Fa. M. A. Ramselaar
Jilll
BUITENLAND
DE EEMLANDEK
Eb H H IJ U flI Oarage Molenaar
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Donderdag 4 December 1930 i Uitgave: VAIKH0FF Co. «5° Bureau: Arnhemschepoortwai 2a
29e Jaargang No. 134
SINTERKLAASVERZEN
p ju pus fgföfo b h n «g Kg van Luxe Automobielen
MANOEUVRES VAN DE
NATI0NAAL-S0CIAL1STEN
Zuilen de sociaal-democraten
in de val loopen?
DE SCHOTTEN ZETTEN DE
STAKING VOORT
Sympathiestaking bepleit
door Cook
DE ONDERDRUKKING DER
DUITSCHE MINDERHEID
KUNT.
Scherp protest tegen de
Poolsche euveldaden
L. J. LUYCX ZOON
TERUGROEPING DER DUIT-
SCHERS GEVRAAGD
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort I 2.10 per maand 1 0.75. pei
week (met gratis verzekeriag tegen ongelukken) f 0.I71/*
Binnenland franco per post per 3 oaandea I 3.-» Afaanderlijke nummer» f 0jOf.
POSTREKENING 47910 ^fiWFOON INTERG JU
PRIJS OER ADVERTENTIES vao Sr«o«la f 1.03 me? inbegrip van een bewijsnumme*
«uiLiiun C|ke regel meer f 0.25. Liefdadigheid» advertentMto voor
helft van dea pcij*. Kletae Advertcntlêa „KEITJES" Mj vooruitbetaling 1—5
SO cast, elke legal meet 10 cent, dffcstMjplMt*» J Lr. deaUanummer «atv* f 0.01
door
II. G. CANKGIETER
Deze week is de week der dichters. Er
wordt meer papier metv eisen bcschrcv cn
dan in al, de overige weken van liet jaar.
En deze dichters en dichteressen vormen
een afzonderlijk genre, dat vnn andere
grondstellingen uitgaat en naar andore
doeleinden streeft dan de beroepsdichters.
Hun voortbrengselen maken geen aan
spraak op de eeuwigheid; zij dingen niet
mee naar ecnigerlci prijs of roem; zij onder
werpen zich niet aan de kunskritiek cn zoe
ken geen uitgever. Nimmer zullen zij in een
bundel verschijnen of door bewonderaars
aan hun geliefden als verjaarsgeschenk
worden gezonden.
Sinterklaasverzen zijn eendagsvliegen; ze
zwerven, uit op een bepaalden dag van hel
jaar, doorleven misschien nog den nacht,
maar liggenreeds den volgenden ochtend
zieltogend ter aarcle Tusschen eindjes
touw, snippers houtwol en pakpapier dalen
zij in den vuilnisemmer ten grave. Zij heb
ben hun dienst gedaan.
Het korte bestaan is hun kenmerk. Een
overjaard Sinterklaasvers heeft zijn bete'e-
kenis verloren. 7'aai cn speculaas kan men
nog eenigen tijd bewaren, maar wie een
Sinterklaasvers bewaart, merkt spoedig een
bederfelijken geur. Neemt hij het nogmaals
in handen cn herleest hij het, dan kam hij
zich niet begrijpen, hoe dit vod hem op den
Sinterklaasavond heeft vermaakt ol ont
roerd. Nu vindt hij het 'lauw en schaamt
zich over dit zijlloos gerijmel.
Maar juist dit vergankelijk karakter er-
leent het Sinterklaasvers bekoring, liet is
als een bloem, van den steel geplukt tol een
huldeblijk, maar den dag na het féést ver
flenst. liet is als de cerewijn, waarmee men
op het hoogtepunt het bruiloftspa ar toe-
dringt, maar die den volgenden dag is ver
schaald Het is als het woord, in bezieling
gesproken, maar na het heilige oogenblik
\an vervoering met de winden verstoven.
Waarom moeten dc dingen duurzaam zijn?
Het Sinterklaasvers is nic-ï als kunstuiting
bedoeld. Het heeft geen artistieke pretentie.
