AMERSFOOETSCH DAGBLAD
Zaterdag 18 April 1931
-DE EEMLANDER"
29e Jaargang No. 245
DERDE BLAD
RADIO- EN ARBEIDS
CONFLICTEN
Afkeuring door den
minister
AMBACHTSSCHOOL TE
TE HARDERWIJK
Officieele opening
INWISSELING VAN GULDENS
V.A.R.A.-UITZENDING
AFGEBROKEN
EEN MAAND HECHTENIS
GEEISCHT
EISCHEN VAN PHILIPS
TOEGEWEZEN
Arbeidstoestanden bij een
particuliere firma gei
hekeld
Het orgaan van het Verhond der Ned
Werkgevers meldt het volgende:
Op Vrijdag 27 Maart j.l. tusschen G en 7
uur in den avond heeft de V.A.R.A. in het
z.g. X.V.V.-kwartiertje" onder „actueel al
lerlei uit de Arbeidersbeweging" ook ecnigc
mcdedeelingen laten doen vanwege den Al
gem-vnen Bond van Handels en Kantoor
bedienden over beweerde slechte arbcidstoc
standen bij een grocte firma te Amsterdam
veigczeld van de aansporing tot het pub'.ick
bij bedoelde hrma niet te koipen. Deze fir
ma betwistte de juistheid van de gedane
rnededeeüngcn en beklaagde zich bij ons
Verbond over de wijze, waarop de V.A.R.A
van den haar loegestanen zendtijd gebruik
rnaakl.
Vandaar dat ons Verbondsbestuur -ich
naar aanleiding van het voorgevallene bij
schrijven van 1 April j.l. toi den minister
van Waterstaat heelt gewend. Na de feilen
te hebben vermeld, welke hierboven door
ons zijn weergegeven, vervolgde dit sclirij
ven:
Het wil ons voorkomen, dat bedoelde fir
ma zich terecht beklaagt en wat ons bestuur
betreft, mogen wij daaraan toevoegen, dat
wij het een vcronti ustcncl verschijnsel \in
den, dat de radio kan worden aangegrepen
om een eenzijdige belichting van arbeids
conflicten over het land te verspreiden. Een
onderneming, die zoo ongelukkig is de ont
stemming van het bestuur van een vakor
ganisatie te hebben opgewekt, mist elk mid
del om haar zienswijze eveneens aan de
V.A.R.A. luisteraars hekend te maken.
Wij vragen ons dan ook af, of de Centrale
Commissie déze uitzending onder het oog
heeft gehad en haar heeft"goedgekeurd.
Wij zouden het op hoogen prijs stellen, in
dien Uwe Excellent.c deze zaak zou willen
onderzoeken en Haar oordeel over het ge
bruikmaken van do radio voor de hicrbc-
doelde onderwerpen wel aan ons bestuur
zou wijlen kenbaar maken.
Hierop heeft ons Verbond onder dagleokc
ning van 9 April het volgende antwoord ont
vangen, tegen publicatie waarvan de minis
ter geen bezwaar had:
1. In antwoord op bovenaangehaald
schrijven bericht ik u, dat hetgeen tijdens
de uitzending in het z.g. X.V.V.-kwartiertje
„Actueel allerlei uit do Arbeidersbeweging'
op Viijdag 27 Maart j.l. is geschied, onge
oorloofd is.
2. Maatregelen zijn genomen om derge
lijke handelingen in de toekomst te voor
komen.
De minister van Waterstaat,
(w.g.) P. J REYMER.
Met groote ingenomenheid hebben wij ken
nis genomen van *s ministers antwoord. Wij
zijn al meermalen onaangen tam getroffen
door uitzendingen van de V A.R.A., die zich
richtten tegen de werkgevers in 't algemeen
of hun organisaties, maar wanneer nu ook
nog tegen bepaalde, met naam en toenaam
aangeduide ondernemingen bij een ontslag-
kwestie of ander arbeidsconflict de radio
wordt te hulp geroepen, loopt een dergelijke
handelwijze toch werkelijk de spuigaten uit.
Wij zijn den minister dankbaar voor zijn
snel en doortastend optreden, waardoor al
thans aan dit misbruiken van den zendtijd
na..r wij hopen een einde is gemaakt.
