deêemlandêü BELANGRIJKSTE NIEUWS JOH. DE HEER Maandag 22 Juni 1931 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 29e Jaargang No. 298 PHILIPS GLOEILAMPEN FABRIEKEN Verdere verliezen afhankelijk van de conjunctuur fortmann en hehenkamp PIANO- EN 0RGELHANDEL DE GRAF ZEPPELIN DAALT OP 'T WATER LICHT OP 10 uur L. J. LUYCX ZOON EINDE DER CRISIS TE WEENEN BLOEDIGE VECHTPARTIJ TE 0VIED0 AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand f 0.75, per week (mei gratie verzekerlag legen ongelukken) f 0.171/» Binnenland franco per post per 3 aaandee f 3»-. Afzonderlijke nummer* f 0.05 POtTKEKENING 47910 TELEFOON INTEItC UI PRIJS OER AOVERTENTIEN van l—4 regel* I 1.05 mei inbegrip va» een bewljsnumaMr, elke regel meer f 0.25. Llefdadlghelds-advenentlCa voor de kalft van den prijs. Kleine Advcrtentlè» „KEITJES" bjj vooruitbetaling 1—5 regale SO ent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatecn f l.Bewijsnummer extra i OM Het jaarverslag een document voor de geschiedenis van het Ne: dertandsche bedrijfs: leven Mot is lo begrijpen, dat wij ditmaal als onderwerp van ons wèkelijksch artikel de positie van Philips-gloeilampcn-fabriekcn zullen nemen. Wij hebben niet alleen het jongste jaarverslag gepubliceerd gezien, maar wij beschikken tevens over dc gege vens, medegedeeld in dc onlangs gehouden jaarvergadering cn wij kunnen niet ontken nen, dat beide zoowel uit financieel- als uit economisch opzicht bijzonder belangrijk zijn. Met zijn documenten voor de geschie denis van het N'edcrlandschc bedrijfsle ven... het zijn waardevolle lessen voor hen, die zich hebben laten verleiden de voorzichtige rendementsnormen uit het oog te verliezen cn tc veel aandacht te beste den aan toekomstmuziek. Wij allen hebben groote fouten gemaakt; door 6pecialc aan dacht aan het Philips-avonluur te wijden, vermecnen wij in ons aller belang te han delen. Ook wij, publicisten, hebben ons des tijds niet kunnen onttrekken aan de roes, die de stage uitbreiding van de Eindho vensche fabrieken veroorzaakte cn wij heb ben nimmer aanleiding kunnen vinden onze waarschuwende stern tc laten hooren. De afschrij vings- cn reservecringspolitiek ging langs conservatieve wegen., de liquiditeit bleef zeer ruim cn veroorzaakten de uit breidingen een tcriyglooping der beschik bare middelen., welnu, men emitteerde nieuwe aandcelon, die grif door het publiek en de emissichuizen werden genomen. Trouwens, dc clectrische industrie in de ruimsten zin des woovds, dus annex draad- looze telegrafie en telefonie, radio verkeer de in een sterk opgaande lijn en niets deed vermoeden, dat aan do electrificatie rler wereld een, zij het ook wellicht tijdelijk, halt werd toegeroepen. Het is het pubiick in zekeren zin niet kwalijk te nemen, dat het op ccn dwaalspoor werd gebracht. Op 9 Juni 1930 dus al nu de verscherping van dc huidige crisis schreef de Philips-direclic aan het Amsterdamscli Effectenblad naar aanleiding van dc introductie der aandee- len op de Londcnsche markt door dc firma Higginson Co.: cn wanneer deze firma (Higginson Co.) derhalve onze aan dcelon tegen den koers van 405 ex-divi dend 1929, op de Londcnsche markt intro duceerde (na grondig boekenonderzoek) is -dit een doorslaand bewijs, dat de Philips- aandeelcn tegen dezen koers, ccn aantrek kelijke belegging vormen". Wanneer ban kiers, die een moreele verantwoordelijkheid op zich namen, na grondig boeken-onder- zoek tot eene dergelijke conclusie kwamen, dan kan het publicisten en beleggers niet kwalijk worden genomen, dat zij ook een achteraf gebleken té oplimistischcn kijk op de situatie gehad hebben. Een verdere sti- muleerende werking hadden de suppor