DE EEMLANDEU
BUiïENLANDSCH OVERZICHT
BUITENILAND
f EHIÏUUH Garage Molenaar
Vrijdag 28 November 1930 Uitgave: VALKHOFF Co.
ureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 129
van *"uxe Automobielen
fortmann en
hehenkamp
MIJNWERKERSSTAKING
IN ENGELAND?
NOBELPRIJS VOOR DEN
VREDE
ITALIAANSCH CREDIET
AAN RUSLAND?
HET INDUSTRIEELE PROCES
TE MOSKOU
Verschillende staten zouden zich
tegen Rusland richten
L. J. LUYCX ZOON
HOE JAPAN GETEISTERD
WERD
AMERSFOORTSOï DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pe/ J maanden voor Ameuioort l 2.10. pet maand '0.75, per
weck (met gratis verzekertafl tegea ongelukken) f O.W/p
Binnenland franco per post per 3 aannek» f Alwederll]k« nommeri f 0X0.
rOUREKENINO 47910 m»OON 1NTERC 513
PRIJS OER ADVERTENTIEN va* 1—LO) met Inbegrip van een Dewijsnummtf
elke regel meer f 0.25 Ltefdndlgheids-advertentitn voor öfl
helft van des prijs. Kleine AdvertentiCa «KEITJES' Mj vooruitbetaling 1—5 rtpria
50 cent, efts regel aecr 10 cent, drkaasl plaatsen f !•=-. 2e«ij«nummer extra f 048
De financieele schandalen in
Frankrijk. Tardlen dreigt
de oppositie.
Toen dezer dogen in het Fransche par
lement. het Oustric-schandaal werd aange
roerd, heeft. Daladier, de radicaal-socialis
tische leider, een krasse beschuldiging ge
uit, hierop neerkomende, dat behalve de
afgetreden minister van justitie nog an
dere leden van het kabinet zeer ernstig wa
ren 'gecompromitteerd. Bij deze gelegen
heid is Tafdicu. do Fransclic premier; bet
antwoord schuldig gebleven, maar Woens
dag heeft bij buiten het parlement revan
che genomen. Hij'heeft. op liet banket van
een reactionaire yereeniging een feilen
aanval op de oppositie gedaan en zijn drei
gement herhaald, dat dc regeering ervoor
zou zorgen, dat het onderzoek, hetwelk in
gesteld zal worden door de enquête-com
missie, die door dc Kamer is benoemd,
zich niet ,zal beperken tot de jongste beurs-
crisis alleen,'niaar zijn licht zal werpen op
alle schandalen der laatste jaren en de
staatsliéden, die daarbij zijn betrokken,
zonder rekening te liouden met do partij,
waartoe zij behooren, op de kaak zal stel
len.
In uitgebreide kringen'der Fransche be
volking zou men het stellig toejuichen,
wanneer eindelijk eens een regeering den
moed bezat een einde te. maken aan dc al
te innige verbinding tusschen politiek en
zaken, waardoor heel het openbare leven
in opspraak wordt gebracht. Thans echter
is het al te duidelijk, dat liet don minister
president minder is tc doen om een ingrij
pende actie tot. zuivering van liet parle
ment van de parasieten der zakenpolitiek,
dan wel om de oppositie te iutimideeren
cri op deze'wijze tc beletten, dat cr verdere
onthullingen plaats vinden over de jongste
Leursschandalen, die voor, .dc regeering
buitengewoon onaangenaam zijn."
In elk geval spreekt het voor het zuive
re geweten der oppositie, dat zij zich door
fardieu's dreigementen op gcenerlei wijze
heeft laten afschrikken en daarop onver
wijld Donderdag heeft geantwoord, door
een nieuwe interpellatie in te dienen,
waarin Tardieu s rede van Woensdag
wordt voorgesteld $ls een poging, vaii twij-
lolachtig- allooi Óm dc nTfalro-~Óü6lrïc' te' "be
mantelen.
