre do Sul aangekomen en hebben
geëischt. dat de opstandelingen in deze stad
zich zullen overgeven. Indien zulks gewei
gerd werd, zo^i dc stad beschoten worden.
Vele Bfaziliaansehe opstandelingen nemen'
op het oogenbük do wijn naar Argent ij nscii
grondgefcic d.
N'cvv York, 8 Oct. (V. D.) "Naar uit Rip
de Janeiro wordt, gemeld hooft de regcr-
ring een verklaring gepubliceerd, volgons
welke dc r egec rings tróc-p e n beslissende
successen hebben behaald in den strijd te
gen de opstandelingen. Inzonderheid in het
Zuidelijk dec! van den Staat Minas Geracs
zouden de opstandelingen volkomen ge
capituleerd hebben.
Volgens andere berichten weer hebben de
Braziliaansche insurgenten de haven, van
Rio Grande door Iiót laten zinken van twee
vaartuigen, versperd
Allerlei geruchten.
New York, 8 Oct. (V. D.) Dc New York-
sche beur.sbladen worden als het ware over
stelpt met niet te controleercn berichten en
geruchten betreffende dc revolutie in Bra
zilië. Zoo melden do opstandelingen, dat
Pcrnambuco - in hun handen is gevallen.
Zij zouden de stad'na ecu, strijd van 2i uren.
veroverd-liebbeh. Alle munitie- en wapen
magazijnen zouden zij in bezit genomen
hebben en zelfs zou er een voorloopigen mi
litairen gouverneur zijn aangesteld. De ge
bouwen van 2 regeringsgetrouwe dagblo
den werden in brand gestoken.
Nieuwe successen der insurgenten.
L o n cl c li, 8 On. D.j Volgens cle laat
ste berichten uit Brazilië heeft dc regeo-
ihigsgelrouvvc kruiser „Santos"' gedreigd
Rio Grande te bombardceren. welks haven-
toegang versperd is door liet doen zinken
van een tweetal vaartuigen.
Te Sao Paulo worden verscheidene regi
menten samengesteld, beslaande uit bui
gcivvachten, die dc regecring trouw zijn ge
bleven. Ruim 5000 rcvolutionnairen hebben,
naar. verluidt, Periiambuco en do stad Na
tal bezet, alwaar zij zich van grootc hoe
veelheden wapens en munitie meester heb
ben gemaakt. Toen er 300 man rcgccriugs-
troepen Verscheren, weiden deze door 1500
insurgenten aangevallen waarna het regi
ment, met inbegrip van de officieren zich
op Argontijnsch gebied terug trok.
Twintig aviatcurs naar den
vijand overgeloopen.
N e v. Y o r k. 8 O c t. V. D.j Volgens eens
luidende berichten uit Buenos Aires en
Montevideo is een 20-tal Braziliaansclié
regecringsv 1 icglingcn, die uitgezonden wa
ren om de opstandelingen te bombardceren
in Minas.Gcraes, niet tc Rio dc Janeiro te
ruggekeerd. De bestuurders zijn naar den
v ijand overgcloopcn.
Ook Bahia ingenomen
'New V ork,'S Oct. V. D.) De laatste be
nch tèn uit Brazilië melden, dat dc regec
ring tc Rio de Janeiro in een benarde posi
tie verkeert, daar liet den opstandelingen
gelukt is, door dc bezetting van het knoop
punt van spoorwegen Lorena de hoofdstad
van Sao Paulo af tc snijden. Verder wordt
uit Montevideo gemeld, dat de insurgenten
de steden Bahia cn Alahoas veroverd heb
ben. Dc gevangenis tc Parahyba wcrtLJie-
slormd. De moordenaars van den vroege ren
gouverneur Joao Pcssao cn andere gevan
genen zouden door tie menigte gelyncht
zijn.
Een voorloopige regecring van
dc opstandelingen.
