Garage Menaar
BUITENLANDSE» OVERZICHT
DE EEMLANDEU
jOonderdag 13 November 1930 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 116
Nabetrachting over den
gemeenteraad
van Luxe Automobielen
Fa. I. A. RamseSaar
BOBTEWAMP
De oppositiepartijen in
Roemenië
W apenstÜstandsdag
in België
L. J. LUYCX ZOON
De Lappo-geest werkt
in Finland door
Zware storm aan de
Duitsche kust
De Zionisten nog niet
tevreden
AMERSFOORT5CH DAGBLAD
ABOfiHcMENTSPHIJS pei 3 maanden voor Amersfoort I 2.10. per maand 1 0.75, per
weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) l O.W/r
Binnenland franco per poit per 3 oaande» f 1-, Aföonderlljke qummer» f 0.05.
POSTREKENING 47910 -XS^EFOON INTERC 513
PRIJS OER AOVERTENTIEN van l—i regels f 1.03 met Inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f 0.25. Liefdadlghelds advertentlto voor d«:
helft van den prijs. Kleine Advertcntiën „KEITJES" btj vooruitbetaling 1—5 rcgalr
50 cent, e]k» rt£ïl meer 10 cent, dritmaa) plootjea f 1.—Bewllsnuramer «t*A f 0-W
Een begrootiiigs-behandeling met een on
derbreking. Vorige week Maandag begon de
bespreking van het beleid van liet college
met een uiting van vrees van den heer van
Beurden, dat Burg. cn Wethouders met te
snelle vaart gingen. Maak je maar niet on
gerust, zei wethouder Ruitenberg, want wc
vinden op onzen weg dan al gauw een ver
keersagent, in den vorm van Ged. Slaton,
die een gebiedend slop zou laten hooren. In
den loop der debatten trad ook een der
raadsleden als verkeersagent op, n.l. de heer
Verheij. Zeer terecht constateerde hij, dat de
Baad er vrij wel. over eens was, welke bui
tengewone werken in de eerste plaats moe
ten- worden uitgevoerd, maar het behoorlijk
inzicht in de financiering dier werken ont
brak. En daarom" verzocht hij de beraadsla
ging te schorsen om B. cn W. gelegenheid te
geven in een nadere nota aan te loonen, clat
de voor dié werken benoodigdc gelden be
schikbaar zouden zijn. Dit werd door liet
College aanvaard cn dus stopten wó Dins
dagavond en konden eerst Maandag met de
handeling der begrooting verder gaan. De
inmiddels verschenen nota aan B. en W.
had werkelijk een gunstige stemming on
der de raadsleden gebracht, zoodat het ver
loop dér debatten al bij voorbaat vaststond.
Veel was er niet verloren gegaan als de
becijferingen van B. en W.'zonder meer wa
ren aangenomen, want veel, door verschil
lende raadsleden gezegd, had evengoed en
soms zelfs heler niet gezegd kunnen worden.
I-Iet maakte wel eens den indruk, dat zelfs
reedsledcn de financieelc gestie van liet col
lege niet kunnen volgen. Ware de heer Sta
dig er niet geweest, dan zou l'art de grouper
les chiffres tot de conclusie hebben geleid,
dat. er geen vuiltje aan de lucht Was, voor
al daar men in onzen Raad de gewoonte
heeft de toch wel zeer nijpende belastingen
in onze gemeente als zéér normaal te be
schouwen. Wel werd er gegeurd met een
mogelijke belastingverlaging met 11 Oct. on
der het nieuwe belastingstelsel. Maar laten
we dat liever afwachten, we hebben hier wel
eens meer een belastingverlaging gehad,
welke tenslotte op het belastingbiljet niet
tot uiting kwam.
De door den heer Verheij geconstateerde
eenstemmigheid was,er inderdaad. t"i( niets
bleek, dat er in onzen Raad afgevaardigden
van verschillende partijen zijn. Van een
naar voren brengen van bepaalde beginse
len, gegrond op politiek inzicht, was geen
sprake. Of moe.ten we het gesputter bij be
paalde posten der begrooting daarvoor aan
zien?
Met uitzondering van den lieer Stadig, die
vooral in tweeden termijn zeer scherp zijn
standpunt omlijnde, ging geen der leden al
te diep op de begrooting in cn werden veel
algemeene beschouwingen gehouden, welke
dit toch inderdaad niet waren. Bij dc arti
kelen zouden ze misschien van pas zijn ge
weest, maar, we hopen niet al te oneerbie
dig te zijn tegenover de Edelachtbaren, bij
ons kwam sterk naar voren, dat het nog
beter zou zijn geweest als die waardeslroom
niet gevloeid had.
