VERHUUR
BRIEVEN VANEEN!
BRABANTSCHEN BOER
Garage Molenaar
SU ITEM LAMB
DEEEMlANDEü
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Maandag 1 December 1930 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 131
van Luxe Automobielen
fortmann en
hehenkamp
DE „LUDWIGSHAFEN"
IN BRAND
WIJ ALLEEN
EJmuider Vischhandel H. GLASTRA Co. N.V.
TERNAUWERNOOD DEN
DANS ONTSPRONGEN
L. i. LUYCX ZOON
PILS0EDSKI TREEDT AF
ALS PREMIER
DOOR A. A. L. GRAUMANS
ABONNEMENTSPRIJS 3 maanden voor Amersfoort f2.10. per maand 10.75, per
week (me* gratia vewkeriag tegen ongelukken) f O.IT1/®.
B1 nnenland franco per poö par 3 aaandc» I 3,-v Afmderlljke nummers f OAS.
POSTREKENING 47910 c -*HffOON INTERC JU
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels 11.03 met Inbegrip van een bewijsnummer^
elke regel aeer f 0.25. Uefdadigheids-advCrtentHbn voor
helft van de» prijs. Kleine Adverttntiêa „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 ragaia'
50 cent, alhg —pil aeer lO cynt, #rtapaa|j4aat*a» J.L=r» Bawtlsnumraer «sta» i OAS
Politiek en zaken te Parijs.
Tardieu behaalt een Pyrrhus-
overwinning.
Het is den Franschen staatslieden tot
dusver nog niet mogen gelukken politiek
en zaken op een afdoende wijze van elkaar
ie scheiden. De samenkoppeling daarvan,
die al sinds tientallen jaren liet openbare
leven in Frankrijk in opspraak heeft ge
bracht en vergiftigd, heeft in het schandaal
rondom dbn bankier Oustric, die over den
kop is gegaan, weer eens een toppunt be
reikt, dat herinnert aan do dagen der op
zienbarende Panama-affaire.
Men herinnert zich. dal drie leden der
l'ranscho regeering hun compromitteeren-
dc zakcnverbindingeii met den Donder
dag gearresteerden bankier reeds hun baan
tje.hebben gekost mi dat volgens de geruch
ten, die in de. wandelgangen van do -Fran-
sche Kamer de r.öndc doen en eveneens tel
kens weer in de kranten opduiken, de lijst
der schuldigen nog geenszins afgesloten is,
zoodat. in de eerstvolgende dagen rekening
kan worden gehouden met verdere ontsla-
gen.
In één opzicht kan men het hoofd der te
genwoordige regcerir.g in Frankrijk, Tar
dieu, zijn bewondering niet onthouden, al
dus het oordcel van den Parijsehen corres
pondent der Yossischc Zeitung: de vloed
^an corruptie, die de Oustrie-affairc van
dag tot dag hooger laat stijgen, schijnt wel-
is-waar aan zijn goed humeur, maar niet
aan zijn zenuwen afbreuk te hebben ge
daan. De strijd, dien hij Donderdag met het
parlement voerde, de wijze, waarop hij van
de wankelende meerderheid, die door de
>ngstc gebeurtenissen zichtbaar onder
den indruk was, niettemin opnieuw een mo
tie van wantrouwen wist „los tc krijgen",
was een bravourstuk van een politicus met
een stalen voorhoofd en stalen zenuwen.
De minister-président zal er natuurlijk
zelf nauwelijks over in twijfel verkeeren,
dat hij Donderdag slechts een Pyrrhusovcr-
w inning heeft behaald. Zijn meerderheid,
lie tot veertien stemmen was teruggeloo-
pen, was in werkelijkheid een minderheid,
wanneer men er de stemmen der 28 kabi
netsleden, die tot de Kamer behooren, af
trekt. Dezen hebben, mot inbegrip van Tar
dieu, er zich niet van kunnen weerhouden
vertrouwen in zich zelf uit tc spreken!