X c w Y o r kf 8 O ct1II. X.) Volgens be
richten uit Montevideo zijn bij dc inneming
van Periiambuco, dat eerst na een strijd
van achtenveertig uur in de handen van dc
opstandelingen is gevallen, ongeveer 150
personen gedood. De opstandelingen heb
ben in Pcrnambuco een voorloopige regec
ring gevestigd Dc Federale regecring heeft
cn oorlogsschip met troepen naar Pcrnam
buco gezonden om dc opstandelingen tc be
st rij don.
Vliegtuig neorgeschotcn.
N e w Y ork, (V. D.) De berichten uil Bra
züio geven-nog steeds geen duidelijk beeld
van den toestand Uit Porto Allegro wordt
gemeld, dat ook de staten Rio Grande de
Nortc cn Pcrnambuco zich bij den opstand
hebben aangesloten. Niettemin zijn dc ver
klaringen van de regecring te Rio dc Ja
neiro optimistisch Het bombardements
vliegtuig. dat. het kamp der opstandelingen
tv:. Bello .Hjorizonto bombardeerde, is dóór
dc revolutionaire troepen neergeschoten.
Be regecring legt beslag op
koopvaardijschepen.
1' a rijs, 8 Oct. (II N). Uit Rio wordt ge
meld dat de Braziliaanschc regecring be
slag heeft gelogd op alle koopvaardijsche
pen in het belang van dc voedselvoorziening
des lands. Ook worden maximumprijzen
voor levensmiddelen vastgesteld. De minis
ter van oorlog deelt mede, dat de regcei ing
door liet oproepen van de reservisten bin-
nenkort over 100.000 man ter onderdrukking
v an den opstand zal beschikken. Volgens de
laatste berichten zetten dc opstandelingen
hun opmarsch voort.
l.onden, 7 Oct. (V. D.) Tengevolge van
de aanhoudende regens, die boven dc stad
Dallas en omgeving gevallen zijn, is aldaar
een gro'oie overstrooming ontstnaii. Bij dc
ramp zijn vier personen om het leven gcico-
mi ii, terw'ijl 'achttien anderen gcvyOnd wei
den. Honderden zijn dakloos gewórden. De
aangerichte schade is zeer groot.
CANDIDATES* VOOR DEN LITTERA
TUUR-NOBELPRIJS.
Ook Dr. Frcderik van Eeilen?
Stockholm, 8 Oct (V. D.) Als candi-
daten voor den Litlerairen Nobelprijs van
dn jaar worden dc navolgende litteratoren
genoemd Theodore Dreiser (Vereenigrle
Staten», Johannes von Jensen (Denemar
ken), Gunarsön (IJsland), Dr. Frederik van
Ecden (Nederland), en Paul Valéry (Frank
rijk).
VALSCHE EFFECTEN IN OMLOOP.
Een Spanjaard aangehouden.
Parijs, 7 Oct. De Matin bericht, dat de
politie een ernstig geval van vervalsching'
van aandcclcn eener grootc Britsche maat
schappij heeft ontdekt. Bedoelde maat
schappij heeft ecu kapitaal van vier mil
liard. Meer dan duizend dezer valsche aan
deden zijn in omloop gebracht, waardoor
den koopers een schade van een milliocn
francs' is berokkend.
In verband met de zaak i* gearresteerd
zekere de Seguiro, een Spanjaard, die bij
verschillende banken op bedoelde stukken
geld heeft gekregen.
Dp Seguiro. zegt te goeder trouw te heb
ben gehandeld. D? aandeden waren hem,
volgens zijn zeggen, door een Engelschman,
dién hij slechts bij zijn voornaam, Victor,
kende, ter hand gesteld.
NOODWEER OP DE NOORDZEE.
Hamburg, 7 O c t. (V. D.) Tcrugkocrcn-
dc v isschersschepcn rapportcercn bizondcr-
hcde.'i over dc lievige stormen, die dc laat
ste dagen op (lc Noordzee gewoed hebben.
