89 MENSCHENLEVENS VERLOREN
AMEDSFOOKTSCH DAGBLAD
BUDTElMLMilD
DE FIJNSTE ZEEÜWSCHE OESTERS
ALLEEN in Glastra's Vischhandel
Zaterdag 20 December 1930
29e Jaargang No. 148
DERDE BLAD
HET MILITAIR CONTINGENT
IN BELGIE
Hevig tumult in de kamer
GEEN NIEUWS VAN 'T
WESTELIJK FRONT
HET CONGRES ZWICHT
VOOR HOOVER
IN DUITSCHLAND DREIGT
EEN BANKSTAKING
BIJ DE DOOD VAN GEZANT
RAUSCHER
TERUGKEER VAN DE RUST
IN SPANJE
„IMPERIAL"
Utrechtschestraat 40 - Telefoon 92
Mogen op geen Feesttafel ontbreken!
ir Tijdig bestellen! -et
MEN KAN NOG ALLES
VERWACHTEN
De Merapi in werking
REVOLUTIE VAN EEN
HALF UUR
-DE EEM LANDER"
Ward Hermans oefent felle
kritiek.
draaien, aangezien deze eer. misleidende
voorstelling gaf van het studentenleven,
vooral in deii tegen»oordigcn tijd, nu ook
de studenten zoozeer onder den nood der
lijden te lijden hebben, l'oen de vertooning
toch doorging, begonnen de studenten van
de technische hoogeschool. die r.eev talrijk
opgekomen waren, levendig te protesteeren
bij allo tooncelen. waardoor zij zich belee-
diud achtten, zoodat do voorstelling her
haaldelijk onderbroken moest worden en
ten sle-te de politie ontboden word, die de
zaal ontruimde, waarbij ook rake klappen
met den gummistok uitgedoeli werden. Te
gen talrijke studenten werd proces-verbaal
opgemaakt Op straat bleef het nog gerui-
men tijd onrustig, daar overal groepen van
studenten aan hun verontwaardiging lucht
gaven.
Dc correspondent van het Vaderland 1c
Brussel rneldt:
Donderdagmiddag, bij de behandeling in
de Kamer van het ieder jaar terugkeerende
wetsvoorstel tot bepaling van het militair
contingent, dat voor 1931 van G5.000 op
f>2.000 is teruggebracht, kwam het tot hef
tige incidenten. Dc VJaamscho nationalist
Ward Hermans, die het eerst het woord
voerde, constateerde, dat België er ver van
af is te ontwapenen en maar 10.000 solda
ten minder heeft dan Duitschland met zijn
open grenzen, om vervolgens te betoogen,
dat de militaire politiek van Jaspar, Hy-
ïnans en do Brocqueville aan den Belgi
schen naam in het buitenland veel afbreuk
doet Door hei geheime militaire accoord
mei Frankrijk, zcide spr., werden wij in alle
opzichten aan dc Fransche militaire politiek
gebonden. Deze politiek weigeren wij te
steunen, ook omdat de Vlamingen in het
leger nog altijd als minderwaardig worden
behandeld.
De Waalsche soc.-democraat Ernest
wenschte van den minister inlichtingen te
bekomen omtrent diens leger- cn vesting-
plannen, waarop de minister van landsver
dediging De Brocqueville zeiclc, zeer ver
wonderd te zijn, eon socialist, die vroeger
in de jaren 1919, 1920 en 1921 telkens een
militair contingent van ongeveer 100.000
man goedkeurde, dergelijke vragen nu te
hooreri stellen. Op de redevoering van hen,
die Bclgiè verraden, hiermede doelende op
de Vlaamsche nationalisten, zeide de minis
ter, zal ik geen antwoord geven. Deze
woorden werden door sómmige liberalen
en katholieke conservatieven luide toege
juicht, maar Ward Hermans vroeg het
woord voor een persoonlijk feit. Onder het
geschreeuw en gejoel van een aantal Ka
merleden zeide hij: Uw gèFöejvevenmin als
uw laster, zullen mij beletten te antwoor
den; op cl$n 1 fiatsten uitval van. den. minis
ter van Landsverdediging zullen wij bij
de bespreking van zijh begrooting, met zijn
eigen woorden bewijzen, dat hij hier van
daag, inzake het Fransch-Belgisch militair
verdrag, het tegendeel van dc waarheid
heeft gezegd. Voor ons geldt dc liefde tot
ons volk boven al het andere.
