i
AM MSFOOmSCHmGBIJS»
OPRUIMING
DE S.D.A.P. OP DE BRES
VOOR DE WERKLOOZEN
IJMUIDER VISCHHANDEL H. GLASTRA Co.
Willem Groenhuizen
Feuilleton
De Verdwenen Oelora
Woensdag 24 December 1930
-DE EEMLANDER'
29e faaroang No. 151
'S MINISTERS HOUDING
AFGEKEURD
„Goed wonen" en „Volks
huisvesting" krijgen steun
ÉN.V. COMPAGNIE LYONNAISE
Eet meer visch
Dan blijft ge slank, gezond en frisch!
JUWELIER
GEMEENTERAAD
Eert voorstel van den heer Polder, om
de normen te verhoogen en de
kindertoeslag op 0.50 te
te brengen verworpen
Vergadering van den Raad der Gemeente
'Amersfoort op Dinsdag 23 December des
avonds 7 uur.
Voorzitter: de Burgemeester.
Aanwezig alle leden.
Na opening der vergadering worden de.
notulen der vorige vergadering goedge
keurd zooals ze ter visie hebben gelegen.
AGENDA:
1. Ingekomen zijn o.a. de volgende stuk
ken en mededeelingen:
Besluit van Ged. Staten van Utrecht dd.
S December 1930 en dd. 16 December 1930,
waarbij wordt verdaagd hun beslissing op
en waarbij wordt goedgekeurd het raads
besluit dd. 11 November 1930 tot stichting
van een schoolgebouw voor voortgezet
meisjesonderwijs.
Kennisgeving.
Bericht van Gedeputeerde Staten van
Utrecht dd. 8 December 1930 le Afd. No.
4066/2344, waarbij namens den Minister van
Arbeid, Handel en Nijverheid krachtens
machtiging van de Koningin wordt meege
deeld, dat er aan het voorstel om het ma
ximum aantal vergunningen voor den ver
koop van sterken drank in het klein vast
te stellen op 40 geen gevolg kan worden ge
geven.
De heer Rekke is verbaasd over het
besluit van den Minister; het ikomt niet te
pas dat de minister beslist wat goed is voor
Amersfoort.
De Voorzitter wijst erop, dat de Mi
nister krachtens zijn bevoegdheid de be
slissing heeft genomen.
Net besluit wordt voor kennisgeving aan
genomen.
Schrijven van Burgemeester en Wethou
ders van Amersfoort dd. 17 December 1930
Afd. I No. 4923, waarbij wordt aangeboden
het verslag van lmtgeen met betrekking tot
verbetering der Volkshuisvesting in de ge
meente in 1929 is verricht.
Schrijven van M. van Holland dd. 10 De
cember 1930, waarin wordt verzocht hem
wegens bijna volbrachten dertig jarigen
diensttijd een gratificatie toe te kennen.
Advies Burgemeester en Wethouders.
Schrijven van de N.V. Bierbrouwerij „de
Klok" te Enschedé dd 18 December 1930,
waarbij ontheffing wordt verzocht van het
bepaalde in de Verordening, houdende
ei6chen, waaraan een dranklokaliteit moet
voldoen, ten aanzien van perceel Zuidsin
gel 4.
Burgemeester en Wethouders stellen voor
de gevraagde ontheffing te verleenen.
De Voorzitter wijst erop, dat de
vloeren te hoog liggen, tengevolge van een
voorschrift van het gemeentebestuur. Daar
om wordt het billijk geacht het verzoek toe
te staan.
De heer Van Galen L a 6 t is daar
sterk tegen.
Het verzoek wordt toegestaan.
Schrijven van den Amersfoortschen be
stuurdersbond dd. 18 December 1930, waar
bij afkeuring wordt uitgesproken over het
feit, dat gemeenteambtenaren zijn benoemd
tot Volksteller.
Kennisgeving.
