TAXI MOLENAAR
DÉ EEMLANDÊU
„PEUGEOT WILL GO" RIT
JOH. DE HEER
Maandag 20 April 1931 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 29e jaargang No. 246
26000 K.M. NON STOP
Aankomst en vertrek eiken avond en ochtend duur hij
WILLGO AMERSFOORT
NA DE OMWENTELING
IN SPANJE
TEL. 1210 (3 LIJNEN)
DE FRAAIE FIAT-LIMOUSINES
fortmann en
hehenkamp
HET M00RDPR0CES
TE DUSSELD0RF
HERINNERINGEN AAN
ALFONSO
De aanslag te Parijs
L. J. LUYCX ZOON
VERDCCVENDE MIDDELEN
VERHANDELD
Uit Nederland afkomstig?
DUITSCH-00STENRIJKSCHE
T0LUNIE
AMERSFOOMStH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75, per
week (met gratia verzekering tegen ongelukken) f O.IT1/^
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3*-. Afzonderlijke nummert f 0.05.
fOiTREKENlNG 47910 TELEFOON 1NTERG UI
PRIJS DER ADVFRTENTIEN vaD 1 l-05 inbegrip bewijsnummer.
elke regel meer f0.25. Llefdadlghclds-advertcntlëo voor da
helft van den prijs. Kleine AdvertentHh» „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—3 regela
10 cent, «Uce regel meer 10 cent, driemaal plaatsen i 1.—Bewijsnummer extra OM
Een overwinning van de regee-
ring-Macdonald.
Men herinnert zich, dat dc conservatieve
motie van wantrouwen, clie het karakter
droeg van een kritiek op dc werkloosheids-
politiek der Engelschc Labourregecring,
Donderdag in het Lagerhuis is verworpen.
De voorstellers bleven met niet minder dan
5i stemmen in de minderheid Het gi*oote
succes, dat de regeerine-Macdonald heeft
behaald, was een verrassing voor iedereen;
in de kringen der arbeiderspartij zelf had
men slechts op een meerderheid van enkele
stemmen gerekend.
De conservatieven hadden den laalsten
tijd extra hun best gedaan de liberalen er
toe te bewegen om eveneens voor dc motie
van wantrouwen te stemmen. Zelfs do Ti
mes had oen uitvoerig hoofdartikel gepu
bliceerd, waarin er bij dc liberalen op werd
aangedrongen steun te verleenen bij het ten
val brengen der rcgecring. Lloyd George,
dc leider der liberalen, is op dit artikel van
de Times erg ironisch ingegaan en noem
de de motie unfair en onrechtvaardig.
De regeering is den liberalen op zeer
royale wijze tegemoet gekomen. Haar
woordvoerder sloeg tegenover de liberalen
niet alleen een uiterst verzoeningsgezinde»
toon aan. maar bovendien kondigde de
nieuwe lord zegelbewaarder, Johnston,
wiens taak het is de werkloosheid te be
strijden, een aantal maatregelen ten gun
ste van werkverschaffing aan, die in menig
opzicht overeenkwamen met de voorstellen
van de liberalen.
Groote verwachtingen koestert men in En
geland van het winnen van benzine uit ko
len en het stemde daarom tot algemeen©
voldoening, dat dc minister het spoedig in
dienen van voorstellen te dezer zake in
uitzicht stelde.
Bovendien zal de regeering op groot-
scheepschc wijze propaganda, maken, op
dat een groot aantal buitenlanders Enge
land bezoekt, waardoor de bedrijven, die
met het verkeer in verband staan en waar-
hij 350.000 mcnschen emplooi vinden, can
nieuwen prikkel krijgen.
Aandacht heeft eveneens getrokken de
mededeeling, dat in dc laatste dagen be
sprekingen waren gevoerd tusschen de En
gelschc regöering en de Russischo handels
delegatie te Londen over een uitbreiding
der credietverleening ten gunste van Rus-
land.De regeering hoopt op grond van nieu
we overeenkomsten dc moeilijkheden der
Kngelsche firma's, om „vaste opdrachten'
te verkrijgen, uit den weg te kunnen rui
men.
