PEUGEOT WILL GO RIT
EEN OPZIENBAREND PROCES
MORGEN BEGINT DE
DÉ^EMIANDEB
ZIE ANNONCE VAN GISTERAVOND
Dinsdag 14 April 1931 j Uitgave: VALKHOFF Co. «g» Bureau: flrnhemschepoortwal 2a 29e Jaargang No. 241
BERICHT
26000 K.M. NON STOP
START 9 UUR V.M. WILLGO
PETER KURTENVOOR
DEN RECHTER
Belangstelling uit
heel de wereld
L. J. LUYCX ZOON
U wilt een motor koopen?
MUITENDE TROEPEN
IN PORTUGAL
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 aaandtn v°0' Am.rtfoort f 2.I0. pa mand 0.75,
- week (met gratia vtrttkarlag tagea ongelukken) I 0.171/,,
Blnoenlnnd franco per post per 3 naandeo f 3.-. Afionderlljke nummert f 00».
POSTREKENING 47910 TELEFOON INT ERG til
PRIJS OER ADVERTENTIEN v®°'~4 "-os mbegnp van eca bewijsnummer,
ellcc regel meer f 0.25. Llefdodlghelds-advcrtcntiiin voof idê
Wlft van den prijs. - Kleine Advertentie .KEITJES" bij vooruitbetaling 1-5 regelt
J0 ctat, tikt tegel meer 10 eat, drieman! plantten I 1.—. Bewijsnummer earn I OM
Onze abonné's worden beleefd
verzocht adreswijzigingen niet aan
den bezorger van de courant op te
geven doch schriftelijk of telefo
nisch aan ons adres. Het komt
voor dat zij een wijziging, wanneer
die in hun wijk ligt, uitvoeren,
zonder ons te waarschuwen. Bij
verwisseling van personeel komen
dan fouten in de bezorging voor.
DE ADMINISTRATIE.
Bewogen dagen in Spanje.
Zal koning Alfonso zich kun*
nen handhaven?
Ook de aanvullende berichten uit Spanje
bevestigen, dat bet votum voor de repu
bliek een gespannen toestand in het leven
heeft geroepen en dat dc mogelijke troon
afstand van koning Alfonso een aangele
genheid is, die op het oogenblik de geesten
algemeen bezig houdt. Er heerscht op het
Pyrencesche schiereiland momenteel een
zenuwachtige stemming en de geruchten,
die omtrent den toestand worden verspreid,
zijn niet alleen legio, maar ook zoo uitccn-
loopend, dat het moeilijk is waarheid en
verzinsel terstond van elkaar te onderschei
den.
Er is al gemeld, dat niet alleen het kabi-
net-Aznar is afgetreden als gevolg van den
stembusstrijd, maar dat ook de koning
iccds het veld heeft geruimd. Op het oogen
blik, dat wij dit overzicht schrijven, hebben
wij noch van het. eene bericht, noch van
het andere oen-bevestiging ontvangen; on-
dertusschen behoeft het geenszins te verba
zen, wanneer vandaag of morgen èn de con-
servatief-liberale regeering aftreedt èn de
koning dit voorbeeld volgt, daar het feite
lijk een dwaze toestand is. dat in een land
met een belangrijke ropublikeinsche meer
derheid zoowel een monarchistische regce-
ring als een vorst, van wicn men niets meer
wil weten, worden gehandhaafd. Terwijl
sommige berichten het laten voorkomen,
dat do koning van zins is afstand te doen
van den troon ten behoeve van één zijner
zoons, suggeroeren andere telegrammen, dat
de koning er in de verste verte niet aan
denkt zijn hooge positie op te geven.