In dé kringen der meerderheidspartijen
schijnen Tardicu's methodes echter even
eens een zeer onaangename» indruk tc
hebben gemaakt. Zelfs een blad uit het re-
geeringskanip als dc Paris Midi geeft als
zijn opvatting te kennen, dat de minister
president door het. ongebreidelde van zijn
temperament zich zelf en dc meerderheid
opnieuw in en zeer hachelijke positie heeft
gebracht.
Met den besten wil ter wereld, zoo wordt
betoogd, kan men liet schandaal-Oustria
niet. beschouwen als slechts een boosaar
dig verzinsel der oppositie en het land
beeft, cr tenslotte recht op, dat dc
schuldigen, door wier knoeierijen dc klei
ne spaarders millioenen hebben verlóren,
ter verantwoording worden geroepen. Wan
neer de regeering niet c-indclijk besluit
handelend op tc treden, dan zal zij niet
kunnen beletten, dat het land bij dc ver
kiezingen in 1932 een vonnis over haar
.velt, waartegen geon beroep mogelijk is.
Do Parijsche correspondent der Vossi-
sche Zeltung maakt dc opmerking, dat de
oppositie nauwelijks een beter verkiezings
propaganda kan wonselien dan die, welke
sinds maanden door Tardieu en zijn meer
derheid ten gunste der Fransclic linksche
politiek wórdt gevoerd en het ligt daarom
voor do hand, dat men zoowel in het socia
listische als in het r adicaal-socialistische
kamp er op 't oogenblik geen belang bij
heeft, dat het kabinet ton val wordt ge
bracht. Dit blijkt, ook hieruit, dat de demo
cratische linkerparlij, die reeds sinds den
zomer met het ministerie over hoop ligt,
de door één harcr leden ingediende inter
pellatie over de a.lgemecne politiek, die
Donderdag zou worden besproken, heeft in
getrokken met (Jc officieuse motivocring,
dat in verband niet de partij-politieke sa
menstelling der Kamer een ministerie met
een duidelijk linksch karakter toch niet
levensvatbaar is.
O'ndcTtusschen valt uit do Parijsche be
richten af tc leiden, dat van de 33 leden,
waaruit do cnquétc-commissio bestaat, die
do jongste beursschandalen moot onderzoe
ken, er 22 tot dc regeeringspartijen belmo
ren, terwijl maar II candidate» der oppo
sitie zijn gekozen. Tardieu, wien het toe
val gunstig is geweest, bij de door loting
bepaalde samenstelling der commissie, zal
bet nu ongetwijfeld niet moeilijk vallen
verdere onthullingen tc voorkomen," die
compromittecrcnd zijn voor het kabinet.
BLOEDIGE BOTSINGEN IN BOMBAY.
Londen, 27 Nov. (H.N.) Te. Bombay is
liet gisteren opnieuw tot bloedige botsingen
tusschen de politie en Indische nationalis
ten gekomen, waarbij 30 personen gewond
zijn. De politie arresteerde tal van perso
n<3n, o.a. den voorzitter en verscheiden?
leden van de strijdorganisatie der nafiona
listen.
H wLy IlLffi' Hwfi |9 H B flj HJjy Cf rit. per dag cd voor >angere termijnen
.Tele 1211.
langestraat 63 - tel. S3
uw matrassen worden in één
opgemaakt en bijgevuld.
vraagt prijsopgave.
dag
De beslissing zal
spoedig vallen
L o li (J e n, 26 N o v. Dc mijnwerkers
in Wales hebben gisteren nieuwe loon-
eischcn bekend gemaakt, dio Maandag a.s.
moeten worden ingewilligd. Dc patroons
verklaren, dat, indien deze cischcii zouden
worden ingewilligd, zij genoodzaakt zouden
zijn do mijnon te sluiten.
De vertegenwoordigers der mijn wei-kers
komen morgen bijeen om hun houding ten
opzichte van deze cischcii vast te stellen.
Do door de regeering op grond van de
nieuwe mijnwet samengestelde commissie
zal zich hedenmiddag niet dit loonconflict
bezig houden en van het resultaat dezer be
sprekingen zal het afhangen, of een alge-
meenc mijnwerkstaking; zal kunnen worden
vermeden.
