déeemlandeu
23m.-e r j- j- molenaar
joh. de heer
Woensdag 11 Februari 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 29e Jaargang No. 190
NIEUWE TYPE
Districts-lmporteur
fortmann en
hehenkamp
MOBILISATIE DER NAZI'S
FRANKRIJKS CREDIET AAN
DUITSCHLAND
NOG STEEDS ONRUST
IN TURKIJE
DUITSCHLANDS HE1RLEGER
VAN WERKL00ZEN
N.-ZEELAND GETEISTERD
STORMACHTIGE ZITTING
VAN DEN RIJKSDAG
L. J. LUYCX ZOON
BERENGUER SCHENKT
MACIA GENADE
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 """den voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75. per
weck (mel «r»U» verzekering tegen ongelukken) f O.IT1/,
WtirlVrnw.P°:' 3 na"den 1 3- AfsuderlUk. nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEEOON 1NTERG 511
PRIJS DER AOVERTENTIEN v,n 1-4 1105 vu een bewijsnummer,
melke regel meer 10.25. Liefdadigbclds-advertentitn voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f Bewijsnummer extra I 0.05
Dc ontwapeningsconferentie in
1932. Curtius spreekt waar
schuwende woorden. Een
krachtig pleidooi van Hender
son.
Zooals men weet. zal op 2 Februari 1932.
in aansluiting op dc'bijeenkomst in Januari
van den Volkenbondsraad, dc groote inter
nationale ontwapeningsconferentie begin
nen, waarvan de bctcekcnis buitengewoon
groot is, omdat de beslissingen, die zullen
morden genomen, .dc toekomst van Europa
en van de verdere wereld in zeer gunstigen
of zeer ongunstigen zin zullen beïnvloeden,
(.urtius, de Duitsche minister van buitcn-
landsche zaken, heeft gisteren in zijn rijks
dagrecle nog eeris laten uitkomen, dat zijn
land juridische aanspraken kan laten gel
den op de tenuitvoerlegging van do algc-
raccne ontwapening en dat Duitscliland er
geen genoegen mee zal kunnen nemen,
wanneer de algemecne ontwapening op-,
nieuw wordt vertraagd. Curtius verlangde
nu eindelijk eens daden en cisclite voor zijn
land dezelfde mate van veiligheid, waarop
dc andere staten aanspraak makon. Dc bc-
wapeningsvcrsch ijlen wilde dc Duitsche
minister zien verdwijnen; dat schreven z.i.
niet alleen de. verdragen voor, maar was
bovendien volstrekt noodzakelijk voor dc
ïust en veiligheid in Europa. De oplossing
van het vraagstuk der ontwapening noem
de Curtius den toetssteen van den Volken
bond. Hij rekende erop, dat dit instituut
niet te kort zou schieten in de vervulling
van die taken, welke de grondslagen van
zijn bestaan vormen. Tot deze taken rekent
Curtius. ook de ontwapening cn uit zijn
woorden kon worden opgemaakt, dat
Duitscliland er niet voor terug zal deinzen
het lidmaatschap van den Volkenbond op
te zeggen, wanneer deze Gcncefsche instel
ling op ernstige wijze in verzuim blijft.
Gelukkig, dat ook de F.ngclsche ambtge
noot van dr. Curtius, Henderson, van oor
deel is, dat men zich niet kan bepalen tot
fraaie woorden. In een rede, die hij tc Lon
den hjeld voor dc internationale vrCuwcn-
liga, heeft hij een krachtig pleidooi ten gun
ste van de ontwapening gehouden. Hij vond
hierbij gelegenheid uiteen te zetten, dat
ontwapening dé vermindering beteekende
van de;nationale weerkrachten van allcr-
lei aard en wel op grond van een plechtig
aangegaan internationaal verdrag. Ontwa
pening was volgens hem thans een zaak
van practischc politiek geworden. Het ont
werp, dat dc voorbereidende ontwapenings
conferentie heeft uitgewerkt, kan z.i. wor
den gebruikt als een grondslag, waarop
voort kon worden gebouwd. Op de ontwa
peningsconferentie zullen de regeeringen
aldus Henderson evenals op ander ter
rein doen wat de volkeren willen.