De oppositie had dan ook in móreel op
zicht gelijk, toen zij bij het afkondigen
van dit jammerlijke resultaat der stemming
in den vorm van stormachtige uitroepen
het onmiddellijk aftreden van het gchccle
kabinet eischte. Op de regeeringsbanken
echter, waar het kabinet bijna volledig aan
wezig was, deed men, alsof men doof was.
Tardieu ging zelfs zoo ver van deze meer
derheid de uitdrukkelijke bevestiging van
zijn goed gedrag *cn onaantastbaarheid te
verlangen.
Dit vond aanvankelijk zelfs rechts wat al
te erg en toen zelfs de afgevaardigde Fabry,
die den minister-president door het indie
nen zijner interpellatie de mogelijkheid had
geboden! voor zijn poging om zich tc recht
vaardigen, de smakeloosheid beging het mi
nisterie het getuigschrift uit te reiken, dat
na deze debatten het prestige van 't kabi
net slechts was toegenomen, dreigde op
er rib, per dagen voor langere termijnen
TAIai 1211
langestraat 63 - tel. 88
u rust en slaapt op een vi-spripg
of somnus matras,
vraagt inlichtingen
de. banken der meerderheid de stemming
om te slaan.
Dc toestand zou hachelijk zijn geworden,
wanneer Tardieu niet op liet laatste oogen-
blik met demagogische handigheid erin had
weten te slagen dc juiste snaren aan te roe
ren. Door de aankondiging, dat de regec-
ring ervoor zou zorgen, dat ook de vuile
wascli der oppositie in dc Kamercommissie
zou worden gcvvasschen en het dreigend
verwijzen naar de kansen op overwinning
van de linksche partijen bij nieuwe verkie
zingen voor de Kamér, lukte het de rijen der
coalitie weer vaster aaneen te sluiten. De
linksche partijen weigerden echter als één
man aan de stemming deel te nemen,
omdat, naar zij betoogden, thans een kome
die werd gespeeld, die beneden dc waardig
heid van hot parlement was.
Ken schip van de Nonh
deutsche Llovd
VISSCHERSBOOT GEZONKEN.
Vijf dooden.
M a d r i d, 30 November (V.D.). Tijdens een
hevigen storm is een visschersboot in dc
omgeving van La Coruna gezonden.
Van de bemanning zijn vijf personen ver
dronken.
Londen, 30 Nov. (V. D.) Het 000 tori
metende stoomschip „Ludw igshafen" van
den Hoycl verkeert in nood.
Het schip staat bij Kaap Mala in den Golf
\an Panama in brand.
Dc rc-iderij, de Norddcutschc Lloyd, deelt
mede, dat het. vrachtschip sinds 21 dezer
\oor Ue ku6tcn van Zuid-Amenka vaart.
Aan boord was een lading salpeter.
Bij de reederij zijn nog geen berichten
binnengekomen, welke een brand aan boord
van hot schip vernielden.
Dc passagiers en dc bemanning hebben
het schip in reddingsbootcn verlaten. Op de
plaats van de ramp zijn 'intufischen drie
schepen aangekomen, waaronder een trans
portschip van liet leger.
TREINONGELUK TENGEVOLGE
VAN AARDSTORTING.
Madrid, 30 Novo. m b c r (V.D.) Ten ge
volge \an een aardvcrschuiging is bij Sego
via een ledigen personentrein gederailleerd.
De locomotief en zeven wagons werden vol
komen vernield. De machinist kwam om het
leven, terwijl dc stokpr ernstig gewond
werd. Het verkeer op dit baanvak is reeds
sedert 18 uren gestremd. Tengevolge van het
noodweer zijn nog drie andere trajecten ge
stoord.
in Amersfoort koopen persoonlijk alle vischsoorten in dc
Rijksvischhallen te IJmuiden. U is dus steeds verzekerd
van de billijkste prijzen en de noodzakelijke kwaliteits
controle! Thuisbezorgen zonder verhooging.
Alléén: Utr.straat 10
Hoofdkantoor IJmuiden
Tel. 92 Amersfoort
Opgericht 1 Inei 1900.
Steeds voorhanden: Tarbot-tong, Kabeljauw, Schclvisch,
Schol, Bot enz. Vischconserven. "Warme Croquetten en
Yischkoekjes, Heerlijke gebakken Visch, gemarineerde
llaring, Rolmops.