Heeft het stamelend woord, waarmee dc
kleuter zijn moeder begroet, iets te maken
rnet kunst? Of de handdruk, waarmee do
stoere visscjier zijn ouders vaarwel zegt,
wanneer hij naar zee vertrekt? Of het stun
telig gebaar, waarmee een zieke afscheid
neemt van! zijn vrienden?
Niet ieder is 'het gegeven, kunstvaardig
te zijn, maar hartelijk—wezen kan ieder. In
het Sinterklaasvers uit men zijn hartelijk
heid. En men doet dit op verschillende
wijze.
Het lijkt, of aan het Sinterklaasvers de
ernst ontbreekt. Toch is het meer dan een
voudig scherts. De grapjes en toespelingen,
de fopperijen en plagerijen hebben een ziel
en openbaren een stemming. liet Sinter
klaasvers zelf moge \olmaakl onbeduidend
zijn, tusschen de regels leest men zijn diepe
beteekenis. Trouw, genegenheid, liefde la
ten zich raden voor wie den afzender en dc
bestemming kent. Het zijn niet de zinlooze
woorden, maar hetgeen men daartussclien
verscholen weet, waardoor men liet Sinter
klaasvers op prijs stelt. Daarom krijgt men
dit dwaze gerijmel lief
Velerlei zijn de betuigingen, waarmee
inenschcu elkaar hun gevoelens doen ken-
pen. Deftig, hartstochtelijk, hoogdravend.
Maar geen van allen is zoo innig van toon
als het Sinterklaasvers. Slechts algeheele
vertrouwelijkheid durft speelsch zijn cn
schalkscli. Slechts echte liefde waagt liet
tot dc kleine gebreken en dwaasheden van
dc wederpartij door tc dringen cn daarmee
beminnelijk den draak te steken. Slechts
hartelijke omgang kent de kwetsbare plak
jes en dc gevaarlijke hoekjes, waarop het
Sinterklaasvers met zijn toespelingen duidt.
Dit schijnbaar malle en flauwe gerijmel
is het runenschrift van dc liefde. Voor den
oningewijde onleesbaar, voor den ingewijde
een nadrukkelijke boodschap. In den
stroom van slordig gestelde en achteloos
afgescheurde papiertjes, waaronder de huis
kamers heden worden bedolven, breekt zich
de genegenheid baan, welke gezinnen en
vrienden verbindt. Een sneeuwval van har
telijkheid dwarrelt met deze verzen den
schoorsteen binnen, die voor het Sinter
klaasgeheimenis openstaat.
Dc Bijbel beschrijft het aardScli paradijs
als een toestand, waarin al de zonen en
dochteren der menschen profeet zullen we
zen. De dag, waarop alle zonen en dochte
ren der menschen dichters zijn, komt dien
idealen toestand nabij. Want de drijfveer
f »t dit onkunstige dichterschap is de harte
lijkheid. Op Sinterklaasavond zijn wij allen
dichters geworden, dienaren, wel niet van
de kunst, maar van de hartelijkheid.
Een vleug van genegenheid dwarrelt in
papieren gerijmel over de aarde. Als
sneeuw zal ook deze witte wade wegsmel
ten. Onbestendig zijn ook liefde en vriend
schap. Aan vergankelijkheid herinnert alles
aan het einde van het jaar.
Want duurzaam is het Sinterklaasvers
niet. Het is geen belijdenis, geen liefdesver
klaring, geen belofte van' trouw. Het is
slechts een luchtige groet, een vluchtige
streeling, een terloopsche attentie. Maar de
voorbijgaande dingen zijn soms het dier
baarst. Als dc pijl van een vuurwerk schiet
het Sinterklaasvers omhoog, één oogenblik
het duister van onze tobbende aarde ver
lichtend met de herinnering aan het. kost
baarste wat wij bezitten- de hartelijkheid.
(Nadruk verboden1.
mu Ük® tësLsfc/ IraÉI m SS Mfl IÜ reLJP .«r ru. per da* aj voo^iaiier?'erai tinea
.Telo. 1211.
LANGESTRAAT Tel. 341
ALLE VAKKLEED1NG
Laboratorium jassen, Doktersjassen
Over-aits, Magazijnjassen
Bakkerskielen en Broeken,
Slagersjassen, etc.
Het ingenieursproccs te Mos
kou. Fransche en Engelsche
protesten.