Tenslotte somde dc minister een. aantal
plannen der rcgecring op. waarvan Lloyd
George feitelijk dc geestelijke vader is. Zij
betroffen de electrificatie der spoorwegen,
de uitbreiding van het telefonisch net, het
opnieuw bebosschen van terreinen in Wa
les, het bouwen van bruggen in Schotland,
enz.
De regeering en vooral de lord zegelbe
waarder, die tot dusver nog weinig op den
voorgrond is getreden, kregen blijkens den
Londenschen correspondent den Kölnische
Zeitung van Lloyd George dan ook een
pluimpje. De rede van laatstgenoemde, die
de leden der liberale partij met betrekking
tot 't uitbrengen van hun stem volkomen
vrij had gelaten, maakte 'n bizonder diepen
indruk en had dan ook tengevolge, dat
maar tien liberalen, die aanhangers zijn
van sir John Simon, tegen de regeering
stemden. Vijf liberalen onthielden zich van
stemming en 37 hunner schaarden zich met
Lloyd George achter de regeering-Macdo-
nald. Dc groote overwinning der regeering,
die niemand had verwacht en die door de
arbeiderspartij met gejuich werd begroet,
heeft de positie van het arbeiderskabinet
dermate versterkt, dat het zonder zorg de
beraadslagingen over de begrooting tegen
liet einde van deze maand tegemoet kan
zien.
BOTSING TUSSCHEN CjOMMUNISTEN EN
POLITE.
Ha mm, 19 April. (V.D.) Een door dc
Communisten georganiseerde demonstratie-
ven optocht naar het kerkhof te Pelkum
was door de politie verboden.
Slechts 150 personen mochten de begraaf
plaats, der in dc maand Maart gevallen
slachtoffers bezoeken.
Het kwam evenwel tot een botsing met
de politie, waarbij de agenten in den begin
ne van den gummistok gebruik maakten,
doch later werd van de vuurwapenen ge
bruik gemaakt, waarbij drie demonstranten
werden gedood en vier gewond.
Vijf agenten werden gewond.
De "optocht werd door de politic ontbon
den.
De Baskische provincies
wenschen autonomie
Majoor Franco bepleit een
krachtig optreden
Parij s, JS April. (H.N.; Ook de regeeiiii-
gen van Bulgarije, Zuid-Slavië en Guatemala
hebben de nieuwe Spaanschc republiek er
kend. De Engelschc gezant heeft minis
ter-president Zamora zijn bezoek tegen he
denavond aangekondigd. Het is echter nog
niet bekend, ol hij daarbij don minister
president zal mecdcelcn, dat Engeland de
nieuwe republiek erkent.
Dc staat van beleg te Scvilla is opgeheven.
Het leven begint langzamerhand weer zijn
normalen gang te gaan.
Aan alle universiteiten zijn de voorlezin
gen hervat.
De procureur-generaal zal Berenguer in
staat van beschuldiging stellen wegens dc
terechtstelling van dc officieren, die deel
hebben genomen aan den opstand te Jaca
in December j.l.
De Baskische gemeenteraden willen zich
schriftelijk met adressen tot de regcering te
Madrid wenden, met het verzoek om de auto
nomie der Baskische provincies goed te keu
ren.
De Spaanschc regeering wil trachten dc
uitvoering van het plan tot proclamatie van
een zelfstandige Baskische republiek met
vredelievende middelen te verhinderen. De
Baskische nationalistische partij handhaaft
echter haar wensch om een eigen republiek
binnen het kader van een conrederatie van
Spaansche landen te vormen. Ook is het
plan, om gemeenschappelijk met. Portugal
een Iberischcn statenbond te vormen, weer
opgedoken.
