RADIOREDE VAN DR. BRUN1NG
DE ÉEMIANDEU
BELANGRIJKSTE NIEUWS
BIJKANTOOR
SOESTERKWARTIER
SOESTERWEG 107
JOH. DE HEER
Woensdag 5 Augustus 1931 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a j 30e Jaargang No. 31
DUITSCHLAND AANGE
WEZEN OP „SELBSTHILFE"
De internationale besprekingen
DE CREDIETEN OP KORTEN
TERMIJN
Piano's, Orgels, Radio
TSJI YOE SJAN VERSLAGEN
LICHT OP
9 uur 28 min.
L. J. LUYCX ZOON
HET REFERENDUM IN
PRUISEN
AMERSfOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 A antifoor* f 2.10. per oeud f 0.7J. p«
wtek (mtl g r at tl vtrulurtag legen ongelukken) f 0.17*/»
Binnenland franco per post per 3 menden f 3.-. Ahondtrll]ke nummera I OM.
POSTREKENING 47910 IELEPOON INT Etc UI
PRIJS OER AOVERTENTIEN i-4 «g* 11
elke regel mee» f0.25. LlefdecUgbelds-advtrttutlfa voor ëe
bel ft van den prtj*. Kleine Advtrtenüto „KEITJES" bfl voornltbetallag 3 rogüa
90 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaateen I I.—. Bewijsnummer earn I OM
Het referendum in Pruisen.
Grooic belangen staan op
het spel.
Den fanaticken rechtschcn partijen in
Duitschland is liet een doorn in het oog,
dai de sociaal-democraten in den grootsten
Duitschen bondsstaat, Pruisen, heel wat in
de melk hebben te brokken. Aan de „hege
monie van 't Marxisme", waaraan zij alle
denkbare ellende toeschrijven, willen zij zoo
spoedig mogelijk een einde maken; om dat
doel te bereiken, sturen zij aan op een vcr-
xroegde ontbinding van den Pruisisclicn
landdag.
Op 9 Augustus nu zal er in Pruisen over
worden gestemd, of een referendum zal
worden gehouden, hetwelk over het voort
bestaan der tegenwoordige Pruisische re-
gecring beslist.
Met zekerheid kan nu nog niet worden
uitgemaakt, of de voorstanders van een
referendum al dan niet de zege zullen be
halen. Inmiddels is het een onloochenbaar
feit, dat hun kansen aanmerkelijk zijn ge
stegen.
Niet-alleen wordt het denkbeeld der volks
stemming gesteund door notionaal-socialis-
ten, Duitsch-nationalcn, Landvolk- en Chris
telijk socialen, dus conservatieve groepen,
maar evenzeer door de Duitsche Volkspartij,
die overgcloopen is naar het kamp der te
gen de Pruisische regccring comploltccrcn-
de partijen, en door de communisten, zoo
dat uiterst rechts on uiterst links ditmaal
weer eens broederlijk samenwerken.
Dc genoemde partijen hebben bij de jong
ste verkiezing voor den rijksdag gezamen
lijk in het Pruisische gebied 12.4 milliocn.
stemmen uitgebracht. 1-Iicr staat tegenover,
dat voor liet slagen van het referendum
1.3.5 milliocn stemmen verciscbt zijn. Dit
bctcekcnt, dat er nog 1.1 miliioen ontbre
ken. Het is wcl-is-waar twijfelachtig, of
deze 1.1 milliocn stemmen bereikt zullen
worden, doch een dubbeltje kan sorns
vreemd rollen en verrassingen zijn niet uit
gesloten.
Overigens moet worden toegegeven, dat
menig aauhangcr dor partijen, die thans als
geheel voor het referendum-idee opkomen,
bedenkingen koesteren in verband met dc
gevolgen, die er juist in dezen noodtijd uit
kunnen voortvloeien.' Een overwihning der
rechtschc elementen zou in het buitenland
stellig een zeer ongunsligén indruk maken
en het is zeel* dc vraag, of de vreemde ban
kiers dan nog wel op zoo vlotte wijze bereid
zouden zijn Duilschland crcdicten te ver
strekken.