De haringvissclicrij ton Zuiden van dc Dog-
gèrsbank moest zelfs geheel geslaakt wor
den. Van ernstige scheepsongeluklccn op de
Noordzee is tol dusver niets gebleken
Slechts liet Ilamburgsclic stoomschip Ani
ta LM Russ verloor in dc Noordzee tijdens
zwaar weer een gedeelte van zijn lading.
Het schip is intusschen reeds Antwerpen
binnengcloopen.
Langcstraat 49-51 -- Tel. 190
Besicodigdiieden voor
E-ampekappen, Draadyormen,
ScSicrmersSo^ken, Zijde, Franje.
Stockholm, 7 Oct. (V.D.) Gisteravond
speelde zich bij Stockholm een vreesdijk
tamiliedrama af. Een 35-jarige arbeiders
vrouw ging met haar vijf kinderen, in den
leeftijd van vier maanden tot elf jaar, naar
het oneer, waar zij een- boot losmaakte en
met de kinderen het meer opvoer Midden
op het nicer gekomen, wiel]) zij haar vier
kinderen over boord en sprong, mot.-cle zui
geling vast aan haai' borst gebonden, zelf
évencèns'.te water- liet oudste meisje slaag
de erin aun land.to, kómen. Toen er hulp
kwam opdagen, waren de vrouw eji c,le vior
kinderen reedsverdronken. Do vrouw is
waarschijnlijk door maatschappelijke ellen
de toi liaar daad gedreven.
BRIAND ONGESTELD.
Hij heeft en zware verkoudheid
te pakken.
Parijs, s Oct. (V.D.) De Fransche minis
ter van buitenlhndsche zaken, Briand, die
reeds licht verkouden was,'toén hij uit
Genéve le Parijs terugkwam, moet thans
op advies van zijn dokter zijn kamer hou
den. Reeds Maandag deden te Parijs ge-
i lichten cle ronde, dat Briand ernstig ziek
was en zelfs werd gesproken over een aan
slag, die op hem gepleegd zou zijn. Men
verzekert echter van officicele zijde, dat
Briand slechts lijdt aan een zware verkoud
heid en binnen eenige dagen weer hersteld
/.al zijn.
HET AFTREDEN VAN TURATI.
R o m e, 8 Oct. (V.D.). Vanmiddag heeft do
aftredende secretaris-generaal van dc Fas
cistische partij Turali zijn functie in tegen--
woordiglicicl van Muósolini aan zijn opvol
ger. Giurali, overgedragen.
Turali gaf oen kort overzicht van den
vcclomYqttcndep arbeid, (Jie.dc Fascistische
Partij onder /.ijii 5-jarig bewind verricht
heeft.
^Mussolini, wees erop, dat Turati's grootste
verdienste is .geweest, dat hij de partij vol
komen bij .dén staat heeft weten in te lijven.
Tenslotte zeide dc Ducc ervan overtuigd te
zijn, dat dc. tockopistige arbeid der partij
gekenmerkt zal worden door trouw aan dc
fascistische revolutie.
EEN PRINSELIJKE LES.
Nedcrlandsch in Vlaanderen.
De correspondent -dei* N.LLC. tc Brussel
meldt:
Het is bekend, dat prins Leopold, die vrij
goed Nedcrlandsch spreekt en schrijft, zich
gaarne van deze taal bedient, waar liij tc
doen heeft met Vlamingen of Nederlanders
cn op het standpunt staat dat het Nedcr
landsch dc officiecle taal is van liet Vluam-
schc land. Dit mocht onlangs nog blijken,
toen licj bestuur der federatie van gewezen
politieke gpyangencn in Duitschland, U-.
Antwerpen gevestigd, een in dc Fransche
taal gesteld telegram van hulde en trouw
zond aan den kroonprins en zijn gemalin
ter gelegenheid van de geboorte van prins
Boudcwijn. Het bestuur mocht, kort daar
op, con telegram van dank ontvangen, dat
tevens als een les voor dc toekomst kan
worden beschouwd: het was namelijk ge
steld in sierlijk Nedcrlandsch;
