BELANGRIJKSTE NIEUWS
rarnrrexa
1 BRIEVEN VAN EEN
BRABANTSCHEN BOER
FIRMA DUIM BURGER
DE EEMLANDED
Buitenlandsch
Overzicht
JOH. DE HEER
Buitenland
TRICOTAGE
SPORT en
STRAND
ABONNEMENTSPRIJS J-10 iwd 073.
PRIJS DER AOVERTENTIEN "In 1-1 "S"1 «begrip va» ca ecwl|lnon>*l«r
Maandag 18 Mei 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
29e Jaargang No. 269
PIANO- EN 0RGELHANDEL
fortmann en
hehenkamp
ZAL BRIAND TE GENEVE
BLIJVEN?
HENDERSON VOORZITTER DER
ONTWAPENINGSCONFERENTIE?
LICHT OP
9 uur 18 min.
l. j. luycx zoon
stofzuigers
DOOR A. A. L. CRAUMANS
voor
ARNHEMSCHE WEG 26
DAMESMODEZAAK
AMERSFÜORTSCH DAGBLAD
w«k (a*l gratia mrzakwlag atgm oagelskkta) I O.W/p
Binnenland franco per post per 3 aMandea I X-. Ahonderll|ke aommtra I Oh*.
roetlEKENING «7910 TELEfOON INTEKC <11
elk* regel met» f0.25. Llefdadigheids-advtrteotlto voo»
kttft va» den prijs. Klein* Advertentie» .KEIT1ES" b{j vooruitbetaling —9 regel
90 eest, elke regel i
10 cent, ërtemaal planteen f I.—. Bewijsnummer extra 0.01
Het netelige vraagstuk der
werkloosheid. Het pro
bleem belicht door Albert
Thomas.
De directeur van hot internationale ar
beidsbureau te Genèvc, Albert Thomas,
houdt zich in zijn jaarlijksch rapport, dat
uitgebracht zal, worden op de vijftiende in
ternationale arbeidsconferentic, die op 28
Mei bijeenkomt, uitsluitend bozig met het
vraagstuk der werkloosheid en de bestrij
ding'daarvan.
Als oorzaken der werkloosheid be
schouwt Albert Thomas: dc landbouw
crisis, dc industrieelc overproductie, de to
ver gaande rationalisatie, de slechte ver-
decling van het goud, do prijsdaling van
het zilver, do prijsverlaging der grondstof
fen, de te hoogo productiekosten, dc tulloo
ze handelsbelemmeringen en het gebrek aan
vertrouwen.
Thomas legt er den nadruk op, dat de
medewerking van het internationale ar
beidsbureau krachtens zijn statuut slechts
op enkele nauw begrensde gebieden kan
plaats vinden en dat men alleen kan reke
nen op het uit den weg ruimen van het
euvel, wanneer allo instanties der sta
ten, van 't particuliere bedrijfsleven, dei
vakvéreenigingen, enz. zich bewust zijn van
hoar bizöndore taak. Opdat het internatio
nale arbeidsbureau zal kunnen bijdragen
tot vermindering van de werkloosheid, doet
hij, evenals in zijn rapport aan de Europa
commissie, de volgende voorstellen aan de
hand:
1. Vorming eener internationale arbeids
beurs.
2. Algemeen immigratie-programma voor
arbeidskrachten en „ontsIuitings"-werk
rnet betrekking tot braakliggende gebieden
3. Bestufleering cener internationale over
eenkomst inzake de werkloozcnverzekering
op een der \olgende arbeidsconferenties.
4. Opstelling en tenuitvoerlegging van
een internationaal programma van publie
ke werken.
Overigens is Thomas do opvatting toege
daan, dat dc werktijd internationaal moet
worden verkort en wel in uitgebreider mate
dan te \Vashingtcn is overeengekomen,
waar zij op 48 uren per weck ward vast
gesteld. Thomas meent, dot do werktijd
misschien op 40 uren kan worden ge-
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Ook voor piano's het goedkoopst adres.
bracht. In elk geval acht hij het voerloopig
noodzakelijk, dat alle staten de oude Was-
hingtonschc overeenkomst inzake den acht
uren-werkdag bekrachtigen.
