DE EEMLANDEU
Vrijdag 10 October 1930
Uitgave: VALKHOFF Co. bureau: Arnhemschepoortwai 2a
BÜITENLANDSCH OVERZICHT
BUITENLAMP
Voor annuleering der
oorlogsschulden
Een offensief ingeleid door
de communisten
De resten van Andrée's
expeditie
Het tweede dagboek verkeert
in slechten toestand
fortmann en
hehenkamp
MASSA-VQGELM00RD
De Heimwehren tegen
geweld
Slechts een belwerk tegen 't
bolsjewisme
Toenemend aantal
slachtoffers
Noodlottige overstroomingen
in Mexico
29e Jaargang No. 87
L. J. LUYCX ZOON
GRANDI'S POLITIEK
GOEDGEKEURD
Maritieme pariteit
blijft de eisch
AMERSFÖORTSCH DAGBLAD
ABONNFMFNT^FRMS P2' 3 «aandeo cooi Amersfoort t 2.10 ptr maand 0.75. ptt
u.eek (mel fr.t|J mcekatag «gen onoeiukken) f 0.17*/^
Binnenland franco per post per 3 aunóes I A-» Alionderlljke aam men» 0.05.
POSTREKENING 47910 7ILEF00N 1NTERC 115
PRIJS OER AOVERTEKTiEN 1.05 met inbegrip van <ta bewijsnumme*
- elk* regel meer f0 25 DeHadlgheldsadvertentlto voord*
helft van den prija. - Kleioa AdvertcnMEo ^KEITJES' bt) vooruitbetaling 1—5 re gak
50 cent, «Uw reftl «eer 10 cent, drfcaul plaatjes f L—Ckvllsnutmncr erto* f 0J)5
Nogmaals de verkiezingen
voor het Finsche parlement.
Een verrassende wijziging
von den toestand.
Eindelijk, na ongeveer een week, valt te
beschikken over den juisten uitslag van dc
verkiezingen, welke voor den Finschen
rijksdag zijn gehouden.
Het resultaat ervan moet stellig een zeer
groote verrassing worden genoemd, want op
grond van de cijfers, waarover tot dusver
viel te beschikken, meende men met vrij
c grootc zekerheid te kunnen aannemen, dat
dc sociaal-democraten zich konden ver
heugen in zoo'n zetelvermeerdering, dat zij
minstens een derde van het totale aantal
mandaten (tweehonderd) hadden vcrwor
ven.
Verwacht werd, dat zij er 70 tot 72 zouden
verkrijgen, dus nog eenige zetels meer dan
de 67 mandaten, welke vereischt zouden
zijn om met succes hun politiek tot uitvoe
ring te kunnen brengén.
De eindcijfers, die thans bekend zijn ge
worden, toonen wol-is-waar aan, dat de
sociaal-democraten geen onbelangrijke suc
cessen hebben kunnen boeken, maar in
middels niet den beslissenden sprong voor
uit hebben gedrtan.
In den vörigcn rijksdag was de sociaal
democratische partij door 59 leden verte
genwoordigd en thans zal zij er mot 66 man
terugkeeren. Wel zijn de uitslagen uit een
tweetal districten nog niet bekend, doch
het staat reeds vast, dat deze den sociaal
democraten geen verdere winst zullen be
zorgen.
De burgerlijke partijen hebben dus per
slot van rekening met haar 134 zetels de
overwinning behaald: do Finsche coalitie
partij (do eigenlijke Lappo-partij) verwierf
daarvan 42 (winst 11), de agrarische partij
50 (verlies 1), de vooruitstrevende partij 11
(winst 4), de Zwecdsclie volkspartij 20
(verlies 2), de Zweedsche linksche partij
1 (positie onveranderd),'do kleine boeren 1
(verlies 1).