N.V.V.-DELEGATIE NAAR NED-INDIË.
21 April met de Marnix van St.
Aidegonde.
A mste r d a m, 17 April. Dinsdag 21
April a.s. zal met het motormailschip Mar
nix van St. Aidegonde van de Mij. Neder
land naar Indië vertrekken de delegatie
van het Ned. Verbond van Vakvereenigin-
gen, bestaande uit den voorzitt?r van het
N.V.V., den heer E. Kupers, lid van de
Tweede Kamer en den Vcrbondsbestuurder,
P. Danz, voorzitter van den Algcmccnen
Nederlandschen Metaalbewerkersbond en P.
Molt maker, voorzitter van de Ned. Verecni-
ging van Spoor- en Tramwegpersoneel, bei
de» lid van de Eerste Kamer.
Van 10 uur tot half 12 zal er gelegenheid
bestaan om aan de boot afscheid te nemen
van de vertrelckenden. De delegatie zal on
geveer zes maanden in Indië vertoeven.
DE EERSTE REIS VAN DE „DEMPO".
Hulde van de passagiers.
V 1 i s s i n g e n, 17 April. De Directie van
de Maatschappij de Schelde te Vlissingen
ontving het volgende telegram van passa
giers aan boord van het motorschip Dem-
po, dat thans te Batavia is aangekomen:
„De passagiers van het motorschip Dem-
po wenschen U bij het einde van de eerste
reis hulde te brengen voor dit door U ge
bouwde schitterende schip. Zij hebben door
de film een klein deel van het werk uw
medewerkers gezien en verzoeken U hen
namens hen te complimcntèeren en bedan
ken voor dit Nederlandsche schip, waarop
wij allen trotsch zijn."
De Directie van de Maatschappij de
Schelde heeft door middel van een tele
grafisch opgegeven advertentie in enkelo
Indische bladen in de volgende bewoor
dingen bedankt:
„Aan d? passagiers van de eerste heen
reis van de Dempo. Directie on medewer
kers van de Koninklijke Maatschappij de
Schelde danken U vriendelijk voor uw
waardeerend telegram aan het einde dor
reis."
De visschers moeten thans tot
andere vakken worden
opgeleid.
Harderwijk, 16'April. Gisteren is de
nieuwe ambachtsschool te Harderwijk
„Overveluwc" officieel geopend door Z.Exc.
den Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, Mr. Terpstra, die vergezeld
was van den inspecteur-generaal van het
nijverheidsonderwijs Ir. G. Hofstede.
De voorzitter van het bestuur, bui ge-
meester J Saakes, sprak een openings
woord, waarin hij naging hoe Harderwijk
van oude tijden een centrum van onder
wijs en wetenschap is geweest. Dc droog
legging der Zuiderzee, en do daarmee ge
paard gaande maatregelen tot opleiding
van visschers in andere vakken, brachten
de regeering er toe om vooi Harderwijk
een ambachtschool toe te staan.
Minister Terpstra bracht in zijn rede
hulde aan dc nagedachtenis van den vroe
gere» voorzitter den lieer Kampers, destijds
burgemeester van Harderwijk voor hetgeen
deze voor de totstandkoming der 6oho >1
deed. Veel moeilijkheden moesten worden
overwonnen, aleer op 25 September 1930 :1e
eerste steen kon worden gelegd. De droog
legging der Zuidcrzco maakt het noodzake
lijk, dat een groot aantal jongelieden zich
voor een anderen werkkring bekwaamt
Deze belanghebbenden vooral wilde spr
ernstig waarschuwen om de gelegenheid tot
vorming die de school biedt, aan te grijpen
Hij -weiischtc allcns-bostuur, directeur, per
soneel en ook de gemeente Harderdijk ge
luk met de totstandkoming van deze schooi
en sprak de verwachting uit dat het goede,
technische onderwijs dat hier zal worden
gegeven, met Gods hulp, velen ten zegen
zal mogen zijn.
Hierna kregen de aanwezigen gelegen
heid, het bestuur te complimenteeren, waar
van gebruik werd gemaakt door bestuurs
leden van andere onderwijs-inrieh tingen,
door den garnizoens-commandant Kolonel
van den Akker en door den burgomcester
van Ermelo, Baron Mackav.