PILSOEDSKI KONDIGT GROND
WETSHERZIENING AAN.
Warschau, 26 Nov. (V.D.) In zijn 'eer
ste interview na de y'erkieiingen kondigt
Maarschalk Piïsoedski grondwetsherziening
aan. Men mag zoo zeide hij oude fou
ten niet herhalen en moet normale grond
slagen vestigen voor den arbeid van deil
Staat.
OPNIEUW REVOLUTIE IN PERU
N e w -York, 27 Nov. (V.D.) Uit Per.i
worden weer ernstige onlusten gemeld. Te
Lima zouden bloedige straatgevechten
plaats vinden en verscheidene pcrso«on
zonden standrechtelijk gefusilleerd zijn. Dc
censuur belet, liet seinen van uitvoerige be
richten. Men herinnert rich, dat twee maan
den geleden in Arequipa een militaire op
stand uitbrak tegen president Leguia, waar
bij zich ook liet garnizoen van Lima aan
sloot, met. het. gevolg, dat president Leguia
ondanks zijn grooten aanhang moest vluch
ten.
Naar gemeld wordt, is thans tegen dc
vóbrloopige militaire dictatuur, die na de
vlucht van president. Leguia werd ingesteld
onder leiding van kolonel Sanchez Cerro,
een nieuwe opstand uitgebroken.
SPOORWEGONGELUK IN ITALIË.
Milaan, 27 Nov. Omtrent een ontspo
ring van een electrischen trein bij Fermo ir;
de provincie Ancona wordt gemeld, dat
negen personen daarbij om het leven zijn
gekomen.
ERNSTIG ARBEIDSCONFLICT
IN AMERIKA.
Bloedig treffen tusschen stakers
en werkwilligen.
New-York, 27 Nov. (H.N.) In dc lextiel-
industri van Danville en Virginia, waar 5000
arbeiders onder leiding van den vakvereeni-
gingsbond'sedert einde September een strijd
voeren voor liet recht van organisatie en
betere arbeidsvoorwaarden, is het tot bloe
dige botsingen tusschen stakers en werkwil
ligen gekomen. De militie is opgeroepen om
de orde te herstellen en dc werkwilligen te
beschermen. Alle vergaderingen en optoch
ten van stakers zijn verboden. Talrijke per
sonen werden gearresteerd. De stakers wer
pen de verantwoordelijkheid voor de onlus-1
ten op de fabrikanten, die provocateurs
zouden hebben aangesteld. Ook cischcn zij,
dat geen stakingsbrekers in dienst zullen
worden genomen.
AANSLAG OP DEN D-TREIN
BERLIJN—STOCKKHOLM.
Eon aanhouding.
Stettin, 27 Nov. (V.D.) Gisteravond te
21.50 uur is op den D-trein Berlijn—Stock
holm, die des avonds te S uur uit Berlijn
vertrekt, tusschen de stations Seehausen en
Prenzlau een aanslag gedaan, die gelukkig
geen ernstige gevolgen had. Een anderhalf
centenaar wegende kilometerpaal was uit
den grond gehaald en met conige brokstuk
ken hout over de rails gelegd. De locomotief
ruimde echter met de baanschuiver do hin
dernis op zij, dio gedeeltelijk verpletterd
werd. Zonder oponthoud kon dc trein zijn
weg vervolgen.
Te Angermünde is inmiddels een persoon
gearresteerd, die van den aanslag verdacht-
wordt..
Toegekend aan Söderblom
en Kellogg
Oslo, 2 7 Nov. (H. N.) De Nabelvredes
prijs voor 1929 is toegekend aan den vroe
geren Amerikaanschen staatssecretaris Kol
logg- wiens naam verbonden is aan het pact
tot uitbanning van den oorlog. De vredes
prijs voor 1930 is verleend aan den Zweed
scben aartsbisschop Söderblom, die sedert
zestien jaar het hoogste ambt in dc Zweed
sche landskerk bekleedt en tijdens en na
Kellog en Söderblom.
den oorlog herhaaldelijk betoogingen voor
den vrede'organiseerde en de toenadering
tusschen dc evangelische kerken bevorder
de. Mén verwacht, dat beiden naar Oslo
zullen kornen om daar- op 10 December "den
prijs, die voor elk ongeveer 190,000 kronen
bedraagt, in ontvangst te nemen.