In zijn verslag gaat Thomas ook in op
het vraagstuk der schadevergoeding. Hij
merkt dienaangaande op, dat het hier niet
de plaats is dit delicate en reeds dikwijls
behandelde vraagstuk der schadevergoe
ding te bespreken, maar dat hel niettemin
een feit is, dat do internationaal-economi
sche gevolgen van het hei-stel vraagstuk en
zijn invloed op de tewerkstelling der ar
beidersmassa's hoe langer hoo meer de
aandacht trekken, zoowel bekeken van het
gezichtspunt der debiteuren als dat der cre
diteuren uit. Zonder te willen nagaan, of
Duitschland al dan niet kan betalen, zoo
als onlangs de Italiaansche minister van fi
nancién. dc Stefani, schreef, bestaat cr
geen twijfel aan, dat' het vraagstuk der
schulden en vergoedingen opnieuw moet
worden onderzocht, niet in den vorm eener
welwillendheid jegens liet ecne of andere
land, maar ten bate van de geheclc wereld,
de creditó.urstatcn inbegrepen.
Merkwaardig is ook. dat Thomas zich
vrij scherp uitspreekt tegen een economi
sche anti-dumpingsactie tegen Rusland.
Volgens hem staat het niet absoluut vast,
dat Rusland werkelijk dumping in den
eigenlijken zin von het woord toepast en
aan den anderen kant hebben dc Russische
leveringen van goedkoopc grondstoffen bij -
godragen tot verlevendiging der Europee
sche markten.
Aan het slot van zijn rapport laat Tho
mas een waarschuwend woord hooren.
Wanneer de industrieelc wereld niet den
noodzake'.ijken moed heeft een nieuwe orde
te scheppen, gebaseerd op vrede cn ge
rechtigheid, dan zal z.i. dc geest der ver
nietiging cn der opstandigheid niet nalaten
ontzettende omwentelingen in hot leven te
roepen en dat wel op een moment, waarop
het buiten kijf mogelijk is werktuigen te
smeden voor een nieuwe orde cn bescha
ving.
HET ITALIAANSCHE VOORSTEL
INZAKE DE DOUANE-OVEREENKOMST.
Tegen Frankrijk gericht?
P a r ij s, 16 Mei. (V. D.) Het Italiaaneche
voorstel om dc douane-overeenkomst van
2-i Mei 1930 terstond weer in behandeling te
nemen, blijkt in dc Parijsche pers groote
verrassing te wekken. Men ziet zich ge
dwongen toe te geven, dat het Italiaaneche
initiatief1 Frankrijk in een vrij lastige po
sitie brengt, aangezien do overeenkomst
mede door Frankrijke toedoen van onwaarde
is geworden, omdat het aantal ratificaties
onvoldoende was. Men herinnert zich, dat
desondanks dc Franecho ratificatie verleden
week is afgekomen. In het initiatief van
Italië -ziét men een poging om het plan-
Briand tegen te werken.
uw matrassen worden in één dag
opgemaakt en bijgevuld,
vraagt prijsopgave.
De Iswestia belicht zijn
nederlaag
P a r ij s, 16 Mei (V. D.) Naar in politieke
kringen verluidt, zal dc nieuwe Fran6che
staatspresident Doumcr den Franschen mi
nister van buitenlandschc zgken Briand
verzoeken tot het einde van de raadszitting
to Genèvc tte blijven om de Franschc belan
gen tot het einde te vertegenwoordigen. In
welingelichte kringen hecht men zeer
veel waarde aan dezen stap en men hoopt,
dat Briand aan den wcnsch van den nieu
wen president zal voldoen. Wanneer hij ech
ter zijn besluit handhaafi en onmiddellijk'
na beëindiging van do zitting der Europee-
sche commissie uit Genèvc vertrekt, zal,
naar officieel van Franschc zijde wordt
medegedeeld, minister-president Laval als
leider der Fran§che delegatie naar Gonèvc
vertrekken.
