TAXI MOLENAAR
DE EEMLANDEU
Biiiteelaedsch
Overzicht
Buitenland
INT. KAMER VAN KOOPHANDEL
„PEUGEOT WILL GO" RIT
Dinsdag 5 Mei 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwai 2a
29e Jaargang No. 258
TEL. 1210 (3 LIJNEN)
GESCHOOLD EN VERTROUWD PERSONEEL
0PGEEISCHT DOOR TWEE
VROUWEN
U wilt een motor koopen?
AARDSCHOKKEN ÏN HET
DISTRICT MANCHESTER
SANTA R0SA GEVALLEN
WORDT DUITSCHLAND EEN
FASCISTISCHE STAAT?
26000 K.SVÏ. NON TOP
Aankomsten vertrek eiken avond en ochtend 9 uur S
WILL©© - AMERSFOORT
HOOVER OVER DE CRISIS
LICHT OP
8 uur
L. 3. LUYCX ZOON
BROODPRÏJSVERHQOGING
IN DUITSCHLAND
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 a""dtn vo°' AmiMoo" f2.10. per maud (0.75. pa
week (mei gratis vtrzekerlag tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 taanden 3.-. Afzonderlijke oammera f 0J09.
POiTREKENlNG 47910 TELEFOON INTEF.C «II
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regeli f 1.05 met inbegrip vaa een bewijsnummer.
ejjj^ regsl meer f0.25. Llefdadlghclds-advcrtcntlëo voor de
belft van den prijs. Kleine Adverttntlfco „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regele
50 «ent, elka regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extr» 0.05
Nieuwe revolutionaire beweging
in China. Een actie tegen de
dictatuur van Tsjang Kai Tsjek.
De laatste maanden kreeg men don in
druk, dat er in China vrij stabiele toestan
den waren ingetreden en dat de regeerings-
troepen alleen nog in beslag werden geno
men door de activiteit der communisten.
De telegrammen bobben er echter al sinds
een paar dagen over ingelicht, dat er een
zeer ernstige opstand is uitgebroken, die
legen de dictatuur van Tsjang Kai Tsjek
is gericht. Diens tegenstanders beschuldi
gen hem ervan, dat hij zijn dictatoriaal be
wind wil laten legalisceren door een z.g.
volksconvcntie, welker bijeenkomst het uit
vloeisel is van Tsjang Kai Tsjek's eigen
initiatief. Deze volksconventie is op 5 Mei
bijeengekomen.
Aan het hoofd van de opstandige bewe
ging staan groepen prominente persoon
lijkheden, die zich in en huiten de regce
ring bevinden cn tot do Koeomintang be
lmoren. Tot hen moeten onder meer wor
den gerekend do minister voor de spoor
wegen, Soon Fo, cn die van justitie, Wang
Tsjocng Hoei, welke laatste ook lid is van
het Internationale Gerechtshof in Den
Haag. Verder zijn bij de beweging betrok
ken de onlangs door Tsjang Kai Tsjek ont
slagen, maar zeer populaire Hoe Han Min,
de op reorganisatie aansturende groepen
der provincie Kwangsi alsmede verschei
dene militaire bevelhebbers, die tot dusver
trouwe aanhangers van Tsjang Kai Tsjek
waren, zooals de minister van oorlog Ho
Ying Tsjang.
TSJANG KAI TSJEK
Te Kanton is reeds hot aanzijn gegeven
aan een nieuwe provinciale rcgcering, die
alle voorbereidselen treft om de centrale
regeering te Nanking tc bestrijden. Van
zijn kant mobiliseert Tsjang Kai Tsjek even
eens, daar hom er veel aan gelegen is troe
pen naar Kanton tc laten oprukken. Het
gevolg van een cn ander is nu, dat hij den
veldtocht tegen de ,.rooden" in Kiangsi
lieeft moeten onderbreken. Het bedenkelij
ke voor den dictator van Nanking is ech
ter, dat althans volgens sommige be
richten verschillende divisies, die aan
de campagne tegen de communisten deel
namen, zich bij de vijandelijke beweging
hebben aangesloten. Verder verluidt, dat de
vijf Zuidelijke provincies de partij der re
bellen hebben gekozen cn dat ook de gene
raals der Koeomintsjuun-troepen in de pro
vincie Sjansi een rol spelen bij den op
stand. Ondcrlusschen is nog steeds niet
bekend, welke houding Tsjang Hsu Liang,
etc dictator van Mandsjoerije, zal aannemen.