Henderson maakte verder de opmerking,
'dat de vrienden van den vrede thans nog
over twaalf maanden tijds beschikken, tcn-
eindo de openbare meening der wereld ten
gunste van deze groote gelegenheid te mo
hiliseeren, die misschien nooit terug zon
keeren, zoodat liet zaak was haar thans te
baat te nemen.
De volgende oorlog, wanneer die ooit
mocht uitbreken, zal volgens den Engcl-
schen minister door de strijdkrachten in de
lucht worden uitgevochten en Wel door toe
stellen, die zich zullen bedienen van gif-
tige gassen, liet. is overbodig ie zeggen, al
dus de gedachtcngang van Henderson, dat
een dergelijke oorlogsvoering een interna
tionale misdaad zou beteekenen. Wanneer
eenmaal een oorlog begint, dan kan geen
mensch cn geen regeering hem meer con
troleeren.
De algemecne economische crisis is een
uitvloeisel van den jongsten wereldoorlog
en, naar hij verklaarde, weet iedereen, dat
Engeland evenals elk ander lid van den
Volkenbond wettelijk verplicht is te ont
wapenen, hetgeen trouwens levens een ccre-
kwestie is. Bovendien dient men tc beden
ken, dat het verdrag, hetwelk deze plechti
ge verplichting bevat, hetzelfde verdrag is,
waardoor dc effectieve ontwapening van
andere naties werd gewaarborgd. andaar.
dat de 'tegenwoordige toestand niet kan
worden bestendigd. 1 Iet tegenwoordige
Europa, betoogde Henderson verder, ziet
zich voor evenveel moeilijke politieke
vraagstukken geplaatst, als vijf jaren gele
den liet geval was cn ik zeg als minister
van buitcnlandsche zaken eener groote
Europecsche mogendheid, dat dc ontwape
ning de sleutel is, waarmee deze problemen
op vreedzame wijze kunnen'worden opge
lost. Wij moeten zoo luidden Hender
son's slotwoorden een einde maken aan
den internationalen chaos van het verleden,
inaar wij kunnen onze nieuwe wereldorde
niet ten leven wekken, zonderdat wij ont
wapenen.
DEPORTATIE VAN LASTIGE
BUITENLANDERS.
Londen. 10 Febr. (H.N.) Volgens een be
ticht uit Washington heeft president Hoo
■ver bij het congres een voorstel ingcdien
om een crediet van nog -$ 500.000 toe te staan
voor het immigratiebureau, teneinde de
portaüe van lastige buitenlanders Ic hun-
pen bespoedigen.
TELEFOON 1210.
Sangestraat 63 - tel. 88
u rust en slaapt op een vi-spring
of een somnus matras
vraagt inlichtingen.
„Hèt gaat om de vrijheid van
ons geliefd Vaderland
G e m n i l z, 10 Febr. (VLD.) I-Iedenrnorgen
was op de meeste reclamezuilen en muur
vlakten in verschillende doelen der stad
de volgende nationaal-socialistische „Mobi
lisatie-oproep" aangeplakt*
Vrijwilligere, wij staan voor moeilijke be
slissingen In alle streken van Duitschland
roepen wij u op De burgeroorlog-organisa
ties der Rcichsbanncr willen op 22 Febr.
a.s. hun mobielmaking gereed hebben. El-
ken dag lezen wij van bloedige overvallen
van communisten op nationaal-socialiston.
Onze eerste mobilisatiedag is de 10e Fe
bruari. Wij moeien allen voor de toekomst
van ons volk waken Daarom roepen wij
alle Duitsche mannen cn jongelingen op
om zich dadelijk bij dc nationaal-socialis-
tcn aan te sluiten. liet gaat om de vrijheid
van ons geliefd vaderland.
Lichtingen 1913—1917. 1S9C—1913, allen
die voor 1896 geboren zijt, naar de natio
naal-socialistische reserve.
