EEN EXPEDITIE NAAR AFRIKA
KLEURLOOS OF NATIONAAL
Verkkring Rutgers van
Rozenburg
,JONG-NEDERLANDSCHE"
FANTASIE
HET NIEUWSTE OP
VERGEETGEBIED
F/ZCROK
VANWEGE DE LE1DSCHE
STERRENWACHT
Positioneels aslroijomie
FELLE Z0LDERBRAND TE
ROTTERDAM
PUDDING
Nieuwe misverstanden en om
juiste tekstuitleg
In het Handelsblad 2et het Chriat-Hlst.
Kamerlid Mr. dr. J. W H. Rutgeit» van Ro
zenburg uiteen hoe hij tot zijn uitspraak is
gekomen op de jaarvergadering dor Unie
inzake do radio misère.
Over hot standpunt van mr. Boon hoeft
hij gesproken n.a.v diens beschuldiging,
tijdens de bekende interpellatie, dat dc
Christ. Hfstorischen, indien wij niet met
hem medegingcn, mode zouden werken om
de eenheid van het volk to verscheuren.
Daarover zeido ik volgens het verslag in
„De Nederlander": „De lieer Boon bedoolde
een kleurloozon omruep met zijn motie; wie
een rijkgeschakeerde]) omroep als Juiste af
spiegeling van ons geestesleven wcnscht,
kon daar niet voor zijn"
Uwe redactie noemt dit geheel onjuist, cn
ook mr. Boon protesteert hiertegen. Kr
schijnt dan een misverstand to ucstaan. Ter
verklaring moge ik wijzen op de volgende
woorden uit do interpellatie rede van mr.
Boon: „Wat ware onder deze omstandighe
den juister geweest dan de oplossing: een
algenieene omroep waaraan niemand zich
stoot, die ieder zonder ergernis kan aan
hooron, en daarnaast een hijzondero om
roep. waarop iedere verbijzondering zich
kan uitleven".
Het kwam on komt mij nog voor, dat uit
die woorden moeilijk Iets anders to lezen
viel, dan dat de heer Boon den „nlgo
meonen" omroep kleurloos wenschte, dit
mede in verband met het feit, dat hij in die
zelfde rodo scherp opkwam tegen politiek
in don aether.
Men vergelijke met bovenstaande woor
den het volgende:
De commisflic-Posthurna stelde als Natio
nale Omroep in 1025 voor, de stichting van
eon Ned. Radio Omroop-MaatscbappiJ, aan
welke de regocring machtiging zou ver
kenen tot het uitzonden van .movlcdetslin-
gen van woord- on toonlnhoud van ont
6pannendon, leerzamer) politiokon, ethi
schen «n religieuzen aard".
Dc cómmissio-Ruys do Boeronbrouck, eon
„Nationalen Draadloozen Omroep" voorstel
lend. nam die formuleering over.
En hM door do „Nieuwe Rott. Courant"
van 4 Juni 1927 met instemming aangokon
digde voorstel van een commissie uit het
„Algemeen Nederlandse!) Verbond" luidde
in art. 1: „Ten diensto van het Ned. volk
als oenheid en ter b».vordering van zijn cul
turele bclnngart stelle de regocring een on-
gesplltsten hatlonalon bmroop in welke
zoodanig zal zijn ingericht, dat do verschil
lende levensbeschouwingen daarin tot haar
recht komon".
Deze drie commissies bedoelden een ulge-
meonen omroep, maar gaven daarvoor for-
mulcerihgon, waarvan allerminst gezegd
kan wordon, dat zij passen op een omroep,
waaraan niemand zich stoot of ergert! Is
het dan wonder, cn zondcrlingo geschiedbo-
schrijving, wanneer ik uit de formuleering
van mr. Boon afleidde, dat hij voor den „al-
genieenon" omroep het klourlooze terrein
waardeerde, om de „verbijzondering": do
uitingen der „verschillende levensbeschou
wingen", de „mcdedeolingcn van politieleen,
elhiscticn en religieuzen aard", aan don bij-
zonderen omroep over te laten?
Mr. 'Boon protesteert tegen doze opvat
ting. Ik neem daarvan natuurlijk akte, en
waar niemand beter dan mr. Boon zolf de
bedoeling van zijn woorden kan vnststollon,
zal ik mitsdien mijn opvatting horzion.
