DE EÊMLANDEU
BRIEVEN VANEEN
BRABANTSCHEN BOER
GARAGE MOLENAAR
OPRUIMING
Overzicht
JOH. DE HEER
Maandag 26 Januari 1831
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 176
fortmann en
hehenkamp
LAVAL ZAL EEN KABINET
SAMENSTELLEN
IJSLAND LID VAN DEN
VOLKENBOND?
L. J. LUYCX ZOON
P.Nierop
PIANO- EN ORGELHANDEL
DOOR A. A. L. GRAUMANS
ABONNEMENTSPRIJS pc' 3 maaodcQ vo°r Amersfoort f2.10. per maand f 0.75. per
weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/r
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG 515
I DAGBLAD
PRIJS OER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f0.25. Llefdadlghcids-advertcntien voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KElTjES" bij vooruitbetaling I—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1,Bewijsnummer eatre f 0.05
I
Engeland doet een nieuwe
poging lot verzoening.
Gandhi en andere politieke
gevangenen herkrijgen de
vrijheid.
Wanneer wij lift resultaat sarnenvatten
der röiïclc-tafelronforcnlie te Londen, dan
kunnen wij dit beknopt aldus doen: hel
overleg tussclicr. de beide partijen is uit-
gcloopen op het toekennen aan Britsch-
Indic von den door een aantal voorbe
houden voorloopig eenigszins beperkten
status van'dominion. Dit is ongetwijfeld
een groolc vordering, maar de conferentie
heeft niet in elk opzicht overeenstemming
weten te bereiken. Zoo zijn er nog moeilijk
heden blijven bistóan tuss'clien de Moham
medanen en Hindoes, doch men hoeft goede
hoop, dal deze meeningsvcrschillcn metter
tijd i:i den weg zullen kunnen worden
geruimd. Een cnvsGgor schaduw werpt 011
GANDHI.
dertusscheti'-op dc bereikte overeenkomsten
de-omstandigheid, dat dc. felste nationa
listen in Britsch-InTTiivwaarvan Gandhi dc
leider is en dje .aanspraak maken op een
gropter mate van onafhankelijkheid, niet
aan de uitnoodiging, om ter rónde-tafel-
confcrcntie tc verschijnen, gevolg hebben
gegeven De voorloopige regeling, welke tc
Londen is bereikt, wordt door ten dan ook
niet erkend. De uitkómsten der conferen
tie zijn door Patel en andere nationalisti
sche voormannen dan ook reeds scherp ge
gispt en hun bezwaar geldt vooral het feit,
dat. Indié niet van Engeland zal worden los
gescheurd, doch slechts in schijn clc positie
van dominion zal verwenen. Met andere
woorden: de nationalisten huldigen het be
ginsel „alles of niets" rn nemen geen ge
noegen met een vergelijk.
Toch heeft Engeland nog een poging wil
len doen om ook met de Indische natio
nalisten tot een accoord tc komc n. Het
heeft den raad opgevolgd van één der
Britsch-Indischc gedelegeerden ter ronde
tafelconferentie, die adviseerde in Indié op
groote schaal annestio tc vcrlecnen voor
politieke delicten. Gisteren toch heeft clc
onderkoning van Indié verklaard, dat er
MOLENAAR, voor Uw auto
MOLENAAR, zal 't beste biên
MOLENAAR, voor reparatie
MOLENAAR, olie en benzien!
TELEFOON 1210.
angesiraat 63 - tel. 88
uw matrassen werden in één dag
opgemaakt en bijgevuld,
vraagt prijsopgave.