Vooral in Frankrijk ziet men met buiten
gewone spanning den negenden Augustus
tegemoet, omdat niet alleen dc verdere ont
wikkeling der Duitsche, maar evenzeer der
Europeeschc politiek er in belangrijke mate
door zal worden beïnvloed.
Er staat ge.wcldig veel op het spel; van
neer de kiezers op grootc schaal zicli laten
inpalmen door dc leuzen der Duitsche na
tionalisten cn in Pruisen dientengevolge
zich een politieke ommekeer zou voltrekken
zou ook dc toestand in het geheele rijk
een volkomen wijziging ondergaan. In don
Duitschen rijksraad zouden dan in den ver
volge de Pruisische meerderheidsstemmen
in reactionairen zin de beslissing brengen.
Terecht wijst dc Parijsche correspondent der
Neue Zürcher Zciting erop, dat dan geen
compromispoliliek, zooals Brüning nastreeft
tusschen links cn rechts meer mogelijk is.
Althans voor Frankrijk, waar men zich van
dc constitutioncele draagwijdte clcr beslis
sing in Pruisen bewust is, zal liet resultaat
van den 9en Augustus het teeken zijn, of
op den tegenwoordigen grondslag der poli
tiek van overeenstemming voort kan wor
den gebouwd, of dat in den vervolge elk.
kans op een eerlijke samenwerking met
Duitscliland in het belang van den vrede
verkeken is. Ondenkbaar toch is het, dat
een rijkskabinet, waarin de partij van Hit
Ier cn de Stahlliclm een invloed bezitten,
die den doorslag geeft, te Parijs ook maar
een greintje vertrouwen kan wekken. Ilun
loon tegenover Frankrijk, hun zonder op
houden geproclameerde doeleinden op mi
liiaristisch gebied on op het terrein der
buitenlandschc politiek maken liet hu reeds
zeker, dat de Fransch-Duitsche betrekkin
gen volkomen zouden veranderen, wanneer
dc extremisten cn bun volgelingen in Prui
sen de overwinning zouden behalen.
HOOG WATER BIJ HANKAU.
Nanking, 4 Aug. (V.D.) Dc grootc dijk
nabij rianknu, die het water van het meren
complex nabij de stad keert, is tengevolge
van don hoogen waterstand doorgebroken,
zoodat in de geheele slad ongeveer vier
voet water staat. In sommige wijken slaat
het water nog hoogcr en heeft dc bevolking
dc huizen moeten verlaten.
LEIDER DER OPSTANDELINGEN IN
BURMA GEVANGEN GENOMEN.
Londen, 4 Aug. (V.D.) Te Burma is een
der leiders der opstandelingen, Nyana, ge
vangen genomen. Met Saya San is hij een
der langst gezochte aanvoerders van dc op
standelingen in het Tharrawaddy-gebiod
Hij werd in de jungle door een Cngclscho
patrouille overvallen en gevangen genomen.
Nauwe handelspolitieke samen
werking met het buitenland
Berlijn, 4 Aug. (V. D.) Rijkskanselier
dr. Brüning heeft hedenavond dc volgende
radiorede uitgesproken:
Zes weken geleden heb ik reeds op deze
zelfde plaats liet Duitsche volk toegespro
ken. Wij stonden toen onder den indruk
van den grooten historisclicn stap van presi
dent Hoover, waardoor Duitschland voor
een jaar bevrijd zou worden van de betaling
van do reparatievcrplichtingen. luist toen
heb ik gewaarschuwd voor dc illusie, dat
wij na aanvaarding van dit grootscbe plan
al de moeilijkheden zouden hebben over
wonnen. Deze bezorgdheid is gelijk de ont
wikkeling in den (usschenlijd heeft aan
getoond, juist gebleken.