Moskou. 15 Mei, (V. D.) Inzake de
nederlaag van Briand schrijft do Iswestia,
dat deze een symptoom is van do verschor-
ping in don binnenlandschen on buiten-
landschon toestand van Frankrijk cn tege
lijkertijd oen politieke demonstratie ten op
zichte van Duitschland. Do politiek van
Briand, die door middel van geringe conces
sies Duitschland poogde te verzoenen, heeft
niet alleen dc kapitalistische kringen ver
ontrust, maar ook een deel van de kleine
bourgeoisie in Frankrijk. De verkiezing van
Doumer toont dé verontrustende waakzaam-
lieid aan van dc Franschc bourgeoisie. De
Fransch-Duitsche betrekkingen zijn in oen
niouwo periode getreden.
WEER EEN GEWELDIGE BRAND
IN JAPAN,
Londen, 16 Mei. (H.NTc Akita in het
Noorden van Japan zijn door een brand
ruim 600 huizen verwoest. Men vreest, dat
talrijke menschcnlcvens te betreuren zijn.
BLIJrT AFONSO AAN DE RIVIERA?
Parijs, 15 Mei. (H. N.) Koning Alfonso
wil zich volgens de Franschc bladen voor
goed aan dc Riviera vestigen. Hij moet
reeds onderhandelingen voeren over den
aankoop van een kasteel in de buurt van
Nice.
BUITENLAND
Lord Irwin spreekt over Indié.
(Tweedo blad. Pag. 3).
Zal Briand tc Genèvo blijven?
(Eerste blad. Pag.l).
Klectrischc dienst op het traject Amster
damAlkmaar.
(Tweedo blad. PaT. 2).
BINNENLAND
Ernstig auto-ongeluk bij Tiel.
(Tweede blad pag. 1).
Begrafenis ,\'an den heer Eschauzier.
(Tweede blad. Pag. 3).
KUNST
Johan do Meester Sr. tc Utrecht plotse
ling overleden.
(Tweede blad. Pag. 3).
SPORT
II.V.C. wint met 10 van B.F.C. in de
promotie-competitie.
(Derde blad. Pag. 1).
Het U.P.V.B.-elftal wint het llondcntour-
nooi to Deventer.
(Derde blad. Pag. 2).
STADSNIEUWS:
Enkele aanrijdingen.
(Eerste blad. Pag. 3).
Genèvc, 15 Mei. (V. D.) Naar tc Ge
nèvc van zeer goed ingelichte zijde verno
men wordt, zijn op dc jongste conferentie
van dc kleine entente te Boekarest dc mi
nisters van buitenlandschc zaken van Joego
Slavic, Tsjceho-Slowakije en Roemenië met
elkaar overeengekomen, dat geen der drie
minister van buitenlandschc zalmen van de
kleine entente een candidatuur voor hot
voorzitterschap der internationale ontwapc-
ningsmonferentic of van een der voorberei
dende commissies voor deze conferentie zal
aanvaarden.
Hiermede zou dus ook een oveptuecle
candidatuur van den Tsjecho-Slowaakschen
minister van buitcnlandsche zaken, BencsJ,
waarvan men in sommige kringen do mo
gelijkheid vrij groot achtte, van dc baan
zijn.
Van Italiaansche zijde wordt medege
deeld, dat Grandi naar aanleiding van
het huidige onderhoud met Henderson in
den volkenbondsraad officieel zal voorstel
len Henderson tc kiezen tot president van
de ontwapeningeconferentie, waarbij hij ge
steund zal worden door liet Duitsche raads
lid.
WEERBERICHT
Hoogste Barometerstand:
761.1 tc Seydisfjord.
Laagste Barometerstand:
716.2 te Skudesnaes.
