AUTO DEFECT? DE EEMLANDÊQ BÜITENLANDSCH OVERZICHT Garage Molenaar Buitenland BRIEVEN VAN EEN BRABANTSCHEN BOER ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75, per weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17l/t* Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 515 PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer, elke regel meer f0.25. Licfdadighcids-advertentiën voor de helft van den prijs. Kleine Advertcntlcn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05 Maandag 29 December 1930 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhcmsshepoortwal 2a 29e Jaargang No. 153 fortmann en hehenkamp DUITSCHE KLACHTEN TEGEN POLEN Opzienbarend bericht der Daily Telegraph DE ONTWAPENINGS CONFERENTIE 1932 JOFFRE'S LINKERBEEN GEAMPUTEERD '4 uur 18 min. L. i. LUYCX ZOON JASPAR EN DE TAAL KWESTIE DOOR A. A. L. GRADMANS .DAGBLAD De toestand van maarschalk Joffre zeer ernstig. Enkele dagen geleden deden reeds ge ruchten de ronde, dat de gezondheidstoe stand van den vermaarden Franschen maarschalk Joffie, die reeds den leeftijd \an acht en zeventig jaren hoeft bereikt, buiten gewoon veel te \vcnschcn overliet en dat men in verband met den ouderdom van den zieke zich op het ergste moest voorbereiden. Gisterochtend had liet er een oogenblik den schijn van, dat een gunstige keer was inge treden het senaatsJid Millcrand en het lii den oppersten oorlogsraad generaal Wcygand konden zelfs ccn oogenblik tot den patient worden toegelaten en een ge sprek met hem voeren. Zooals Ie begrijpen is, werdeh zekere verwachtingen gewekt, toen de bezoekers den patient in een be trekkelijk gunstigen toestand aantroffen maar in den loop van den dag ging Joffre op een duidelijk vast te stellen wijze hoe langer hoe meer achterinl en de laatste be richten, waarover wij bij 't schrijven van dit. overzicht beschikten, hielden in, dat Joffre zijn bewustzijn reeds had verloren, zoodat natuurlijk allo bezoekers moesten v.or.den geweerd. Dit verhindert natuurlijk niet, dat in verband met den zorgwekken der! toestand van den maarschalk voortdu rend inlichtingen worden ingewonnen. Ta] van diplomatieke vertegenwoordigers heb ben liet ziekenhuis bezoclil. teneinde daar infoimaties tc vcrkiijgen. Dit voorbeeld is gisteren in den loop van den dag ook ge volgd door PoinGaré, Briand en andere vooraanstaande persoonlijkheden op poli tiek tn kerkelijk gebied. Deze belangstel ling in het lot van den grijzen militair, wien onlangs een been werd afgezet, is ver klaarbaar. Dat thans zooveel aandacht uit gaat naar het ziekenhuis der broeders Saint fean-dc-Dieu houdt, verband met het feit, dat. Joffre beschouwd wordt als één van Frankrijks grootste soldaten, een militair, die het middenpunt, is cener hcldenverec- ring, omdat het aan zijn ingrijpen tc dan ken is geweest, dat de oorlog een voor de geallieerden "gunstige wending nam. In de wereldgeschiedenis zal Joffre. die niet graag het centrum was van veel gerucht het chirurgisch ingrijpen, waaraan hij zich moest onderwerpen, moest zelfs geheim worden gehouden evenals de verergering van zijn aderverkalking bekend blijven als de overwinnaar van de Manie.' De ver- ccring zijner landgenoot» n schonk den uiterst bescheiden officier zelfs den bijnaam van vader des vaderlands, zoodat het be richt van -Joffre's ernstigen toestand in breede kringen van Frankrijk grootc ont roering wekt. Doch ook bij de geallieerden