maatregelen zullen worden genomen, op
dat Gandhi en diens geestverwanten, die
thans gevangen zitten, terstond in vrijheid
word ii gesteld. Maar er zal nog meer ge
schieden. dc congrescommissies, die opge
heven waren, omdat, zij als onwettige or
ganisaties werden beschouwd, zullen weer
als vroeger worden toegelaten. Bovendien
draagt dc mvnjheidsstelling der Indische
politici geen tijdelijk of voorwaardelijk,
maar een absoluut karakter, zoodat een
sfeer wordt geschapen, die in beginsel be
vorderlijk is voor vruchtbare besprekingen
tusschcn dcEngelsche autoriteiten en de
extremistische nationalisten in Britsch-
Indic. Ilct kan niet worden geloochend, dat
van Engelsche zijde thans een belangrijke
vredespoging is ingcicid. Ondcrlusschfn
blijft liet zeer dc vraag, of de hand, die clc
Engelsche regecring Gandhi heeft toege
stoken, ook door dezen zal word.en .gegre
pen en hartelijk geschud. Er bestaan twee
mogelijkheden: óf Gandhi is te vinden
voor overleg, óf Gandhi houdt hardnekkig
aan zijn eenmaal ingenomen standpunt
vast en begint opnieuw een campagne van
lijdelijk verzet. Sommige kenners der
Britsch-Indischc toestanden vreezen, dat
de leider der Indische nationalisten, die
thans de vrijheid herkrijgt, na sinds begin
Mei 1930 gevangen to hebben gezeten, on
vermurwbaar zal zijn en zijn actie niet zal
staken, voordat hij zijn idealen voor hon
derd procent ziet verwezenlijkt.
Dir zou aanleiding kunnen geven tot
nieuwe érnstige onrust en een botsing tus-
schen twee groepen -in Bnltfcli-Indië: dc
onverzocnlijkcn en degenen, die het verge
lijk met Engeland oen redelijke oplossing
achten. Mogelijk is het, dat de nationalis
ten zullen blijven ageeron, maar het is ook
niet uitgesloten, dat hun actie tenslotte
doodbloedt on zij zich eindelijk nccrloggcn
bij een toestand, die op den keper be
schouwd. j verre van onaanvaardbaar is.
Dc feiten van een nabije toekomst spreken
misschien wel spoedig een betrouwbaarder
taal dan voorspellingen, die een al tc spe
culatief karakter dragen.
LORD ELLENBOROUGH OVERLEDEN.
Londen, 23 Januari (V.D.). Heden is
plotseling overleden in Jen leeftijd van SI
jaar lord Ellenborough. Hij onderscheidde
zich tijdens zijn militaire loopbaan en was
een van dc cerate polospelers in Engeland.
Briand heeft voor de
eer bedankt
Parijs, 24 Januari (V.D.). De president
der republiek, Doumcrgue, heeft Briand, die
zich thans te Geneve bevindt, telegrafisch
verzocht een kabinet te forineeren,
Parijs,'21 Januari (V.D.). Briand, die
hedenochtend neg als toekomstig minister-
president genoemd werd, heeft telefonisch
uit Geneve medegedeeld, dal het hem niet
mogelijk is voor Zondag tc Parijs aan tc
komen, doch reeds thans cvciilucelc op
drachten tot vorming van een rcgcering on
der dankzegging afwijst. Men is geneigd
onder deze. omstandigheden tló benoeming
van Laval tot kabinetsformateur als vast
staand te beschouwen.
Aanvullende berichten behelzen, dat La-
vol inderdaad de opdracht heeft aanvaard
en zal trachten binnen den kortst mogelijken
lijd het aanzijn te geven aan een nieuw
Fransch ministerie. Nog steeds wil hij
trachten, een concentratiekahinet tc yoï-
men, maar of hij hierin zal slagen zal voor
namelijk afhangen van dc houding der ra
dicaal-socialisten. Allereerst had Laval Zon
dagmorgen een onderhoud met den demis-
sionnairen minister-president Steeg en met
Tardieu Vervolgens ontving hij de voorzit
ters der grootste Kamer- en Senaatscom
missies. en daarna Herriot, Maginot, Frank
lin Bouillon civ andewjn. Bovendien had
Laval een telefoongesprek met Briand.
Komt Laval heden met zijn
ministerie gereed?
Parijs, 25 Januari (ÏLW). Men verwacht,
dat senator Laval Maan-'ag met dc vorming
van zijn kabinet gereed zal komen. Hij
zelf zal de portefeuille van binnenlandsche
zaken voor zijn rekening nemen, terwijl
Briand minister van buitciilandschc zaken
blijft.