In elk geval zijn er in Spanje belangrijke
gebeurtenissen op til. Er zijn namelijk twee
mogelijkheden: of de regeering en de ko
ning trekken zich vrijwillig terug en dan
voltrekt, de politieke ommekeer zich zon
der wrijving, öf de tegenstanders van de re-
publick doen een wanhopige, poging om het
terrein, dat zij hoe langer.hoe meer verlie
zen, te behouden of terug te winnen. In het
laatste geval, dus wanneer de monarchie
zich tegen de meerderheid van hel land ver
zet en door een nieuwe dictatuur poogt, zich
staande te houden, breekt, in Spanje zoo
goed als zeker een revolutie uit met al -de
noodlottige begeleidende verschijnselen,
die nu eenmaal aan een burgeroorlog vast
zitten. Zoowel de socialisten als de repu
blikeinen van andere schakeering beschou
wen den slembusuitslag niet slecht^ als een
volksstemming in den gewonen zin van het
woord, doch tevens als een veroordeeling
van den hoogsten vertegenwoordiger der
monarchie. De consequentie hiervan is, dat
zij binnen den kortst mogelijken tijd Spanje
lot een republiek willen rnaken. Het liefst
zien zij deze langs vreedzamen weg verwer
kelijkt, maar wanneer de koning en zijn
aanhangers do teekenen der tijden niet
willen verstaan, zullen zijn blijkens dc door
hen uitgevaardigde manifesten er niet voor
terugdeinzen via een revolutie hun dool te
bereiken, een revolutie, waarvoor zij de
verantwoordelijkheid eventueel zullen la
den op de schouders van koning Alfonso
en diens raadslieden.
Hoe ernstig de regeering den toestand be
schouwt, kan blijken zoowel uit het feit, dat
de censuur blijkbaar weer is ingesteld, als
afgeleid worden uit de omstandigheid, dat
op bevel van den minister van oorlog alle
officieren ziin geconsigneerd, opdat dezen
terstond op hun post kunnen zijn, wanneer
er troebelen uit mochten breken. Natuur
lijk bestaat steeds de mogelijkheid, dat de
koning zich laat raden door eerzuchtige po
litici, die in de veronderstelling leven, dat
zij met behulp van het leger tegen den golf
slag van het rcpublikanisme kunnen op
tomen. Wanneer inderdaad dergelijke ad
viseurs hun zin krijgen, is de kans groot,
dat Spanje binnenkort in diepe ellende
wordt gedompeld.
EEN ECHTPAAR VERMOORD.
Praag, 13 April. (H.N.) Te Bockau is
Zaterdagavond een echtpaar vermoord. Dc
moordenaar heeft klaarblijkelijk eerst den
man vermoord en daarna de vrouw, die er
een café op na hield, opgewacht en even
eens om het leven gebracht. De politie vond
de beide lijken raet ingeslagen schedel in
den tuin voor het huis liggen. Een ijzeren
buis, waarmede de moord is gepleegd, werd
éveneens gevonden.
Eert reeks afschuwelijke
misdaden
Heden begint, naar wij in liet Vaderland
lezen, te Dusseldorp het proces tegen Peter
Kürten, den moordenaar en brandstichter.
Ongeveer 200 getuigen zijn opgeroepen en
meer dan twintig deskundigen zullen hun
rapport uitbrengen
Kürten zal zich te verantwoorden heb
ben wegens zeven pogingen tot moord,
waarbij .zijn slachtoffers, meest vrouwen,
mjn of meer ernstige kwetsuren hebben
opgeloopen, en wegens negen moorden. Eén
dezer moorden Is reeds acht jaar geleden
gepleegd op een tienjarig meisje uit Keu
len- Mülheim. De overige acht moorc'.en zijn
tusschcn Februari en November 1929 ge
pleegd. Negen maanden lar.g heeft Kürten
Dusseldorp in rep en roer gebracht.
Steeds Weer werd de politie versterkt,
doch ook de politié-ambtenarcn uit Ber
lijn stonden voor een raadsel. In elk geval
'had de politie reusachtig veel werk te
doen. Ongeveer tienduizend brieven zijn in
den loop van den tijd ontvangen. Deze
kwamen alle in een karthotheek en moes
ten bewerkt worden. Duizenden sporen,
door het publiek aangegeven, moesten wor
den nagegaan en honderden menschen ge
arresteerd worden. Tenslotte is het toeval
tc hulp gekomen.
Een jonge vrouw, die door Kürten over
vallen was, had een brief aan haar vrien
din gericht. Door verkeerde adresseering
kwam deze blief in andere handen. Hier
door is de politie op het spoor van Kür
ten gekomen. Op 24 Mei van diet vorig jaar
is hij eindelijk gepakt
Tijdens zijn verhoor heeft hij omvang
rijke bekentenissen afgelegd. Teekenen van
berouw heeft men bij hem n.iet ontdekt.