Sinds eenigen "tijd wordt ic Moskou een
opzienbarend proces gehouden tegen dc z.g.
industricolc partij, een organisatie van
technische specialisten, wien voor de voe
ten wordt geworpen, dal zij zich aan eco
nomische. contra-revolutie hebben schuldig
gemaakt cn door een sabotage op groote
schaal gepoogd hebben do politieke en eco
nomische weerbaarheid der unie van sov
jetrepublieken te ondermijnen De arme
drommels, die thans terecht stan.n, hebben
uitvoerige bekentenissen afgelegd, klaar
blijkelijk mi dc hoop, dat zij op deze wijze
nog aan den dood door den kogel zullen
ontkomen. Dat >:ij terecht zullen worden
gesteld, i-i geenszins denkbeeldig en ver
scheidene arbeidersgroepen in Rusland
cischen dan ook in opgewonden moties, dat
de "samenzweerders een kopje kleiner zul
len worden gemaakt. Nu, een menschcnle-
ven lelt in den heilstaat niet veel.
Van verschillende zijde is er de aandacht
op gevestigd, dat dc aanklacht tegen de sa
menzweerders op een vei- van onberispelij
ke wijze in elkaar is gezet en dat daarin
ook personen worden genoemd, die de sov
jets nog steeds in hel land der levenden
wanen, maar die onderlusschen. reeds zijn
gestorven. Men kan dan ock wel aannemen,
dat de aanklacht op flinke w'ij/.e mei leu
gens gelardeerd.
Hel heeft in dén loop van net proces ook
de aandacht getrokken, dat verschillende
est-EuJ opeeschc mogendheden ervan be
scliuldigd wórden een inlerventiepolilick te
hebben willen voeren'. Met name worden
Engeland en vooral Frankrijk genoemd cn
ook dc generale staf van laatstgenoemd
land komt er slecht af. Wij weten niet wat
daarvan aan is; iit beginsel zijn genoemde
landen best in slaat tc doen, waarvan de
Russen hen betichten, maar inmiddels is
liet ook zeer goed mogelijk, dat de sovjet-
autoriteiten maar wat v erzinnen en op het
oogenblik zoo'n opzienbarend proces ensce-
nécrcn om de gedachten dér Russische be
volking af tc leiden van hetgeen er gebeurt
in haar land zelf, waar dc overheden met
eikaar voortdurend overhoop leggen.
Engeland heeft inmiddels reeds te Mos
kou tegen dc beschuldigingen verzet aangc-
teekend, maar de oppositie verwijt den mi
nister van buiteiilaiidéiche zaken, Hender
son, dat hij hier erg mee heeft getreuzeld.
Inderdaad heeft Frankrijk reeds op 11 Nov.
geprotesteerd tegen clen „laster van den
Russischcn officier van justitie, maar hier
bij moet in aanmerking worden genomen,
dat in de aanklacht vooral Frankrijk een
rol is toebedeeld bij de z.g. militaire samen
zwering legen Rusland, terwijl Engeland
slechts een bijrol speelde, hierin beslaan
de, dat deze mogendheid vertegenwoor
digd was in de z.g. internationale commis
sie ter voorbereiding van een militair in
grijpen. Ondertussclien heeft Engeland, zoo
als boven werd opgemerkt, te Moskou zijn
bezwaren kenbaar gemaakt, omdat de bei
de laatste regeeringen, die van Macdonald
en Baldwin, worden voorgesteld als gou
vernementen, samenzwerend tegen Rus
land.
Voor minister Henderson is de zaak niet
al te aangenaam, temeer niet, daar vrijwel
iedere Wesl-Furopecschc mogendheid de
Frankfurter Zèitung vestigde er gisteren
nog de aandacht op inzake dc politiek
tegenover Rusland een slecht geweten
heeft. De regeeringen toch mogen zich bin
nen het kader van haar diplomatieke
betrekkingen nog zoo netjes gedragen, niet
temin bestaan er in elk land nog steeds
amateur-diplomaten, kopstukken uit hel
bedrijfsleven en vooral generaals, die graag
kokeltecrcn met een anti-bolsjew istisehen
veldtocht. Dit is echter heel iets anders
dan een samenzwering tusschen dc af
zonderlijke staten.