Dc communisten zijn, zooals men weet.
het kind van de rekening geworden, daar
zij ditmaal geen eigen candidaten mochten
stellen, zoodat zij ditmaal niet in den rijks
dag zijn vertegenwoordigd, waardoor zij
hun 23 zetels aan andere partijen hebben
moeten afstaan. Terwijl 14 procent der be
volking voorheen op de communisten
stemde, zijn de stemmen thans derhalve
aan andere partijen ten goede gekomen; de
sociaal-democraton hebben daar In de eer
ste plaats van geprofiteerd, maar toch niet
in zoo'n mate, dat zij thans het vurig be
geerde derde deel der zotels konden ver
krijgen. Zoodoende zijn zij thans ook niet
bij machte te voorkomen, dat de wijzigin
gen der grondwet, die do rechts-radicalc
Lappo-menschen aan de hand hebben ge
daan on die in den loop van den zomer
in een buitengewone rijksdaczitting voor-
Ioopig aanvaard werden, thans haar beslag
krijgen.
Tot dusver werd het algemeen zeker ge
acht, dat do sociaal-democraten profijt zou
den trekken van hun voordeelige positie
om hetzij een wijziging der ingediende
wetsontwerpen to bewerkstelligen, hetzij
het indienen van een anders-geaard ont
werp af te dwingen. De beknopte uiteenzet
ting, die wij boven gaven, toont echter aan,
dat de zaken tenslotte tegen aller verwach
ting anders zijn gcloopcn.
Berlijn, 8 Oct. (V.D.) Vertegenwoordi
gers dor communistische fracties van do
Fransche kamer en den Duitschen rijks
dag hebben gisteren te Berlijn gemeen
schappelijke besprekingen gehouden, in
het middelpunt waarvan het Youngplan
stond.
Besloten werd:
1. De communistische fractie van den
rijkodag stelt het onmiddellijk stopzetten
van alle betalingen van het Youngplan
voor.
2. De communistische froctio van de
Fransche kamer zal een interpellatie indie
non, waarbij geëischt zal worden, dat geen
betalingen meer geheven zullen worden
van Duitschland en dat do oorlogsschulden
geannuleerd worden.
INTERNATIONAL HYDRO ELECTRIC
SYSTEM.
New York, 8 Oct. (V.D.). Deze week is
®en nieuwe hydro-electris'che fabriek met
een canaciteit van 200.000 P.K. te Lo*\er
Fifteen Mile Fails aan de Connecticut Bi-
ver door de New England Power Associa
tion, een dochtermaatschappij van het In
ternational Ilydro Electric System, in be
drijf gesteld.
GEVAARLIJKE HERTEN.
Zij willen niet in hun Helde
gestoord worden.
Breslau, 9 Oct (V. D.) In do laatste
dagen komen herhaaldelijk berichten bin
non, dat in verschillende streken van Si-
lczië rnenschen door herten zijn aangeval
len. Vooral thans, in den bronsttijd, zijn de
hertebokken zeer agressief. Bij Gross-Neu
dort' werd een houtvester door een hert met
het gewei bewerkt en zwaar gewond, zoo
dat hij in ernstigen toestand in het zieken
huis moest worden opgenomen. In de buurt
van Pirschgau werd oen arbeider eveneens
zwaar gewond. Bij Mochau was onlangs een
groepje wandelaars op een boschweidc ge
tuige van een duel tusschen twee horten,
Plotseling bemerkten de dieren de toe
schouwers en renden mot het gewei voor
uit op hen af. De wandelaars klommen in
eenige boomen. Langer dan vier uur ble
ven de herten woedend bij het groepje
boomen en eerst nadat zij verdwenen wa
ren, waagden de wandelaars het uit hun
schuilplaats te voorschijn to komen.
Men meldt uit Stockholm aan Het Vader
land:
Prof. Th. Svedbcrg, de bekwaamste
Zweedsche conservator van oude, bcsch
digde documenten, is Maandagavond uit
het buitonland to Stockholm aangekomen
en hoeft onmiddellijk een voorloopig on
derzock naar den toestand, waarin An
drée's tweede dagboek zich bevindt, inge
stcld. Prof. Svedberg vorklaardo aan do
pers, dat hot er niet erg hoopgevend uit
ziet. Op de zes pagina's kunnen slechts en
kelo woorden met het blootc oog ontcijferd
worden. De bladzijden zitten gedeeltelijk
aan elkaar vastgekleefd, doordat de lijm
op- het pepiep--vochtig is geworden on hot
geheel is beschimmeld.
