J. E. VAN NIE DE OPSTAND IN BRAZILIË EERBETOON VOOR DE DOODEN INVENTUM STADSNIEUWS BEIDE PARTIJEN MELDEN SULCESSEN DRAISItIA-van-VALKENBURCVS- e A MLEVERTR/ De droeve reis naar Carclmgton Ook het buitenland toont zijn medeleven OOST-1ND1E SUCCESVOL WERK DER K.N.l.L.M. „Een snelle en veilige beweging" Gaskachels - Gasradiatoren Telefoon 150 Utrechtsche straat 37 SPORT UIT DEN ONTREK Staal er een beslissende slag voor de deur? President Luis gispt de boudiog der rebellen N e w Y o r k, 10 October (V.D.) Het is vol komen onmogelijk van den wat en toestand in Brazilië een helder beeld te krijgen. Zoowel de regeeringstroepen als do opstan delingen beweren over dc geheele linie suc ces te hebben. De laatste berichten uit Sao Paolo melden, dat de opstandelingen hun opmarsch naar Rio do Janeiro voortzetten en dat de regeeringstroepen als het ware omsingeld worden, aangezien Je revolution- nairen uit vijf verschillen.1c richtingen de staten Sao Paolo en Rio tie Janeiro bin nentrokken. Rio de Janeiro, 10 Oct. In een pro clamatie geeft de president, Washington Luiz. uiting aan de verontwaardiging van het land over de oproerige beweging, Jie door niets gerochtvaar ligd is Dc president betuigt vervolgens hei vertrouwen der re- geering in bet leger, de vloot en de bevol king en verklaart tevens, dat do regeering zich in staat gevoelt den op-stand te onder drukken. Ten slotte zegt hij, dat dc toe komst der republiek niet in don maal stroom zal worden verzwolgen en dat Bra zilië door de slagen der rebellen niet ver nietigd zal worden. N c w Y o r k, 10 October Tal van jonge Amerikaansche meisjes, op avonturen be- iust, hebben vruchteloos getracht zich bij de Braziliaansche strijdkrachten te voegen. De spanning neemt voortdurend toe. Te Euenos Aires zijn berichten ontvan gen, die den toestand in Brazilië zeer ern stig noemen. Op alle telegrammen wordt strenge censuur toegepast. Naar verluidt, kan de regeering zelfs op het leger niet meer vertrouwen. Zoo moet het geheele vijfde legercorps r.aar de opstandelingen zijn overgeloopen. Uit het Noorden des lands komt in het geheel geen nieuws door Het gerucht wil, dat do afgevaardigde Bernadis het hoofd van de revolutionnairen in de hoofdstad van den staat Parahyba, is doodgeschoten, omdat hij naar de zijde van de regcerng was overgploopon. Volgens een bericht aan de Associated Press beweren de opstandelingen, dat zij Joinville, oen versterking in Rio Grande do Sul, op de regeeringstroepen hebben ver overd. New York. 11 Oct. (V.D) Ten Zuiden van Parana zou, naar van de zijde der op standelingen gemeld wordt, nog slechts Je stad Florianopolis in handen van do regee ringstroepen zijn. Het parlement in Rio Grande do Sul heeft 500 duizend dollar toegestaan voor Je voortzetting der revolutionnaire beweging Volgens een later telegram is de stad Florianopolis ook door dc opstandelingen bezet. De Braziliaansche legatie in Den Haag maakt don tekst openbaar van de procla matie van president Washington Luis aan het Braziliaansche volk. Het volgende is daaraan ontleend: „Geheel Brazilië heeft met pijnlijke ver rassing en groote verontwaardiging den bloedigcn opstand in Minas Geracs, Rio Grande do Sul en Parahyba vernomen. Niets wettigt dezen opstand, door anonie me leiders zonder ecnig grondbeginsel of ideaal uitgelokt. Reeds vóór de presidentsverkiezing in Juli 1929 hebben dezelfdo elementen, die nu revolutie brar*..tcn in het land, misbruik makend van het regeeringsambt, dat zij in de verschillende staten vervulden, getracht op alle manieren do rust des lands to ver storen. Niettegenstaande al deze kuiperijen heeft de presidentsverkiezing echter een normaal verloop gehad; het nationaal congres heeft do verkiezing