is de deelneming oprecht, omdat de actie van den maarschalk ook voor Frankrijks medestanders in den oorlog van grootc bc- teekenis is geweest; aan zijn kranig optre den moet het mede worden toegeschreven, dat niet alleen Frankrijk werd gered, maar tevens de bondgenoolen van dit land. Joffre was al jaren lang lijdende, maar rok zijn ziekte droog hij als een held. Hij heeft nog aan verschillende ofiiciecle ple'ch- REPARATIE INRICHTING Vakkundig personeel. TELEFOON 1210. fangestraai 63 - tel. S8 uw matrassen worden in een dag opgemaakt en bijgevuld. vraagt prijsopgave. ticheden deelgenomen, toen hij zich onwel voelde en slechts met moeite op de been kon blijven. Ongeveer een jaar geleden be gonnen zijn beeiren vrijwel geheel den dienst tc weigeren en in de laatste maanden ging liet gestadig en hard achteruit. Joffre, die bij den beslissende» keer van den wereldoorlog aan de Manie en daarna nog tot 1910 liet hoofd van dc Fransche le gerleiding was, zag in 1852 tc Rivcsaltcs in dc Oostelijke Pyreneeën liet levenslicht, voor den oorlog was dc generaal, die zijn opleiding genoot op de officierenschool te Saint Cyr. werkzaam als clocent aan dc krijgsschool te Parijs. Toen hij legen het einde van den oorlog den dienst verliet, werd bij tot den rang van maarschalk ver heven en later, tezamen met.Foch, tot lid der Académie Franeaise gekozen Joffre, die gehuwd is, bewoonde tot dusver in do nabijheid van Parijs, te Louveciennes, een prachtige bezitting, die na zijn dood rils Joffre-museum zal worden ingericht. HET TURKSCHE KABINET. Geen wijziging in de regee- ringspolitiek. Co.nfita nt i no-n e 1, 17 Dec. (V.D.) De voorgenomen reconstructie van het Turk- sclie kabinet is thans voltrokken. Abdul Halik is minister van financiën, Sekiai mi nister van verdediging en Ililmi minister van arbeid geworden. Gemeld wordt, dat de verandering in het kabinet geen wijzi ging betcckcnt van de politiek der regce- ring. DE VERDEDIGING VAM FRANKRIJKS OOSTGRENS VORDERT. Do liooge raad van defensie heeft bekend gemaakt, dat dc verdedigingsw erken aan de Fransche grenzen in het jaar 1939 goed zijn opgeschoten en dat dit resultaat in de eerste plaats is Ie danken aan het \v?rk van de Fransche genie-troepen. Zal Henderson te Genève de coor- ziltersplaats van Curtius innemen? I. o n (I c li, 24 Dec. (V. D.) Do diplomatieke correspondent van de Daily Telegraph weet te melden, dat men bij dc komende zitting van den Raad van den Volkenbond een sen sationeelc ontwikkeling kan verwachten. Dr. Curtius, die eigenlijk aan dc beurt is om dc volgende raadszitting tc presidccren, zou voornemens zijn van elft recht geen gebruik te maken en den Britschen minister van buitenlandschc zaken l-Ienderson zijn plaats als voorzitter aan te bieden, om dan zelf bij de daaropvolgende raadszitting het voor zitterschap waar tc nemen. Dc voornaamste reden, waarom de Duit sche minister van buitenlandschc zaken dc komende zitting niet zou willen presidccren. zou zijn het feit, dat deze zitting zich in hoofdzaak zal hebben bozig te houden met dc door Puitscliland ingediende klacht te- een de behandeling der Duitsche minderhe den in Polen. Do mogelijkheid is niet uitge sloten, dat bij de behandeling van deze kwestie ook dc Duitsche èischcn lot herzie ning der Poolscli-Duitsche grenzen weder om ter sprake zullen komen. Dit zou na tuurlijk tot complicaties kunnen leiden, wel ker gevolgen men nog