Het Duitsclie volk heeft dc alle lagen der
bevolking treffende zware beproevingen
rnet voorbeeldige rust gedragen en zijn na
tuurlijken zin voor rust cn orde bewaard
en daarmede do onvoorwaardelijke bewon
dering van.de geheele wereld gevonden. Het
Duitsche publick heeft er recht op door dc
rijksregecring'te worden ingelicht over dc
gebeurtenissen van de laatste weken, vooral
daar de volksvertegenwoordiging, dc Duit
sche rijksdag, handelende met verstandig
staatsmansinzicht den wensch der rijksre-
geering gevolgd heeft en afgezien heeft van
een zomerbijeenkomst in dezen crisistijd.
De Rijksregecring was in do afgcloopen
maanden gedwongen bij haar maatregelen
cn vooral in de reparaticpolitiek, zonder
zich om agitatiebchocften te bekommeren,
behoedzaam op te (reden, aangezien zij zich
bewust was van de gevaren voor do Duit
sche geldmarkt. Deze politiek is dikwijls
niet begrepen. Do politieke en'economische
gebeurtenissen zijn in de laatste zes weken
buitengewoon snel op elkander gevolgd. Het
plan-Hoover is in zijn esscnfieele inhoud
werkelijkheid geworden. Zij hot ook met
ccn vertraging van verscheidene weken,
welke vertraging op het Duitsche zakenle
ven ernstige reactie heeft gehad, door liet
onttrekken van buitenlandsche crcdicten
op korten termijn ten bedrage van milliar-
den uit de Duitsclie bankwereld. Dit was
voor ons zakenleven een plotseling cn ge
vaarlijk bloedverlies, dat ernstige beroe
ringen en storingen in bet betalingsverkeer
met zich mee moest brengen.
Een belangrijke vooruitgang is echter de
leer, die men uit deze crisis getrokken
heeft, waardoor de geheele wereld het er
eens over is geworden, dat het lot der vol
keren nauw met elkander verbonden is,
dat storingen in het organisme van een zoo
groot economisch lichaam als het Duitsche
volk niet zonder ernstige consequenties ook
in het buitenland kunnen leiden.
Geen politicus kan thans meer de juist
heid betwijfelen van dc stelling, dat dc
nood van het cene \olk niet het voordeel
van liet andere kan zijn Zes weken geleden
heb ik dan ook gezegd, dat het lot van
Europa cn van de wereld daarvan afhan
kelijk is, dat zij die een tragisch noodlot
in den wereldoorlog tot. vijanden deed wor
den, thans de kracht vinden tot besluiten,
welke dc algemeen klemmende noocl van
hen cisclit. Ik zei toen in het bizondcr dat
de Duitsche regccring zich er van bewust
was. welke belangrijke rol de toekomstige
vorm van de betrekkingen tusschen Frank
rijk en Duitschland had.
Intusschcn is het Duitsche staatsbezoek
te Parijs tot stand gekomen, waarbij ver
volgens de conferentie der zeven mogend
heden te Londen aansloot. Op deze confe
rentie zijn de bezoeken van de Amerikaan-
scbe en Engelschc staatslieden aan Berlijn
gevolgd. Morgenavond begeef ik mij op uit-
noodiging der Italiaanschc regccring teza
men met. den minister van buitenlandschc
zaken naar Rome.
Ik hoop, dat wij binnenkort dc te Parijs
aangevangen Duitsch-Fransche besprekin
gen bij liet tegenbezoek van de Franséne
staatslieden te Berlijn zullen kunnen voort
zetten. De resultaten van deze buitenland
sche politieke besprekingen zijn natuurlijk
slechts een eerste stap op ccn weg, aan het
einde waarvan, naar wij hopen, een duur
zame internationale corporatie zal staan.
Tusschen het eerste resultaat van zulke
bijeenkomsten en dc door den dringenden
nood opgewekte verwachtingen zal altijd
een smartelijken afstand blijven bestaan.
