J. E. VAN NIE STADSNIEUWS Koffiefilters Plakken Taai Herziening van de oorlogsschaden Engeische Theepotten Fa.M.RJ. OOSTERVEEN De strafexpedities in Oest-Galicië Polen's vrees voor openbaarheid Utrechtscheweg 128 Amersfoort WONINGBUREAU PATRIA MIT ©EM OMTREK Wielrijder doodgereden Zal de Staatsboom- kweekerij er komen? Glas- en Aardewerk Utrechtsche straat 37 Telefoon 150 VOOR ONZE HUISVROUWEN ONZE WONINGBOUW Langestraat 42 Tel. 77 aaBaHSBsnaBBBaa De buitensporigheden duren nog steeds voort Uit Oost-Galicie, waar de Polen nog steeds met plundering, vernieling en ranselpar tijen hun z.g. „pacificatie"-vvérk \ooilzel- ten, bereiken de Maasbode andermaal be trouwbare berichten over nieuwe gruw zame heldendaden der Poolsche soklatcska. Het aantal slachtoffers dezer moderne „flagellanten" neemt zóó ontzettend toe tn de toestand van sommige mishandelden is zóó ernstig, dat de staatsziekenhujzen blijk baar om des lands regeerders niet Ic com- promitteeren, opneming der „geranselden" weigeren. Mgr. Sceplycki heeft daarom een deel van het metropolitaansch paleis als ziekenhuis laten inrichten, waar de zwaar-zieken uit de naaste omgeving van Lemberg nu op kosten van den kerkvorst opneming en ver zorging vinden. Intusschen is te Warschau eenigc con sternatie gewekt door dc interventie van den gezant der Vcrccnigdc Staten ten gunste van den geweldig gegeeseldcn Fc- deryschyn, Amerikaansch burger. Deze Federyschyn was dezer dagen bij familie op bezoek in het dorp Sarnky, bij Bobrka, toen plotseling een troep Poolsch krijgsvolk het plaatsje binnenviel en aan 't ranselen sloeg. Evenals de anderen, Ockrainors, kreeg ook de Amerikaan zijn deel. Hij vluchtte er. riep de bemiddeling in van den Amcrikaanschen gezant te Warschau, met als gevolg thans het ^Amerikaansch protest bij clc War- schausche autoriteiten Een vijftal dagen geleden verscheen te Lemberg een Canadcesch journalist, dr. Dey. Per auto reed hij de dorpen Czyzykov en Horody6lavyezy af, om met eigen oogon te aanschouwen, hoe de slachtoffers der Poolsche strafexpedities cr aan toe waren. De politie zat den man echter spoedig achterna. Zijn fotografische opnamen wer den hem afgenomen en des anderen daags stond dc Canadees buiten de Pooische grens. Do angst voor buitenlandsche journalis ten zit er trouwens bij dc vernielers en .,af- straffers" danig in. Die angst was het, welke de Poolsche soldateska dezer dagen in Wyn- nyky en Czyzykov de mcnschen deed bij eenroepen, om, onder bedreiging der bajo netten, te herstellen, althans van buiten, eenigc door de militaire woestelingen ver nielde Oekrainsche instellingen. Te Czyzy kov weigerden de mcnschen. Een nieuwe strafexpeditie was het onmid dellijk gevolg: een ferme afdeollng politto sloeg aan 't geeselen Die origst bleek ook bij het jong-te be- *ook, dat do suffragaan-bisschop, mgr. dr Buczko, dezer dagen aan het dorp bracht. Nauwelijks was de doorluchtige prelaat-ver trokken, of dc politic cr op uit, cm dén >^enschen verhooren af te ncmcu, „of 't waar was, dat tijdens de bisschoppelijke visitatie foto's van de vernielde Oekrainsche gebouwen waren genomen?" Met bedreiging als „we zullen het jullie betaald zetten, een bisschop hier uit te noo- digen. Ge zult geranseld worden, allen, bisschop Buczko ook! Ook de metropoliet!" word dit verhoor de noodigo kracht bijgezet Vooral tegen de Oekrainsche Katholiek* geestelijke^ die in Oost-Galicië aan -het hoofd stat.n van het cultureels cn sociale leven, woedt fel den laatste» tijd du hact der invallers. De laatrie week zijn weer vit- priesters in hechtenis genomen, de oerw. hceren Iwachif van