AMERSF00RT5CH DAGBLAD
VERHUUR
Fa. M. A. Ramselaar
-FIRMA DUIM BURGER
BUITENLAND
CHRYSLER PRODUCT
DE EEMLANDER
GekSeede Japonnen en lantels -—arnhemsche wEG 26
Garage Molenaar
BUITENLUI» OÏÏÏÏICHT
NIEUWE ONTHULLINGEN TE MOSKOU
ABONNEMENTSPRIJS per J coanodeD voor Amersioort f 2.10 per maand 0.75, per
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
Zaterdag29November 1930 j Uitgave: VALKHOFF Co. ureau: Arnhemscliepoortwal 2a
29e Jaargang No. 130
Uitgebreide
keuze in:
DAM EC MODEZAAK
IK WOU HET TOCH NIET
HEBBEN GEMIST!
van Luxe Automobielen
DE REORGANISATIE VAN
EUROPA
LUCHTVAART
BEZWAREND EXPOSE
VAN FED0T0F
Fraükrijks generale staf
beschuldigd
L. S. LUYCX Sc ZOON
voos* slechts
J. J. MOLENAAR
VAN TIJEN TE BATAViA
GELAND
weck (net gr at Ij verzekering tegen ongelukken) f 0.17*/r
Binnenland franco per post per 3 oaanden f L-» Afenoderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 -X&EFOON INTERC 515
elke regel meer f 0.25. Lk/dadlghelds-advertentlCn voor dé1
helft van den prija. Kleine Advertentlën „KEITJES" bq vooruitbetaling 1—S
50 cent, el ka npt! meer 10 cent, driemaal plaatsen Lzr. aeaUsnummer at» 1 0.05
door
H. G. C ANNE GIETER.
„Ik wou het tóch niet hebben gemist!",
bekende mij een man. die groot leed bad i
moeten doorstaan. „Was liet mij bespaard
gebleven, mijn leven zou vrij wat kalmer m
fortuinlijker zijn geweest, maar ik was een
oppervlakkig iemand geworden zonder in
houd en zonder beteokenis. Mijn verdriet
beeft mij veel geleerd, dat zich anders voor
mij bad verborgen; bet heeft mfj over den
zin van bet leven doen nadenken en bel
heeft mijn belangstelling in liet lot van mijn
medemenschen gaande gemaakt. Mijn be
staan is er door verrijkt en verdiept; zon
der deze. bittere ervaring was mijn geest dor
en mijn gemoed onontgonnen gebleven."
Ik zweeg, half uit medelijden on half uit
bewondering. Want ik wist niet, of de man
zich slechts goed hield dan wel of bij 't
werkelijk meende. Verbloemde hij zijn spijt
met een mooi gebaar of had bij zjjn leed
inderdaad overwonnen? Tegenover het
heldhaftige staan wij altijd een wciliig wan
trouwend.
Het was heel veel, wat de man bad moe
ten opgeven. De scha, door hein door 't
noodlot gebracht, was niet in tc balen. In
dit leven althans zou bet tekort komen in
hetgeen men als een der bcscheidcnste
eisehen aan bet bestaan kan'stellen. Als
een verminkte zou bij verder zijn weg moe
ten gaan.
I'.n bet ongeval, dat hem al'düs- iiad ge
kust, zegende bij nog? IIij kon h.ct als can
voorrecht beschouwen? Achterna was li ij
blij, dat bet bom niet was ontgaan Vreemd
soortige waardeering!
Maar zoo bet hem waarlijk ernst v.os met
zijn verklaring, welk een geheel nieuw
er rit, per dajsa oor lai'sra reraijne n
Telef 1211
Tardieu doet een beroep
op Amerika
LANGESTRAAT TeE. 342
ALLE VAKKLEEOIWG
Laboratorium jassen, Boktersjasscn
Over-alls, Rflagazijnjassen
Bakkerskielen on Broeken,
Slagersjassen, etc.