L)c Parijsche bladen wijzen op liet belang
van liet Catalonischc vraagstuk voor de be
trekkingen tusschen Frankrijk en Spanje.
Men mag niet vergeten, dat Catalonië tot
nu toe nooit een staatkundig begrip is ge
weest, doch op een taalgemeenschap berust,
welke niet tot Spanje beperkt blijft, aange
zien dezelfde taal ook in Fransch Roussilon,
in de Provence on verder nog in Languedoc
gesproken wordt.
Ook het Baskische gebied strekt zich over
de Pyreneeën tot in Frankrijk uit.
Parijs, IS April (V.D.) Naar uit Madrid
wordt gemeld, heeft majoor Franco ver
klaard, dat de republiek den moed moet heb
ben krachtig op te treden. De republiek van
1876, aldus Franco, is ten ondergegaan, om
dat men indertijd de generaals heeft ver
trouwd en hun medewerking heeft aanvaard.
Franco zcide te hopen, dat men zich zal hoe
den voor een herhaling van dergelijke dwa
lingen.
Heeft Alfonso zijn eerewoord
gebroken?
Men meldt uit Parijs aan de N. R. Cl.:
De Spaansche regcering heeft besloten, dat
eiken Zondag in de kazernes en en kamper-,
de mis als tot nu toe gelezen zal worden,
maar in tegenstelling met vroeger is de bij
woning van den dienst facultatief. Dc tegen
woordige vaandels zullen in de musea wor
den opgeborgen.
El Socialista schrijft, dat oud-minister Ro-
manones aan Zamora heeft beloofd, dat de
koning in ruil voor het hem verleende vrij
geleide van al zijn rechten op den troon af
stand zou doen. Het socialistische blad be
sluit, daaruit, dat Alfonso zijn eeréwoord
lieeft gebroken.
Om een verkeerden uitleg van de Zondag
bij de raadsverkiezingen behaalde cijfers te
vermijden, wordt uit Madrid gemeld, dat de
republikeinen in de dorpen geen candida
te» konden stellen wegens een bijzondere be
paling van de oude Kieswet. Waar de repu
blikeinen candidaten. konden stellen, werden
dc monarchisten bijna overal verslagen.
Wanneer de algemeene verkiezingen zul
len zijn, is nog niet bekend. In ieder ge\al
hoopt men, dat dit in Mei zal kunnen plaats
hebben.
Verklaring Engalschen Gezant.
De Engelschc gezant heeft verklaard, dat
zijn regeering de republiek eerst zal kunnen
erkennen, indien zij genoegzaam haar mee
ning zal hebben bepaald. Eerst wanneer
haar de noodige informaties zullen zijn ge-
salon garnituur, 4 eiken stoelen,
2 waaiers, vochtechte tryp f ItO.
worden, zal de Engelschc regcering tot er-
kenning kunnen overgaan.
President Macia heeft verklaard, dal het
opgeven der soüvereiniteit van Catalonië
slechts van voorbijgaanden aard is en
slechts zal duren tot het bijeenkomen van de
nationale vergadering.
Berenguer op vrije voeten.
Naar uit Madrid wordt geseind, wordt het
gerucht, dat Berenguer gearresteerd zou
zijn, niet bevestigd.
Berenguer zou op vrije voeten gesteld
zijn, nadat hij op eerewoord beloofd heeft,
zich steeds ter beschikking te houden van
de nieuwe regeering.
De zesde zittingsdag brengt
de behandeling van weer
nieuwe zaken
Dusscldorf, IS April. (V.D.) Tc 9 uur
hedenmorgen begon dc zesde dag van het
Kürtcnproces. Nadat drie politic-ambtena-'
ren verklaringen hadden afgelegd omtrent
den moord op Elisabeth Docrricr werd dc
rechercheur Müller gehoord over tlo arres
tatie van Kürtcn. Hij verklaarde, dat Kür-
tcn bij arrestatie geen woord had gezegd en
op het bevel, de handen op te heffen, zulks
onmiddellijk had gedaan.