niet goed kan voor zien en die lioogc eischen zouden stellen aan het werk der Europcesche diplomatie. Dc schrijver in de Daily Telegraph merkt op. dat Engeland eigenlek buiten deze zaak staat, doch mede in verband met zijn vloot- verdrag met Frankrijk weinig belang erbij heeft, dat de Duitsch-Poolsche. grens inder daad gewijzigd wordt SIR ERIC DRUMMOND IN ZUID- AMERIKA. Buenos Aires, 25 Dcc. (V.D.) Sir Eric Drummond, dc secretaris-generaal van den Volkenbond, werd gisteren op plechtige wijze ontvangen door den president en den premier van Uruguay. Vriendschappelijke redevoeringen werden gehouden en hierbij heeft President Brum zijn vertrouwen in den Volkenbond uitgesproken. Van de keuze van president hangt grootendeels het 'velslagen af Londen. 27 Dec. (V.D De Daily Herold wijst er opnieuw op, dat zij, die goede rela ties onderhouden met internationale klin gen den Tsjechische» minister van buiten landschc zaken dr. Bencsj noemen als den waarschij nlij ken presiden t van de ontwape ningsconferentie, die in het jaar 1932 zal worden gehouden. De benoeming van den president zal één der belangrijkste en moei lijkste problemen zijn, welke dc raad van den volkenbond in Januari as. heeft op te lossen, want deze functie eischt niet alleen tormcelc plichten, doch ook voortdurende» arbeid en politieke werkzaamheid van den eersten rang. Men is het er algemeen over eens dat de conferentie zeker de belangrijk ste zal zijn die tot nu toe is gehouden, en die dan slechts tot resultaat kan leiden wanneer /.ij zorgvuldig wordt voorbereid. In verband daarmede zou zijn voorgesteld, flat de president in den loop van het jaar 1931 de belangrijkste hoofdsteden der wereld zou bezoeken om op de belangrijkste punten voorloopigc overeenstemming te bereiken, voordat de conferentie begint. De president is dus do persoon van wien voor een groot deel het resultaat der con ferentie afhangt. Parijs, 27 Dec. Dc bladen melden, dat maarschalk Joffre een operatie heeft ondergaan. Zijn linkerbeen is afgezet, en wel vlak Jioxen de knie. Na een opvallende verbetering werd later een terugkeer van de infectie geconstateerd. De toestand is zorgwekkend. Koninklijke Belangstelling. Londen, 2S Dcc. (V.D.) De koning heeft den Britschen ambassadeur te. Parijs, I.ord Tyrrell, verzocht zich op de hoogte te wij len houden van de ziekte van maarschalk Joffre, en de beste wcnschen over te bren gen. WEERBERICHT. Hoogste Barometerstand: 768.7 ie Ween en. Laagste Barometerstand: 733.0 le Thorshavn. Verwachting: Krachtige tot stormachtige, later afnemende, Z. tot Z. wind, betrokken met regen, later tijdelijk opklarend, wei nig verandering jn tempera tuur. Langestraat 49-51 -- Tel. 190 SLOBKOUSEN en SKI-SOKJES Dames en Kinder. Groote Voorraad. liet kabinet tot Februari veilig HET FRANSCH-SELGISCHE ACCOORD. In den Belgischen Minister raad. De N. Cl. meldt uit Brussel, dat de aan staande bijeenkomst van liet kabinet Jasp.ir welke, hedenavond plaats heeft, grootendeels gewijd zal zijn aan de polemiek, voor en te gen liet Fransch-Belgisch militair accoord, welke thans in de Belgische en buitenland- sche pers wordt gevoerd. ITet is thans zeker, aldus dc correspondent van dc X. Ct. tc Brussel, dat, onvoorziene omstandigheden uitgesloten het kabinet Jaspar zich tot Februari of mogelijk nog een maancl langer staande zal weten te houden, daar liet debat over het regccringsvoorstcl betreffende een