VARA TEGEN DEN STAAT
A. H. VAN NIEUWKERK, Meubelfabriek N.V.
vffWHA Utlfi
UTR:STR:I7 Tel:K5
p. fl. f 1.40 p. anker f 56.
EEN NIET BESTAANDE
INKOOP-CENTRALE
Een koopman bedrogen voor
by na 15000 francs
ONGELUK IN DE HAVEN
VAN ROTTERDAM
.GEVLEUGELDE DADEN"
Beekensteinschelaan Beekstraat Tel. 543
COMPLETE WONINGINRICHTING
HUMORHOEKJE
CHRISTELIJK VOLKSONDERWIJS
De herdenking van het
40'jarig bestaan.
Feestrede van Dr. de Visser
In de koningszaal van Artie te Amster
dam kwam gisteren de Vereeniging voor
Christelijk Volksonderwijs in jaarvergade
ring bijeen. Deze samenkomst bedoelde
tevens te zijn een herdenking van het veer
tigjarig bstaan der vereeniging. Zij stond
onder presidium van prof. dr. W. J. Aal
ders, hoogleeraar aan do Rijksuniversiteit
te Gronintrcn.
Na de opening was liet woord aan ds. G.
Mansvelt. emeritus Ned. Ilcrv. predikant tc
Amsterdam, om de aanwezigen namens de
ontvangende afdceling woorden van welkom
ioe te spreken
Vervolgens hield prof. Aalders de ope
ningsrede, waarin hij den Minister van On
derwijs, rnr. J. Terpstra, welkom heeft ge-
heeten cn heeft bedankt voor het blijk, dat
deze door zijn aanwezigheid gegeven heeft
van zijn grootc belangstelling voor het
werk der vereeniging. die door dezelfde be
ginselen als hij gedragen wordt. Verder be
groette hij de inepectricc van het Lager On
derwijs van Amsterdam, die het gemeente
bestuur vertegenwoordigde, en in het bij
zonder dr. J. Th. de Visser, den eerc-voor-
zitter, wien hij onder de huisgenooten den
huisvader der vereeniging noemde
Spr. nam als uitgangspunt van zijn toe
spraak het gelezen Schriftgedeelte, den
lOden Psalm
Minister Terpstra spreekt.
Minister Terpstra heeft daarna de Ver
eeniging geluk gcwcnscht met haar 40-ja-
rig bestaan. Door haar groot aantal scholen,
haar eigen inspectie, haar opleiding, is zit
zegenrijk werkzaam geweest voor het on
derwijs van een groot gedeelte van ons
volk.
Bij de oprichting sloten zich vier scholen
bij de vereeniging aan. Thans is dat aantal
omstreeks 500.
Zich voorts richtende tot den voorzitter
prof Aalders, is liet Spr. een behoefte een
woord van gelukwensch tot hem te rich
ten. Namens de regeering deelt Spr. mede.
dat H. y.. de Koningin hem heeft benoemd
tot ridder in dc orde van dêri Nederland
schen Leeuw. (Hartelijk applaus).
Vervolgens sprak dc oud-minister van
Onderwijs, K. en W., Dr. J. Tli. dc Visser
eere-voorzitter der jubil ©erende vereeniging
een herdenkingsrede uit.
Rede dr. J. Th. de Visser
Spr. wees. erop welk een reusachtigen om
vang in ons vaderland, dank zij dc inspan
ning van allerlei krachten, het onderwijs
heeft genomen. I-Ioe klein blijkt het aan
deel van Chr. Volksonderwijs daarin!
Met opzet begint Spr. met dc jubileeren-
do vereeniging min of moer klein te zien.
opdat des te dieper zal worden gevoeld tot
welk een groot en mooi werk zij is geroo-
pen.