ters insiders, die elk moment benutten om hun vroolijke zienswijze over den gang van zaken te kennento geven. daarbij koersen van 1500 voorspiegelende en het zijn deze geïnformeerden. die voor het grootste gedeelte te goeder trouw, verant woordelijk gesteld kunnen worden voor dc abnormale koersopdrijving. De hoofdfout ten slotte van alles is dc Eindhovensche directie geweest; zij heeft door een expansie-drift een verticaal be drijf opgebouwd, dat voor een belangrijk gedeelte op onsolide fundamenten berustte. Het lijkt ons toe, dat dr. Philips to ver voortgeschreden is op den weg van te groo te wa'ardccring van het jonge voortvaren de intellect. Deze jonge generatie, niet in traditie vastwortelcnde, heeft zijn energie in dienst gesteld van den onevcnwichti-gcn .vooruitgang heeft, winstmogelijkheden als permanente realiteit aangezien cn heeft uit misschien logischen overmoed en on gezonde ijdelheid fabrieken voor milliocncn guldens opgericht, waar men kon volstaan met het zenden a ah liet fabrikaat uit Eind hoven. Men bood in uiterliiken schijn te gen elkander op cn of de nieuwe fabrieken een kostprijs konden behalen in overeen stemming met den verkoopprijs, ja dan neen, dat domineerde niet meer als factor; slechts uiterlijke schijn ter vermeende ver hooging van prestige was de eenige drijf veer, die tot het besteden van milliocncn leidde. Wij w illen slechts in het kort enkele cijfers van balans en winst- en verliesre kening noemen; dit is o.i. echter geen hoofdzaak. De quintessence ligt o.i. in de kleine triade tijdens de nlgemeene verga dering in Eindhoven gesproken, toen dr. Philips plotseling reageerde op een uitla ting van een dér onderdirecteuren, die op de noodzakelijkheid wees van zii het. ook kleine uitbreidingen, in verband met dc douane-politiek door enkele groot-machten gevoerd, met de woorden, dat daarvan z.i niets moest komen, daar slechts de be proefde oude conservatieve wegen zouden worden bewandeld. De erkenning, dat de juiste voorzichtigheidsnorm niet in acht genomen was, is o.i. het ccnig hoopvolle, dat in Kindhoven gesproken heeft en waar- san wij eenig houvast hebben. Wat wij verder vermoeden cn waarvoor wij goede gronden hebben om deze vermoe dens als juist aan te nemen, is de nood zakelijke verdere vermindering van de ac tiviteit, hetgeen verder ontslag, zoowel aan hoogcr als lager personeel met zich zal medebrengen cn dat wel voornamelijk in de richting van de radio-branche zal gaan. Fabrieken in het buitenland zijn en wor den stilgelegd verkoopkantoren in het buitenland, die niet rendeerden, zullen worden gesloten cn het Eindhovensche be drijf zul worden ingekrompen, waar het ingekrompen kan worden. Moot men in het icht hiervan veel aandacht besteden aan hetgeen op de algemeenc vergadering is gezegd Wat beteekenen ton slotte die spie gelgevechten met woorden, die toch later weer door de werkelijkheid worden gelo- enstraft. Dc realiteit is verderen terug gang is het zoeken naar ccn rationeel evenwicht tussehen productie cn afzetpo- tentialiteit, hetgeen slechts op veel lager niveau dan het huidige kan plaats vinden. Of de aandeden ccn verderen teruggang zullen mbetcn hoeken, wie weet het? dit hangt van zoovele niet vooruit te bere kenen factoren af, o.a. van dc grillige con junctuur, die voornamelijk ook de electrici- tcifsbedrijven speciale parten speelt. Wel weten wij, dat tal van voorzichtige beleg gers, die over economisch inzicht beschik ken, weinig voor deze fondsen voelen cn eerst willen afwachten, hoe de situatie zich verder ontwikkelt. De fabrieksgebouwen, maehinrieën, etc., zoowel van de moeder-maafschappij als van de rlochterinstcllingcn