DE EEMLA.NDEU
iWité n/a^idsclfa
JOH.DE HEER
Bmtenlaiid
BELANGRIJKSTE NIEUWS
BIJKANTOOR
SOESTERKWARTIER
SOESTERWEG 107
DomMn?4 3 Augustus 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaargang No. 39
HUIS INGESTORT TE PARIJS
Piano's, Orgels, Radio
LAVAL EN BRIAND NAAR
BERLIJN
GHANDI NIET NAAR
LONDEN?
LICHT OP
9 uur 7 min.
L. 3. LUYCX ZOON
DE CUBAANSCHE OPSTAND
ONDERDRUKT?
MILITAIRISME OP SCHOOL
Nieuwe „sportwedstrijden"
PULL-OVERS
DE FINANCIEELE CRISIS
IN ENGELAND
AMERSFOOMSCfi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pt' 1 w' a™™**» f no. p*. mud 10.75. t*.
week (m«« gr a tl» wwktrtag «gen ongelukken) f 0.17* fo
Binnenland franco per post per S nawka f X-, Afzonderlijk» ommen f O-Of
POmeKENING 47910 TELEFOON 1NTEEC UI
PRIJS OER ADVERTENTIEN 1.09 wet inbegrip van ee» bcwljinomasw,
1 elk» regel tsee» f 0.25. Llefdadlgheldj-advrrtentlto woot da
kalft van den prija. Kleina Advertentlto JCEÏTTES" bn vooruitbetaling 5 mgal»
10 cant, aika regel mm 10 «ent, érteaaal plaauca f LBewijmummej extra OM
De toestand in Spanje.
Hoewel de berichten uit Spanje uiterst
karig zijn, krijgt men toch uil verschillen
de mededoclingen en hier en daar opdui
kende publicaties den indruk, dat het ginds
nog lang niet heelemaal rustig is.
Zoo signaleerden wij in sommige bladen
vlak na elkaar de berichten: staking te
Cordova, onlusten te Saragossa, conflicten
in Estepa, terwijl door heel Spanje de so
cialistische partij een felle actie voert te
gen de syndicalisten, die de grootste onrust
stokers zijn in de huidige republiek.
En middelerwijl schijnt de voorloopige
Rogeering moeilijk tot een vast eensgezind
optreden te kunnen komen, wat toch gebie
dend noodzakelijk is, willen'de groolc her
vormingen, die het oogmerk zijn van dien
nieuwen staatsvorm, eindelijk uitgevoerd
worden.
De laatste dagen hooren ingewijden
steeds meer van grootc meeningsVerschil
len tusschen de leden van het kabinet De
kern van die verschillen ligt in de com
trovers tusschen Lerroux en Prieto, en dezo
wrijving neemt zoodanige afmetingen aan,
dat men reeds ernstig rekening houdt met
een nabije rcgecringscrisis. Prieto heefi
door zijn ontslagaanvraag een crisis willen
forceeren. Hij voelt zich bij den nieuwen
val van de peseta niet meer tegen zijn po
sitie opgewassen, cn bovendien is hij de
man, tegen wien ook van buitenaf wordt
storm geloopen. Josó Ortega beeft, hem hef
tig aangevallen, in het parlement en in do
pers, en bovendien heeft hij in zijn eigen
partij veel van zijn prestige verloren.
Reeds den 6en Augustus verluidde het
dat men voor de vorming stond van een
links-republikeinsch ministerie, dat af zou
zien van de medewerking der socialisten.
I)at men Alba als minister van financiën
boorde doodverven, duidt op den levendi-
gen wcnscli, om liever een politicus van
het oude regiem, van wiens bekwaamhe
den men zeker is, met deze belangrijkste
portefeuille te belasten dan nogmaals den
proef te wagen met. een nieuweling.
Intusscben heeft volgens de jongste be
richten de Regeering besloten zoolang aan
het bewind te blijven totdat de grondwet
aangenomen is cn de presidentsverkiezing
heeft plaats gehad. Men schijnt, achter deze
zaken nu eindelijk spoed te willen zetten.