Ook de sociaal democraten lieten geen
eigen geluid hooren. Niet, dat wij zoo ge
brand zijn op een fel politiek debat, maar wij
zien bij een begrootingsdebat toch wel eens
graag- de markante verschillen tusschen de
partijen ten opzichte van bepaalde vraag
punten uitgestippeld. Zeker dc rede van den
lieer Noordewier was in overeenstemming
met den ernst, welken we van dit raadslid
gewoon zijn. Ook de heer Polder, bij wien
het proletarisch sentiment wat sterker
spreekt, kwam bij de artikelen rnet bcuaalde
punten naar voren. Maar wat zij zeiden had
evengoed door een lid van een andere partij
geBegd kunnen worden en stak dan ook wel
erg af bij dc propaganda, welke door de S.
D.A.P. onder de arbeiders wordt gevoerd.
Dan toch wordt steeds de indruk gevestigd,
dat een stelletje reactionnairen in den Raad
't liefst alles tegenhouden op sociaal terrein,
slechts onder dc zweep van Noordewier ge
ven ze toe aan bepaalde cischcn. Dat die
zweep een dun stokje is met een eindje touw
er aan, meer passend in dc hand van den
heer Rekke dan van den heer Noordewier,
kan er natuurlijk moeilijk bij gezegd worden
In den Raad merkt men inderdaad niets
van sociaal revolutionnairc gezindheid bij
de S.D.A.P.crs en meermalen is reeds geble
ken, dat zij heel gedwoc de leiding van den
Vrijheidsbonder, den beer Verheij aanvaar
den cn hem volgen. Het was dan uok lieusch
geen naïviteit van den heer Verheij, dat hij
klaagde dat dc sociaal democraten hem in
den steek lieten bij zijn poging tot bezuini
ging op de gewone uitgaven.
Ja toch is er wel eenig onderscheid, maar
speciaal echter bij den heer Rckké, en w el
liet gemak, waarmee deze blunders maakt
en waarmede hij de grenzen van het oorbare
overschrijdt. Maar daarin mogen we zeer
zeker niet iets specifiek .loeialistisch zien:
®emis aan inzicht en betamelijkheid liceft
t9€h niets rnet liet beginsel le maken, al
wreekt zich bij liern de mentaliteit, helaas
maar al te vaak bij de propaganda gekweekt
Als de stemming in dc plaatselijke afdecling
van dc S.D.A.P. niet verandert, zal dit wel
de laatste begrooting zijn, die dc heer Rekke
als raadslid meemaakt; noch voor den
Raad, noch voor dc £.D A.P. zal dit een ge
mis zijn.
De toelichtende nota van B. en W. had
inderdaad de middelen aangewezen voor het
uitvoeren van bijzondere werken in de toe
komst. Dc woningverbetering zal met be
kwamen spoed worden voortgezet, het Hillo-
straalkw artier zal worden verbeterd, dc
zwaaihavcn komt er, mogelijk ook dc zwem
inrichtingen in dc verre toekomst de tunnel
voor de verbinding met liet Socsterkwarticr.
Over dc woningbouw is nog al een en ander
gezegd. De wethouder vond meer heil in ge
leidelijke verbetering, terwijl de lieer Noor
dewier één groot plan wcnschte voor 401)
woningen, opdat slechts eenmaal bij Ged.
Staten zou moeten worden aangeklopt. Hij
zal zich wel geen illusies hebben gemaakt
over liet onthaal bij Ged. Staten en trok dan
ook ten slotte zijn voorstel daaromtrent in.
Wat de zweminrichting aangaat,wilde de
heer Noordew: r putten uit het Fonds voor
bijzondere doeleinden. Wij meencn, dat het
geen gcedc financieelc politiek is der gelijke
werken daaruit te bekostigen. Maar afgezien
daarvan zouden wij willen waarschuwen te
gen dc godachte dat we dan in Amersfoort
twee zweminrichtingen hebben, waaraan
dringend behoefte heet te zijn. Als er een
nieuwe zweminrichting komt en dc subsidie
voor dc bestaande inrichting wordt inge
trokken, dan zal deze spoedig ter ziele zijn.
Daaraan valt niet te twijfelen.
Dc politic zal het toch zonder honden moe
ten doen. De heer Polder, achtte dc uitgaaf
hiervoor niet verantwoord, terwijl dc ver
wachtingen niet te hoog mochten worden
gesteld. Maar toen bleek, dat liet slechts dc
bedoeling was dc honden voor dc naclitsur-
veillancc te bestemmen. Ook daarmee kon
de Raad zich niet vcrecnigcn cn schrapte
dan ook dc gelden voor vier honden uitge
trokken.