Zarudje, Isdryk van Olesko, Murówycr van Snowyczy, en Klepa- rezuk van Czernvcia. Neen. geëindigd zijn de strafexpedities nog niet Misschien zal dat einde den Hktan No vember komen, dan gaat de stembus dicht.... De laatste week zijn voor dc derde maal o.a, do dorpen Zwenyhorod cn Boryniczy (district Bobrka) „gestraft". Toen do solda ten in eerstgenoemde plaats gereed waren met de vernieling der coöperatieve en lees zaal, koelden zo het overschot van hun woede op den kerkzanger Czytajlo en den 60-jarigen Powalcnyi, dit tot bloedens toe gegcoseld werden. Na het vertrek der cavalerie afdccling vloog de rest van de leeszaal in dc lucht: slechts een puinhoop blijft thans ovor GEVECHT IN EEN AMERIKAANSCHE GEVANGENIS. Twee dooden. New-York, 2 Nov. (H.N.) Vandaag trachtten vijf gevangenen uit dc New-York- sche staatsgevangenis te ontsnappen. Klaar blijkelijk hadden zij van buitenaf revolvers weten te krijgen, zoodat het hun gelukte dc bewakers te overvallen en zich in bezit van de sleutels te stellen. Er werd echter alarm gemaakt, zoo spoedig dc wacht ter paatse was, die door het gebruik van traan gas de orde wist to herstellen. Bij het ge vecht werd één der gevangenen, die kort t* voren een bewaker neergeschoten had, gedood en een andere ernstig gewond. Twee ontsnapten worden nog gezocht. VERKIEZINGEN VOOR DE ENGELSCHE GEMEENTERADEN. De conservatieven winnen 55 zetels. Londen, 2 Nov. (H.N.) Zaterdag hebben in geheel Engeland de verkiezingen voor de gemeenteraden plaats gehad. Volgens tot nu toe bekende uitslagen hebben de conservatieven 55 zetels gewonnen, terwijl de arbeiderspartij 50, liberalen -4 en de on afhankelijke» 1 zetel verloren. Ter voorkoming van vergissingen deelt de directie van WONiNGBUREAU PATRIA mede dat het bureau ALLEEN gevestigd is en niei In zakelijke of financieele relatie staat tot andere den- zelfden naam voerende firma's te dezer stede. Amersfoort, November '30. VAN BUREN LENSINCK, Te). 1432. Dir. Amerikaansch pleidooi ten gunste daarvan New York, 1 November (V.D.). De voor zitter van de commissie voor hot bank- en geldwezen van het Amcrikaansche huis van afgevaardigden, Mac Fadden, die onlangs in een interview met een medewerker van de Daily Investment News de onmiddellijke verminderingen der Young-betalingen be pleitte, spreekt thans In een tijdschriftarti kel de vrees uit, dat wanneer Duitschland zijn herstelplichten niet zou nakomen, een oorlog daarvan het gevolg zou kunnen zijn. Aangezien een groot deel van het Amcri kaansche volk in het bezit is van herstel- obligaties is het vraagstuk van oorlog of vrede in Europa van direct belang voor Amerika. De Vcrccnigdc Staten moeten zich afvragen, of zij niet liever hun vorderingen willen opgeven. Mac Fadden gelooft, dat Amerika binnen niet te langen tijd gedwongen zal zijn zelf een herziening dor schuldcnovereenkomston voor te stellen. Bij de ontvangst van het Amerikaanschc Instituut voor ijzerconstructics sprak do di recteur van de Canadian Pacific Railways zich in denzelfden zin uit. Hij verklaarde, dat men niet verrast zou zijn, wanneer dezer dagen dc Amerikaan* sche leiders tot het inzicht zouden komen, dat de geheele wereldhandel voordeel van een herziening der bestaande regelingen zou hebben. HET VERGAAN VAN DE R. 101. De Franscbc stroopcr als getuige naar Londen. London, 1 Nov. (V.D.) De strooper Ra- bouille, die in stilte getuige is geweest van het vergaan van do R. 101 bij Beauvais «n Frankrijk, zal morgen naar Engeland ver trekken om voor het hof van onderzoek in zake de ramp gehoord te worden. Men verwacht, dat er nog een 5-tal andere Franscho getuigen te