Op grond van hun waarneming verkla
ren de psychiaters, dat hij voor zijn daden
verantwoordelijk is. Kürten beweert uit
wraak jegens de menschheid te hebben ge
handeld, daar hij jarenlang in een tucht
huis heeft gezeten
Om het aantal getuigen niet nog grooter
te maken, is n> ongeveer 45 gevallen van
brandstichting geen aanklacht ingediend.
De straffen, die hem hiervoor zouden wor
den opgelegd, zouden daarenboven loch in
het niet zinken bij die voor de moorden.
Het proces zal gehouden worden in de
groote zaal van de politie-kazerne, daar de
eigenlijke rechtzaal voor zulk een proces
veel te klein is.
Baltengewoon groote belang
stelling.
De belangstelling voor het proces is uiter
mate groot, wat reeds blijkt uit de tallooze
aanvragen van de pers, zoowel uit alle dee-
len van Duitschland als uit liet buitenland.
Amerikaansche, Engelschc, Italiaansche en
Fransche journalisten hebben om toegang
tot de rechtzaal verzocht en de Duitsche
autoriteiten hebben hun best gedaan om
hun zoo veel mogelijk ter wille te zijn en
hebben de zaak dan ook prachtig georgani
seerd. Voor de pers werden ongeveer 90
plaatsen ingericht. Het sprak wel vanzelf,
dat daarvoor in de gewone zittingzaal van
het Landesgericht geen plaats was en zoo
hQOft men gebruik gemaakt van de groote
turnha! .an de Poiizei-Unterkunft Dussel-
dorf-Nord. Voor de verschillende toegelaten
journalisten zijn de stoelen aan de pers
tafels gereserveerd, terwijl is gezorgd voor
een speciale perskamer met extra telefoon
lijnen en een speciale cantine.
Een ontzaggelijke menigte verdrong zich
hedenmorgen voor de groote manege, waar
achter de politie-sporthal gelegen is. Wie
echter niet voorzien was van een plaats
bewijs. hetzij voor publieke, hetzij voor ge
reserveerde tribune, kon alle hoop laten
varen om door bet cordon van de Schupo
heen te breken, dat het gebouw aan alle
kanten bewaakte. De rechtzaal zelf is tot
1 de laatste plaats bezet. Gereserveerde en
publieke tribunes zijn stampvol. Vele advo
caten, leden van de rechterlijke macht en
cenige bekende criminologen zijn aanwezig.
Tegen half tien zal het proces aanvangen.
Het geroezemoes in de overvolle zaal ver
stomt.
Een zijdeur gaat open en onder adern-
looze, gespannen stilte leidt een wacht
meester Peter Kürten hinneu. Hij ziet er
goed uit en maakt een indruk, dien men
bijna frisch zou kunnen noemen, als'van
iemand, die langen tijd met vacantic is ge
weest en geheel uitgerust is. Hij kijkt rus
tig en gelaten om zich heen. Hij draagt
een blauw costuum met een helder-witte
boord en een lange das. Zijn gezicht is glad
geschoren en in zijn haar ligt een zorgvul
dige scheiding.
Eenige minuten Ia Ier treedt het gerechts
hof binnen. President is de voorzitter van
het Landesgericht Dr. Rose en rechters zijp
Dr. Wender en Dr. Lennarz liet Openbaiiv
Ministerie is vertegenwoordigd door den
Oberstaatsanwalt Dr. Eicli en den St'aats-
anwaltsrat Dr. Jansen.
De jury bestaat uit zes personen, een
stadsarchitect, een ambtenaar bij de spoor
wegen en vier personen uit arbeiderskrin
gen en uit den kleinen middenstand.
Küï'ten wordt verdedigd door advocaat
dr. Wehner uit Dusseldorf.
Als de rechtbank zich gezet heeft, wordt
begonnen met de voorlezing van de acte
van beschuldiging, die 217 getikte pagina's
omvat.
Kürten vertelt van zijn jeugd.