Jndien ooit stichters ccncr vereeniging,
hun z>-akin groot verband hebben gezien,
dan die van Christelijk Volksonderwijs. Zij
hebben in den naam uitgedrukt dat hot
Volksonderwijs Christelijk moet zijn, want
dit kwam jjc natie naar oorsprong en his
torie tóe. Dc strijd voor dit. hooge beginsel
was -dikwijls zwaar naar twee zijden. De
vereeniging' schreed op haar weg rustig
voort, bezield door het hooge ideaal, dat in
de -woorden: Christendom, Natie en Kerk
besloten is. En hoewel uit den kerkdijken
strijd van 1886 geboren, heeft zij zelden of
nooit de strijdbijl gehanteerd. Veeleer bleef
haar leus: liet opkomend geslacht, door
middel dor school ook op te kweeken tot
ware Christenen, tot goede burgers en tot
wakkere leden onzer vadcrlandsche kerk.
De vereeniging wil ook door het onder
wijs het opkomend geslacht onze nationali
teit doen ccren.
Chr. Volksonderwijs is geworden tot een
wljdvertakten boom en aan dien boom is
de sierlijkst bloeiende tak het complex van
kweekscholen der vereeniging. gelijk het
groot aantal aangesloten s< ,n. Met 7
scholen in den beginne, klom dit getal bij
hot zilveren jubileum tot 215 cn thans na
dert het de 500! Spr. bracht hulde aan den
voorzitter prof. dr. W. J. Aalders te Gro
ningen, de onmisbare president.
("Langdurig applaus).
De Voorzitter dankte den spreker voor
zijn bezielend woord.
Hierna werden door de verschillende af
gevaardigden van zusterorganisaties de
groeten en gelukwenschcn van hun vcree-
nigingen cn bonden overgebracht
Vervolgens kwam aan dc orde van be
handeling het jaarverslag van den secre
taris-penningmeester C. W. F baron
M a eik a y, burgemeester der gemeente Nun-
spe'et, waaraan wij het volgende ontlcenen:
Eet jaarverslag.
Het aantal aangesloten scholen klom van
31 Dec. 193031 van 167 op tot 489.
De vijf Hervormde Kweekscholen, die dc
vereeniging ten dienste staan, hebben hun
taak prachtig vervuld; thans blijft nog de
behoefte bestaan aan twee a drie nieuwe.
Voór Groningen, Arnhem en Breda en zoo
mógelijk ook den Haag' worden besprekin
gen gevoerd.
De balans en de staat Van ontvangsten
en uitgaven vertoonen het beeld van een
gezonden financicclen toestand der vereeni
ging.
Aan inkomsten werd in 1930 geboekt een
bedrag van 40.521.14, waaronder een be
drag van ƒ12.478.01 aan heffingen der
schoolbesturen en 828,85 aan contributiën
van loden, en begunstigers. Een batig saldo
van ƒ466.48 werd naar dc nieuwe reke
ning overgebracht. De balan6 sluit in debot
en credit met een bedrag van 08.891.85 en
wijst per 31 December 1930 een kapitaal
rekening aan van ƒ97.776.97.
Bij de gehouden bestuu re verkiezing ble
ken dc aftredende bestuursleden, dc heeren
S. Stemerding van Voorburg en J. J. P-
Valeton van Zwolle te zijn herkozen.
Na de pauze hield do hoer H. W. Tila-
nus, lid der Tweede Kamer, een rede over
het Ondorwijsrapport-Rutgers.
Nederlandsche oplichters
die te Brussel opereerden
's-Gravcuhagc, 2b Mei. Door dc po
litie werden ontrcvcer midden April hier ter
stede aangehouden de 38-jarige koopman
II. P.. alhier en dc 31-jarige handelsagent
S. Iv, uit Rotterdam, verdacht van oplich
ting. In November 1930 bezochten zij den
handelaar in damcsconfectie Franz Marie-
vo tc Brussel, zich uitgevende al6 directeur
en inkooper van het inkoopburcau te Rot
terdam van een door hen gefingeerde „In-
koop-tentrale Holland" welke een groot
aantal filialen in Nederland zou bezitten,
blijkens een door hen getoond vel brief
papier waarop verschillende plaatsen voor
kwamen.
Voorts lieten zij den lieer M. een Hol-
landsche courant zien op de fotopagina
waarvan een door brand vernielde fabriek
cn hun foto voorkwamen
Het gelukte hun M. wijs tc maken, dat.
zij opdracht hadden zoo spoedig mogelijk
inkoopen te doen cn overhandigden een
brief, waarin valscholijk voorkwam, dat de
Rqtterdarasche Bankverceniging garant
was voor dc betaling van de aankoopen
van dc „Inkoop-Centrale".
