WAARVOOR AMICITIA ZAL RUIMEN
AH EPSFOÖEOTSCIH DAGBLAD
Behoefte aan een groot gebouw
Het Interieur van liet gefoomw
Zaterdag 6 December 1930
29e Jaargang No 136
ER MOET EEN GEZELLIG
CENTRUM KOMEN
Van het thans zoo verbrokkelde
terrein is veel te maken
EEN GEMEENTEBELANG
OP HET SPEL
OF PFMi ANDFP
Exploitatie-begrooiing opgemaakt
aan de hand van gegevens uit
andere plaatsen
Een van de allerbelangrijkste vragen is
natuurlijk wie moet deze zaak financie
ren, de gemeente of een aantal particulie
ren. Men zal zéér terecht vragen of de
financieele positie van onze gemeente van
dien aard is, dat het gemeentebestuur even
tueel het op zich nemen van de financiering
dezer zaak kan verantwoorden.
Wij hebben ons, teneinde hierover meer
bizonderheden te kunnen publiceeren, ge
wend tot den secretaris der gevormde com
binatie, Mr. A. E. Th. Kooien, die hierom
trent het volgonde mededeelde
Eenige ingezetenen zullen een bedrag van
30,000.bijeen moeten brengen, niet om
er direct rente van te ontvangen, doch al
leen als daad van burgerzin. Met deze der
tig mille als grondkapitaal zal een stich
ting worden opgericht, die een leening van
250.000.zal sluiten. Nu wordt van de
gemeente alléén gevraagd de rente en af
lossing te garandeeren, waartegenover de
vrijkomende grond, ter waarde van 50 a
60 000.aan haar om niet zal worden
afgestaan.
Men zal zich echter afvragen: is er zeker
heid, dat de exploitatie van het gebouw loo-
nend is. De combinatie, die de plannen heeft
opgesteld, heeft echter eerst nauwkeurig
nagegaan hoe de exploitatiebegroting voor
soortgelijke gebouwen in Breda, Nijmegen,
Zeist en Baarn, benevens van het huidige
Amicitia was en aan de hand daarvan die
voor het nieuw te stichten gebouw opge
maakt.
Aangenomen kan dus worden, dat de
exploitatie met ernst bekeken is, in de ver
wachting, dat het Amersfoortsche publiek,
zoowel hoog als laag, zal meewerken.
Dc stichting zal zich voorloopfg alleen
met het onderhoud van het gebouw bezig
houden. De sociëteit Amicitia zal een zaal
voor haar huren, terwijl dc groote zaal ver
huurd zal worden aan congressen tegen den
kostprijs, teneinde haar meer in trek te,
brengen bij de groote organisaties. Is dc
congreszaal verhuurd, dan komen daar im
mers de inkomsten van de garderobe en het
buffet nog bij, zoodat men daaraan een niet
onbelangrijke post heeft.
De schouwburgvoorstellingcn en andere
vermakelijkheden zullen georganiseerd wor
den door een aparte verccniging, die de zaal
huurt. Een groot deel der eventueel te ma
ken winst zal aan de volksvoorstellingen ten
goede komen, aangezien men wil geraken
tot het geven van goede volksvoorstellingen.
Een ander punt, dat bij deze kwestie niet
uit het oog mag worden verloren, is- het feit,
dat per 1 Mei a.s. de belasting aanmerke
lijk lager zal worden in onze gemeente, als
gevolg van dc invoering der gemeentefonds-
belasting, die op haar beurt weer een gevolg
is van de nieuwe wet op de finantiecle ver
houding tusschen Rijk en gemeenten.
Hierdoor wordt het bezwaar om zich te
dezer stede te vestigen, belangrijk kleiner.
