v Jflleuws van
r ié£m Itmirlm
wcus
F. H. LOMANS, Utr.str. 15
ELECTRO- EN RADIO-TECHNISCH BUREAU
F. H. LOMANS - Utr.str. 15 - Te». 843
Wij vertegenwoordigen de bekende
DUCRETET en PHILIPS toestellen
Betaling in overleg met den kooper
Ga niet eerder op vacantie voor aleer gij een
gramofoonkoffer gekocht hebt bij de firma
De nieuwste Edison- en Tri Ergonplaten voorradig
Eigenlijk zijn wo allen wel een beetje on
dankbaar de goeden niet te na gespro
ken. Wo zeggen elkaar heel bereidwillig na,
dat de radio dik en dik in haar komkom
mertijd zit en dat er „niet veel" te hooren
valt. Maar wc zijn dan onbillijk en ondank
baar. Het is waar, dat de ware muziekvriend
die niet bereid i6 de radio kritiekloos uren
aan uren achtereen „aan te laten staan*',
minder groote keuze heeft. Doch dat is nog
geen reden om achteloos te beweren, dat
er „niets" meer gegeven wordt. Het is nu
met wat meer zorg kiezen en ook valt het
niet te ontkennen, dat de omroepbedrijven
het wat zuinigjes aan beproeven te doen:
een paar solisten, een kurhaus-concert (dat
anders toch gegeven moet worden) een serie
gramofoonplaten, een orgelconcert en wat
recitals. Doch tien jaar geleden was de mu
ziekvriend, die zelf geen instrument kan
bespelen, aangewezen op een schorre gra-
mofoon of op een droge pianolo tegenwoor
dig krijg je de beste muziek bijna voor niets
in huis bezorgd en dan zijn we nog wel
eens niet geheel en al voldaan; wij, ondank
baren! 't Is ook een heel werk op al die pro
gramma's te zoeven.
Zondag.
Hilversum.
De klarinet wordt tegenwoordig vertroe
teld in do radio. We ontmoeten dit mooie
blaasinstrument nog al eens en ook van
daag kunnen we goede muziek hooren. De
Sonate van Brahms (1833—1897) en de sona
tine van Honegger (1892) beide voor klari
net en piano zijn hoogst serieuze werken,
boeiend en vlot voor de combinatie geschre
ven. De geest der twee 6tukken is zeer uit-
ecnloopend, hetgeen in den geheel verschil
lenden aard der componisten ligt. Toch
steekt er méér Brahms" in Honegger, dan
men van dezen onstuimigen Fransch-Zwit-
scr zou vermoeden. De uitvoerenden zijn
Joh. van Ginkel en Joh. de Molenaar en
de gastvrouw is de V.P.R.O. (6.00—8.00).
Huizen.
Kleine dingen van groote beteekenis vra
gen even den aandacht, 'sMorgens om pl.m.
10.30 zou ik luisteren naar het Exultate Deo
voor vijfstemmig koor van Palestrina (1526
—1594) en naar het Tantum Ergo van Die-
penbrock (18621921); deze koorwerken
worden door de K.R.O. van Nijmegen uit
gezonden. En 's middags*' vraagt" Aubert
Cuypcrs met zijn Schola cantorum aam
dacht. Het programma is nogal bont sa
mengesteld, maar de enkele nummers zijn
uitstekend; zooals we dat van Cuypers ge
wend zijn.
De N.C.R.V. laat na haar 5.00-kerkdienst
de organist Dick van Wilgenburg een or
gelconcert geven, dat door den concertgever
is aangegrepen om te toonen, wat hij kan.
Welk een programma om achter elkaar af
te spelen! De groote iantasie en fuga in g
van Bach, daarna Brahms, Karq-Elert, de
Wolf (Nederland6ch componist) en Mendels
sohn (1809—1847).
B e r 1 ij n.
Deze weck geen Bach-cantates; ik vrees,
dat de dames en hoeren, Prof. Straube aan
het hoofd, „in die Sommcrfrissche*' zijn.
Nu is er op dit uur een .gewoon" orgelcon
cert, maar toch nog altijd de moeite waard,
's Avonds om 8.50 geeft Thierfelder een
volksconcert met ren ratje-toe programma.