staan voor luttele guldens op de balans, terwijl de wonin gen en het nog onbebouwde terrein voor circa 8 millioen gulden teboek staan, voor waar uitingen van zeer conservatief be leid. Deelnemingen, voorschotten aan dochter-instellingen, debiteuren cn voorra den echter komen op de balans met in to taal circa 91 millioen cn welk kapitaal onderverdeeld is in 69.027.000 nonj. aal gewone- cn 21.096.000 nominaal 6 cum. pref. winstdeelende aandeden. In deze ge combineerde post schuilen de meeste geva ren buiten dc rendements-mogcliikheid. die men momenteel niet hoog zal mogen aan slaan, daar de kans op bedrijfsverlies dit jaar zeer groot is, al werkt het concern volgens dr. Philips nog met winst. Dat deze gevaren niet fictief zijn, blijkt uit het ant woord van dr. Philips op een vraag, of de waardcering der voorraden niet hcclemaal in de lucht liangl. Dr. Philips antwoordde hierop, dat men de stocks op lage prijzen had aangenomen, doch of die prijzen nu goed zijn, is iets anders, hetgeen zeggen wil, dat men het conjunctuur-verloop niet in dc hand heeft. Het hangt dus van de conjunctuur af, o! wij dit jaar met verdore verliezen zullen rekening te houden heb ben cn dit als juist aangenomen, ter wijl wat dc conjunctuur betreft men geen overdreven verwachtingen mag koeste ren ligt de conclusie voor de hand, dat het Philips- concern nog niet gesaneerd is en zoolang deze sancering nog niet vol komen is afgeloopen, bestaan er risico's, die men te voren niet kan overzien. Zelfs op dit niveau, dat geenszins als hoog mag worden aangemerkt, behooren aandeden Philips tot de speculatieve papieren, waar van men goede, rnaar ook slechte ervarin gen kan opdoen. kapstokkleeden pluche tafelkleeden van 7.50 pluche divan kleeden van 16.90 Varkensmarkt 5 Tel. 1309 alleen betere merken Belangrijk initiatief van Hoo ver. Amerika bereid tot een moratorium. De president der Amerikaansche repu bliek, Hoover, heeft een merkwaardigen stap ondernomen, die allerwege groot op zien heeft gebaard: hij heeft n.l. te kennen gegeven, dat het Amerika wenschclijk voor komt om met ingang van 1 Juli a.s., voor den tijdsduur van een jaar, de betalingen van alle oorlogs-, herstel- en wederopbouw schulden stop tc zetten. Hoover wil deze stopzetting zien uitgestrekt zoowel tot do rentebetalingen als tot het aflossen van het schuldbedrag, waarvan de intérest wordt betaald. Ofschoon het Amerikaansche con gres natuurlijk nog zijn goedkeuring aan een cn ander moet hechten, verklaart IIoo ver namens Amerika reeds nu, dat dit land bereid is een jaar lang af tc zien van het innen der bedragen, die het van buitcnland- sche regeeringen heeft tc vorderen, mits de Kuropceschc crediteurstaten tegenover hun schuldenaren eenzelfde bereidwilligheid aan den dag leggen. Een belangrijke bijkomstigheid is, dat reeds nu tal van vooraanstaande Ameri kaansche volksvertegenwoordigers zoo wel leden van den Senaat als van het Huis van Afgevaardigden adhaesie hebben betuigd met. Hoover's initiatief, dat natuur lijk niet liet uitvloeisel is van een belange loos idealisme, maar de vrucht van het. in zicht, dat de wankele toestand, waarin het Europeeschc bedrijfsleven is geraaokt, ook hoe langer hoe meer Arncrika's econo mische stabiliteit begint aan te tasten Liefde geeft derhalve geen leiding aan Hoo ver's daden, maar slechts de drang naar levensbehoud. Ondertusschcn is reeds veel gewonnen, dat deze nuchtere kijk op een dreigende realiteit den president der Ver- eenigdc Staten ertoe heeft bewogen althans iets te doen, opdat de Europeeschc staten, in dc eerste plaats Duitschland, weer op verhaal kunnen komen. Vermindering van de malaise in Europa komt