Bovenstaande toelichting moge intus-
schen doen zion, dai van een bewust ver
keerde voorstelling dezerzijds gcon sprake
is geweest, doch de weinig gelukkige for-
mulcering van mr. Boon daartoo aanleiding
heeft gegeven.
De redactie van hot Handelsblad teekent
hierbij aan:
„Wij hemen van dozo verklaring gaarne
acte. Het verheugt ons dat nu ook do heer
R. v. R. erkent, dat de c h. ten aanzien van
de gedachte van een algemcenen natio-
nalcn omroep, welbeschouwd niet ver af
staan van de libéralen cn anderen die het
zcndtijdbesluit de vierendeeling, en hét op
gedrongen politieke etiket op den A.V.R.Ö.
hebben veroordeeld Zooals trouwens ook de
c.h. prof. Slotemakor de Bruino dit alles
veroordeelde, al meende hij om andoro re
denen tegen de motie-Boon te moeten stem
men.
Maar uit het stuk van den heer R. v. R.
blijkt nog eens woor hoe gemakkelijk er be
gripsverwarring ontstaat over hot wezen
van een nationalon omroep, die zich tot
taak stelt het nationale leven tot uiting te
brengen (naast hot geven van „ontspan
rung"). Een dergelijke taak Is niet neutraal,
niet kleurloos, maar even positief als do.na
tie zelvê, ondanks haar innorlljko tegenstel
lingen. Mnnr er is groot verschil tu^schen
een bljzondercn omroep dlo een bijzon
dere levensopvatting doelbewust pro pa
geert, en anderen uitsluit; on een al-
gemecne nationale omroep, die allo stroo
mingen die to zamen die nationale eenheid
vormen en willen handhaven —ondanks
verschillen, In dien ophouw-enden, syntheti-
echcn zin gelogcnhcid wil govon zich te ui
ten. Niet Ms oonzljdige exclusievo propagan
da. bij toerbeurt voor olk harer, maar als
componenten van het nationale góhcól, met
dat geheel steeds als bindend dool voor oo-
gen. Wie de mogelijkheid daarvan ontkent,
ontkent do mogelijKheid van onze natie.
Dat het juist de liberalen zijn bij wie de na-
tionule gedachte in dezen ruimen zin weer
opleeft, beteekent niet dat een algeineene
omroep, zooals de A V li t), duarom politiek
bij do liberalen moot worden ingedeeld.
Niets zou ons meer verheugen dan wanneer
ook undere partijen, met behoud van haar
eigen bijzonder karukier. de nationale -a-
menwerking en eenheid zot» wilden zion.
Dat dit niet neutraal mag lieoton, of
kleurloos, of onchristelijk, hoeft
ook het c.h. „Ncderlandscho Weekblad" de
zer dagen ondubbelzinnig verklaard."
Een 35'jarige juffrouw voor
het Amsterdamsche
gerechtshof
Amsterdam, 23 April. Kon 35-jarige
propagandiste van bet jeugdw -ekblad .Jung
Nodcilandhad, o:n abonnementen af te
sluiten, verteld, dal een geda -Ite der abon
nomentsgeldon zou worden gebruikt om
zwakke kinderen naar buiten to sturen,
voorts vertelde zij onderwijzer*» te zijn
Tenslotte had de u'iectie kennis genomen
van hot fantastisch verhaal Op «taanJen
voet werd de juffro-:w onMav n, bij de laat
ste afrekening eischto de direc.'e al het door
haar ontvangen geld terug, terwijl zij haar
salaris on previsie wilde afh «udon. Door de
diroctio van net wekblad weid bij do jueti
tie con klacht ingeiiend en de Rechtbank
tc Amsterdam veroordeelde hiar op li Dc
cembor j.l. wegens oplichting :ot één maand
gevangenisstraf, va»: do haar ivcneons ten
!aste gelegde verduistering Werd zij vrijge
sproken.
Heden clirnd* de zaak tn nnogcr beroop
voor hot Gerechtshof. Do juffrouw gaf toe.
dat zij hot fantastische verhaa had verteld
doch, zoo voorde zij aan „indors krijg ik de
dames niet to spir-kcn'Zij :iad bij haar
ontslag het gehcclo boJrug, n«t zij ontvan
gen had, niet afgegeven omd it zij salaris
en provisie te vorderen had.