Groote menschcnmenigtcn staan rondom
:1e plakkaten en discussieeren heftig over
den inhoud: Incidenten hebben zich tot nog
loc niet voorgedaan
Het betreft slechts particuliere
transacties.
Parijs, 9 Febr. (V.D.) In verband met
de beleening van de preferente aandeden
der Duitsche rijksspoorwegen liecft de
minister van financiën, Flandin, Maandag
middag in de zitting van dc financicelc com
missie verklaard, dat het hier geen leening
aan Duitschland betreft, «loch een beleening
van de preferente aandeden der Duitsche
rijkksspoorwegon, die door Duitsche verze
keringsmaatschappijen zijn opgekocht cn
maandelijks door haar betaald worden.
Een Amerikaaiisch bankconsortiuin heeft
de financiering overgenomen en zich tot de
internationale geldmarkt, gewend voor
steun. ITct betreft derhalve een bankdiscon-
to, waarvan, de Fransche regeering niets
behoeft te weten.
De Banque de France heeft zich slechts
tot de rfegecring gewend, omdat zij niet
gaarne een financieele transactie wilde aan
gaan, die wellicht in strijd zou zijn met de
belangen der Fransche regeering. De regec-
ring heeft zich steeds met dc aangelegen
heid bezig gehouden cn zich in gunstigen
zin daarover uitgesproken.
De som, door de Parijsclie bank op te
brengen, bedraagt minder dan een derde
van het gehcele tc verstrekken ercdicl, dat
wil zeggen minder dan 250 millioen franken,
waartegenover een onderpand «taal van 130
millioen rijksmark aan preferente aandcc-
lcn.
Op dc vraag van één der leden, of in deze
aangelegenheid onderhandelingen hebben
plaats gehad tu6schen de Fransche cti Duit
sche regecringcn, verklaarde Flandin dal
dergelijke onderhandelingen niet plaats
konden hebben, aangezien het een particu
liere aangelegenheid betreft.
SPAANSCHE MILITAIREN VOOR DEN
KRIJGSRAAD.
Men verwacht doodvonnissen.
Parijs. 10 Febr. (H.N.) Dc Spaansche
krijgsraad heeft de instructie tegen de 77
officieren cn onderofficieren, die aan de
poging tot het verwekken van een revolu
tie* in December hebben deelgenomen, ge
sloten. Men verwacht, dat vijf beklaagden
ter dood en verscheidene andere tot tucht
huisstraffen veroordeeld zullen worden.
NEGEN EN ZESTIG VERMISTEN.
De bij Kobe aangevaren
veerboot.
P a r ij s. 10 Febr. (H.N.) Volgens een be
richt uit Tokio worden GD opvarenden van
de veerboot, die in dc buurt van de haven
van Kobe met het Fransche stoomschip
Porthos in botsing gekomen cn gezonken
is, vermist.
Opnïeuw verscheidene aam
houdingen
Parijs, 10 Febr. iWD.) Uit Constantino-
pel wordt gemeld, dat. dei Turkschc politic
wederom een rovolutionnaire beweging op
heispoor is gekomen. To Stamboel zijn bis
teren 31 personen gearresteerd, vvaarondor
15 vrouwen. Tc Broessa zijn bovendien 9
vrouwen gearresteerd. Zij worden ervan be
schuldigd deel uit tc maken van één den
staat vijandig gezinde reiigieuse vereeni-
ging.
„Niels verderfelijker dan een
ongezond optimisme".
Berlijn, 9 Febr. (V.D.) Dc vakvcrccni-
gingskring van Duitsche arbeiders, kantoor
bedienden cn beambten heeft heden zijn
twaalfde rijkscommisslcvergadcring ge
houden, waar o.m. het woord is gevoerd
door den president van het rijksinstituut
voor arbeidsbemiddeling cn vvcrkloozcnver-
zekering dr. Syrup.