De winnaars van den Nobelprijs
voor den vrede. Een onder
scheiding voor Södcrblom en
Kellogg.
kerkvorst veel heeft gedaan voor de toe
nadering der volken en aan een staatsman,
die op het terrein der diplomatie voor de
pacificatie der wereld veel beeft verricht.
De aartsbisschop van de Zwcedsche evan
gelische kerk is de drijvende kracht ge
weest, die in 1925 tot de Stockholmschc
kerkconferentie heeft geleid, welke bijna 't
karakter en hot effect vertoonde van een
historisch kerkconcilie. Deze samenkomst
beteekende bet begin van het opstaan van
bet Christelijke geweien tegen bet chauvi
nisme. En sindsdien zijn door on vermoeiden
arbeid nieuwe betrekkingen aangeknoopt
en vele bindernissen uit den weg geruimd,
die de verzoening der volkeren in den weg
stonden. In do hand van den thans 64-jari-
ge komen alle draden samen, die de laatste
jaren liet vrcclcsdoel der Protestantscbe ker
ken dienden.
De naam Kellogg zal voor alle tijden ver
bonden zijn aan bet werk, dat wel-is-waar
nooit officieel Kellogg-pact is genoemd,
maar waaraan zijn aandeel door de wereld
zoo belangrijk en van zoo beslissende bc-
Wij hebben reeds in liet kort bericht, dat
bet Zwcedsche Nobel corn ito aan den Zwced
sche n aartsbisschop Nathan Sodcrbïom den
vredesprijs voor 1930 en aan den vrocgcren
Amcrikaanscben staatssecretaris Kellogg v»
1(V)fl 1,,-, i teckems wordt geacht, dat het Parijschc
dien voor 1929 heeft toegekend, beide per-
soonliikhoden
liclit, viel er dan op die duizenden, dicN vrij
om bun ontbering beklagen. Dan zou cxisjFh-n Haag. dat dc Amerikaonsehc
meelijdenv in menig geval immers mis-] S01" in verband niet den
plaatst wezen! Dnir moesten wij vele Jijd/ys J b-ostdaer, den Thanksgiving Day.
gclukwcnsehcn 'r.ïct de raïnp. ujc licti iiact' De"'7i-jar>gc Amcrikaanscbo "slüalsmnn f
getroffen. 1 w as. na ontvangst van 't bericht zeer bc-
te verkla-
ccii F ram, cli
i pact in do historié bekend zal. blijven als
.ingen mei ^aau .i KCu0gg-pact. De oorsprong van dezen
;„jzc het bericht van hun onderscb^Utner. w - verdragsarftid. eon* zijn
loc, z,j aan tafel zate,.: aartebissdiop So-0|„Ü!I, hij dc nieuwe gedachte wilde
derblo.il don tang van jonge theologe, vmvorkcl k(1,, llat rlo 00*log kcslrt.(lcI1
dio de volgende week m den dom te lip- i
moet worden door hem önwettü
sala gewijd zullen worden en l'rank Ivol
logg op «een diner, in het hotel dos Indes in
-jb gezant g vriendschapamot dc \crccnig-
n>- ,v I dc Staten sluiten. ITet 'was een bizonderc
Amcrikaanscben - T.
prestatie, van Kellogg, dat hij het Iransclie
linitiatief beantwoordde me' de vraag, waar
om niet de geheelé wereld bij ech dcrgcüik
pact betrokken kon worden. Dc Vossisclie
GeluJiwanschan met een ranip, klinkt liet i wogen en zdidc, «lat lui nooit had kunnen 7eil herinnen eraan, dal de outlaw
niet als v. reedaardfcc spot?, is het corn; -nnoeden, toen l.,j bij d.t nogsldankfecst ilf,we?illg ziJn Ke||o._.„ dcnkl)<
huiclielaehtige troost van'hen. die gaaf zijn j iTfiT tafel ging zitten, dat hij voor deze i
gebleven, zbö zij dc' verminkten wijzen op j sehoonc vrucht van arbeid, ook nog zou.
den zegen, welke er ligt in liet ongeluk j kunnen ..dank zeggen". trwv/.t wlwlwl,i«MUn.u Hru, lwl.