Londen zal worden gehoord. De autobestuurder rijdt door, doch wordt te Utrecht aangehouden Vlugge samenwerking der politie Woerden, '2 Nov. Hedenavond heeft op den Utrechtschen straatweg nabij Woerden een ernstig ongeluk plaats gehad. In de bocht van den weg reed de 25-jarige van Oueseren uit Riet veld op zijn rijwiel, met een vriend toen een auto in de richting Utrecht naderde cn van Ousseren zoodanig aanreed, dat hij ernstig gewond in een sloot terecht kwam. Zijn vriend werd ook geraakt, maar hij kon van O. toch helpen. Inmiddels was clc auto met groote snelheid doorgereden. Dc vriend zou er nooit in geslaagd zijn van O. uit de sloot te halen als niet een andere auto ge naderd was cn dc inzittenden assistentie hadden verleend. Van O. is naar dc St. Franciscus-stir.il ting vervoerd, waar bleek dat hij aan de bekomen verwondingen overleden was. De burgemeester van Woerden, die met het ongeluk in Kennis was gesteld, deed per radio de aanhouding verzoeken van een auto met een gebroken voorruit cn hij telefoneerde dadelijk de Utrcchtsche politie Het hoofdbureau van politie stelde onmid dellijk de bureaux in de buitenwijken van een en ander op do hoogte. Ér werden ro ll ricposten uitgezet op de verschillende toe. gangswegen tot de stad, die opdracht had den een auto met gebroken voorruit aan te houden. Dit optreden mocht een spoe dig succes hebben. Ongeveer kwart voor negen was het ongeluk gebeurd en om kwart voor tien hield nan do Royaards van de Hamkade een agent een auto met gebroken voorruit aan. die met bloed be smeurd was. De chauffeur, een te Utrecht woonachtig monteur, is naar het hoofdbu reau overgebracht, waar spoedig de hoofd agent v. d. Werf uit Woerden arriveerde. Du chauffeur bekende een man te hebben aangereden. Hij verklaarde uit verbouwe reerdheid geen benul te hebben gehad om tr« stoppen In zijn zenuwachtigheid was hij snel doorgereden. De aangehoudene had er echter wel aan gedacht niet den Utrechtschen straatweg to blijven volgen. Bij Hormeien was hij links afgeslagen om via den Amsterdam&hen straatweg Utrecht binnen te komen. Do man is nog hedennacht op transport naar Woorden gesteld Bezwaren van den Bond van Booms kweekers uit de NedTuinbouw* handelsvereeniging De Bond van boomkweekers uit de No- dcrlandsche tuinbouw-handelsvereeniging, centraal georganiseerd in den Nederland- echen TuinbouwTaad, schrijft, zoo meldt dc N.R.Ct., naar aanleiding van de plannen der regeering tot het inrichten van een Staatshoomkweekerij nabij Amersfoort, aan den minister van waterstaat: Op dc begrooting 1931 van het Wegen fonds is door u tot dit doel o.en bedrag van 30.000 aangevraagd. Hoewel dit bedrag doet vermoeden, dat de opzet aanvankelijk i6 om op kleine schaal een boomkweekerij to stichten, toch zijn dc Nederlandsche kweekers overtuigd, dat door het maken van dit begin de weg tot uitbreiding is ge baand. Dat deze vrees niet ongegrond is, blijkt o.a. uit de memorie van toelichting op de begrooting 1931 van het Zuiderzsofonds, waarin eveneens vermeld staat dot mot Staatsboschbeheer samenwerking wordt ge zocht voor het kwoeken van het noodige plantenmateriaal ten behoeve van don Wieringermcerpolder. Blijkens de memorie van toelichting op de begrooting van het Wegenfonds is Uwe Excellentie gekomen tot het plan van de oprichting van een Staatshoomkweekerij, teneinde tegemoet te komen aan dc moei lijkheden die zich meer cn meer voorde den bij het vorkrijgen van het noodige plantenmateriaal voor de rijkswegen, om dat alleen minder geschikte boomen In te kleine maten aanwezig waren. De Bond voornoemd, overtuigd, dat ver schillende