Nu schijnt evenwel de Russische offi
cier van justitie dit maal een leelijke on
handigheid te hebben begaan, want de cor
respondent van de Times te Riga heeft een
poosje geleden reeds kunnen vaststellen,
dat de in de aanklacht genoemde man. die
in 19*27 zou hebben onderhandeld tusschen
de samenzweerders en Poincaré, reeds in
1924 is gestorven. Het schijnt, dat nog meer
van deze „vergissingen" zijn begaan en
daarom doe men er goed aan de Rassische
beweringen met een korreltje zout op te
vatten.
Zij villen het kabinel*Brünin$
ten val brengen
Berlijn, 2 Dcc. De n&tionaal-sociulisti
sche fractie van den rijksdag heeft ccn voor
stel ingediend, waarin onmiddellijke ophef
fing van dc door de rijksregeering uitge
vaardigde noodverordening inzake het eco
nomische leven en dc financiën d.d. 1 Dcc.
1930 gcëischt wordt.
Bovendien hebben do nalionaal-socialistcn
het volgende voorstel ingediend:
Om de grond wettige voorwaarden voor
de werkzaamheden van het rijkskabinet
Burning tc verzekeren en het eindelijk den
rechlmatigcn grondslag van zijn bstaan tc
verschaffen, spreekt de rijksdag, overgaan
de tot do orde van Jen dag. ton aanzien var»
allo andere moties, verklaringen en voorstel
len, betreffende dc legenwoordirijksre
geering zijn vertrouwen .uit in liet kabinet-
Briining.
De fractie heeft levens besloten de vol
gende voorstellen bij den rijksdag in te die
nen: de ijksregeoring krijgt opdracht on
verwij lrl door nota's aan dc tribuut-mogend -
heden mede te deelen, dat Duitschland de
herziening van het verdrag van Versailles
cn de daaruit voorlvloéicnUe laste'» eischt;
onverwijld door officie use nota's aan alle
mogendheden mede te deelen, dat het Duit
scltc volk dc hun in het verdrag van Ver
sa dies afgeperste bekentenis der schuld
aan den wereldoorlog formeel herroept; on
verwijld den rijksdag een ontwerp voor te
leggen over de door dc landen tegenover
het rijk ingediende of nog te verwachten
vergoedmgèeischcn.
Omtrent de nalionaal-socialislisehe motie
meldt de Berlijnsche Correspondent van Het
Vaderland d.d. 2 dezer:
Met het duidelijke doel te trachten de
rijksregeering ten val te brengen, hebben
heden de nctonaal-socialisten in den rijks
dag een motie van vertrouwen in de rijks
regeering ingediend. Ze speculeeren er ver
moedelijk op, dat ile sociaal-democraten
tegen een dergelijke motie zullen stemmen.
Zij zullen hunnerzijds hetzelfde doen cn zou
men rnet behulp van de overige oppositie
partijen een meerderheid tegen de regeering
hebben. De sociaal-democraten zullen zich
echter vermoedelijk niet laten bewegen een
dergelijke manoeuvre mede tc maken Ze
bobben reeds in de laatste dagen herhaal
delijk te kennen gegeven, clat zij zich hun
houding ten opzichte van de rijksregeering
niet door de nat ionaal-socialisten zullen la
ten voorschrijven.
De beslissing der andere mijn'
werkers nog niet ge--
\-allen
Londen, 2 Dec. De nationale mij uwer
kersconferentie zal 4 December bijeenkomen
De Schotsche gedelegeerden, die heden bo
sloten hebben het weru niet te hervallen,
zullen vragen, dat men hen 'zal ondorsteu
nen in hun verzet tegen het stelsel, volgen»
hetwelk 90 uren arbeid over veertien dagen
door een accoord naar goeddunken verdeeld
kunnen worden, in plaats van streng vast
!e houden aan 7uur per dag. Als de con
ferentie, die zich op 28 Nov. tegen dit stel
sel uitgesproken heeft, daaraan vasthoudt
en de Schotsche mijnwerkers het werk niet
hervat hebben, zullen de andere districten
rpocten overwegen, of zij lot slaking willen
overgaan om den 7/4-urigen werkdag in
geheel Engeland door te voeren.