Dc gemeentelijke sportparken, welke dooi
den Amcrsf. Bond voor Lich. Opvoeding en
dc Expl. commissie „Birkhoven" worden be
heerd, kwamen natuurlijk ook in debat, Dc
sporlspecialist van dc S.D.A.P. de heer Rck
ké. die weinig anders weet te doen dan
steeds af tc geven op hetgeen dc betrokken
besturen geheel con amore in het belang
der gemeente doen, viel uit liet lood toen dc
heer van Tellingen, die zelf een cn andni- ter
plaatste heeft opgenomen hulde bracht voor
hetgeen dc Expl. Commissie „Birkhoven'' tot
stand heeft gebracht.
De lieer Rckké blameerde zich in dc eer
ste plaats door zijn optreden tegenover den
heer van Tellingen, wien hij verweet smoes
jes te verkoopen en in do tweede plaats door
zijn verdraaiing der feiten.
Op Birkhoven is plaats voor 500 fietsen in
•Je rekken terwijl er verder in het voor dc
fietsen afgescheiden gedeelte nog wel 1000
geplaatst kunnen worden. Nu was er Zondag
iels bijzonders op Birkhoven, de twee can-
didaten voor dc eerste plaats H.V.C. en
Olympia kwamen tegen elkaar in 't veld.,
De toeloop was daarom bijzonder groot cn
volgens den pachter der rijwielbewaarplaats
zijn er ongeveer 000 fietsen geweest. Deze
buitengewone gebeurtenis doet dc heer Rek
ke doodkalm als normaal voorkomen. Tot
nog toe kunnen echter bij gewone wedstrij
den dc fietsen siccds een plaats in dc rek
ken vinden.
Dat dc tribune is gerepareerd, weet dc
heer Rckké blijkbaar nog niet, of kon hij
deze wetenschap in zijn betoog niet gebrui
ken?
Maar dat is nog slechts kinderwerk. De
f 1700 die in zijn oogen weggesmeten zijn,
hadden voor grootc werken moeten gebruikt
wofden. Stel je voor f 1700 voor groote wer
ken! Zeker voor den bouw van model-klecd-
lokalcn met douches en masseer tafels.
Dc lieer Rckké voorzag echter nog andere
mogelijkheden; die f 1700 had men moeten
kapilaliseeren. Ra, ra, wat is dat?
Êii zoo iemand matigt zicli een critick
aan, niet alleen in den Raad, welke alle
grenzen overschrijdt!
De heer van Tellingen zal wel begrepen
hebben wie smoesjes verkocht en zal wel
niet meer hij den heer Rckké aandringen om
met feiten te komen. Dat deze sporlspecia
list in den Raad algemeen uitgelachen werd
was zijn verdiende loon.
VERHUUR
per rit, per dag ca voor langere termijnen
Tclol 1211
LANGESTRAAT
Te!. 341
JONGENS TRUIEN
Deiaaia Bleyle
Linctscrisis feitelijk tot het verleden be
hoort.
Men mag 'aannemen, dat dc houding van
den koning, die niet terstond bereid was
het verzoek om ontslag in te willigen, bij de
oplossing der crisis een rol heeft gespeeld,
die tenslotte wellicht den doorslag gaf.
Dat dc moeilijkheden tenslotte uil den
weg zijn geruimd, mag worden uitgelegd als
een succes voor de Vlamingen, daar bij den
onderlingcn machtsstrijd in het liberale
kamp die elementen dn zege hebben be
haald, welke inzien, dat het niet langer
aangaat dc.rechten van het Nederlandsch
sprekende gedeelte dei- Belgische bevol
king te beknotten.
Dc liberale minister van buitenlandschc
zaken II ij mans heeft dan ook aan de Brus-
sclschc liberale federatie, die de oorzaak
was van de jongste crisis, duidelijk tc ver
staan gegeven, dat er nog zoo iets bestaat
als loyaliteit.
Nu liet dus zoo goed als zeker is, dat het
kabinet-Jaspar met dc leiding van 's lands
zaken belast blijft, mag dc opmerking niet
achterwege blijven, dat de thans tot stand
gekomen oplossing wel-is-waar de span
ning heeft doen verdwijnen, maar dat do
oorzaken ervan niet zijn weggenomen, zoo-
dat liet geenszins is uitgesloten, dat binnen
«tfzienbaren tijd opnieuw moeilijkheden rij
zen, welke overeenkomen rnet die van het
oogcnblik.