Maar hier 6taat zoo waar heel broederlijk
gevat tusschen den klassieken Schubert
(17971828) en C. A. von Webcr (1786
1826) de ultramoderne Paul Hindemith
(1895). Er gaat een soort fantasie op „Dei-
Jager au6 Kurpfalz" een volkslied dal
bij ons bekend is als „een jongchecrtje ging
eens jagen op de Drent6chc hei". Merk
waardig is het streven der avant-garde om
het volkslied weer binnen hun werkings
sfeer te brengen.
Ik vermaak me dikwijls met het Neder-
land6ch onzer Vlaamschc broeders, 't Is een
heel onschuldig vermaak en ik protesteer
niet eens. Maar men spreekt daar blijmoe
dig o.a. van de „onvoleinde symphonic" en
vandaag geeft Karei Candael in het Casino
te Knokke als slotnummer van zijn pro
gramma een „Italiaanschc gril" van Tschal-
kowsky. Bedoeld wordt het „Italiaansch
Caprice''; een caprice is een muziekstuk in
vrije vorm en ccnigszins grillig. Maar een
„gril" is wat andere de hemel beware den
ern6tigcn Tschaikowsky voor een gril!
KORTE GRACHT 4 D.
TELEF.IOIQ^
Kalundborg
geeft van 8.20—9.35 bruiloftsmuziek. Het
schijnt (en 't is wel zeker ook), dat de Scan
dinavische landen hun folklore minder
geschonden hebben bewaard, dan andcro
cultuurgebieden. En de gebruiken bij hu
welijksplechtigheden zijn niet de minst
merkwaardige. Het is goed en boeiend eens
to luisteren naar de muziek van Vaders
dans met do bruid; naar den dans van den
bruidegom met de bruid, naar den meisjes-
dans met de bruid, naar den jongensdans
met de bruid... oef ik ben blij nooit
bruid in Denemarken te kunnen worden.
Ik zou döödop zijn, als het feest van het
huwelijk nog beginnen moest.
Langenberg.
Op het 100ste Nederrijnschc muziekfeest,
waar de Jahreszeiten van Haydn (1732
1809) wordt gegeven werken Mia Peltcn-
burg (sopraan) en Louis van Tulder (tenor)
als Nederlanders mede. De uitzending bo-
gint om 8.20.
London Regional.
Ja, het blijft vandaag oen beetje repor
tage. Om 9.25 zingt de bekende Parijscho
tenor Charles Panzéra met het B.B.C.-or-
kest. Panzéra is eigenlijk baryton, evenals
Tauber. Hij zingt werken, die wij in Hol
land meermalen gehoord hebben. Zijn voor
dracht van do Joodsche liederen van Mil-
baud is meesterlijk; uw ooren zullen te
vreden zijn.
W e e n e n.
Organisten opgelet! Prof. Franz Schütz
speelt van 10.50 tot 11-25 orgelwerken van
moderne meesters. Waarschijnlijk zal
Reger wel daarbij zijn, want Schütz heeft
zijn naam aan de propaganda voor Regers
orgelwerk te danken.
En de pianisten vergeten niet te luisteren
naar de phenomenale kunstenaars Wein-
garten en Wührer, die Beethoven's vier
handige pianomuziek zullen spelen (6.25).
Het zal wonderlijk aandoen, die stukken
thans te hooren door handen en geest van
twee uitnemende musici beroerd en tot
leven gewekt.
Maandag.
Hilversum.
De V.A.R.A. draait een gramofoonplaat
Ze draait er meerdere; dit is niets bijzon»
ders. Maar wel valt de aandacht er op,
dat deze omroeporganisatie van 3.00—3.30
een complete symphonic van Kurt Atter-
berg geeft. Atterberg is een beetje laat in
de muziek gekomen. Hij werd in 1887 ge
boren en studeerde eerst aan de technischo
hoogeschool. Ingenieur is hij dan ook ge
worden doch dit schijnt niet zijn grootste
verdienste te zijn. Tegenwoordig is hij voor
aanstaand leider van de moderne Zweed-
schc muziek. In de zesde symphonic van
Atterberg dienen wij dus een brok Zweed-
sche beschaving te hooren. Dat de V.A.R.A.
een tamelijk nieuwe en serieuse composi
tie geeft bij de ontstellend groote opvoe
ring van alle-dags-muziek, strekt haar tot
eer.