Nadat de dagvaarding is voorgelezen,
verzoekt de voorzitter Kürten een beschrij-
vinig te geven van zijn jeugd en de toe
standen in zijn ouderlijk huis
Kürten verklaart, dat zijn ouders, toen
hij nog jong was, herhaaldelijk van woning
moesten veranderen, omdat zijn vader
drankzuchtig was cn in zijn dronkenschaj)
zooveel burengerucht maakte, dat het ge
zin na korten tijd bijna elke woning moest
verlaten. Bij hem thuis werd dan ook altijd
getwist. Zijn vader mishandelde zijn moe
der en sloeg het huisraad stuk. Op 8-jarigen
leeftijd had Peter Kürten voor de eerste
maal het ouderlijk huis verlaten Drie we
ken lang zwierf hij rond en leefde grooten-
deels van de opbrengst van kleine diefstal
len cn straatroof. Zijn vader had verschil
lende misdaden begaan en moest dan ook
dikwijls gevangenisstraf uitzitten, zoodat
zijn moeder met tien kinderen thuis dik
wijls de bitterste armoede leed.
Op de vraag van den voorzitter of het
juist was, dat zijn vader wegens het plegen
van bloedschendige handelingen met zijn
eigen dochter tot tuchthuisstraf was ver
oordeeld, antwoordde Kürten bevestigend.
Kürten verklaarde verder, dat hij onge
veer op zijn 15e jaar wegens het verduiste
ren van hem toevertrouwd geld voor de
eerste maal twee maanden gevangenisstraf
kreeg. Bij deze gelegenheid kwam hij in
de strafgevangenis voor de eerste maal in
contact met ernstige misdadigers. Als
..melkmuil" werd hij daar over verschillen
de dingen, waaromtrent hij tot nog toe geen
idee had gehad, ingelicht. Later kreeg hij
wegens huisvredebreuk en bedreiging voor
dc tweede maal gevangenisstraf.
Van kwaad tot erger.
Na ongeveer een uur stelt de ambtenaar
van het O.M. voor, dit gedeelte van het ver.
Lioor rnct gesloten deuren te doen plaats
vinden, omdat bij de bespreking van den
achtergrond van Kürten's daden dc zede
lijkheid in gevaar zou kunnen komen. Als
Küiten echter verklaart, dat hij de drijfvee-
ren van zijn daden kan schilderen, zonder
nader op se.xueele kwesties in te gaan, be
sluit de rechtbank voorloopig het verzoek
niet in le willigen. Uit het verdere verhoor
blijkt dan. dat Kürten vele jaren in gevan
genis en tuchthuis heeft doorgebracht. Na
zijn ontslag begint hij stevds weer nieuwe
diefstallen, waarvoor hij steeds weer hoo-
gere straffen kreeg. In het jaar 1904 werd
hij voor het eerst gestraft wegens eenige
brandstichtingen met zeven jaar gevange
nisstraf. In 1912 kwam hij weer vrij, doch
zijn moeder wilde hem niet meer in huis
nemen. Hij moest du6 weer zijn toevlucht
nemen tot stelen. In den zomer van 1930
sloop hij een huis binnen met dc bedoeling
er te 6telen. In een kamer zag hij een 17-ja-
rig meisje. Hij had toen al het andere ver
geten, zich op het meisje gestort en het
langzaam gewurgd. Hij was toen snel ge
vlucht. Naderhand was het hem net zoo ver
gaan. In een herberg te Köln-Mühlheim
wilde hij inbreken, doch was in een slaap
kamer terecht gekomen, waar hij een meisje
van tien of elf jaar in bed vond liggen. Ook
hier vergat hij zijn doel, den diefstal, doch
het meisje had hij gewurgd en door een
steek in den hals gedood. Hij was naar bui
ten geloopen, had de deur achter zich ge
sloten, onder een pomp zijn handen gewas-
schen cn was naar het station gegaan.
Op een vraag van den voorzitter naar het
motief van zijn handelingen antwoordde
Kürten, dat op dergelijke oogenblikkcn
zijn voornomen om te 6telcn verdrongen
werd door een 6tcrke 6exucolc geprikkeld
heid, die de voornaamste drijfveer van zijn
daden vormde.
Geleden onrecht eveneens
motiol van zijn daden.