Nochtans zijn or ook zwartkijkers, die
zelfs van oordcel zijn, éat de crisis van
thans, die §ommigcn reeds als een stukje
verleden beschouwen, nog vrij lang gerekt
kan worclen. Do. nuchtere feiten zullen wel
spoedig uitw ijzen, of deze pessimisten gelijk
hebben.
De samenwerking tusschen dc Katholie
ken cn de liberalen, dc beide partijen, die
de regeeringscöafitic vermen, schijnt vol
gens de laatste berichten tc zullen worden
voortgezet, maar het zal een toer zijn den
vrede le bewaren, want overeenstemming
lijkt alleen mogelijk, wanneer Van één zijde
of van beide kanton een deel der beginselen
met betrekking tot dc uiterst netelige taai
en nationalitcitskwestie wordt opgeófferd.
BOUWWERK INGESTORT.
Vier dooden, elf gewonden.
Madrid, 12 Nov. (V.D.) Tc Madrid is
een in aanbouw zijnd gebouw ingestort. Er
werden vier werklieden gedood cn vier an
dere zwaar gewond. Zeven arbeiders be
kwamen lichte kwetsuren. Dc architect
werd gearresteerd op het oogcnblik dat hij
dc vlucht wilde nerncn.
Boekarest, 11 Nov. Dc particuliere se
cretaris van koning Carol, Docmitrcscoe,
bezocht lieden alle leiders der oppositiepar
tijen, om hun den wcnsch van den koning
in ede tc dcclcn, dat deze partijen weer haar
intrede doen in het parlement cn weer aan
het normale parlementaire leven deelnemen
Deze stap van den koning moet in' poli
tieke kringen diepen indruk hebben ge
maakt. Do partij van Avorescoc heeft reeds
het besluit in overweging genomen, om op
nieuw in het parlement zitting tc nemen.
In regeeringskringen verwacht men stel
lig, dat ook dc liberalen hun lijdzame hou
ding zullen laten varen, temeer daar de
partij van Vintilla Bralianoc door dc aan
wezigheid van dc liberale groep van prof.
George Bralianoc in het parlement ineen
onaangenaam politiek parket gebracht zou
kunnen worden.
De toestand te Brussel klaart
l-p »v °P* einde van de crisis
- blijkbaar in zicht.
Nauwelijks zijn de mecningen erover ver
deeld, dat dc plotseling in België uitgebro
ken kabinetscrisis ook weer even plotseling
tot liet verleden zal belioorcn. De gebeur
tenissen, die gisteren hebben plaats gehad,
wettigen deze gevolgtrekking.
Zooals men weet, wérd de motie, die ge
licht was tegen de liberale ministers en die
de aanleiding was tot hun gezamenlijk af
treden, aangenomen door het bestuur van
dc liberale organisaties te Brussel.
Opsteller van dc bewuste rnotie was Max,
de burgemeester van Brussel, die Fransch-
gezinder is dan dc Franschcn zelf cn die
niet gauw iels zal nalaten, wanneer bij dc
Ylaamschc zaak daarmee kan schaden. Hij
is een onverzoenlijke, die zich ten scherpste
kant tegen alle concessies aan de .Vlamin
gen.
Hier slaat echter tegenover, dat de libe
rale groepen van Kamer cn Senaat een an
der standpunt innemen dan dc dweepzieke
Brusselaren. Zij hebben gisteren vergaderd
om van gedachten te wisselen over hetgeen
aan de crisis vastzat cn het resultaat van
hun overleg is geweest, dat zij dc houding
der liberale ministers volkomen in orde
hebben be\ onden.
Deze gezindheid werd belichaamd in een
met algemeene stemmen aanvaarde motie
van goedkeuring. Nu de liberale ministers
blijkbaar nog steeds het vertrouwen genie
ten van de meest gezaghebbende geest
verwanten, bestaat er feitelijk voor hen
geen reden meer om vast te houden aan
hun ontslag. Verschillende Brusselschc be
richten laten dan ook uitkomen, dat de ka-
De korting doet een beroep op
haar medewerking
Plechtigheden le Brussel
Brussel. 11 Nov. (V.D). Een dichte me
nigte woonde hedenmorgen bij het graf van
den onbekenden soldaat de wapenstilstand-
herdenking bij. Door oorlogsverminkten en
een afdecling karabiniers met vaandels
werd een eerewacht gevormd. Een minuut
voor elf arriveerde de koninklijke familie
bij het graf, terwijl de militairo kapel de
Brabangonnc speelde.