Deze gclnkwertsch kan niet van builen l;o-Dc precies tien jaar jongere Zwcedsche i (,.u h,,t lPns|oUc door dc óndcrtcckenini;
men; slechte in don mond van den betrok-j aarlsbisscliop legde na hel. bekend worden Ij (,e|J ))tll.oemclcn goudrll penhouder Ie
kmc zelf, die hem innerlijk vaclt, doet hij j zijner nxiderschciding een verklaring af. rl,. bekronin» vond
ry-
ijn land Kellogg dc denkbeel
den ingaf, welke belichaamd zijn in het
pact. Kellogg stuurde het werk gelukkig
j door al de diplomatieke gevaren heen, tot-
waarin hij er den nadruk op legde, dat hij j
het verkenen van den vredesprijs be
schouwde als een waardéering van het een-
oprecht aan,
Kunnen wij ons in deze gcvo?!ens ver
plaatsen? Niemand zal het noodlot oproé-1
pen als leermeesteres van hel leven of aisheidsstrcven hij de christenen, waarvan de
opvoedster van dc ziel. Maar v.annecr het verwerkelijking de zekerste waarborg voor
ons aangeraakt heeft, en dc eerste pijn isiden.wcreldvre.de *ni zijn. Óp dc vraag der
geweken, dan openbaart zich toch ook in journalisten wat dc aartsbisschop van plan
was te doen mot "t financicclc deel van den
vredesprijs, antwoordde Södcrblom glimla
chend, dat hij zich niet deze vraag lot dus-
ver niet kon bezig houden, daar anderen
hem dc taak uit handen hadden genomen.
3Tij liet een groot bruin couvert zien, waar
op zijn. secretaris ietwat oneerbiedig had ge
schreven: „Bedelarijen in verband met den
vredesprijs." Hierin worden, aldus de aarts
bisschop, een groot aantal wenken gegeven;
ondertusschon ben ik van oordeel, dat men
geen beschikkingen moet treffen over de
toepassing van gelden, die men nog niet
heeft ontvangen.
Ongetwijfeld heeft het Nobelprijscomité
een voortreffelijke beslissing genomen: de
prijzen zijn toegekend aan ccn man, die als
ons hart wel eens iets van die vreemdsoor
tige aanvaarding, die soms zclis op dank
baarheid lijkt. Dan komen wij achteraf den
invloed'van liet leed op ons leven herden
kend, toch ook lot de erkenning: „Ik wou
het tóch niet hebben gemist:"
Herhaaldelijk ontmoeten wij mcnschon,
van wie een weldadige inwerking uitgaat.
Hun gezelschap verkwikt ons, wö voelen
ons bij hen op ons gemak; wij durven ver
trouwelijk jegens hen zijn. Er «straalt een
veredelende geest van hen uit. die ons in
hun bijzijn beter en sterker maakt. Er liet
een bizondere glans in hun oogen, een bi-
zondere klank in hun stern. Iets zachts en
begrijpends kenmerkt liun omgang; zij luis
teren, zij toonen belangstelling, zij leven
rncc. In den glimlach, "waarmee zij ons aan-
hooren; in den ernst, waarmee zij ons aan
kijken, treedt ons wijsheid cn liefde tege
moet. Hun raad heeft waarde, hun verma
ning verdragen wij.
En telkens vragen wij ons af: wat is hun
geheim? Totdat een toeval het o is-onthult
En dan blijkt het steeds weer hetzelfde: het
is de hand van het noodlot, welke hun
striemend tot zegen werd. Allen hebben zij,
ieder op zijn manier, een bittere ervaring
doorleden, welke hen wijs cn groot heeft ge
maakt.