De heer Polder wijst erop, dat de
Amensf. Best. Bond een conferentie heeft
gehad met den leider van dit werk. Toen
is er op aangedrongen dat werklooze han
dels- en kantoorbedienden er bij to werk
zouden worden gesteld. De leider wees er
op, dat dit moeilijk zou gaan daar het voor
bereidende werk door mensehen met ken
nis van zaken moest geschieden. Om als
teller op te treden is gevraagd te denken
aan de werkloozcn. Aan de Arbeidsbeurs is
echter alleen gevraagd naar werklooze han
dels- en kantoorbedienden. Spr. heeft daar
over een conferentie gehad met den wet
houder en het heeft hem gefrappeerd, dat
met zoo'n minachting over de arbeiders
werd gesproken. De meening was, dat al
leen onderwijzers er voor geschikt zijn. Dat
heeft men op de secretarie niet uit te ma
ken. Aan de Arbeidsbeurs had hulp moe
ten gevraagd worden. Dat dat niet is ge
schied, daartegen moet de 6oc.-dem.-fractie
protesteeren en deze wil er op aandringen
dat alsnog getracht wordt werkloozcn als
teller aan te stellen.
De houding van B. en W. in deze zaak is
niet juist en gaarne wil Spr. de argumen
ten van B. en W. hooren.
De Voorzitter wijst erop, dat de
vraag van den heer Polder staat buiten
den Raad. Burg. en Weth. hebben ook hun
taak en zij moeten zorgen dat de volkstel
ling goed geschiedt. De heer Polder heeft
een onderhoud gehad met den wethouder
en den secretaris en verder is de zaak bij
het CollegeVerder wenscht de voorzit
ter op de discussie niet in te gaan.
De heer Polder vindt, dat het College
rekening had moeten houden met hetgeen
er was.
Proces-verbaal van de opneming van kas
en boeken van den gemeente-ontvanger
van den Verificateur der gemeenle-finan-
cién.
Kennisgeving.
Schrijven van Burgemeester en Wethou
ders van Amersfoort dd. 20 December 1930
waarbij mededeelingen worden gedaan over
de werkverschaffing.
Een protest-motie over de hou
ding van den minister.
Do heer Polder vraagt naar aanlei
ding van het schrijven van den minister,
waar deze zegt dat de werkloozcn 50 uur
per week moeten werken, dat het uurloon
met 2 cent moet worden verlaagd, dat de
halve ziektepremie moet worden afgehou
den, dat de kindertoeslag moet vervallen,
wat B. en W. daaruit gelezen hebben.
Wethouder Ruitenberg wijst er op,
dot de minister schrijft, dat als de gemeente
daartoe niet medewerkt, behalve dat de
steun wordt ingehouden, hij zich zal hera
den wat hem te doen slaat.
B. cn W. meenen, ook al betreuren zij
UTRECHTSCKEWEG 10 TEL. 173 AMERSFOORT
TELEGRAM-ADRES:
GLASTRA IJMUIDEN
N.V.
TELEFOON: 241 275
POSTGIRO: 29627
BANKIERS:
EAARLEMSCHE BANK
IJMUIDEN
IJMUIDEN (HOLLAND)
KANTOOR EN PAKHUIS
RIJKSVISCHHAL.
A. VAN DER LAAN, Amsterdam, schrijft in „Voeding cn Hygiëne', Nov. 1930):
gemakkelijke verteerbaarheic'i vlcesch verre
Dr.
....dat visch in
overtreft";
....dat- visch in „extra waarde", dat is de waardo ontleend aan
zijn gehalte aan vitamines en anorgandsche zouten, vleesch
eveneens overtreft"
jaar door graag
in het buitenland schelvisch het geheele
wordt gegeten";
......visch cYan is, in hel algemeen gesproken, veel goedkooper dan
vleesch, kost in het algemeen aan zuiver vischvleesch (zonc'.er
kop, graten, ingewanden, vinnen enz.) ongeveer de helft van
rundvleesch. (Luxe soorten tafelvisch, als zeetong, vergelijke
nïên met. kalfsoesters cn ossenhaas)....
Wij willen aan deze belangrijke mededeelingen van Dr. v. d. LAAN nog
toevoegen: „let steeds op kwaliteit"'.
Door ons eigen inkoopkanloor Ie IJmuiden kunnen wij instaan voor de
(beste kwaliteiten. „Direct van de aanvocrplaatsen naar den verbruiker", will
zeggen, het beste uit het beste cn tenminste 10—20 procent billijker dan
iec'.er ander.