De procureur-generaal mr. Harinxma thoe
Slooton vroeg vernietiging van het vonnis
der Rechtbank en verd.'s veroordeeling lot
Iwco maanden gev in^enlöstr^f wegens op-
'ichti-ig en verduistering. Do vrijspraak van
do vcrduisterino achlte spr In strijd met
een a rest van den Hoogon Rt ad. dat terug
gave van ontvanger. ge!d gob <on acht, ook
al mag daarop prov'sh» on rek. ning wordon
gebracht.
Mr Heldring, de vordcdlgei pleitte ont
slag van rechtsvervolging voo. do oplichting
)mda: niemand benadeeld is
Voor het tweede feit, do ordulstorlng
pleitte spr. vrijspraak.
Arrest 7 Mei.
VERKIEZINGSVARLA,
Eon kiezer te Zwolle had op zijn stem
biljet het volgende versje geplakt:
Do man, die het doet en dun goed,
was van ik cn partij,
wij zoeken hem allen, maar....
hij is or niet bij.
In het stembureau van do stadsgehoorzaa'
te Leiden heeft bij dc Provinciale Staten
verkiezingen een kiezer oj de volgende wij
ze zijn stembiljet Ingevuld:
„Clericaal, liberaal of sociaal,
Bcdriogors zijn het allemaal!"
Het behoeft wel niet to warden gezegd,
lat het biljet van onwaarde werd verklaard.
Een Rotterdamsch stembureau
college opgestoten in een
school
Wc hebben ons nijdig gemankt over ver-
geten schoolkinderen, we hebben golachon
over den vergeten bioscoopbezoeker, maar
wot moeten we in hemelsnaam doen om
een vergeten stembureau-college!, al
dus do Msb
De zaak is te ernstig om er ons vroolljk
over te ma kon. do leeftijd van de respecta-
belo mannon. 'die misschien hun Jonge Ja
ren zeer helder voor oogen krogen toon zo
gLsicron devour van hot schoollokaal her
metisch gesloten vonden, nadat zo een lan
gen dag al hun krachten aan hot verzame
len der siemmon hadden gegeven. Iaat niet
too ons verontwaardigd te maken en te
spreken over verwaarloozing.
De geschiedenis heeft zich als volgt toe
gedragen:
Kon van de leden van een stembureau,
dnl gevestigd was in oen school n.un do
Oranjeboomstraat t<- Rotterdam, had gis-
termiddng na liet sluitingsuur dor bureaux,
do buitendeur op slot gedaan Men zette
zich ijverig aan het tellen en wilde togen
half 7 de school verlaten Groot was de
schrik toen men ook na herhaalde pogin-
gon niet in staat bleek do deur te openon.
Het slot was blijkbaar defect gerankt
Goode rand wns duur on.tenslotte besloot
men de politie te waarschuwen. Deze zonJ
een smid. die er in slnngdo het slot te ver-
brekon en de gevangon stembureaulisten te
vorloRsen
De stemmen zijn op tijd bij 't centraal
«stembureau binnengekomen
NIEUWE PROTESTANTSCHE
BIJBELVERTALING.
Het eersto Evangelie persklaar.
Naar „Do Standaard" mededeelt ie de
nieuwe nationale' biibelvertaluig, gelijk die
('oor het Nc ierlandsch Bijbelgenootschap
wordt ondernomen, thans z-over, dat bet
ccr6to stuk pensklaa» Is. In de laatstgehou
den vergader.ng van het hoofdbestuur van
het Nederlandsch Bijbelg. nortschap word
namens de sub-commissie voor het Nieuwe
Testament door da. A. Klinkenberg aan den
voorzitter overhandigd de persklare copic
van het Evangelie van Matth» us. Dit is bet
i-orste 6tuk van hot werk. -lat thans vol
tooid is. Do 6'ib-commlssic vo i het Niouwe
Tc-stnmcnt be«taat uit de hee.-cn prof. dr.
F. W. Grosheide, voorzitter, prof. dr. W.
Aalders, taahevlsor. prof. dr. D Plooy, prof.