Om 11 uur precies kondigde een kanon
schot dc 2 minuien stilte aan. Koning Al-
bert legde een krans op liet graf en ver
trok onmiddellijk na dc plechtigheid onder
het gedaver van kanonschoten. Tien minu
ten later arriveerden 28 fakkels, die uit allo
hoeken van het land door oud-strijders naar
Brussel gebracht werden. Hierbij bevond
zich ook een fakkel, die gisteren le Tanjs
bij den Are dc Triomphc was aangestoken.
Daarna begon het défilé van oud-strij
ders, waaronder Fr&n'schc, Amerikaansche
Duitsche, llaliaanscho cn Russische dele
gaties. Om 12 uur heeft de Franschc gezant
te Brussel, Perclti dclla Rocca, een krans
gelegd op het graf van den onbekenden
soldaat tc Lacken.
LENNOX SIMPLON f
Tientsin, 11 Nov. De Engelsche schrij
ver Lennox Simpson, beter bekend onder
zijn pseudoniem Putman Wcalc, die in Juni
j.l. beslag legde op de douane voor de Noor
delijke coalitie cn die op 1 October gewond
werd door onbekende aanranders, is heden
avond overleden.
WAPENSTILSTANDSDAG TE LONDEN.
De Koning met den prins van Wales, den hertog van York en de Indische vorsten,
die deolncmen aan de Ronde Tafel- conferentie, aan de cenotaaf.
V/EERÖÜBtniIT
11 oog s te Ba rome t e rs t a n d
781.8 tc Clermont.
Laagste Barometerstand:
727.3 te Abisko.
Verwachting:
Matige, wellicht tijdelijk
krachtige, W. tot wind,
zwaar bewolkt, tot betrokken,
met tijdelijke opklaringen,
mogelijk enkele regenbuitjes,
iets zachter.
Langestrzat 49-51 -- Tel. 190
Groote keuze
MANTELVOERING
ook voor bontmantels.
Vraagt het artikel gemoltonneerde
voering.
Anticommunistische wetten
aangenomen
Het Finschc parlement heeft met de stem
men van alle burgerlijke partijen tegen do
sociaal-democraten Dinsdag drie wetsvoor
stellen aangenomen, die uitsluitend tegen
dc communisten gericht zijn. Het reeds door
enkele gemeenteraden gedane voorstel, om
communisten van lidmaatschap uit te slui
ten, is aangenomen en voor alle gemeente
raden bindend verklaard. Bovendien is heb
uitgebreid tot het lidmaatschap van lioogo
colleges van staat, zoodat communisten
voortaan evenmin lid van dc gerechtshoven
cn het parlement kunnen zijn. De derde wet
machtigt den staatspresident om in geval
van nood, met terzijdestelling van bij do
grondwet bepaalde particuliere rechten van
den staatsburger, die maatregelen te treffen,
welke hem in het betrokken geval dienstig
zullen toelijken voor de bewaring en hand-
having van de openbare orde cn veiligheid*
De zee eischt weer haar
offers
Hamburg, 11 Nov. Een zware storax
heerscht aan dc bencdcn-Elbe, de Noord
zeekust en hoven Denemarken, waar veel
schade is aangericht.
Het Engelsche stoomschip Induna deeldei
mede, dat het voor Wesermündc een vis-
scherskotter rnet een bemanning van zeven
koppen heeft aangetroffen, welke in nood.
verkeerde. Men vreest, dat dc kotter int us-,
schen gezonken en de bemanning verdron
ken is. i
De reddingsboot van Bremerhafen eni
eenige sleepbootcn zijn ter assistentie uit
gevaren. Het reddingswerk is in verband
met den lievigen storm zeer moeilijk.
Hedenavond om half elf tijdens vloed
stond het water 1,90 M. boven don normalen
vloedstand. De orkaangclijkc Noordwester
storm in het Noordzcckustgebied duurt
voort. In de Duitsche bocht is dc visscherij
volkomen stilgelegd.
Wilhelmshaf en, 11 Nov. (V.D). Van
den Maandag uitgevaren „Fraucnlobis he
denmiddag tijdens zwaar weer de stoker,
over boord geslagen cn verdronken.
Passfield's
concessies
geacht
onvoldoende
Londen, 11 Nov. In Zionistische kringen
is men van oordeel, dat de verlcening \an
immigralieverguhningon aan 1500 Joodsclia
immigranten in Palestina geen blijk is van
eenige verandering in den toestand, dia
door de rcgccringsverklaring in liet leven
geroepen is. aangezien men dit beschouwt
als een tijdehjken maatregel, teneinde de
Joodscho verontwaardiging te sussen, ter.
ijl dc eigenlijke toestand ongewijzigd blijft.