omstandigheden er toe geleld hebben, dat er tijdelijk een tekort aan laan- boomen Is ontstaan on vooral aan zwaar dere maten, mede overtuigd, dat het nood zakelijk is, dat in dit gebrek worde voor zien. acht den -weg, door Uwe Excellentie in dezen gekozen om tot oplossing te ko men, niet de gewenschte. De taak toch van den staat is slechts dan in te grijpen, in dien bet particuliere initiatief in gebreke blijft. De Neder!andsehe kweekers hebben ten allen tijde getoond te weten de bakens te verzetten, indien het noodig was; zij hebben het ook nu in dit opzicht reeds lang gedaan. Toen er meer vraag ontstond, zijn aller wegen groote teiTeinon mot jonge laanboo- men aangeplant, zoodat op het oogenblik tienduizenden jonge boomen aanwezig zijn, die over enkele jaren de gewenschte maten zullen hebben; de thans reeds bij de kwee kers aanwezige boomen zullen eerder de gewenschte maten hebben dan wanneer zo nu in een Staatshoomkweekerij worden ge kweekt. Mocht Uwe Excellentie echter vreezen, dat over een paar jaar niet de gewenschte boomen voor beplanting van dc rijkswegen beschikbaar zullen zijn, dan zou men daar in, veel beter dan door Staatsexploitatie, kunnen voorzien door met de kweekers reeds thans contracten af te, 6luitcn; do groote voorraden ook- van zeer jonze laanboomon geven zelfs aanleiding tot het maken van continuiteits-contracten. Door ingrijpen door dc regeering in het bedrijfsleven der boomkweekerij zal zeer zeker de huidige crisis, die reeds in den tuinbouw bestaat, verscherpt worden, ter wijl de regeering daartegenover toch zelf een commissie in het leven geroepen heeft om te onderzoeken, op welke wijze de tuin bouw door dezen crisis-tijd heen geholpen kan worden. De Bond is van oordeel, dat de regeerlng censt dan tot een staatskweekerij zou mo gen overgaan, indien zij beproefd had de oplossing van het vraagstuk te vinden door het afsluiten van contracten met \erschil- lende kweekers cn het gebleken zou zijn, dat zulke contracten niet me* soliede kwee kers ie sluiten waren. Eerst dan zou dc Bond zich noodgedwongen met uw voor stelen en plannen kunnen voreenigen, doch dan ook alleen onder de uitdrukkelijke toezegging, dat in die kweek&rij slechts Groote sorteering in: en laanboomen worden opgekweekt, opgeplant cn voorgekweekt, die in het algemeen in de maten van 8—12 c.M. zijn -aangek >cht bij Nederlandsche kweekers, mits zc voort- gekweekt worden alleen voor eigen ge- j bruik langs de rijkswegen, terwijl in deze i kweekerij geen andere artikelen, van wel ken aard ook, mogen worden gekweekt. Aan dezen noodmaatregel zou een einde moeten Ikomen, respectievelijk de staats- j boomkweekerij geheel moeten ophouden te bestaan, zoodra het groote wegcnplan zijn voltooiing nadert In verband met het boven aangehaalde verzoekt de Bond Uwe Excellentie drin- gond, bovengenoemden post van 30 009 voor het omschreven doel daarop gebracht, - van de begrooting terug to nemen en con tracten te 6luiten met gunstig bekend 6taande Nederlandsche boomkweckers voor de in de toekomst noodige laanboomen ter beplanting van de in de aanleg zijnde of nog aan 1e leggen rijkswegen. KOFFIETAFEL Haagsche leverworst. MIDDAGTAFEL Koude rollade. Savoye kool. Droge rijst. B. en W. bieden een plan aan voor den bouw van 60 woningen op het terrein „aankoop Oskam". Exploitatie zonder bijdrage der gemeente B. cn W. hebben den Raad een plan aan geboden voor den bouw van gemeentewege van een 60-tal woningen op het terrein „aan koop Oskam". In verband met de behoefte aan woningen speciaal voor ouden van da gen zijn tevens bij dit complex een 12-tal woningen voor dit