•Ir. J. Th. Ubbink, prof dr A van Veldhui
zen, prof dr. J do Zwaan en dr. J. A
Breljerman. Zij wordt bijgoe.'aan door ds.
A. Klinkenberg J. .V'. als sce'MaiMs.
GKONINGSCHE STUDENTEN NAAIl
BELGIS.
Ren groep Groningsche studenten heeft
onder leiding van prof. dr. J C. Schouten
oen bezoek gebracht aan de hoogcschool to
Gent. uun Brugge. Brussel en Antwerpen.
Aan do hoogcschool te Gent zijn colleges
bezocht door Gentsche hooglccraren en d
centen «egoven over kunsthistorische en na
tuurwctonschnppclijke onüorworpcn.
LOND^NSCH WETHOUDER
TE AMSTERDAM.
Amsterdam, 23 April. Wij vernemen,
dat Vrijdagmorgen voor een bezoek aan de
hoofdstad op Schiphol zal arrlvccrcn do
hoer Jcnks, wethouder on sheriff te Londen.
Do heer Jenks cn zijn echtgcnootc zullen
hun introk nemen in hot Carlton-hotel.
DE SNIT VAN EEN PAK
is iets, wal alleen een goe
de coupeur er in kan bren-
gen. Bent U gewend, goede
stoffen te kiezen, wil dan
ook de garantie van een
goede snit hebben een
pak van S. S. Crok zit
onberispelijk.
L Nieuwstraaf 9 Utrecht
T. VAN DER HOORN, t
Oud'ïid van dan Haogschen
Raad.
's-G raven hag o. 23 April. In den ouder
.lom van 67 jaren is hier te - etode overle
den een bekend sta igonoot, di heer T. van
dor Hoorn, oud lid van den gemeenteraad
waarin hij zitting i.ad voor de Anti Revol
Partij.
Voordat do thano ontslapone zich alhier
vestigdo ala prakt .«.eerend geneesheer was
hij achtereenvolgens goneosrioer-directeur
van het krankzlnnigen-geaticLt to Edo en
gemeente-arts te AaLmoer
Het raadslidmaatschap van den heer van
den Hoorn is door hom waargenomen, tot
hij i!s controieorend geneeskundige in
.Hens! dor gcmcent.- trad.
Do heer van dor Hoorn is o.a. voorzitter
geweest van dc afdoeling den Haag van de
verceniging van II logore G«. 'neenteambte
haren cn voorzitter van dr Atri-Revol. Kies
verceniging ailrer. Tevens hoeft hl| destijds
mede den stcot gegeven tot hot oprichten
van dc Christelijke Studenter- Verceniging
S.S.R. te Amsterdam
KRIJGSGESCHIEDKUNDIG
ARCHIEF.
Het Krijgsgeschiedkundig archief van den
goncralen staf, do stichting van wijion lui
tenant-generaal F. do Bas, bestaat morgen,
Vrijdag 2i April, veertig jaar.
Gebruikmaking van een speciaal
Azimuthinstrument
Men schrijft ons uit Lolden:
Aan hot instrumentarium van do Leldsche
Sterrewacht is onlangs eon nlouw instru
ment toegovoegd, merkwaardig zoowel door
zijn 8pccialon bouw als door het bijzonder
doel, waarvoor hot bestemd ls. Het is oen
azimuthinstrument, op aanwijzingen van
den tegenwoordige!) directeur van do Stor-
rowacht, Professor Dr. W. de Slttor, door d*
firma Cooko, Troughton en Simms te York
vorvaardigd, om te gobruikon op een expo
ditie, dio de Leidscho Sterrewacht binnen
oenige muunden n-ior Britsch Oost-Afrika
7. .1 uitzenden. Het dool dor expeditio is, oon
bijdrage te leveren tot de oplossing van eon
probleem, dat reeds meer dan eon ha've
eeuw lang tot do meest dringende der fun-
danionteelc astronomie behoort. Hot plan in
opgemaakt in overleg met wljlon Professor
Dr. J. C. Kapteyn. die hij verschillende gele
gonheden gedurende zijn geheelo weten-
xchaopelljke leven on de belangrijkheid van
dit robleem den nadruk gelegd heeft.