Tardieu krijgt een twijjel-
achlige meerderheid
In dc Franschc Kamer liceft Landry gis
teren nadere ophelderingen verlangd over
het ontslag van dc beide onder-staatssecre
tarissen. Tardieu antwoordde, dat de beide
hceren volkomen eerlijk gehandeld hadden.
Hij heeft hun posten onbezet gelaten, om
daarmee tc kennen te geven, dat hij Lau-
lier en Falcoz voor de aangewezen lieden
daarvoor hield. Landry nam met deze ver
klaring van den minister-président geen ge
noegen en eischte het overgaan tot de orde
van den dag orn der regeering zijn wan
trouwen tc betuigen. Tardieu verweet Lan
dry politieke agitatie uit partijoogmerken
en stelde inderdaad de kwestie van ver
trouwen. Landry's voorstel is daarop met
293 tegen 279 stemmen verworpen.
Over dc beslissende stemming van de
Fraiische Kamer over dc interpellatie Lan
dry meldt dc correspondent van Het Ne
derland nog uit Parijs:
In de beslissende stemming kreeg dc re-
gccring slechts een meerderheid van li
stemmen. Met aftrek van haar leden, die
allen medestemmen, is dit een minder
heid. De uitslag werd links met kreten
als „Ontslag" en „Maak dat je wegkomt'"
ontvangen. De discussie was daarmede af-
gcloopcn. In de volgende stemming onthiel
den de socialisten en radicalen zich onder
voorgeven aldus het parlementaire stelsel
het beste tc dienen.
ERNSTIGE LOONKWESTIE BIJ DE
ENGELSCHE SPOORWEGEN.
Londen, 28 Nov. In verband met het
verzoek der spoorwegmaatschappijen, om
de salarissen tc verlagen, is het van belang
te vermelden dat lieden officieel werd me
degedeeld, dat de raad van commissarissen
van de London Midland Railway besloten
heeft het salaris van de commissarissen
met vijf en twintig procent te verlagen.
De antwoorden van de vereenigingen van
spoorwegarbeiders, die naar men venvacht,
heden namiddag bij de directies zulien in
komen, wijzen beslist eiken cisch tot loops-
Verlaging van de maatschappijen.af.
EEN SPRONG VAN 10.000 VOET HOOGTE.
Een sprong met de parachute van een
hoogte van 10.000 voet redde gisteren den
twintigjarigen vlieger Gerarld Nettleton uit
Toledo (Ohio) van een wissen dood
Ilij was slechts veertig mijlen van zijn
doel verwijderd, toen een dichte nevel en
zware koude, die de instrumenten deed be
vriezen, hem noodzaakten uit het vliegtuig,
dat hij bestierde, te springen.
TWEE MIJNWERKERS INGESLOTEN.
Geen hoop meor op redding.
Dortmund, 28 Nov. (V.D.) Hedenmid
dag stortte op dc mijn Victor I tc Castrop-
Rauxel een peiler in, met het gevolg, dat
twee houwers ingesloten werden. Men heeft
geen hoop meer, hen levend te kunnen
redden.
WEERBERICHT.
Hoogste Barometerstand:
773.7 tc Zurich.
Laagste Barometerstand:
712.8 te Akenryri.
Verwachting:
Zwakke tot matige wind
uit Oostelijke richtingen, ne
velig tot zwaar bewolkt,
weinig of geen neerslag, iets
kouder.
Langestraat 49-51 -- Tel. 199
SLOBKOUSEN
voor Dames en Kinderen
Mooie Keuze.
Slawek zal een nieuw
kabinet vormen
W ar cli au, 28 Nov. (V.D). Naar officieel
verluidt heeft Maarschalk Pilsoedski in de
streng vertrouwelijke kabinetszitting van
heden verklaard, dat hij met het oog op
zijn gezondheidstoestand en tevens wegens
overspanning, zich niet meer in staat acht
nog verder dc regeeringszaken te leiden.