Ken feit. is, dat het standpunt, door hem in
tc nemen, van beslissende bcteekenis zal
zijn.
Volgens hetgeen de correspondent van
'de Frankfurter Zcitung tc Sjanghai van
de leiders der rebellie heeft vernomen,
komt deze eigenlijk neer op een soort pa
leisrevolutie. De nieuwe regeering zou al
leen maar van zins zijn wijzigingen tc
bréngen in het personeel der Nankingschc
regeering. De oppositie toch streeft er
klaarblijkelijk naar de dictatuur van per
sonen tc vervangen door een partijheer
schappij oer Koeomintang. Het program
ma der nieuwe regeering zal echter in
hoofdzaak hetzelfde blijven; dit wil zeg
gen, dat de samenwerking met den Vol
kenbond bestendigd wordt; tevens zullen
de vakverecnigmgen. dc boerenbonden en
het oodc leger worden onderdrukt, ter
wijl ook de formecle, doch niet dc vriend
schappelijke, betrekkingen met Rusland
zullen worden hersteld.
Het behoeft natuurlijk geen betoog, dat
er le Nanking in verband met het gebeur
de groote zenuwachtigheid heerscht en
evenmin behoeft uiteen te worden gezet,
dat er nu plotseling ccn einde is gekomen
aan de onderhandelingen met de buiten-
iandschö mogendheden, vooral Engeland,
over het vraagstuk der exterritorialiteit.
Algemeen noemt men aan, dat de regeering
ter gelegenheid van de volksconventio zal
laten verklaren, dat de exterritoriale rech
ten der buitenlanders, voorzoover zij nog
bestaan, door den eenzijdigen wil van Chi
na zullen worden opgeheven.
Strijd om den man zon*
der geheugen
Het gerechtshof te Florence heeft Vrij
dag een met spanning verwacht vonnis ge
wezen in de zaak van den zoogenaamden
„onbekende van Collegno". In het kort is
deze ingewikkelde historie ongeveer als
volgt: In 1927 werd door de politie een man
in een krankzinnigengesticht gebracht, die
zijn geheugen volkomen verloren zeide te
hebben. In het gesticht kreeg hij nummer
44170. Geruimen tijd slaagde men er niet in
zijn afkomst vast te stellen, totdat mevr.
prof. Canella hem meende te herkennen
als haar in den wereldoorlog verdwenen
echtgenoot. Bijna terzelfdertijd werd dc on
gelukkige echter öpgeëischt door een zekere
mevr. Bruneri als haar weggeloopen echt
genoot, welke bovendien door dc politie
voor een vergrijp gezocht werd. Jarenlang
heeft thans reeds de strijd geduurd, of men
hier nu te doen heeft met den verdwenen
prof. Canella, dan wel met den boekdruk
ker Bruneri. Zelf beweert het slachtoffer,
wiens geheugen langzamerhand schijnt te
rug tc kcereh, prof. Canella tc zijn. Het ge
recht te Turyn, dat de eerste maal 'deze
zaak behandelde, besliste, dat het bewijs
niet geleverd was, dat de onbekende de
boekdrukker Bruneri was. In hooger beroep
werd dit vonnis echter vernietigd. Het hof
van appel te Florence heeft thans opnieuw
het standpunt van de .familie Bruneri als
juist erkend.
Het tragische hiervan is. dal de onbeken
de intu6schcn reeds weer geruimen tijd als
prof Canella leeft in eensgezindheid met
mevr. Canella, uit welke verbintenis ver
scheidene kinderen zijn geboren. Hoe dit
alles nu moet aflooperi is een open vraag.
Vermoedelijk zal „prof. Canella" wel wegens
bedrog terecht moeten staan en verder de
straffen van Bruneri nog moeten uitzitten.
EEN BRUTALE ROOFMOORD.
Berlijn, 2 Mei. (H. N.) Gisteravond is te
Jütcrbog mevrouw Burmeister, die daar
met haar man aan het hoofd van een fili
aal van een Berlijnsche zaak stond, na hel
sluiten van den winkel, toen het personeel
reeds vertrokken was, door een onbekend
gebleven persoon overvallen en vermoord.
Dc dader, die met de plaatselijke omstan
digheden goed op de hoogte moet zijn ge
weest, is door een achterdeur binnen geslo
pen en heeft, terwijl de vrouw bezig wa3
dc kas op tc maken, haar eerst met een
ijzeren gewicht neergeslagen cn vervolgens
een kaasmes in den hals gestoken, waar
door de halsslagader afgesneden werd. Het
mes stak nog in den hals van het slacht
offer. Een bedrag van ongeveer 500 mark
is geroofd.