Nadere berichten uit Londen behelzen, dat
Cook, de voorzitter van den Engelschen
mijnwei kei sbond, verklaard heeft, dat
Schotland in zijn strijd niet alleen galaten
kan worden. Cook zeide voorts, dat een
sympatliicslaking noodzakelijk zal worden
en was van mcening, dat voor hel laatste
de instemming van alle mijnwerkers nooclig
was. Heden /al minister-president Macdo
nald ccn aantal vertegenwoordigers dor
mijnwerkersorganisatie'» ontvangen. Dat de
premier persoonlijk ingrijpt, acht men
in Engeland liet beste.bewijs voor den ernst
van den toestand.
In Schotland worden verder pogingen ge
daan de slaking uit te breiden. De laatste
gedelegeerdenvergadering heeft zich tegen
de overeenkomst op de basis van DO arbeids
uren iri li dagen verzet.
De mogelijkheid van. deze werk tijde nrege
ling is door een conservatief amendement
in de niéuwekolenwet vastgelegd.
HET TRAMCONFLICT IN CHEMNITZ.
C li e m n i t z, 3 Dec Hedenmorgen te 8
uur heeft men te Chemnitz in beperkte
mate den tramdienst herval. Het aantal
trambeambten, clat zich weer aanmeeldt,
schijnt grootier te zijn dan gisteren. Van de
zijde der tramdirectie wordt medegedeeld,
dat de aangekondigde ontslagen onverbid
delijk zullen worden uitgevoerd.
II
Incassokosten, tijdverlies en
moeite vermijden, door ons
te machtigen, uw abonne
mentsgelden automatisch en
zonder kosten van uw giro
rekening af te schrijven.
U behoeft daartoe slechts een
machtigingsformulier in te
vullen, dal wij u met genoe
gen zenden.
Hel spreekt vanzelf, dat Af
machtiging vervalt lij de op
zegging van hel abonnement.
Mogett wij u zulk een formu
lier zenden?
Ook ons maakt u hel daar
mee gemakkelijker.
Vriendelijk dank!
Adro. Amersf. Dagblad
Een v erbod om in Opper'Silezie
te betoogen.
O p p e 1 u, 2 Dcc. (V.D). De regecringspre-
sident van Oppeln heeft een proclamatie
uitgevaardigd, waarin gewezen wordt op df
onrust, die de gebeurtenissen van dc laatste
maanden in brce.de kringen der bevolking
van opper-Silezio heeft gewekt. Do onrust
der bevolking en de spanning tusschen de
verschillende politieke partijen wordt nog
verscherpl, wanneer door eenige der poli
tieke organisaties demonstraties of vergade
ringen in de open, lucht worden gehouden
die onder deze omstandigheden zelfs een
direct gevaar voor de openbare veiligheid
bcteekcncn. In verband hiermede en over
eénkomstig het landsrecht en de rijksgrond
wet worden met ingang van heden en tot
nader aankondiging alle vergaderingen in
dc open lucht, optochten en betoogingen in
het gebied van hel regeeringsdistricOppeln
(Opper-SRezic) verboden.
Berlijn, 2 Dec. (V.D). De rijksdagcom
missie voor buitcnlandsehe zaken heeft zich
heden beziggehouden met de gebeurtenissen
in Polen.
In een resolutie van de Duitsclie volks
partij, het centrum en de Beiersche volks
partij, geamendeerd door de Duitsch natio
nalen, spreekt de commissie haar veront
waardiging uit over de terroristische daden
die met voorbijzien van rechten cn verdra
gen, bij de jongste verkiezingen tegenover
de Duitsche minderheden aldaar zijn be
gaan. Van de rijksregeering worden maat
regelen verwacht, die de Polen tot verandc
ring van hun gedragslij1» zullen dwingen cn
die tevens zullen leiden tot bestraffing der
schuldigen en het uitkecren van schadever
goeding aan de gedupeerde minderheden.
Een voorstel, om een grenswacht, bestaan
de uit 100.000 werkloozen, op te stellen te
gen Polen, werd afgewezen.
PROF. EINSTEIN NAAR AMERIKA.