ook automa- lisch Amerika ten goede. Wel-is-waar stioomde het goud als een flonkerende vloed naar Amerika, maar te gelijkertijd verminderde de crcdictkracht der Europeeschc staten. Het gevolg hiervan was, dat deze landen do Amcrikaanscho uitvoergocdcren niet konden afnemen en op zijn huurt was hiervan het uitvloeisel, dat tal van mannen, werkzaam in dc Ame rikaansche nijverheid, op straat kwamen tc staan, terwijl de landbouw der Vereenig- de Staten door een cn ander ook geducht had te lijden, omdat do agrarische voort brengselen buitengewoon weinig opbrach ten. Met andere woorden: Amerika, door den drang der omstandigheden daartoo gedwon gen. moet nu, wil liet zelf niet steeds meer de dupe worden van de aldoor verder voort schrijdende malaise, dc rol spelen van den braven, deugdzamen crediteur, dio zoo vriendelijk is ccn jaar lang uitstgl van betaling te verleenen. Dat de Amerikaan sche liefdadigheid van slechts beperkten omvang is, kon bovendien heel gemakkelijk worden afgeleid uit Hoover's opmerking, dat hij ondcrtusschen in de verste verte niet denkt aan schrapping der schulden. Overigens hcoft. Honver laten uitkomen, dal Amerika niet in liet minst w il worden be trokken in dc herstelkwestie, daar dit een louter Europeeschc aangelegenheid is. Een verstandiger!: wenk geeft Iloovcr inmiddels eveneens, wanneer hij erop wijst, dat een ferm aanpakken van liet ontwapenings- vraagsfuk vooral onder de tegenwoordige omstandigheden gevvenscht is, daar een be wapeningswedloop een factor is, die het ontwrichte economische leven nog meer op ccn ongunstige wijze beïnvloedt. ->• Reeds nu lichten de Berlijnscho berichten erover in, dat Duitschland van harte den Amcrikaanschcn stap toejuicht. Dit is te begrijpen, daar dc verwerkelijking van Hoo ver's voorstellen mee zal brengen, dat Duitschland een jaar lang anderhalf mil liard mark minder heeft tc betalen. Tot dus ver krijgt men den indruk, dat ook Enge land cn Italië welwillend staan tegenover het Anierikannsclie initiatief, terwijl lu\ens wordt aangenomen, dat Frankrijk, al be- teekent de realisatie van Hoover's plan voor laatstgenoemd land een schadepost van ongeveer 400 millioen mark van Duitschland ontvangt het iets meer clan 800 millioen per jaar, terwijl het aan zijn schuld eischers ruim 400 millioen markt betaalt dc actie van Hoover niet in duigen zal doen vallen. Dit blijkt ook uit het feit dat de Fransche regccring reeds naar Washington heeft geseind, dat zij bereid is Iloover's voorstellen te overwegen. Dit betcekent na tuurlijk nog niet, dat Frankrijk zc nu reeds volkomen heeft aanvaard, want men mag niet vergeten, dat hetgeen Hoover aan de hand doet, zoowel betrekking heeft op de voorwaardelijke als omoonvaardelijke be talingen krachtens het plan-Young, dat bij verwerkelijking van Hoover's denkbeelden in niet onaanzienlijke mate wordt gewijzigd Ondertusschcn toont dc stap van Arncri ka's president nu reeds aan, dat de Vcr- cenigde Staten beginnen in te zien, clat er tussehen Europa cn Amerika een nauw economisch verband bestaat, zoodat men zich in Frankrijk vleit met de verwach ting dat de Vcrecnigdc Staten ook binnen afzienbaron tijd zullen beseffen, dat er een onloochenbare samenhang bestaat tussehen de schadevergocdingsbetalingen en de schulden der geallieerden onderling. Van daar de hoop, dat Amerika te eenigcr tijd zijn standpunt, clat aan schrapping der schulden niet valt. te denken, zal laten va ren. Dit is evenwel op 't oogenblik nog toe komstmuziek. Geconstateerd dient echter te worden, dat Hoover's stap van historische beleekenis is en het begin vormt van de oplossing der ingewikkelde internationale schuldproblemen, die