Zij, die dus hier hun woonplaats kiezen,
zullen door do aanwezigheid van een goed
geoutilleerd congres- en concertgebouw, niet
naar Amsterdam of Utrecht behoeven te
gaan om een goed tooneelstuk te zien of
concert bij te wonen. De vereenigingen, die
in het algemeen belang werken, zooals de
Kunstkring en het Nut, zullen zich op een
broeden basis kunnen bewegen en ook de
minder gesitueerde kringen tot zich kun
nen trekken. De zaal wordt ingericht voor
S00 zitplaatsen, hetwelk toelaat dat go-
noemde vereenigingen v^el meer doen kun*
nen bij dalende oontributia,
k«t twniB «colt zei den indien bovenstaand plan van Ir. L. B. Huygen wordt uitgevoerd. Men si«t wet et van
lïï» ïhane no verbrokkelde terrein gemaakt kan worden.
Voor-aanzicht van het nieuwe congresgebouw, (lat entworpen is door de architecten
Jan en Theo Stuiv inga uit Zeist.
Men moet niet kunnen zeggen,
dat Amersfoort buiten zijn
omstreken niets meer
heeft.
Amersfoort, dat zich zoo gaarne een pro
vinciaal intellectueel centrum noemt, zal
aan haar bestaande cn toekomstige be.vo-
ners op meer populaire wijze wat meer kun
nen bieden cn zoo komen wij vanzelf op de
aantrekkelijkheid der gemeente voor hen,
die zich buiten de groote steden wenschen
te vestigen. Plaatsen zooals Bussum, Hil
versum, Baarn, Wassenaar en Bldomendaa'
blijven altijd „suburbs", d. w. z. zij bezitten
een nietige eigen bevolking tegenover een
zeer omvangrijken kring van lieden, die
elders niet alleen werkzaam, zijn, maar daar
ook hun ontspannins zoeken. Gemeenten
zooals Nijmegen, Arnhem, 's Hcrtogcnboscn
cn Breda zijn van een geheel ander karak
ter: men gevoelt er zich meer met elkander
één cn dit is van niet onbelangrijken invloed
op hen, die zich komen vestigen alleen om
te wonen. Van deze lieden moet toch straks
een aanzienlijk deel van het accres der ge
meentelijke inkomsten kernen bij dalend be
lastingpercentage. Zulke lieden moeten zich
hier „wel" gevoelen cn moeten niet steeds
kunnen zeggen, dat er in Amersfoort hui
ten de mopic omstreken dan ook heelcmaal
niets bestaat. Wij moeien niet vergeten, dal
Amersfoort een der weinige steden is, die
geen centrum hebben. Er is géén gezellige
marktplaats, zooals bijv. De'.ft en Den Bosch
bezitten, er is geen belangrijk plain, waar
het steeds vroolijk is. Behalve de alleronge
lukkigst gelegen toren bestaat er ook geen
enkel gebouw als middelpunt, zooals een
aadhuis te Middelburg, een abdij aldaar, of
een rustig aandoende gezellige winkelstraat.
Al deze voordcelen kan men in Amersfoort
niet in grooten omvang scheppen, maar wèl
zal het mogelijk zijn cm met behulp van
het terrein van Amicitia te geraken tot een
klein gezellig centrum, bestaande uit een
aangenaam gebouw, \vnaraan men steeds
duurzame, aangename herinneringen heeft
wegens het daar gonotenc. Ter weerszijde
daarvan een korte winkelgalerij, waar hei
rustig is te midden van de overvolle stad,
zoodat men daar geen hinder heeft van
voertuigen. Men kan er even op adem ko
men; met elkander afspreken, terwijl men
er tevens kan wachten op dc vervoerinidde:
len.
liet front, dat geheel op don zonkant ge-
iegen is, zal altijd prettig en warm aandoen;
de dikke boomen van t Laantje zullon er
met de beek en de twee bruggen groote
charme aan vcrlcenen. In één woord: wij
krijgen daar een kleine „hummel"', zooals
wij die vooral in Duitschland kennen jn de
kleine badplaatsen,
Mon bezie thans het hierbij afgedrukte
situatie-plan van ir. Huygen, dat een dui
delijk beeld geeft van iietgecn men van het
thans zoo verbrokkelde cn schijnbaar kleine
terrein kan maken. De sociëteit Amicitia
heeft eeuwigdurend recht van erfpacht op
dit terrein; vroeg of iaat zal de gemeente
hier toch moeten ingrijpen, temeer met het
oog op de plannen voor de doorbraak naar
de Hellestraat. De situatie, waarin de ge
meente thans verkeort,. is niet benijdens
waardig, aangezien rpen de eeuwigdurende
erfpacht wel eens heel duur zou moeten af-
koopen. Het plan-Huygen baseert nu op
een vrijwillige geste zoowel van de zijde
van Amicitia als van een aantal beter ge
situeerde ingezetenen om dit terrein voor
het middelste gedeelte te bebouwen met het
gebouw en het ovcriee gedeelte in vollen
eigendom over te dragen aan de gemeente.