Hij zal zich daarom gedwongen zien af te
treden, tegelijk met het geheelo Kabinet. Hij
zeide, dat hij den President der Republiek
reeds van zijn besluit op de hoogte had ge
steld. Deze had op zijn voorstel den voor
zitter van het regeeringsblok, Overste Sla-
wek, die reeds ecnige maanden leider van
het kabinet is geweest, met dc vorming
van een regcering belast.
Zoodra Slawek met de vorming van zijn
Kabinet zal zijn gereedgekomen, zal Pil-
soeidski naar hijzelf mededeelde of
ficieel van zijn aftreden mededeeling doen.
In politieke kringen w'ordt aangenomen,
dat het nieuwe Ivabinet-Slawek geen csscn-
tieele wijzigingen zal brengen.
Ulvcnhout, 25 November 1930.
Me nier,
Me geraken dik-op in d'n Sindereklaas
en d'r ii gin haventje of stationneke zoo
klein of Zijn Doorluchtige lloogwèèrdig-
hcid arriveert T mee z'nen witten knol en
z'nen zwarten knecht, menier Assiepan. Ilij
arriveer-d-in deus dagen zóóveul zelfs, dat
ie z'n eigen om eiken hoek van -n. straal
teugenk.omt en dan mee 'n knipogske z'n
eigen goeiendag zeel.
Maar nieveraans komt ie toch zoo schoon
aan, annco.. as bij ons in de stad Berda.
Daar komt ie, mee z'n zwart gevolg, regel
recht mee z'n schip uit Spanje. En dan
stapt ie af aan 't Spanjaardengat.
indertijd, in zcstierïzéuveneiidartig, om
men me niet geweten wa me doen moesten
om dc Spanjaarden daar uit, tc douwen.
Janus van Bergen, z'n moniement sta-d-
op d'n oogcnbllk in Etten, is toen mee
'n schuit gelajen mee turven en soldaten,
Ktiekum in da gat gevaren en liec-l-er toen
de Spanjaarden uitgesmeten.
Dat zat. zoo: 't was nacht, 'non donkeren
nacht en 't was vuil weer. Dc Spanjaarden
laggen te maffen. Toen kwam d'n Janus
aangeboomd mee z'nen turf en daar zaten
ons soldaten onder verstoken en voer zoow
mee die gesmokkelde laandverdcdigers t
Spanjaardengat binnen. Vollegens dc ge-
schiedcnisboekskes as ik lieg, lieg 'k
lus in kemissie zemmen 't mijn zóó vcur
rn'n vader z'n schoolgeld geleerd waren
lie soldaten van d'n Janus verkouwen.
Asperinc was er in die dagen nog nie, dus
daar sting van Bergen mee z'n goei ge
drag. Hoestende en niezende turf, da moes
in de gaten loopen! Maar wa doet ie? Ilij
gong pompen! Ge wit, da's nouw eenmaal
'n eigenschap van ons vloot, dat de boel
altij zoowa-d-aan d'n roestigen kaant is.
En da was mee da pompke van d'n Janus
ok 't geval. Dus da dink mokte 'n la wijd,
'n herrie, daar was "l gesnotter van 'n
lieel verkouwen leger niet teugen opgewas
sen
„Goeienavond!" riep van Bei gen naar de
schildwachten, ,vuil wirke-n ee! 'k Koom
nog wa turf brengen veur jullie kouwe
voeten."
„Veur d'n bakker!zee d'n schild
wacht, waant de Spaanschc soldaten sprak-
ken in die dagen evengoed Ollaandsch as
d'n Janus. ,'l Waren toen huurlegers zooas
ge wit. Wie dus clc meeste centen had won
d'n oorlog. Da's daarveur nouw ok nog
zoo!
En oi> die manier kwammen ons mannen
allegaar binnen op 't kasteel van Berda
't dink besta nog. me maken er teuges-
woordig officieren, "I is nouw zooveul as de
ihulletècrc akademie - maar zoo kwam-
men ons mannen daarin, ze droogden d'r
pinnéus nog 's goed af en ze schupte d'n
vijand z'n nest en 't kasteel uit! Bens! Ja
nus stak 'nen turf op d'n windwijzer en 't
kasteel was hum! Die zouw's effen braand-
stof komen brongen. Ilij rookte heel dc hut
leeg
Ja, amieo, ge mokte mee d'n Jaan zoo
rap de kachel nog nie aan. Zekers: hij zal
net zoo goed as wij, „d'n Koning van His-
]>anje altij emmen geëerd", maar hij moest
er gin last van emmen, waant dan schuptc-
n-ie 'm even grif de trappen af as eiken
aanderen opfrèler.