doel geprojecteerd, op het centraal gelegen binnenterrein. De huren van de 60 woningen zijn fris volgt gesteld: 54 van 15.70 per week, 2 hoek woningen van f 6.10 en 4 woningen speciaal voor groote gezinnen f 6.50. De huren van de woningen voor „ouden van dagen" zijn bepaald op f2.60 en f2.70, resp. -4 en 8 stuks. Hot is mogelijk, dat het bcnoodigde kapi taal uit de fondsen der gemeente beleg ging fonds electr. bedrijf, reservefonds pen sioen, fonds waarborgsommen cn eventueel fonds voor bizondere doeleinden ter be schikking van dc gemeente wordt gesteld, waardoor de voordeeligste wijze van geld opneming, n.l. annuïtcitslccning, toegepast zal kunnen worden. Aannemende, dat dc rente kan bepaald worden op AVj bij pari koers, zal de an nuïteit voor een 50-jarigcn leeningsduur be paald kunnen worden op 5.16 Uit de overgelegde exploitatiebegrooting blijkt, dat Je woningen zonder bijdrage der gemeente zijn te exploiteeren. In het rapport krotwoningen kwamen B. en W. tot do conclusie, dat er aan 443 wo ningen oogenblikkelijk behoefte bestaat. De ze woningen zijn onder te verdoelen in drie klassen, n.l. 235 tot f4, 115 van 4 tot f5 en 93 van f 5 tot f 6. Een dergelijk getal woningen is niet „en bloc" op do markt te brengen. Do moeilijk heid bestaat ook in het vinden van ge schikte terreinen voor den bouw, speciaal voor de woningen met gereduceerde hu ren. Bovendien moet rekening worden ge houden met de financiën der gemeente. In dc derde groep zijn 60 woningen voor gesteld op het terrein „aankoop Oskam"'. Een 6-tal zal iets hooger van huur worden, waar tegenover staat, dat het hier geldt een paar hoekwoningen, die uit den aard der zaak iets ruimer zijn, en dat vier woningen speciaal geschikt zijn voor groote gezinnen. In voorbereiding zijn nog bouwplannen van de stichting „Volkshuisvesting II' op het terrein aan de Kruiskamp. B. en W. ver trouwen deze plannen binnenkort aan den Raad te kunnen overleggen en komen dan ongeveer aan het in het rapport voor de derde groep genoemde getal. Voorts is het bestuur der woningbouw- vereeniging „Goed Wonen" voornemens voorloopig 50 stuks woningen to bouwen in het Soesterkwartier op de nog openliggende terreinen. Deze woningen zullen vallen in de huur der tweede groep. Het restcerendc bcnoodigde getal zal öf cvenoens door „Goed Wonen", óf door een andere vereeniging, die daarvoor in aan merking wenscht te komen, óf door de ge roccnte zelf zijn te stichten. Reeds had een bespreking met het be stuur van „Goed Wonen" over deze plan nen plaats, zoodat binnenkort nadere voor stellen zullen komen. Voorts zal moeten worden overgegaan tot het beschikbaarstcllen van goede eenvou dige woningen voor de krotbewoners. Uit den aard der 2aak is het onmogelijk wonin gen te bouwen van een huurprijs, lager dan f2, zonder in ccn grooten toeslag tc ver vallen. Ook herinneren B. en W. aan dc opgedane ervaring, dat de bewoners van krotten, we! iets meer te willen verwonen, alt zij naar een betere woning gaan. Volgens het ontwerp-sanceringsplan va» het Zogstraatkwartier, zullen aldaar ver moedelijk 145 woningen kunnen worden gesticht, met welk getal het cijfer der eer ste groep vermindering zal ondergaan. Bo vendien vermindert dat cijfer met do 18 woningen bij de Isr. Begraafplaats, tot wel ker bouw reeds besloten is. Ook deze vallen onder de eerste groep. Dit plan werd inmid dels door Gedep. Staten goedgekeurd. Een voorstel is gedaan, ora dit getal op 20 te brengen. In de eerste groep kunnen ook worden ondergebracht de 12 woningen voor oudon i van dagen. Door beschikbaarstellon van con aantal „speciale woningen" voor dit