Rome 26 November. (H.N.)'Met betrek
king tot het onderhoud tusschen Litwinof
en Grahdi melden de Italiaansche bladen,
dat daarbij ook onderhandeld is over een
crediet, dat Italic voor den tijd van vijf
jaar aan Rusland zou verstrekken Uit cre
diet zou Rusland in staat stellen in Italic
verschillende schapen te bestellen, niet al
leen handelsschepen, doch ook duikbootvn
en lichte kruisers.
Het crediet zou gedeeltelijk worden terug
betaald mei Russische graanleveranties
aan Italië.
NOODLOTTIGE ONTPLOFFING
IN MEXICO.
L o n cl e u 27 Nov. (H.N.) Volgens een be
richt uit Mexico heeft ip een Mexicaanse!)
dorp' een petroleumontploffing plaats gehad,
waarbij 13 arbeiders gedood en 16 gewond
werden.
ONTSLAG VAN STAATSAMBTENAREN.
N e w - Y o rlc27 Nov. (H.N.) Volgens een
bericht uit Buenos-Aires heeft de regeering
in verband mét het tekort van 150 mïllioen
pesos op de aanstaande begrooting op voor
stel van den minister van financiën beslo
ten tot. het ontslag van 10,000 ambtenaren
en personeel bij dc staatsondernemingen.
HET HEENGAAN VAN MINISTER BREDT
B e r 1 ij u26 Nov. Naar officieel wordt
bericht, is mtusschen door de rijkskanse
larij de ontslagaanvrage van ministerBrodt
ontvangen. Na een telefonisch onderhoud
tusschen den rijkskanselier en den ziek te
bed liggenden dr. Bredt werd overeengeko
men, dat de behandeling van de ontslag
aanvrage tot de volgende week zal worden
uitgesteld, wanneer laatstgenoemde in Ber
lijn zal zijn teruggekeerd. I)e rijkskanselier
heeft daarom den rijkspresident nog niet
om een onderhoud over dit ontslag ge
vraagd.
AARDSCHOKKEN IN ALBANIë.
R o m o, 27 Nov. (H.N.) In den afgeloopen
nacht zijn in Albanië weder aardschokken
voorgekomen. In het plaatsje Gumenici is
groot e schade aangericht. Daar zijn 29 hui
zen ingestort en 119 huizen beschadigd.
MonscherjJevcns zijn echter niet tc betreu
ren.
STAAT VAN BELEG OP CUBA.
H ava.na, 26 Nov.* Dc kamer van afge
vaardigden heeft de resolutie van den senaat
goedgekeurd, .die president Machado mach
tigt den slaat van beleg, in eeiiigszins ge-
wijzigden vorm, tot het gcheele eiland uit
te breiden.
Ramsin en Laritsjef schetsen
de buiieniandsche ius=
schenkomst
Over de verklaringen van Ramsin voor
de rechtbank deelt een bericht uit Moskou
hot volgende mede
Te Parijs ontmoetten ik en Laritsjef in
October 1928 in een restaurant Denissof,
Nobel, Goeknssof, Mesjtsjerski en Tretjakof
Denissof zeide. dat de interventie dezon keer
goed zou'georganiseerd zijn- De belangrijk
9te strijdkrachten zouden Polen. Roemenië
en de Baltische landen leveren. Bovendien
zouden do 100,000 man van het Wrangel
leger meedoen. Men meende, dat bij een
góede uitrusting 600 A 800,000 man voldoen
de zouden zijn. Over de voor de interventie
vereischto middelen deelden Denissof en
Nobel mee, dat dc voornaamste bronnen de
Fransche en de Engelsche regeoring zouden
zijn cn dan de olie-magnaten, vooral Deler-
ding.