Vervolgens werd behandeld de overval op
de 36-jarige vrouw Mcurcr. Zij zelve werd
als getuige gehoord en beschreef hoe Kür
tcn haar op den weg naar huis had aange
sproken en tenslotte neergeslagen, zoodat
zij bewusteloos bleef liggen. Bloedover-
6troomd hadden andere personen baar ge
vonden en weggebracht. De deskundige dr.
Ilastmann had naderhand drio verwondin
gen aan het. hoofd geconstateerd, vermoe
delijk veroorzaakt door hamerslagen. Na
een operatic kon vrouw Mcurcr uit het zie
kenhuis worden ontslagen, waar zij ver
scheidene weken had doorgebracht.
Het volgende geval is do aanslag op
vrouw Wanders, in don avond van 25 Octo
ber 1929 tegen twaalf uur. De als getuige
gehoorde vrouw verklaart zich nog slechts
te kunnen herinneren, dat zij tijdens haar
wandeling met Kuiten plotseling eenigc
slagen op liet hoofd kreeg. Alles wat daa?
voor gebeurd was. zou zij vergeten zijn.
Uit de getuigcverklaringen van ec-nige poli
tiebeambten blijkt, dat zij bij dc confronta
tie Kürtcn niet herkend had. terwijl Kürten
haar direct erkende als zijn slachtoffer uit
dc Hofgartcn.
Het volgende geval is de moord op dc
5%-jaar oude Gertrud Albcrmann. Twee
politieambtenaren verklaren dat het lijkje
van het kind zesendertig steekwonden ver
toonde. Alle organen waren doorboord. Ver
schillende getuigen, die het kind vóór den
moord gezien hadden, verklaren, dat zij in
gezelschap was van een man. De deskun
dige professor Berg verklaart, dat de toe
stand van het lijkje, zooals dat gevonden
werd. volkomen overeenstemt met de me-
dedeelingen van den dader, omtrent wat
hij met het kind gedaan had. Hierna ging
men tot dc middagpauze over.
DE TOESTAND IN NICARAGUA
KRITIEKER
Een nieuw offensief van Sandl-
no kan worden verwacht.
New York, 17April (V.D.) De toestand
in Nicaragua is der mate critiek geworden,
dat Staatssecretaris Stimson de in liet bin
nenland vertoevende Amerikanen heeft
aangeraden zich naar de kustplaatsen te
begeven om zich onder bescherming te stel
len van de Amerikaansche marinetroepen,
aangezien de Vereenigde Staten niet bij
ma.chte zijn in geheel Nicaragua de levens
en eigendommen hunner onderdanen te be
schermen. Generaal Sandino concentreert
in de nabijheid van Bluefield sterke strijd
krachten, zoodat op een nnieuw offesief kan
worden gerekend.
DE MOORDZAAK TETZNER.
Munchcn, 18 April. (V.D.) De verdedi
ger van den wegens moord en verzekerings
bedrog terdoodveroordeelden koopman Tetz-
ner heeft, nadat Tetzner een volledige be
kentenis heeft afgelegd, zijn verzoek om
revisie hij het rijksgerechtshof ingetrokken
en den Beierschen minister van juetitie een
verzoek om gratie ingediend.
lien „Principe", een geboren
Koning.
In de „ITaagsclie Post" schrijft een land
genoot in den vreemde eenigc herinnerin
gen aan „Alfonso el Principe", Alfonso den
Koning, in verband met dc jongste gebeur
tenissen in Spanje. De schrijver is'blijkbaar
door het ridderlijke, liet vorstelijke in deze
koningsfiguur, geboeid en getroffen: hoe
wel hij laat doorschemeren, dat achter den
„gentleman" ook nog wel iets anders schuil
ging.. Interessant is deze visie op den bal
ling-vorst intusschcn wel.
