DÉ EEMLANDÊÜ
JOH. DE HEER
GRONDWETHERZIENING AANSTAANDE
Vrijdag 20 Februari 1931 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhjmschepoortwal 2a j 29e Jaarganq No. 198
VALUTA-HERVORMING
OP CUBA
LAWINES EISCHEN NIEUWE
SLACHTOFFERS
fortmann en
hehenkamp
EEN WAPENSTILSTAND
GESLOTEN
P.Nierop
PIANO- EN 0RGELHANDEL
DE NEDERLAAG VAN DE
ENGELSCHE REGEERING
DE TOESTAND IN SPANJE
Plannen der regeering
HEVIGE SNEEUWSTORMEN
IN CHINA
KANONSCHOTEN IN EERLIJN
L. J. LUYCX ZOON
AMERSFOORTSGH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pei 3 maanden voor Amersfoort ^2.10 per maand 0.75. per
1 week (met oratie ver re kering tegen ongelukken) I 0.I71/*
Binnenland franco per post per 3 maanden I 3*-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 515
PRIJS DER ADVERTENTIEW van 1—4 regels I I 05 act inbegrip vaa een Dewt|*nummer.
elke regel meer f0 25 Ltefdadlgheid3-advtrieotl&> voor da
bel ft van den prijs. - Kleine Advertentlte „KEITJES btj vooruitbetaling —3 regels
50 cent. elke regel matr 10 cent, driemaal plaatsen f I,— Bewijsnummer extra 0X15
Zuid Amerika en de Volkenbond.
Do secret aria-gen oraal van den Volken
bond, Sir Eric Drummond, heeft zijn pro
pagandareis door Zu'd-Amerika beëindigd,
en daarvan eenige bizonderheden verfeid
oan de Genéefsche journalisten. Het schijnt,
dat de reis niet heeiemaal zonder succes
is geweest, maar dat zal uit den aard der
zaak naderhand pas uit de feiten kunnen
blijken. Zoo zou bijvoorbeeld de wédèr-toe
treding in Volkenbondsverband van Argen
Jtiriiö een bewijs kunnen zijn van de over
redingskncht van Sir Eric. Men weet, dat
Argentinië weliswaar niet heeft bedankt
als lid van den Bond, doch sinds 1920 niet
meer aan do werkzaamheden heeft deel
genomen. Drummond heeft nu getracht, de
Argéntijnscho regéering tot meer activiteit
aan te sporen en het schijnt, dat een van
de eerste handelingen van het nieuwe Par
lemént zal zijn do bekrachtiging van de
toetreding tot den Volkenbond.
Overigens heeft Drummond merkwaar
dige ervaringen opgedaan in Zuid-Amerika
Tn de eersté plaats bleek men vast en ze
ker te geloov'en oan een nieuwen Europee
ecben oorlog, met al Ie gevolgen van dien
(hoe komen ze daar op 't idee!) en in de
tweede plaats bleek men doodsbenauwd te
zijn voor de Pan Europa-gedachte. Men zaï
in de A.B.C.-staten wel met een vreemd
oog naar Europa hebben gekeken: men ie
bang voor een oorlog, doch men is ook
hang voor de antipode van den oorlog: de
Europeesche Unie; vooral van de laatste
vreesde men, dat die eon zeer slechten in
vloed zou uitoefenen op den handel met
Latijnsch Aiherlka. Doch Drummond hoeft
do gemoederen gerust kunnen stallen dooi
fo wijzen op het feit, dat een Europeesche
Unie alléén zal worden gesticht binnen het
raam, en onder auspiciën van den Volken
bond, waaruit volgt, dat van een min oi
meer vijandelijke houding jegens Amerika
geen 6prako zal kunnen zijn.