Uitvoerig sprak Kurten over zijn straffen
in de Pruisische gevangenissen, met opslui
ting in donkere cellen van Kerstmis tot
Paschen, insluiting in zware kettingen,
slechte kribben en hongerstraffen. In de
twee-en-twintig jaren, die hij in totaal in
gevangenis en tuchthuis had doorgebracht,
was hij vcerLigmaal gestraft wegens disci
plinaire vergrijpen. Hij verklaarde, dat be
halve zijn 6cxucele drift ook de herinnering
aan het door hem geleden onrecht bij vo
rige straffen één der sterkste drijfveeren
voor zijn daden was, waar zonder hij mis
schien niet tot het plegen der diverse mis
daden was overgegaan.
Toen de voorzitter nadere bijzonderheden
vroeg omtrent deze 6e^ueele drift tot moor
den stelde het O.M. wederom voor, dit ge
deelte van het proces met gesloten deuren
te behandelen, wat echter na Kürten's ver
klaring. dat hij hieromtrent geen schok
kende dingen had mede te deelen, door de
rechtbank werd afgewezen.
Nadat Kürten verschillende door hem ge
pleegde moordaanslagen had geschetst, ver
klaarde hij, dat zijn sadistische aard hem
steeds weer tot dergelijke daden bewoog.
Wegens eenige groote diefstallen was hij
als recidivist tot zware tuchthuisstraffen
veroordeeld, die wcgcn6 nieuwe wandaden
verlengd werden.
In April 1921 kwam hij uit de gevangenis
en trouwde met zijn tegenwoordige vrouw.
Hij kreeg werk als metaalarbeider, deed ac
tief mee in zijn vakhond en leefde cenigen
lijd eenigszins tevreden Niettemin had
hij inmiddels verscheidene malen kennis
met meisjes gemaakt, die hij mishandelde
en trachtte te wurgen.
Te beginnen met het jaar 1928 hoopen
zich zijn gruweldaden op, overvallen, moor
den en brandstichtingen. Kürten schildert
den moordaanslag op vrouw Ivühn in 1929
te Gerresheim en verklaart, dat hij toen
zoo opgewonden was, dat hij zich op het
eerste het beste dier zou hebbón geworpen,
dat hem in den weg was gekomen. Met een
schaar, die hij voor dit doel van huis had
meegenomen, had hij vrouw Kühn gestoken.
Tusschen de menigte voor haar huis had
hij zich verheugd in de opwinding van de
daar verzamelde menschen.
Kürten beschrijft vervolgens cle verschil
lende door hem in het begin van 1929 ge
pleegde moorden, waaruit blijkt, dat steeds
een abnormale sexueele drang hem tot den
moord aanzette. Dat was o.a. het. geval hij
den moord op het 8-jarig schoolmeisje Rosa
Ohliger, die hij op straat had aangetroffen
cn met een 6chaar had omgebracht. Het lijk
je had hij met petroleum begoten cn deze
aangestoken. Hij had bij dc vlammen staan
kijken die hem een gevoel van genoegen ga
ven.
Vier dagen later had Kürten den machi
nist Rudolph Scheer door tien messteken
in het gezicht, een aan dc 6laap en vijf in
den rug, vermoord. Ook dc 22-parigc dienst
bode Maria Halm had hij, gedreven door
dcnzelfden drang, vermoord door talrijke
steken in hoofd, hal6 cn borst. In antwoord
op een vraag van den president verklaarde
Kürten, dat deze moorden hem 6teeds een
sterk sadistisch gevoel van bevrediging had
den geschonken. Kürten bekende voort6 in
den nacht van 21 Augustus 1929 in een half
uur tijds niet minder dan drie menschen
te hebben aangevallen en zwaar verwond.
Drie dagen later vermoordde hij dc 6-jarige
Gertrud Hamacher cn de l-i-jarige Louise
Lenzen. Op 25 Augustus trachtte hij de 22-
jarigc Gertrud Schulte te vermoorden. Het
meisje dankt haar leven slechts aan het
feit, dat hij gestoord werd door voorbijgan
gers. Toen trad een onderbreking in van
ongeveer vier weken. Op 30 September wa
pende Kürten zich voor dc eerste maal met
een hamer. Hij verklaarde dat de opwin
ding van de door hem ondervonden sen
satie door deze afwisseling vergroot was.