Er werd voor een bedrag van 14.257.25
franc gekocht.
Vervolgens werd opgebeld, dat Den Haag
de transactie goedgekeurd had en de goe
deren aan het Gare üu Midi konden wor
den bezorgd, waar ook de wissel betaald
zou worden. Er werd evenwel niet betaald
en de goederen zijn hier ter lande ver
kocht, waarvan de opbrengst eerlijk ge
deeld werd.
Verdacht van oplichting stonden beiden
hedenmorgen voor de 5e Kamer der Recht
bank terecht.
Als getuigen werden o.a. gehoord de be
nadeelde handelaar M en diens cchtge-
noote. Eerstgenoemde legde zijn verklarin
gen af door middel van een tolk, terwijl
zijn echtgenoot© vloeiend Xcdcrlandsch
sprak.
Verdachte P., die aanvankelijk bij dc po
litic ontkent heeft gaf thans toe dc bedoe
ling te hebben gehad M to benadeelen. K.
daarentegen beweerde zich als inkooper
van P. tc hebben voorgesteld cn niet als
die van een „Inkoop-Centrale". Beiden ge
tuigen verklaarden evenwel met groote be
slistheid het tegendeel.
Uit de behandeling bleek, dat in Febr.
1930 P. wegens een dergelijk feit terecht
hëeft gestaan waarbij K. als getuige op
trad.
Officier Mr. Rij kens tot verdach
ten: „dus jullie kenden elkaar toch goed."
Verd. K.: vroeger was ik wel bevriend
met P.
Pres.: Ja, ik begrijp dat dc vriend
schap na deze verklaringen wel eenigszins
bekoeld is.
Inspecteur Abbenbroek verklaarde, dat er
geen „Inkoop-Centrale" bestond. In Brus
sel hebben de heeren nog frs. 1000 hotel
schuld gemaakt
K. hield vol door P. bedrogen tc zijn en
eerlijk to zijn.
De officier van justitie: Van die „eer
lijkheid" is hier weinig gebleken.
Als verdachte zijn onschuld blijft volhou
den cn daaromtrent door den rechter Mr.
Kübn wordt ondervraagd, zegt. dc officier:
„Je weet zelf niet meer wat je zegt".
Inspecteur Abbenbroek geeft als zijn mcc-
ning te kennen, dat het initiatief van K. is
uitgegaan. Verder acht get. het niet waar
schijnlijk. dat P. K. zal belasten om zich
zelf te ontlasten.
Requisitoir.
Mr. J. A. Rijkons requisitoir nemend,
zegt, dat verdachten beiden zeer brutaal
zijn opgetreden. De onstentenis van K. zal
niet voel baten te meer niet waar hii heel
goed wist wie P. was.
Verdachten hebben de reputatie van de
Hollandachc handelaars in het buitenland
omlaag gehaald. Beiden verdienen een
strenge straf. F.isch 1 jaar cn zes maanden
gevangenisstraf.
Mr. Risseuw. P. verdedigend, meende dat
de afgifte der goederen niet het gevolg te
van onjuiste voorstellingen. Pleiter acht
hier geen oplichting aanwezig cn vraagt
vrijspraak, subs, met liet oog op verd.'6 be
kentenis clementie.
Mr. Paauwe voor K. pleitend, wees op dc
slechte informatie van dc K. v. K. te Brus
sel, waardoor M. tot afgifte is bewogen.
Daardoor toch is dc oplichting voltooid
kunnen worden. K. was hier instrument in
de hand van P., welke laatste den wissel
heeft ondertcekcnd. PI. concludeert even
eens tot vrijspraak subs, clementie.
Uitspraak 11 Juni o.s.
Eén doode, één gewonde
Rotterdam, 28 Mol. De 63-jarige ha
venarbeider L. Willcmse uit de Abcoude
straat, is aan boord van het in de Rijn
haven liggende Engelsche ö.s. „Trevarra
ca" door een vallende stapel balen katoen
gotroffon en gedood. Een 23-jarige haven
arbeider, dio nog juist op tijd wist weg te
loopen, kwam met lichte kwetsuren vrij.