Painlcvé wordt als luchtvaartministcr ge
noemd. Laval hoopt, dat ook enkele afge
vaardigden van de gematigde rcchtschc par
tijen in zijn kabinet zitting zullen nemen.
Tardieu wordt onder dc candidaten niet
genoemd.
ONGELUK BIJ EEN NATUURKUNDELES.
Kattowitz, 24 .Tan. (V.D.). Vrijdag beeft
in een school te Kochlowitz een ernstige
ontploffing plaats gehad. Bij proefnemingen
tijdens een natuurkundeles zijn twee reser
voirs met waterstof ontploft. Een leerling
werd ernstig gewond, zeven andere leer
lingen liepen lichte verwondingen op. Moe-
wel dc schuld niet vast staat, schijnt de
lèeraar niet de noodige v oorzorgsmaatrege
len tc hebben genomen.
De toelating wordt weldra
gevraagd
Uit Oslo wordt aan dc Tel. bericht:
liet cenige land in West-Europa, dat nog
steeds geen lid is van den Volkenbond, is
IJsland. Waarschijnlijk zal deze staat, die
sedert de jongste grondwetswijziging nog
slechts door een peisoneelc unie met Dene
marken Verbonden is, in den loop van dit
jaar om toelating lot den Bond verzoeken.
Dc IJslundschc regeering heeft de zaak se
dert 1928 overwogen. De minister van justi
tie, Jonsson, ging verleden zomer naar Ge
nèvc, waar hij met sympathie werd ontvari
gen door do aanwezige gedelegeerden en
door den secretaris-generaal sir Eric Drum
mond.
Aanvankelijk was de regeering van plan
geweest direct daarna het Alllking voor te
stellen haar tot toetreding tot den Bond -e
machtigen. Do bedoeling was, dit voorstel te
doen aannemen in dc parlementszitting, wel
kc tijdens het lODO-jaarfcest op dc vermaarde
Thingvalia zou worden gehouden, om goed
te doen uitkomen, hoe volkomen onafhankc
lijk IJsland thans is. Op het laatste oogen
blik echter opperde dc commissie voor bui
tcniandsche aangelegenheden twijfel aan
gaande cle opportuniteit van zulk een de
monstratie en liet wetsontwerp vvercl inge
trokken, daar de regeering geen pijnlijk:
debatten wenschte tijdens een groot open
baar feest, waar zooveel vertegenwoordiger;'
van andere landen aanwezig zouden zijn.
Het wetsontwerp zal nu in Februari aar
bet Allthing worden voorgelegd. Dc kwes
ties, die dan zullen worden besproken, zijn
lo. of IJsland eventueel door een Deen t-
Gcnève zou moeten worden vertegenvvoor
digd cn 2o. in hoeverre liet land in staat is
alle verplichtingen der Bondsleden te aar.
vaarden, met name wat betreft het dcclne
men aan een evcntucclen Bondsoorlog, to
voeren tegen een aanvaller. Ex-minister prof
Einar Andersson lieeft (leze kwesties bestu
deerd en is tot de conclusie gekomen, dat
IJsland zijn eigen vertegenwoordiger za!
1 kunnen hebben in de Assemblee. Voorts
heeft hij de overtuiging gekregen, dat dc
Bond in geval van een conflict niets van IJs
land zal verlangen. Onder deze omstandig
heden wordt het zeer waarschijnlijk geacht,
dat het regecringsvoorstel door het Allthin
zal» wordeil aangenomen.
AUTOBUS IN RIVIER GESTORT.
Vijf dooden.
Bromberg, 25 Jan. (V.D.) Zondagmor
gen is een met lli passagiers bezette auto
bus in de Brahe (een zijrivier van de
Weichsel) gestort.
Vijf personen zijn verdronken, terwijl aclit
anderen konden worden gered. In de auto
bus zaten cenige deelnemers die van een
zangconcouns terugkeerden.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
TTi.'J tc Lacoruna.
Laagste Barometerstand:
741.3 te Röst.
Verwachting:
Matige, lijdelijk wellicht
nog krachtige W. tot N. wind,
gedeeltelijk bewolkt, enkele
regen- of hagelbuien, iets kou
der.