Den volgenden dag bad een bijeenkomst
plaats met generaal Lockinski en den over
ste van den Franschen 9taf Joinville. Denis
sof deelde mee, dat de onderhandelingen
met de landen, die aan dc voorbereiding der
interventie deelnamen, op hindernissen
stuitten wegens de verlangens van enkele
staten, vooral Polen, dat. het geheele
Oekrainsche gebied op den linkeroever van
den Dnjepr opeischto.
Tijdens deze reis had Ramsin drie ont
moetingen met. .den ingenieur Simon, van
Vickers. Hij was in 't gezelschap van een
onbekende, dien men sir Philipp noemde
Beiden deelden mij mee, dat de voornaamste
organisator der interventie Frankrijk \va«
en dat van do Engelscbc kringen een spe
ciale groep Dcterding, de groep Urquhart,
conservatieven cn vooral Churchill bij de
zaak betrokken waren.
Qok.met kolonel Lawrence zóu Ramsin te
Londenbetrekkingen hebben aangeknoopt
In 1927 had Engeland een belangrijk aan
deel in de zaak der interventie, maar na de
régéeringswisseling verslapte de Engclschc
belangstelling.
Moskou. 26 Nov. (V.D). In het verdere
verloop van het verhoor verklaarde Larits
jef. dat de industrie-partij een politiek blok
wilde vormen voor den strijd tegen de
sovjet-unie. Tot dit politieke blok moesten
Engeland. Frankrijk, Roemenie, Polen, Tsje
cho-Slowakije en Belgio behooren. Laritsjef
hoeft in Moskou met, twee agenten van den
Franschen generalen staf, de heeren K. en
R., betrekkingen onderhouden. Hij heeft R
een rapport over den stand- van het Russi
sche militaire vliegwezen overhandigd. Ver
der heeft hij betrekkingen onderhouden met
kolonel .Lawrence, die hem verklaard heeft,
dat de Engelsche militaire kringen bereid
waren wapens te leveren voor den strijd
tegen het bolsjewisme. Frankrijk gevoelde
voel intéresse voor de afscheiding van de
Oekraïne en 'Georgië van sovjet-Rusland.
Over de rol van Duitschland was hem niets
bekend.
Verder verklaarde liij, rlat een der Fran
sche geheime agenten medegedeeld had, dat
in 1931 een veldtocht tegen Moskou zou
plaats vinden. De betrekkingen der indus
trie-partij met de Engelsche conservatieven
werden onderhouden door Fêdotof.
Daar-de beklaagden in alle opzichten be
kend hebben, rekent men er op, dat het op
0 of 7 December geveld zal worden.
Het verdere getuigenverhoor.
K o f li o 27 Nov. (V.D.) Omtrent dc voort
zetting van het proces tegen dc z.g.n. indus
trie-partij wordt uit Moskou gemeld, dat de
rechtbank hedenmorgen den beklaagde
Koeprijanoe heeft gehoord. Deze verklaar
de, dat dn pogingen der industrie-partij om
broedere kringen te interessoeren voor de
anti-sovjet-actie, op sterken tegenstand der
Russische ingenieurs stuitte. Tijdens zijn
onderhandelingen mot de Russische indus-
tricelen te Parijs had hij* gesproken over een
plan om de reorganisatie der Russische in
dustrie uit te werken cn de uitvoering van
het rijf-jaren plan to ondermijnen. De or
ganisatie streefde.-naar een burgerlijke repu
bliek, met. terug-géving van het particulier
eigendom. In opdracht van Engeland zou
beklaagde eenige reizen naar Turkestan
hebben gemaakt om een onderzoek in te
stellen naar den Turkestan-Sibcric-spoor
weg.
Nieuw Fraosch pretest ie Moskou.
Mos kou,.27 Nov. (V.D.) De Fransche
ambassadeur te Moskbu Herbette beeft gis
termiddag een bezoek gebracht aan den
waarnemend en volkscommissaris van bui
tenlandsche zaken om te protesteeren tegen
het betrekken, van Frankrijk in net.proces
tegen de z.g. industrie-partij.
De indruk in Engeland.
