GROOTE OPRUIMING
KORTINGEN TOT 50%
FIRMA DUIM BURGER
BELANGRIJKSTE NIEUWS
DE EEMLANDEU
Petitionnement voor
Internationale Ontwapening
UIT MOOI
AMERSFOORT
PAUS OER AOVERTEWTIEN van 1—4 regel» f 1.09 act inbegrip va» tea be wl) in omaier
Zaterdag 11 Juli 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaargang No. 10
ONTPLOFFING IN EEN
GLASFABRIEK
LUTHER WIJZIGT ZIJN
REISPLANNEN
LICHT OP
9 uur 45 min.
L. J. LUYCX ZOON
HET WERK NIET HERVAT
ARNHEMSCHE WEG 26
DAMESMODEZAAK
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ÜBONNEMENTSPRIJS 3 m,*tlci*11 vo°' Aotraloort 2.10. (*r miud I 0.75. gv
week (met gratie variektrtag tegen ongelukken) 1 0.171/».
Binnenland franco per po,l per 3 raoaaden f3.- Xhonderlllke nummert I OM.
fOiTSEKENÏNG «7910 TELEFOON IN TEEG til
elke regel aieet f 0.25, Liefdadigheid»-ad verten Ui» voot 4a
helft van deo pri]» KleJae Advertentie® „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—9 ragüe
10 cent. atim regel men 10 cent, értemiil plaauaa f 1.—. Be wij «noemer extra l QA9
van het Nederlandsche Volk aan de Ontwapeningsconferentie
in Februari 1932 te Genève te houden. Georganiseerd door de
Nederlandsche Dagbladpers.
Ik \erzoek Uwe Conferentie met den meesten aandrang, in naam der
menschelljkhüd, die maatregelen te nemen die tot ontwapening d.cr naties
zullen leiden.
Naam:
Adres
Naam:
Adres
Naam:
Adres
'Adres
Dit formulier ingevuld en geteekend toe te zenden door personen 18 jaar en
ouder aan Administratie van liet Amersfoortsch Dagblad, niet vermelding op
dc enveloppe „Petitionnement".
Het netelige vraagstuk der
internationale ontwapening
Stimson's verblijf in Europa.
Sinds ccnigen tijd bevindt Stimson, ie
Amcrikaansche minister van buitenlandsclie
zaken (staatssecretaris) zich in Europa. Daar
f? brengt hij zijn vacantie door, maar doet hij
;S natuurlijk evenzeer aan politiek. Wanneer
niet alle teekenen bedriegen, bestaat zijn
missie in het uit den weg ruimen van aller-
lei hindernissen, die de internationale ont-
j| wapening bemoeilijken.
Het lijdt geen twijfel, of SUmson zal over
al een principièelc liefde voor den vrede en
bereidheid lot ontwapening kunnen vast
stellen, een liefde en bereidheid, die echter
nog 6tccds niet in daden zijn omgezet,
hu*-. Twco jaren geleden heeft hij reeds op de
Londensche ylootconfcrcntic cr.yareji, hoe
moeilijk het ik de Kuropeesclic tegenstellin-
j gen op te heffen. De Londensche confcrcntio
j bracht in zekeren zin een accoord tot stand
tusschcn de beide Angelsaksische mogend-
h heden, Japan en Italic. Met de rivaliteit tus-
schcn Frankrijk"èn Italië kon zij het echter
l niet klaar spelen, daar eerstgenoemd, land
I er niet voor te vinden was zich in te laten
[I met discussies over een vlootparitcit met
Italië.
Naderhand hebben er nog. afzonderlijke
b onderhandelingen tusschcn Rome en Parijs
plaats gehad, maar deze leidden niet tot
j: positieve uitkomsten. Henderson en de Ame
rikaan Gibson sloofden' zich uit om een vcr-
II gelijk tot 6tand te brengen, maar al deze
ijver liep op niets uit. Via het vlootaccoord,
dat uitbleef, wilde men komen tot de alge-
xneene ontwapening, die, ondanks de nog
j| steeds bcstaandó tegenstellingen op mari-
I ticm gebied, niettemin op de Gencefsche
I conferentie, die in Februari 1932 zal wor-
j1 den gehouden, een punt van internatio-
nale bespreking zal uitmaken.
Maar noch de werkzaamheden der voor-
bereidende commissie, die langer dan een
8 jaar vruchteloos te Gencve heeft geploeterd,
noch de politieke gezindheden in Europa zijn
bijster gunstig voor succesrijke onderhan.de-
1 lingcn.