nieuwe taalregcling bij het lager- en bij het middelbaar onderwijs, niet vóór het begin van Februari in den Senaat aan de orde zal komen. Bij dc hervatting van zijn werkzaamheden na 't Nieuwjaarsreces, op 13 Januari, zal dc Senaat ermocdclijk een datum voor het debat bepalen. Eerst moeten verschillende bcgrootingen en een paar andere belangrijke voorstellen, o.m. betreffende dc al dan niet voltooiing der z.g. Noord-Zuidverbinding, worden afgedaan, waarna dc regeering en kele amendementen op haar onderwijsvoor- stel zal indienen en dan liet debat afwach ten. Wordt dit voorstel door de senatoren verworpen, dan zou liet kabinet Jaspar zon der het oordeel der Kamer af tc wachten, den koning 0111 ontslag verzoeken. door A. A. L. GRAUMANS. UI venhout, 22 December 1930. Menier, Keb nog 'n echt Maandaggcvuul in rn'n hotte», jonk. 'k Kan nic goed aan d n slag komen. First woelt T in m'nen bast; 'k zou willen gaan kuieren, icr-cn-daar 's aanleggen "pa 'n bomke-n-opzctteii. Lachen, \eul lachen, en plazier maken; 'k zouw willen lieurcn "n stukskc uit dn Blaauwe z'n trekpiano, 'n kitsig waalskc, waar ge zoo leutig mee op-en-ncer kunt zit ten bewegen mee ocw schouwers, zuigend aan oew pepke, onder t genot van 'n gloske schuimend pils, zoocla ge dc wereld bekekt deur 'n gekleurd brillckc en g'aan alle dings- kes n rose of purper raandje ziet grenzen of heel dc waereld van suikergoed is. Da ge vind liè'k vandaag. 't Was dan ok giesteren zo'nen prachtigen, zo'ncn uitgczochtcn Zondag, ee! Zoo cencii die virtien dagen duren moest eigenlijk. As gc'm zoo maar zelden mecmokt in deus donkere maand. Keb dan ok 'nen kuier ge mokt, amico, mee d n kleinen Dré. 'k, Viml "m nog m m'Ti becncn. t Gong zoo ongemerkt, ee. Tc Zre gicstcrenmiddag teu gen Truic, ik zee: „Trui," zee ik, ,,'k gaai 'n bietje laaiiks d akkers.„Hé, jaaa! Opa, ik ga nut u mee." brulde d n kleinen Drc. „Gij ga mee," laclile-n-ik. Waant dieén lekkeren brak had z'n eigen 'n uur zitten'vervelen, 'terwijl ik m'n dutje dee na d n eten, dat ie mee heel de fcrmillic overhoop lag. In Z'n vader z'n scgaren had ie luciferskoppen gestopt z'n moeder had ic 's gepakt da d-eel iTr pollcka-kopje weergaren was geworden. 1 cu mee d'n Blek was ie aan 't rausclieii ge- wiest over d'n vloer da z'n broekske rood zag van dc plavuizen. Kad 'm onder' m'n dutje wel bezig geheurd, kad 'm het op tijd in de gaten g'ad toen ic docht da'k sliep en onder m'n voeten gong zitten kietelen, maar m'n dutje was me lekker bekomen en 't pepke smokte-n-as ham! DT sting Ti zonnekc in 't raam tc schijnen teugen ons grootc machi- nekast aan, da-d-et allegaar vrimd was, da'k gin granijunis zag bloeien veur 't raam. 't Was mee dc zochte vvèrmte van ons trouwe plattcbüskè in huis of 't zomerde. 'k Trok dus m'nen korten bonkert aan, ge wit wel, zo'nen billcntikkert, waar ge zoo lekker mee .stappen kunt, m'nen tabaksdoos mee 'n scgorke d'rin veur U'afvvissclink, stak ik m m'nen zak en trok er opuit om 's tc gaan zien hoe ievers d'n winterzaai er bij stond. En da was allegaar: prontjes! Op rechte rijen sting 't pittig gruim Tien kijk ver in dc laandcrijen, die stillckes in den rust van deuzen Zuiulagmiddag laggen te asemen onder 't vruugc zonnekc, da vvèrmte en licht ketste teugen tic zwarte èerde aan. die glom van vruchtbaarheid. Keb van louter plazier 'nen ,stok gêsnejcn en er onder 't loopen mee teugen de lage boometakskes geslagen. Kredclkaaikes