Antwerpc n, 3 Dcc. (V.D). Professor
Albert Einstein is gisteren aan boord van
het s.s. Belgenland naar de Vereenigde Sta
ten vertrokken, waar hij eenige maanden
in Californië gaat doorbrengen.
Hij wordt vergezeld door zijn vrouw,'een
assistent en een secretaris.
WEERBERICiZT
Hoogste Barometerstand:
775.1 te Wccnen.
Laagste Barometerstand:
73S.0 te AKureyri.
Verwachting:
Zwakke tot matige, O. tot
wind, helder tot licht be
wolkt, droog weer, lichte tot
matige vorst des nachts, over
dag iets kouder.
Langestraat 49-51 -- Tel. 190
ST. NICOLAAS
Zoekt U nog iets?
Voor Dame of Meisje
En U weet niet wat?
Even naar LUYCX
U slaagt naar wensch.
Te Genève maakt men met de
ontwapening geen ernst.
De commissie voor builcivlandscbc zaken
uit den Duitschen rijksdag nam Dinsdag
resoluties aan, ingediend clpor Duitsch -na*
tibfialen, nationaal-sociulislen en landvolk-
partij. waarin de regeering verzocht wordt
dé ratificatie van het Duiisch-Poolsch liqhi-
daticvcrdrag niet te voltooien en alle com
mercieelc besprekingen met Polon af te
breken.
Ten slotte nam- de commissie nog ecu
nat.-socialistische resolutie aan. waarin di»
rijksregeering verzocht wordt om op grónd
van de door den vertegenwoordiger der
Duitsclie republiek geconstateerde weige
ring van het mcerénUéel der deelnemer»
aan de bijeenkomst der voorbereidende ont-
wapeingscommissic oiri hun ontwapening--
plichten na ie kómen, de Duitsclie delegatie
onverwijld uit Geneve terug te roepen en
aldaar een waarnemer te stationneeren.
COMMUNISTISCHE RADIOPROPA-
GANDA DOOR MOSKOU.
Lgnden, 2 Dcc. (II. N.) In het Lager
huis is gisteren geklaagd over de commu
nistische propaganda, welke door het ra
diostation tc Moskou in het F.ngelsch wordt
uitgezonden cn een sterk anti-Engelsch ka
rakter draagt. Een conservatief lid vestigde
er de aandacht van Henderson op, dat ver
leden week Dinsdag een dergelijke uitzen
ding heeft plaats gehad en ook voor van
daag een dergelijke uitzending aangekon
digd is. Een conservatief blad merkt naar
aanleiding hiervan op, dat protesten niets
zullen baten en het eenige afdoende mid
del is, den Moskouschen zender door Da-
ventry te laten overstemmen cn storen.
DE VERMOEDELIJKE OOSTENRIJKSCHE
MINISTERSLIJST.
Het conflict bijgelegd.
W e e n c 11, 3 Dec. (V.D.). In dc hedenmid
dag gehouden conferentie heelt de Land-
bond zijn voorstel van gisteren, betreffende
het afscheiden van de agenten van den Vei
ligheidsdienst van het ministerie van Bin
nenlandsche Zaken, teruggenomen.
Het Schober-biók beeft verklaard, dat liet
met deze beslissing accoord gaat. Te onge
veer zes uur hedenavond was zonder groote
moeilijkheden de navolgende regeering tot
stand gekomen, welke vermoedelijk defini
tief zal zijn:
Bondskanselier: dr. En der.
Vice-kansclier en Buitcnlandsehe Zaken:
dr. Schober (Nat. Econ. Blok).
Binnenlandsche Zaken: Winkler (Land-
bond).
Justitie. Dr. Schörff (Nat. Econ. Blok).
Landbouw: Thaler (Chr. Soc.).
Financiën: Dr. Juch.
Onderwijs: Czerrnak (Chr. Soc.).
Leger: Vaugoin (Chr. Soc.).
De bezetting van de portefeuille voor So
ciale Aangelegenheden is nog niet bekend
De kans bestaat, dat hiervoor een niet-par-
lementaricr zal worden benoemd.
EEN MÏLLIOEN VQOR DE WERKLOOZEN.
New York, 3 Dec. A D.}, Do familie
Rockefeller heeft een millioen Dollar be
schikbaar gesteld voor de hu lp vér 1 ceiling
i aan de werklooztn.