I11 dc voorbereidende commissie heeft
Duitschland, gelijk men wcot, op zeer actieve
wijze dc verwerkelijking bepleit van de ont-
wapeningsgedachtC; die in het verdrag van
Versailles is neergelegd als consequentie der
j Duitschc bewapeningsbeperking. Deze Duit-
sche aandrang is, helaas, niet overal met
J sympathie ontvangen. Tusschcn graaf Bcrn-
Hstorff en lord Cecil had nog al een fel
woordduel plaats, dat door wcdcrzijdschc
geprikkeldheid werd gekenmerkt.
Men mag aannemen, dat dc Duitschc voor-
stellen van vcrstrekkendën aard ook in dc
toekomst een strijdobject zullen blijven.
I daar zij meer of minder in botsing komen
met een zekere Engclsch-Franschc solidari-
I tcit, wat het vraagstuk van het landleger
betreft. Over deze kwestie en nog een aan-
tal principieelc aangelegenheden zal te Gc-
nève stellig nog voel worden gepraat. Het is
daarom begrijpelijk, dat Stimson thans op
j zijn reis door Europa ernaar streeft de op
vattingen der Europcéschc regceringcn
nauwkeurig te lecrcn kennen cn aan te
6turcn op een ae'coord.
Van het slagen dor ontwapeningsconfe
rentie hangt voor het Amevikaansche pres-
i tigr» evenveel af als van bet slagen der
actie van Hoover. Maar misschien kan
Hoover's initiatief op het stuk der ooricgs-
schulden een vingerwijzing zijn hoe rrien
j ook op het gebied der ontwapening lekwerk
moet gaan. Het waren de rijken, zoo zegt
de Frankfurter Zeitung, die hebben gegc-
ven, die begonnen een offer te brengen om
de bedrukten te helpen, opdat zij niet die
per in het moeras zouden zakken en do
anderen met zich meeslepen. Waarom, al
dus het blad, beginnen met de ontwape
ning ook niet de rijken, dc machtigen, zij,
die over geweldige vloten cn legers be
schikken? Engeland cn Amerika hebben
deze methode reeds toegepast, toen zij met
elkaar overeen kwamen een aantal grooto
slagschepen te vernietigen. Zou deze proce
dure niet kunnen worden toegepast op het
geheele gebied der ontwapening?
Intusschen wordt in de Fransche cn En-
gcschc pers ertoe aangespoord, dat Duitsch
land met deze geste moet beginnen,
Duitschland, dat op grond van een vredes
verdrag zijn bewapening liceft moeten be
perken cn slechts over een minimale be
wapening beschikt.
Een en ander wordt door dc Frankfurter
Zeitung aangehaald om aan te toonen hoe
paradoxaal de opvattingen zijn, waarmee
dc ontwapcningsgcdachtc heeft te worste
len. Stimson zal in zijn gesprekken mot de
Europccsche staatslieden op nog meer
wonderlijke dingen, stuiten, maar dit foit.
moge hem er niet van weerhouden cr bij
president Hoover op aan te dringen, dat
deze '11 moedigen stap zal doen. Uit de poli
tieke verwarring zal men alleen kunnen
komen, wanneer een duidelijke en posi
tieve daad wordt gesteld.
Het blusschingswerk zeer
moeilijk.
Londen, 10 Juli. (V. D.) Vrijdagmiddag
is een smeltoven in een glasfabriek te Lon
den uit elkaar gesprongen met het gevolg,
dat de inhoud, honderden tonnen vloeibaar
glas die zich als een lavastroom over het
gebouw verspreidden, dat in lammen zet
ten. Dc rookwolken maakten bet in den
beginne de brandweer onmogelijk den om
vang van den brand te overzien. Eerst met
behulp van gasmaskers cn chemische
bluschapparatcn is liet 11a urenlange werk
zaamheden gelukt het vuur tct den haard
te beperken.
CHINEEZEN DOOR KOREANEN MIS
HANDELD.
Peking, 10 Juli (V.D.) Naar gemeld
wordt, hebben Kórcaiien het Chinecsclie
consulaat te. Seoel aangevallen en geplun
derd; 500 Chineczen, die een schuilplaats
hadden gezocht in het consulaat, werden
door hen mishand?!d.
DE TERDOODVEROORDEELDE
ACHT NEGERS.
Duitschc verzoeken.