gecontroleerd en dc over winning van Julio Prestos vastgesteld met eenige honderdduizenden 6tcmmen meer derheid. Toen het land weer teruggekeerd was tot zijn normale politiek, zijn normaal econo misch en financieel leven, barstte onver wacht do brute opstand los, zonder idea len, alleen uitgelokt door wraak en heb zucht Hij zal echter niet zegevieren. Het congres heeft buitengewone middc len toegestaan tot het herstel der orde. Do staat van beleg is afgekondigd, de banken zijn tot 21 dezer gesloten, om een run te voorkomen. Door een bijzondere wet is de regccring gemachtigd leeningen te sluiten om de noo- dige uitgaven te bestrijden voor da onder drukking der revolutie. De republiek be schikt over genoeg levensmiddelen, waar van de maximum prijzen bij besluit zijn ge regeld. Voor alle artikelen fan eerste be hoefte is vrije invoer toegestaan, terwijl hun uitvoer verboden is. Aan buitenlandsche scheepvaartmaat schappijen is dc kustvaart toegestaan. De regecring, sterk door haar recht, zal de vijanden van het vaderland vonnissen, vijanden die slechts met gewelddaden den door de natie gekozen president willen vervangen cn hem zijn wettige rechten willen ontnemen. De republiek zal zegevieren! Brazilianen laten wij onze rechten cn onzo vrijheid verdedigen. Londen, 11 Oct (H.NIn Brazilië wordt thans een beslissende slag tusschen 'de opstandelingen en do regeeringstroepen ieder oogenblik verwacht. De berichten blijven tegenstrijdig, doch men krijgt den indruk, dat dc opstandelingen aan dc win nende hand zijn. Echter meldt ook de Braziliaansche re gecring, dat haar troepen een afdeeling opstandelingen hebben verslagen bij do hoofdstad van den staat Para. Ook moeten do regeeringstroepen Bello Horizosto weer bcz°t hebben, terwijl zij in den staat Minas Geracs een belangrijk spoorwegknooppunt hebben bezet, waarbij hun een grooto hoeveelheid oorlogs-mate riaal in handen is gevallen. Uit Washington wordt gemeld, dat het marine-departement een kruiser die thans te Hampton Roads ligt, bevel heeft gege ven naar Cuba te gaan cn daar verdere instructies af te wachten, om eventueel naar Brazilië te gaan. De Britsche kruiser Delhi is reeds naar Pernambuco vertrokken, om er over do Britsche belangen tc waken. Mededeeling van de ambassade te Tarij's. Dc Braziliaansche ambassade tc Parijs leelt het volgende mede: De federale troepen en do politio van Saf l'aulo zijn naar den staat Minas Ge racs vertrokken, cn hebben Curo Preto cn Itajuba bezet en de rebellen verspreid. Vrijwilligers hebben Montc Sciaros en Mangucira bezet. Dc minister van marine heeft twee sche >cn van den Braziliaanschen Lloyd in oor 'ogsschepen doen veranderen en onder d- bevelen van officieren van de federale ma rino geplaatst. Bias Fortes, gedeputeerde van den staat Minas Geraes, en dc vroegere president Car los Antonio hebben zich mot dc federale re jeering solidair verklaard. Carlos Antonio heeft een manifest gericht aan de bevolking van Minas Geraes, waarin hij de anti-patriotische beweging bestrijdt To Para hebben de districtsbevelhebber" en de commandanten van het flottielje van \mazone den gouverneur van Para geluk gewenscht voor de energieke wijze waaroj hij de poging tot opstand heeft onderdrukt Do federale troepen hebben Juiz do Fora cn Barbaccna bezet. Nadere berichten omtrent de be zetting van Parbacena. Volgens berichten uit Rio dc Janeiro heeft de federale regeering van den Braziliaan schen staat Minas Geraes medegedeeld, dal B&rbacena na hardnekkigen strijd door do federale troepen is bezet. De politieke leiders der insurgenten José Bonifacio Diaz cn Fortes Filho zouden bij dc gevechten zijn gewond. Generaal Costa, die aan het hoofd der fe derale troepen B&rbucena