Geeft U eens een proeforder voor een der soorten, als daar zijn: tarbot, I
tong. kook- of bakschelvisch, kook- of bakschol, kabeljauw (dikke moolcn of
staartstuk), levende bot etc.
lederen dag versche garnalen. Zaterdags warme garnalcn-croquetten cn I
vischkoekjes. Een groote sorteering visch conserven als zalm, sardines, etc. Ver-
der stokvisch, zilverblanke zoute\isch, rolmops cn gemarineerde haring.
Voor de a.s. Feestdagen: „De fijnste Zeeuwsche Oesters", s. v. P. I
TIJDIG bestellen.
Bel nog heden telef. 92 of een berichtje naar
UTRECHTSCHESTRAAT 40 AMERSFOORT TELEFOON 92
1 IJMUIDER VISCHHANDEL. H. GLASTRA Co. N.V. OPGERICHT MEI 1909
ALLEEN: UTRECHTSCHESTRAAT 40. TELEF. 92
HOOFDKANTOOR TE IJMUIDEN.
Tel. 852. Gevestigd 1885
VERTROUWENSHUIS.
deze houding, zich terwille van de werk
loozcn cr bij te moeten neerleggen.
De heer Polder meent, dat de Raad zich
daarbij zoo niet kan neerleggen en dient
een motie in, waarin wordt uitgesproken dat
de Raad protesteert tegen het optreden van
den minister.
Wethouder Ruitenberg wijst er op,
dat de kindertoeslag slechts een voorstel
van B. en W. was; de werkloozen hebben
het. nooit gehad.
De heer Van Lonkhuyzen sluit zich
aan hij de woorden van den heer Ruiten
berg. Als er in de motie stond, dat wc het
betreuren, zcu hij er mee kunnen instem
men. Dc minister heeft wellicht grooter uit
zicht cn heeft niet alleen met Amersfoort te
rekenen.
De heer Stadig meent, dat een oplos
sing i6 te vinden door te spreken van be
treuren.
De heer Polder kan daaraan niet vol
doen. Hij meent dat ten sterkste moet ge
protesteerd worden door alle arbeiders, on
verschillig \an welke richting.
De Voorzitter wijst er op, dat de
motie zegt: protesteert tegen dit optreden
en ziet dus alleen op Amersfoort.
De heer G r a a f f wil de motie uitstellen
tot de volgende vergadering, opdat de mi
nister zich kan uitspreken.
Wethouder Ruitenberg heeft het
schrijven betreurd cn kan in zooverre mee
gaan met de motie, maar hij wil er met na
druk op wijzen, dat geen verantwoordelijk
heid kan worden geaccepteerd als een an
der besluit wordt genomen.
De heer Stadig wijst er op, dat. de voor
zitter liet uitlegt alsof liet alleen voor
Amersfoort is. Maar dc toelichting van den
heer Polder was anders.
De Voorzitter: Er zijn meer voorstel
lers en dc heer Noordewier knikte goed
keurend.
De heer S t a d i g: Goed, dan is dat afge
daan. Maar beter is het toch te spreken van
betreuren, waartoe Spr. met de heeren
Hehenkamp en Van Lonkhuyzen voorstelt
te lezen: betreurt voor zoover Amersfoort
betreft
De Voorzitter beschouwt dit meer als
een amendement.
De heer Spiekermann zou het heter
vinden als de motie met algemeene stem
men wordt aangenomen en dringt er daar
om op aan het voorstel-Stadig over te ne
men.
De lieer Polder meent dat er al lang
genoeg betreurd is; de Raad moet nu een
protest laten hooren.
De heer G r a a f f zou nog ëterker zich
willen uitdrukken, maar wil dan eerst do
motie uitstellen.
Het amendement-Stadig wordt verworpen
met 12 tegen 11 stemmen.
Het voorstel-Polder wordt zonder stem
ming aangenomen.
De heer Polder: Dan is liet met alge
meene steramen aangenomen.