Prachtig! dochwecst verstandig
laat U niet misleiden door schreeuwe
rige reclame. Let vooral op do repu
tatie van den motor.
Wij bieden dc grootste keuze uit de
beste merken o.a.
Eysink, Harley-Davidson,
Sunbeam en Francis BarneU
de motor die geen concurrentie kent
compleet voor f 395.—.
Amersfoortsche
Lavendelstr. 9b 12
Motorhandel
Telef. 1093
NIC. BOVEE.
Londen, 4 Mei. (V.D.) De bewoners van
Salford in het district Manchester vlucht
ten Zondag uit hun huizen als gevolg van
een aardschok, die in een gebied van bijna
100 vierkante mijlen werd gevoeld. Toren
tjes van huizen en kerken en honderden
schoorsleenén vielen naar.beneden Venster
ruiten braken en in enkele muren ontston
den scheuren. De aardbeving ging verge
zeld van een gerommel. De brandweer ruk
te onmiddellijk uit, doch nergens werd
brand gemeld. Gedurende twee uren reden
brandweerlieden dooi het district Eccles cn
verwijderden alle gevaarlijke stukken
schoorsteen enz. Het kinderziekenhuis tc
Manchester hacl ernstig van den aardschok
te lijden en er ontstonden scheuren in de
muren. De kinderen werden naar elders in
veiligheid gebracht. De bevolking vluchtte
op straat Ongevallen worden niet gemeld.
De opstandelingen in Iion
duras iriumfeeren
N e w-\ g r k, -1 M c i. (V.D.) Volgens hier
ontvangen berichten hebben dc opstande
lingen in Honduras na een hevigen strijd
do stad Santa Rosa ingenomen. Het gehcclc
aan de regecring trouw gebleven garnizoen,
bestaande uit 150 man, werd over do kling
gejaagd. De regeering verkeert in een
hachelijke positie cn treft voorbereidingen
voor ccn tegen-offensief De gouverneur
Copan cn dc rcgocnngsambtcnaren zijn om
gebracht.
Merkwaardige verklaringen
van Hitler
Londen, i Mei (V.D.) Dc Daily F.x-
press publiceert een onderhoud van zijn bij
zonderen correspondent tc München met
Iiillcr.
Hitler wees op den snellen groei van zijn
partij cn verklaarde, dat Duitschland met
reuzenschreden op weg is een fascistische
staat tc worden. Hij zeide tc gcloovcn, dat
cl® belangen van Duitschlancl op vele pun
ten met die van Engeland overeenstemmen
cn dat Duitschland daarom met Engeland
en ook piet Italië kan samenwerken. Van
Engeland verwacht hij in de eerste plaats
annuleering der schulden en de vrije hand
in het Oosten. Hij eischt niet het herstel
van de Duitschc grenzen van voor den oor-
log< noch het teruggeven van de verloren
kolonies, doch hij eischt, dat Duitschland
niet verder als ccn paria onder de naties,
doch als gelijkgerechtigde, zal worden be
handeld. Het overschot der bevolking van
Duitschland moet gelegenheid hebben zich
naar het Oosten te wenden. Dit is de ecnige
mogelijkheid om Duitschland cn Europa
van den ondergang te redden.
DE „DO X" te BOLAMA GELAND.
De langste afstand volbracht.
L o nf d e n, 4 Mei. (V.D.) De vliegboot
„Do X" is Zondag tc Villa Cisneros (Rio de
Oro) opgestegen. Via^Kaup Blanco-Dakar
vloog dc „Do X" naar Bolama in Portu-
gcesch Guinea, waar vlot geland werd. De
afstand tusschen Villa Cisneros en Bolama
bedraagt ongeveer 1500 K M. Dit is dc lang
ste afstand, die tot nu toe door dc ,.Oo X"
in één vlucht is afgelegd. Te Bolama zul
Ion eenige proefvluchten worden gehouden,
teneinde de vliegboot te testen aan het tro
pische klimaat.
SCHATRIJK MILLIONAIR
OVERLEDEN.
N e w-Y o i' k, 4 Mei. (V.D George F. Ba
ker, op twee na dc rijkste man van Ame
rika, is op 92-jarigen leeftijd aan longont
steking overleden. Zijn vermogen wordt ge
schat op $500.000.000.