Het noodlot, slaat, maar het slaat als een
koning, die den ridderslag toedient. Scherp
is de sn^de van 't zwaard, dat vlijmend den
schouder klieft. Op het ziekbed, de wonde
in het verband, ligt eenige dagen later de
ridder, en als zijn gade hem vraagt, of dc
pijn niet afschuwelijk was, fluistert zijn
matte mond: „Het was pijnlijk, maar ik
wou het tóch niet hebben gemist."
Zoo ligt de jonge moeder, cn als zij dc
weeën herdenkt, doch daarna den blik ves
tigt op het kindje, dat in de wieg aan haar
zijde sluimert, zegt ook zij: „liet was pijn
lijk, maar ik wou het löch niet hebben ge
mist."
Is het altijd een voorrecht, ongehavend
door 't leven te komen? De man, die dc
vreugde van ridderschap w il ei varen, de
vrouw, die dc blijdschap wil smaken van
moeder te zijn, zij moeten eerst pijn
lijden. En dat moeten wij allemaal, ieder op
onze wijze, willen wij de diepte en den rijk
dom van 't aardsche bestaan doorproeven.
Uit het leed put de kunstenaar zijn inspi
ratie, dc profeet, zijn bezieling, de werker
zijn plichtsbesef. Zonder deze inwijding be
treedt niemand den tempel der menschc-
lijkhcid.
(Nadruk verboden).
MIJNONGEVAL TE HAUSHAM.
Mün.chc n, 28 Nov. (V.D.) In een kolen
mijn te Hausham in Bovcn-Beicren vond
een ernstig ongeval plaats. Drie mijnwer
kers zijn n.l. door mijngas, dat plotseling
in een gang uit den; grond welde, geslikt.
F.en vierde mijnwerkers kon nog juist bij -
tijds uit den gang komen cn bracht er het
leven af.
BEKEND ITALIAANSCH COMMUNIST
AANGEHOUDEN.
Parijs, 28 Nov. De vroegere Italiaan-
sche communistische afgevaardigde Grieco,
secretaris-generaal der Italinansche com
munistische partij in den vreemde, is we
gens het bezit van valsche legitimatiepa
pieren gearresteerd.
P a r ij s, 28 Nov. (II.N.) Ministerpresident
Tardieu hepft gisteren ter gelegenheid van
den Amerikaanschcn feestdag voor de Ame-
rikaanschc kolonie to Parijs een rede ge
houden, waarin hij ook enkele opmerke
lijke woorden over dc reorganisatie van
Europa heeft gesproken. Iiij zeide o.a.:
Toen na den oorlog de grenzen in Europa
vastgesteld moesten worden, zond Amerika
zijn geleerden en deskundigen naar Ver
sailles. Thans is het zaak, de economische
en moreele reorganisatie van Europa tot
stand te brengen, welke door do ernstige
crisis in centraal Europa onvermijdelijk is
geworden. Twee landen moeten voor deze
groote laak der toekomst de leiding op zich
nemen, de Verecnige Staten cn Frankrijk.
Beide moeten dezen plicht met al hun
kracht aanvaarden. Het is onmogelijk zich
aan deze taak tc onttrekken, want de vrede
van Europa hangt er van af.
VEERTIG GEWONDEN EIJ EEN POLI-
TIEKE VECHTPARTIJ.
E u t i n, 28 Nov. (V.D.) In een gisteravond
lo Eu tin door de sociaal-democraten beleg
de vergadering ontstond ccn hevige vecht
partij fusschen nationaal-sbcialisten cn le
den van dc organisatie Bechsbanncr
Schuarz-rot-gold.
De politic moest ingrijpen cn maakte ccn,
einde aan de vechtpartij. Er bleken toen
ongeveer veertig personen van de duizend,
die de vergadering hadden bezocht, gewond
te zijn. Een Reichsbanner-lid was door een
der nationnal-socialislcn met ccn mes in du
huik gestoken;, cn- moest in crn6tigen toe*-
i stand in ccn ziekenhuis w orden opgeno
men.
DE BEURSCRISIS TE PARIJS DUURT
VOORT.