Dinsdag is het dagboek naar prof. Sved
berg's laboratorium te Upsala gezonden.
Een oud assistent van prof. Svedberg, dr*.
H. Andersson, die o.a. in samenwerking
met den hooglceraar de bekende Codex Ar
gentcus gefotografeerd heeft, zal ook thans
prof. Svedberg behulpzaam zijn bij de con
servccring van het dagboek.
Maandag en Dinsdag zijn al de op het.
Witte Eiland gevonden resten van do uit
rusting van Andrée's expeditie, die door do
Svcnsksund van Tromsö naar Stockholm
zijn vervoerd, overgebracht naar verschil
lende rijkslaboratoria te Stockholm, waar
de voorwerpen thans definitief geconser
veerd en onderzocht zullen worden.
VOORMALIG CONGRES-LID VER
OORDEELD WEGENS ALCOHOL
SMOKKELARIJ.
New-York, 9 Oct. (V. D) Te Baltimore
werd de voormalige congres-afgevaardigde
voor den Staat Oklahoma, Manuel Hcrrick,
bij een inval der politie op hecterdaad be
trapt bij het clandestien stoken van likeur.
MOSKOU ZENDT MOERDEN EEN
NOTA.
Wegens do bedrijvigheid der
witte gardisten.
Ber 1 ijn, 9 Oct. (H. N.) Volgens een
bericht uit Moskou heeft de Russische re
geering een nota tot Mandsjoerljc gericht
om te protesteeren tegen de voortdurende
anti-Russische werkzaamheid van do witte
gardisten in Mandsjoerije. Rusland ver
langt, dat deze benden terstond ontbonden
en do leiders over de grens gezet zullen
worden.
GROOTE BRAND TE HANNOVER.
H a*unovcr, 9 O c t. (H. N.) Vannacht
ontstond brand in een groot pakhuis van
lompen en oud papier en andere grond
stoffen, die tengevolge van den sterken
wind spoedig groote afmetingen aannam,
zoodat opoedig de W M. lange aoofd en
beide, elke 100 M. lange, zijvleugels, in
vlammen stonden. Voor de naburige woon
huizen ontstond tengovolge van den von
kenregen groot gevaar, zcodat deze tijdelijk
o.nlruimd moesten worden. Twee daken
vatten reeds vlam, doch het gelukto dc
brandweer het gevaar voor uitbreiding nog
tijdig to keeren. Het pakhuis brandde ge
höel uit. Men vermoedt, dat brandstichting
is gepleegd, daar de brand op drie plaatsen
tegelijk is uitgebroken.
ALLAN PINCKERTON. v
N e w-Y ork, 8 Oct. Allan Pinckerton, het
hoofd van het nationaal delectiefagont-
echap, is overleden. Pinckerton was de
kleinzoon van den schotschen stichter van
het grootste detectiefagentschap van de
wereld. Zijn dood wordt toegeschreven aan
een ziekte, veroorzaakt door do wonden, die
hij opgelooper» heeft in den grooten ^orlog.
langestraat 63
tel. 88
inrusa aluminium divanbedden
licht opvouwbaar zeer solide te
gebruiken ais ruststoel en ais
bed 21.50.
Vliegeniers sluiven op zwer
men wilde eenden in
Stettin, 0 Oct. (V. D.) Dezer dagen
zagen Peencmiinder visschers twee eondek-
fcer watervliegtuigen van do vliegschool
Warnemunde boven het' vogelprctecloraat
Peenemünderhafcn Belde machines, die
bijna iederen dug daar pasaeeren, weken
echter plotseling van den gebruikelijken
koers af om vervolgens tegen de opfladde
rende zwermen wiido eenden op to stuivcn-
Tallooze dieren- vielen, tengevolgo van den
hovigen luchtdruk ontzield omlaag en vele
andere werden door dc propellers gedood.