MAURA GAAT REEDS HEEN.
P a rij s, 4 M c i (II N.) Uit Madrid wordt
gemeld, /lat, naar verluidt, Maura, de mi
nister van binhènlandsche zaken, zijn ver
zoek tot ontslag heeft ingediend wegens
meeningsvcrschillcn met president Zamora
over het Catalonischc vraagstuk.
Voor den wederopbouw van hei eco--
nomische leven is bewapening
beperking en ^vermindering
noodzakelijk
Het congres te Washington
Washington, i Mei (II.N.). Tot voor-
zitter van het congres der internationale
Kamer van Koophandel, dat vandaag te
Washington wordt geopend, is de Berlijn-
sche bankier Franz von Mendelssohn ge
kozen als opvolger van den vroegeren Bel
gischen minister-president Theunis. Het
congres wordt vandaag geopend met een
persoonlijke toespraak van president Hoo
ver. Na Hoover zal Theunis, die tot nu toe
voorzitter was, het woord voeren om een
overzicht van den economischen toestand te
geven.
N e w Y o r k, 4 Mei (V.D.). De geheele pers
schenkt groote aandacht aan de heden tc
beginnen congreszittingen van dc Interna
tionale Kamer van Koophandel.
De New York Times eischt van de regce-
ring, dat zij zal medewerken aan dc oplos
sing van de wereldcrisis. Dit weigeren is
ernstiger dan een misdaad: het is een ge
weldige fout, daar de Vereenigde Staten
van alle landen ter wereld het grootste be
lang hebben bij het einde van de depressie.
De hoogleeraar van dc Columbia Univer
siteit Angell verklaart in een rapport voor
dc Foreign Policy Association, dat bij een
langer voortduren van de depressie de eco
nomische noodzakelijkheid dc Vereenigde
Staten zal dwingen het schubden vraagstuk
weer te bespreken.
W ashington, 4 Mei (II.N.). President
IToovcr heeft de vergadering van de inter
nationale kamer van koophandel geopend
met oen toespraak, waarin hij de wereld
crisis en liet vraagstuk der ontwapening be
handelde. Iloovcr noemde de wereldcrisis
een treffend bewijs voor de onderlinge eco
nomische afhankelijkheid van alle landen
Zelfs dc Ver. Staten, die rneer dan eenig
ander economisch gebied onafhankelijk zijn,
werden ernstig door dc crisis getroffen. De
schuld voor de crisis is o.a. tc wijten aan
den wereldoorlog met zijn vernietiging van
levens en eigendom. Verder is de crisis ver
oorzaakt door de zware belastingen cn door
de-sociale en politieke onrust waardoor drie
kwart van de wereldbevolking aangetast is.
Voor den wederopbouw van het economi
sche leven is vertrouwen noodig, doch dit
kan 6lechts verkregen worden, indien dc
bewapening beperkt en verminderd wordt.
Hoover wees er op, dat thans jaarlijks in de
geheele wereld 5 milliard dollar voor dc
bewapening wordt uitgegeven, wat 70
meer is dan voor den wereldoorlog, terwijl
5'A millioen mannen onder dc wapenen
staan en er nog 20 millioen tot de reserven
behooren. Deze bewapening wordt gehand
haafd, hoewel, er 12 jaren verstreken zijn
sedert het sluiten van den wapenstilstand
en bijna alle landen het pact tot uitbanning
van den oorlog hebben onderteekend, waar
door zij zich plechtig hebben verplicht af tc
zien van den oorlog. Hoe kan het economi
sche leven van de wereld onder deze om
standigheden herstellen cn het vertrouwen
van handel cn industrie terugkeeren. Reus
achtige bedragen worden door dc bewape
ning verslonden. Dc groote ontwapenings
conferentie moet daarom succes hebben, wil
een verbetering intreden. Dc Ver. Staten
hebben wel is waar hun strijdkrachten le
land in hoogere mate verminderd dan do
andere landen, maar zij hebben toch groot
belang bij de ontwapeningsconferentie, om
dat deze conferentie verstrekkende gevolgen
zal hebben voor den vrede cn het herstel
van gezonde economische toestanden.
Na president Hoover nam de vroegere
Belgische minister-president Theunis dc af
tredende voorzitter van de Kamer, het
woord cn verklaarde dat volgens zijn opvat
ting dc economische crisis voor een groot
gedeelte voorbij is. Dc wereld gaat thans
een tijdperk van kalmen handel Tegemoet,
wat de eerste stap voor een herstel is. Het
moet aan dc wereld duidelijk zijn, dat de
geheele wereld een economische eenheid is.