De vraag is, of de wetgevénde machine
dien spoed toelaat. Wat toch is het geval'?
Het ontwerp der nieuwe grondwet, uitge
werkt door een commissie van juridische
cn staatsrechtelijke deskundigen is thans
in handen gesteld van een parlementaire
Commissie, die nu nog eens het heele pro
ject bestudeert, en veranderingen voorstelt,
die zuiver voortkomen uit partijpolitieke
oogmerken. Volgons den briefschrijver van
de N. Zürcher Ztg is het ontwerp zoodoen
de hard op weg tot een gecompliceerd cn
verwarring stichtend stuk te worden, in
welks behandeling de Cortes slechts moei
zaam -zal vorderen. Wanneer men hoort,
dat al terstond het eerste artikel, luidende:
„Spanje is een democratische republiek",
tot langdurige debatten geleid heeft, en de
socialistische afgevaardigde de redactie al
dus geformuleerd wilde zien: „Spanje is
een arbeidersrepubliek", dan voelt men al
tot welke consequenties dit voert.
Wanneer het parlement de artikelen van
liet ontwerp regelmatig afwerkt, zal liet
eerst de netelige cn ingrijpende kwesties
als die van een federalen of centralisti-
schcn staatsvorm, zoomede de betrekkin
gen tusschen kerk en staat hebben af te
doen, vooraleer men zich met de presiden-
ticele bevoegdheden inlaat. Dan kan het
nog lang duren voordat de Rcgcering de
kans krijgt zich onder de leiding van een
president te reconstitueeren of geheel te
vernieuwen.
AUTO BIJ OVERWEG DOOR TREIN
GEGREPEN.
Verzuim van den baanwachter?
Hirschfcld, 13 Aug. (V. D.) In den
afgeloopen nacht werd bij een spoorweg
overgang nabij het 6tation Ilirschfeld een
auto gegrepen door. een goederentrein. Van
de inzittenden werd een vrouw op slag ge
dood cn een man ernstig gewond, zoodat bij
naar een ziekenhuis moest worden overge
bracht, waar hij nog niet gehoord kon wor
den. liet ongeluk is vermoedelijk te wijten
aan het feit, dat de baanwachter verzuimd
heeft de afsluitboomcn neer te laten.
Twee arbeiders gedood
en drie gewond
Parijs, 13 Augustus (V.D.). Ten Oosten
van Parijs is Donderdagmorgen bij het sloo
pen van een drieverdicpingenhoog huis, dat
reeds eenigc maanden geloden op voor
schrift der politie was ontruimd, een ern
stig ongeluk gebeurd. De drie arbeiders die
zich op de eerste verdieping bevonden, wer
den onder het puin bedolven. Na urenlange
pogingen der brandweer konden zij worden
gered. Twee van hen moesten zwaar ge
wond naar het ziekenhuis worden overge
bracht.
Een ander ernstiger ongeluk heeft plaats
gehad bij den aanbouw van een huis. Voor
do overbrenging van stccnen naar de bo
venste verdiepingen was een kraan opge
steld, die door tot nu toe onbekende oor
zaak plotseling- is ingestort. Door de zwa
re ijzermassa's zijn twee arbeiders deerlijk
verminkt, doordat zij zich niét tijdig in vc
iighcid konden brengen.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Franco levering thuis.
DE BR1TSCHE MINISTER VAN OORLOG,
SHAW, TE BERLIJN.
Particulier bezoek.
Berlijn, 13 Augustus. (V.p.) De Britschc
minister van Oórlog, Thomas Shaw. houdt
thans tè Berlijn verblijf. Ilij is vergezeld
van eenige heeren en afgestapt in hotel
„Excelsior". Zooals reeds gemeld, is Shaw
voornemens een autotocht door Duitschland
te maken. Het bezoek van Shaw aan Bcr
lijn draagt, naar van bevoegde zijde wordt
medegedeeld, een zuiver particulier karak
ter.