Deze verklaarde, dat van dc thans bijna
5 millioen wcrkloozen ongeveer 65 pet. uit-
kcering ontvangt van „dc wcrkloozen ver
zekering én de crisisvoorzorg. Spreker wijst
er op, dat do invoering van het negende
leerjaar het volgend jaar ongeveer 250.000
arbeidskrachten van de arbeidsmarkt zal
houden en het rijksinstituut van de uilga
ven van ongeveer 22 millioen B. M. aan uit-
kccringsgeldcn zal ontlasten. Dc kosten,
welko dc nieuwe schoolwet met zich zal
brengen, zullen evenwel belangrijk hooger
zijn. De kwestie van den arbeidsdienstplicht
is geheel utopisch. Dc vrijwillige arbeids
dienst is in beginsel niet volstrekt onmoge
lijk, maar do practischc uitvoering hiervan
zal vele moeilijkheden ontmoeten. ITct rijks
instituut. hoopt het volgend jaar met de toe
gestane middelen Vond te komen. ITct aan
tal personen dat aan de verzekering bij
draagt, neemt voortdurend af. De kwestie,
of de uitkecringsgeldcn niet productiever
zouden kunnen worden aangewend, is maar
niet zoo eenvoudig positief tc beantwoor
den.
Er is voor hel wcrkloozenvraagstuk even
wel niets verderfelijker dan een ongezond
optimisme. Slechts met een gezonde econo
mische cn financicelc politiek cn een ge-
heelc consolidéermg der politiek zal, aldus
eindigde spr., een verbetering op dc ar
beidsmarkt te bereiken zijn.
SALARISVERMINDERING IN DE
SILEZISCHE METAALNIJVERHEID.
Glciwilz.9 Febr. (V.D.) In het geschil
over dc salarissen in dc Oppcr-Silezisclve
metaalnijverheid is hedenavond een scheids
rechterlijke uitspraak geveld,^volgens wel
ke dc tot nu toe uitbetaalde salarissen over
Januari 1931 worden verminderd niet i pCt.
cn van 1 Februari af met G pCt. Deze nieu
we regeling geldt tot 31 Augustus a.s. Op
zegtermijn 10 Februari a.s.
GANDHI HEEFT EEN AUTO-ONGELUK.
Gelukkig goed afgeloopen.
Londen, 10 Febr. (TI N.) Volgens een
bericht uit Bombay heeft Gandhi een auto-
ongeluk gehad, dat echter goed i* afgeloo
pen. Dc auto,-waarin 'Gandhi cn de weduwe
van N*ehroc zaten, is in een sloot terecht
gekomen. Dc inzittenden hieven echter on
gedeerd en konden hun tocht met een an
deren auto voortzetten. Naar verluidt, zal
Gandhi zich thans naar do residentie van
den onderkoning begeven, om met dezen
een onderhoud tc hebben.
OPNIEUW EEN ARBEIDSGESCHIL IN
ENGELAND.
Londen. 10 Febr. (H.N.) In de Engel-
sche aardewerkindustrie, waarin ongeveer
70.000 arbeiders werkzaam zijn, dreigt een
slaking wegens loongeschillcn.
VARKENSMARKT. TEL. 1309
PIANO- EN 0RGELHANDEL
Groote voorraad
bespeelde instrumenten.
in hel geheel 212 lijken geborgen,
terwijl 950 gewonden nog
rerpleegd worden
Londen, 10 Februari (V.D.)I Het Noor-
delijke deel van Nieuw Zeeland werd Dins
dag opnieuw door zware aardschokken ge
teisterd, ten urvolgc waarvan een paniak
onder de bevolking uitbrak.
Dc bodem van het Taupo-moer is gerezen
Dc kanonneerboot Veronica die in dc ha
ven van Napier werd opgehouden, kon
Dinsdag de haven verlaten.
Volgens een mcdcdecling van den gou
verneur generaal van Nieuw Zeeland wer
den lot nu toe 212 lijken geborgen, terwij'
het aantal gewonden, dat in dc ziekenhui
zen behandeld werd, ongeveer 950 bedraagt
Tot twee uur hedenochtend
gerekt.