Onlangs heeft prof. F.iustein zich met een
telegram gewend tot president Jloovcr om
aan te dringen op clementie voor acht
kleurlingen opgeschoten jongens die
wegens zedenmisdrijf ter dood waren -ver
oordeel'!, Ie Scottsboro in der. stoat Ala
bama. liet blijkt thans, zoo bericht de N.
R. Ct., dat een dergelijk telegram aan Hoo
ver is gestuurd door den Nobelprijs w in
naar Thomas Mann en door de bekende
Duitschc schilderes Kötlic Kollwilz.
EGELSKOP C. A.
Zoo zachtjesaan wordt dc gelegenheid
om wat te botanisecrcii in dc weilanden cn
langs dc wegen al róindcr, tenminste dc
moeite minder beloond: dc hooilanden lig*
gen al geheel ontdaan van hun tooi cn het
ctgrocn begint 2ich al' tc ontwikkelen. Er
boven dartelen, dc bruine vlinders, die krin®
getjes of stipoogen op hun vleugels hebben
cn zandoogjes hcetcn; dc kleinste cn lichtst
bruine is het Hooibcortjc. Dc wegbermen
zijn nu aan dc beurt <jm gemaaid te ivor®
den cn ik had net nog; tijd om u aan den
Zwartcnwcg hun voornaamste schatten te
tooncn. Toch wi! ik er nog eens heen om u
cr op tc wijzen, dat in dc sloot er langs een
merkwaardige plant staat met stekelige
vruchten of nog maar puntige hoopjes staim
pers en daarboven bolletjes van meeldraad:
bundels. Dat is dc Egels kop, een forschc
plant met driekantige bladeren, die boven
het water uitsteken. Dc blociwijzc is ver*
takt, dc bloemen ccnhui/ig. Dc manlijke en
vrouwlijkc geslachtsorganen staan dus niet
in een cn dezelfde bloctn. maar cr zijn aan
eiken tak manlijke bloemen (de bolletjes
met meeldraden) cn vrouwlijkc (dc puntig®
stekelige onderstel. Van dc laatste meestal
een stuk of vijf. Let eens goed op of die
bolletjes, met. vrouwlijkc bloemen gcstccld
zijn en dc vruchten op steeltjes van een
paar millimeters staan, 1 want dan hebt ge
tc doen met dc Kleine of Eenvoudige Egels?
kop, Sparganium simplex cn niet met dc ge®
wonc Groote, die ramosüm heet. Nog zcld®
zamcr komt het voor. dat de bladeren van
een kleine soort aan beide zijden plat zijn
en cr maar een paar vruchtjes aan zitten.
Dan hebben wc tc doen met dc Kleinste
Egclskop. die minimum liect.
Dc Egclskoppen zijn familie van dc Lisch®
dodden, u kent ze wel. die lange sigaarvor®
migc bruine dingen in het riet. die men wel
langs dc huizen vent als versiering in vaas®
jcs°ctc. Ook deze hebben oorspronkelijk dc
mccldraadbloempjes boven de bloeiende
vruchtkolf gehad, maar die zijn bij rijpheid
afgevallen. Alles heel mooi onder dc loupc.
die tegenwoordig iedere jongen bezit, niet®
waar?
Dit was nu eens echt een stukje voor dc
fijnproevers op botanisch gebied. Een vol®
genden keer weer cer.s'Wat algemcencrs.
maar die Egclskoppen moesten van mijn
hart. A. JÖMAN.
ONTRUIMING DER SPAANSCHE ZONE
IN MAROKKO?
Versterking der Fransche grens
posten.
M a cl r i cl, 9 J.u 1 i. (V. D.) Naar uit Mclilla
(Sp. Marokko) worclt gemeld, zijn dc Fran
sche grensposten versterkt. Naar liet schijnt,
vreest dc Fransche hoogc commissaris, dat
dè Spaansch-Marokkaanschc zone onver
wacht zal worden ontruimd.
DE BERLIJNSCHE BEGROOTING
AFGEHANDELD.
Berlijn, 10 Juli. (V. D.) De Berlijnsche
gemeenteraad heeft Donderdag de bcgroo-
ting der 6tad met 101 tegen 99 stemmen
goedgekeurd. De bcgrooting 6luit met een
door ieeningen op korten termijn tc dekken
deficit van 6712 millioen R.M.
DE FRANSCH-RUSSISCHE
ONDERHANDELINGEN.