Het bezoek zal 26 en 27
Augustus plaats vinden
Londen, 13 AugusPus (V.D.). De Werk
commissie van het Indische Nationale Con
gres heeft Donderdagmiddag besloten niet
deel te nemen aan de ICngelscli-Indischc
conferentie. Uit de besliste houding van het
Congres meent men te kunnen opmaken dat
Gandhi niet naar Londen zal vertrekken.
EEN CATASTROFE OP DE AMERIKAAN-
SCHE KATOENMARKT.
Washington, 13 Aug. (V.D.) De zoo
goed als catastrophale locstand der Amc-
rikaansche katoenmarkt, waardoor duizen
den katoen verbouwers geruïneerd dreigen
té worden, heeft de Federal Farmboard er
toe genoodzaakt, het volgende telegram te
richten aan de. gouverneurs van de 14 voor
naamste katoen verbouwende staten:
,.Ue katoenfarmers zullen een derde deel
van hun totale oogst omploegen, waardoor
ruim 4 inillioen balen katoen worden ver
nietigd.
Üc farmboard zegt hiertegenover toe dc
"reuzen voorraad van het vorige jaar van
3 milliocn balen niet voor 31 Juli 1932
op de markt te brengen."
Do Farm Board geeft openlijk toe dat
de stabilisatiepogingen volkomen zijn mis
lukt en dat men den toestand niet meer
meester is. Een gcmeer.schapsplanactie is
voor den eersten September beslist nood
zakelijk om een algcmecne catastrophe te
vermijden.
TEXTIELSTAKING IN POLEN.
Warschau, 13 Aug. (V.D.) Dc op de
Textielfabriek Geijer te Lodz uitgebroken
staking heeft zich uitgebreid tot de spinne
rijen, zoodat in tdtaal 12QDtexliolarbai^crs
In staking zijn/
AUTO-ONGELUK VAN FRANSCHE
TOERISTEN IN BAYREUTH,
Dc inzittenden ernstig gewond.
B ay reu t b, 13 Aug (V.D.) Gistermid
dag had tusschen Pegnitz en Schnabelweid
ecu crnsiig auto-ongeval plaats. Een Fran
se he automobiel met toeristen, die voor het
bijwonen van de Festspicle te Bayreuth
vertoefden, reden met een matig gangetje
van 24 K.M. een vrachtauto tegemoet. De
Fransche auto moest zoover naar rechts
uitwijken, dat zij in het zand langs den
weg terecht kwam, begon te slingeren cn
daardoor met dc vrachtauto in botsing
kwam. Dc vier inzittenden werden uit de
auto g.-hblingerd, een dame werd levensge
vaarlijk verwond, terwijl dc anderen ern
stig doch niet levensgevaarlijk gewond
werden. Do chauffeur van de vrachtauto
kwam met den schrik vrij.
NOODLANDING VAN EEN DUITSCH
VLIEGTUIG.
Twee gewonden.
Berlijn, 13 Augustus. (V.D.) Het vlieg
tuig D 1775 heeft Donderdag tijdens zijn
vlucht van Munchcn naar Stuttgart tegen
half drie bij Auendorf, 10 K.M. ten Zuiden
van Goeppingcn, in verband met dc slechte
weersomstandigheden een noodlanding moe
ten maken. Daarbij werd dc machine ern
stig beschadigd. Dc passagiers, zeven in ge
tal, en de marconist bleven ongedeerd, ter
wijl de piloot, en dc mecanicien licht go
wond werden.
HONDERDEN CHINEEZEN OMGEKOMEN.
Londen, 14 Aug. (V.D.) Naar uit Shang
hai gemeld wordt is brand uitgebroken in
het inboorlingenkamp te Hangkau. De
brand greep zeer snel orn zich heen en
honderden personen, die als ratten in den
val waren opgesloten, tusschen dc vlam
men en het water van de Jangtse. kwa
men om.
VALSCHE MUNTER GEDOOD.