Verwachting:
Matige tot zwakke Z. tot O.
wind, gedeeltelijk bewolkt
met weinig of geen regen in
liet Noorden, zwaar bewolkt
met kans op regen of onweer
in het Z. aanvankelijk iets
warmer.
Langestraat 49-51 Tel. 190
ZIJDEN SJAALS
Fleurige dessins.
Vierkant en lang.
Alle prijzen.
PALEIZEN VAN KONING ALFONSO
IN BESLAG GENOMEN.
M a d r i d, 15 Mei. (V.D.) Dc beide parti
culiere paleizen van ex-koning Alfonso to
Santander en te San Sebastian zijn gister
op grond van de verordening inzake de ont
eigening der koninklijke eigendommen in
beslag genomen cn door republikeinscho
troepen bezet. Ilct palcis Miramar to San
Sebastian zal zomerresidentie worden voor
den komenden president der Spaanschc re-
publick.
DE ONLUSTEN IN DE ZWEEDSCHE
HOUTDISTRICTEN.
Proteststakingen.
Stok holm, 16 Mei. (V.D.) Als protest
tegen de gebeurtenissen van cergister, toen
bij een gevecht tusschcn stakers en militai
ren vijf personen werden gedood en vijf ge
wond. hebben dc arbeiders in alle districten
in het noorden van Zweden het werk noei"-
gelogd.
Elect rolux Vampyr Profos Mlolo.
Laaof vtw. OO.TY3! 288
Reparatie spoedig en billijk.
Ulvenhout, 12 Mei 1931.
Menier,
As ik vandaag in m'n akkerlaand sting
en de malsche, lekkere Meigeuren om me
hen<?n golfden, dat 'r 'n kiepeveïleko van
genot over m'n lijf trok en 'k zag 't fiksche
gruun, zwellend van 't veule 6ap, staan bib
beren in 't windeke dat er zoo zachtjes over
asemde; 'k beurde m'n perdje van plazier
in dc madelievckoe staan hinneken, da
z'nen hinnik lijk 'nen schaterlach teugen
dc bosschen aansloeg; ik heurdc de Mei as
't ware uit de lochtcn komen klinken deur
de onzichtbare veugcltjes, die ieveraans d'r
liedekes verstrooiden en 'k zag d'n groei
staan trillen onder d'n schemerenden stra-
len-kraans van dc starke veurjaarszon, die
'nen ncve.1 van gouwen poeier over d'n on
der dee daanscn, dan trok daar over die
witte weareld, waar d'n zwangeren schep
pingsdrang in gloeide en bolde, waarover 't
gouwen zonnepooier neerzeeg, 'nen vrucht
baren zegen waar 't windeke van vol was.
En toen 'k m'n koeibiesten, glaanzend van
gezondheid, verdoken zag in de weelderige
graelaanden, volgefrèten dat 'r vüstgroote
oogen traag bewogen van soezend genot,
d'r neusgaten vochtig en rose trilden teu
gen 'I malsche, geurige windeke; kapelle-
kes daansten van blad tot blom in dc
bloeiende èèrpclvelden, loon sprong ik van
m'n knieën op, 'k lag te wieen, stak
m'n èèrmen in de liogte en ïiet d'n Mei-
wind in m'n longen vloeien da'k 'm koud
in m'nen buik vuuldo wendelen en mee
eenen oogopslag da-d-alles zag wa'k hier
boven neerpotlooidc.
En op 't zelfste mement bckaanst toen
viel 'r 'nen schaduw kil cn doodsch over
al da pure schoons in die lichte stilte, die
wemelde uit de pèèrlmocrige lochtcn.
M'n oogen zaggen 't schoons nic meer en
'tf windje was koud in m'nen nek.
Efkes versomberde dc liecle schepping cn^
't was of 'n prachtig stuk muziek ineens
wier afgebroken
'k Zal oew zeggen boe da kwam.
't Was nie in de natuur zelvcifl, die
schoon te glaanzen bleef.