Me waren in die dagen heel wa mans.
Me dejen toen mee één turfschip méér, as
nouw mee alle tien ons duikbooten. En as
ge da Spanjaardengat zoo aankekt, amico,
dan is 't maar 'n heel klein gatje en dan
snapte gewoonweg nie, dat daar 'n schip
mee veroverèèrs deur kon. Maar ollee, 't is
in ieder geval groot genogt gewiest, om er
één van ons wapenfeiten van d'n tachtig
jarigen oorlog gaar te stoven en daar ga-g-
et toch maar om!
As 't altijd olleen maar in de grotte zat,
dan was Trui d'r kwèèk meer wèèrd as die
van Kcruuzo en da lijkt er vcurloopig
nog niet op. Vcural nouw nie meer, nouw
ze d'n baard in d'r keel gaat krijgen en
nouw ik 't over 'nen baard eb, denk ik weer
ineens aan Sundereklaos en dan mot ik
oew zeggen: as ie zoo bij ons de Prinsen-
kade opkomt stoomen, dan is da-d-'n mach
tig mooi gezicht.
Dan dreunen de zware donders van ka
nonschoten, aaof 'r 'nen vorst binnenkomt,
over heel de stad. Die kanonnen worren
dan afgevuurd op de Akedemie, as 't schip
uit Spanje in zicht is. lleelcgaar versierd
mee honderden vlaggeskes koom 't dan sta
tig gedreven over dieën schoonen Singel.
Sundereklaas zit boven op 't dek op 'nen
deftigen troon. Z'n hovelingen, de assie-
pannen, staan d'r naast (naast dieën troon
horre, nie naast 't dek!) en blazen op ba
zuinen zoo schoon of ze bij de Veld gewiest
zijn. Da's 'n lief mement, amico. 't Is as 'n
kleurig prenteke uit 'n mooi vertesseltjes-
boek. En laat ik oew zeggen, da 'k altijd
gaai kijken, t Houw van kleuren en mu
ziek en al bende nog zoow oud: as ge'm
zóó z'n intocht, het zien doen, dan pas ge-
leufde ten volle, da-d-et nouw toch écht
Sundcrklaas is en trek-t-er opuit mee 'n
volle portemenee om 'm te spreken tc zien
te krijgen. Da's net 't zelfste asda-d-et gin
kepleet winter is, veur d'r wa sneeuw ge
vallen is. Eerst mot alles zoo 's lekker wit
zijn gewiest, veur ge 't gevuul van winter
over oew gaat krijgen.
Maar genogt: as dien heiligen Spanjaard
dan laanks 't Spanjaardengat komt geva
ren dan schieten ze kanonnen af van blijd
schap. En zijn nie heelegaar vergeten, da
me veur zooveul jaren gelejen die Spaan-
sche mannen mee de teuten van ons klom
pen d'r uit emmen gesallemaanderd.
Maar Sundereklaas ga-g-ct gat vcurbij,
nèt of ie 't nie ziet, da's wiedes.
As clan de kanonnen zoo bonzen deur de
locht, da-d-et allemaal trilt onder oew voe
ten, clan is 't 'n aarig oogenblik. Dan buigt
Sundereklaas naar de nqenschen laankst d'n
waterkaant of 'r 'n stalen virke in z'n
broek zit. En de kinderkes? Ollee, das kas
jeweel, 'n gedeelte krupt bij moeder onder
dc rokken en de rest staat te zingen, 'n
school welkornstliedckc, da ze'r op school
ampart veur geleerd emmen. Ja, da's aarig,
'ii leutig oogenblikske. En as ie dan cinde-
iijk van z'nen troon klimt en de brug op
gaat, achter z'nen schimmel aan, dan staan
er menieren mee hooge boeien gereed, om
Sundereklaas te ontvangen en toe te spre
ken. Dan velwekomcn zc'm in Berda en
de kindèrs zingen en de muziek davert teu
gen 't postkantoor op. En dan trekt ie te
pèèrd, mee z'nen gouwen staf en z'nen laan
gen rooien maantel, sierlijk over 't achter-
ènd van 't pèèrd gedrapeerd, de stad deur.
