EEN VR00LIJKE AVOND JAN VAN RIEMSDIJK HANS SNEL RIE VAN DE ROVAART MEVROUW VAN RIEMSDIJK BUITENLAND Woensdag 15 Oct. 8 uur: „AMICITIA" DE EEMLANDEU Maandag 13 October 1930 1 Uitgave: VALKH0FF Co. o°„ Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 29e Jaargang No. 88 BUITENLANDSCH OVERZICHT Het wassende water Overal wordt groote schade aangericht fortmann en hehenkamp DE OOGGETUIGE GEVONDEN Het verhaal van den strooper Verkiezingen in het Memekehied Duitsch protest tegen Litauens gedragingen DOOR L. J. LUYCX ZOON SCHEEPSONGEVAL ABONNEMENTSPRIJS per 3 maande* voor Amersfoort f2.10. per maaod 10.75, per weck (me* gratis verzekering tegeo ongelakken) f O.W/r Binnen land franco per post per 3 paandca f 3.-> Ahonderlijke oammers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INIERC 313 PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met lebegrip van een bewijsnummer -elke regel rncer f0.25. Ltc/dadlghelds-adverteotlën voordo helft vap dea prijs» Kleine Advertentlën „KEITJES" by vooruitbetaling 1—5 rtgela 50 cent, elke rtgal meer 10 cent, driemaal plaatsen I.-» Benrllsnummer «xtfA f 0.ÖJ De opstand In Brazilië. De revolutie niet slechts het ge- volg van don economlschen toe* stand. Do revolutionairen in Brazilië zijn er tot flusvér mót betrekkelijk weinig bloedver gieten in geslaagd bet grootsto deel van Brazilië in handen lo krijgen of tot hun denkbeelden tc bckeeron. Alleen de voor naamste centra der régeering, Sao Paulo, Rio de Janeiro en Bahia,. moeten haar over T algérhecn trouw ziin gebleven. Het is juist in dezo drio stalen, dat het econo mische en politieke leven van Brazilië zich concentreert, zoodat do revolutionairen, al hebben zij zich in het bezit gesteld van groote gebieden, nog geen invloed kunnen uitoefenen, die don doorslag geeft. Do eigen lijke beslissing in den strijd om de macht 2al pas vallen, wanneer do opstandelingen vasten voet hebben, gekregen in de drie ge noemde bondsstaten en deze tot hun ideeën hebben weten'over te halen. Wannéér men do oorzaken der rebellie tracht op te sporen, is tóen geneigd, even als bij de jongste re vól p tics in de andere Zuid-Amerikaaiische staten, in da eerste plaats aan den slechten cconomisclicn toe stand tc denken Het is buiten kijf, dat dc nood, die in Brazilië eveneens hcerscht als gevolg der ecpnoraische wereldcrisis, bcvor del: jk is geweest voor de opstandige-bewe ging. Gebieden, die belangrijke grondstof fen leveren,, worden natuurlijk door de prijsdaling, dio ccn uitvloeisel is der we reldcrisis, liet eerst en het ergst getroffen. Dc Fr. Ztg. is inmiddels van oordeel, dat ook andere omstandigheden minstons een even belangrijke rol hebben gespeeld. De tegenwoordige president. Washington Luiz, wiens ambtstijd op 15- November van dit jaar afloopt, heeft van het begin zijner regoering af zich niet bepaald kunnen ver heugen in een groote populariteit. Hij wordt beschouwd als de pleitbezorger der planters en groot-industrieelen en in dit verband wordt hij ervan beschuldigd met de particuliere belangen van deze groepen op wel wat bedenkelijke wijze rekening te hebben gehouden. Dc noodtoestand, welke het gevolg is van de koffiecrisis en het mis likken van de poging om dc valuta weer gezond te maken, hebben een ontevreden heid in^het leven geroepen, die de aversie tegen Washington Luiz slechts vergrootte. Hi°r kwam nóg bij. 1 dat bij' de verkiezin gen voor het presidentschap, die in het voorjaar plaats hadden, dc candidaat der regeering, dr. Julio Prcstes, gekozen werd. hetgeen men toeschreef aan niet heclemaal zuivere praktijken. Men wilde zich van deze kliek, „die Brazilië sinds veertig jaren