's Avonds vermeldt het Algemeen Pro
gramma o.m. de symphonic phantastique
van Hector Berlioz, een bekend en geliefd
werk. De programma-aankondiging ge
schiedde in het Duitsch en do vraag rijst,
waarom dit niet in het Nedcrlandsch of in
het Fransch is gebeurd.
Berlioz (18031869) was op ende top
Fransehman. Men kan den geest van den
componist geen slechter dienst bewijzen,
dan hem te verduitschen. De symphonie
fantastique is een meesterwerk van den
eersten rang (geeschreven in 1830). Het
stuk is een episode uit het leven van een
kunstenaar; muzikaal geschilderd. In de
vijf doelen van dit werk speelt eenzelfde
thema (do z.g.n. „idéé fixe") de hoofdrol.
Dit thema is het symbool van 's componis
ten geliefde en het verschijnt gewijzigd cn
verwrongen als de psychologische houding
van het gegeven daartoe aanleiding geeft.
De verbeelding is zeer fantastisch, welke
nog sterker geprikkeld wordt door de ver
onderstelling, dat de componist een dosis
opium heeft ingenomen om zijn leed wat te
verdoffen. Daarom kan hij zich inbeelden,
dat hij veroordeeld is tot den dood en een
tocht naar het schavot moet volbrengen,
welke een der meest machtige composities
van Berlioz is. (marchc aux supplicc). De
radio zal waarschijnlijk het derde deel ver
reweg het mooist naar uw huis vervoeren;
het is de gevoeligste en meest romantische
episode uit het geheele werk.
Huizen.
Het harmoniumconcert der N.C.R.V. geeft
van 7.00—8.00 cenige werken van Pachclbcl
en anderen, die ons zeer verheugen. Het
harmonium kan hierin nog een mooie taak
in het huisgezin te vervullen krijgen. Het
behoeft toch niet altijd te zaniken!
's Avonds (8.00) heeft dezelfde omroepor
ganisatie een groot Bach-Fransch-concert,
dat veel verscheidenheid geeft en evenveel
goeds. De solisten zijn uitstekend cn het
doet ons speciaal genoegen den voortref-
felijken Nederlandschen organist C. de
Wolf weer eens te hooren.
Kalundborg
Oude muziek is niet precies hetzelfde als
goede muziek en ook niet gelijkwaardig
aan aangename muziek. Er is meer slechte
antieke, dan echte. Maar van 10.20—11.20
hoort u muziek voor fijnproevers. Mis
schien is het daarom op zoo'n onmogelijk
uur.
Radio Suisse R.oman de
geeft een raadseltje op. Zij kondigt name
lijk aan om 0.50 als nummer één: Sonato
j voor klarinet en piano van H&ndcl (1685—
1759). Het merkwaardige is, dat H&ndel
j van het bestaan ncr klarinetten een be
droefd beetje heeft afgeweten; misschien
was hij geheel onkundig van het bestaan
j van dit in dien tijd zéér moderne instru-
ment. Eerst de Mannheimers, Haydn cn
i Mozart kenden pas de klarinet behoorlijk.
Maar Handel? Neen, dat is onmogelijk.
Dus we hebben hier met een arrangement
te doen.
Dinsdag.
H i 1 v o r s u m.
De radio-volksuniversiteit roept, schreeuwt
om belangstelling, vandaag. Het muziek-
halfuurtje brengt Marcelle Meyer Parijsche
pianiste voor de microfoon. Deze ras-kun-
slenaresse zal Sonates van Scarlatti, wer
ken van Couperin en anderen spelen en zij
doet dit zóó boven alles uit geniaal, dat
men dit halfuurtje van 7.007.30 niet ver
zuimen moet
Huizen
De ouverture Zaïs van Rameau is ecc
magnifique openingsstuk voor een concert
der K.R.O. (8.0011.00), maar zou ieder
toehoorder en ieder uitvoerder beseffen,
welk een grootsche schoonheid dit stuk
geestelijk omvat? Rameau is nog steeds
een gesloten boek met zeven zegelen voor
de massa. En daarom juichen wij derge
lijke programma's als van de K.R.O. toe,
omdat deze naast dc veel gezochte en be
minde huisstukken druppelsgewijze het
ernstige en het onbekende brengen. Deze
keer is de K.R.O. zelfs scheutiger en
schenkt zij ons het mooie concerto grosso
No. 3 in c van Corelli (1653—1713).