ITet kabaal groeide nu aan tot een ge
weldig lawaai. Dc Waalsche katholieke
Kamerleden de Burlet cn Delacolette
schreeuwden zoo liard zij konden: Gooi
hem buiten, ga naar Nederland, verrader!
De Burlet en Delacolette liepen op Her
mans toe, maar de andere Vlaamsch-natio-
nalistische Kamerleden maakten zich gereed
om hun collega metterdaad te verdedigen.
De quaestoren cn zaalwachters kwamen
toeloopcn. Vuisten gingen in dc hoogte.
Het geroep en getier werd oorverdoovend.
Toen de Kamerleden op het punt stonden
werkelijk te. vechten,"'schorste de voorzitter
de. vergadering. Zoowel do perstribune als
de publieke tribune werd ontruimd, maar
het duurde wel een kwartier, voor de Ka
mer weer eenigszins tot bedaren was ge
komen en de debatten konden worden her
vat. Laat in den middag werd het militau
ront'ncent voor 1931 goedgekeurd met 75
-12 stemmen.
Severing verweert zich in
den landdag.
Vijf en veertig millioen dollar
voor de landbouwers
Bezuiniging op oen vioolbouw
In den ITuisischcn landdag heeft minis
ter Severing het woord gevoerd naar aan
leiding van dc Duitsch-nationale motie van
wantrouwen tegen hem. Hij zcide o. a., dat
hij in het geheel niet. gesproken heeft over
de Amerikaansclie versie van de film „lm
Westen nichts Neues".
Dat hij bij do eerste motie van wantrou
wen niet aan het debat heeft deelgenomen,
vindt zijn verklaring in het feit. dat hij een
aanhanger is van het parlementaire stelsel.
Daarom verzet hij zich tegen dc caricatuur
van het parlementarisme, dat in' het. groote
aantal van moties van wantrouwen tot
uiting komt.
De motie berust trouwens op dc onware
bewering, dat ik dc Amcrikaansche versie
van de Remarquc-film geprezen zou hebben,
zeidc spreker.
Het is verder niet waar, dat dc film on
middellijk de verontwaardiging der zooge
naamde nationale kringen heeft gaande ge
maakt. De beide eerste voorstellingen zijn
zonder incident vcrloopen. De herrie is
kunstmatig gemaakt.
Er is niet één procent onder de demon
stranten, die den oorlog gekend en er aan
deelgenomen hebben. Deze film is een hoog
lied op Duitschc kameraadschap cn Duit-
schc dapperheid.
DANZIG GEEFT DEN POLEN GEEN
MEERDERE RECHTEN.
Het antwoord op de Poolsche
nota.
Danzig, 19 Due. (H.N) Dc Danzigerse-
naat heeft vandaag aan den commissaris
van den Volkenbond het antwoord van
Danzig op de Poolsche nota van September
over de rechten van dc Poolsche minder
heid in Danzig overhandigd. Polen ver
langde daarin verschillende rechten, voor
al op het gebied van het onderwijs, do ar
beidsmarkt cn het woningwezen, voor de
Poolsche minderheid in Danzig geëischt.
De senaat verwerpt in zijn antwoord al
deze Poolsche eischen en stelt zich op het
standpunt dat Poolsche onderdanen op
geen andere rechten aanspraak hebben
dan die van eenigen anderen staat.
BERENGUER ZIEK?
Parijs, 18 Dec. (H. N.) Volgens een be
ricl»', van de Information uit Madrid zou
d» Spaansche minister-president Berenguer
ziok zijn en net bed moeten houden. Hij
zou aan een keelontsteking lijden.
