ÜTF:STR:17 Tel:K5
COGNAC VIEUX XXX per fiasch f3,85
AXMINSTER TAPIJTEN
TAPIS BELGE KLEEDEN
A. H. VAN NIEUWKERK
LIBERALISME EN NATIONALE EENHEID
Sport
EEN MOTIE INZAKE DE ONT-
WAPENINGS-CONFERENTIE
Het radio-vraagstuk
VOOR UW
SLAAP
KAMER
M EU O LLE.s
O U d IJ A' EN
DE.. E A A
MA TRASSEN
TAFEL- EN
VLJEH-
K L E E DJ ES
VACIIj E
Fa. v. Achterbergh
Meubxleenny ■■cstsmgei KJ-1
l MsMmmmm
s^iWmn
RADIOPROGRAMMA
PRACHT COLLECTIE
BeekensteinscheEaan Beekstraat Tel. 543
COMPLETE WONINGINRICHTING
HUMORHOEKJE
r JZi maak oio verocucnuuitKuigaa dat alles soa oj
VERGADERING VRIJHEIDSBOND
Bwr;
Het Vrijheidsbeginsel en het
Christendom
Voordat Zaterdag de inleidingen werden
gehouden, wees mr. Dr. D. Fock op dc Vre
desconferenties van het. volgend jaar. Hij gaf
hot woord aan prof. Eerdmans, die de vol-
gendo motie indiende, ton einde een uit
spraak van do vergadering te krii-en:
De liberale staatspartij De Vrij. ;dsbond,
op 7 Maart 1931 te Deventer in vorgadering
bijeen:
doordrongen van het grootc gewicht, dat
dc internationale ontwapeningsconferentie
te Genèvc, welke in 1932 zal worden gehou
den, zal slagen;
spreekt de hoop uit, dat door onze regee
ring alles zal worden gedaan om dit met
al haar ten dienste staande middelen zoo
krachtig moge'ijk te bevorderon.
Zij is overtuigd dat de internationale
vrede cn daardoor het welzijn der volkeren
door een mislukken der conferentie op on
herstelbare wijze zal worden geschaad en
hoopt dat de zedelijke drang der volkeren
zich zoo sterk zal uiten dat dezo conferentie
den eerste stap moge worden tot het ver
zekeren van een blijvenden vrede".
Spreker zag in een internationalen wil tot
den vrede een eerste schrode tot ophef
fing ook vnn den economischen nood, die
tot oorlog leidt.
Prof. Colebrander voegde er aan toe, ciat
in verband met het denkbeeld Pai»-Europa
een splitsing tusschen de Europeesche mach
ten is te vreezen met het gevolg een nieuwe
bewapening.
Spr. wenschte aan de mptfe toe te voegen
een uitspraak van erkentelijkheid voor het
geen door jhr. Loudon te Gonèvo is ver
richt Hij trok echter na debat do toevoe
ging in, omdat de werkzaamheden van jhr.
Loudon genoegzaam gebleken zijn.
Dr. Putte stelde voor aan jhr. Loudon
een telegram te zenden, uitdrukking gevend
aan do sympathie van den Vrijheidsbond
met zijn werk. Dit werd goedgekeurd en de
.motie werd aangenomen
Rede dr. Gunning.
Hierna hield dr. Gunning o»n rede, waarin
hjj betoogde, dat de Vrijheidsbond niet is
een sukkelige theetante, doch een strijd
macht, van moedige kampioenen. Men moet
houvast hebben aan zijn ideaal. Tiet vrij
zijn behoort tot het wezen van het mcnsch-
zijn naar christelijk ideaal. Spr. verwees
daarvoor naar het Nieuwe Testament, dat
wemelt van uitspraken over de vrijheid.
IVaar de geest des Heeren is, is vrijheid,
zegt Paulus.. Deze vrijheid heeft niets van
handeloosheid. Vrijheid is juist gebonden
heid. Vrij is ieder mensch en iedere men-
Echengroep.
Doch in een onvolmaakte wereld JTan
geen vrijheid bestaan. In die wereld is on
gerechtigheid en dit is onvrijheid. De
mensch heeft dat zelf gemaakt in kortzich
tigheid. Hij regelde en verordende en als
het verkeerd uitliep gaf hij dc schuld aan
de slachtoffers. Hij tyranniseert. Zoo
kwamen de misstanden in de wereld. Het
ontwakende liberalisme heeft zijn taak, de
wanbegrippen in de maatschappij op te
ruimen, uitstekend vervuld.