Daartegenover komt in ruil de garantie van
een leening. Zonder twijfel zal de gemeen
teraad goed doen deze kansen goed te over-,
wegen.
SITUATIE PLAN ONTWERP HUU6EH
VOOR SCHOUWBURGZAAL MET WIMREIOALERJ.
die voor de exploitatie van het nieuwe ge
bouw een niet geringe beteekenis hebben.
Men weet bij dc opzet reeds, dat men twee
groote vereenigingen een dienst bewijst
cn... dat ook het verhuren der groote zaal
aan deze vereenigingen een goed bedrag
binnen komt.
Een andere belangrijke factor is, dat men
door dc stichting van het nieuwe gebouw
de gelegenheid openstelt tot het geven van
tooneelvoorstellingen, welke tot heden om
technische redenen alhier onmogelijk wa
ren. Men dient hier dus ook de kunst, men
helpt hierdoor de cultureele ontwikkeling
van onze ingezetenen vergrooten.
Het groote plan is van Ir. L. B. Huygen
alhier, terwijl het gebouw is ontworpen
door de architecten Jan en Theo Stuivinga,
uit Zeist, die ook dc concertzaal Figi aldaar
hebben gebouwd. Dc ervaringen, in Z<ust op
gedaan, zullen den houw van de nieuwe
schepping alhier natuurlijk ten goede ko-
men. De gebreken welke in Zeist nog aan
het licht zijn gekomen, zullen hier dus ach-
terwegc blijven
Het college van Burgemeester en Wethou-
dors is door de gevormde combinatie voort
durend op de hoogte gehouden van de plan
nen. Zij zijn dus reeds geheel ingewijd,
evenals de betrokken gemeenteambtenaar.
Het request, dat wij Donderdag j.l. in ex-
tenso hebben gepubliceerd, zal in de komen
de raadsvergadering op Dinsdag a.s. wel in
hunden van B. en W. worden gesteld om
prae-advies. Het college heeft dus vóór de
daarop «volgende raads\ergadering gelegen
licid het praca-dvies samen te stellen, zoo
dat aangenomen mag worden, dat in de
raadsvergadering na 9 December de beslis
sing in deze kwestie zal vallen.
De raad overwege dus goed, dat hier een
groot belang voor de gemeente op het spel
staat endat dc financieele lasten voor
de gemeente zeer gering zullen zijn, aange
zien hier alles aan het particulier initiatief
is overgelaten en hier niet wordt gevraagd
het voteeren van bouwsommen.
DSOAMC OWOHD r-LTVÏ-A
Amersfoort, tweede stad in ons gewest,
stad met mooie-centrale ligging en schoone
omgeving, mag zij achterblijven bij plaat
sen als Zeist en Baarn? Neen!
Thans is de gelegenheid er om datgene
In het leven te roepen, wat vele vreemde
lingen zal trekken, een gelegenheid die zich,
indien de plannen nü niet worden aanvaard
door den gemeenteraad, de eerste tien 4
twintig jaar niet meer zal voorloen. Want,
zooals men Donderdag j.l. in het request
heeft kunnen lezen, het bestuur van Ami
citia zal, indien vóór 1 Januari 1931 niet
gunstig over de plannen is beschikt, verder
zijn medewerking onthouden, aangezien het
dan zelf tot een verbouwing zal overgaan.
Een ver bouwing, doch dit is slechts een
kleine verbetering, welke toch niet een af
doende zal blijken te zijn.