be- heerscht," bevrijden. Dc candidaat, die bij do verkiezingen voor 't preisidentschap de nederlaag had geleden,. Getulio Vargas, de president van den staat Rio Grande do Sul, die door de zen staat en de staten Parahyba, Piauhy en Ceara gekozen was, had reeds kort na den stembusstrijd openlijk te kennen gegeven, dat hij ondanks zijn échec zich zelf tot president zou maken. Inderdaad ging ook van hem en zijn staat de tegenwoordige re volutionaire beweging uit. Zij werd ter stond .gesteund door de noordelijke staten, vooral door Pernambucor Parahyba cn Mi- nas Geraes, waar dc vroegere president Ar- turo Bemardes over een zekere macht be schikt. In Parahyba was reeds tijdens den verkiezingsstrijd de eigenaardige poging gedaan een afzonderlijken staat, hel „on afhankelijk territorium Princeza", dat mei dc centrale regeering niets meer wou heb- bem.të doen, in 't. leven tc roepen. Do moord op den staatspresident van Parahyba (2G Juli), den candidaat der liberale alliantie voor het vice-prcsidentschap dor republiek dr. Joao Pessoa door den bcruchten leider der grootgrondbezitters, Dantas, had dc stemming ten opzichte van do bohdsre- gcering nog méér eten ongunstc beïnvloed, zoodat er destijds reeds sprake was van 't uitbreken cener revolutie. Men zag bovendien in den a.s. president Prestos slechts een strooman van den im- populairen Washington Luiz, die zoo een zijdig opkwam voor dc belangen der kof fieplanters en de grootinclustricelen. Ook bij leger en marine schijnt men het met'de methodes van den president niet eens te zijn geweest. Of'en in wélke mate bij dén opstand de Engelsch-Amorik'aanscbe ri valiteit in verband met de Zuid-Araeri- kaansche markt ccn rol heeft gespeeld, is nog niet duidelijk. Een feit is echter, dat up de markten, die bij Brazilië geïnteres seerd zijn, vooral to London, zicli con pa niekstemming heeft meester gemaakt. DE ROEMEENSCHE MINISTERS BEËEDIGD. Boekarest. 10 October. (V.D.) Nadat koning Carol de hom door Mironescu aan: geboden lijst van ministers had goedge keurd cn onderteekend, hebben de nieuwo ministers zich Vrijdag naar Sinaia bege ven, waar zij in den namiddag werden be- eedigd. Naar th^ns. bekend wordt, schijnt de vor ming van een nieuwe regeering allereerst bij de uationaal tsaranistische partij op moeilijkheden te zijn gestuit. Zoowel Duilschtand ah Frankrijk hebben daaronder ie lijden. M a i n z. 1 Oct. Hedenmiddag te twaalf uur had de Rijn to Mainz een stand van 2.78 meter bereikt. De eerste beperkende bepalingen voor' do Rijrtsclaeepyaartzijn dicntcuge\olgc van kracht geworden, om dat de stand van '2 75 overschreden is. A n :J c r n a c li. 10 Oct Builen verwach ting is het water van den Rijn, die hier gisteren nog maar nauwelijks buiten zijn oevers was getreden, thans do gebouwen aan den Rijnoever binnengedrongen. Hier door hebben dc enkele jaren geleden mot groote kosten opgerichte aanlegsteigers een aanzienlijke schade geleden. Do sector Keulen-Coblenz is even voor Andernacli eveneens overstroomd. De voer pont van Andernacli is alleen met booten te bereiken. In Andernacli, Wei6senthurm. Brohl en NicderÏBrcisig staan dc 6traten in do nabijheid van den Rijnoever gehep! onder 'water Reims, 10 October Sedert gisteren zijn de Aisno' en haar zijrivieren op onrustba rende wijze gestegeji. Do Aisne ia in een noesten stroom veranderd cn voort'allerlei voorworpen cn kadavers mede. In de omgeving is dc toestand eveneens alarméeVcnd, talrijke wegen zijn onbegaan baar. Men vreest, dat de Aisno hooger za* stijgen dan in 1010. Ook de streek van Verdun wordt door een hevige overslrooming geteisterd. Hot water in dc Maas is bij Verdun tot een ge weldige