Het liberalisme deed dat vóór de sociaal
democraten er waren. Het is niet waar, dat
de laatsten de eerste „opruiming" hebben
gehouden onder de maatschappelijke wan
begrippen. Ook economisch heeft het libera
lisme uitstekend gewerkt, al is ondank het
loon geweest.
Spr. betoogde, dat de Liberale Partij het
aan zich zelf te wijten heeft, dat zij in een
defensieve positie is gedreven. Het kwam
door verkeerd inzicht. Later kwam de partij
haar negatieve houding te boven, hetgeen
blijkt uit haar medewerking aan verschil
lende sociale wetten.
Doch spr. ontkent, dat het liberalisme aan
de verbeteringen medewerkte, omdat de
sociaal-democratie dat eischto.
Spr. ontkendo ook, dat de Liberale Partij
een rcactionnaire zou zijn. Zij neemt echter
stelling tegen den klassenstrijd en tegen
clericale overhecrsching.
Spr. vroeg bereidheid tot opofferingen van
de individueele vrijheid, die onvrijheid ver
oorzaakt en betweterij. Dan zullen dc libe
ralen de ware dienstknechten der vrijheid
ziih.
Rede van prof. mr. J. A, Elgeman.
Vervolgens heeft prof. mr. J. A. Eigeman,
dit Rotterdam gesproken over het liberale
beginsel on de nationale eenheid.
Het heeft weieens den schijn, zeide spr..
o.m., alsof het met de eenheid is afgeloopen.
In de huidige politiek hebben de Marxis-
tisch-socialistische en do Kuyperiaansch
Christelijke stroomingen de eenheid van ons
volk verschourd. Do nationale gedachte ligt
verbroken. Geestelijk zoowel als economisch
viert het sectarisme hoogtij, tot nadeel van
het geheel. Ook do liberale partij heeft daar
aan schuld, want de erfenis, die Thorbecke
ons nagelaten had, is door hen, die zich des
tijds met het epithon liberaal tooiden, niet
in alle opzichten goed beheerd. Het Thor-
occkiaansche liberalisme is van zijn pit be
roofd. Do NederJandsche gedachte is eer
biediging van de oneindige waarde der men
schelijkc persoonlijkheid in dc sfeer der
moest volstrekte christelijke vrijheid. Dat
bindt ons volk tot een nationale eenheid, bij
alle geschil in levens- en wereldbeschouwing.
Het is het beginsel der onderlinge ver
draagzaamheid. De liberale gedachte is de
erkenning van het christelijke karakter van
ons volksleven als historische grondslag cn
de bezielendo geest van onze nationale be
schaving. Wij aanvaarden, zei spr., den libe
ralen staat als het kader, waarbinnen dit
karakter zich onbelemmerd in alle richtin
gen kan ontwikkelen. De liberale gedachte
is de components van twee beginselen, die
over en weer op elkaar inwerken; 1. de
vrijheidsgedachte; 2. do historische gedachte.
Hot liberalisme is zelfs nationale traditie ge
worden.
Dc werkelijke liberale staat is de nationale
staat Over het tot Intellect verschrompelde
liberalisme heeft de geschiedenis een vernie
tigend oordeel uitgesproken; ons volk is een
christelijk volk gebleven. Naar Thorbccke's
woord is het christendom in de school en
zoo ook in den staat Daarom doet de libe-
ralo staat afstand van elke inmenging door
de overheid op het geestelijke leven der in
dividuen, de liberale staat als zoodanig heeft
geen religie voor zichzelf. Hij is richtingloos.
Verheldcrng van den bestaanden, verwor
den toestand kan alleen komen door een zui
ver aanvaarden van de liberale staatsrecht-
gedachte. Voor de liberate gedachte is in den
naasten tijd een groote toekomst weggelegd.
In het kader van den liberalen staat bestaat
geen tegenstelling tusschen openbaar en bij
zonder onderwijs; integendeel vullen zij el
kaar woderkeerig aan en hebbesn als zoo
danig aanspraak op volkomen gelijke be
handeling van overheidswege. Spr. zou zelfs
den toestand niet vreezen; hot bijzondere
onderwijs algemeen verspreid en van over
heidswege desnoods aangevuld.