De heer Lonkhuyzen: Als u die strek
king er aan geeft vraag ik hoofdelijke
stemming.
De Voorzitter: Neen, het voorstel fï
zonder hoofdelijke stemming aangenowaik
Niemand vroeg er het woord oveiv
Schrijven van Burgemeester en Wethou
ders van Amersfoort d.d. 20 December 1080,
afd. IX, no. 5006, waarbij een mededeellng
wordt gedaan over de onderhoudskosten
van het perceel Krommestraat no. 20.
Kennisgeving.
Schrijven van het bestuur van het Amers-
foortsch Mannenkoor, waarbij adhaesle
wordt betuigd aan het adres van dr. Hu$-
gen betreffende het garandeeren van 06H
leening voor liet stichten van een congres
gebouw.
Tc voegen bij hot betrekkelijk stuk.
2. Voorstel van Curatoren van hot Gym
nasium tot aanwijzing van een leeraar yaü
het Gymnasium tot conrector.
Aanbevolen worden:
1. dr. R. v. d. Velde;
2. dr. J. do Vries.
Benoemd wordt dr. R. v. cl. Veld<3 meï
algemeene stemmen.
3. Voorstel van Curatoren van het Gym
nasium om Mej. J. A. van IIalteren, tijde
lijk leerares in do lichamelijke oefening,
een vaste aanstelling to geven.
Aangenomen.
4. Voorstel van B. en W. tot regeling
van pensioengrondslagen van eenige onder
wijzers bij het openbaar lager onderwijs.
Aangenomen.
5. Advies van B. en W. naar aanleiding
van liet adres van den Amersfoortschen
Bestuui dersjond waarbij wordt verzocht
wijziging van dc regeling van den crisis-
steun.
Dc heer Polder constateert met vreug
de, dat overal door personen van allerlei
richting op meer steun aan werkloozen
wordt aangedrongen. Spr. wijst op de alge
meen lieerschende werkloosheid. Ook voop
Amersfoort is de toestand erg, waarom dö
Bestuurdershond dit adres heeft gezonden.
Er wordt niet veel gevraagd, alleen de nor
men wat te verhoogen en ook den kinder
toeslag" cn enkele verschillen weg te nemen.
Zoo de 10 pet. welke in do regeling staat,
liet advies van B. en W. bevredigt spr. niet
De georganiseerde arbeider wordt vaak de
dupe van die 10 pet. Als dc Arbeidsbeurs
zegt, we zijn nog niet aan de 10 pet. dan
komt een bepaald bedrijf niet in de crisis
regeling. Meermalen is hierover reeds met
B. cn W. gesproken en nu zien we dat het
college de zaak sfwijst. Op de conferentie
is aangetoond welke weg moet worden be
wandeld, opdat die arbeiders niet de duptf
worden. Aangetoond is, dat een bepaald be
drijf nooit in de crisisregeling valt en dan
worden de menschen gestuurd naar het
Burg. Armbestuur, maar daar krijgen zó
meestai ook n'ets. B. en W. meenen dat da
10 pet. moeten blijven bestaan omdat het
een crisisregeling is. Spr. wijst cr op, dal
Jiier moet komen een maatschappelijk®
6tcun om dia menschen te helpen. Verder
zeggen B. en W. dat ze een bijzondere
werkverschaffing willen instellen. Wordt
daarbij een zekere sc-peratie toegepast? B.
en W. willen nog wel wat doen. Als da
werkloozen kunnen aantooncn dat de 10
pet. bereikt \s kan gesteund worden. Maai*
zijn dat de menschen die een onderzoek
moeten instellen? Voor 2 weken werken
KOUDE EN WARME SCHOTELS
PASTEITJES
CROQUETJES
Slechts de kracht van ons plichtsbesef kan
ons er toe brengen tevreden tc zijn met ons
loL
JULES SIMON.
Door E. PHILLIPS OPPENHEIM.
Geautoriseerde vertaling van
J Mr. G. KELLER.
Cl
„Er is daarna iets gebeurd", antwoordde
ik. „Ik heb een telegram van mijn broeder
ontvangen, dat ik niet begrijp
„Een telegram van uw broeder in Bra
zilië?"