mee over d'n weg getikt, 'm deur m'n vingers laten draaien en ccncn keer, amico, ollee, ge meug 't weten, toen liè'k geperbeerd of ik Tn op 't puntje van m'n neus kon laten bal- lececren. Wa d-had diccn kleinen ticp 'n pla zier. ..Xog 's, opa," vroeg ie en toen sloeg ie 'm d'r af mee z'nen eigen stok dat ie krokte. Z'nen lach klonk als zuiveren klokskes deur jde Zondagmiddagstilte en klotste teugen de bosscbcn aan. „Verduvelde snicèrkecs,'' drcigdo-n-ik 'm en loon zijn me aan t loopen gegaan, sprin gende over slooten en struiken ollee,, m'n beenen zijn d'r nog stijf van. As betonnen palen! Me stingen op '11 mement te hijgen, as twee hondjes en onzen asem krulde ver weg deur dc iele ruimte. 't Was ok om uitgelaten te vvorren van dc schoonheid en groeikracht, ieveraans om oew henen. 't Was tc schoon om naar huis le gaan. 't Zonnekc zakte lager en lager, wier groo- ter en grooter. Witte gloeiing spoot T as t ware alle kaanten uit van dieén trillen den bol, die zoo groot wier, of ic van zwaar te zakken moes, daar gunder achter de vvea- veld, die blaauvvig vvegvvaasdc in de verte, t Wier hoe langer hoe stiller. De schemering begon tc vallen. Laag scheen 't koperrooie licht nog teugen de rooic stammen aan van de hooge sparren, die daar boven in 't gruuiiig purper van den donkeren mast, d'n braand lieten deurlckken in onregelmatige plakkaten van de gloeien de locht, die er boven hong in laaiende vvolkskes. 't Zonnekc gaf gin vvèrmte meer. Ik zette m'nen kraag op en de Zundagsehc vvandc- lèèrs wieren zeldzamer, 't Wier stil as in 'n lecge kerk, v aar nog nAdruischt 't lavvijd van dc vertrokken kerkgangers in de hooge piclèèrcn. Wa was 't schoon. D'r was 'n wonder aan 't gebeuren in groote stilte, vvaardourhencn van heel ver 't gebeier van ons kerkkloks- kc veur 't Lof kwam gevaren. Ivn toen me op de hei kwammen, weer in 't volle licht, dat er vloeide va» de besche nen rose vvolkskes af, deur 't gezonken zon nekc, toen hè'k m'n haanden uitgestoken as n kindeke dat de maan wil emmen. 't Mas 'n kleurenspel da laankzaam uit doofde as 'n geweldig vuur. In 't Oosten gong 't donkeren en van 't Noorden kwam 'nen blaauvven daamp aangolven, die kil om oew schouwers gong hangen. Elk menuutje veranderde de natuur. Veugels vlogen haas tig 't Bosch in naar d'r nestjes en tl'een- zaamlicij op d'hei. die van duslcrnis over stroomde, wier tc grQot om uit tc staan. „Drc," zee ik, „me gaan weer naar grot- moeders, menneke!" En heel benepen zee-t-ie: „ja, opa". D'n brak was onder d'n indruk gerokt van 't schoons. M ol vijf menuutjes had ie. niks gc- zecd. As 'n apotcejose van kleurenvuur, zóó gong d'n Zondag henen, in smeulende pracht. De slooten waren as van gouwen kaant- v-eik, zoo scherp spiegelden dc boomentaks- kes d'r eigen in die plassen van louter goud. En toen 'k van d'n mergen opsting, toen waren de plavuizen zoo koud, of ik m 'nen plas water trapte, 'k Wis nic hoe gaauvv ik m'n wollen sokken aan zou trekken er m'n vvèrme klompen. En toén 'k in 't ach terhuis kwam, amico, ollcc, of ik in de Mark dook, zoo vieime dc kouvv op m'n lijf. Keb d'n zwengel van dc pomp op-cn-neer getrokken, da-ge'm aan de kerk heurde piepen; m'n fle- nelleke over m'nen kop getrokken en toen 't water over m'nen romp geplcnst, da'k sting te stoómen. En twee nicnutcn later sting ik op m'nen erf, gespoord en gelèèrsd. mee 'n pepke zoo lekker as mee gin goud te betalen. En snoof ik dc bevrozen locht op, da'k Tn as pinnckes ijs in m'n longen vuulde smelten. En dan 't veuruitzicht aan al die Feest dagen! 