hoogte gestegen. De scheepvaart dienst meldt, dat dc rivier nog steeds wast cn groote uitgestrektheden onder water slaan Ook tussehen Sallanchcs en Bonneville staan de velden blank, waardoor een mil- lioen'enschade is aangericht. De overstroo- raingen zijn het'uitvloeisel van het smel ten der sneeuw, dat weer verband houdt met den aanhoudenden regenval. DE VER. STATEN EN DE ONTWAPE* NINGSCOMMISSIE. Washington, October. Ten einde van tevoren dc politick vast tc stellen, die. dc Ver. Staten zullen volgen bij dc e.k. zitting van de Volksbondscommissie ter voorbereiding van de ontwapeningsconfe rentie, hebben twee deskundigen op het ge bied van marinczaken cn buitcnlandsch beleid aangedrongen op een gedachtenwis- soling met do. betrokken ambtenaren van het departement van staat Waarschijnlijk zullen als Ameirkaansche afgevaardigden in dc commissie-vergaderingen worden aangewezen do Amcrikuansriie gezant in België: H S. Gibson cn dc Amerikaansche gezant in Zwitserland II. R. Wilson. Aan het. departement van staat te Washington neemt men aan, dat. dc be sprekingen tc Geneve ten minste een maand zullen duren. HET HUWELIJK VAN KONING BORIS. R o m e, 10 October Volgens een gerucht dat er nog al geloofwaardig uitziet, zou het huwelijk van koning Boris te San Rossore plaats hebben De datum is nog niet vast gesteld. Vervolgens zou een orthodoxe gods dienstplechtigheid plaats hebben te Sofia, hetgeen in overeenstemming zal zijn met het kanonickc Techt, daar Bulgarije bij bet burgerlijke huwelijk vortegenwoordigd zal wezen. Het is waarschijnlijk tijdens de orthodoxe plechtigheid, dal de kroning van den koning cn dc koningin zal plaats heb ben. De koning moet gisteren incognito aangekomen zijn. De apostolische visitator van Bulgarije is vandaag gearriveerd cn door den paus in audiëntie ontvangen. RAMSAY MACDONALD 64 JAAR. Lenden. 12 Oct. ,V. D.) De premier Ram say Macd<|pald viert heden zijn G4stcn'ver iaardag. Hij brengt het weekend door op de Chequers to raidden vau zijn familie. De Australische premier Scullin en de hoofdgedelegecrde van den Ierschcn Vrij staat ter rijksconferentie Mc Gilligan zijn heden bij den premier op bezoek. OVERSTROOMING IN LISSABON. Het verkeer stopgezet. In ver schillende gebouwen dringt wa ter binnen. Londen, 12 Oct. (V.D.) Tengevolge van geweldige slagregens zijn de slraten van Lissabon geheel overstroomd. Op sommi ge plaatsen staat het water twee meter hoog. In 7 buurten moest het. verkeer wor den stopgezet. Door enorme druk van hét water sprongen op véle plaatsen dc water leidingen, zoodat het etraatdek barstte. Het'water drong binnen in enkele minis teries cn het hoofdpostkantoor, zoödat dc ambtenaren naar de hoogerc verdiepingen moesten 'vluchten. iangestraat 63 tel. 88 repareeren, bijvullen en verma ken van uw matrassen in één dag. vraagt prijsopgave. Slechts 100 M. van het tooneel der ramp. Hoe de R 101 onderging. Er /.uilen geen belangrijke verschab vingen plaats inden. Londen 11 Oct. lit Londen wordt aan Dc Tel. bericht. De correspondent van Reuter te Beuuvais heeft ccn onderhoud ge had met den eenigen ooggetuige van dc catastrofe met dc R 101. Deze man, Georges Baboillc, werd "door dc politie gezocht we gens strooperij, doch licm werd vrijheid van straf verzekerd, indien hij zich wilde aan melden cn verslag uitbrengen van hetgeen hij had gezien. De strooper deelde mede, dat hij zich in den ongeluksnacht om twee uur des mor gens op ccn heuvel, bevond, in de nabijheid van dc plek, waar even later dc ramp zou plaats hebben. Plotseling zag hjj.lict lucht schip naderen, dat een zwaren strijd met den wind voerde cn,.hoewel dc motoren op volle kracht