Delora keerde zich langzaam in zijn stoel
om cn stond op. Het was een groote,
schrale gestalte. Zijn gelaat was gerimpeld
en hij deed onwillekeurig denKcn aan cm
in het nauw gedreven mensch. Maar in-
tusschen was het de moeite waard waar te
nemen, hoe hij zich dwong om rnet schijn
bare onverschilligheid naar mij le luiste
ren.
„Wat seint hij, die broeder van u?"
„Het telegram is op aaudrang van Ni
cholas Delora verzonden. Luister, ik zal
het u voorlezen."
Ik las hem het telegram woord voor
woord voor. Toen ik klaar was volstond hij
met een kort knikje.
„Is dat alles?" .vroeg liij na een oogen-
fclik, ,,_L_
„Ja, maar u zult er uit vernomen heb
ben, dat uw broeder zich ongerust maakt,
in de eerste plaats dat u zich niet heeft
gehouden aan uw belofte om hem op de
hoogte te houden, maar dan ook dat u geen
gebiuik liceft gemaakt van een particuliere
code, welke tusschcn u was afgesproken."
„De zaak, waarvoor ik hierheen ben ge
gaan", antwoordde Delora kalm, „is van
het allergrootste gewicht, maar ik heb wat
beters te doen dan naar het telegraafkan
toor te hollen. Nicholas i6 een zenuwach
tig mensch. In een zaak als deze moest hij
volstaan met geduld te oefenen. Intusschen,
nu hij de tusschenkomst van vreemden
heeft gevraagd, zal ik hem morgenochtend
een telegram zenden."
„Uitstekend", antwoordde ik. „Ik mag
niet meer van u verlangen. Ik zal nu zelf
aan mijn broeder een telegram zenden."
„En wat. zult u hem daarin mededeelen?"
„Dat ik u heb gesproken, dat u gezond
is en dat hij morgen nader van u zal hoo
ren."
„Waarom zou u seinen?" vroeg Delora.
„Het zal morgen toch wel bijtijds genoeg
zijn?"
„Van uw kant bekeken wel," gaf ik toe.
„Maar ik ben nog wat anders van plan. Ik
zal in mijn telegram er bijvoegen dat zoo
het nieuws, dat hij van u morgenochtend
hoort, niet bevredigend is, ik het Brazi-
liaansche gezantschap van de zaak op de
hoogte zal brengen en ik haar zal uitleg
gen waarom ik dat van plan ben."
Delora's oogen schoten vlammen. Intus
schen wist hij zich prachtig in te houden.
Hij volstond met een diepe buiging voor
me te maken.
„En dus is u voornemens", zeide hij* lang
zaam, „aart onze yri enden daarginds me ia.
le deelcn, dat u mij Heeft gesproken? Dat
ik, wat ik openlijk tegenover u erken, mij
feitelijk verstop en mijn nichtje heb alleen
gelaten. U zult ze misschien ook willen in
lichten omtrent onderscheidene gebeurte
nissen, waarvan u, dank zij uw ongeluk
kige gewoonte om u met andermans zaken
te bemoeien, op de hoogte is geraakt?"
„Natuurlijk", antwoordde ik.
„Natuurlijk niet!" vervolgde Delora met
nadruk.
Er heerschte een oogenblik stilte. Ik keek
Delora eens aan, niet begrijpende wat hij
daarmee bedoelde. Hij staarde mij aan als
een man, die tegenover zijn aartsvijand
staat.
„Mag ik eens vragen, hoe u denkt mij dat
tc beletten?" vroeg ik tenslotte.
„Gemakkelijk genoeg!" antwoordde hij
met een grijns. „Er zijn in dit huis vier
mannen, die aan mijn bevelen onmiddellijk
gehoor zullen geven. Er zijn hier boven
dien x ijf uitgangen, waarvan er twee op de
rivier uitloopen."
„Ik wensch u geluk", antwoordde ik sar
castisch „met zulk een woning zonder we
dergade."