Eb tegen .de oonogsgeruchton beef'
Drummond gehanteerd het vredesmanlfest
der'vergaderde ministers van Buitenland
sche. zaken, uitgegeven ter gelegenheid van
de ^Europeesche conferentie in het begin
van dit jaar, -
Eén krachtig argument werd Drummond
in handen gegeven door zijn overtuiging,
op zijn reis opgedaan, dat de tegenwoordige
crisis er niet een is die zich uitsluitend tot
Europa bepaalt, doch een wereld-Verschijn
sel is. Ook Zuid-Amtrjka bleek zich niet
te kunnen onttrekken aan de gevolgen der
slechte conjunctuur, en hij vond daarin
natuurlijk gereede aanleiding, om de door
hem bezochte regeeringen te wijzen op hel
groote nut van aansiir'ting bij den Volken
bond. opdat zij, samen met.de regeeringen
der Europeesche landen, te Genève zouden
kunnen beraadslagen over gezamenlijk te
nemen maatregelen, want hot blijkt wel
dat landelijke of continentale maatregelen
alléén niét'voldoende zijn Een ondeugend
journalist heeft naar aanleiding daarvan
de vraag gesteld, of deze ervaring van
Drummond ook invloed zou uitoefenen op
den arbeid der economische commissie, die
nog steeds voortgaat met de economische
problemen te bezien alleen en uitsluitend
van Europeesch standpunt. Doch Drumond
bleef op die vraag wijselijk het antwoord
schuldig!
Inmiddels heeft deze reis, naar vertrouwd
raag worden, wel goedo resultaten afge
worpen. De secretaris-generaal heeft de ge
legenheid gehad, om veel misverstanden
uit den weg te ruimen, en licht te brengen,
waar de duisternis der onwetendheid
heerschte. Moge het den Volkenbond ten
goede komen.
Ingrijpende plannen voor het
bank' en credielvezen
New York, 19 Febr. (V.D). Uit Javan
na wordt gemeld, dat de Cubaansche re
geering begonnen is met een ingrijpende
hervorming van het bank- en credietwe-
zen. Do regeering is voornemens, een cen
trale circulatiebank te stichten, die voor
een periode van twintig jaar het recht
krijgt tot uitgifte van bankpapier; goud
en zilvergeld. Een desbetreffend wetsont
werp is bij den Senaat aanhangig gemaakt.
Het uitgevon van eigen Cubaanscb bank
papier zal het intrekken van alle tot nóg
toe in omloop gebrachte en zijnde dollar
biljetten, noodig maken De bankiers van
Wallstreet schijnen tegen het plan ernsti
ge bezwaren te hebben, aangezien een fa
len van het Cubaansche bewind een ge
vaarlijke inflatie tengevolge zou kunnen
hebben. Ook de eveneens voorgenomen
consolideering van de Cubaansche buiten-
landsche schuld acht men In financieele
kringen te New York onmogelijk in ver
band met den ongunstigen toestand-van de
kredietmarkt.
Zeven personen gedood en
zeven andere vermist
Constantinopel, 19 Febr. fV.D.) Ten
gevolge van den sneeuwval In het gebergte
van Oostelijk Turkijo wérden zeven pernor
nen door een lawine bedolven en levend be
graven. Bovendien worden in de nabijheid
van Malatia zeven andere personen ver
mist.
uw matrassen worden in één dag
opgemaakt en bijgevuld.
vraagt pr^sopgave.
Vrede onder de Macedoniers
Sofia, IS Februari. (V.D) De strijd tue-
schen do elkaar vijandig gezinde Macedo
nische orde der Imro's en der Protogero
wisten, die twee cn een-half jaar heeft ge
duurd en honderd slachtoffers heeft ge-
oischt is thans beëindigd doordat de neu
trn!e commissie van vooraanstaande Mace
doniers met haar werkzaamheden is ge
reed gekomen en de leider der Protogero-
wislcn, C.vril PerÜtschef verkhr-ird heeft,
dat de Protogero wisten den strijd opgeveii
en de verschillende groepen zich zullen op
lossen In het hoofdkwartier d<*r Imro's in
Macedonië werden tegelijkertijd onderlian
delingen covoerd tusschon Ivan Michailof
en den ontvoerden leider der Protogerowis
ten Popchristof, die eveneens *cn verkla
ring van den wapenstilstand hebben opgö
leverd De vredesvoorwaarden houden in,
dat de thans onderworpén Protogerowis
ten amnestie zullen krijgen en dat hun le
ven en vrijheid als oarticiiflere personen
gewaarborgd Is. Wie.tegen de overeenkomst
handelt, zal worden beschouwd al3 een ge
vvone misdadiger Te Sofia hecht men aan
de overwinning der Irnro's groote béteeke-
nis en hoopt men dat hierdoor aan de reeks
van misdaden en overvallen een einde zal
zijn gekomen. Na dé vrijlating vah Pop
christof zullen de Imro's een officiede. ver
klaring over het einde der vijandelijkheden
publiceeren.