Langestraat 49-51 Tel. 190
Atelier voor
Ajoureeren, Festonneeren
Plisseeren, Bontwerk en
Corsetreparatie.
jfenri/tteyer:
Icfiiertwi dutosiiiur
Wénken in x,
tipt hplantf /V
tAnrijdro-m
meclunitnw
T
,..'V
^•sC-san,
Onmisbaar voor iedemi Auio-oitynnrtar
raact boekhandelaar. UilQ \tlUioff aCoJmtrafoorL
van Haarden.
Jaarsma Maarden 20 "5 korting.
Cn.fi/BiGsm. 90J2feL.288
VARKENSMARKT. TEL. 1309
Franco levering thuis.
INKRIMPING VAN DEN ARBEID IN
'T FRANSCHE KOLENGEBIED.
Parijs, 24 Jan. (II.N.j In het kolengc-
bied van Xoord-Frankrijk zal een dag per
li dagen niet worden gewerkt. Een desbe
treffende aankondiging is gisteren door den
bond van mijneigenaars gepubliceerd. De
maatregel is genomen wegens gebrek aan
voldoenden afzet.
DE WERKLOOSHEID IN DUITSCHLAND.
B e r 1 ij n. 23 Jan. (V.D.). Blijkens de sta
tistieken bedroeg midden Januari het aan
tal personen, dat crisisuitkeering ontving,
739.000 en dat van hen, die vvcrkloosheids-
uitkecririg ontvingen, 2.369.000. Op 15 Janu
ari stonden bij de arbeidsbeurzen 4.765.000
personpn als werkzoekenden ingeschreven.
Ulvcnlioul, 20 Jaune.varic 1931.
Me nier,
Hoe wijer of me van d'u oorlog afgeraken,
hoe broerder of t wonen gaat. De vvaercld
sukkelt hoe langer hoe dieper in (1 n klei.
Nouw gaan ze ieveraans reclame maken
veur 'n Pan-Euiopa. as ik zoovv dc kraanten
il r op nalees en t lijk mijn eerlijk gezeed
nie zoo kwaad om de boel 's 0111 tc koeren,
't Is nouw al zoolaank u Europceschc Pan
gewiesi, wie wil. as me clc boel s omkeeren
of 't dan nie veul beter gaat. Net as mee
'n ouw pak, da géveur n paar reksdaalder»
soms bestig kunt laten keeren, al val t
borstzakske dan ok glad verkeerd. Zoo
laank as 't dan nog maar nie op oewen rug
komt te zitten, da ge neg hij oew segaren
kunt, ollce, dan stapte mee zo'n kestumeke
soms nog jaren laan'k heel gècf cle wcarcld
deur.
En da'k 't zoow over cle pollitick cb da zit
'm daarin, da 'k 't mijne ok s zéggen wouw
over dc malijze, waant as ge 1 o*/er t ccne
begint, dan koimle vanzolvcrs bij t aanderc
terechte, zooda ge 011 't lest nie meer wil.
komt do malijze nouw van de pollitick of
komt dc pollitick uit dc malijze. Zooiets as
'1 kicken en 't ei, 'non puzzel veur T kieken
tje, da z'n eiges afvraagt: koom 't ei nouw
van de kiep of de kiep van 'i ei. En evcn-
111111 as da krielekc daar ooit achter zal
komen, evenmin zullen wij er ooit tc weten
komen wie de moeder ch wie 't kinnekc is
van dc pollitick cn dc misère.
Kek maar naar Ruslaand. Kunde gij soms
zeggen of dc ellende daar van 't Bosjevvis-
scm is gekomen, of t Bolsjcw issem van de
ellende?
As ik 'n verkeerde pollitiek voer in m'n
bedrijf, deur kwaaie pooters tc zétten, dan
oogst ik kwaaie èrpels! E11 as ik kwaaie èr-
pcls eb, dan kan 'k gin ordentelijke pooters
meer zei ten. Maar 11 fout is T dan gemokt.