STUDENTEN PROTESTEEREN.
Tegen een film, die h.i. een
misleidende voorstelling van
het studentenleven geeft.
Dresden, 19 Dec (H.N.) Te Dresden is
het vanmiddag bij de eerste vertooning
van de film .Ein BunschenRed aus Heidel
berg" in het Ufatheater tot rumoerige be-
loogingen van de zijde der studenten ge
komen. De studenten hadden tevoren de
directie verzocht de film niet t(» laten
N e w-Y o r k, 19 Dec. (H.N.) Dc regccring
von Hoover begint thans in den strijd over
de begrootir.g de overhand op het congres
te krijgen. De commissie van verzoening
der beide huizen heeft na dagenlangcn
strijd het hulpfonds voor de door de droog
te benadeelde landbouwers op 45 millioen
vastgesteld. De senaat had hiervoor 60
millioen uitgetrokken, welk bedrag door
het Huis van afgevaardigden tot S 30 mil
lioen verminderd was. Dit compromis zal
thans vandaag in de plenaire zitting van
len senaat worden aangenomen Het drei
gement, dat anders gedurende do feestda
gen do zittingen zouden moeten voortdu
ren. heeft, klaarblijkelijk een goeden in
vloed gehad en den senaat ook bewogen
zijn houding in zake het crediet van S 116-
rnillioen voor het doen uitvoeren van open
bare werken ter bestrijding van dc werk
loosheid te wijzigen, zoodat het presidium
van den senaat thans besloten heeft de
beperkende bepalingen, welke de senaat
mlangs had aangenomen, te doen verval
len en president Hoover te machtigen, naar
goeddunken over de bc\yilligdc gelden te
beschikken.
De minister van marine, Adam, heeft in
een geheime zitting van de marinccun-
missie van den senaat meegedeeld, dat voor
aanbouw van nieuwe schepen in het vol
gend jaar slechts 88 millioen dollar zal
worden uitgegeven inplaats van 184 mil
lioen, waarop in het programma voor don
nieuwen vlootbouw gerekend was.
B e r 1 ij n, 18 Doc. (V.D.) De bij de loons-
o vereen komst voor de bankbedrijven be
trokken werknemersbonden zijn vandaag
bijeengekomen om hun houding tc bepa
len ten opzichte van het eindresultaat van
de eerste stemming Deze stemming heeft
plaats gehad in alle Berlijnschc bankzaken,
met inbegrip van dc Rcichskrcdilgcsell-
schaft.
Ook bij de Kommcrz- und Privatbank, de
Deutsche Bank, bleek het meerendeel van
het personeel aan dc stemming tc hebben
deelgenomen.
De verwerping van de arbitrale uitspraak
door de organisaties zou door vrijwel alle
bankemployé's zijn goedgekeurd terwijl zich
tevens dc meerderheid van het pei*sonccl
van alle bankbedrijven heeft uitgesproken
voor het nemen \an dc noodige strijdmaat-
regelen.
Wat er verder zal gebeuren, zal afhan
gen van de besprekingen, die morgen plaats
hebben.
DE PRINS VAN WALES.
Londen, 18 Dec.. Do prins jvan Wales
maakt het veel beter. Dc temperatuur is
gedaald.
DE ONTPLOFFING IN DE FABRIEK TE
MANCIOUX.
In 't geheel drie dooden.
P a r ij s, 18 Dcc. (V. D.) Volgens de laat-
stc. berichten uit Toulouse heeft de explo
sie in dc chemische fabribk te Mancioux in
totaal drie dooden, vier zwaar- cri,. zeven
lichtgewonden geëischt. Dc zwaargekwet-
stcn ycrkccren in levensgevaar. Het o'prui-
raingswerk is reeds geëindigd.
Gebleken is, dat er ten tijde van het on
geluk slechts zeven werklieden in de fa
briekslokaliteiten vertoefden. De thans ge
heel verwoeste fabriek was een calcium
carbid-fabriek, die drie jaar geleden op niet
buitengewoon solide wijze gebouwd werd
Hierdoor heeft do explosie zulke enorme
afmetingen aangenomen. Van de inwonors
van de plaats maakte zich een paniek mees
ter. die door het wanhopige hulpgeroep dei-
gewonden nog verdroot werd.