Hij is in het ziekenhuis aan den Coolsin-
gel ter observatie opgenomen.
De balen katoen zijn gekanteld doordat
het schip, dat voor met erts geladen was,
tengevolge van het lossen van dc lading in
het achterschip scheef was gaan liggen.
ERNSTIG MOTOR-ONGELUK.
Een onbekwaam rijder.
B u ss u m, 28 Mei. Hedenavond omstreeks
half 10 is op den nieuwen Rijksweg tus-
schen den Hakkelaarsbrug cn Naarden een
zwaargewonde motorrijder gevonden. Hij
werd door dr. Verburgt uit Naarden en
een arts uit Amsterdam, die juist passeer
de verbonden. Een zware hersenschudding
werd geconstateerd. Hij is naar de Majella-
stichting te Bussum vervoerd.
Nader is gebleken, dat dc motorrijder is
de 20-jarige J. Inniger uit Amsterdam. Hij
was op een bruiloftsfeest te Muiderberg cn
op den motorfiets van een ander even gaan
rijden. Hij verklaarde spoedig te zullen te
rugkomen. Tóen hij na anderhalf uur nog
niet was weergekeerd, is de gastheer met
zijn auto langs den weg gereden. Deze ver
nam van de omwonenden, dat een onge
luk was gebeurd. Volgens sommigen heeft
een auto met een vaart van 100 K.M. den
jongen omver gereden, hoewel ook do mo
gelijkheid overblijft, dat hij zelf een val
heeft gedaan, daar hij als motorrijder niet
bekwaam is. Do toestand van het slacht
offer is ernstig.
MAASBODE EN TIJD.
Naar do N. R. Ct. verneemt, zal binnen
zeer kort het dagblad de Tijd door de Maas
bode worden overgenomen.
UITVOERING TARWE WET.
Naar wij vernemen1 zal de Rijksaccouu-
tant M. de Bloemc worden belast met de
contróle in verband mot de uitvoering van
de Tarwe wet 1931.
GEMEENTEGELDEN VERDUISTERD?
Een veldwachter aangehouden.
S m i 1 d e, 28 Mei. Op vermoeden van ge
pleegde malversaties is heden te Assen aan
gehouden dc gemecnté-vekhvachter Kemper
to Smilde Hij wordt er o.m. van verdacht
gemeentegelden te hebben verduisterd.
HOLLAND—INDIË.
Nader wordt gemeld:
Het 19de postvliegtuig is Donderdag om
16.25 pl. tijd te Budapest aangekomen, na
orn 13.50 in Wcenen geland te zijn geweest.
Weder een reis met een pas
sagier.
Ameterdam, 28 Mei. Hedenmorgen is
wederom een vliegtuig naar Indië vertrok
ken. Te kwart over zeven 6tarttc van Schip
hol dc P.H.-A.G.R. met de piloten Wierenia
en Van Veenendaal cn den werktuigkundige
Kotte aan boord. Zooals men weet wordt de
reis dezen keer medogemaakt door don lieer
Kalker als passagier. Aan boord bevindt
zich 187.175 K.G. post cn 56.320 K.G. lading.
NOODLANDING BIJ BUSSUM.
Tijdens den windhoos.
Bussum, 28 Mei. Vanmiddag moest het
militaire vliegtuig No. 492 op den Hilver-
sumschcn rriccnt bij Bussum tijdens den
windhoos een noodlanding maken. Daar
men geen goed zicht had, kwam het tóe-
stel in een sloot terecht. D© beide inzitten
den, sergeanten-instructeur, konden uitliet
vliegtuig springen. Hedenavond nog is het
ernstig beschadigde vliegtuig naar Soestcr-
berg vervoerd.
GEKNOEI MET CANDIDATEN-
LIJSTEN.
Sittard. 28 Mei. Tc Stein bij Sittard is
op last van de Justitie beslag gelegd op de
ingediende candidatenlijston voor de a.s.
Gemeenteraadsverkiezing. Een viertal lijs
ten zouden valsche handteekeningen bevat
ten. Het justitieel onderzoek is in vollen
gang.