Do visschers vonden afgeslagen vleugels,
koppen, pooten en ingewanden van de gru
welijk vermoorde vogels De visschers to
Puenemünde verklaren, dat befc vaak voor
komt, dat de vliegers zich boven het vogel-
protectoraat ophouden; ook zwanen zijn
reeds meermalen door hen achtervolgd. Itet
Staatsbureau vobr Natuurbescherming is
van een en ander in kennis gesteld.
Wc en en, "8 October. tV.D.) Do öosten-
rfjksche minister van binnenlandsche za
ken, tevens leider van de burgerwachtbo-
weging, prins Starhemberg, heeft, naar de
avondbladen melden, verklaard, dat hij in
zijn hoedanigheid van burgerwachtcom
mandant op principiecle gronden woigert
zijn doel met gpweld te bereiken, daar
zulks met het oog op den cconomischen
toestand van Oostenrijk onverantwoorde
lijk zou zijn. De burgerwachten willen
daarentegen al hun beschikbaro krachten
aanwenden ten behoeve van den opbouw
van den Oostcnrijkschen staat en het
volkswelzijn.Dc burgerwachten willen nlots
anders zijn dan ccn bolwerk tegen het
bolsjewisme.
PERSONEELSINKRIMPING BIJ DE
AMERIKAANSCHE MARINE.
Een gevolg van hei London-
ache vlootvcrdrag.
Washington, 9 Oct. (V. D.) Admiraal
William Pratt, chef van dc uitvoerende af-
deeling der Amcrikaansche admiraliteit,
heeft aangekondigd, dat als gevolg van cn
in overeenstemming met de bepalingen van
het Londensche vlootvcrdrag, vorschillendc
reorganisaties zullen worden ingevoeld,
waardoor het personeel bij de Amcrikaan
sche vloot verminderd wordt met 4800 man,
wat voor het huidige belastingjaar een be
zuiniging beteekent van 3.420.000.
EXECUTIES VAN COMMUNISTEN.
O.a. twee schooljongens te
rechtgesteld.
London, 9 October (V.D.). Tc Hankau
zijn opnieuw 14 communisten terechtgesteld
Onder hen bevinden zich ook twee scholie
ren in den ouderdom van 14 en 17 jaar. Sc-
lert dc verovering van Tsjangtsjau werden
tot dusver totaal 150 communisten te Han
kau geëxecuteerd. Het onderzoek naar de
bedrijvigheid van de communisten wordt
onverminderd voortgezet.
KET NIEUWE KABINET-MIRONESCU.
Publicatie hedon te verwachten.
Boekarest, 9 Oct. (V.D.). Mironescu, die
opdracht hoeft ontvange'n een nieuw kabi
net te vormen, is den gcheelen dog bezig
geweest met de opstelling van zijn minister-
lijst en heeft zich per trein naar Sinaia be
geven am den koning zijn voordracht ter
teekening voor te leggen. Naar verluidt
zouden verscheidene ministers uit het ka
binet-Manioo weer een portefeuille krijgen.
Bij zijn besprekingen mot den koning
heeft Mironescu erop gewezen, dat de Na
tionale Boerenpartij bij de ten uitvoerleg
ging van het groote saneeringsprogram zeer
veel van haar populariteit heeft ingeboet en
de nieuwe regeering over de garantie moet
beschikken, dat zij minstens toe het einde
van de wetgevende periode dus nog twee
jaar aan het bewind kan blijven.
De publicatie van de nieuwe ministerlijst
zal Vrijdag verwacht kunnen worden.
Mexico, 8 October Volgens do laat
ste berichten vreest men, dat bet aantal
slachtoffers der overstrooming in Pachuba
thans reeds zeventig bedraagt Do stoffe
lijke 6chado wordt op e,en milliden pesos
geschat
Een aantal licht gebouwde hu'zen werd
door het door de 6tiaten aanstormende
water meegesleurd; de bewoners kwamen
om 't leven.
Talrijke handelshuizen hebben schade ge
leden, terwijl hun goederon-voorranrl ver
nield werd. De kamer van afgevaardigden
heeft een bedrag van 20 00^ pes »s beschik
baar gesteld voor ondersteuning der slacht
offers.