Berlijn, 10 Febr. (IT.N.) De zitting van
den rijkedag heeft tot vannacht bij 2 uur
geduurd. Na de aanneming van het voor
stel tot wijziging van liet reglement van
orde kwam liet voorsteltot wijziging van
dc perswet cn dat tot wijziging van dc irn-
munitcilsbepalingcn aan rlc orde. Ook thans
trachtte de oppositie' voorldurcnnd de be
raadslagingen te rekken door voorstellen
tot verdaging in te dienen en stemmingen
uit te lokken. Het verloop der zitting was
af cn toe zeer stormachtig. Ten slotte werd
het voorstel tot wijziging van de perswet
in eerste en tweede lezing aangenomen. De
behandeling in derde lezing kan volgens
het reglement van orde slechts in een la
tere zitting plaats hebben. Volgens dc thans
aangenomen wijziging mogen rijksdagafge
vaardigden voortaan geen verantwoordelijk
redacteur van con courant meer zijn. De
voorstellen tot wijziging van de ïmmuniteits
bepalingen werden met 292 tegen 9 stem
men en 1 onthouding aangenomen. liet
voorstel der nalionaal-socialisten, om aan
liet personeel \an den rijksdag voor deze
buitengewoon lange zitting een extra-ver
goeding van mark 15 per man uit te kee
ren. werd naar dc commissie verwezen.
Vanmiddag om 3 uur komt de rijksdag
opnieuw bijeen ter behandeling van de be
grooting van buitcnlandsche zaken. Dr.
Curtius zal daarbij een rede houden.
DE POSTOVERVAL TE OPPELN.
Een opzienbarende bekentenis.
Oppcïn, 10 Febr. (V.D.) liet onderzoek
naar den op 4 Maart 1930 op het post
agentschap Schurgast gcplcegdeii overval
heeft tot een opzienbarende ontdekking ge
leid. Het onderzoek wees namelijk uil, dat
do vrouw van den overvallen postagent
Pawl ik zich aan den overval had schuldig
gemaakt. Aangezien men aanvankelijk voor
deze veronderstelling niet voldoende bewij
zen had, zette de politie liet onderzoek
krachtig voort. Bij een huiszoeking werd
bij haar gisteren een deel van het gesto
len geld gevonden. Duizend mark baar geld
had zij in een kuil in den grond gestopt cn
deze met rijshout bedekt. De overige 3G0h
mark zou zij verbrand hebben. De politie
schenkt aan deze verklaring echter geen
geloof, liet. voorval heeft onder de bevol
king groote beweging veroorzaakt, aange
zien men er volkomen door werd verrast.
Het 6Chijnt dat de zieke echtgenoot van de
crouw geheel onschuldig is en niets van
den daad af wist.
GROOTE DEENSCHE PASSAGIERSBOOT
GESTRAND.
Geen gevaar voor de reizi
gers.
Kopenhagen, 10 Febr. (V.D.) Het
groote Decnschc mail- en passagiersschip
Dro lifting Alexandrine, is Dinsdagmiddag
in een dichten mist, met een groot aantal
passagiers aan boord, ten Noorden van
IToeganas aan de Zwcedsche kust gestrand.
Be'rgingsvaartuTgen zijn ter as6i6teniio
uitgevaren.
Volgens de eerste berichten bestaat geen
gevaar voor de opvarenden.
HUISZOEKINGEN BIJ NATIONAAL-
SOCIALISTEN.
MQnche n, 10 Febr. (V.D) De nat.-soc.
Völkische Beobachter bericht, dat gister
middag een aantal politieagenten verscheen
in de woning van den oud-kapitein Rislër,
één der leiders der nationaal-socialisten le
Miinchen, waarna een huiszoeking plaats
vond. Bovendien werd tegelijkertijd een
huiszoeking verricht bij één der andere lei
ders, den voormaligen majoor Schneidhu-
ber, die zelf niet aanwezig was. Schrijf-
bureaux en kasten werden verzegeld. Te
gen zes uur kwam dc politie terug en on
derzocht den inhoud van de kasten, on
danks het protest van den afgevaardigde
Heine.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
776.8 tc Laconma.