Moezeer ik dit gevoel ook begrijp cn waar
deer, het zou toch betreurenswaardig zijn
wanneer dergelijke aanvankelijke desillu
sies in staat zouden blijken den vastbeslo
ten wil. om op den begonnen en op den
duur alleen succesvollen weg voort Ie gaan,
te remmen.
In Duitschland is van tijd tot tijd gespro
ken over de mogelijkheid van een buiten
landschc leening cn is dc Rijksregecring
verweten, dat zij om verkeerd begrepen
prestige rcdcncto dc gedachte aan een der
gelijke leening niet nader heeft uitgewerkt.
Met nadruk is de Rijksregecring legen deze
BUITENLAND.
Radiorede van dr. Brüning.
(Eerste blad, pag. 1)
De credicten op korten termijn; niet alle
banken bereid tot verlenging?
(Eerste Blad, pag. 1).
Tsji Yoe Sjan verslagen; een belangrijk
succes der N'anking-regeering.
(Eerste Blad. pag. 2).
BINNENLAND.
De Tolunie voor net Hof.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Met de N.R.V. in Oostenrijk.
(Tweede Blad. pag. 2.)
Vliegongeluk bij Waalhaven.
(Tweede Blad, pag. 2).
De 3ankoop van Ockcnburgh.
(Tw.éecle Blad, pag. 3).
DR. BRÜNING
opvatting -opgekomen. Ik stel thans op
nieuw vast dot een grootc buitenlandsche
leening, zoowel voor het oogenblik als voor
geruimen tijd huiten de rcëele politieke
mogelijkheden ligt. Duitschland cn zijn za
kenleven zijn derhalve vooreerst aange
wezen op „Selbsthilfe" en op het vertrou
wen in eigen kracht.
Niemand mag zich hierbij bezorgd ma
ken, dat deze houding van de Rijksregec
ring een uitvloeisel is van overdreven na
tionalisme.
Niemand kan meer overtuigd zijji van de
internationale verbondenheid van alle lan
den dan dc Rijksregecring Het is uitgeslo
ten dat wij Duitschland kunnen omgeven
met ccn Chineeschcn muur. waarbinnen
het Duitsche volk, voorziende in eigen be
hoeften uitsluitend met eigen handel cn
wandel, zou kunnen leven, liet Duitsche za
kenleven is en blijft aangewezen op nauwe
handelspolitieke samenwerking met het
buitenland
Dc Rijkskanselier ging vervolgens over
tot bespreking van liet Volksbcgéhrcn in
Pruisen cn legde daarbij den nadruk er op
dat deze aangelegenheid een zuiver Prui
sischc zaak is. Als staatsburger niet als
politïcus aldus verklaarde Brüning. zult
u mij niet aan dc stembus zien.
Niet de toespitsing van dc politieke par
tij tegenstellingen is thans geboden, maar
overbrugging van deze tegenstellingen ter
verwerkelijking van een opbouwende staats
politiek, die aan Duitschland zijn plaats als
gelijkberechtigde in het kader van de groo
tc slaalsvolkeren moet verzekeren, ten ein
de te zamen met hen dc grootc taak op te
lossen, waarvoor de nood van een geheele
wereld, gelijk die zijns gelijken nog niet
heeft gezien, de menschhcid in deze uren
stelt.
Niet alle banken bereid
tot verlenging?