Maar 't zat in mijn.
'n Sombere kilte, 'n zonsverdusterink dio
overtoog m'n zielcment; 'nen zwarten doek
rolde-n-af vour m'n oogen. waant midden
in die volle Meimaand, van zonnegoud en
bloesemgeur, van vruchtbaarheid en krach-
tigen teel, van weldaad die den mensch zoo
goed mokt dat ie d'heelc weareld wil geluk
kig zien, te midden van dieën pèrlendcn
waterval van alle schoons en goed, daar
spokte deur m'nen kop, die zwarte moor
den van de leste dagen.
En mee dof verstarde oogen, da'k daar
ok sjuust nouw aan denkon moest? sting
ik tusschcn al da licht in diepe d Cistern is.
'I Sprong op m'nen rug, 't nekte me en
ik kroop weer gaauw in d'n donkeren, vet
ten èèrde, die smeeig aan m'n haanden
hangen bleef cn zwaar van broeienden
geur wasemde in m'n neus.
Ik scheurde 't onkruid mee rukken uit
d'n grond cn efkes gong alles m'n petje tc
boven
't. Is nicmeer uit m'n kop gewie3t, amico.
Dc gedachte aan die daden van duvelsch
gewald sprongen naar veuren in da reine
Meimaand-genot, as 'non verdoken wurm
op 't memènt da ge uit 'nen brossen-zuu-
ten appel 'n stuk sappig appelevlcesch bèt.
En wel tien kecren, as ik weer zo'non
meterlaangen pcerdcstèèrt (waar al da-d-
ontuig vandaan komt da vraag ik me-n-nl
'n halve eeuw af!) uittrok, zee ik haardop
in m'n eigen' „hoe-w-is-'t toch Godsmeugo-
lijk?"
Ollee, amico, 'k wil m'n eigen niks be
tore veurdoen as ik ben. Maar ae ge daar
staat, mcc oew klompen midden ia zo'n
Meimaand, oew longen volzuigend meo 't
lekkers van d'n blossom en de blommen,
omhuld van d'n goudvnl uit d'n hoogen
hemel en as dan zo'n gedacht as 'n rat in
oewen nek springt, ollee, dan is 't toch, of
ge besmeurt wordt mee 'nen vollen em
mer blubber van af oew pet tot in oew
klompen!
Dan blazen ze 'nen roetwolk over oew
zielement, die cr aan blijft plekken as op
'nen glannzenden, bibberenden roompud-
ding. Dieën pudding is naar de pinnekog;
daar root 'nen nuuwen vcur komen.
Mijnon dag was naar d'n hier-cn-gunder.
Daar mot morgen 'nen nuuwen veiir ko
men!
Zcmraen efkes kaans gezien, deuzen van
God gegeven dag in die schoonste maand
van 't jaar, om deuzen dag veur me te ver
prutsen.
Waant, amico, d'r zit zooveul aan vast.
Ae g; effen piekert over die twee leste mis
daden, begaan in Amsterdam cn Den Haag,
dan hedde al gaauw in do gaten, dat die
twee misdaden, nie as twee pcerdestèèrten
van opkruid zoo maar uit d'n grond zijn
komen schieten! Veural bij dieën lesten
moord is 't maar veuls te duidelijk dat
dcuze gebeurtenis zooveul is ns 'n uitroo-
pïngsteeken achter 'nen zin van heel veul
da-d-hcurt
letterkcs! Da teeken, amico
'r zoo vaneiges achter.
Da's 't dekseltje van 't panneke.
't Is in heel de weareld zoow' Vcur 'nen
dollar, veur 'n verzekeringska, vcur wa
geld kortom, 6laan ze 'nen evonmcnsch de
harsens ir Persen zo z'n ziel mee kreu
nend lav. uit z'n schokkende lijf.
't Is (as go d'n naam hèt van vruug
opstaan, komdc nooit tc laat!) 't is de
malaise!
Of beter nog: de oorzaak van de malaise.