Neurenberg, 13 Aug. (II.N.) In de
gemeente Moosbach woont 't gezin Grötsch
dat. sedert eenigen tijd van het maken van
valsch geld verdacht werd. Twee leden van
het gezin waren reeds vroeger gearresteerd,
doch een derde had zich tijdig door de
vlucht aan een arrestatie weten te onttrek
ken. Gisteren werd hij in een café te Dein-
dorf gezien; waarop een gendarm zich op
weg maakte om hem te arrestecren. Daar
hij op do sommatie niet bleef staan, schoot
de gendarme op hem met^het ccvolg dat hij
doodelyk gewond werd.
Parijs, 13 Aug. (V. D.) De Duilsche
ambassadeur te Parijs Von Höscli heeft
hedenmorgen om 10 uur een bezoek ge
bracht aan minister-president Laval. Hoe
wel omtrent dit bezoek officieel nog niets
is medegedeeld, neomt men a.an dat bij deze
gelegenheid de Duitsche ambassadeur de
uitnoodiging der Duitsche xcgecring voor
het bezoek der Fransche ministers aan Ber
lijn cn aan dr. Brünin'g heeft aangekondigd.
Socialistische eisch tot daadworke-
lijken steun aan Duitschland.
Parijs, .13 Aug. (V.D.) Naar aanleiding
van hot aanstaande bezoek der Fransche
ministers aan Berlijn, verklaart de socialis
tisehc ..Populaire", dat Laval absoluut niets
m de hoofdstad van het Rijk heeft tc zoe
ken. wanneer hij niet definitief besloten is
Duitschland tastbare hulp. te brengen. Men
heeft voldoende optimistische verklaringen
gelezen, waarin gesproken wordt van de
hartelijke betrekkingen tot elkaar, zonder
dat daardoor dc oplossing van het vraagstuk
der Europeesche crisis ook maar een stap
voorwaarts is gekomen. De Europeesche
bevolking geeft de brui aan .dergelijke be
leefdheidsbezoeken. omdat er steeds slechts
hoop door werd gewekt, die niet verwezen
lijkt werd. Wanneer Laval dan ook geen
groot omlijnd plan tot steun verleening mee
naar Berlijn brengt, doet hij beter, zijn reis
uit te stellen of er heelemaal van af te zien.
Een Duitsch-Fransche overeenstemming kan
niet worden bereikt door beleefdheidsvisites
en handen geven, doch door handelingen en
daadwerkelijke hulp.
Parijs, 13 Augustus (V.D.). Aan de Quai
d'Orsay is een officieelcommunique uitge
geven betreffende het bezoek van den Duit-
schen ambassadeur von Hoesch aan minis
ler-presidont Laval. Hierin wordt verklaard
„Minister president Laval heeft Donderdag
morgen den Duitschen ambassadeur te Pa
rijs von Iloesch ontvangen. De lieer von
Hoesch heeft den minister-president Laval
en den minister van buitenlandschc zaken,
Briand. namens de Duitsche regeering uit-
genoodigd zich naar Berlijn te begeven. l)o
minister-president heeft den ambassadeur
bedankt en de uitnoodiging aangenomer
voor een datum die wegens do afwezigheid
van Briand nog niet kon worden vastge
steld'*.
Uit goeden bron wordt vernomen, dat he
bezoek van Laval en Briand aan Berlijn den
26 of 27 Augustus zal plaats hebben. Lav:
Reeft den ambassadeur von Hoesch ver
klaard, dal hij in de gelegenheid zal zijn
Vrijdagmiddag definitief antwoord tc go
ven.
BUITENLAND.
Laval en Briand gaan 26 Augustus naar
Berlijn.
(Eerste Blad pag. 1).
Te Parijs stortte een huis in, waarbij drie
arbeiders w erden gedood.
(Eerste Blad, pag: 1).
BINNENLAND.
De uitvoering van dc tar.wewet.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Ingediend is een wetsontwerp regelende
de uitoefening van de artsenijbercidkunst.
(Tweede Blad, pag. 2).
SPORT.
Dc nieuwe competitic-indceling van den
K.N.V.B.
(Eerste Blad. pag. 2.)
Ilcrkuleyns vliegt in het stadion tusschen
het publiek. Eenige gewonden.
(Tw-eede Blad, pag. 3).
500 M. zwemwedstrijden van Neptunus.
(Eerste BlacL pag. 3).