Hebben wij hierboven gewezen op het
feit, dat een grootere congreszaal gelegen
heid zaJ bicden tot het houden van congres
sen en bijeenkomsten welke tot heden niet
te dezer stede mogelijk waren, thans willen
wij de aandacht vestigen op het geven van
concerten cn uitvoeringen.
De Amersfoortsche kunstkring kan mo
menteel zijn ledental niet uitbreiden om
dat... do beschikbare zaalruimtc dan niet
meer voldoende is. Het departement Amers
foort van 't Nut moet vaak twee zelfde uit
voeringen gt-vcn, om alle leden in dc gele
genheid te stellen het gebodene te gaan
zien! Dit zijn dus twee belangrijke punten,
Het gebouw staat in het midden; dc boido
winkelgalerijen worden eerst later door de
gemeente verkaveld en als bouwgronden
uitgegeven. Hiermede houdt ook verband
het scheppen van een klein autopark en dc
verkeerslijnen naar en rondom het gebouw,
zooals wij ze in afbeelding geven. Aan de
voorzijde komt alleen voetverkeer. Het ge
bouw zélf, dat dus nu alle aandacht vraagi,
bestaat in hoofdzaak uit een groote zaal met
S00 zitplaatsen, waarvan de grootste helft
zich 4 parterre en de kleinste helft zich op
het balcon bevinden. Het tooneel heeft een
grootte van 12 X 14 meter en is ingericht
voor op- cn neergaande coulissen.
De orkestruimte is groot genoeg voor een
behoorlijk strijkorkest.
De beste plaatsen bevinden zich boven in
aansluiting aan een gezelligen wandelfoyer.
Beneden-vóór wordt een societeitszaal ver
huurd aan het tegenwoordige Amicitia, ter
wijl zich daarboven een kleine concert- of
vergaderzaal bevindt, ruimte biedend aan
circa 200 personen.
De voetgangers bereiken de entree-hall en
garderobes aan de voorzijde; de voertuigen
daarentegen rijden aan den zijkant voor.
Het verkeer is op deze wijze uitstekend gc
regeld.
De later te bouwen winkels bezitten het
voordeei van een rustige étalagezijde en
van een aan do straat grenzende achterpui
Het zullen dus steeds zeer waardevolle per-
ceclen zijn, die uitnemend voor het doel
geschikt zullen blijken.
Indien de plannen er nu niet
doorkomen, zyn zij de eerste
tien a twintig jaar van
de baan
Velen zullen ongetwijfeld met groote be
langstelling en met niet minder groote
vreugde hebben vernomen, dat de plannen
voor de oprichting van een nieuw congres
gebouw in de plaats van het bestaande ge
bouw Amicitia, thans zóó ver zijn gevor
derd, dat de gevormde combinatie, die deze
plannen wil verwezenlijken, zich in een
adres tot onzen gemeenteraad heeft gericht
met het verzoek om hun streven te steunen.
Het feit, dat de plannen in een zoodanig
stadium zijn gekomen, dat onze vroede va
deren zich vóór of tegen een nieuw congres
gebouw hebben uit te spreken, is op zich
zelf reeds belangrijk genoeg, om op deze
plaats nog eens nader onder dc loupe te
worden genomen.
Immers, men zal vragen waarom het voor
onze gemeente noodig is een zoo groot ge
bouw te doen verrijzen, men zal zeggen
„wij zijn er toch altijd gekomen, waarom is
het thans bestaande nu ineens onvoldoen
de".
Neen lezer, wij moeten de zaak niet in
een al te erg verband bezien, wij moeten
vooruit zien, het algemeen belang ervan
beschouwen en het belang van onze ge
meente in de eerste plaats voor oogen stel
len.
Wanneer een groote organisatie een jaar-
lijksch congres wil houden in onze gemeen
te kan dit niet doorgaan omdat... er geen
goede vergaderzaal is. De Maatschappij ter
bevordering der Geneeskunde, de verschil
lende groote werknemersorganisaties, enz.,
enz., zij zijn allen genoodzaakt in een an
dere plaats dan Amersfoort hun jaarlijksche
vergaderingen te houden. Dit heeft tot ge
volg, dat restaurants, hotels, de midden
stand het bezoek missen van allen, die
deze congressen bijwonen.