Parijs, 28 Nov. (II.N.) De crisis op dc
Parijschc beurs blijft nog steeds aanhou
den. Gisteren hebben opnieuw 7 coulissc-
huizen hun betalingen gestaakt. Voorts
hoeft tc Bordeaux een beursmakelaar zijn
betalingen geslaakt, wiens passief 30 mil-
liocn francs bedraagt.
IN MEDAN AANGEKOMEN.
Het vierde rctourvliegtuig vertrok Vrij
dagochtend om 6.10 uur uit Batavia cn ar
riveerde om 8.13 uur te Palembang. Het
vertrok vandaar om 9.17 cn landde om 15
uur te Medan.
DE P.H.—A.G.R. to BOEDAPEST.
Aneta-Vaz Dias meldt: Volgens bij dc
K.L.M. ingekomen bericht is het zesde
postvliegtuig naar Nederl.-Indië dc P.IL—
A.G.R. Vrijdag doorgevlogen naar Boeda
pest, waar het vlot is geland. Heden wordt
dc vlucht voortgezet naar Athene.
weerbericht.
Hoogste Barometerstand:
766.2 te Stensele.
Laagste Barometerstand:
7-12.5 te Isafjord.
Verwachting:
Meest matige, O. tot N.
wind, betrokken tot gedeel
telijk bewolkt, met vooral in
het Z. kans op ecnigen regen,
iets kouder.
Er zouden besprekingen zijn
gevoerd met Briand en
Poincaré
Ko f n o, 2? Nov. (V.D.) In de namiddag
zitting van het proces tegen dc industricelen
heeft de beklaagde Koeprianof verdere
mededeelingen gedaan over de activiteit
van zijn organisatie. Reeds in liet jaar 1929
heeft hij zich bezig gehouden met de be-
nadecling van de Russische textielindustrie.
Er werd een bijzondere commissie inge
steld, bestaande uit hem, Fedotof, Laritsjcf
en de beide textieldeskundigen Dersjawin
cn Lopatin. In het jaar 1921 moest hij van
taktiek veranderen, aangezien de vrees be
stond, dat deze organisatie door dc GePeOc
ontdekt was.
In de avondzitting werd ccn der hoofd-
beklaagden Fedotof verhoord, die verklaar
de zelf besprekingen met Poincaré en
Briand te hebben gevoerd. Hij wees in het
hijzonder op de relaties van dc officieele
Fransche kringen met de organisatie.
Zaterdag zal te Moskou een geheime zit
ting worden gehouden van het hoogge
rechtshof, waarin de pers niet zal worden
toegelaten.
In deze zitting zal de beklaagde Krylenko
de namen noemen van de geheimzinnige
agenten van den Franschen generalcn staf
K. en R., die zich thans te Moskou ophou
den en daar allerlei opdrachten van den
Franschen generalcn staf zouden hebben
uitgevoerd.
Kofn o, 27 Nov. (V.D.) Naar uit Moskou
gemeld wordt, deed dc beklaagde Fedotof,
die vroeger het ambt bekleedde van voor
zitter van den tochnischcn raad van den
hoogsten economischen raad van sovjet-
Rusland, verdere mededeelingen. Hij gaf
toe in 1926 betrekkingen te hebben aange
knoopt met een groep voormalige Russische
j industricelen in Polen, welke hem opdracht
gegeven hadden het vijfjaarsplan te 6abotee-
ren. Verder heeft Fedotof besprekingen ge
voerd met Baltischc firma's, die hem ver
zocht hadden details mede tc deelen over
de producten der Russische farieken en dc
verkoopen. In 1926 heeft hij in Parijs cn
Berlijn den Russisch en industrieel Karpof
aangetroffen, die hem verzocht had de lei
ding op zich te nemen over de organisatie
van samenzweerders te Moskou. K. heeft
verteld, dat hij met Poincaré heeft onder
handeld over den 6trijd tegen de sovjet-
regeering. Aan deze bespreking tusschen
Kardof en Poincaré namen verder deel de
Russische petrolcumindustrieel Lianosof (de
voormalige president van de Noord-Russi
sche regeering in 1919), dc Russische in
dustrieel Rjabocsjinski cn anderen. Poin
caré heeft de actie tegen de sovjetregeering
toegejuicht en tijdens het verdere onder
houd medegedeeld, dat dc Fransche gene
rale staf zich gereed hield een bijzondere
subcommissie te vormen, die de effectiefste
strijdplannen tegen Rusland zou moeten
voorbereiden en zelf de leiding op zich zou
nemen. Fedotof legde er den nadruk op,
dat dc Fransche generale staf plannen
heeft samengesteld voor een militairen aan
val op sovjet-Rusland, waarhij gerekend
werd op steun van de bevolking in het
land zelve.