Herauten d'r veur, meziek er achter en 'nen
sleeperswagen mee kleine boeven mee zwar
te smoehverkskes, die dc kedoows aan pak
ken van dé w inkeliers en in d'n wagen sta
pelen.
Da's "nen heelcn optocht, amico, clie heel
Tri Zondag duurt. Wear of gin weer! Tot
d'n donker toe. Ja, clan lij Sundereklaas nog
wel 's veul èremoei! Maar dan wordt er
icr en daar gestopt, veur dc kefee's en dan
krijgt ie ieveraans' 'n kommekc „koffie",
dat. ie zóó, te pèèrd, be-blaast en uitdrinkt.
Zo'nen mensch mag 't emmen, amico, oj)
zo'nen dftg!
Waant op 't lost, vertint ie van dc kouw.
Zooveul uren deur da gemeene weer wa
g'in diecn tijd meestal hèt, da val nie mee!
En dan zijn er soms heel wa kommekes
„koffie" nooclig veur de wèrrae voeten
Jaren gelejen was 't 's zóó koud en had
Je zóóveel taskes koffie gebrukt, dat ie op
T lest 'n stuk in z'nen rooien pellerien had
dat ic allemaal hikte.
En maar blazen en buigen, amico.
Maar toch, 't gaat er allemaal veul aari-
ger en plechtiger naar toe as in Ollaand. As
ge daar in deuzen tijd 's avonds deur de
straten lopt. dan brikte d'n nek over de
Sundcrckloskes. Dan sjouwen ze daar in
'nen nachtpon van d'r moeder meestal
in oenen die tóch in d'n wasch moest
en mee 'n mombakkes veur da ge 'r akelig
van wordt.
'k Ben d'r 's eene teugengekomen. zo'nen
grijsaard van 'n jaar of twaalf, en die mok-
të-n-'t me zoo lastig om nen cent da'k 'm
gezeed em „Sundcrklaas smeert 'm nouw
gaauw, anders geef ik oew aan assiepan
rnee, horre Van 't eene kwam 't aandere
en toen hè'k 'rn nen schup teugen z'n moe
ders nachtpon gegeven.
En wat ie toen zee: ollee, daar was nouw
gin woord Spaansch bij, ee!.
M'ncn zeun d'n verver in Amsterdam hoe
Sundereklaas 's bij 'm thuis lateri komen,
om d'n kleinen Dré 'n plazier te doen.
Ze kwamen samen binnen, d'n heiligen
Sint en Assiepan, allebei mee 'n piraatje in
d'rcn mond. „Heel 't huis was vergiftigd,
zee Lewicse, m'n schoondochter, later.
„En", zee Sundcreklass leugen d'n klei
nen Dré, „hikb-b-cn je...hiksoéfc
geweisl, van 'l jaarhik-ie-ik „Ja" zee
Dré: „natuurlijk en hikt u altijd zoo Sint
Niklaas?" „As ik n drouge keil hep," klink-
cl'n goeie Sint vriendelijk: „da's 'n klink
klaar bew ijs da 'k 'n pikketnnisie mot heb
ben
Nouw, inn enzeun gaf 'in gaauw 'nen.
stouvigen cats, en ok aan Assiepan, en toen
hec m'nen zeun 'nt meegenomen naar do
trap, 'nen icksdaalder gegeven en 'm onbe
leefd maar dringend verzocht om gaauw to
verdwijnen, „want aanders ga,-g-et mee do
lift," had m'nen zeun gezeed en toen z'n
schoenzolen laten zien.
Kom. ik schei er af. M'n vel is vol. maar
'k wensch oew nog efkes 'nen goeicn, ,'nen
gèèven Sundereklaas
Veul groeten van Trui en as altijd gin
horke minder van oewen
toet a voe I
DRé.