En as 1 dan deur blijf prullen cn kwaaie
piepers gaai leveren dan verspeul ik in cn-
kelc maanden al m'n klanten, die k in
lange jaren gekregen eb. Dan mot ik mee
hiepc! erken beginnen. mee gëidmaken,
dan komen er op in'n gedoeike, dc schu
ren cn de stallen pampicrcn daken te leg
gen: dan krupt 'r deur m'n akkerlaand
wurmengebroeisél (rente-opbrengst) dat dc
worteltjes van m'n zaaisel opfiit. Dan ko
men ine oncler 't pampier tc zitten, zooas
liecl dc wearcld onder dc papperassen lee
lc vcrsPkkcn en dan is 't gedoeike. d n hce-
len hof, "rap naar clc pinhékes. Up dc flcscli,
amico. Dan wor Trui rebels en ik krijg ok
dn duvel in cn is-t-'r oorlog veur me-n-'t
weten.
'k Mag dan maar 'non boer zijn, ze praten
mijn da dan toch maar nie van onder m'n
zij jon pet vandaan.
'l Is nog nie zoo laank gclcjcn, dat T in
de kraanten 'n mode was geboren, om wéér
111 den Volksbond te gaan gcleuven. Da ze
t "hen menscli kwalijk nammen, die rond
uit zee: „Knudde!" „Louw
Da moes nouw maar 's uil zijn, schreven
sommige kraantenmannen. En ollee, dochtte
soms da'k in die. dagen d'n pick-ondcr-
water nie gevuukl eb?
Maar i-.eb T'is mee gelachen in m'11 eigen.
Of ik nie weet, dat de Waarheid de ecnige
sclioone jonkvrouw is, die ze 't liefste zien
mee zooveul meugelijk kLeercn aan 't
Eenigstc vvefke da zc nie gère m dikkeletee
zien! Mali, of ik da nie in cle gaten cb"
Maar nouw? Wa zeggen -zc nouw, diezelf-
ste mannon? Nouw een van ons grotste Ne-
deidaanrlsche figuren mee da gedikkelteerdc
vvefke aan z'nen èrm binnen kwam slappen
in de vergadering van Zjenijve. Nouw 111c-
nier Colijn daar zee: „hier, menisters van
buitenlaandsche zaken van alle landen, kek
me da vvefke 's goed aan; vel over botjes
Kek 's wat de Waarheid geworren is van
juillic jarenlaank gezeever-in-cle-rumte!
Heurt toch 's, as 't vvefke lopt, clan kunde
d'r botjes heuren rammelen. Ollec, zie 's
effen, menisters van alle laanden, naar deze
vrouw der Waarheid, die lijk "nen kapstok
is geworren, zoo mager as ze is! Kekt. 's
naar d'ren rug. .Mee gemak kunde oewen
hoed ophangen aan de wervels van d'r rug-
gegraat; oewen pels aan cl r schouvverbla-
ren''.
Zoow is ic daar tekeer gegaan, rncnicr
Colijn. Kn d'r was zó'n bietje teugen 'm in
te brengen, da ze '111 maar gelijk gavyen.
Maar nogeers: nouw ben ik aan d'n slag,
amico; wa zeggen nouw die mannen van '11
haalf jaar gelejen. die mijn pieken onder
water gav\en? Ollee, waar zijn ze nouw,
die bollcboozcn? Wa-d-is t r nouw te zeg
gen, nouw ïnènier Colijn z'n hamerke as
veurzittsr van d'eekeiiomische konfcrèènsies
neergc-sallernaanderd hcc cn toen z'n gal 's
uitgespogen
Wille wa dicen Engelschman, mcnïer
Hendeison, al gezeed hoe? „Sapperdcmallc-
mosterdpot", zec-t-ic op z'n Engclsch:
..nouw amico Colijn da zoo zeef, nouw mot
ik zoggen dat ie d'n dikste hee! Dat ie ge
lijk hee! 'k Heb er nooit zoo opgelet, maar
't is zoovv!" En hij keek 't vvefke nog '6
goed aan 011 wier toen witjes van da le
vend zuske van Mageren Hein. Toen klap-
te-n-ic in z'n baanden om Colijn gelijk lc
geven!