„Toen Alfonso do motorboot betrad, die
hem, altijd Principe, zou brengen naar de
„Principe Alfonso", het oorlogsschip, dat
melkwit in den ochtendnevel der Middel-
landsche Zee gereed lag vóór Cartagena, rie
pen sommigo Spanjaarden, die tot de
scheepswerf, waar dit plaats had, waren
doorgedrongen: „Leve do Republiek!"...Dc
zwakkelingen, die zelfs niet op dat laatste
oogenblik van aanraking met zijn land, in
Spaanschc lucht iets wilden overlaten van
de illusie rondom een gevallen vorst!
Een „Principe" was Alfonso. Hij zal zelf ge
vraagd hebben, dat de „Principe Alfonso"
hem weg mocht voeren in dc ballingschap
daar heeft hij recht op, dat men zoo een ge
baar van hem onderstelt. Hij heeft natuur
lijk vele fouten gehad, deze man met de
Habsburgschc lip; en één groote fout heeft
hij gemaakt. Maar wie hem eenmaal bij
woonde, wist dat er zelfs nog in onzen tijd iets
is, dat gaat boven den gentleman, die toch
de nok vormt van de moderne maatschap
pij, en dat het koninklijke wezen is, laat ik
zeggen: het gentlemanlike mèt accent van
eterniteit, een schemer van een spiegel
beeld Gods! Wie Alfonso zag zooals ik hem
zag, weet dat er geen „die gratia" koningen
meer zijn. en dat de houding van de groote
middclceuwschc tournooi-edellieden alleen
'nog in dozen ccncn tevens sportieven ko
ning was overgebleven!
Ik zag hem in het begin van dc eeuw in
Parijs. Met groote staatsie was de toen nau
welijks twintigjarige jonge koning de trap
treden afgegaan van het groote Opera-ge
bouw, in gezelschap van President Loubet
uitgeleid langs een haag lakeien met 24
kaarsen-dragende kandelabers. In een snel
le victoria reed hij met gouden helm in
den fonkelenden nacht door do Avenue de
l'Opéra, boog bij de Comédie Franeaise om
en.... daar ging het om zijn leven, want een
bom sprong precies achter de»kap, een
paard van het volgrijtuig stortte neer, rook,
gillen en geschreeuw maar dc presiden-
ticclc koetsier legde de zweep over de vier
zwarte paarden, en met een razende snel
heid vloog dc equipage dc rue dc Rivoli in,
waar ik van het balcon van dc Arts Déco-
ratifs in dc Tuilerieën met ontzetting dit
schouwspel gade sloeg. Het scheen of de
wagen van den President wielen met vleu
gels had. ITet scheen ook, of ineens een heel
volk met stomheid geslagen was. In een be
klemmende stilte renden dc paarden. Tot
dat ginds, verderop, een heel eind weegs
wegkijkend langs dc vierkante kolonnaden,
wij de slanke figuur van den Koning ge
waar werden, plotseling recht overeind in
de open victoria, en salucercnd, hij alleen,
voor het ruiterstandbeeld van Jeanne d'Arc,
Dat was onder de hooge lampen en dc illu
minatie van het kleine pleintje, dat zich
daar bevindt, als een intiem droomgezicht,
een lichte, onberekenbaar korte illuzie, een
elegante bliksemflits in een ademlooze, ein
deloos schijnende stilte.
Hij was nog zoo jong, Alfonso! Hij was
ons zelfs opgevallen door iets onbeholpens,
den dag dat Delcassé hem afhaalde van
het tuindorpachtigc stationnetje in de Etoi-
lewijk; en nü, met nog de windzuiging van
dc wieken des doods rondom zijn jonge
hoofd, was hij de creste, de éénige, die weer
geheel zichzelf was; „Principe Alfonso!"
Een enorme ontspanning volgde onder dc
mcnschen. Een jubelend gejuich steeg op.