De pOsitionecle astronomie hêeft tot taak
de plaatsen van do sterren aan den hemel,
dus bijv. do declinatie, zoo nauwkeurig mo
gelijk te bepalen. De declinatie is de lood
rechte afstand van een ster tot de acquator
van do hemel, die per definitie midden tus-
schen noord- en zuidpool ligt. Het komt er
dus op aan. de ruimte van tweemaal 90 gr.
te vcrdoelei) in een aantal zono's van nauw
keurig dezelfde breedte. Aangezien geon
6tcrrowacht van pool tot pool kan waarne
men, moot het coördinatenstelsel, ton op
zichte waarvan men do declinatie'* meet
vastgesteld worden door samenwerking van
sterrewachton op noordelijk en zuide'tjk
halfrond. Ondanks anderhalve eeuw wa-ir
nemen is men er nog niet in geslaagd, die
met voldoende nauwkeurigheid to doei) Dit
ongunstige resultaat heeft waarschijnlijk de
volgendo twoc oorzaken- do straalbreking in
de atmospneer van do narde on de huigingen
in het matorinal van de instrumenten Om
de eorsto te vormljden moet men de methode
van waarnemen veranderen, voor de tweede
do instrumenten anders bouwen. Mot deze
beide dingen lsbij do nlcuwo plannen reke
ning gehouden.
Volgens do klassieke methodon moot mo»
de declinatlo's in of nnblj d.» meridiaan (do
lijn Zuid zcn'tli-pool-Noo,,d) Hiorblj heeft
de atmosphorischo straalbreking, die be
werkt dat de sterren in verticale richting
verplaatst schijnen, zijn volledig offert. Het
is een landgenoot geweest, do heer C. San
ders. die lange Jaren als amatour-a9tvonoom
in Portugeosch-Congo heeft gewerkt, die
heeft hcrinnord aan de voordeden van hot
moten van azimuth's ter bepaling van decli
natie's. vrij van het offect van do straalbre
king. Hot azimuth wordt immers gemeton
lanes een boog volgens do horizon, nn de
straalbreking, dio werkt in een richting
loodrecht op do hoiizon, verandert het azl
muth niet. Het is voor deze metingen het
gunstigste, nis ze precies vanaf de aequator
gortann worden.
Het to gdvmlVen instrument in het h"-
•onrtor inger'rht voor bet b*nal*n van azi
muth's. t*n\ iil hovend{er» een gvre'ale con
structie is toêo-epost om de buiging zoo ge
ring mo^eliik te maken.
Met dit instrument zal een expeditie van
de LeidSche Sterrewacht, bestaande uit Dr.
C. H. Hins en Drs. G. van TIerk. resr». obser
vator en assistent aan de Sterrewacht aller
eerst trachten dc voordeden aan te toonen.
dlo met dezo constructie on deze methode
van waarnomen te boreikon zijn, on tov-ms
oen bijdrage te loveion voor do hoognoodige
verbetoring van hot systeem van declinatie's.
Behalve riit instrument worden nog aller
lei hulpinstrumenten meegenomen, zoonis
een thoodoliot voor de voorloopige plaatsbe
paling, een chronograaf voor do registratie
van de oogcnblikken van do azimuthlnstcl-
lingen, één of moer goede chronometers, een
radio-ontvmgapparaat voor mechanische
opname van de tijdsignalen, uitgezonden
door do voornaamste stations een benzine
motor mot gelijkstroomdynamo voor dc op
wekking van electrischo stroom, on mis
schieh een zenithpoolshoogte van de waar
nemihgspl'iats. Deze laatste grootheid moe*
n.l. bekend zijn, opdat uit do motingen de
clinatie's bepaald kunnen worden. Ter plaat
se moeten nog worden gebouwd een pijler
voor hot instrument mot een kleine waar-
nomingshut, waarin het veilig staat, twee
pljlors voor de opstelling van, 's nacht vor
iichto, horizonpunten, enkele K.M. vorwij
dord van het instrument, enz.