Londen, 27 Nov. (H.N.) De beschuldi
gingen, door de sovjetregeeiing in verban
met het proces tegen de z.g. industriegroep
tegen verschillende buitenlandschc regee
ringen geuit, dat plannen zijn gemaakt voor
jen gemeenschappelijk optreden tegen Rus
land, zijn gisteren ook in het Engelsche
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
762.7 te Memel.
Laagste Barometerstand:
713.1 te Rochefort.
Verwachting:
Matige O. tot N., later wel
licht N. W. wind, betrokken
tot gedeeltelijk bewolkt, mo
gelijk eenige regen, weinig
verandering in temperatuur.
Langestraat 49-51 Tel. 190
Onze LUXE DOOZEN
niet gemengde» inhoud zijn een uitkomst
voor heeren die iets moois willen geven
doch niet weten wat.
Lagerhuis ter sprake gekomen. Henderson
weigerde echter het antwoord op een des
betreffende vraag, of do Engelsche regee
ring ook bij deze plannon betrokken is ge
weest. De Londensche ochtendbladen keu
ren deze weigering van Henderson scherp
af. Dc Times acht een protest tegen de Rus
sische beschuldigingen onvorwaarde'ijk nou-
dig, aangezien door propaganda van dézen
aard in Rusland hartstochten opgewekt kun
nen wórden, die gevaarlijk voor den vrede
zijn Hot blad meent, dat de mislukking van
het z.g. vijf-jaren-plan aanleiding is, dat de
machthebbers in Rusland thans door gefan
taseerde aanslagen den haat van het- Rus9r-
sche volk tegen de buitenlandschc kapita
listische regceringen trachten aan te wak
keren.
Het aantal dooden neemt
nog steeds toe
Tokio, 26 Nov. (V.D.) Volgens officieele
mededeelingen zijn in het aardbevingsge-
liied reeds 291 dooden geborgen. In Atami
i6 door de aardbeving een kindertehuis
verwoest, waardoor 24 kinderen don dood
vonden. Op het Zuidelijk gedeelte van liet
eiland Sachalin worden, naar gemold
wordt, eveneens hevige aardschokken waui-
genomen.
DE ITALIAANSCHE SCHATKIST.
Een enorm deficit.
Rome, 27 No v. (II. N.) De minister van
financiën Mosconi gaf vandaag in dc Ka
mer een overzicht over den financieelen toe
stand, waarbij bleek, dat voor het loopendc
begrootiugsjaar op 31 October een deficit
van ?29,000,000 lire is ontstaan. Dit is een
gevolg van de vermindering der opbrengst
van dc belastingen in verband met de .eco
nomische wereldcrisis, terwijl aan don an-,
deren kant de uitgaven toonamen.-door-
nieuwe uitgaven voor de landsverdediging,
bestrijding van dc werkloosheid en horstel
van de schade, door de aardbevingen aanere-
richt.
DE AMERIKAANSCHE AUTOMOBIEL-
INDUSTRIE.
De New-Yorksche correspondent van Jc
„Agenzia di Roma" meldt, dat de Ford Mo
tor Cy. een werkweek van drie dagen hééft
ingesteld.
Reeds in dceerstvolgende weken zuilen
de andere bekende Amerikaanschc auto-
fabrieken als Essex, Chrysler, e. a. dil voor
beeld volgen.
Als reden wordt opgegeven dc 'sterke ach
teruitgang der Amerikaanschc automobiel-
productie.
(Hb!d.)
PROTESTBETOOGING IN TENERIFFE.
Wegens wijziging der scheep
vaartroute.
T c ïi r i ff e (Canarlsche Eilanden), 26
Nov. Een aantal personen werd gewond
tijdens ecu protestbetooging tegen hef. op
geven \an Tcneriffc als aanloophaven voor
de transatlantische schepen. Do scheep
vaartmaatschappijen hebben namelijk haar
route gewijzigd cn doen thans I/as Palmas
aan. Drie personen zijn bij de relletjes ge
dood en verscheidene gewond. De algcmco*
no staking is afgekondigd. L>o winkeliers
moesten hun zaken sluiten. Dc bevolking
Verlangt, dat de gouverneur zal aftreden.
