NEEM EEN BOËK DE EEMLANDEB Garage Meienaar BUITENLANDSCH OVERZICHT eyOTENILA^O Vrijdag 14 November 1930 Uitgave: VALKHOFF Co. bureau: Arniiemschepoortwal 2a 29e Jaarganq No. 117 J Wat is een mensch die niet leest? van Luxe Automobielen tKiicri 3W|5ELK B0EK Inl&U W DAT GE NOG NIET GELEZEN HEBT fortmanri en hehenkamp DE RAMP TE LY0N De ontwapenings commissie DE WRAAK IN HET KOFFIEHUIS AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS pet 3 maanden voor Amersfoort r 2.10 per maand 0.75, per 1week (mei gratie verzekeriag tegeD ongelukken» 1 0.I71/* Binnenland franco per post per 3 aaindes f 3»-» Alaaaderlljke nummers f OXfi. POSTREKENING 47910 XUEFOON INTERG SIS PRIJS OER AOVERTENTIEN van 1—1 regels 1 1.05 met inbegrip vac ten Dewijsaummef elke regel meer f0.25 L»e/dadlghöos-ftJvem;!>oea voorde helft van den prij*. - Kleine Advertentlên „KEITJES bij 1—5 regels 50 cent, elks i meer 10 cent. driemaal plaatsen f I.—BewiieoommcT «et» f 0.05 In onzen onrustigen, gejaagden tijd, waarin de evolutie op bijna elk gebied zich voltrekt in een ongekend snel tempo, waar in de beslommeringen van beroep of be drijf, het lezen van dag- en weekbladen en periodieken, de politieke gebeurtenissen in binnen- en buitenland, de sport, het ge zinsleven ononderbroken den geheclen dag onze aandacht eischen, loopt de mencsh het groote gevaar te gaan lijden aan oppervlak kigheid. Do veelheid der onderwerpen die van den ochtend tot den avond den geest in beslag nemen, is een beletsel om aan een bepaald onderwerp de volle aandacht te schenken. Men weet van alles „iets", maar van elke zaak afzonderlijk zoo goed als „niets". Up- to-date zijn is de naam van dit euvel. Het fransche spreekwoord „Qui trop embrasse, mal étreint" is hier \an toepassing. Er bestaat tegen deze kwaal een correc tief Het Boek! Het boek, voor ontspan ning en voor ontwikkeling tevens. Geeft men zich wel voldoende rekenschap van de groote betcekenis van het boek voor de samenleving? Het boek ontrukt den mensch gedurende eenigen tijd aan do omgeving, aan de zor gen die hem kwellen, geeft zijne gedachten een anderen loop, en dwingt hem zich te concentreeren. Het verruimt den blik, verrijkt den geest, is vaak een troost, en leert datgene wat men bezit naar waarde te schatten. Door het lezen van goede boeken wordt de mensch evenwichtig, daar hij in staat wordt gesteld een eigen oordeel te vormen over dingen die hij slechts van liooren zeg gen kende. Het is zoo gemakkelijk een boekencritiek in de krant te lezen, waarin de criticus den inhoud vertelt en zijn oor deel uitspreekt alsof dit inderdaad „het oor deel" ware. Om iets aan een hoek te hebben om zich een juist oordeel te kunnen vormen, is het niet voldoende een kritiek te lezen. Men moet zelf het boek lezen, zich zelf een oordeel vormen. Er zijn menschen die in hun jeugd veel hebben geleerd, voor wie later liet lezen van een boek herinneringen opwekt, waar door de lectuur tot een waar genot wordt. Maar hoevelcn hebben juist door te weinig schooljaren, meestal gevolg van do maat schappelijke jiositic der ouders, in hun jeugd te weinig gelegenheid gehad om zich to ontwikkelen, voor wie op lateren leeftijd het boek een uitkomst is, een middel om de tekortkomingen aan te vullen? De meeste menschen gaan reeds op jeugdigen leeftijd in het practische leven, en beschikken door de zorgen voor het beslaan, door den drang om door arbeid vooruit te komen, over te weinig tijd en middelen om zich door goe de lectuur