Zoodra een voldoende aantal mcnschcn
overtuigd is, dat hetere tijden a.s. zijn, zal
het optimisme weer algemeen toenemen.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
770.3 tc Jan May en.
Laagste Barometerstand:
7.43.5 te Lerwick.
Verwachting:
Matige tot zwakke, Z.
tot
Z. O. wind, meest half be
wolkt, weinig of geen regen,
warmte overdag.
Langestraat 49-51 Tel. 190
CREPE DE CHSME
verschillende kwaliteiten.
HLAfVIENGA
alle kleuren
SHANTUNG
wasch en Zon-ocht
De houding der bakker
gegispt
B o 1*1 ij n, 2 Mei (II N.) Vandaag heeft een
conferentie plaats gehad tusschen dc verte
genwoordigers van de Bcrhjnsche hakkers
en den minister van landbouw, waarbij dc
vertegenwoordiger tier Berlijnsche bakke
rijen meedeelde, dat het onvermijdelijk is
den broodprijs met ingang van Maandag
opnieuw te verhoogen. Deze verhooging zal
twee pfennig per brood bedragen.
De minister van landbouw sprak zijn ver
wondering uit over dit optreden van de bak
kers, dat op een tijdstip geschiedt, waarop
aan de bakkers reeds bekend moest zijn, dat
de regeering maatregelen overweegt, om
een verdere verhooging van den broodprijs
t© voorkomen cn de jongste verhooging on
gedaan te maken.
Dc houding der Berlijnsche bakkers is,
naarin een mededeeling van gezaghebbende
zijde wordt verklaard, des tc onbgrijpelijker,
omdat sedert de jongste verhooging van den
broodprijs de prijs van het roggemeel niet
gestegen is. De minister verklaarde aan de
vertegenwoordigers der Berlijnsche bakke
rijen, dat de regeering dit optreden der bak
kers niet zonder meer kan aanzien.
Terstond na de conferentie stelde de minis
ter zich in verbinding met den Pruisi6chcn
minister van handel, waarbij bleek, dat de
opvattingen van beide ministers geheel in
overeenstemming met elkaar zijn.
NA DE BLOEMBOLLEN DE VLIEGTUIGEN
Fokker's productie in Ame
rika geweigerd.
N c w Y o r k, 4 Mei (II.N.). ITet departe
ment van handel te Washington heeft we
gens het ernstige ongeluk, dat onlangs aan
een Fokkers-passagiersvliegtuig overkwam
cn waarbij 7 passagiers liet leven verloren, al
ic Fokker-passagiers-vliegtuigen, model
1929, voor de luchtlijnen verboden. Door do
zen maatregel worden ongeveer 45 vlieg
tuigen getroffen, die op i verschillende
luchtlijnen in dienst zijn.
WIE ZAL DOUMERGUE OPVOLGEN?
Strijd om de candidatuur-Briand.
P a r ij s, 2 Mei. (H. N.) Volgens de Figa
ro bestaat in het Fransche kabinet oncenig-
hcid met betrekking lot dc candidatuur
van Briand voor het presidentschap der
republiek. Er zou n.l. sprake van zijn bij
een verkiezing van Briand Tardieu tot zijn
opvolger als minister van buitenlandschc
zaken te maken. Briand wil echter slechts
voor een candidatuur in aanmerking ko
men, als hij de zekerheid heeft, dat zijn po
litiek wordt voortgezet, zoodat hij slechts
een persoonlijkheid tot zijn opvolger be
stemd wil zjen, die, tot zijn aanhangers be
hoort.
DE TOESTAND OP MADEIRA.
Staat van beleg op Funchal.
P a r ij s. 4 M c i. (V.D.) Volgens berichten
uit Lissabon zijn allo Portugeesche regee-
nngstrocpen zonder incidenten op Madeira
gedebarqueerd. In Funchal is de staat van
beleg afgekondigd. Dc leiders der opstande
lingen zijn gearresteerd Een aantal hunner
heeft zich onder Engelschc cn Braziliaan-
schc consulaire bescherming gesteld. De
autoriteiten hebben vérstrekkende veilig
heidsmaatregelen getroffen, daar in de stad
het gerucht verbreid werd, dat de opstan
delingen groote hoeveelheden bommen on
der de bevolking zouden hebben verdeeld.