De nieuwe school, die gebouwd is door
den architect D. Kok Jzn. te Harderwijk,
voldoet aan alle eischen die aan een mo
derne school gesteld mogen worden. Van
de 62 jongelui die zich voor den eersten
cursus aanmeldden, moest een twintigtal
worden afgewezen.
F. J. BRINKMANN f
Op 59-jaiigcn leeftijd is te Ilnailcm over
leden de heer.F. .T. Bririkmann, exploitant
van het bekende,café-restaurantbedrijf aan
de Groote Markt te Haarlem. De heer Brink
man» was lid van de Kamer van Koophan
del voor Haarlem., en omstreken, voorzitter
van Ilorccaf afdeeling Haarlem en een be
kend figuur in dc kynologenwereld.
DE POSTVLUCETEN.
De P.H.A.G.R. in Medan.
A msterdam 17 April. Bij dc K.L.M.
is bericht ingekomen dat de P.H.—A.G.R.
te 6.12 uit Batavia is vertrokken en te 8.31
in Palembang aankwam. Vandaar vertrok
het te 9.15 en kwam te 5.07 uur in Medan
aan.
Het 14e retourvliegtuig.
Bij da K.L.M. is bericht ingekomen, dat
het lie retourvliegtuig hedenmorgen om
6.12 uit Batavia is vertrokken en om 8.3i te
Palembang is aangekomen. Vandaar ver
trek het toestel weer om 9.15 cn arriveerde
om 15.07 tc Medan. Alles is wel aan' boord.
Morgen wordt de reis voortgezet.
Het 16e postvliegtuig.
Volgens een bij de K.L.M. ingekomen ra
diobericht is het postvliegtuig, dat gisteren
uit Amsterdam is vertrokken, van plan om
18.05 tc Belgrado tc landen.
ERNSTIG AUTO-GNGELUK.
Twee gewonden.
Groningen, 17 April. Aan den Frie-
schestraatwog, even buiten Groningen, is
hedenavond een auto tegen een boom ge
reden. In den auto, die uit do richting
Leeuwarden kwam aanrijden, waren geze
ten de lieeren H. uit Groningen en B. uit
Paterswolde, die beide ernstig letsel be
kwamen. Zij zijn in het Diaconessenhuis te
Groningen opgenomen. De auto werd ge
heel vernield.
De heer H. was aannemer cn begaf zich
iederen dag per auto naar het werk, dat hij
te Dorkwerd had aangenomen.
Dc Minister van Financiën brengt ter al-
gemeehe kennis, dat met ingang van 1 Juni
1931 buiten omloop zullen worden gesteld
do guldens, welke een vroeger jaartal dra
gen dan 1920. Deze guldens vertoonen zes
verschillende borstbeelden, die hieronder
worden weergegeven.
Van 1 Jnnl of zal niemand gehouden zijn
deze mnnten in betaling te nemen.
De guldens kunnen reeds van 27 April af
ter wisseling worden aangeboden bij alle
postkantoren, bijpostkantoren, hulppostkan
toren en poststations cn worden ook na 31
Mei nog gedurende drie maanden dus tot
en met 31 Augustus aan dezelfde kanto
ren ter inwisseling aangenomen.
Van 1 Juni af zijn alleen nog gangbaar de
guldens, welke een later jaartal dragen dan
1920. De munten, die dus niet ter inwisse
ling moeten worden aangeboden, dragen op
de voorzijde het borstbeeld van Mare Maje
steit de Koningin, zooals hierbij is weerge
geven.
Uitslnitend guldens mot dezen beeldenaar
blijven dus in omloop.
Nota Bene. Op de rijksdaalders en dc
halve guldens heeft deze inwisseling gcou
betrekking.
Dit zijn de borstbeelden van de guldens,
die van 1 Juni af ongangbaar zijn. Zij kun
nen reeds van 27 April af ter inwisseling
worden aangeboden.
Dit is het borstbeeld van den ecnigen gul
den, die gangbaar blijft.