datgene eigen te maken, dat zij u lateren leeftijd zoo hoog noodig hebben. Wat is in onze maatschappij een mensch die niet leest? Hij is het best te vergelijken met een in woner ecner groote stad die niet is aange sloten aan het gemeentelijk telefoonnet. Hij geisoleerd, hij telt niet mee. De groote :ht van het boek schuilt in de onbe- •scle verscheidenheid. Voor de jeugd de L lerboeken die in vorm van sprookjes en iCg nieten de goede eigenschappen naar vo ren brengen. Voor de rijpere jeugd avon turen, reizen, natuurlijke historie, aard rijkskunde, geschiedenis, die als verhaal do verbeelding prikkelen en de zelfstandig heid bevorderen. En voor den volwassene is de voorraad onuitputtelijk. Men kan voor weinig geld zich een boek verschaffen, 't zij door aankoop, 't zij door gemeente- of particuliere bibliotheken, om op de hoogte te komen van datgene wat men wenscht te weten. Voor menigeen kan één boek reeds eene openbaring zijn. De ontvredene, de mopperaar, hij leze Dickens, en de lotgevallen der arme drom mels daarin heschrven, zullen hom tot de slotsom doen komen dat hij het nog zoo kwaad niet heeft. Beseft men wel voldoende van hoe groo- ten invloed op onze cultuur schrijvers als Potgieter, Busken Huet, van Lennep, Cre- mer en Mevrouw Bosboom Toussaint zijn geweest? Leeft Ilildcbrand's Camera Obscura niet nog steeds in do herinnering van allen dio dit werk lazen, en denken wij aan de daar in getypeerde personen niet vaker dan aan .verre bloedverwanten? En Multatulic? Mr»n onderschatte niet den buitengewo nen invloed op ons denken van deze groo te figuur, die de direct voorgaande geslach ten door zijne prachtige, gecomprimeerde taal als het ware uit een lethargische slaap deed ontwaken. En dan Couperus, van Eeden, en de an dere schrijvers van onzen modernen tijd. Dit wat proza betreft, maar even belang rijk is de poézie. Het is zoo dringend noodig dat in deze materialistischen tijd een ieder do gelegen heid krijgt om zich met hand en tand tegen vergroving te verzetten, door zich boven zij ne sfeer te verheffen. Gelukkig heeft onze materialistische tijd daartoo do gelegen heid geschapen. Do evolutie op wetgevend gebied heeft in de eerste plaats „tijd" ge bracht. Door de beperking in Het zakenleven, door den wekelijkschen halven vrijen dag wordt aan ieder de gelegenheid geboden naast lichamelijke ontwikkeling door sport, Eich geestelijk te ontwikkelen en te ont spannen door lectuur. Bij al het kwade dat de nieuwe tijd ons bracht, kan de nieuwe levenswijze, mits goed toegepast, een zegen wordon voor ons geheele volk. Niemand kan voortaan zijne gebrekkige ontwikkeling wijten aan de omstandigheden. De omstandigheden zijn gewijzigd, waardoor thans een ieder voor zijne ontwikkeling kan zorgen. Niemand behoeft meer onwetend te zijn of te blijven. Do meesterwerken der vadorlandsche lit teratuur, do vertalingen der beste werken uit den vreemde zijn thans binnen het he reik van een ieder. Men late die gelegenheid niet onbenut voorbijgaan. De beschouwing over groote problemen, vrucht van een arbeid die vaak een geheel leven vorderde, kan vele jaren na het heen gaan van den auteur, opkomende geslach ten tot sieun zijn, neergelegd in een bock dat een ieder zich voor een luttel bedra; kan aanschaffen. Boeken zijn onze vrienden! Vrienden die altijd thuis zijn, altijd tot onze beschikking, waar wij ons ook bevin den. In de stad, op het land. op zee, overal ver gezelt ons de vriend dien wij op een be paald moment