is binnengerukt heeft de leiders dor insurgenten. die met versterkingen aankwamen, verrast cn ont wapend. Een groote hoeveelheid strijdmirl delen zou daarbij door de regeeringstroepen zijn buit gemaakt. Vliegtuigen hebben le vensmiddclen uitgeworpen. De opstandelingen geven toe bij Joinville een echec te hebben geleden. Zij hadden 3 dooden en 30 gewonden. Volgens door dc federalen uitgegeven communique's is het 12de regiment infan terie nog steeds verschanst tc Bello Hori- zonte. Ondanks een ononderbroken beschie- ing, zouden federale vliegtuigen dc ontplof fing van een aan de insurgenten tocbchoo .•end munitiedepót hebben veroorzaakt. In het zuiden van den staat Minas Geraes hebben de federale troepen Minas Geracs '-T-LEEUWARDEN- y bezet. Dc troepen worden aan de zuidgrens van Sao Paulo samengetrokken om de uit Parana komende rovolutionnairen govan gen te nemen. MINISTER ZAUNIUS' ONTSLAG NIET AANVAARD. K o f n o, 11 Oct. In antwoord op het ver zoek om ontslag van den minister van buitenlandsche zaken. Zaunius, deelde president Smetana dezen mede, dat hij het ontslag niet kon aannnemen en hem daar om verzoekt in functie tc blijven. DE ROODE KRUIS-CONFERENTIE. Eet verbod van giftige gassen. Brussel, 10 October, De internationale Roode Kruis conrferentiu heeft een resolu tie-May er (Frankrijk* aangenomen, waarin aan het interna ttonle Roode Kruiscomité verzocht wordt krachtig te blijven ijveren voor een spoedige ratificatie van het pro tocol van Genèvo inzake het verbod, om in den oorlog stikgassen en dergelijke te ge bruiken on tevens h°t comité wordt uitge noodigd zijn acte ter bescherming der bur* gerlijko bevolking in oorlogstijd voort t? zetten. DE REVOLUTIONNAIRE BEWEGING IN SPANJE. Voorgenomen arrestaties M a rl r i d. 12 Oct. (V.D.) Naar verluidt heeft de Spaansche regecring tegen alle re- publikeinschc leiders, die op de veertien da gen geleden massabetooglng tegen de mo narchie liet woord hebben gevoerd, een be vel tot inhechtenisneming uitgevaardigd. Aangezien door dc politie tot nog toe geen enkele arrestatie is verricht neemt men aan, dat do betrokkenen tijdig gewaar- -chuwd zijn en de vlucht hebben genomen. Wel is gisteravond tc Cordova dc bekende Spaansche Oceaanvlieger Majoor Franco ge arresteerd, die in een redevoering uiting aan zijn republikclnschc gevoelens had ge geven. Tn verband met een en ander deden gisteravond de geruchten de ronde, dat dc politic een in den nacht van Zaterdag op Zondag beraamden aanslag zou hebben ver ijdeld. EEN „WAAKZAAM" SPOORWEGMAN Uit Trier wordt d.d. 12 Oct. aan de Cou rant bericht: Dc rijksspoorwegdirectie te Trier doet mededeeling van een merkwaardig bedrog, dat door een spoorwegarbeider te Cochem is gepleegd. Eenige minuten, voordat de trein met rijkspresident von Hindenburg het haanvak Cochem zou passcercn op weg naar Trier, meldde de arbeider aan het station, dat hij op de rails ijzeren blokken had gevonden, die hij uit den weg had ge ruimd. De arbeider werd aan een verhoor onderworpen cn in het nauw gebracht, be kende hij, zelf dc stukken ijzer op dc rails te hebben gelegd cn de blokken daarna te hebben verwijderd, ten einde zoodoende een iilijk te kunnen geven van zijn dienstijver en wellicht een belooning te ontvangen. Dc rijkspresident zelf bleef van het geheele voorval onkundig. Een laatste plechtige hulde aan de slachtoffers der R 101. L o n d e n 11 O c t. (V D.) riet was, alsof \anmorgcn in de toch al niet opgewekte herfstatmosfeer van Londen op een triesten najaarsdag iets bijzonder sombers hing, wat waarschijnlijk Wel veroorzaakt weid door de stille, bijna plechtige wijze, waarop de mcnschen zich door de binnenstad bewo gen naar Westminster Hall cn vandaar naar