Fragment uit „Frank van
Wezel's loemruchte ja
ren" verboden
Amsterdam, 17 April. Hedenmorgen
is wederom een uitzending van cle V.A.R.A
door de Radio-Contróle-Commissie afgebro
ken. In het ziekenuurtje van de V.A.R.A.
zou mejuffrouw Rodi Medenbach een frag
ment voordragen uit de roman „Frank van
Wezel's roemruchte jaren", van den schrij
ver A. M. de Jong.
Naar aanleiding van een door de Radio-
Contróle-Commissic geopperd bezwaar tegen
een voordracht hieruit, omdat het geheelc
tooncelstuk van dien naam voor den micro
foon verboden was, had de V.A.R.A. de Com
missie een brief geschreven, waarin erop ge
wezen was, dat het verbod slechts het too-
neelstuk had betroffen, terwijl men hier tc
doen had met een fragment uit de roman,
waaruit bovendien reeds eerder andere frag
menten voor den microfoon waren voorge
dragen, zonder dat de commissie eenig be
zwaar daartegen had geopperd. Op (lezen
brief was geen antwoord meer ontvangen,
zoodat het V.A.R.A.-bestuur meende, dat de
commissie met de uitzending accoord ginc
Zonder nadere mededeelingen werd
hedenmorgen de voordracht van mejuffrouw
Medenbach afgebroken. De V.A.R.A.-omroe-
prr deelde mede. dat de. V.A.R.A. tegen dit
willekeurig ingrijpen van de Controle-Com
missie zou protesteeren. N
HR. MS. „VAN GALEN".
Bij het Departement van Defensie i6 be
richt ingekomen, dat Hr. Ms. torpedoboot-
jager Van Galen op reis van Curasao naar
Ned.-Indic op li April van Kaapstad is ver
trokken met bestemming Mombassa.
Aulo-ongeluk tusschen Laren
en Naarden.
Duo-passagier een voet afgekneld
Amsterdam, 16 April. Voor dc Vijfde
Kamer der Amsterdamscho Rechtbank
3tond heden dc 25-jarige landbouwkundige
A. V. uit Naarden terecht, aan wiens schuld
het zou tc wijten zijn, dat aan twee perso
nen een motorrijder en een dame, die
op do duozitting zat zwaar lichamelijk
letsel was toegebracht.
Op 21 Juni te omstreeks 7 uur n.m. van
het vorige jaar kwam V. met zijn auto uit
dc richting Laren. Bij het naderen van de
kruising Amersfoortschen Straatweg—Bre-
diusweg zou hij roekeloos hebben gereden,
tengevolge waarvan hij niet had waargeno
men, dat aan zijn rechterhand op den Bre-
diusweg vanuit de richting Oud-Nanrden
een motorrijder naderde. Verd. had de
doorgang niet vrijgelaten. Een botsing was
het gevolg, do linkervoet van het meisje,
dat op dc duo zat werd afgekneld, terwijl
de motorrijder niet ernstig werd gewond.
De gewonden werden opgenomen in de
Majella-stichting te Bussum.
Als eerste getuige werd Dr. Weiten uit
Bussum gehoord. Hij verklaarde, dat de
linkervoet van de duo-passagicro geheel
was verbrijzeld, het linkcrondcrbcen was
gebroken. De voet moest worden afgezet.
Dc patiënte was ongeveer vier maanden
onder behandeling geweest. De motorrijder
was slechts licht gewond geweest, oen
lichte hersenschudding was na ccn week
weer volkomen genezen. Get. kon uit de
verwonding niet zeggen of de snelheid van
verd.'s auto groot- was geweest.
Als deskundige werd gehoord inspecteur
van politic L. G. LI. Jansen, die hij zijn
rapport volhardde.
Agent D. v. d. Berg uit Naarden was
kort na het ongeval ter plaatse gekomen.
De motorfiets was toen reeds weggehaald.
In het asfalt waren nog krassen te zien.
Een voorbijganger had den agent gezegd,
dat de gewonde dame omstreeks 12 Motor
van het, motorrijwiel op straat lag.
Op een vraag vart den verdediger Mr.
Yb es, verklaarden, zoowel de agent als de
chef van politie van Sieeg, dat het usance
was, dat het verkeer langs den grooten
weg, den Amersfoortschen straatweg, vóór
gaat.
De president, Mr. Dons, merkte, op, dat
dit in strijd met de wot is.