A. Z. en P. C.-Nieuws.
(Eerste Blad, pag. 3).
UIT DEN OMTREK.
Auto-ongeluk bij Vcenendaal.
(Eerste Blad, pag. 3).
STADSNIEUWS.
B. en W. stellen voor 58 woningen te bou
wen op liet resteerendc deel van het terrein
Oskam.
(Eerste Blad, pag. 3).
De revue „Hallo Hierheen."
(Eerste Blad, pag. 3).
Hoogste Barometerstand:
765.2 tc Yan Maycn.
Laagste Barometerstand:
744.3 te Valentia.
Verwachting:
Zwakke tot matige O. tot
Z. of Z. W- wind. zwaar be
wolkt tot betrokken, tijde
lijk regen, later opklarend,
iets wanner.
OVERZICHT
VAN DE WEERSGESTELDHEID.
Behalve in het hoogo Noorden bleef de
luchtdruk overa regelmatig afnemen, waar
door de depressie in het Oosten en Westen
beide in beteekenis toenemen en in O.Z.
van het gebied van hoogen luchtdruk over
de Poolzec.
Een smalle rug van hoogen luchtdruk
scheidt nog de beide depressies; in Zuid-
Frankrijk en Spanje blijft do barometer
thans staan. Dc temperatuur steeg in Zuid-
Frankrijk en is op IJsland minder hoog
dan gistermorgen. Karlstadt en Stockholm
melden 13 en 8, Maastricht 10 en Valentia
7 m.M. regen.
Langestraat 49-51 Tel. 190
N e w-Y o rk, 1 3 A u g. (V. D.) Do spaar
zaam doorkomende berichten uit Cuba wij
zen er op, dat in geheel Cuba een benden-
oorlog woedt. Ofschoon president Machado
een optimistische verklaring aflegde, in
wejke liij wijst op de sterkte Van het leger
dat 14.500 koppen telt, i6 het duidelijk te
merken dat de opstandelingen van uur tot
uur terrein winnen. De correspondent van
dc New-York Times spreekt reeds over een
grootcn a.6. beslissendcn slag. Dc verbindin
gen met bet binnenland zijn gedeeltelijk
verbroken.
Het Poolscbe leerplan o.m. aan-
geyuld met oefeningen in
hei handgranatenwerpen
We mi9sen toch nog heel wat hier op onze
Nedciiandsclié scholen. De kinderen zitten
bijna steeds in de klas. opcnluchtlessen zij
er haast niet. gymnastiek doen ze één A twee
uur in de week en van leuke, zelf-georgani-
seerde stakingen, zooals b.v. 'de Duitsche
schoolkinderen uitvinden, schijnt de Neder-
landschc jeugd nog geen kaas te hebben ge
geten. Maar nu lezen wc in do „Frankfur
ter Zeiiung", dat de Poolscbe kinderen van
dc middelbare scholen met 1 September a.s.
een leerplan krijgen, waarbij het leerplan
van onze H. B. S.-en toch wel heel mager
lijkt. Op 1 September dan wordt in Polen
de militairistische opleiding op de middel
bare scholen verplicht, terwijl op de mid
delbaar technische scholen de cursussen zoo
ingericht zullen worden, dat ze ineens hun
plaats in de overeenkomende legerafdeelin-
gn kunnen innemen. Voor de kinderen van
de nict-speeiale middelbare scholen staan
marschocfcningen. schieten met legergewe
ren, bajonetvechten en handgranaatwerpen
op het programma. U ziet, het schoolleven
daar in Polen wordt door dit alles in niet
geringe mate verlevendigd.
Hoe veel aardige nieuwe wedstrijden kun
nen cr nu tusschen de scholen plaats vin
den. Stel U voor een fijn handgranaten-
competitietje tusschen dc tweede en de vijfde
vijfjarige II. B. S. van Warschau. Of een
opwindend partijtje bajonetvechten tusschen
de parallelklassön van het derde leerjaar.