het station, vanwaar het stoffelijk overschot der slachtoffers van dc R. 101 naar Bredford en verder naar Cardington zouden worden vervoerd. ITet leek, alsof in de anders van straatrumoer zoemende City alle geluiden gedempt waren en langs den weg, waar de droeve stoet zou voorbijtrek ken, heerschtc inderdaad een indrukwek kende stilte, ondanks de groote -menschen- menigte, die zich langs dc kanten had op gesteld. Te elf uur zou het vertrek van Westminster Hall. waar dc lijkkisten tot hedenmorgen opgebaard stonden, plaats vin den. Het was niet veel later, toen de stoet zich in beweging stelde. Zij werd geopend door bereden politie, dio gevolgd werd door een afdeeling van de Royal Air Forco Dan volgde do lange, lange rij van met zwart rouwfloers omhangen lijkwagens, waartus schen kleine afdcelingen militairen liepen, de geweren met den loop naar beneden ge richt. De officieren droegen de degens in den arm. eveneens met de punt naar be neden gericht. Dan volgden dc eerste minis ter Ramsay Macdonald en bijna alle leden van het kabinet, velo leden van het Lager huis, de eerste ministers van de op dc Rijksconferentie vertegenwoordigde domi nions en de andere gedelegeerden ter Rijks- conferentie. Ken droevig schouwspel vorm de dc groote groep verwanten cn familie leden, in diepen rouw gehuld, die op de Britsche autoriteiten volgde Dan kwamen dc verschillende officieele instanties cn parti culiere vcreenigingen op luchtvaartgebied, waarbij ook vertegenwoordigers van de Britsche admiraliteit cn daarachter het corps diplomatique, waarbij vele ambassa deurs en gezanten der tc Londen gevestig de legaties, o. w. de Nedcrlandsche gezant, jhr. mr. de Marees van Swinderen, en de vertegenwoordiger der Duitscho regeering. die speciaal vow dat cloel dr. Eckener naar Londen had gezonden. Dan volgden de kransdragers, soldaten, die dc verschillende bloemstukken en kran sen in den stoet meedroegen. De stoet werd gesloten door zee-soldaten en matrozen. Overal, waar de stoet langs kwam, ontbloot te de menigto eerffiedig het hoofd cn heerschtc er diepe stilte. De laatste eer werd den slachtoffers bewezen door het re serve personeel van de R. 101, dat de nood- lottigo reis niet had meegemaakt en door de bemanning van het andere Britsche luchtschip, de R. 100. De geheele weg naar het station was af gezet door politie De stoet droeg zoowel een militair als een civiel karakter. Voor de afzetting waren geen militairen gebruikt. Drie corpsen, een van do land macht, een van de marine en een van dc luchtvaart, speelden treurmuziek. Dc lijk wagens waren met rouwfloers bekleede le gerwagens, die getrokken werden door vier paarden. Op het reeds gonoernde detachement van de Royal Air Force vlgden 24 lijkwagens, waarachter de kransen werden gedragen van den koning cn de koningin, dc prins van Wales, den hertog en hertogin van York, alsmede van het kabinet cn van de Royal Air Force. Hierbij sloten zich ver schillende muziekcorpsen aan. De gouverneur, van de Straits vol lof over een vliegtocht. m Dc Directie der K.N.l.L.M. meldt ons het volgende: Gelijk men weet is de Gouverneur van de Straits Settlements voor enkele dagen de gast geweest van dc Nederlandsch-Indische Regeering. Sir Cecil Clementi had den wensch geuit voor zijn overtocht gebruik te maken van het vliegtuig der KNILM, welke o.m. een geregelden wekelijkschen dienst tusschen Singapore cn Batavia onderhoudt. De heer Nieuwenhuis, vertegenwoordiger der KNILM was naar Singapore gereisd om Z.Ex. op zijn tocht te vergezellen. Op 27 Augustus j.l. landde, na een tocht van onge veer OV2 uur de PK-AFA, bestuurd door vlieger Schott, op het vliegveld Tjililitan bij Batavia. Als een bewijs, hoezeer het succesvol werk