GROOTE HOEVEELHEID HEROINE
ONTDEKT.
Inplaats van „Glas en Mar
melade".
Londen, 9 Oct. (V.D). Op het Italiaan
■icho stoomschip „Hilda" worden bij do aan
komst in de haven van Honkong 40 kisten
met heroïne in beslag genomen. Deze kisten
waren alle voorzien van het opschrift „Glas
en Marmelade". In de houtwol, die voor de
verpakking gebruikt was werden op den
bodem van dc kisten kleine blikken doos
jes ontdekt, die groote hoovonlhedcn van
het vergif bleken te bevatten. Dit is een der
grootste vondsten van dien aard, welke in
langen tijd zijn voorgekomen.
NOODLOTTIGE AARDSTORTING.
Twee arbeiders vermist.
Warschau, 9 Oct. (V.D.). In een zand
groeve bij Lemberg zijn tijdens het werk
groote aardmassa's omlaag gestort, waarbij
drie Werklieden en twee wagens met vier
paarden bedolven werden. Tot dusverre is
er slechts één arbeider in hopeloozen too-
stefifl uitgegraven. Daar nog meer in
stortingen hebben plaats gehad, vreest men,
dat het verdere reddingswerk vergoefsch
zal zijn.
DE ONRUST IN SPANJE.
Madrid, 10 October. Te Logrono is een
algcmccne staking afgekondigd, bedoeld
als sympathie betuiging voor dc stakende
metaalbewerkers. Alleen do typografen en
de bakkers zijn aan het werk geblovcn. Er
deden zich geen incidenten voor.
HET DUITSCHE DISCONTO
VERHOOGD.
Berlijn. 9 Oct. (V.D.) De Duitsche rijks
bank heeft het disconto met 1 pCt. van 4
op 5 pCL verhoogd.
B e r 1 Ij n, 9 Oct (V.D.) Naar aanleiding
van het besluit van het directorium van do
rijksbank tot verhooging van het disconto
mot 1 pCt, verklaardo de president, dr. Lu
ther, dat de genomen maatregol geen en
kele aanleiding tot ongerustheid behoeft to
geven.
De groote verliezen aan goud cn devisen
van den laatsten tijd hebben echter lot de
zen maatregel gedwongen. Met klem ver
klaarde echter dr. Luther, dat de rijksbank
zich door goenorlei politieke motieven
heeft laten leiden.
NIEUW MINISTERIE IN ROEMENIE
Boo kareet, 9 Oct. (V.DVan welinge
lichte zijde weet men reeds mee to deelen,
dat de kabinetsformateur Mironeecoe do
volgende lijst van ministers aan don ko
ning zou hebben voorgelegd:
Minister-president Mironeecoe, buiten-
la ndsche zaken Vaida, binnen nndsche za
ken Juniau, handel <n industrie, Manoi-
lescoe, verkeer, Madgearoe of Mirlo.
De overige rainisterie's zouden dezelfde
bezetting houden als in het afgetreden ka-
binct-Manioo.
P a r ij s. 9 Oct (V.D.) Volgens berichten
van de Fransch-Spaansche grens wordt go-
meld, dat de onlusten te Malaga zeer ern
stige vormen hebben aangenomen. De trams
werden bij het uitrijden met stecn~n be
kogeld, zooGat tenslotte het trambedrijf ge
heel moest worden stilgelegd. Door den
politiecommissaris van Malaga is een hevel
tot arrestatie van de geheele stakingslei-
ding uitgevaardigd. Het trampersoneel, dat
nog aan het werk wilde gaan, werd door
do stakers daarvan afgehouden. Er ont
stonden ernstige gevechten met de politie,
waarbij aan weerszijden vele gewonden
vielen. Er is zeer veel politie op de been.
SNEEUWSTORMEN IN DE BUURT
VAN MOSKOU.
Ontreddering van 't verkeer.
Moskou. 9 Oct. (V.D.) Ten N.W. van
Moskou woedde gisteren een hevige sneeuw
storm. Tengevolge van bet opwaaien von
de sneeuw vormden zich op de wegen, doch
vooral op de spoorwegen, j.Toote snoguw-
hoopen, waardoor het treinverkeer al ge-
ruimen tijd'moest worden stopgezet.