Delora slaakte een zucht, terwijl hij ver
klaarde: „Ik kan u verzekeren, dat het me
meer kost dan de mooiste suite in het Mi
lan hotel. Maar wat is er aan te doen, als
je vrienden en bezoekers hebt, die wat Le
nieuwsgierig zijn uitgevallen, dan moet je
wel zorgen een geschikte woning daarvoor
te hebben."
„U is een zeer dapper man, mijnheer De
lora", merkte ik op.
„Zoo?" antwoordde hij droogjes. „Ik had
altijd gedacht, dat dapperheid zich in een
andere richting bewoog!"
nMa.ac jlrt zeide ik hoofdschuddend^
„vrees, dat ik een lafaard ben. Zelfs toen ik
mij gereed maakte om mijn afspraak met
u na te komen, koesterde ik vrees. Ik was
zelfs zoo bang", vervolgde ik, „dat ik maat
regelen heb genomen om mijn veiligheid te
verzekeren".
„Uw veiligheid te verzekeren? herhaalde
hij alsof de beteekenis van mijn woorden
niet begreep.
„Ik erken", vervolgde ik, dat het een laf
heid van me was, en ik ben nog overtuigd,
dat het noodelooze voorzorg was. Maar ik
heb het gedaan".
Hij werd rood van toorn en riep: „Heb
je misschien wel voor een geleide gezorgd?
Staat de politie misschien buiten?"
„Wel neen, zoo onhandig ben ik nietl
Buiten staat alleen een taxi, waarvan de
chauffeur de opdracht heeft gekregen niet
heen tc gaan vóór ik het hem zelf gezegd
heb, en verder heb ik een briefje achterge
laten bij den portier van mijn hotel, het
welk moet worden geopend als ik na an
derhalf uur nog niet terug ben. U ziet", be
sloot ik op een toon van verontschuldiging,
„dat mijn zenuwen mij een beetje de baas
zijn geweest, en dat ik dc buurt niet
kende."
„U is de schranderheid in eigen per
soon," zei Delora". Ik hoop later met u nog-
eens over deze grap te kunnen lachen.
Heeft u Gaboriau of een zijner navolgers
gelezen, jonge vriend? Dit is uw eigen stad,
u kent Londen toch wel op uw duimpje
en weet, dat Londen is de ordelieven 1ste
stad van heel den aardbodem."
„Ja wel", antwoordde ik, „dat kan wel
zijn, maar een woning is wat de bewoners
er van maken en ik moet bekennen, dat
uw vijf uitgangen met twee op de rivier,
mij hadden kuuaan doei; huiveren en ril-j
len als ik niet overtuigd was geweest, dal
ik zonder levensgevaar mijn bezoek aan V
kon brengen."
Delora trachtte to glimlachen, maar ?fi
zag zeer goed dat de man stond te trillen
van ingehouden woede.
„U is een wonderlijk mensch, kapitein,*
zeide hij. „Als ik niet met eigen oogen
zien had, dat u zich kunt gedragen als een
man van moed, zou ik neiging gevoelen
uw geluk te wenschen met uw heengaan
uit zijn gelederen. U heeft me niets meer fê
zeggen?"
„Niets!"
„Welnu", zei Delora, „laat ik u dan na®
zeggen, „dat u morgen om elf uur zuil
worden gearresteerd wegens moordaanslag
op Stephan Tapilow."
Zeer vriendelijk van u mij intijds te waar#
schuwen. Ik heb nu gelegenheid om mij e<
op voor te bereiden."
„Maar er bestaat nog eon mogelijkheid
om dit te voorkomen!"
„En dat is, dat ik mij verbind het tel©*
gram niet af te zenden?"
„Precies", antwoordde Delora. „In welï
geval u op uw bankrekening een bedrag
van tienduizend pond extra zult vinden.*
Ik keek hem vlak in het gezicht, terwijl
ik vroeg:
„Wat is dat toch voor 'n zwendelgeschTe»
denis, waarbij u, Louis, die arme Bartod
de Chineesche gezant en Joost mag wetêV
wie nog meer betrokken zijn?"
„Al6 u niet zoo dom en onwetend waarti
zou u deze woorden niet zeggen."
„Deel me ten minste mede of uw nichtje
ook in de zaak ia gemengd,"
(Wordt xenfilfftfl.