Op sociaal gebied is de strijd om den nor
malen arbeidsdag een strijd geweost voor dc
consequente toepassing van de liberale idee,
gevoerd door de socialisten tegen de libera
len. De liberale partij hervinde ook in de
sociale politiek de liberale door de nationale
gedachte. De arbeidersklasse wete zich ver
zekerd, dat ook haar belangen tot hun recht
kunnen komen binnen het kader van den li
beralen staat die zich van zijn roeping be
wust is, op economisch gebied don rechts
staat te verwezenlijken.
In dezen zin bepleitte spr. een liberaal, dat
is een nationaal bewind.
Liberalisme en Christendom.
Na de rede van prot. Eigeman, sprak vol
gens het verslag in het Hbld., de heer G. A.
de Ridder (Beilen) over „Liberalisme er?
Christendom".
Of er gelijke trekken bestaan bij het libe
ralisme cn het christendom? Het liberalis
me is niet te vereenzelvigen met één levens
beschouwing. Het Christendom is niet ecu
bepaald leerstelsel, het laat zich niet sa
menpersen in eenigo formule. Hot is eon
dynamische kracht, die monschvcrnieuwend
werkt.
Dat Christendom is een geweldige kracht
in onze samenleving, al doet het zich ook
ui onvolmaakten vorm voor. Aan dit
Christendom is pok het liberalisme ontspro
ten, dat het groote brpedérschapsïdeaal van
het Christendom erkent. Het liberalisme er
kent de absolute macht van dc innerlijke
zedewetten. Het schept staatkundig en
maatschappelijk do voorwaarden, waar
onder het christelijk leven zich in vrijheid
kan ontwikkelen. Het liberalisme is even
als het Christendom reaijstisch en optimis
tisch, vooruitstrevend, een beroep doend op
den individueelon mensch. het kweekt ver
antwoordelijkheidsbesef. Het liberale be
ginsel heeft innerlijke religieuze waarde.
Moge dit, zoo zeide spr., ons sterken in
onzen strijd.
Inleiding von ir. J. A. Kalft
Na de pauze sprak ir. J. A. Kalff (Hil
versum) over: „De verhouding tusschen
werkgevers en werknemers
De werkgever, die niet inziet, dat do
werknemer invloed moet kunnen uitoefe
nen op de arbeidsvoorwaarden, aldus spre
ker o.m., heeft nog niet genoeg geleerd. Hij
moet in de arbeidskracht zien zijn mede
werking. Hoe komt het nu, zoo vroeg spr.
zich af, dat zoo dikwijls de arbeidskracht
in plaats van mede te werken, een rem is;
hoe dat het toezichthoudend personeel of
bedrijfsleiders in verkeerde verhoudingen
komen te staan met de arbeidskruchtcn?
Vele bedrijfsleiders meonen nog te kunnen
volstaan met het „bevel" alleen. Dat ..bevel"
wordt wel opgevolgd, maar dc arbeider
geeft zich niet aan zijn werk rnet alle ener
gie, die daartoe noodig is.
Dc wetenschap heeft in de industrie ge
maakt, dat de arbeid van één mensch ver
honderdvoudigd is. Laat men het alleen
aankomen op dc wetenschap, dan komt
men er evenmin.
Chefs en bedrijfsleiders nemen tegen de
arbeiders een soort verdedigende houding
aan, met wantrouwen, e.d. De arbeider voelt
dat en doet er naar. Betor ware, de instruc
ties zóó te geven aan de werkkrachten, dat
ze gemotiveerd zijn. Men moet het hoe en
waarom er bij voegen, als men een opdracht
verstrekt
Hoe meer aan do opvoeding van het per
soneel gedaan wordt, hoe meer men be
reikt Spr. heet dat zelf bij do Spoorwegen
ervaren. Allo technische hulp is te koop,
doch de „geest" onder liet personeel moet
komen van de bedrijfsleiding. Er moet zijn
een behoorlijk plan voor die opvoeding. Bij
groote pcrsoneclen en bedrijven is dat het
moeilijkst Het chefspcrsoneel rnoet ervan
doordrongen zijn, dat do arbeiders mede
werkers moeten zijn cn niet de betaalde
krachten zonder meer. Het is van het hoog
ste belang voor het betrokken bedrijf. De be
drijfsleider moet weten, dat hij verantwoor
delijk is voor tien, honderd of duizend
man. Allen in het bedrijf zien naar hem op
als chef. Brengt men den arbeider bij. dat
hij is de medewerker, schakel in het geheel,
dan krijgt hij levensvreugde en arbeids
vreugde.