WEERBERICHT.
Hoogste Barometerstand:
767.6 te Toulouse.
Laagste Barometerstand:
736.0 te Haparanda.
Verwachting:
Meest matige, Z. tot Z. W.
wind, aanvankelijk nog licht
bewolkt, droog en eenige
kans op nachtvorst, overdag
waarschijnlijk toenemende
bewolking, weinig of geen
regen en iets zachter.
Langestraat 49-51 Te!. 190
SLOBKOUSEN
voor Dames en Kinderen.
Rome, 9 Oct. (H. N.) De groote fascisti
sche raad beeft een motie aangenomen,
waarin do buitenlandschc politiek van
Grandi wordt goedgekeurd. In zake do te
volgen vlootpolitiek zijn do vroegere heslui
ten bevestigd, dat Italië geen verdrag kan
aanvaarden, dat niet" op het beginsel van de
pariteit berust Do raad besloot -verdor een
adres van hulde tot koning Boris van Bul
garije te richten naar aanleiding van zijn
verloving met prinses Giovanna. Voorts is
nog besloten vakvereenigingen van jonge
ren te 6tichten, waarin jongelieden van 18
tot 21 jaar zullen worden georganiseerd.
AARDSCHOKKEN WEKKEN EEN
PANIEK
Rome, Oct. (V.D.) Te Catanzaro werdén
hedenmorgen te half zes on te kwart voor
zes twee aardschokken waargenomen,
waardoor verschillende dorpen werden op
geschrikt. Het waren slechts lichte schok
ken en de aangerichte schade bestond voor
namelijk in het instorten van een aantal
schoorsteonon.
Dit was echter voldoende om een pa
niek tc veroorzaken onder de bevolking, die
naar buiten en het veld in vluchtten.
FINANCIEELE CONFERENTIE TE BAZEL
Londen, 8 October (V DVolgens een
Exchange-telegram uit Parijs zijn de direc
teuren van do groote banken in Duiisch-
land, Engeland, Frankrijk, Italic cn België
voor een spoedbijeenkomst in do bank voor
internationale betalingen naar Bazel ont
boden. Onderwerp van bespreking zouden
zijn de verhooging der goud transporten
naar Frankrijk en. in verban 1 daarmede,
de gebeurtenissen op de Duitsche kapitau^
markt De bankdirecteuren zuilen hun bij
zondere aandacht wijden aan de mogelijk
heid van snelle overdracht van kapitaal
van het eene land naar hot andere en hef
garandeeren van een betere goudverdeeliug
onder de Europeasche landen.
ALS DE SOCIALISTEN IN
OOSTENRIJK WONNEN.
We enen, 9 Oct (V. D.) In de Ween-
sche Arbeiter-Zeitung wordt do verkiezings
oproep der Oostenrijksche sociaal-democra
tische partij gepubliceerd. Voor het geval,
dat zij zoo sterk uit de stembus komen,
dat zij do leiding der rogeering op zich
kunnen nemen, kondigen de sociaal-demo
craten o.a. aan: ontbinding wederzijds van
alle afwetrorganisaties, verbod van do z.g.
opmarschen en inbeslagneming cn vernie
tiging van alle wapens. De sterkte van po
litie, leger cn gendarmerie zal verminderd
wordon. Men kondigt voorts maatregelen
aan tot verzachting der economische crisis,
welke kunnen leiden tot verbetering van de
positie, der ambtenaren en der gepensiou-
neerden, alsmede van do klcino renteniers.
Voorts wordt weer geëischt het graan-cn-
meel-monopolie voor den bultenlandschen
handel. De oproep besluit met de leuzen:
„Voor de vrijheid en tegen het fascisme
Voor de republiek on do aansluiting bij
Duitschland en tegen de monarchio
FORD BIJ DEN PRINS VAN WALES.
Londen, 8 Oct. Henry Ford is gisteren
In het paleis van St. Jame3 door den prir>*
van Wales ontvangen.