wenschen te raadplegen. Met een boek is men nimmer alleen. De vrijgezel, dc weduwnaar, de eenzame, dc schuwe mensch die zijne omgeving ont vliedt, de verlegen mensch die zich in gezel schap onbehagelijk voelt, zij allen kunnen zicli laten gaan in tegenwoordigheid van hem wiens geest tot hen spreekt. Op ieder uur van den dag kunnen zij zich tot hem wenden. Het centrum der geheele beschaving is het bock. Door het geregeld lezen van goede boeken worden wij vertrouwd met toestanden die ons geheel onbekend waren, krijgen wij een blik in zeden en gewoonten van alle stan den der maatschappij in de geheele wereld, verrijken wij op aangename wijze onze ken nis, terwijl wij daardoor komen tot een eigen levensbeschouwing, en leeren kennen wat voor elk individu zoo gewcnscht is. Ons zclfl ED. G. SCHuRMANN. er nt. per dag eo voor langere fermijneD .Tele 1211. Te Genève schiet men met de ontwapening niet op. „Ka- nonnen en tanks moeten ver nietigd worden." Wie geregeld de berichten leest, die de persbureaux verspreiden met betrekking tot de werkzaamheden van de ontwapenings conferentie te Genève, wordt het wel eens droef te moede, daar men over het alge meen den indruk krijgt, dat de regeeringen van talrijke groote staten hartstochtelijke pogingen doen om aan dc ontwapening te ontkomen. Ontwafiening achton zij meeren- deels alleen van belang, wanneer niet zij zelf, maar een andere staat daartoe over gaat. Gisteren heeft in de ontwapeningscom missie graaf Bernstorff, do leider van de Duitsche afvaardiging, in een groote rede laten uitkomen, dat het vraagstuk der ont wapening niet alleen van technisch, maar tevens van zedelijk standpunt beschouwd dient te worden. Volgens hem was de situa tie toch niet zoo, dat in verband met den slechten politieken toestand in Europa de bewapeningen niet verminderd konden wor den, maar was juist de ongelukkige toe stand en Europa door de ongelijkheid dei- bewapening in het leven geroepen. Juist van moreel standpunt uit, aldus ver klaarde Bernstorff met zeer veel nadruk, zijn wij de wereld een vermindering der bewapening verschuldigd: „the man in the street" zal echter alleen dan aan ontwape ning gclooven, wanneer hij werkelijk ziet, dat kanonnen en tanks vernietigd worden. De situatie was volgens hem precies zoo als wanneer een man, wien men zijn revol ver wil afnemen, zou zeggen: Neen, ik houd mijn revolver, maar later zal ik er nog .een goedkooper bij koopeu. Een oenderen toe stand heeft men, wanneer men het tegen woordige materiaal behoudt en slechts wil overeenkomen, dat men naderhand goed kooper materiaal erbij zal koopen. Vandaar, dat er alleen volgens Bernstorff sprake mag zijn van dc methode der rechtstreeksclie be perking. Daar de Fransche gedelegeerde, aldus be toogde de Duitsche woord\ oerder, voor den zooveclston keer van dc symmetrie der be wapeningen gesproken heeft, moet ik ver klaren, dat ik sinds vijf jaren slechts van een evenwicht der bewapeningen heb ge sproken: zonder dit evenwicht heeft dc ont wapening heelemaal geen waarde. Tenslotte werden van dc drie ingediende voorstellen der Engelsche, Fransche en Ita lia ansche afgevaardigden slechts dc beide eerste alinea's aangenomen. Daarin staat te lezen: (1). De commissie keurt het beginsel goecL dat tusschen de deelnemers aan de voor gestelde conventie een zoo volledig mogelij ke uitwisseling van mcdedeelingen over hun bewapeningen zal plaats vinden. (2). Do commissie stelt den unaniemen wcnsch der leden vast