der KNILM door Sir Cecil Clementi ge waardeerd wordt, volgt hieronder hetgeen Z.Ex. daaromtrent in zijne rede zeide: „Mijn reis van lieden van Singapore naar Batavia was een groot genoegen, dat ik uitsluitend dank aan de Hol landscho vllegvaardlgheid en den Hol- landschen handels- en ondernemings geest Eerst vlogen wij over den Riouw- en Llngga-Archlpel, met een verwonderlijke massa eilandjes, door sneden door waterwegen btneden ons Slechts door te vliegen kan men een blik in vogelvlucht op dit betooveren- de beeld werpen. Voorts spoedden wij ons over mijlen en mijlen der Suma- traansche wildernis, dalende voor eon prettig half uurtje van rust en ver* frissching te Palcmbang. Daarna gin gen wij weer dn lucht in, 10.000 voet hoog en ik ben vol bewondering voor de kundigheid, waarmedo onze piloot over de eenc wolk zweefde en onder de ander door dook, zonder veel compli menten langs anderen streek en bij een snelheid van 100 mijlen per uur juist even dc wolkranden met de vleu- gcluiteinden raakte. Toen kwam Straat Soenda in het gezicht en toen wij den Noorwestelijken hoek van Java nader den, werd hot mij warm to moede, toen ik een esquadrille van Hollandsche vliegtuigen zag, die mij tegemoet vlo gen. Zij vlogen mee als escorte, drie ter rechterzijde en drie ter linkerzijde, zich met verbluffende juistheid wen dende in de juiste formatie, en deze behoudende. Ik wensch van deze gele genheid gebruik tc maken om de pi loten dezer vliegtuigen te danken voor deze bijzondere begroeting. Zoo vlogen wij in formatie dc rest van het tra ject en ik was in zeven uur van Sin gapore te Batavia. De voornaamste indruk, dio hij mij is achtergebleven is die van een snelle, veilige en regelma tige beweging. Tiet luchtverkeer lijkt mij veel regelmatiger dan het land transport, hetzij per spoor of per auto laat staan het reizen met een slinge rend, zwaaiend schip op zpe. Ik wensch don Hollandschcn luchtvaart dienst tusschen Singapore en Batavia alle mogelijk succes en vertrouw, dat hij het voorspel mag zijn voor de wel geslaagde instelling in de naaste toe komst van dc Koninklijke Hollandsche luchtmaildicnst tusschen Holland en Java." Wij voegen hier nog aan toe, dat Sir Cle menti, die zich momenteel in Engeland be* vindt, voor zijn terugreis naar Singapore overweegt gebruik tc maken van een K.L.M. toestel. DE BEVOLKING VAN JAVA. Batavia, 10 Oct. (Aneta). Uit dc ge houden momcnttelling blijkt, dat dc be volking van Java in 1930 een dichtheid heeft van 320 zielen per vierkante Kilome ter. Het totaalcijfer der bevolking is vol gens de telling 42.261.626, terwijl bij dc tel ling 1920 dit cijfer werd vastgesteld op 34.9S4.171. DE P. N. I-ZAAK VOOR DEN LANDRAAD. Bancloeng, 9 Oct. (Aneta). Bij jie voort zetting der behandeling van de P. N*. I.-zaak verklaart getuige Abdoel Halik, klerk op het postkantoor tc Weltevreden, dat hij sinds den aanvang lid der P. N. I. is ge weest. Getuige moest later examen doen, bij wijze van steekproef wat betreft zijn alge- meenc kennis. Examinatoren waren Sartono en Soejadi. De Voorzitter produceert de door getuige op dit examen gegeven antwoorden, welke getuige als juist erkent. De Voorzitter wijst er op, dat getuige sprak over de „orang-sana". Getuige verklaart, dat hiermede het im perialisme was bedoeld. !Iet imperialisme is het buitenlandsch kapitaal, dat moest wor den beperkt. Dc Voorzitter: „Go hebt gezegd: „Indone sië" streeft naar den vooruitgang. Als het stil blijft staan bereikt het de vrijheid in geen duizend jaar. Daarom moeten wij de orang-sana dooden en niet wachten als mcnschen, die naar den drogen tijd uitzien. Blijkens het cijfer, dat go hiervoor gekre gen hebt, is uw antwoord zeer in den smaak van de beoordeelaars van het werk geval len." Getuige weet cr niets van. Groote sorteering in Electr. haarden-kachels, stoven, bedkroiken. Een oitgebreide keuze in Huishoudelijke Verwarmingsapparaten Ka HEVIGE BRAND OP LOMBOK. 