Zooda k maar zeggen wil. amico, al
klinkt 't 'ri bietje Irotsig meschient: rnc
nicr Colijn docht er net lender over as
ikke! En 't zou ine nikske nie verwonde
ren, dot da komt, omdat diecn mensch, al
is ie dan officier gewicsi, al is ie dan
Docter (zonder heksamen, wa-d-'t schon-
stc is. heeredokter noemen ze da) al is ic
dan oud-menister-president, per slot van
rekening 'nen boerenzeun van afkomst is.
Zooéencn verkooperi ze gin knollen veur
citroenen. Daarveur hee-t-ic nog tc veul
verstajurn van 't boére-ambaebt, waar gu
al gaauvv leert, da ge gin puike eigenhei
mers kunt, rooien van kwaaie pooters! Kek,
zoow is mijn gedacht over d'n man, die
daar in Zjenijve, veur 't front van heel
de wcaercld, '11 goeie beurt ve-uv Nederlaand
mokte! Die daar efkes in dc gaauwigheio
die Hekselensies van heel de vveareld d i
vest je volspouwde. Die ze daar netjes op
z'n Fraansch de oud-Ollaanclschc Waarheid
inpeperde! E11 da wier nie klaargernokt
deur 'nen l-Iekselensie, die in de wieg ge
leed wier mee 'nen luier aan mee 'n
kroontje d'rop; of 'nen nieuwcrwetschen
Hekselcnsie, die z'n vak was begonnen as
mijnwerker; necc, 'nen boerenzeun mee
'nen frissohen kop moest daar de boel 's
wakker porren. En hij hee-g-'t gedaan op
n manier, die er zijn mag!
En 'k zeg nie da de pap nouw gaar is.
Da me nouw gaauvv uit de misère zullen
zijn. De vveareld weer uit z'n vvèèrgaren ha
len mee éérten spiets. da wit menier Co
lijn zeivers ok wel, dat da nie meugelijk is.
Maar 'meschient hce-t-ic de zaak wel d'n
goeien kaant opgespietst. Ze zijn 't allegaar
mee 'm céns, da ge'r baang van worreu
zouvv; da zc de boel belaaitafelen. Net as
aan de Belastingen bcvoorbild. Daar krijg-
de ok wel 's gelijk as g'op oewen poot gaat
speulen omda z'oevv te diep in oewen nek
gekeken emrncn, maar... gelijk of nie,
éérst betalen! En dan ga-de soms van 't
kantoor af mee 'n gevuul of ge d'n Slag
van Watcrloow gewonnen had, maar as go
dan thuiskomt, cn gècf opschept over oew
overwinning -en Trui vraagt dan: en waar
zijn nouw de centen dan stade toch
lc kijken as 'n kin deli e da zc '11 dooie
musch in z'n fikskes emmen gedouwd!
E11 daarom: d'11 dag nog nie geprezen
veur 't avond is! Maar T begin is bestig.
•En dc weareld wit alweer asdat Y nog 'n
laandjc bestaat aan 't zoomke van Europa,
da Nederlaand hiet cn waar nie ollecn
boerkes en w efkes wonen rnce vvije pofbroe
ken cn rokskes aan, haand in haand daan-
send cp eigeele klornpkes in 'n malschgruun
grasveld laangst de zee (waar groeit da
gras aan ons kusten?), zooas wij afgebeeld
staan op sjeklade-labletten en zoo, die
naar 't buitedlaand verkocht worren!
Dat da laandjc nie cnkelt bestaat int
kèèskoppen, geldwolven, koeien, petroleum
boeren en elf oranje-truien die nie voetbal
len kunnen. rnaar dat er ok menschen
vandaan komen mee verstaand genogt.
Kek, daar ben 'k grolsig op!
Trolsch op m'n Nederlaanderschap (al
woon ik dan aan 't voeten-end), trotsch op
m'11 VaderJaand, al weet ik dan wel, da
zulke trots ollecn maar gevvardeerd wordt
hier in 'nen... Buitenlaander!
Maar da kan ik nie verhelpen.
Kom, amico, 'k gaai d'r van afscheïen.
M'11 vel is etaamp«mde vol, dus tot de nosto
week
Veui groeten van Trui en, a6 altij gin
liorl-.e minder van oewen
toet a voe
DRÊ.