draaiden, slechts langzaam vooruit kwam. Baboillc vervolgde: Opeens zakte het luchtschip iets naar beneden cn scheen zich toen weer op tc richten, om daarna met den voorsteven naar beneden langzaam tc dalen. Het eerst kwam het ge deelte onder den voorsteven met den grond in aanraking cn direct stëgcn vlammen uit het gevaarte op, na een lievige, ontploffing. Hierop volgden twee explosies, die minder hevig waren dan de eerste cn het gebedje schip vloog in brand. Ik hoorde hulpgeroep doch fcag niemand uit hot schip komen. Hoe wel ik op* hónderd meter afstand van het wrak stond, was dc hitte vrecschjk. Ik ge raakte geheel van streek en liep weg, zoo hard ik maar kon. Direct voor.de ramp was het luchtschip nog helder verlicht, vooral dc vensters van de gondels, maar bij dc bot sing met den grond-gingen de lichten uit en het schip brak doormidden, terwijl de motoren nog cenige seconden draaiden. DOUMERGUE NAAR MAROKKO. Dc president der Fransclic republiek, Dou- raergue, is Zondag naar Marokko vertrok ken, waar hij acht dagen zal vertoeven. In dc verschillende plaatsen, die hij zal be zoeken, worden groote parades gehouden, Een auto, waarin een radiotclegrafisch zendstation is gebouwd, gaat mede, ten ein de van alle feestelijkheden terstond verslag te kunnen geven, dat dan door de Fran- sche omroepstations verder wordt uitge zonden. Memel, 10 Oct. Heden worden In het Memelgebied verkiezingen gehouden voói den landdag, die eind Augustus is ontbon den. Gelijk men wcot, word do landdag-na een motie van wantrouwen togen de kuids- règeering ontbonden. In den ontbonden landdag hadden dc Duitschc meerderheidspartijen van de 29 zetels er 20 bezet: de Momelcr Volksparlei 10, dc Mcmeicr Landwirtschaflspartci 10, do Groot-Litaucrs daarentegen maar vier zetels. Over de te houden verkiezingen had in Genèvo een onderhoud plaats tussehen den Duitschen minister van buitenland* sche zaken en zijn thans afgetreden Litau* sclicn collega, Zaunius. Van dc zijde der Litauschc regoering werd do verzekering gegeven, dat alle maatregelen, die met dc autonomisclic rechten van het Memelge bied niet in overeenstemming waren te brengen, zouden worden ingetrokken. Hieronder vallen in do eerste plaats de vrijheid van drukpers cn van vergadering. Te Genève werd men het er tevens over eens, dat na dc verkiezingen een nieuwe Iandsregeering op parlementairen en de- mocratischen grondslag zou worden ge vormd. Ivo flip, 10 October. IIcl Litauschc lelc- graafagéntschap deelt nice: Heden heeft do secretaris-generaal van den Volkenhond, sir Eric Drummond, .agn den LitauSchcn minister van buitenland- sche zaken Zaunius liet volgende telegram gezonden: Ik heb do eer u ter informatie het vol gende uit Berlijn ontvangen telegram toe ,te zenden, dat. ik reeds aan den rapporteur van den Volkenbond llambro heb medege deeld: „Do Duitschc minister van^ huiUnland- sche zaken dl. Curtnis heeft Óp'30 Sejitehn ber den Volkonbondsraad ingelicht om trent do door de Litauschc' regeeVing afge legde beloften ten opzichte van de 10 Octo ber te Memel tc houden verkiezingen. Met het oog op de beloften der Litausciie: re geering liceft de Raad besloten vöorloopig de klacht van het Memelgebied niet tc be handelen. Ik betreur echter u te moeten berichten, dat, hoewel er reeds meer dan een week sedert dien verstreken is, dc Litauscho re geering haar belofte niet nagekomen is. Dc samenstelling der verkiezingscommis sie is weliswaar veranderd, maar zoo laat, dat de commissie pas Donderdagavond een vergadering kon beleggen. Dc samen stelling vau het directorium bleef tot nog toe ongewijzigd cn dc pers-censuur bleef in werking. Het' doel der onderhandelin