Is dit zoo op dit oogenblik? zoo vroeg spr.
de heerschonde mentaliteit verhindert dat.
De werkgevers heeft zijn ontevredenheid, de
werknemer is gedrev ennaar zijn vakver-
ceniging, die bovendien nog een politieke
rol. vervult Het is noodzakelijk voor den
werkgever, zijn houding tegenover de vak-
vcreeniging te bepalen. Spr. zou, bij de
Spoorwegen de vakverecniging niet meer
uilion missen voor het contact met de ar
beiders.
Er is bij do Spoorwegen in het overleg een
goed resultaat bereikt: het weten dat er goed
werk en tucht moeten zijn. Spr. schetst© ook
het concurreeren in eisclren bij de vnkver-
eenigingen, het leven der „vrijgestelden", dat
bezwaard is door het feit te moeten teren op
de onvervulde wonschen van anderen, d.z. dc
leden zijnor vereeniging. De vakvereenlging
houdt inmiddels de gedacht© levendig, bij de
arbeiders, dat alleen zij iets kon verkrijgen
van den werkgever, die uit zichzelf niets
doet. Dat vervreemdt wel eens den werkge
ver van do vakverecniging.
Toch zijn er verheugende ervaringen met
de vakvoreenigingen. Zij hebben ook het be
sef gewekt, dat de belangen van werkgevers
en werknemers niet meer strijdig zijn.
Spr. belichtte nog de gewenschte mede-
zeggenschan, zoo weinig omlijnd, dat men ze
gemakkelijk tot een leuze heeft kunnen ma
ken.
Bedoelt men'r - an productie en
consumptie, dan i> 1 genschap een
gewrongene. Bedoelt het 1> ;,it nomen
van de macht alleen, ua.. is ze evenzeer ver
keerd.
Spr. betoogd-;, dat de directies de leiding
beter kunnen uitoefenen dan arbeiders, die
slechts een beperkten gezichtskring hebben
op het bedrijf. Daarom is spr. tegen de mede
zeggenschap.
Ir. Kalf verklaarde, dat bij al, wat de ar
beider verkregen Ireeft, hem is ontnomen de
helooning in het geval, dat hij uitsteekt in
het werk hoven anderen. Hij moet blinde-
lines zijn vakverecniging volgen.
Snr. zag in het door hem medegedeelde een
tank voor den Vrijheidsbond, n.l. het terug
geven, zooveel mogelijk, aan den arbeider,
van zijn persoonlijkheid.
„Het radio-vraagstuk" door
mr. G. A. Boon ingeleid.
Hierna sprak mr. G. A. Boon over „Het
radio-vraagstuk".
O.a. zeide hij: Zoo nu staat het met de
radio: Aan cenige politieke stroomingen zijn
monopolies gegeven. Een politieke partij, die
dit monopolie heeft gekregen, heeft gele
genheid ons aan te vallen zooveel zij wilt,
kan politiek alles verkondigen, kan ecnige
weken lang opwekken p*:tionnementcn fe
teekencn over een politiek vraagstuk, kan
het Vorstenhuis bespotten, dappere onge
hoorzaamheid prediken enz. Wij krijgen
geen minuten daartegenover om het voozc
van eenzijdige ontwapening, onze eerb'ed
voor het Vorstenhuis of onze niet mindei
dappere gohoorzaamheid uiteen te zetten,
laat staan zelfs in verkiezingsdagen onze be
ginselen tegenover die van bedoelde partijen
te stellen.