Mr. Ybes zeide, dat het geheelc verkeer
in de war zou loopen, als hier dc wet werd
toegepast.
Mr. Dons hoopte, dat de politic spoedig
doeltreffende maatregelen zal nemen. De
aangereden motorrijder, de monteur Trouw
had niet naar links gekeken, wel had hij
signalen gegeven. Getuige was reeds op
het midden van den straatweg, toen hij
werd aangereden. Get. verklaarde een voor
zichtig motorrijder te zijn.
Volgens desk. Janssen was het beter ge
weest als get. zoowel naar links als naar
réchts had gekeken.
liet meisje, dot verwond werd bij het on
geluk, als getuige gehoord, zeide, dat zij
nog naar links had gekeken. Dc snelheid
waarmede haar verloofde reed, was niet
groot geweest.
Volgens een ooggetuige was verd.'s snel
heid ongeveer 40 A 50 K.M., die van den
motorrijder 25 a 30 K.M. Signalen had hij
niet gehoord.
De desk. achfte een snelheid van 50 K.M.
niet waarschijnlijk.
Een tweede ooggetuige schatte de snel
heid op 30 K.M. De automobilist V. werd
hierna aan een verhoor onderworpen. Verd
had na hot ongeluk onmiddellijk politie cn
dokter gewaarschuwd. Hij had voorts sig
nalen met zijn claxon gegeven. Het uitzicht
ter plaatse was goed geweest. Plotseling
had verd. een schok gevoeld en de motor
lag op den grond, het meisje was tegen het
hek van hotel „Jan Tabak" opgevlogen.
„Ik voel wel, dat ik, naast het feit, dat er
een noodlottige samenloop van omstandig
heden was, schuld heb," aldus verdachte.
Hij schatte zijn snelheid op 25 a 30 K.M.
Requisitoir.
De Officier van Justitie, Mr. van Arkel
achtte het vaststaande, dat verd. niet
naar rechts heeft gekeken. De beide voor
tuigen naderden het kruispunt gelijktijdig.
Hier is grove schuld aanwezig. Spr. is het
niet met den desk. eens, die in zijn rapport
zegt, dat ook de motorrijder minder oplet
tend is geweest. Verd. had het verkeer van
rechts vóór moeten laten gaan. De gevol
gen van de aanrijding zijn zeer ernstig.
Spr. wilde hier een strenge straf opleggen.
Wegens veroorzaken van zwaar lichamelijk
letsel door schuld vorderde de Officier een
hechtenisstraf van een maand.
De verdediger Mr. Y'bes zeide, dat art. 5
van de motor- en rijwielwet niet altijd
streng wordt toegepast. ITet punt, waar het
ongeluk plaats had, is zeer druk. Men moet
daar, zoowel naar links als rechts kijken.
PI. achtte ook bij den motorrijder schuld
aanwezig. Verd. wil gaarne schadevergoe
ding geven, hij heeft reeds aan verplecg-
kosten 820.— betaald. PI. achtte de gere-
quireerde straf mede met het oog hierop
zeer hoog. PI. drong aan op een voorwaar
delijke veroordeeling.
Uitspraak 30 April, f
WEGWEDSTRIJD DEN HAAG—BRUSSEL.
„Pedaal ridders", houd moed
Op uwen grooten tocht
Trap moedig 't stalen ros
Wat ook gebeuren mocht
Dc tanden op elkaar
Weet dat de Keicnstnd
Zoo graag van dezen rit
De overwinning had.
En in gedachten gaan
Zeer velen mot U mee
Ze dcelcn o, zoo graag
Uw renners' wel en wee
Ze zijn als 't ware één
Met jullie dezen dag
J£n houden met U hoog,
Dc Amersfoorstche vlag!
Een goede reis gewenscht
Gij rakkers van den weg
Behouden wederkeer
Zonder verdriet of pech!
Breng er de zege mee
Wij gaan er mee accoord
Dat zou nog eens iets zijn
Voor 't oude Amersfoort
Heusch we waardeeren 't al
Dat ge 't althans probeert
Kn zelfs wanneer ge hier
Geslagen wederkeert
Dan is 't in dat geval
Nog een gebeurtenis
Voor stadsche wielersport
Van veel beteckonis.