ONGEREGELDHEDEN.
Berlijn, 18 Febr. (V D.) Hedenavond
kwam het tijdons de zitting van de distrlcts-
vergadering van Berlijo-Contrum in het
Berlijnsche raadhuis tot ernstige ongere
geldheden. Op de tribunen ontst >nd een he
vige kloppartij. Een bezooker werd bijna
over de leuning naar beneden geworpen.
Ten slotte moesten de tribunes worden
ontruimd. In aansluiting hierop kwam het
in de zittingszaal zelve tot scherpe woorden
tusschen comm. en soc.-dem.. terwijl bulten
het raardhuis geschoten werd. Een deelne
mer aan de ongeregeldheden word zwaar
gewond.
Vampir
STOFZUIGERS
Protos
Mie!e e. a. morken
CzuvoBsm. 90JÉL.28R
VARKENS AARKT TEL' 1309
Kwaliteit wint altijd.
Géén politieke gevolgen
lon.den. 18 Febr (VD.j Gelijk geméld,
heeft de regeering vandaag in het Hooger-
huis bij de behandeling van baar ontwerp
inzake verhooging van den leerplichtigen
leeftijd van .15 op 15 jaar, een nederlaag
geleden mét 168 tegen 22 steramen.
De Lords hadden in hoofdzaak bezwaar
tegen do nieuwe uitgaven, die hieruit zou
den voortvloeien als gevolg van het feit
dat de staat dan aan de niet gesubsidieer
de en meestal kerkelijks scholen voorschot
ten zou moeten verstrekken voor uitbrei
ding .der, schoolgebouwen. Voorts vreesden
de conservatieve Lordsjm Bisschoppen. dat
de overeenkomsten met de 11. K scholen
den weg zou openen voor nieuwe oonces-
sies van Engeland aan de curie. Het ont
werp gaat nu terug naar het Lagerhuis.
De "verwerping van dit regeeringsvoorstei
zal voor de regeering geen funeste gevol
gen hebben.
AUTO DOOR EEN TREIN GEGREPEN.
Drie inzittenden gedood
Parijs, 19 Feb£: (V.D.) Uit Barcelona
wordt geméld dat-een-, uit de richting van
de stad komende auto. d)ij een spoorweg
overgang m do nabijheid van Girone door
een trein werd gegrepen: en geheel vernield
Van de inzittenden, een aantal Fransche
en Spaansche acteurs, werden er drie ge
dood cn twee levensgevaarlijk gewond.
Strenge maatregelen aangc
kondigd door minister:
president Aznar
Madrid 13 Febr. (V-.DO. De nieuwe mi
nister van Buitenlandsche zaken, Graaf
Romanones, verklaarde hsden. dat de re-
gecring voornemens is met de meest mo
gelijke spoed een extra-parlementaire com
missie in te stellen voor de voorbereidende
werkzaamheden voor een grondwetsher
ziening.
De minister van hinnenlandscho zaken
heeft medegedeeld, dat de regeering zoo
spoedig mogelijk de censuur op de pers
zal opheffen en de grondwettelijke rechten
zal herstellen.
Verder schijnt het nieuwe kabinet voor
nemens te zijn een ver-gaande amnestie
af te kondigen voor gevangen politici.
De regeeringsyerklaring kan niet ver
wacht worden voor Donderdagavond. De
60C- dom partij en de daarmede verbonden
algemeens unie van arbeiders zullen Za
terdag vergaderen voor het vastleggen
van hun houding.