Wij zouden daarom voor afschaffing van
preventieve controle stemmen, wanneer do
eenzijdige politiek uit den aether werd ge
bannen, zooals zulks ook overal in het bui
tenland het geval is. Men zou bij de ver
kiezingen een uitzondering kunnen maken,
men zou hoogstaande politieke Zwei of
Dreigcspriiche kunnen doen houden door
voorlichting van verschillende zijden, maar
rnet de eenzijdige, politieke propaganda zou
het uit moeten zijn. De gedachte ondervond
veel steun in de Kamer en een desbetref
fende motie is ingetrokken op de toezegging
van den Minister, dat hij de regelingen in
het buitenland zou bcstudeeren en den ra-
lioraad daarover zou raadplegen. Totdat
hieromtrent een andere regeling is getrof*
ion, is er voor ons geen enkele aanleiding
om ons standpunt te wijzigen.
Die controle geeft althans eenigen waar
borg tegen al te groote excessen, waartegen
over anderen niet in de gelegenheid zijn
een enkel woord in anderen zin te doen
hooren.
Spr. vertrouwt, dat thans beweringen als
zouden wij voorstanders'zijn geworden van
censuur, niet meer zullen worden gehoord.
Wat zal do uiteindelijke oplossing zijn.
di? ook in ons land bevrediging zou schen
ken?
Dc CA. i- -ji.dfjjdver
■irning en die zal de ministoi met de wet
de hand op den duur niet kunnen vei
onderen. Let. men op do plunftön; die voos
b a.s internationale radioconferenlié te
Madrid worden voorbereid op dc onafge-
hroken studie der technici, dan is hot waar
schijnlijk, dat Nederland binnen enkele ia-
ren meer zendtijd ter beschikking krijgr,
nog afgezien van uitzendingen door Gleiclt-
wel len systemen.
Deze minister kan veel tegenhouden; hi'
kan alle A.V.R.O.-voorstelten onbeantwoord
laten cn het bestuur daarvan voor de geslo
ten poort laten staan, terwijl de deur van
"s ministers kabinet wijd wordt opengezet
wanneer een vroeger bestuurslid der A.V.R.O.
met beschuldigingen tegen dat lichaam
kornt: hij kan den bekenden dreigtoon laten
hooren, de techniek tegenhouden kan hij niet
cn met dc ontwikkeling daarvan op den
duur niet de verruiming ven den zendtijd.
Bestuursverkiezing
De verkiezing van vijf teden van het hoofd
bestuur wegens een periodieke aftreding van
mevrouw E. W. Wynandts Frsncken—Dysc
rinck cn de heeren mr. J. Drost, prof. B. D.
Eerdmans, H. P. Gelderman, prof. mr. dr. A.
van Gijn, die niet onmiddellijk herkiesbaar
zijn, had tot resultaat dat worden gekozen
de heeren ir. J. A. Kalff en J. M. van Bom
mei van Vloten. Herstemming moet vandaag
plaats hebben tusschen de heeren A. A. Ba
rèndregt uit Barendrocht, jhr. mr. dr. E. A
van Beresteyn, Den Haag, prof. mr, W. C
Méés, Wapeningen, G. A. de Ridder, Beilen,
mevrouw SchcltemaGonradi, Haarlem, en
de heer H. A. Stheernan uit Meppol.
In do huishoudelijke vergadering is het
reglement op de candidaotstelling voor de
Tweede Kamer der Staten-Oeneraal behan
deld. Verder is het beleid der Kamerïractie
besproken en goedgekeurd.
De dag is besloten met een gcmsenschau
pelijkcn maaltijd en met een feestelijke bij
eenkomst in den schouwburg.
VAndaag wordt do huishoudelijke verga
dering voortgezet o.m. met de vaststelling
van het gemeente-program.
Men koopt 'ccii nergens zulke heerlijke
gemarineerde harii.g er. rolmops als ia
GLASTRA'S Vischhcndel, L'trcchtschestr 40.
Dinsdag li Maart.
H i 1 v rs u m. 3.01 gramofoonplaien,
10.30 concert A.V.R.O. kwintet, 32,30 concert
door het Rembrandttheater orkest, 2.00 gra
mofoonpaten, 4.00 gramofounplatcn, 5 30
orgelconcert, 6.00 gramofoonplaten, 6.43 gra
mofoonplaten, 3.15 concert door het A.V.
R.O. omroep-orkest. 10.15 concert door Ko
vacos Lajos, 11.00—12.00 gramofoonpaton.
Huizen. 8.00 gramofoonplaten, 10 00
gramofoonplaten, 12.00 concert door hel
K.R.O. Trio, 1.30 gramofoonpaten, 4.30 gra
mofoonplaten, 7.45 gramofoonplaten, 9.40
concert K.R.O.-orkest, 11.10 gramofoonpla
len.