Brussel. (Vlaamsche uitzending).
8.2010.20. Wie iets weten wil. of zijn
kennis vergelijken wil kan op Brussel af
stemmen. Daar zal Karei Walpot iets ver
tellen over de romantieke (zooals hij dat
noemt „de romantickers") in dc muziek.
Een kostelijk onderwerp, rijk, levendig en
onderhoudend. Het programma is in over
eenstemming mot de lezing.
Waarschijnlijk naar éanleiding van den
liden Juli in Frahkrijk speelt Candael in
Knokke rle Marseillaise van Rouget de ris
Ie; doch Parijs zwijgt in alle talen van den
14den Juli!
Langenberg. Eerst de ernst: Ohr-
mann spreekt over Bruckner (6.40) en ik
wed, dat hij dit gezellig zal doen. Het kim
zoo goed zijn. dergelijke toespraken; maar
in acht van dc tien gevallen spreekt de ra
dio-huisvader de reeds gevleugelde, minder
hoffelijke zin uit: „Jó, draai die kerel z'n
nek om." Daarmee zijn misnoegen over
„die leuteraar" te kennen gevende. Toch
moeten we niet te spoedig besluiten, de
spreker om hals tc brengen. Er steekt meer
leerzaams en waarachtigs in do woorden
uit deze klankmachine, dan we in veel go-
vallen willen aannemen.
Daarna komt Langenberg met vroolijke
muziek uit ouden cn nieuwen tijd.
Leipzig. Hier is de omroeper jarig en
hij fuift den heelen dag op allerlei vroo
lijke geschiedenissen cn een vroolijk con
cert; tot slot dansmuziek. Is d i t niet een
feest? Het begint 's middags om 4.20.
Londen Regional.
Wij wijzen even op het mooie program
ma van 9.20 van het B.B.C. orkest. Hier
hoort men het fluit-harpconcert van Mo
zart weer, dc 5e symphonie van Schubert
en andere werken.
Woensdag.
Hilversum.
Edward Elgar is al oud. Hij werd in 1857
in Engeland geboren en heeft een welbe
steed leven achter den rug. Tegenwoordig
is hij „Master of The Kings Music", voor
een musicus een hooge functie, maar die
volkomen buiten het actueele muziekleven
staat. De V.A.R.A. voert een serenade van
hem uit; een serenade voor strijkorkest in
dc vorm van een sonatine. De rest van het
concert bestaat uit een aantrekkelijke serie
karakterstukken van Lalo, Moussorgsky
enz.
Huizen.
Dc belangrijkheid van een programma
steekt niet in de omvang van het werk.
Eenige bladzijden pianomuziek kunnen
geraffineerder, verfijnder cn artistieker zijn
dan zestig partituren van het Hosanna. De
N.C.R V. laat 'n klein werkje van Gretcha
ninoff uitvoeren, dat mijn aan.iacht trok.
Deze al tamelijk oude Rus (geboren 1864)
heeft uitnemend werk geschreven. Zooals
deze 10 korte stukjes voor piano opus 126a,
aangekondigd als „de bon matin" goe-
denmoren zou óók gaan! Beter zelfs, in
Nederland. Als meneer Haisema, die ze
spelen zal een beetje gelukkig is, zal hij
wel succes hebben.
Bern.
Willem de Boer ie een Nederlander, die al
jaren en jaren concertmeester van een or
kest te Zurich is. Hij komt om 9.20 voor de
microfroon; niet in persoon, doch als be
werker van oude vioolmuziek. Ilse Fenig-
stein zal muziek uit Handschriften van
oude Nederlandschc componisten spelen
(viool cn piano).
Lcndon Regional.
Het eerste Brandcnburgsche concert van
Bnct (16851750) wordt door het militaire
rodic-orkest gespeeld om 8.20. De Engel-
schen zijn knap in het arrangceren van
muziek. Wat ze er mee doen, is dikwijls
een raadsel, maar er wordt steeds aanga
kon ligd arr. Howill of arr. Williams of een
andere heer. Zelfs de London-symphonie
van Vaughan Wil'tams. een groot werk
door een knap componist geschreven voor
groot orkest wordt voor deze uitzending
gearrangeerd. Ik vrees met grooten vrecze.
dat het militaire orkest kleine bezetting is
cn dat er wel wat geschipperd moet
worden.