gen ,te Genève. vrije verkiezingen te verze keren, kon dus niet bereikt worden, daar de populaire Veiuwsche zanger. van het Cabaret Pisussse. de charmante cabarettière. aan den vieugel. in het nieuwe programma. Voor de lezers van het Amersfoortsch Dagblad kaarten a 1.25 (inbegr. Verm, belasting, auteursrechten en vestiaire) verkrijgbaar aan het Bureau van ons blad, Arnhemschepoortwal 2a. Plaatsbespreking Woensdagmorgen in AMICITIA om 10 uur (niet per telefoon) a f O.IO per plaats. WEERBERICHT. Laagste Barometerstand: 713.G te Rösi. V c r vv a c li t i n g: Zwakke tot matige later wellicht toenemende, tot W. wind, nevelig tot, half of zwaar bewolkt, aanvanke lijk nog weinig of geen re gen, weinig verandering in temperatuur. Langestraat 49-51 -- Tel. 190 Zwart en gekleurd ASTRAKAN voor MANTELS en KRAGEN. dc verkiezingen reeds Vrijdag plaats heb-» ben". Ik acht het daarom mijn plicht u daar over in te lichten en tevens tc verzekeren,, den rapporteur yan den toestand op do hoogte to zullen brengen. Dc Litauschc regecrjng liceft daarop .Vrij* dag den secretaris-generaal van den Vol kenbond, een telegram gezonden, waarin zij in do eerste plaats verzet unnlcckent. te gen do verwijten der Duitsche regering, wat aangaat do nict-nakoming van do af gelegde beloften cn er tevens op wijst, dat dc Litauschc rcgcc'ring do iii de overeen-, komst voorziene maatregelen getroffen hoeft. M cm c 1, 10 OcL Dc. verkiezingen .yPtóT den Memellanclschen landdag zijn cveral vrijwel zonder incidenten verlóopen. Do deelneming was groolcr dan gewoonlijk.' Dc voornaamste kwestie Hij do tegenwoor dige verkiezingen isr hoe do nieuw opge richte economische partij, wier concur-, rente in hoofdzaak dc Mcmellandscho vólkspartij is, uit deze verkiezingen to voorschijn zal komen. Blijkens de uitslagen van enkele distric ten van Memel kan de economische partij in het gunstigste geval 1 a 2 afgevaardig den naar den landdag zpnden. Over het al gemeen zullen bij dc partijen geen" belang-, njke mandaatsverschuivingen plaats heb ben. Door de grooterc opkomst der kiezers zullen alle partijen meer stemmen be halen. Vijf personen verdronken. Hamburg, 12 Oct. (\\D.) Te Brunsbut- tcl is men diep onder den indruk vau hot scheepsongeval, dat gisteravond in het slui- zengebicd van het. Keizer Wilheftnskanaal plaats vond en waarbij vijf. personen het leven lieten, doordat het loodsschip „Pilot" na een aanvaring mot het Noorsche schip „Jeloc" binnen eenigo minuten zonk. Te Brunsbuttel zijn alle vermakelijkheden voor bede afgelast, en de schepen, van welke na tionaliteit ook, die dc plaats van dc ramp passeeren, laten dc vlaggen halfstoks dalen. Den gohcèfcii morgen is men met liet ber gingswerk bezig geweest, waarvoor gedu rende cenige uren dc scheepvaart werd stop gezet. ONTPLOFFING BIJ EEN FILMOPNAME. Veertig gewonden. New York, 12 Oct. (V.D.) Te Flagstaff in den staat Arizone vond bij het maken van een buitenopname voor een film in den al- gelégén Dinosaurus Canyon een ernstige ontploffing plaats, doordat tengevolge van een .technische fout 'n mengsel van buskruit en dynamiet te vroeg ontplofte. Tengevolge van dc explosie, werden vijftien personen, waaronder dc regisseur, ernstig gewond, terwijl 25 personen lichtere .verwondingen opliepen. HET ROEMEENSCHE PARLEMENT VERDAAGD. Boekarest, 12 Oct. (V. D.) Het parle ment is verdaagd voor den tijd van een maand. SLACHTOFFERS VAN NOODWEER. Nogales, 9 October. Bij een orkaan m het zuiden van den etaat Sinoloa zijn tien mcnschcn om het leven gekomen en een groot aantal personen gekwetst. De stoffe lijke 6Chade is grcoL -

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 1