Daventry 'Midland Regional) 1.20 or
gelconcert, 7.00 orkest-concert, 9.35 Midland
studio orkest.
Kalundborg. 11.20 strijkconcert, 2.20
concert en declamatie, 7.20 concert* 9.15
vroolijke muziek.
Lange n berg. 12.23 middagconcert,
4.20 vooravondconcert, 7.03 avondconcert.
POLITIE VOETBAL.
Morgenmiddag speelt het politie-elftal
een competitiewedstrijd tegen het ellta) der
Mi: o-rsumschc politie. De wedstrijd vindt
planus op l.e'. teircin van den A. B. v. L. O.
eau dun Lensde, weg.
Korfbal.
HEADY TEKCA—AMERSFOORT 3-0.
Amersfoort ping pistoren met een zeer ver
zwakt twaalftal (3 hoeren waarvan 2 inval-
Ier») nuar Amsterdam om den laatsten dit-
wedstrijd tegen Ready Tckca te spelon. Het
resultaat was een 8—0 nederlaag. Met rust
was dc stand reeds 40. Door deze uitslag
staat Amersfoort thans definitief op de on
derste plaats.
Do stand in deze afd. ziet er nu als volgt
uit:
Excelsior 14 10 2 2 51—20 22
Blauw Wit 13 10 1 2 ',0—33 21
Beady Teca 14 6 2 6 12—33 U
Luto 13 5 3 5 40—33 13
Bilthovon 10 5 2 3 30—30 12
Allen Weerbaar 13 4 2 7 26—34 10
D.T.V. II 13 3 2 8 31—44 8
Amersfoort 13 1 2 10 17—50 4
ED.S—AMERSFOORT II »-«.
De reserves speelden in Leersum tegen
H.D.S. en eindigden zooals ze begonnen wa
ren. wat ons eigenlijk wol wat tegenviel
van dit twaalftal.
DE UITSLAGEN.
Eerste klasse Noord-Holland
Koog a. d. Zaan: Koog Zaandijk—Olympia
2—1
Amsterdam: D.T.V.—Hercules 1—0
Zuid-Holland
Delft: D.K.C.—Yolox terr. afgek.
Den Haag: H-K.V.Vitesse idem
Rotterdam: liet Zuiden—Fluks 61
Tweede klasse A
Amsterdam: Ready Tekca—Amersfoort 80
Amsterdam: Blauw Wit—Bilthoven 6—3
Dorde klasse A
Utrecht: Samos 2Oio 1 I—11
Amsterdam: Kwiek—A'mum terr. afgek.
Derde klasse B
Hilversum: Oio 2—Togo 2—4
Utrecht: Samos 1—de Tovers 81
Amsterdam: Oosterpark—Swiit 2 1—1
GYMNASTIEK VEREENIGING
„EXCELSIOR".
Deelname aan wedstrijden,
Teneinde liet turnpeil op te voeren, wor
den er telkénjare door den „Stichtschen
Turnkring", bij welken kring Excelsior" is
aangesloten, gymnasiiekwedstrijden georga
niseerd. Deze wadstrijden hebben dc naam
van steen we dat rijden, omdat de namen van
de prijswinnaars in de eerste gra len (dames
en heeren) gebijteld worden in een steen,
welke geplaatst worden in een van dc turn-
hallen in Utrecht
Twee jaren is reeds door een groot aantal
dames en heeren der A.G.V. „Excelsior" aan
deze wodatrijdon deelgenomen. En niat zon
der succee. Immers beide melen werd -<in
kampioenstitel veroverd, zij het dan ook in
de 3ó en 2e graad, terwijl vele dames en
hoeren een diploma 3o en 2e graad verwier
ven, zoodat deze verplicht zijn een volgende
maal in een hoogere graad uit te komen.
Aangespoord nu door het. grootc succes
van vorige jaren hebben vele leden besloten
ook dit jaar deel te nemen aan den steen-
wedstrijd, niettegenstaande de voorgcschre-
on oefeningen aanmerkelijk zwaarder zijn
dan vorige jaren.
I'll .„V Staal, uuuu We üjn wu je giuvie tqiimti-ii.mn
me is." Uüunuriatlj