DE PRINSES BIJ EEN VOETBAL
WEDSTRIJD.
Apeldoorn. De prinses heeft gister
avond den voetbalwedstrijd bijgewoond tus-
«chen A.G.O.V.V.-veteranen en het elftal van
het Koninklijk staldepartement.
De strijd ging om den Berg en Bosch-be
ker, cn eindigde met een 1—0 overwinning
van A.G.O.V.V. De eerste wedstrijd eindigde
in een gelijk spel 1—1
UIT DE STAATSCOURANT.
Benoemd tot burgemeester der gemeente
Hemmen A. R. den Hartog.
Het vraagstuk van het vrije woord
niet geschikt voor behande
ling in kort geding.
Het begrip „openbare orde"
'«•G ravenhage, 27 Mei. Voor den pre
sident der Haagsche rechtbank is heden
in kort geding behandeld een procedure
tusschen de Vara en den Staat. Voor de
Vara trad op Mr. Duys en voor den Staat
de landsadvocaat Mr. Telders.
Mr. Telders merkto op, dat do dag
vaarding vergezeld gaat van een stuk „Ge-
vleuaeldo daden". Dit is een hoorspel, dat
door de radiocontrólccommiesie verboden is
en waarvoor dc Vara thans den voorziening
bij voorraad in kort geding vraagt, om dc
uitzending op 3 Jun» mogelijk te maken.
Wanneer men echter het 6tuk doorleest
stelt men zich de vraag of hier wel een
onverwijlde voorziening noodig is.
De inhoud van het stuk is van niet dc
minste betoekenis cn daarom is er voor
dc cischende partij geen enkel belang aan
wezig, dat een onverwijlde voorziening bij
voorraad zou wettigen
Tc meer is dit belang niet aanwezig, om
dat in de dagvaarding reods wordt mede
gedeeld, dat do Staat terzelfder zake reeds
tegen 9 Juni voor dc rechtbank is gedag
vaard De vraag doet zich dan ook voor of
de opvoering van hot stuk vóór 9 Juni van
belang is en dit belang nu is niet aanwe
zig. En w aar zulk belang in kort geding een
stringente ciscb ie, is hier ook geen on
verwijlde voorziening mogelijk.
Do radiocontrólccornmièsie heeft bezwaar
gemaakt tegen de opvoering van het stuk
en volgens eischer heeft zij dit gedaan op
andere gronden dan waarop zij zulk6 zou
mogen doen. Hiermede is pleiter het echter
niet eens.
Wat de dagvaarding betreft, gelooft plei
ter. dat hier een uitsnraak wordt gevraagd,
waardoor do rechtsmacht overschreden
wordt, aangezien dc president zich niet
mag 6tellen in de plaats van een ander
bij de wet ingesteld orgaan, in casu dc ra-
diocontróle-commissie cn in haar plaats
oordeelen over de toelating van een bepaald
stuk.
Op 20 Januari 1930 heeft de commissie
geschreven, dat zij niet tooliet besprekin
gen over het radiobeleid cn kritiek op an
dore vereenigingen. Hierbij had de com
missie voor oogen de „oekase" van den mi
nister. volgons welke dergelijke uitzendin
gen als in 6trijd met de openbare orde moe
ten worden beschouwd.
In het onderhevige stuk nu treden ver
schillende vogels op, die kritiek oefenen op
het regoeringsbelcid in zake dc radio en
op andere vereenigingon en daarom heeft
de commissie het stuk verboden.
Het staat aan de. commissie om te be
oordeelen of er grond is voor gevaar voor
de openbare orde, en daarom is het on
juist, als men de rechter daarover wil la
ten oordeelen. en zeer zeker in kort ge
ding
Wanneer zou doorgaan, vrat hier wordt
gevraagd, dan zouden we krijgen een „Dop-
peladministration", hetgeen onjuist is
Do commissie beroept zich op de open
bare orde, welke op dit gebied aan haar
is opgedragen. Wat is hier nu openbare
orde? Pleiter gelooft, dat deze vraag af
hangt van hot onderwerp, dat wordt uit
gezonden. Het radioreglement geeft limi
tatief den aard der onderwerpen aan. en
pleiter meent, dat do daardoor bepaalde
orde wordt verstoord, wanneer buiten die
omschrijving wordt gegaan, bijv. door kri
tiek op het regeeringsbeleid en op andere
vet ccnigingcn.