Dien avond was hij gaan wandelen met de
32-jaripje Ida Reuter. Plotseling had hij haar
overvallen en 13 krachtige slagen met den
hamer op het hoofd gegeysn, zoodat zij kor
ren tijd later stierf. Eerst had hij echter
de stervende vrouw 70 meter verder het
bosch ingeslcept en niet nader te noemen
handelingen met haar gepleegd. Op 11 Oc
tober had hij de 22-jarige Elisabeth Doer-
rier eveneens met hamerslagen gedood.
Kürten schilderde nog eenige moordaan
slagen en verhaalde tenslotte uitvoerig den
moord op de 5% jaar oude Gertrud Alber-
mann.
Aangezien de beklaagde verklaarde uitge
put te zijn en het proces niet meer te kun
nen volgen, werd de zitting verdaagd tot
morgenochtend.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
772.7 tc Scilly.
Laagste Barometerstand:
749.3 te Memel.
Verwachting:
Matige tot zwakke, N. W.
tot Z. W. wind, afnemendo
bewolking, weinig of geen
regen, mogelijk nachtvorst,
iets zachter overdag.
Langestraat 49-51 Tel. 190
CEêPE DE CHINE
FLAMENGA
SOIE ARTIFICIELLE.
Prachtig kleurassortiment.
Prachtig! dochwoest verstandig
laat U niet misleiden door schreeuwe
rige reclame. Let vooral op de repu
latie van den motor.
Wij bicden de grootste keuze uit do
beste merken o.a.
Eysink, Harley-Davidson,
Sunbeam en Francis Barnett
de motor die geen concurrentie kent
compleet voor f 395.—.
Amersfoortsdie Motorhandel
Lavendelstr. 9b 12 Telef. 1093.
NIC. BOVEE.
Opstandelingenkabinet
op Madeira
Londen, 13 April. (V. D.) Volgens
betrouwbare berichten van de Portugee-
sche grens zijn verscheidene regimenten in
de provincie aan het muiten geslagen. Te
Barreira en te Caldas da Rainha zijn re-
geeringsgetrouwe troepen geconcentreerd.
To Oporto vonden Zaterdag en Zondag te
gen de regeering gerichte betoogingen
plaats. In de straten van alle groote steden
wordt door troepen gepatrouilleerd. De be
kende Portugeesche vlieger Aragao heeft in
talrijke grooto steden propaganda tegen dc
regeering gemaakt. Bij deze gelegenheid
kreeg do commandant van het vliegveld tc
Arnadora van het ministerie van oorlog be
vel Aragao tc arresteeren. In plaats van
dit bevel op te volgen, sloot hij zich bij
Aragao aan en vergezelde hem op zijn
verdere vlucht.
Do opstandelingen up Madeira deelen in
hun informatieblad mede, dat zij een kabi
net hebben gevormd met aan het hoofd als
minister-president den overste Preiria en
als óppers-bevelhebber overste Mendes de
Reis. Zij hebben een oproep gericht tot de
voor Madeira liggende kanonneerboot Iboa,
om zich bij de revolutionaire beweging aan
te 6luiten. Een antwoord hebben zij tot nog
toe echter niet ontvangen. De berichten, dat
de voor de Azoren liggende kanonneerboot
Tamao naar de opstandelingen zou zijn
ovcrgeloopen, schijnen onjuist te zijn. Van
Engelschc zijde zou men voornemens zijn,
indien de regeeringstroepen tot een blok
kade van het eiland zouden overgaan, de
Britsche bevolking te doen evacueeren. De
opstandelingen zouden den Britschen con
sul hebben verzocht bemiddelend te willen
optreden tusschcn hen en de regeering ia
Lissabon.
ENGELSCH MINISTER NAAR PARIJS.
P a r ij s, 13 April. (H.N.) Do Engclsche
minister van mijnbouw is gisteren te Pa
rijs aangekomen, om met de Fransche re-
gcering tc onderhandelen over den arbeids
tijd in den mijnbouw. Zooals bekend heeft
hij onlangs voor dit doel ook een bezoek
gebracht aan minister Stegerwald to Ber
lijn.