om een methode ter beperking van het oorlogsmateriaal te vin den, die op nauwgezetter wijze deze beper king waarborgt dan mogelijk is, wanneer slechts do weg der publicatie wordt ge volgd. Deze beide alinea's werden met onder scheidenlijk 23 en 21 stemmen aangenomen, waarbij Duitschland voorstemde, doch sov jet-Rusland, Turkije en enkele andere sta ten zich van stemming onthielden, omdat zij, gelijk Litwinof verklaarde, allereerst een iir--V BOEKEN DAG 15 NOVEMBER 1930 tangestraat 63 - tel. SS uw matrassen worden in één dag opgemaakt en bijgevuld. vraagt prijsopgave. antwoord wenschten op dG vraag, welke van de beide methodes ter beperking van het oorlogsmateriaal, de directe of indi recte, door dc commissie wordt aanbev len. De derde alinea van het Eng».lach" voor stel bevat daarentegen riechts cle vaststel ling, dat voor een combinatie der beide me thodes moet worden opgekomen Hiprover zal vandaag worden gestemd, op da* 1c in- dicnr van het voorstel, sir Robert Cecil, met graaf Bernstorff, die een voorstel hooft aangekondigd, ruggespraak kan houden. In de plaats van deze derde alinea heeft de Italiaanschc delegatie een voorstel inge diend, volgens welke de commissie „als de beste methode" voor do beperking van het oorlogsmateriaal een combinatie van de heide stelsels-der directe beperking en der beperking van het budget aan de hand moet doen Litwinoff protesteert tegen het beleid van Jhr. Loudon Genève, 13 Nov. (V.D.) Onder voorzit terschap van den Nederlandschen gezant te Parijs, Jhr. Loudon, werd hedenmorgen door de voorbereidende ontwapeningscom missie cle algemeene beschouwingen over het vraagstuk van de beperking en vermin dering van oorlogsmateriaal gesloten. De leider der 60vjet-delegatie, de Russische olkscnmmis6aris van buitcnlanclsche zaken Litwinoff, protesteerde tegen cle tijdens de debatten gebleken wanorde en verwarring, die z.i. veroorzaakt werden door de pas sieve houding van den voorzitter. Er werden verscheidene ontwerpresolu ties ingediend, w.o. een ontwerpresolutie door den leider der Britsche delegatie lord Robert Cecil, een door den generaal De Marinis en een resolutie door den afge vaardigde Massigli, welke resoluties be trekking hebben op de verschillende metho den en toepassingswijzen van beperking van het oorlogsmateriaal. De resolutie van den Franschen gedele geerde Massigli verlangt, dat dc commissie van deskundigen inzake begrootingskwes- ties de toepassingswijzen der beperking van oorlogsmateriaal op de begrootingen nauw keurig zal onderzoeken en dat de regeerin- gen tijdig vóór het bijeenkomen der defini tieve internationale ontwapeningsconferen tie, een rapport over dc resultaten van dit onderzoek zullen ontvangen. LOONSVERLAGING BIJ DE BELGISCHE METAALNIJVERHEID. Brussel, 12 Nov. De Belgische metaal industrie heeft besloten met incrang van 1 December cle looncn met 2% pCt. te verla gen en op 1 Januari wederom met eenzelfde percentage. De arbeiders hebben zich in de gemeng de commissie eens verklaard met deze ver laging. MAJOOR PABST IN OOSTENRIJK TERUG. Innsbruck, 12 Nov. (V.D.) Majoor Pabst is heden met zijn echtgenoote uit Venetië naar Tirol teruggekeerd. Hij werd aan de grens door talrijke burgerwachten in uniform opgewacht en toegejuicht. Te Innsbruck werd bij de aankomst van ma joor Pabst een wapenschouw van de bur gerwacht gehouden» Hei juiste aantal dooden nog steeds onbekend Talrijke huizen ingestort. Een gevolg van aardver schuivingen? Parijs, 13 