dc wereld mede in on rust blijven houden. Het bezoek der Duït- schc ministers aan Chequers, waar zij we zen op den wanhopigen toestand van hun land en cle gelijktijdige afkondiging der nieuwe Duitschc noodverordening zullen Hoover's actie in niet onbelangrijke male hebben beïnvloed. BUITENLAND. Een voorst .'1 van Hoover inzake opschor ting van schulden. (Eerste Blad, pag. 2). BINNENLAND. Koninklijk bezoek te Parijs. (Tweede Blad, pag. 1). STADSNIEUWS. Voorstel van B. en W. tot naasting van woningen van Frisia. (Eerste Blad, pag. 3). Zomerfeest der S.D.A.P. (Eerste Blad, pag. 2). Tentoonstelling der Spceltuinvereeniging Het Soesterkw articr. (Eerste Blad, pag. 3), De teraardebestelling van G. J. A. Ruys. (Eerste Blad, pag. 3). SPORT. Quick lijdt een zware nederlaag te Hil versum. (Tweede Blad, pag. 3). SLACHTOFFER EENER POLITIEKE BOTSING. Berlijn, 20 Juni (H.N.) Bij een botsin tusechen communisten en nationaal-6oeia- listcn te Neisse is het tot een schietpartij gekomen, waarbij ccn kantoorbediende doodgeschoten is. Frie.ddrichshafen, 19 Juni. (V.D.) Het luchtschip Graf Zeppelin heeft te 16.12 uur op den Bodensce voor den eersten keer een daling verricht. Nadat eerst het waterankcr was uitgewor pen, had te 16.12 uur op ongeveer vier kilo meter van Friedrichshafen dc daling vlot plaats. Binnen enkele minuten lag het luchtschip stil op het water. Te 16.19 uur werd aan stuurboordzijddc een sloop uitge zet, waarin twee leden der bemanning rond om de boeg van het luchtschip voeren. Daar na worden vier motoren aangezet en voer do Zeppelin geruimen tijd over den Boden- see. Sedert 1909 is dit de eerste keer. dat een luchtschip op het water daalde. Direc tie en hoofdingenieurs van do Zeppelin- werf woonden het experiment bij. Even voor zeven uur daalde dc Graf Zeppelin op de werf. JONGEN GEëLECTROCUTEERD. Keulen, 19 Juni. (H.N.) Te Arzbach in het Sauerland klommen vier jongens in een mast van dc clectrische leiding. Eén hunner kwam bij het naar beneden gaan te dicht bij de leiding, waarop een stroom van 10.000 volt stond en bleef hangen. Do overigen kwamen ongedeerd op den grond cn gaven aan de dichtstbijzijnde afdeeling van het elcctricitcitsbcdrijf kennis van het geen geschied wis. Toen monteurs ter plaatse kwamen, was de jongen reeds ge heel verbrand, zoodat hij nog slechts als lijk geborgen kon worden BEZWAREN TEGEN DE NOOD- VERORDENING. Eischen van de Christelijke vakvereenigingen. Dusseldorf, 2 0 J n i. (V. D.) In zijn laatste vergadering tc Dusseldorf heeft het hoofdbestuur van het Christelijk Duitsch vakverbond den door de jongste noodver ordening geschapen toestand onder het oog gezien. Na afloop der besprekingen werd een verklaring opgesteld, waarin o.a. ge zegd wordt, dat de Christelijke vakbonden erkennen, dat do economische en finan- cieele toestand van Duitschland een vast beraden optreden der rijksregeering nood- zakkclijk maakt. Niettemin dient tegen een reeks van bepalingen van de noodverorde ning stelling te worden genomen. De nood verordening beknot de sociale bemoeiingen op ingrijpende wijze en tast de levensrech ten der werknemers aan. Zij bevat bepalin gen, waardoor dc arbeidersklasse in ver houding tot andere bevolkingslagen onge lijk cn ongerechtvaardigd behandeld wordt. De Christelijke vakbonden verlangen dat zoo spoedig mogelijk de noodverordening gewijzigd zal worden en fn een memoran dum zullen zij hun bezwaren kenbaar ma ken. Met kracht verzet dc Christelijke vak beweging zich tegen de pogingen van so ciaal-reactionaire zijde tot verdere ver slechtering van de sociale verzekering, van de collectieve contracten en de pogingen tot opheffing van de o