Wat een verschillende manieren van pun-
tcntellen kunnen daarbij gebruikt worden
een steek in het lioofcl 10 punten, In dén
romp 7 punten, in een der ledematen 5 pun-
I ten. met extrapunten voor dengene, die de
eerste bloedende wond veroorzaakt.
Het is toch wel fijn op een Poolscbe II. B.
S. te gaan. Te zult natuurlijk op moeten
passen voor drie uur strafexcerceercn, om
dat je handgranaten niet mooi gepoetst zijn,
of omdat je niet oplet bij een technische uit
eenzetting over het slot van de moderne
geweren. Maar als je daar maar voor op
past, kun je je gelukkig rekenen op zoo'n
school te gaan.
F.n wij in Nederland kunnen ons gelukkig
rekenen, dot de Poolscbe minister, van
onderwijs nog zoo'n gezegend eind weg zit.
Halve prijs.
Nog groote keuze.
Voor het Soesierkwartier kun
nen abonnementen, adreswijzigin
gen en advertenties opgegeven
worden aa ons Bijkantoor:
EEN MORATORIUM IN CHILI?
New York,* 13 Aug. (V.D.) Uit Santiago
de Chile wordt gemeld, dat het Chileen-
sche kabinet het congres heeft voorgesteld
een volledig buitenlandsch, moratorium af
te kondigen, aangezien zelfs het opbrengen
van de rentebetalingen der buitenlandsche
leeningen in Chileensche pesos .onmogelijk
ERNSTIG AUTO-ONGEVAL BIJ
RIJSSEL.
Parijs, 13 Aug. (V.D.) Bij een ernstig
auto-ongeval in de nabijheid van Rijssel in
Noord-Frankrijk, werden gistermorgen nc
gen personen gewond. Twee particuliere
auto's, die met groote snelheid uit tegen
overgestelde richting kwamen botsten
op elkaar, werden omver geworpen
cn volkomen vernield. Drie personen kon
den zich, na verbonden te zijn, naar huis
begeven, terwijl de anderen met inwendige
kneuzingen en gebroken ledematen in een
ziekenhuis moesten worden opgenomen.
De oppositiepartij houdt
7.ich beschikbaar
Macdonald blyft te Londen
Londen. 13 Aug. (V.DDe bezuini
gingscommissie van het Britsche kabinet,
die gisteravond heeft vergaderd over dc
mogelijkheden tot het sluitend maken der
begrooting, heeft haar besprekingen heden
morgen voortgezet. Zij heeft nog geen defi
nitief program van maatregelen opgesteld.
Macdonald was voornemens hedenmiddag
per vliegtuig naar Lossiemouth terug te
kecren om zijn afgebroken vacantie te
hervatten, doch hoewel het vliegtuig gereed
wordt gehouden, is het waarschijnlijk, dat
hij voorloopig nog eenige dagen in Londen
zal blijven.
De medewerking der oppositie
partij.
Met grooto belangstelling wacht, men
thans af, in hoeverre de oppositiepartijen
hun steun zullen verlecncn aan de bezuini
gingsplannen der regeering. Algemeen ge
looft men dat de bijeenkomst van de Com
missie uit het Kabinet gevolgd zal worden
door een uitnoodiging aan de vertegenwoor
digers der andere partijen. Dc leiders der
oppositiepartijen houden zich te Londen
beschikbaar. In verband met de ziekte van
Llovd George is Sir Herbert Samuel van
zijn vacantieverblijf in Norfolk terugge
keerd om de liberale partij te vertegen
woordigen. Ook Neville Chamberlain, voor
zitter van de financieele commissie der con
servatieve partij en een der voornaamste
sprekers dezer partij, is uit Schotland te
ruggekeerd. Ook Stanley Baldwin is uit Aix-
lcs-Bains teruggekeerd en is hedenmorgen
vroeg te Londen aangekomen.
DE EX-KONING AMUSEERT ZICH.
D a n t z i g, 13 Aug. (V. D.) De ex-koning
van Spanje, die momenteel een reis naar
Skandinavië maakt, arriveert heden te
Dantzig om zich vervolgens naar Zoppot te.
begeven, teneinde het Casino
zoeken.