150 huizon verwoest Buitenzorg, 0 Oct. (Aneta), Dc regec ring ontving een telegram van den resident van Bali cn Lombok, meldende, dat in den middag van 7 October j.l. een hovigo brand heeft gewoed in do dessa Kalldjaga, onder- afdeeling Oost Lombok. Er hadden geen persoonlijke ongelukken plaats. Ongeveer 150 huizen, benevens vele gevulde paddi- schuren zijn verbrand. De schade is niet bekend. Do oorzaak ligt vermoedelijk in onvoorzichtigheid bij het koken in de na bijheid van een paddi-schuur. Van den resident der Zuider- cn Oos terafdeel ing van Borneo werd een tele gram ontvangen, meldende, dat in don nacht van 5 op 6 October jl. te Scmbilang brand is uitgebroken Twoo woonhuizen en 80 pintocs zijn verbrand. Dc schade be draagt ongeveer 116 000. aartsdiocesane gymnastiekbond. De Aartsdiocesane Gymnastiek Bond zou Zondag a^. wedstrijden houden te Amers foort. Waar 27 ploegen zouden uitkomen. St. Huberlus, de lt.K. Gyrnn. vereen al hier, heeft geen zalen beschikbaar kunni n vinden, zoodat thans bovengenoemde wed- élrijden te Utrecht worden gehouden in do Zuilcrustraat (Olympiazaol). Geen aanzoek is te Amersfoort geschied om de Markthal. TEGEN DE VLOOTPLANNEN. Protestvergadering te Utrecht. Naar men ons bericht, wordt er op a.s. Woensdagavond in het Gebouw v. Kunsten cn Wetenschappen te Utrecht een protest vergadering tegen de vloot-plannen der Re geering gehouden. Op uitnoodiging van het Hoofdbestuur van den Vrijz. Democr. Bond is tot deze vergadering het initiatief genomen door do Afd. Utrecht van den Vrijz Democr. Bond, in samenwerking met de Federatie Utrecht van dien Bond. Spreker zal zijn dc Heer Th. M. Ketelaar te Amsterdam, lid der Tweede Kamer. ENGLISH ASSOCIATION Het programma voor het komende seizoen. Het winterprograrama van do Associati on ia weer gereed en het bestuur van de afdeeling Amersfoort heeft de volgende le zingen voorbereid voor dc verceniging al daar. Ten eersto een lezing van den Rev. Clarenco May over Oorlogsliteratuur, in 't bijzonder over het bekende tooneclstuk: Journey's End. De Rev. May heeft in Cam bridge gestudeerd en werd daarna beroe pen als predikant bij de Enge'scho staats kerk. Gedurende den geheclen oorlog deed hij dienst als veldprediker Hij is een bc- kendo figuur in Londen on behalve a's predikant cn lecturer is hij ook In contact met het groote publiek door zijn artikelen in dc Londensche dagbladen. Een tweede spreker zal zijn J. Clifford Turner. Oorspronkelijk acteur, treedt hij sedert eenigen tijd meer op als voordracht- Kunstenaar, waarbij hij z'.ch vooral toelegt op moderne poëzie. Hij behandelt ook lite ratuur uit andere perioden cn zal te Amersfoort een avond wijden aan Hamlet. Verder zal een spreekbeurt worden ver vuld door Miss Janet Barrau, dio een kunst beoefent dio het midden houdt tus schen voordragen en actecrcn Eenige van haar voorouders waren Spanjaarden, an deren Schotschc Hooglanders, hetgeen niet zonder invloed mag gebleven zijn op haar verbeeldingskracht en dramatisch talent. Een reeks klassieke en moderne auteurs vormen haar repertoire Over een vierde spreekbeurt worden nog onderhandelingen gevoerd, die later nog zullen worden beken i gemaakt, vechtpartij. In den afgeloopen nacht heeft in dó Krommestraat een vechtpartij plaats ge had, waarbij één persoon door drie messte ken werd gewond. De man is naar het zie kenhuis overgebracht cn aldaar ter verplet ging opgenomen. De politio stelt een on*» derzoek in.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 2