verheidsbemiddeling van dc bindend-verklaring der collectieve con tracten, teneinde tot nieuwe loonsverlagin gen te kunnen overgaan. COMMUNISTISCHE ACTIE IN 'T FRAN SCHE STAKINGSGEBIED. Parijs, 20 Juni (II.N.) Te Roubaix en in andere steden van het stakingsgebied van Noord-Frankrijk zijn op last van de justi tie huiszoekingen gedaan in de bureaux der communistische partij. Daarbij zijn talrijke documenten in beslag genomen die betrek king hebben op de voorbereiding der door de communisten in de vorige week aange stookte onlusten. Vijf jeugdige communis ten zijn in hechtenis genomen, terwijl een 12-tal buitenlandsche communisten over dc greii6 gezet zullen worden WEERBERICHT Hoogste Barometerstand: 768.C te Valentia. Laagste Barometerstand: 742.8 te Nordöyan. Verwachting: Meest matige W. tot N. W. wind, gedeeltelijk bewolkt, waarschijnlijk droog weer, iets koeler. Langestraat 49-51 Tel. 190 Velen zijn teleurgesteld door het koopen van een BUIKBAND bij onbekenden, die zich aan huis aanmelden. Honderden zijn tevreden die hun buikband tegen \eel lageren prijs kochten aan dit ver trouwd adres. Burescli vormt een regeering Daar dr. Seipel op tal van moeilijkheden stuitte bij het 6amensteilen eencr nieuwe Oostcnrijkschc regeering, zag hij zich ge noodzaakt de opdracht neer te leggen, waarna bondspresident Mikla6 een beroep heeft gedaan op den chr.-socialen gouver neur van Ncder-Oostenrijk Karl Buresch, dio gelukkiger was, daar hij reeds Zater dagavond in 6taat was het aanzijn te ge ven aan oen kabinet van do volgende sa menstelling: Bondskanselier: dr. Burcech. Vice-kanselier cn buitenlandsche zaken: dr. Schober. Binnenlandsche zaken: dr. Winkler. Sociale zaken: dr. Reseh. Verdediging: Vaugoin. Landbouw: Dolfuss. Onderwijs: Czermak. Financiën: dr. Redlich. Handel: Haindl. Justitie: dr. Schürff. De bondspresident heeft reeds zijn goed keuring aan de ministerslijst gehecht. Madrid, 20 Juni. (V.D.) In een vergade ring to Oviedo werd het woord gevoerd door een rechts-rcpublikcin en door den oud-minister Melquiades Alvaraez, die scherpe critiek oefenden op het beleid van den tegonwoordigen minister van financiën, dien zij verantwoordelijk stelden voor de daling van de peseta. Plotseling ontplofte in dc zaal een bom, waarop van de straat 'n groot aantal com munisten en socialisten de zaal binnen drong. Er ontstond een bloedige vechtpartij, waarbij één persoon werd gedood en veer tien personen ernstige verwondingen oplie pen. BOOTTOCHTJE VAN MEISJES SCHOLIEREN. In een storm geraakt. Hamburg, 19 Juni. (V.D.) De leerlingen \an een meisjes-school te Hamburg hebben Donderdag met hun leeraren en boottocht je gemaakt naar de Lühe. Ongeveer 1000 personen namen aan het uitstapje deel. Op den terugweg geraakte de boot op de Elbe bij Segel in een hevigen storm. De angstig geworden kinderen ijlden naar de lijzijde van het schip, dat hierdoor lichte slagzij be kwam. Onder de opvarenden ontstond een paniek. De meisjes, onder den indruk van het gebeurde bij St. Nazaire, begonnen le huilen. Enkele van haar vielen In onmacht. Toen de stoomboot ten slotte gemeerd was, keerde de kalmte terug. Een aantal meisjes moest eevenwcl door den geneeskundigen dienst huiswaarts worden gevoerd. PER MOTORLOOS VLIEGTUIG OVER HET KANAAL Parijs, 20 Juni. V.D. (Jit Boulogne sur Mer wordt gemeld, dat de Canadeesche zeil- vlieger Berard More gisteren voor de eer- sle rnaal met ccn motorloos vliegtuig over het Kanaal is gevlogen, van Engeland naar Frankrijk. Hij steeg met zijn zweeftoestel te Lyrnpnc op en landde na VA uur vlot te Saint Inglobert bij Calais.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1931 | | pagina 1