K 0 f n 0, 9 Juli. (V. D.) Uit Moskou wordt
gemeld, dat dc tc Parijs gevoerde Fransch-
Russischc onderhandelingen volgens Russi
sche berichten op het doodc punt zijn ge
komen. Dc poging der Russen de onderhan
delingen tc bespoedigen, heeft tot nu toe
geen succes gehad, daar de Franschcn ge
weigerd hebben dc Russische voorstellen in
zake den Franschcn export naar Rusland tc
acccptccren.
Op grond van zekere builenlandsch-poli-
tiekc motieven willen beide partijen even
wel een officicelc mislukking der onderhan
delingen voorkomen. Dc besprekingen wor
den automatisch voortgezet zonder uitzicht
op ccn bevredigenden afloop.
HET AUSTRALISCHE
BEGROOTINGSTEKORT.
L 0 n d c n. 10 J ul i. (H.N.) Volgens een
bericht uit Canberra is het tekort op dc
bcgrooting van den Australische» staten
bond in den loop van dit jaar tot 17.215.682
pond sterling gestegen.
TALRIJKE KOEIEN DOOR DEN
BLIKSEM GEDOOD.
B e r 1 ij 11, 9 Juli. (IT.N.) Op een land-
:ocd in Oost-Pruisen zijn 23 koeien gedood
De bliksem was ingeslagen in een ijzeren
hek. vanwaar dc vonken op de beesten, die
daar dichtbij stonden, oversloegen.
BUITENLAND.
Engeland wil direkt dc moeilijkheden in
Duitecliland verlichten.
(Vierde Blad pag. 1).
Joegoêlavic legen liet plan-Hoover.
(Vierde Blad, pag. 1).
Luther wijzigt zijn reisplan.
(Eerste Blad pag. 1).
De staking in Spanje wordt ernstiger.
.Eerste Blad. pag. E)
Communistische bedrijvigheid in Bulga
rije. (Vierde Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Felle brand tc Gendt.
(Tweede blad, pag. 1).
De Nederi.-Belgischc besprekingen.
(Tweede Blad pag. 1).
Doodclijk motor-ongeluk te Woerden.
(Tweede Blad, pag. 3).
SPORT.
De T. T. races.
(Vierde Blad, pag. 2).
Onderhoud met een insider ever dc vier-
daagschc afstandsmarschen.
(Vierde blad, pag. 2).
Engeland slaat Tsjccho-Slowakijc om den
Davis Cup.
(Vierde Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
De Floralia-tentoonstelling in de markt
hal. (Eerste Blad, pag. 3).
De groote trek naar de Tourist Trophy
races te Assen.
(Eerste Blad, pag. 3).
De financieele besprekingen
afgebroken.
Parijs, 10 Juli. (V. D.) De president
van de Duitsche rijksbank, dr. Luther, die
den gcheelen morgen besprekingen heeft
cgliad met den gouverneur van do Banque
do France Morcau, heeft zich tegen aller
verwachting in dc middaguren in gezel
schap van den gouverneur der Bank naar
het ministerie van financiën begeven, waar
hij een onderhoud heeft gehad met minis
ter Flandin.
In Duitsche officicelc kringen te Parijs
is men niet op de hoogte gesteld van het
verloop der besprekingen.
Men verklaart daar slechts, dat dr. Luther
zich oorspronkelijk had voorgesteld Vrij
dagmiddag naar Berlijn terug te keeren,
doch tot den middag niet op de ambassade
verscheen.
De president van de Duitsche rijksbank
dr. Luther heeft om tot nog toe onbekende
redenen zijn reisplannen onverwachts go
wijzigd cn is hedenmiddag met de Noord
express naar Berlijn teruggekeerd.
Uit Parijschc bladen blijkt, dat men alge
meen slechts tot financieele concessies en
credictdeelname bereid is, indien men ga
ranties kan krijgen ten aanzien van do
Duitsche politiek, in het bizonder het op
geven van de plannen inzake dc Duitsch-
Oostcnrijksche lolunie. Aangezien dr.
Luther niet gemachtigd is tot het voeren
van politieke onderhandelingen, moest hij
de besprekingen afbreken en is hij naar
Berlijn teruggekeerd. Hij verklaarde aan
een financieel blad:
„Ik kom slechts naar Parijs als rijks
bankpresident. Ik heb een credietzaak op
bet oog voor langen termijn en van zoo-
danigen omvang, dat het Duitschland zal
veroorloven zijn normaal financieel even
wicht tc herstellen. Maanden geleden heb
ik reeds voor de Bank voor Internationale
Betalingen de noodzakelijkheid bepleit om
terug te keeren tot de politiek van de cre-
dictcn op langen termijn. Deze politiek is
thans noodzakelijker dan ooit."