Naar aanleiding van sommige berichten
uit New York is in cenige kringen de vrees
opgekomen, dat dc Amcrikaansclie ban
kiers, die dc onderhandelingen met de Duit
sche rijksbank voeren over de verlenging
der credicten op korten termijn, niet optre
den numens alle grootc Amcrikaansclie
bankinstellingen. Volgens dc laatste berich
ten zouden sommige New Yorkschc banken
haar credicten op korten termijn, speciaal
haar goederen wissels, reeds eerder hebben
opgenomen, ten einde haar wisselaffaires,
die door de dcviezen-contrólc van de rijks
bank in gevaar zouden kunnen komen, te
waarborgen; daarentegen zijn de banken
bereid om dc aan Duitsche gemeenten cn
bankfirma's verstrekte credicten op korten
termijn nog voor ccn nader te bepalen pc
rio'dc te verlengen. Walistrccl verlangt ech
ter, dal ten aanzien van de behandeling der
credielcn op korten termijn volledige over
eenstemming wordt verkregen met dc En
gelschc, Franschc, Ncdcrlandsclic cn Zwit
sersche bankiers. Hierover zullen bespre
kingcr. worden gevoerd, die waarschijnlijk
ecnige dagen zullen duren. Het converlceren
der credicten op korten termijn in credicten
op langen termijn acht men in Wallstrcet
niet verstandig. Beter zou de te Londen in
gestelde commissie doen door de mogelijk
heid te onderzoeken van nieuwe crcdietcn
op langen termijn. Van geen enkele kleinen
bankier kon men verwachten, dat hij zon
der meer met een converteering zou instem
men. Bovendien heeft Duitschland ook crc
dicten op korten termijn noodig voor zijn
buiteniandschen handel.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Groote voorraad bespeelde
instrumenten.
Belangrijk succes der
N anking:regeering
N a n k i n g, 4 Aug. (V D.) Na gevechten
in dc nabijheid van de stad Pao Ting aan
de spoorlijn PekingIlankau heeft gene
raai Tsji Yoe Sjan iu den strijd zich moe
ten overgeven aan den met Nanking gcalli
eerden Mandsjoerijschen maarschalk
Tsjang IIsu Liang.
Generaal Tsji Yoc Sjan heeft nen.vrijgc
leidc gekregen om zich naar het buitenland
te begeven.
Hiermede is afgerekend met één der ge
vaarlijkstc vijanden van do Nanking-rcgee
ling. Men hoopt, dat zich thans het han
dels- cn spoorwegverkeer langs dc spoor
lijn Peking—Ilankau rustig verder kan
ontwikkelen.
CHINEESCHE DIENSTWEIGERAARS
VOOR BEN POLITIE-RECHTER.
B rem c 11, 'i Aug. (V.D.) De wegens dienst
weigering cn muiterij in de liavcn van Bre
men gearresteerde Chincczen, hadden zich
reeds gistermiddag voor den politierechter
te verantwoorden. Aangezien uit het ver
hoor geen duidelijk beeld viel te vormen
van hot gebeurde, veroordeelde de politie
rechter slechts vier beklaagden lot gevan
genisstraffen van ccn jaar, negen maanden
zes maanden cn drie maanden. AlJe ander
beklaagden werden wegens gebrek aan be
wijs vrijgesproken.
Hoogste Barometerstand:
770.1 te Lerwick.
Laagste Barometerstand:
751.0 te Yardö.
Verwachting:
Zwakke wind uit O. rich
tingen, meest licTit tot half
bewolkt, waarschijnlijk on
weer, warm.
WEEROVERZICHT.
Over liet gelieelc gebied daalde de lucht
druk aanmerkelijk, de strook met barome
terstanden boven 770 m.M. nam in uitge
breidheid af; toch veranderden de druk-
verhoudingen weinig. De depressie in het
hoogc Noorden schijnt iehts verder Zuid
aarts door te dringen. De temperatuur
daalde in het Noorden en steeg over bijna
het geheele verdere gebied. De regenge-
gevens van gisteravond ontbreken voor het
buitenland. De Bilt had 16 m.M.; Biarritz
15 m.M.
Langcstraai 49-5X Tel. 190
Opruiming!
BAD-ARTIKELEN.
Alles moet weg voor Spotprijs.
Voor het Soesterkwartier kun
nen abonnementen, adreswijzigin
gen en advertenties opgegeven
worden aa ons Bijkantoor:
DE VLUCHT VAN AMY JOHNSON.
Moskou, 1 Aug. (V.D) De Engelschc
vliegstcr Amv Johnson is op haar vlucht
EngelandTokio gisteravond te Tyita in 0.-
Siberic aangekomen. Na een korte rust
pauze zette zij haar vlucht voort.
OTTOMAANSCHE SCHULDBEWIJZEN.