Nov. (V.D.). De eerste instor ting vond plaats in den afgcloopen nacht tusschen een en twee uur. Nadat men het opruimingswerk reeds was begonnen, stort te niet alleen het nog intact gebleven ge deelte van het hotel Petit Versailles in, maar bovendien ook nog een aantal huizen in dc nabijheid. Bewoners en hulpmanschappcn, die met hot. reddingswerk bezig waren, werden op der dc puinhoopen bedolven. Dadelijk werd de omgeving in een omtrek van verschei dene honderden meters afgezet, terwijl do huizen binnen den afgezetten kring op last van cle poli lie moesten .worden ontruimd. Nauwelijks was aan dit bevel voldaan of wederom'stortte een aantal muren van een nog ouder huizenblok in. Een aantal ambu lance-wagens. die reeds gearriveerd waren om de gewonden te vervoeren, werden zelf onder het vallend-gesteente, begraven De -oorzaak van het instorten van. een aantal huizen in eenzelfde wijk, die wel iswaar niet allen even hecht zijn gebouwd, maar waarvan dc meeste toch wel van zoo danige betrouwbaarheid geconstrueerd zijn, dat niet kan worden aangenomen, dat de instorting een gevolg is van constructie fouten, is vermoedelijk gelegen in aardver schuivingen, die voornamelijk in de buurt van de wijk St. Jean hebben plaats gevon den. Deze aardverschuivingen zouden daar veroorzaakt zijn, door het hooge water en de overstroomingen van do afgeloopcn we ken, waardoor de grond onderspoeld is en verschillende ondcraardschc holen verder zijn uitgehold. Do geheele oude wijk St. Jean vernield. P a r ij s, 13 X o v. (V. D3 Steeds meer bij zonderheden worden omtrent het instorten van een aantal huizen te Lyon bekend. Men zal zien herinneren, dat ook eenige jaren eleden Ie Lyon huizen zijn ingestort, doch een vamp van dergelijke afmetingen heeft zich in tientallen jaren niet voorgedaan. Ilet is niet overdreven ie zeggen, dat een geheele wijk is ingestort, want dc puinhoo pen, waaruit men het steunen der gewon den kan hooren en het geroep van de onge- lukkigen, die de aandacht trachten te trek ken om uit hun benarde positie te worden bevrijd, beslaan een oppervlakte van niet minder dan 30.000 vierkante meter. Bij de ingestorte huizen bevinden zich tien woon huizen van C A 7 verdiepingen*hoog. Van den heuvel, waarop St. Jean ge bouwd is, kwam een geweldige aardmassa naar beneden rollen, waaraan zelfs cle hechtst geboywde huizen geen weerstand konden bieden. Het is onmogelijk de paniek te beschrij ven, die in de getroffen wijk ontstond. Ter wijl men met behulp van fakkels, lampen en schijnwerpers aan het reddingswerk be gon eii men dc eerste gewonden en dooden te voorschijn bracht, werd dc paniek ver groot door een nieuwe aardmassa, die naar beneden kwam en nieuwe huizen, die in stortten, zoodat een donderend gekraak het gillen en steunen der gewonden over stemde. Vijf aardstortingen vonden in to taal plaats en maakten van het oudste ge deelte van Lyon een ruïne. Voor zoover de ongedeerd gebleven bevolking niet was weg geleid, bleef zij als versuft den gelieelen nacht rondom de puinhoopen van wat eens een woning was, londdwalèn. De stedelijke autoriteiten hebben zoovee) als in hun ver mogen lag maatregelen getroffen om aan de eerste nooden tegemoet te komen. Reeds ruim 70 dooden geborgen. Par ij s, 13 N o v. (I-I. N.) De aardmassa's vernielden ook het woonhuis van de zus ters van een ziekenhuis. Van een hooger gelegen rij huizen over een breedte van on gevcer 100 Meter worden de fundamenten vernield, zoodat de huizen