doel zullen eenigc woningen voor „volledige" ge I zinnen vrijkomen. Zoodra dc hangende grondkwesties, die zich bij het Zogstraatplan voordoen, zijn op gelost, zal een voorstel tot bebouwing wor den gedaan. Voor het resteerendc aantal woningen van deze groep moet worden uitgezien naar een geschikt terrein. Deze aangelegenheid heef- de volle nandoóht. van B en W. TENTOONSTELLING VAN OORLOGS- SGHILDEEIJEN. Een ecre*coznité. Met het oog op de tentoonstelling van oor logsschilderijen welke in „Amicitia" zal worden gehouden, heeft zich een eerc- comité gevormd waarin o.m. zitting heb ben de heeren C. Ruitenberg, wethouder, J. C. Klaassen, notaris, Ds. Hylkema, doopsge zind predikant, Ds. Dikboom, hervormd predikant en G. Adriaans, architect alhier. HARRY VAN TUSSENBROEK Vertooning van Marionetten. Harry van Tussenbroek wiens tentoon stelling in De Poth werd bezocht door hot voor Amersfoort wel opvallend groote to taal van ruim 1700 bezoekers zal a.s. Vrijdagavond voor de Amersf. Kunstkring zijn marionetten vertoonen en met zijn maskers dansen uitvoeren, hij zal hierbij aan den vleugel begeleid worden door Elsa Nolthenius. Voor zoover plaatsen beschikbaar zijn, ia deze avond ook toegankelijk voor niet le den van den Kunstkring, bijzonderhedon vermeldt een advertentie in dit nummer van ons blad. SERIE AANRIJDINGEN. Zaterdag j.l. hadden in onze stad niet minder dan vijf aanrijdingen plaats, die ge lukkig in hoofdzaal; tot matcrieele schado beperkt bleven. In d« Utrechtsche straat. Desmiddags omstreeks half een kwam een auto in botsing met een handwagen, welke door den schok een dame aanreed. De dame kwam te vallen en werd in een nabijliggend perceel binnengedragen. Zij klaagde over pijn in den arm. Per auto is zijn naar dr. Nicolaï vervoerd, die een arm- kneuzing constateerde. De politie stelt een onderzoek naar de toedracht der aanrijding in. Utrechtscheweg. Op den hoek' Utrechtscheweg—-Pleter Bothlaan reden des middags om twee uur een auto en een groentenwagen, bespannen met een paard tegen elkaar. Het paard werd aan den kop gewond, terwijl de wagen be schadigd werd. De chauffeur, die het ver keer van rechts voorrang had moeten ver* leenen, was bereid de schade te vergoe den. In de Stationsstraat Des middags reed een vrachtauto op do Stationsstraat in den bocht bij het spoor weg-viaduct plotseling het trottoir op en botste tegen de leuning langs den weg. Er deden zich gelukkig geen persoonlijke on gelukken voor, maar de auto werd vrij ernstig beschadigd. Als vermoedelijke oorzaak kan een defect aan dc stuurinrichting worden aangegeven. In de Langestraat. Een dame reed des avonds om 7 uur te gen den afsluitpaal in de Langestraat, die daar Vrijdagochtend en Zaterdagsavonds geplaatst is. Zij vcrklaaren in het uitzicht belemmerd te zijn door den regen. Do scha de wordt vergoed. BIJ het Autopark, Tenslotte had oen ruim 9 uur een aanrij ding plaats bij het Autopark tusschon tweo auto's. Deze botsing is toe le schrijven aan een samenloop van omstandigheden, een der wagens werd nog al beschadigd. Dc politie onderzoekt het geval. BURGERLIJKE STAND. Geboren: Hendrikus Jan, z.v. Corne lls Hendrik Jan van Rossum cn Aartje Snijders; Johan, z. v. Leenardus Wilhelmus Arler en Theodora Antonia Pelgrorb; Wil- helmina Johanna, d. v. Willem Johannes van der Linden en Antje Veenendaal. Overleden: Maria dc Groot, oud 68 jaar, weduwe van Hermanus Elberso. Heusch bet is niet om te Jokken Wij zijn de aangewezen zaak voor Dameskousen cn Hecrensokkcn* - Wolhanrfel DE CONCURRENT - LANGESTRAAT 81 AMERSFOORT

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 2