Madrid, 19 Febr. (V.D.) De nieuwe
Spaansche minister-president Aznar heeft
gisteravond een verklaring afgelegd, waar
in hij ondermeer het voornemen te kennen
gaf. iedere poging tot ordeverstoring
energiek te onderdrukken.
Hij was echter van meening, dat de op
positie haar bedreiging niet in een daad
zou omzetten.
Het kabinet was eveneens stellig voorne
mens, zich te beschermen tegen eLke on
eerlijken aanval cn maatregelen zouden
hiervoor genomen worden.
In de allernaasto toekomst zullen dc ge
meenteraadsverkiezingen plaats vindon,
waarop do parlementsverkiezingen zullen
vólgen. Na deze verkiezingen zal men over
gaan tot hervorming van den grondwet op
democratischen basis. Inmiddels wordt uit
Madrid gemeld dat de advocaat, die bij de
onlusten van Dinsdagavond werd gewond,
aan de gevolgen is overleden.
Santiago Alba over het
nieuwe kabinet.
Parijs, 19 Febr. (V.D'. De democrati
sche leider Santiago Alba, die zich nog
steeds te Parijn bevindt, heeft als zijn raee-
nirig uitgesproken, dat het nieuwe Spaan
sche .kabinet slechts beschouwd kan wor
den als een övergangskabinct. dat slechts
een beperkte taak heeft. Men heeft in elk
geval een regeering moeten vormen, die
een monarchistische concentratie werd,
omdat de linksche groepen niet wonschten
mee te doen, zoodat er geen andere oplos
sing overbleef. Weliswaar was het kabinet
zeer veelzijdig cn maakte zelfs een libe
raal politicus er deel van uit. maar daar
tegenover stond het nadeel, dat het geen
lang leven beschoren kon zijn. Persoonlijk
geloofde Al-va niet, dat het kabinet het ver
zou brengen bij dc voorbereidingen van de
verkiezingen voor een wetgevend parle
ment De vraag blijftt bestaan, of de re
publikeinsche partijen de waarborgen* voor
dé doorvoering van werkelijk vrije verkie-
zingèn voldoende achten. AÏVa zelf was
met Sanchez 'Guerra én met Alvarez over
eengekomen, voorloopig een etrktc neu
traliteit te handhaven. Marin heeft de por
tefeuille- van onderwijs aanvaard zonder
overleg met zijn r&rtij-vrienden.
Trekt Sanchez Guerra zich uit
het politieke leven terug?
Parijs, 19 Febr (H.N.) Te Madrid loopt
het gerucht, dat Sanchez Guerra zich uit het
politieke leven wil terugtrekken. Zijn partij
heeft besloten, geen deel te nemen aan de
verkiezingen*
Eememzestig dooden-
Lom den, 19 Febr. (V.D.) Naar uit China
gemold wordt, hebhen buitengewopn hevige
sneeuwstormen in uitgestrekte gebieden
van China groote schade aangericht. De
stad Hankau is tengevolge van den sneeuw
storm van de buitenwereld afgesloten. De
spoorweg naar Peking ie versperd, zoodat
de aanvoer van levonsmlddelen stil staat.
In de stad hcerecht groote nood.
Een en zestig mcnschen zijn om het le
ven gekomen, van wie vijf en twintig bij
het instorten van een blok hulzen. Boven
dien werden bij een ernstig spoorwegonge
luk op. do lijn Peking—Hankau tengevolge
van do sneeuw zes en dertig personen ge
dood cn twee cn zeventig gewond.
Gevaarlijke huisindustrie.
Berlijn, 19 Febr. (V.D.) In het Westen
van Berlijn heeft vanmiddag een gebeurte
nis plaatsgehad, die ongetwijfeld eenlg in
haar soort was. Door het venster van -en
woning op de tweede etage van een huis
in de Pfalzburgerstrasse werden met ecu
stuk geschut verscheidene 6ch>ten gelost
De schoten veroorzaakten een hevige con
ötornatie in de buurt on binnen zeer korten
tijd was er eon overvalcommando van de
politie aanwezig, dat het huis binnendrong.