Prijzende woorden van
Zaleski
er lijn, 18 Dcc. Itijksprcsident' von
Hindenburg heeft de cchtgcnootc van den
overleden Duitschcn gezant tc Warschau te
legrafisch zijn deelneming betuigd. Rijks
kanselier Brüning en dc rijksminister van
buitcnlandschc zaken, dr. Curtius, hebben
tegenover dc weduwe eveneens aan hun
droefheid uiting gegeven en de verdiensten
van wijlen dr. Rauscher, geprezen.
De teraardebestelling zal Zaterdag to St.
Blasien plaats hebben.
Zaleski, de Poolsche minister van buiten-
landsche zaken, heeft in een persgesprek
rhet den correspondent van dc Vossische
Ztg. verklaard, dat door den dood van ge
zant Rauscher de Europeesche diplomatie
een der waardcvolsto medewerkers aan de
consolideering van den vrede heeft verlo
ren. Minister Rauscher heeft zich steeds
onderscheidendoor bizondcrc fijngevoelig
heid en verstandig overleg. Ik kan gerust
verklaren, dat hij steeds heeft getracht hij
de moeilijke en ingewikkelde Poolsch-Duit-
schc betrekkingen de grootst mogelijke ob
jectiviteit aan den dag te leggen en tevens
bewijs gegeven van begrip voor argumen
ten van zijn tegenstanders.
POINCARÉ'S TOESTAND.
Parijs, 18 Dcc. Bij de opening Ucr ka
merzitting sprak de voorzitter Bouisson de
béste wenschen uit voor het spoedig her
stel van Poincaré. Do Kamer juichte zijn
woorden bijna cénparig toe. Steeg sloot zich
uit naam der reg'eering bij-deze woorden
aan.
In dén Senaat trad de voorzitter bij de
openipg der zitting eveneens als tolk op
van de geheclc vergadering, die hem een
parig toejuichte, toen hij de beste wenschen
uitttc voor het herstel van Poincaré..
Dc personaliteiten, die zich heden naai
de ruc Marbeau begaven, zagen'er minder
bezorgd uit dan de vorige dagen.
Poincaré heeft tc 12.30 normaal geluncht.
Een vruchtbare streek ver
anderd in een ïvoes--
tenif
Djokjakarta, 18 Dcc. (Anet.i). Om
trent de werking van den Merapi wordt
nog gemeld- Hedenmorgen om half negen
verraste, onder een zwaar gerommel, een
heete lavastroom, welke het Blongkeng-ra-
vijn volgde, do bevolking van de onder
districten Sroemboeng en Doekoen, die van
het Mocntilansche cn van do helling van de
Merapi. De resident van Magelang keerde
hedenavond van zijn tournee naar de be-
dreigrii streek terug. Hierbij werd hij ver-
gozeld door den regent, den wcclono en den
assistent-wedono.
Gebleken is, dat een reusachtige lava
massa ter dikte van tien a dertig Meter het
geheelo dal en ravijn van de Kali Blong
keng. vulde. Voorloopig is bekend, dat vijf
tien personen onder lave zijn bedolven
terwijl vijfhonderd bouw sawah werd bo
dolven en verschroeid.
De jongste berichten uit Kali Oerang mol
den, dat het gerommel -steeds zwaarder
wordt, doch dat de aschregen hedenmid
dag om drie uur is opgehouden.
Een nieuwe uitbarsting van den vulkaan
Merapi veroorzaakte opnieuw een groote
verwoesting. Gevreesd wordt, dat het aan
tal dooden gestegen is tot 90.