Heel dc weareld klaagt over dc malaise.
I:i alle laanden, stejen en dm pen malaise
malaise, malaise!
In de huishouwens: malaise
De kraanten: malaise1
En laankzamerhaand is malaise en wer
keloosheid zooveul ns 't ei en 't kieken gc-
worren.
't Een wit van 't aandcr nie wie d'r
nouw 't eerste op dc weareld is gewiest.
't Ei da van de kiep komt. Dc kiep die uit
't ei komt.
Maar da ze verduveld veul mee mekare
te maken emmen, da zuld-3 mo toegeven,
niewaar! Vcrkcns lvggon nouw éénmaal gin
eiers, tenminste die van ons nie! En uit
'n ei is nog nooit 'n jonk olifaantje gebo
ren.
As nouw 't ei de werkeloosheid en 't
kiepkc de malaise is, dan geleuf ik, da wij
as menschcn sjuust teugenovcr 't vraagstuk
staan, as t kleine kieken.
Wie 'r 't eerste was. die was 'r 't eerste,
maar z' emmen zóóveul mee mekaar te ma
ken, du-d-ns ge 't ecne het. 't aandere van-
zelvers komt: de kiep of 't ei
Heel de weareld bukt onder do werke
loosheid 't (vuile) ei cn d'r is ginnen
boer, ginnen kleinen of 'nen grooten baas,
ja gin huishouwetje. of de menschcn ko
men personeel tc kort.
En 't schijnt veul gemakkelijker te zijn,
ae.ge 'n geweten hèt as 'n schuurdeur zoo
ruim, om 'n annder op te lichten en te
bedriegen cn zoo nouw en dan 's de har
sens in te slaan, dan te werken veur d'n
kost!
Amico, 'nen mcnsch hee tcugonwoorig
schrik om de deur te laten verven. Be-
kaanst elk huis in de weareld komt van
daag ieveraans verf te kort!
En os er schoonmaak ie, dan kunde mijn
vinden meo 'nen kalkkwast of 'n verfkwast
in m'n klavieren, waant na da'k 's vier
gulden veftig moes betalen veur 't witten
van 'n muurke in d'n stal. zet Trui mijn
ieder veurjanr aan den gaank.
Dieën gast sting to witten mee 'n fijn
penseeltje of ie do Nachtwacht aan 't fa
brieken was. Tellekens gong ie 'nen 6tap
achteruit om tc kijken of 't mooi wier on
der z'n haanden.
„Zoude denken", vroeg ik 'm: „da go
veur d'n winter d'r mee klaar zijt?" En
zonder bliken of blozen zec-t-ie: „ik ben
ginnen'profeet." Toen liè'k meo 'm gewed
en gewonnen 'k Zee: ,,'k wed da
g'ovcr twee minuten klaar bent."
Txocn stak ic z'n wit-penseel achter z'n
cor, vouwde d'n ermen over mekaar en
wouw de weddenschap gaan regelen. Maar
ik wed mee d'n breejen, ouwerwetschen
kwast en had al laank gewonnen, toen hij
de veurwaarden wou gaan stellen. En 'k gaf
'm 'n opsallemaander cn toen 'nen staamp,
onder z'n witte nppeleekcrsjas, dat ie bin
nen de drie seconden kaant en klaar
en al weg was, ok.
'n Weck later was ie in de stad op kar
wei. Daar zat ie op 'nen trap in 'n leeg huis
z'n vakblad uit te spellen, mee 't pen
seeltje weer achter z'n ooren. 'k Moes m'n
eigen inhouwen om weer nie tc gaan wed
den mee 'm.
Kok amico. da's de malaise vcur me! En
daar komen die ratten vandaan, die oew
op 'nen echoonen Meidag plotselink in
oewen nok springen
Ollee, ik kan 'r nog zooveul van zeggen,
maar gij wit wel wa'k persics bedoel, ee?
Veul groeten van Trui en as altij gin
horke minder van oewen
toet a voe
DRÉ.