Het kanon cn de munitie werden in be
slag genomen en de schutter, con 38-jarig
man werd mee naar het politiebureau ge
nomen
Het betreft hier een voormalig officier,
die goruimen tijd beeft gewerkt aan de uit
vinding yan een nieuw model kanon. Toon
l)et eenmaal gereed was, wist hij er geen
raad rneo. In een vlnag van uitvlndersover-
moed heeft hij door het venster afgevuurd
Gelukkig zonder iemand te treffen.
Nader wordt gemeld:
De eerste berichter\ over het kanonvuur
te-Berlijn 6chijnon zeer overdreven te zijn
geweest. Men heeft klaarblijkelijk-met een
zwakzinnige te doen, die in den oprlog ill
con granaattrechter bedolven is gew.cest en
den toen doorstahen schok hooit té.boven
is gekomen. Onder do jougd in zijn buurt
was hij zeer bemind, daar hij voortdurend
bezig was zelf kleine kanonhen te vervaar
digen en die ook aan da jeugd toonde. Wel
schijnt dp man door een idéo-fixe bevan
gen te zijn, dat hij een verbeterd kanon uit
gevonden had en dit gaf aanleiding tot het
tooneel van hedenmiddag. Het waren alle
miniatuur kanonnen, waarmede dc echoten
afgevuurd werden. Schade van beteekonis
is daardoor niet aangericht Een onderzoek
naar de geestvermogens van den man is
thans gelast.
DE FLUIT VAN FREDERIK DEN GROOTE
Wordt nu weer niet geveild.
Berlijn, 19 Febr. (V.D.) Tijdens de vei
ling te Glienicke deelde de afslager Josoph
onder algemeene spanning te half vijf
mede, dat zou worden overgegaan tot het
veilen van de fluit van Frcderik den Groo-
ten In opdracht van Prins Leopold Jr.
moesten behinghebbenden zich echter eerst
laten isnehrijven, opdat men zou weten
welke serieuze gegadigden er waren. Er
bleek zich een tiental personen te hobben
opgegeven. Daarna werd een half uur ge
pauzeerd, terwijl in eon ncvcnzaal over het
lot van de fluit werd beraadslaagd. Ten
slotte werd medegedeeld, dat Prins Friéd-
rich Leopolds vader besloten had de fluit
niet ln veiling te brengen. Er zijn in
Duitschland bittere woorden over den ver
koop van de fluit gevallen, weshalve hij be
sloot haar van de veiling uit te sluiten.
Er werd voorts nog allerlei meubilair ge
veild: een 16-deelig salongarnituur en stoe
len ln baroc-stijl, fraai bewerkt en verguld
ging Weg voor slechts. 760 Mark, terwijl een
muzieksalon in Hollandsch baroc en met
smaakvolle bloemenbeschildering versièrd,
1500 Mark opbracht De z.g. „Schipckel-
tisoh". een rond tafeltje op vergulden voet,
bracht 1300 Mark op. De beroemde Jóhani-
ter Kroonzetel moest teruggetrokken wor
den» daar zelfs het laagste aanbod niet
overschreden werd.
DE WERKLOOSHEID IN NEW-YORK
Hot aantal beloopt tusscben de
de vijf a zes honderd duizend.
New York, 19 Febr. V.D. Blijkens de ge
gevens van de hulporganisatie^, die mo
menteel trachten te voorzien in de groote
nood der werkloozen in de stad New York,
meent het Welfare departement, het acntu.1
werkloozen in de stad New York te moeten
bChatten tusschen de 500.000 en 600.000.
OVEREENSTEMMING OVER DE LAND
BOUWVOORSTELLEN IN HET
KABINET
Berlijn, 19 Febr. (V.D). In de kabinets
zitting van hedenmorgen is in hoofdzaken
overeenstemming bereikt over de landbouw
voorstellen van den Rijksminister voor de
Voedselvoorziening. Morgenochtend worden
de-besprekingen voortgezet.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
765.8 te Memel.
Laagste Barometerstand:
726.6 to Thorshavn.
Vorwachting:
Matige tot krachtige Z. tot
Z. W. wind, betrokken of
zwaar bewolkt, waarschijn
lijk regen, zachter.