Djokjakarta, 18 Dec. (Aneta.) He
denmorgen om 5 uur 30 werd Djokjakarta
verrast door een schitterend schouwspel,
n.l. een reusachtige aschwolk op den top
van den Merapi in den vorm van een om
gekeerden kegel. In verhand hiermede
wordt verhioed dat de werking van den
Merapi krachtiger is geworden. De asch-
wolk verspreidde zich hedenmorgen tas-
6chen negen en elf uur over een groot ge
bied van Djokjakarta en omgeving. Tc Kali
Oerang (een bergoord boven Djokja) was
de aschregen zoo hevig, dat men geen
tien M. voor zich uit kon zien.
Nadere berichten uit Kali Kocning. lui
den, dat de werkzaamheden voor den
bouw.van.de Djokjasclie waterleiding ge
stoord zijn. ITet personeel verklaart, dat van
af hedenmorgen 8 uur 30 zwaar gerommel
wordt gehoord, dat voortdurend sterker
wordt. Öm elf uur werd een modderstroom
in Kali Koening geconstateerd Het water
was evenwel koud. Te Djokjakarta loopen
geruchten omtrent grooten schrik onder de
bevolking van het Moenlilanecbe en de
hellingen van den Merapi, doch juiste be
richten zijn niet te verkrijgen, aangezien
de resident en de regent van Magelang
met de lagere bestuursambtenaren der
waarts op onderzoek zijn vertrokken.
Verliezen der rebellen in
7 Zuiden des lands.
M a dr i d, 18 December. (V.D.). Naar de
directeur van den'veiligheidsdienst mede
deelt, hebben dc opstandelingen in Zuid-
Spanje bij de onlusten van do laatsto dagen
in totaal een verlies geleden van 23 dooden
en 103 gewondon.
In dc provincie Aliconte heeft het vreem
delingenlegioen do orde weer hersteld.
Wat zal er met Franco ge-
bouron?
Parijs, 19 Dec. (V.D.) Naar verluidt,
heeft de Spaansche regeering do Portugee-
schc doen mededeelen, dat het verblijf van
den naar Portugal gevluchtcn leider der op
standige Spaansche militaire vliegers, Fran
co, in Portugal gevaarlijk zou kunnen wor
den.
De Spaansche regeering zou daarom do
Porlugeesche regeering hebben voorgesteld
Franco naar do Azoren to zenden. In Spanje
zou men in enkelo contra-revolutionnaire
kringen trachten dc regecting ertoe to bren
gen do uitlevering van Franco to cischeu.
Naar verluidt moest de waarnemings
post van den Vulcanologischen Dienst nabij
Maron ontruimd worden, terwijl de bevol
king van het gehucht Teles is gevlucht.
Een groote, vruchtbare streek
veranderd in een woestenij.
Dc uitbarsting van den Merapi biedt een
schrikwekkend schouwspel. De vulkaan is
bedekt met ccn enorme zwarte wolk, ter
wijl nu en dan lichtstralen de donkerte nog
meer accentueeren. liet schijnt dat de la
vastroom, welke een lengte heeft van zes
K.M., een breedte van 200 M. en een hoogte
van 25 M. (bestaande uit millioencn tone
gloeiend heet zand, dat er uitziet als een
grijs poeder cn vloeibaar is als water) de
bevolking zoo plotseling verraste dat van
hen die in de nabijheid van een klein dorp
aan den arbeid waren, vijftien niet in staat
waren tc vluchten, door dep lavastroom
verrast worden en daarin door verbranding
den dood.vonden.
De waarnemingspost van den Vulcanolo
gischen Dienst is ontruimd. Een zeer uit-
gestrokte, eens vruchtbare streek, is vo1 ko
men veranderd in een dorre woestenij.
De vermisten als verloren
beschouwd.
Djokjakarta, 19 Dcc. (Aneta.) De
nieuwe eruptie van den vulkaan Meripl
was zwaarder dan dc eerste. De vermiste
mcnschen, totaal 89, moeten als verloren
worden beschouwd. De gouverneur van de
Provincie Middcn-Java, de resident en de
regent, die hedenmiddag het terrein van
de ramp bezochten, moesten zich over
haast terugtrekken doordat onzettende drei
gende grauwe wolken met de vaart van een
sneltrein uit den krater omlaag rolden. Beni
ge dessa's werden ontruimd. Men kan, zooals
de situatie nu is, nog alles verwachten.