Luther onderhandelt verder.
In tegenstelling met alle tot nu toe be
kend geworden berichten is dc president
van de Duitsche rijksbank, dr. Luther, nog
niet uit Parijs vertrokken, doch zet hij.
veeleer dc door hem gevoerde besprekingen
voort.
Hoogste Barometerstand:
765.7 te Zürich.
Laagste Barometerstand:
718.8 te IngÖr.
Verwachting:
Zwakke tot matige, Z. \V.
tot Z. Wind, gedeeltelijk be
wolkt, weinig of geen regen,
weinig verandering in tem
peratuur.
Langestraat 49-51 Tel. 190
UITVERKOOP
LINGERIE
KOUSEN,
CORSETTEN.
De staking in Spanje neemt een
ernstiger karakter aan.
Madrid, 10 Juli. (V.D.) De staking der
arbeiders bij de telefoonmaatschappijen
neemt een ernstiger karakter aan. Ondanks
het ultimatum van de directie, hebben de
stakers het werk niet hervat.
De syndicalisten, dreigen tegen Maandag
a.s. de algemscne staking te "proclameeren
van alle syndicaten in geheel Spanje voor
het geval dat de eischen der telefoonbeamb
ten niet worden geaccepteerd.
Heden zijn de arbeiders van de met de
telefoonmaatschappij varbonden materiaai-
fabriek Standard in svmpathicstaking ge
gaan.
In de vergaderingen der syndicalisten te
Madrid wekten de woordvoerders op tot den
strijd tegen het Amerikaanscbe kapitalisme.
In verschillends Andalusische dorpen
weigeren de pachters belasting te betalen.
De arbeiders vcrdeelcn ondarling den oogst.
HOUTZAGERIJ EN TWEE WOON
HUIZEN DOOOR BRAND VERWOEST.
Schade van 100.000 mark.
Marburg ,10 Juli. (V.D.) In het dorp
Goennern is in de machinekamer van een
houtzagerij brand uitgebroken. Ondanks
alle pogingen der brandweer was enkele
uren later da zagerij met aJle gebouwen af
gebrand. Voorts werden twee woonhuizen
en twee schuren een prooi der vlammen.
De oorzaak van den brand is niet bekend.
De 6chade bedraagt minstens 100,000 mark.
ZWEDEN'S WITTE STEENKOOL
In tien Jaar bijna verdobbeld.
Stockholm. 10 Juli. (V. D.) Dp
Zweedsche Kamer van Koophandel heeft
een belangrijk rapport gepubliceerd, dat
een overzicht geeft van den rijkdom aan
witte steenkool. Het rapport toont aan, dat
Zweden dc derde plaats in Europa inneemt
met betrekking tot de totaal-hoeveelheid
energie, die door waterkracht wordt opge
wekt en de zesde, wat betreft de momenteel
in exploitatie zijnde electrisclie centrales.
Sinds 1916 is de totale hoeveelheid elec
trisclie energie bijna verdubbeld en deze
bedraagt thans ongeveer 1.195.000 K.W. Het
rapport vermeldt voorts, dat de Zweedsche
ergeering 36 pet. bezit van de opgewekte
electrische energie, zoodat zij dus de
grootste eigenaresse is van electrische
kracht. De ijzerindustrie en andere bedrij-
von bezitten ongeveer van de tegen
woordige electrische krachtbronnen. De
drio regeeringskrachtstations te Trollhat-
tan, Porjus en Motala, produceeren onge
veer 25 pet. van de geheele hoeveelheid
electriciteit in Zweden. Deze drie stations
voorzien de geëlectrificeerde staatsspoor
wegen van stroom.
De krachtigste stations gebruiken water
met een val-hoogte van 60—200 voet, terwijl
er uitzonderingen zijn, zooals b.v. het sta
tion tc Roettlc bij het \Jettermeer, waar het
water naar beneden valt van een hoogte
van bijna 400 voet.
DE REGEERING VAN CHILI
A7GETREDEI-J.
Londen, 10 Juli. (V. D.j Volgens berich
ten uit Santiago dc Chili is het Chilcenschc
kabinet lieden afgetreden. Het a/treden der
geheele rcgeerjng bad plaats nadat de
minister van financiën dr. Julio Pliilippi
reeds zijn portefeuille had neergelegd.