Als plaats van waarneming moost dus
gezocht worden een terrein bij do acquntor.
en waar bovendien do weergesteldheid van
d'on aard is, dat een voldoende aAntal hci-
dero nachten regelmatig over het gehoole
jaar vorspreld ls. Hiervoor kwamen alleen
In aanmerking de Andes in Zu'd-Amerika
hij Quito, de Padangsche Bovenlanden in
Sumatra, en Britsch Oost-Afrika fKenva Co
lony). Daar over OuUo en Sumatra do mute-
orologische berichten zeer ongunstig, over
Kenya echter zeer gunstig waren, werd bp
sloten, naar Afrika te gaan, en wel znl do
expeditie zich vvaavschilnUik vestigen op dc
hoogvlakte. 2G00 u 3000 M. bovon do zeosnie-
"el. tusschin het Eldoret- en Aherdarego-
bergto, ten noorden van Nairobi en ten
oosten van hot Viotorlamoer. ongeveer daar
waar do sno«-.viijn Mombasa-Victóriameer de
evenaar snijdt.
Zoowel Ncderlnndsehe als buitenlandsehe
astronomen zullon mot groote belangstelling
het resultaat afwachten van deze, geheel op
Nederland^che plannen en gedachten berus
tende onderneming.
De financiering van de expeditie is nog
niet geheel in dichte vaten, maar hèt is te
hopen dat het ontbrekende nog wel gevon
den zal worden.
Een bovenverdieping volkomen
uitgebrand
Rotterdam, 21 April. Hedenmiddag
omstreeks haif drie Is er op d»n rolder van
pond Siö nan de Rosestraat 6 in lOlderbrand
n'tgetirokcn, die amnUdellilk nadat men
de vlammen ontdcla had, seer enoi om zich
hoen greop. Roods vrij spoed na hot eer
ste alarm is er midiiclulorm udgegeven. ter
wijl oven later ook een vmovk om Oeh re-
scrvcauto Is gekomen. Toen dom tor plaAtse
gckoition was, Joegi n do vla'omen roods
voor en achter op Ie dorde etage gelegen
daksit el. Ho ieldcr van liet buisschingswerk
dlo begreep dal bet tnogelljK was dat op
die hoogte do brand zich nop verder zóu
kunnen gaan uitbreiden beet', toch aan de
alarmcentrale gevraugd om een mptorBpuit.
Dezo Is uitgezonden, terwijl ook een tweede
reserveauto naar do plaats van den brand
werd gedirigeerd.
Ondertueechen was hot bli.sschlngswerk
eangovangen met vier stralen van cenlge
handspuiten, die gcdcoltelijk binnendoor én
gedeeltelijk buitenom naar boven waren ge
leld. Do blussch.ng was toen al weer zoo ver
gevotderd, dat moti omstreeks drto uur den
brand onder de knie had. De rcserve-aijlo
en do motorladder ,tie roods waren aange-
komon, zijn toen w .er naar uis gestuurd.
Do zolder is volkomen uiig 'brand. Böven-
dlon is hot dak aan voor- cn achterzijde ge-
hcol rioorgob and; alleen hot middonge-
doolto Is nog mtact Do vuur en waterschade
is zeer groot; beneden In ho' twoo verdie
pingen hoogt pand woonden niet minder
dan vier gozinnen wier meubtls allon zeer
ernstlgo schade hchbcn opgeloopen.
LUCHTPOST UIT INDIK.
's-G r b v e n ha g e, 22 April. BlIJkehs me-
dedeellng van dc lrtdlsche administratie
heeft het veertiende retourvlicgtuig van dén
Holland—Indlé-dlenst ruim 20G K.G. post
aan boord.
Hiervan Is 138 K.G. 070 gr. bestemd voor
Amsterdam (stad en verdere verzending), 48
K.G. 600 gr. voor 'e-Gravonhago en 10 K.G.
400 gr. voor Rotterdam.
Voor tus9chcnllggondo landen Is 8 K.G.
820 gr. bestemd.
MET EEN SCHEERMES AANGEVALLEN.
Echtelijk dram*.
Groningen. 23 April. De 33-jarige
reiziger W. KM wononde aan het Bllliton-
pleln, heeft op 13 Januari J.l, des avonds
omstreeks 11 uur, zijn cchtgenooto met een
schoermes oen lovensgevaarltjko verwon
ding in den hals toegebracht.
lieden moest hij daarvoor terecht staan
voor do Grontngschc rechtbank.
De officier van Juetitlo eischto tegen hem
wogona poging tot doodslag een gevangenis
straf van zos Jaar.
A Jr P s
smaak! als room.