Zevenden; vijf tig personen
het slachtoffer
Londen, 18 Dcc. (V.D.) Bij de revolutie
in Guatemala werden, naar oerst thans be
kend is geworden, 57 personen, o.w. dc mi
nister van oorlog, generaal Mauro, gedood.
De onlusten waren- roods na een half uur
geëindigd.
Het ging slechts oro dc persoon van Sen-
hor Palrua, die de regeeringezaken wilde
overnemen, toon president Chacon ziek
werd.
Do president zal, zoo gauw zijn gezond
heidstoestand hettoelaat, zijn werkzaam
heden hervatten.
JAPANSCH-RUSSISCHE
MOEILIJKHEDEN.
Tokio, 19 Dec. (V. D.) Dc Japanschó
Bank van Koroa te Wlacliwostock is door
de sovjets gesloten. Dc Japansche regec-
ring heeft, haar ambassadeur tc Moskou
telegrafisch opgedragen de sovjctrcgccring
mede tc declen, dat de Japansche regeoring
deze sluiting beschouwt als een onwettigo
en onvriendelijke daad en dc sovjotregee'
ring te verzoeken dc order in te trekken.
Dc Japansche regeering hoeft den ambassa
deur opgedragen onderhandelingen te ope
nen om een vriendschappelijke oplossing te
vinden,
HEVIGE STORMEN OP DE ZWARTE ZEE.
W e e n e n, 19 Dec. (H. N.) Op dc Zwarte
Zee hoerschcn sedert ecnigc dagen hevige
stormen, waardoor het scheepvaartverkeer
geheel stil ligt cn voel schade aangericht
is. Verscheidene schepen, die in Odessa,
voor anker lagen, zijn losgeslagen cn naar
zee afgedreven. Men vreest, dat verschei
dene Russischo schepen en een Grieksch
stoomschip zijn vergaan.
MOTIE VAN VERTROUWEN TEGEN
BRAUN EN SEVERING VERWORPEN.
B er 1 ij n. 19 Dcc. In den Pruisï-
schen landdag kwam heden in behandeling
dc Duitsch-nationale motie van wantrou
wen tegen minister-president Braun eu te
gen den Pruisischen minister van binnen-
landsche zaken Severing. Dc motie was in
gediend naar aanleiding van dc houding
der ministers tegenover den film „in Wes
ten nichts neues" cn werd verworpen met
224 tegen 182 stemmen en twee onthoudin
gen.
DE RAMP TE ALSDORF.
Nog drie lijken gevonden.
Aken, 19 Dcc. (H.N.) In den mijn Anna
II tc Al6dorf zijn vandaag nog 3 lijken ge
vonden cn geborgen. Twee lijken konden,
geïdentificeerd worden. Men rekent er op,
dat op andere plaatsen in dc mijn nog en
kele lijken gevonden zullen worden.
RYKOF VRAAGT ONTSLAG.
Als voorzitter van den raad
van Volkscommissarissen.
B e r 1 ij n, 19 Dcc. (H.N.) Volgens een
mededeeling van het Russische Telegraaf-
agentschap heeft Rykof, de voorzitter van
den raad van Volkscommissarissen, om ge
zondheidsredenen een verzoek om ontslag
ingediend, dat door het presidium van de
Executicvo commissie onder voorzitter
schap van Kalinin is aanvaar!. Tot zijn
opvolger is benoemd Molotoff, de vertrouw
de medewerker van Stalin.
NIEUWE ONDERKONING VAN
BRITSCH-INDIfi.
Burggraaf Willing!on benoemd.
Londen. 19 Dcc. (H.N.) De koning heeft
burggraaf Willlngton, tot nu toe gouver
neur-generaal van Canada tot onderkoning
en gouverneur-generaal van Britsch-lndiö
benoemd als opvolger van lord Irwin.