M n c h e n
bedacht het volgende nieuwtje. Men leest
voor. hetgeen Rob. Schumann geschreven
heeft over „die Wut ueber den verlorenen
Groschcn" (in zijn Gcsammelte Schriften)
cn daarna klinkt het eigenlijk pianowerk
van Beethoven. Een 6oort paedagogisch
concert i6 hiermee dus aangekondigd Ik
mag dit wel met ecnigen klem aanbeve
len!
Donderdag.
Hilversum.
Het A.V.R.O.-concertgcbouworkest pro
gramma behoeft geen enkele aanbeveling.
Het >3 goed samengesteld, er komt een so
list en het staat onder leiding van Nico
Treep. Voor dc radio-vriend iets om van te
watertanden.
Huizen.
Dc N.C.R.V. zendt een bijzonder mooi pro
gramma uit: Requiem van Mozart en de
Cantate „Ein feste Burg ist unser Gott".
Uitstekende solisten verleenen medewer
king. Mozart's Requiem behoort tot de stan
daardwerken van de allergrootsto bcteeke
nis. De meester heeft het stuk onvoltooid
nagelaten, de dood overviel hem in het
werk. Een zekere Sü6zmayer, kapelmeester
te Weenen heeft het Requiem voltooid Wie
niet eens in zijn ieven kennis gemaakt heeft
met hel wonder dezer Mozart-muzick, heeft
nog niet de volle schoonheid von Mozart's
oeuvre geheel begrepen. Daarom is deze uit
zending zéér welkom. We hopen, dat do
Oosterbcekers, die het koor vormen hun
be«?U beentje zullen voorzetten cn dat de
dirigent Co van Beinum het geheel van
uitdrukkingsmiddelen en krachten goed in
de hand zal houden. Ook de cantate /an
Bach is een bijdrage tot verrijking van de
kennis dor kerkcantatcn.
Vrijdag.
II i'l v e r s u m.
De weekuitzending der V.P.R.O. heeft het
vandaag wat zwaar in 't hoofd: alle6 piano,
oef, dat is te veel. Maar Johan de Moienaar
zond wel een mooi efi afwisselend program
ma in, dat is tenminste een troost. Piano is
goed als afwisseling. De toon Is psycholo
gisch gedacht vèèl strakker en gezonder
dan een strijkinstrument en eigent zicb
dus bijzonder om strijkinstrumenten te be
geleiden of om deze eens af te wisselen-
Maar voor de radio is de piano het zwarte
schaap en volkomen terecht. Intusschen
beeft de Molenaar het recht aandacht op te
vorderen, ware het alleen reeds om het feit,
dat hij voor de nieuwe muziek op de brea
wil staan, in het bijzonder voor Diepen-
brock en Ketting, dit keer.
Kalundborg.
is zeer populair met zijn folkloremuziek.
Vandaag om 9.30 krijgen we weer Juliand-
sche volksdansen voor de aantrekkelijke
combinatie; viool, altviool, klarinet en con
trabas.
Zaterdag.
Dc gewone programma's; misschien ver*
geet U Mühlaeker (4.50), waar u kunt hoo
ren: kind en spel in de muziek. Ik zou het
tóch op dc agenda zetten! 't Is aardige mu
ziek, ook voor kinderen.
P. T.
INSECTENBETEN
Muggen, wespen en andore insecten heb
ben een buitengewone steekwoede.
Door het veronachtzamen van een beet is
reeds menigmaal bloedvergiftiging ont
staan, die tot ernstige gevolgen leidde. Het
verdient dus wel aanbeveling de noodige
voorzorgsmaatregelen te nemen. Het beste
is, geest van salmiak in huis to hebben cn
dadelijk nadat men door een of ander in
sect gestoken is, de plek hiermede te be
vochtigen. Men kan zelfs een klein flesch-
je salmiak in dc handtasch meenemen,
wanneer men in een of andere uitspanning
een rustig uurtje denkt door te brengen en
de boosdoeners, verzot op al wat zoet is,
om u heen zwermen en u trachten te bela
gen!