'k Ben aan d'n ondersten, dikken tak van onzen notelèèr gaan hangen en heb m'n eigen over d'r erft gezwaaid, cla m'nen éénen klomp boven op d'n miestkuil slingerde. Ge lukkig dat ic haard bevrozen lag...! En as ge deus briefke leest, dan staan me weer veur 't Ouvvejaar. Dan emmen de Kerscmusdagen opgcfrètcn mee huid en haar. Ons volgeschraanst mee de vette brokken, dc lekkere happen; 't ziiut van d'olickoekcn en d'n küstelijken worsten brood. En zoo vieren me d'n ouvvejaar as vol- gclajen prinsen en prinseskes. As vorsten, zoo zummen 't leste stukske van 't ouwe jaar opschransen. Scgaren en pepkes smoren, de platteluiis stoken, da ge dc vvèrmte vuult trekken deur al oew goed, tot op oew vel; da z over oevven rug trekt as 'n olievlek deur heel ocw zielc- ment. Da vvor weer 'nen schoonen ouwejaar. En as ik dan nouvv en dan 's cfkcs d'n erft op mot, dan za k "s zien in de hooge. nachte lijke locht, waar t maantje en stèrrekes aan hangen in dc plechtige stilte van d'n winter nacht, da ge'r cfkcs seerejeus l»ij wordt As dan de kouvve, lekkere locht. in m'n kleeren dringt, en in m'n longen, zoocla 'k 'm vuul stroomen deur en in m'n botten, da ge van genot tc rillen staat, dan zal 'k van d'n hemel weer naar 't verlichte deurgat kij ken van m'n huis. waaruit 't ficst schijnt en óp-davert. En as ik dan zie de rooie en voD gèfreten koppen van m'n Trui, de kienders cn de klein kienders, dan za'k efkes onze- lievenecr bedaanken as da-t-ie ons zo'n goei en vvèrm plakske hee toebedeeld op de wea* reld, hier in Ulvcnhout. En keb m-n-al veurgenomen, om strak ok in 't nuuvvejaar zooveul meugelijk te genie ten van alle goeie gaven op (leuze wcareld die onslievenirke veur ons uit d'n hemel lot vallen. Waarom lic k zooveul op mee da kleine boske, da lekkere bandictje, dieén kleinen Dré van ons? Omdat ie zoo lekker mee kan schraansert van 't vette da me-Th op d'n hof geven kun« nen. Omdat ie zoo genieten kan van ons scboo* nc bosscbcn, m'n vruchtbare laand; van de moddervette varkens, dc luizen, die 'k d'n hazenliemel iijstuur mee 'n cnkclreisjc uit m'nen dubbelloops; kortom omdat ie zoo go- niet van alles vva'k 'm geven kan. Omdat ie z'n eigen zoo amuseeren kan as ik mee Tn over de hei cn deur d'n buiten trek, waar rne dan 'n plazier emmen zooveul as me mee volle lepels opkunnen. Daarom houw ik zoo van da boske. En as ie al 's 'n streek uithaalt waar g'oe- wen buik van vast mot houwen van 't. lachen, ollee, dan reken-d'-m da nic als te zwaar aan, waant hij doe-g-'t meestal uit tc groote levenslust, die in z'n kleine rompke dan tot uitbarsten komt. Van levenslust die Tn mee glaanzende lichtjes uit z'n sterre- ogskes schiet! Daarom 'k zal as 't nuuwe jaar begin nen gaat, weer alle blaaikcs van d'n klen- dcr volkladdcren mee de zonnestraaltjes die er aan d n hemel zullen schijnen. k Zal zuigen as 't nuuwe weer om is, da k wéér 'nen hoek van 365 blaaikes volgeschre ven eb, die 'k veur m'n lol nog 's omblajer. En oj) veurhaand roep ik al uit: „Lèève 't Xuuwejaar Eenendartig! 'k Schei er af, amico. Maar 'k wensch oew toe, ok namens Trui, n Zalig uiteinde van hartig en 'n goei be- 5in! Veul groeten van Trui en as alt ij gin hor- kc minder van oewen toet a voe DRé.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1930 | | pagina 1