Ge geeft van durf en moed
Ons allen kranig blijk
Pedaal ridders, succes'
Een goede reis! Tot kijki
GROEGROE.
(Allo rechten voorbehouden).
Vonnis in het proces tegen
Ridder hof en van Dijk.
Amstcrdum, 17 April. De derde Ka
mer der rechtbank deed heden uitspraak
in het civiele geding tusschen Philips'
Gloeilampenfabriek te Eindhoven als
eischeres én dc firma Ridderhof en van
Dijk to Zeist als gedaagde. De procedure
was aanhangig gemaakt in overleg met dc
bonden van rarliohandclaren en onderne
mers (N. B. R. cn B. O. R. N.)
Het proces liep over de vraag, of Philips
door haar houding in de jaren 1925/1929 het
vertrouwen heeft gewekt, dat van bepaal
de octrooien, waarop Philips recht had,
ook voor hun verderen geldigheidsduur
door ieder ongestoord gebruik zou kunnen
worden gemaakt. Dit werd door Philips, die
sedert eeuigen tijd zelf lot den bouw van
radiotoestellen is overgegaan, ontkend. De
gedaagde firma meende, dat dit wel bet
geval was en dat zij geen inbreuk op Phi
lips' rechten heeft gemaakt door de
octrooien te blijven gebruiken.
De rechtbank overwoog, dat het onjuist
is, dat het octrooirecht is verwerkt; dit zou
in strijd zijn met art. 48 cn 49 der octrooi-
wet. De rechtbank acht het niet noodig, het
door gedaagde aangeboden getuigenverhoor
toe te laten om te bewijzen, dat Philips
inderdaad handelingen heeft gedaan om
den tocstclbouw te prikkelen. Het beroep
van gedaagde op onbekendheid met het
octrooirecht gaat niet op, een ieder wordt
geacht dc wet te kennen. Gedaagde had een
andere houding moeten aannemen na de
circulaire van Juni 1926 en er zich op
voor moeten bereiden, dat Philips haar niet
langer het gebruiken van bedoelde
octrooien zonder tegenprestatie zou toe
staan.
De eisch van Philips wei<d dus toegewe
zen en gedaagde veroordeeld in de proces
kosten.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Kon., besluit is toegekend dc aan de
orde van Oranjc-Nassau verbonden eerc-
medaille in zilver aan: G. J. Basoski, baas
in dc 6toffcerderij der N.V. Allan cn Co.s
Kon. Nederlandsche Fabrieken van Meube
len en Spoorwegmaterieel tc Rotterdam; in
brons aan A. van de Mossetaar, wever bij
de firma gebrs. Rath te VeghM;
is met ingang van 1 Mei 1931 aan den in
genieur bij den dienst der Zuiderzeewerken
ir. J. II. Verheij op zijn verzoek eervol ont
slag uit 'e-rijks dienst verleend;
benoemd tot iid van den voogdijraad te
Maastricht W. J. M. Indcman6, arts, wo
nende te Maastricht;
toegekend de eere-medailie, verbonden
aan (ie orde van Oranje-Nasöau, in zilver
met de zwaarden aan: G. Westland, opper
wachtmeester der Kon. marechaussee te
Vlissingen; in zilvci aan: W J. Meulblok,
brigadier van politie te Vlissingen, J. Note-
baart, kapitein op het motorschip „Koning
in Wilhelmina"; in brons aan: W. C. Mey-
boom. voorman cn magazijnmeester bij
het gemeentelijk havenbedrijf te Vlissin
gen; A. Ostë, werkman bij de gemeente
Vlissingen; W. Corstanjc, dekknecht op he»,
motorschip „Koningin Wilhelmina."
Bij beschikking van den minister van fi
nanciën is de ontvanger der directe belas
tingen enz. J. C. F. Bouman verplaatst van
Harderwijk naar Almelo; de ontvanger der
directe belastingen enz. A. van Diermers
van Winterswijk naar Venlo. de ontvanger
der directe belastingen enz. J W. Cox van
Geertruidenberg naar Weesp en de ontvan
ger der directe belastingen enz. H. J. H.
Steegmans van Cuyk naar Vulken6waard.