Doch ook wanneer men do openbare orde
op dit gebied in ruimeren zin opvat, ook
dan wordt deze orde verstoord door uit
zendingen als in het schrijven van 20 Janu
ari bedoeld, aangezien het kwetsen van dc
gevoelens van anderen in strijd is met de
openbare orde.
Pleiter merkt voorts op, dat de commis
sie mots heeft gedaan in strijd met ecnig
wetsvoorschrift en dat zij dus ook niet on
rechtmatig heeft gehandeld.
Ten slotte constateert pleiter, dat hiér
thans een groote juridische vraag aan de
orde is, want in dit geding wordt niet moer
of minder dan de vrijheid van het woord
naar voren gebracht. Dit moeilijke vraag
stuk is volkomen ongeschikt om in kort
geding te worden behandeld en daarom
hoopt pleiter, dat de president hier geen
belang aanwezig zal achten om voor dc uit
zending van het stuk een onverwijlde voor
ziening bij voorraad te treffen.
Mr. Duys is van oordeel, dat dc pre
sident wel degelijk bevoegd is om in de
onderhavige quacstie een aanvankelijk oor
deel tc geven. Wanneer de commissie al
leen zou hebben tc oordeelen, zou zij alles
kunnen voorschrijven.
Mr. Telders: Binnen haar bevoegd
heid.
Mr. Duys: Ik heb ook juist gesteld,
dat de commissie buiten haar bevoegdheid
heeft gehandeld.
De Staat zegt nu wel, dat het hier gaat
om dc openbare orde op radiogebied. Geldt
deze beperking echter ook voor de veilig
heid van den Staat of van de goede zeden.
Spr. meent gerust te mogen aannemen, dat
met veiligheid van den Staat in het radio-
reglement die veiligheid in den uitbreid-
sten zin wordt bedoeld, en waar hiervoor
geen beperking geldt, mag ook ton aanzien
van dc radio aan het begrip „openbare
orde geen beperkte strekking worden ge
geven.
Bovendien wordt in het schrijven van de
commissie van 20 Januari in het geheel
niet gerept van openbare orde. De commis
sie zegt alleen: ik laat dat en dat niet toe.
Doch dit gaat volgens pleiter te ver. En
dan moet er toch een ander zijn, die ons
veilig stelt voor dergelijk optreden cn wie,
vraagt pleiter, moet dit andere zijn dan do
rechter?
In het radioreglement, staat, dat de con
trole geoefend wordt ter voorkoming van
gevaar voor de veiligheid van den Staat,
.dc openbare orde en de goede zeden.
Daaraan hooft dc commissie zich te hou
den. Op zich zelf is reeds de preventieve
censuur een noodzakelijk kwaad, maar
daarom is het dan ook in hooge mate ge-
wenscht, dat de commissie zich 6trikt houdt,
aan de vastgestelde bepalingen en niet
haar bevoegdheid overschrijdt.
Dc Staat wil de commissie rechter in
eigen zaak laten zijn en waarschuwt togen
z.g. „Doppeladministration". Dit laatste
moge al een euvel zijn, administratieve wil
lekeur is veel erger.
Ten slotte merkt pleiter op, dat de vraag
of hier een onverwijlde voorziening moet
worden getroffen, niet moet beoordeeld
worden naar den inhoud van het stuk,
maar dc beantwoording moet gevonden
worden in het groote principiecle belang,
om een eind to maken aan het optreden
der commissie buiten haar bevoegdheid.
Dc president zal Maandag uitspraak
doen.
Divans met veerende kanten prima stoffeering f 25.—, f 27.50,
f 30.—. Denkt U om onze Cairo Kleedjes 1.40 M. lang O .70 M.
breed f 5.90.
Pietje, tot \ertrekkencie tante: „U hoeft U niet zoo te
haasten tante. Paps heeft de klok wel een uur voorgezet
(Passing Show).