Laagste Barometerstand:
727.5 tc ltóst.
Verwachting:
Matige ,ot krachtige Z. "NV.
tot Zlater weer ruimende
wind, zwaar 'bewolkt tot be
trokken, later opklarend, tij
delijk regen, aanvankelijk
iets zachter, later zelfde tem
peratuur.
Langestraat 49-51 -- Tel. 190
Draadvormen voor Schemerlampen
60 c.M. doorsnede f 1.30
met voering overtrokken f 3.50
Parijs, 10 Febr. (V.D.) Uit Barcelona
wordt gemeld, dat dc Spaansche regeering
den leider der autonomistische partij in
Catalonie, Francisco Macia, heeft bcgena-
digd.
Macia werd in 1929 uit Spanje verbannen,
omdat hij ccn der voornaamste leiders was
van de opstandige beweging tegen den
overleden dictator Primo de Rivera. Sedert
dien woont hij in Brussel cn deed kort ge
leden weer van zich spreken, toen hij hei
melijk dc Fransch-Spaansche grens over
schreed en weer tc Barcelona opdook.
DEMONSTRATIES TEGEN POLEN TE
KIEF.
Kof 110, 10 Febr. (V.D.) Uit Moskou
wordt gemeld, dat gisteren te Kief een
groot© betooging werd gehouden tegen cl©
door de Poolsche rcgcering uitgeoefende
terreur tegen dc minderheden in het Wes
ten van dc Oekraine. De communistische
organisaties namen een scherpe resolutie
tegen do Poolsche regeering aan en ver
langden, dat de sovjet-regeering zich met
de zaak zal bemoeien. ITet. Poolsche consu
laat werd door politictroepen bewaakt.
DE BOMMEN VAN SCHIRRU.
Rome, 9 Febr. (V.D.) Bij het onderzoek
van de beide bommen, die gevonden zijn in
de kamer van den gearresteerden anarchist
Schirru, is gebleken, dat zij van buitenge
woon verwoestende kracht zijn geweest. Do
grootste van de twee was in oen thermos-
flcsch gehuld en toont aan, dat de vervaar
diger van deze hclsche machine oen buiten
gewone ervaring heeft op dit gebied.
NIEUWE ENGELSCHE LANDBOUWWET.
Stichting eener coöperatieve
verkoopsorganisatie.
Londen, 10 Febr. (II.N.) Het Engclscho
Lagerhuis heeft dc nieuwe landbouwwet
met 25S tegen 213 stemmen aangenomen.
Volgens deze wel zal een coöperatieve ver
koopsorganisatie worden gesticht, die zelf
landbouw- en zuivelproducten, o.a. melk,
boter cn eieren, aan het publiek zal vcr-
koopen Dc nieuwe organisatie krijgt het
recht prijzen vast tc stellen, die voor alie
producenten zullen gelden en kan ook
dwangmaatregelen treffen, wanneer een
minderheid zich aan deze prijzen niet
mocht houden Men hoopt, dat hierdoor een
aanmerkelijke verlaging der prijzen voor
het publiek mogelijk zal zijn, zonderdat
daardoor nadeel voor den producent ont
slaat. Op deze wijze hoopt men ook aan
de buitcnlandsche concurrentie op de En-
gclschc markt beter het hoofd te kunnen
bieden.
ONTPLOFFING M EEN KETELHUIS.
Essen, 9 Februari (TI. N.) Zondagnacht
heeft op de mijn Baldur hij Holstcrhausen
door tot nu onbekende oorzaak een hevige
ontploffing plaats gehad in het ketelhuis
van dc mijn, waardoor de bevolking van
Holstcrhausen uit haar slaap werd gewekt.
Het ketelhuis is bijna geheel weggeslagen
en zware stukken ijzer en machinedeelen
zijn meters diep in den hard bevroren grond
gedrongen. Andere stukken, die ettelijke
honderden kilogrammen zwaar waren, zijn
ver weg geslingerd en hebben ook andere
gebouwen beschadigd. Het mag een wonder
heeten, dat niemand gedeerd is.