W
Parlophon.
Johan Strauss' orkest speelde voor dc
Parlophon twee schitterend-mooie walzen.
De eerste is Kaiserwalzer (opus 437), de
tweede G'schichten aus dem Wiener Wald.
Oude bekenden, maar superieur vertolkt.
Ik houd alleen niet van de banjo in het
Strauss-orkest. De nummers van deze dub
belzijdige platen zijn B 12472 voor de Kaiser -
wals en B 12431 voor het Weener woud.
L. Walther Boer, de dirigent van de
Kon. Mil. Kapel, heeft het juiste oor voor
Zijn ensemble. De kapel klinkt uitstekend
of men nu melodie-instrumenten beluistert,
de middenstemmen of de bas. Een dergelijk
evenwicht kan pas verkregen worden door
ijzeren tucht cn ijverige studie. De resulta
ten dezer studie en discipline heeft Boor
neergelegd in de Parlophoon-opnamen P
51043 (Morgenblatter van Strauss en Mein
Traum van Waldteufel) en P 51044 (Over
the top van Crosby cn Mit Standarten van
Blom). Prachtige, pittige marschen en wal
sen; beschaafd en gevoelig van voordracht.
Tri Ergon.
Karl Jöken is de Tauber van dit huis. Jó-
ken heeft een gevoelig orgaan en het is nu
voor de derde keer of meer, dat ik hem lie
deren hoor zingen. Ditmaal zingt hij twee
walzen van Millöcker (Feldprediker) cn van
Strauss (Lustige Krieg) op Tri Ergon T E
6171. Mooie opnamen niet alleen, doch ook
zeer onderhoudend.
Joken zingt ook de Schlagers uit de klank
film „die grosze Attraktion" van Lehar „Was
war ich ohfie euch" en „Nur wer die Frau'n
nie fragt" (Te 6170). De compositie is tus
schen Mahler en Launer in. Joker zingt
mild en vol expressie; vooral het tweede
stuk is daarvan goed voorzien. Wel een beet
je tè sentimenteel. Overigens een mooi stuk
je contrapuntisch dialoog met een goede
soloviool.
Tot slot in onze reeks het Géza Komor-
ensemble in twee goed gezette potpourri's
van Landler uit het Schwabenland cn Mar
schen uit het geheele Duitsche cultuurge
bied.
Bij de Landler is de vondst van het quodli
bet tusschen „O, m'n lieve Augustijn" en do
Landler uit Weber's „Der Freischütz" een
afzonderlijke felicitatie waard: goed gevon
den. Tri Ergon is al heel spoedig aan de
spits gekomen van de grauw-phonetische
kunst. Het procédé is superieur! Het num
mer van deze plaat is T E 6168.
P. T.
Amusements- en dansmuziek.
Het moet in deze zomerscho dagen (ja
waarlijk, het is inderdaad zomer) bepaald
een afkoeling zijn, om een plaat tc draaien,
die als titel draagt: „Ich stehe ira Schnee
und warte auf dich". Het is een lied uit de
film „Die grosze Attraktion", en wordt ge
zongen door „Die 5 Songs", navolgers van
de Revellers en do Comedian Harmonists.
Zij hebben van deze groote voorgangers
nog wel iets te leeren, maar het stemmate-
riaal is goed. Het is de Tri Ergon-plaat
6169. Op den anderen kant staat dc bekende
slow uit dezelfde film „Ich bin ja nur eine
Laune von air."
Om aankondiging vragen voorts nog drio
Tri Ergon platen:
T. E. 6165, waarop het bekende orkest
von Eichwald speelt den foxtrott „Querida",
en aan den anderen kant „Sing you sin
ners", beide met gezongen refrein.
T. E. 6166, waarop hetzelfde orkest ten
gehoorc brengt „Just a little dance, Mada
me", een slow, en een fox, getiteld „Ssvect
Jennie Lee", een geestig ding met aardige
vondsten en een opgewekt melodietje.
Ten slotte twee pittige marschen: „König
Ludwig II" van Seifert en dc Erzherzog
Albrecht Marsch van Komzak. Deze plaat
(voor liefhebbers van militaire marschmu-
ziek een mooie nouveauté) draagt het num
mer 6140.
Rr.