Onderhandelingen met de
houders daarvan.
C o n s I a 111 i n o p e 1, 4 Aug. (V.D.) Van
welingelichte zijde wordt vernomen, dat dc
onderhandelingen met de houders van Otto-
maansche schuldbewijzen tegen bet einde
van Augustus zullen worden hervat.
OPRICHTING VAN EEN INTER
NATIONAAL VREDESMUSEUM?
Praag, 3 Aug. (H.N.) Op het internalio
nale congres van oudstrijders cn oorlogs
invaliden is het voorstel gedaan, ccn inter
nationaal vrcdcsmuscum op te richten, om
het publiek, waarbij de herinneringen aan
de gruwelen van den oorlog beginnen te
verblncken, deze gruwelen opnieuw voor
oogen te voeren, terwijl tevens gewezen
zal worden op dc verruwing van dc mensch
beid ten gevolge van den oorlog. In een
technische afdccling zullen de middelen,
om oorlog te voeren, worden getoond, even-
zoo zal gewezen worden op dc mogelijkhe
den, welke op dit gebied voor de toekomst
te wachten zijn. Voorts heeft het congres
een motie aangenomen voor een pacifisti
sche opvoeding van de jeugd. Men wil be
reiken, dat reeds van jongs af aan de jeugd
worde geleerd, dat de beschaving het ge
nieenschappclijk werk van alle volken is en
blijft, ook van die volken, die in de gcschie
denis het scherpst tegenover elkaar hebben
gestaan.
DE ZIEKTE VAN LLOYD GEORGE.
Londen, 1 Aug. (V.D.) Volgens het he
denavond uitgegeven bulletin omtrent den
toestand van Lloyd George wordt ver
klaard. dat dc patiënt voortdurend vooruit
gnat liet is vrij van pijn, slaapt goed en
zijn algemecne toestand is beter.
Beduchtheid in Frans
sche kringen
Londen, 4 Aug. (V.D.) Verschillende ar
tikelen m de Engelsche pers getuigen van
een groeiende belangstelling in Engeland
voor het komende referendus in Pruisen.
Dc Parijsche correspondent van de Tim**»
wijst nogmaals op de vrees, die men in
Frankrijk koestert, doch voegt er tevens
aan loc. dat deze hem eenigszins overdre
ven toeschijnt, temeer omdat de toestanden
in Duitschland zich anders ontwikkelen
dan men te Parijs verwacht. Men overschat
in Parijs de uitwerking in Duitschland van
de overwinning der nationaal-socialisten.
Niettemin is het goed. wanneer men buiten
Duitschland en speciaal in Frankrijk met
het oog op de heerschendo nervositeit ten
aanzien van de financieele vraagstukken
met de gevolgen van een overwinning der.
nazi's rekening houdt.
Ook dc Berlijnschecorrespondent van dö
Times is van meening, dat de vrees in do
Fransche pers voor de gevolgen van het
Volksentscheid overdreven is, hoewel ook
de leiders der Duitsche buitenlandschc poli
tiek blijk hebben gegeven van een bezorgde
beid, die niet geringer is dan de vrees van
dc vrienden van Duilschland in het buiten
land.
NOG MEER ONTPLOFFINGEN
IN TREINEN.
B e 1 g r a d o. 4 Aug. (V.D.) Uit 'Assliüg
aan dc grens tusschen Yoego-Slavië en Ka-
rintliië wordt gemeld, dat gistermiddag ook'
daar in het grensstation verscheidene bom
men ontploften. Op aanwijzing van het mi
nisterie van verkeer werden alle uit het
buitenland komende wagons los gekoppeld
en doorzocht. Bij de controle vond men vijf
pakken met springstoffen. Niettemin bleek
men een aantal pakken over het hoofd te
hebben gezien, welke pakken korten tijd
later explodeerden.
Twee eerste cn tweede klasse wagons
\ycrden zwaar beschadigd.
Mcnschenlevcns zijn niet te betreuren, ;?j