instortten. Tot nu toe zijn 71 lijken en 60 gewonden onder de puinhoopen vandaan gehaald. Het reddings werk wordt zeer bemoeilijkt, doordien voortdurend nog aardmassa's verschuiven. WEERBERICHT Hoogste Barometerstand: 776.6 te Clermont, Laagste Barometerstand: 73S.9 te I-Iapar&nda. Verwachting: Meest matige, W. tot Z. wind, zwaar bewolkt of be trokken, weinig of geen re gen, weinig verandering in temperatuur. L. J. LUYCX ZOON Langestraat 49-51 -- Tol. 190 Leuke Deux-pieces f £3,50. Aardige VesSen en PulS-Overs. Een trambeambte vertelt. Een beambte van de tramwegen, Jean Co- hindet, die bij de ramp gewoncl werd, ver telde blijkens de Tel. aan een correspon dent van United Press, wat hij had waar genomen. „Ik lag rustig, te slapen, toen ik plotseling wakker werd door een ontzettend lawaai als van een hevige donderbui. Ik zag door het venster, dat do huizen om mij heen in elkaar zakten en wilde mij in veiligheid stellen, doch reeds begon ook mijn huis te wankelen en kwam ik onder de puinhoo pen terecht. Ik kon niet wegkomen en riep om hulp. Mijn geschreeuw werd door brand weerlieden gehoord, die er spoedig in slaagden mij "ter bevrijden. Toon ik buiten was gekomen, hoorde.ik een .tweede, gerom mel en zag tot mijn groote ontsteltenis, dat mijn redders, die zich nog tusschen dc puin hoopen bevonden, bedolven werden. Zij kon den zich eclitcr gelukkig bevrijden. Het was, alsof er een aardbeving plaats had. Ik dacht dat de wereld verging, toen ik'alle huizen om mij heen zag instorten. De duisternis maakte dc veïschikking nog erger." Parijs, 13 Nov. (V.D.) Omtrent dc instor tingsramp te Lyon kan nog nader gemeld worden, dat bijna een heel stadsdeel door de neervallende aardmassa's bedolven is. Afgezien van cle 24 ingesloten brandweer lieden en politie-agenten, kan gerekend worden op meer dan 100 dooclen. Het bcr- gings- en ruimingswerk vordert slechts langzaam, daar men bevreesd is voor nieu we aardstortingen. In de nabijheid van de plaats van de catastrophe spelen zich hartverscheurende tooneelen af. Van onder cle puinhoopen weerklinkt onafgebroken het gesteun dei- gewonden. Voor de geredden wordt een barak ingericht. Het juiste aantal dooden nog niet bekend. Ook hedenavond laat was nog niet. pre- cies bekend, hoeveel dooden er bij de aard stortingsramp te Lyon te betreuren zijn, aangezien dc slachtoffers zich in hoofdzaak onder puinhoopen en aardmassa's bevin den. In allo binnenkomende berichten wordt er op gewezen, dat het nog vrij lang zal kunnen duren voor en aleer de cïrDeve balans van deze calstropbe opgemaakt zal kunnen worden. Bij de aardstorting werd o.a. een vracht wagen zoo grondig bedolven, dat er een oogenblik later geen spoor meer van terug te vinden was. Personen in 't wilde weg doodgeschoten P a f ij s, 13 Nov. (V.D.). To BasI,ia op het uiland Corsica speelde zich gisteravond een L-rnstig drama af. Een 25-jarige jonge man irong een goed bezet koffiehuis binnen en loste, voor zoover men kon nagaa in het wilde weg een aantal revolverschoten op de gasten. Twee bezoekers werden op slag gedood, terwijl een derde met vier kogels in hoofd en borst in hopcloozcn toestand in een zie kenhuis moest worden opgenomen. De da der werd gearresteerd, doch weigerde een verklaring van zijn optreden te geven. Men neemt echter aan, dat men hier "te doen heeft met een geval van vendetta, dc bloed wraak, die tot dusver op Corsica nog niet kon worden uitgeroeid.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 1