Dc op hun Jeanne d'Arc dolle Franschcn
vergaten iedere beklemming. De geheel gou
den helm, die als twee tegen elkander ge
legde blaren zijn smalle hoofd omsloot, zag
ik neerdalen in het donkere rijtuig, en een
gouden lichtende streep trekken door de
eindeloos zwarte massa, die straat en troit-
loirs bevolkte. Soms heeft men een grooten
indruk van een mcnsch, en dan vervaagt
die. Daden volgen op daden, indrukken vol
gen op indrukken! Maar wat hij later deed,
Alfonso XIII, dat heeft mij nooit kunnen
afbrengen van eerste impressie dat hij een
gevoelig menscli was met dc innerlijke
mentaliteit van den geboren Koning, in
vvien het juiste gebaar leeft even sterk als
in een ander het juiste inzicht.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
769.0 te Stomovvay.
Laagste Barometerstand:
752.7 tc Calais.
Verwachting:
Zwakke tot matige, O. tot
N. Wind, half of zwaar be
wolkt, weinig of geen regen,
weinig verandering in tem
peratuur.
Langestraat 49-51 Tel. 190
Vraagt de
MYLADY KOUS
Een bijzonder mooie ZIJDEN KOUS
die niet laddert en met garantie
wordt verkocht f 3,50 per paar.
ZELFMOORD VAN EEN AMBTENAAR DER
BRITSCHE AMBASSADE TE WARSCHAU.
Warschau. IS April. (V.D.) Gisteren
pleegde een ambtenaar van de Britsche am
bassade te Warschau zelfmoord. Hij riep
een taxi aan om zich daarmee naar een
ziekenhuis te laten rijden. Toen de taxi on
derweg was, schoot hij zich door het hoofd.
In levensgevaarlijken toestand kwam hij in
het ziekenhuis aan, waar hij na eenigc uren
overleed. De reden, die den jongeman tot
.zijn daad aanleiding gaf, ;s onbekend.
Vijftal personen in België
gearresteerd
Brussel, 19 April. (V.D.) De politie
heeft tc Ypcren, Moeskroen en Maldegem
ccn vijftal personen aangehouden, die een
uitgebrcidcn groothandel in cocaine dre
ven.
De verkoop vond voornamelijk plaats te
Brussel, Antwerpen, Gent, Luik en de kust
plaatsen.
Volgens mededeeling van het parket le
Yperen, kwam dc cocaine uit Nederland.
De smokkelaars, die in verbinding blijken
te staan met internationale handelaars in
verdoovende middelen, brachten de narco
tica voor 70.000 Fr. per K.G. aan don man,
terwijl de groothandelsprijs gemiddeld
16.000 Fr. bedraagt.
Volgens een Engelsch rapport
niet in strijd met eenige
internationale over
eenkomst
Londen, IS April (V.D.) Naar verluidt
zouden de Engelschc kroonjuristen het op
30 Maart j.l. door minister Henderson in het
Lager Iluis aangekondigde onderzoek naar
dc verhouding tusschen het Duitsch-Oos-
tenrijksche tolverdrag en de bestaande ver
dragen en het protocol van Genève van 1-922
hebben beëindigd. In een rapport zouden
hun conclusies zijnneergelegd, volgens wel
ke het verdrag niet in strijd is met ecnigö
internationale overeenkomst.
DE EXPRESS LONDEN—LEEDS ONT
SPOORD
Twee personen gewond.
Londen. 17 April (V.D.) Bij Tuxford in
de nabijheid van Bredford is dc expres-
trein Londen-Leeds ontspoord. Voorzoover
bekend is werden twéé personen 'gewond.
GROOTE DIEFSTAL VAN SPRING
STOFFEN
Bad Ems, 17 April (V.D.) Bij het Ton-
werk Ems-Friedrichssegcn is een groote
hoeveelheid springstoffen gestolen, in totaal
45 K.G. dynamiet, vele slaghoedjes e.d. De
politie stelt een onderzoek in.
Varkensmarkt 5. - - Tel 1309
PIANO- EN 0RGELHANDEL
Ft-anco levering thuis.