Hierna werd de zitting van heden be
ëindigd.
P a r ij s, 27 Nov. De bladen noemen de
beschuldigingen, door de beklaagden in het
anti-revolutionnair proces te Moskou tegen
Poincaré cn Briand ingebracht, grotesk-
onjuist en merken op, dat de verklaringen
der beklaagden zoo belachelijk zijn, dat het
hecle proces als een groote comedie schijnt,
die geschikt is de aandacht van het Rus
sische volk af te leiden van degenen, die
werkelijk schuldig zijn aan het failliet van
het economische sovjet-systeem.
De Matin is van oordeel, dat wegens der
gelijke handelwijzen de betrekkingen met
de sovjets verbroken moeten worden.
Langestraat 49-51 -- Tel. 190
Ouzo LUXE DOOZEN
met gemengden inhoud zijn een uilkomst
voor hccrcn die iets moois willen geven
doch niet weten wat.
f 200.- duurder dan de goed
koopste Amcrikaansche Auto
Districts Importour
Telefoon 2210 Amersfoort
Vandaar naar Bandoeng. Een
enthousiaste ontvangst
Batavia, 28 Nov. (Aneta). De hoer Van
Tijen, export-manager van dq firma Van
Houten, is om 10 uur 20 op het vliegveld
Tjililitan alhier geland. Er bestond groote
belangstelling.
Batavia, 28 Nov. (Aneta). Omtrent de
aankomst van den lieer Van Tijen op het
vliegveld Tjililitan, waarmede deze de
eerste Hollandsche solo-vlucht Amsterdain-
Batavia volbracht, welke bedoeld was zoo
wel als sport- als zakenvlucht, wordt nog
het volgende medegedeeld:
Dc kleine zilverkleurige éénpersoons-Pan
der, genaamd „Adelaar" welke zooals men
weet geheel in Holland werd vervaardigd,
stelde den heer Van Tijen in staat zijn
vlucht van Amsterdam naar Batavia in zes
weken te volbrengen, hoewel zijn werkelij
ke vliegtijd slechts weinig staat hoven do
tijden van de vliegtuigen in den gcregelden
lucht-po3tdicnst AmsterdamBatavia, waar
door den heer Van Tijen voldoenden tijd
overhield om zijn zaken te behartigen. Te
Medan, Palembang en Batavia werd op
enthousiaste wijze hulde gebracht aan den
moedigen Hollander, wiens vlucht aan
toonde, welke groote mogelijkheden de par
ticuliere luchtvaart inhoudt voor uitbrei
ding van zakenrelaties in verschillende ste
den, die nooit worden aangedaan door mail
booten. .Intusschen zijn de kosten van dezo
reis practisch dezelfde als die w^Jke een ge
wone zakenreis meegebracht zou hebben-
Toen Van Tijen te Batavia was aangekomen
werd hij door de verwclkomcrs op het
vliegveld op de schouders naar het vlieg-
vcldrestaurant gedragen. Overal waar deze
kranige zakenman zich vertoonen zal, zal
hem een feestmaaltijd worden aangeboden.
B a n d o e n g, 2S Nov. (Aneta.) De vlieger
Van Tijen kwam hier zooeven aan. Zijn
Pander-vliegtuig werd geëscorteerd door 7
Havilands. Do belangstelling van het pu
bliek was enorm.