Langestraat 49-51 Tel. 190
STILLE TIJD RECLAME
CORSET AFDEELING
Nieuwe Corsetten en
Buste-Houders
voordeellg aangeboden.
ZWAAR WEER BOVEN GEHEEL ITALIË.
Regen en sneeuw.
Rome, "18 Febr. (V.D.) Uit'alle deelcn
van Italië worden hevige onweders gemeld.
In het Noorden des lands woeden zware
sneeuwstormen en in het Zuiden hevige re
genbuien. Het Marcoplein te Venetië staat
tengevolge van den hoogen stand van hét
zeewater 20 c M. blank.
Uit Milaan en omgeving wordt zware
sneeuwval gemeld, waardoor veel ongeval
len hebben plaatsgehad. Do .straatweg Par-
ma-Spezzia i6 op verscheidene plaatsen ton-
trevolgé van sneeuwverstulvingon versperd,
In do haven van Lrvorno heeft de storm
tal van «scheepsbotslngen veroorzaakt.
Boven Rome en Napels hobben zich zware
onweders ontlast cn Napels is op enkele
plaatsen overstroomd
In het bergland van Belluno zijn verschei
dene lawines losgebroken. Het spoorweg
verkeer Belluno—Calazo Is gestagneerd.
Ken lawine heeft de hoogspanningsleiding
verbroken, zoodat Belluno gedeeltelijk zon
der licht is.
TWEE SPOORWEGARBEIDERS DOOR
EEN TREIN GEGREPEN.
Een van hen gedood.
Hamburg, .19 Febr. (V.D). Hedenmor
gen vroeg waren twee spoorwegarbeiders
op het 6poorwegtraject Halstenbek—Pine-
berg bezig met het bedrijfsklaar maken
van een locomotief. Door het geraas det
machine, hoorden zij niet, dat een trein
naderde en werden zij door don locomotief
gegrepen en weggeslingerd. Ken hunnep
liep daarbij een zoo ernstige schedelbreuk
op, zoodat hij dood werd opgenomen. Dc
tweede arbeider kreeg inwendige kneuzin
gen.
CONFLICT TUSSCHEN GENERAAL-
MAJOOR BUTLER EN AL CAPONE.
De koning der onderwereld
laat het oordeel over aan
hot publick.
New-York, 19 Febr. (V.D) De door zijn
beleedigende uitlatingen tegenover Musso
lini bekend geworden generaal-majoor But
ler, zal in den aanstaanden herfst zijn ont
slag nemen uit den Amerikaansoho.n mnri-
nedienst. Daarna zal hij een voordrachts-
reis door do Verecnigde Staten houden,
waarvoor hij in de verschi!le?ide plaatsen,
waar-hij optreedt, zeer hooge bedragen be
taald krijgt. Zijn populariteit is vooral ge
stegen door een.conflict met den koning der
onderwereld van Chicago, Al Capone, dien
hij o.a. had uitgescholden voor misdadiger,
waarop de koning der onderwereld een ver
klaring in de pel's publiceerde, waarin hij
zeide. het aan het Amerikaansche volk over
te laten over zijn gedrag te oordeelcn. na
dat hij reeds zes maanden lang dagelijks
drieduizend behoeftigen te Chicago gratis
van voedsel voorziet
DE BEGROOTING VAN OORLOGS
MARINE IN DE FRANSCHE KAMER.
42.000 ton aan oorlogssche
pen worden bijgebouwd.
Parijs, 19 Febr. (VD). Gisterevónd
kwam in de Fransche Kamer de marine-
begrooting voor het laatst in behandeling.
In enkele uren was de Kam^r klaar met
deze post die de drie rnllWrd francs over
schrijdt. Alleen van de kant van het groo
te blok der socialisten en van de commu
nisten kwam verzet. De algemeene be
schouwingen bepaalden zich voornamelijk
tot academische discussies. Besloten werd
in het jaar 1931 42.000 ton aan oorlogs
schepen bij te bouwen. Een aantal socia
listische voorstellen tot wijziging van pos
ten, werden verworpen, waarna de begroo
ting in tijn geheel werd goedgekeurd. J