DË.EÊMLANDEü
BELANGRIJKSTE NIEUWS
JOH.DE HEER
BIJKANTOOR
SOESTERKWARTIER
I BRIEVEN VAN EEN 1
BRABANTSCHEN BOER
Maandag 31 Augustus 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaargang No. 53
GANDHI UIT BOMBAY
VERTROKKEN
LICHT OP
8 uur 31 min.
L. J. LUYCX ZOON
HET AAN ENGELAND
VERLEENDE CREDIET
Piano's, Orgels, Radio
DOOR A. A. L. CRAUMANS
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f 2.10, per maand 0.75, per
week (me* gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/,.
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POST PRUNING 47910 TELEFOON INTERC. 515
DAGBLAD
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Liefdadigheids-advertentiën voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel tneer 10 cent, driemaal plaatsea f 1.—Bewijsnummer extra (JL05
Gen afbreken der betrek
kingen tusschon Nanking
en Mexico City? Anti-
Chineesche beloogingen.
Eén merkwaardig bericht verspreid
door de United Press bereikt ons uit
Mexico. Daaruit zou kunnen worden op
gemaakt. dat het geenszins is uitgesloten,
dat de diplomatieke betrekkingen tussclicn
China en Mexico zullen, worden afgebro
ken.
Door het Chineesche gezantschap wordt
namelijk bekend.gemankt, dat in de Mcxi-
caanschc provincie Sonora, die aan de
Verecnigdc Staten grenst, tachtig procent
van alle Chineesche ondernemingen zich ge
noodzaakt zagen te sluiten. Bovendien was
de stemming zoo geprikkeld, dat in ge
noemde provincie mnti-Chineesche betoo
gingen zijn gehouden, die nog al een heftig
karakter droegen. Dc Mexicanen beletten
den Chineczen niet alleen proviand te be
trekken uit hun eigen opslagplaatsen van
waren, maar ook werd hun verhinderd
zich voedingsmiddelen, die verhandeld
worden, tc verschaffen.
De president dor Mcxicaanschc republiek,
Itubio, heeft wel-is-waar den Chinceschen
de toezegging gedaan, dat zij konden reke
nen op bescherming tegen dc buitensporig-
lieden, waarvan zij hot slachtoffer werden,
maar ondertusschen bericht de Chineesche
cortsul in Sonora, dat de anti-Chinceschc
commissie weer begonnen is haar activiteit
te ontplooien.
Deze verceniging heeft den Chineczen
duidelijk tc verstaan gegeven, dal zij nog
in -den loop van deze maand, dus vóór 1
September, de provincie moeien hebben
ontruimd. Sommige berichten reppen ei
reeds van, dat er al goederenwagens ge
reed staan, waarmee dc Chincezen zullen
worden vervoerd. Wanneer dezen niet be
reid zijn te luisteren naar den wcok. dien
zij hebben gekregen, zouden dc Mexicanen
voornemens zijn dc Chineczen tc dwingen
het land te verlaten.
Tot dusver schijnen de bedreigden no;
geen aanstalten te hebben gemaakt om te
vertrekken en dit is le begrijpen: zij weten
gewoonweg niet, waarheen zij zich moeten
begeven. Ondertusschen is dc opwinding
in verschillende deelen van den staat So
nora toegenomen; zij hebben geleid tol roe
rige manifestaties, die. wat het leven cn
de bezittingen van dc Chineesche bevolking
betreft, dikwijls een dreigend karakter
aannamen. Een cn ander was voor den
Chineeschcn gezang Young,' reeds een
aansporing om een dringend onderhoud
met, president Rubig aan tc vragen.
Ook in den staat Californie vielen reeds
geruimen tijd stroomingen vast tc stellen,
waaruit een vijandelijke gezindheid ten op
zichte van de Aziaten kon worden opge
maakt. Deze stemming is trouwens ook be
lichaamd in de immigraticwettcn, welke
door dc Verecnigdc Staten zijn afgekon
digd.
Indertijd heeft zich Johnson, die Califor-
ni als senator vertegenwoordigt, zich ten
zeerste geroerd. Zeer nadrukkelijk heeft hij
een pleidooi gehouden voor het wceren op
groote schaal van Aziatische landverhui
zers. Het is thans reeds zoover gekomen,
dat, als gevolg dezer ijverige actie, nu no;
maar honderd Chineczen per jaar dc Ycr-
cenigde Staten mogen binnenkomen.
liet uitvloeisel van de omstandigheid,
dat Amerika, practisch gesproken, den
Chineczen den toegang ontzegde, was,'dat
de Aziaten in Zuidelijker gebieden hun
heil zochten. Vooral in den Mcxicaanschcn
staat Sonora vestigden zich vele duizenden
Chineczen.
Ondertusschen is Mexico evenmin ver
schoond gebleven van de economische cri
sis, die een wereld verschijnsel ïs geworden.
Ongetwijfeld heeft deze omstandigheid er
in niet onbelangrijke male toe bijdragen
om den rassenhaat, bovenal tegen dc Chi-
rieezen, die tot een zekeren graad den
kleinhandel behcerschen, wakker te roe
pen.
HEVIGE BOSCHBRAND IN IDAHO.
X e w Y o r k. 30 Augustus (V.D.). Dc staal
van beleg is afgekondigd in het gebied van
den staat Idaho, waar een groote b06cii-
brand woedt.
Deze maatregel is genomen, aangezien
de brandbcslrijdcrs, die uil de werkloozcn
worden gerccruteerd, hel vuur ten decle
zelf weer aansteken, om verdere bezigheid
le hebben Verscheidene derpen en talrijke
farms zijn reeds verwoest. Acht mcnsclicn
zijn in do vlammen om het leven gekomen
Ook de verliezen aan vee zijn groot.
DE ITALIAANSCH-HONGAARSCHE
BETREKKINGEN.
Boedapest, 28 Aug. (V.D.) Mussolini
heeft graaf Bcthleii een telegram gezonden
waarin hij herinnert aan de gelukkige ont
wikkeling der Ilaliaanst-h-IIongaarschc'be
trekkingen. Hij zal aangename herinnerin
gen bewaren aan zijn persoonlijk contact
met graaf Bclhleu. In zijn antwoord her
innert graaf Bcthlen aan de innige, vriend
schappelijke samenwerking en de I tal i
aansch-llonganrschc betrekkingen. Ook zijn
toekomstige werkzaamheid zal door dit strc
ven worden bezield.
vond eveneens een telegram w'issel in
plaats tussclicn Grandi en graaf Bcthlén.
Ilij hoopt tegen beier weien in
Londen, 29 Aug. (V. D.) Bij het vertrek
van Gandhi naar Londen kwam liet te
Bombay tut heftige botsingen tusschen Gan-
dhi-aanhangers cn de Indische radicalen
van de verceniging „Roóde Vlag", waarbij
ongeveer een twaalftal aanhangers van de
„Roodc Vlag" zwaar gewond werden.
Dc radicalen hadden gepoogd de redevoe
ring van Ghandi, die hij bij het boord gaan
uitspiak, le verstoren.
BUITENLAND.
Wolclcmaras vrijgesproken.
(Eerste Blad, pag. 2).
Richtlijnen der Duitsche regeering inzake
het begrooiingsevcnwicht.
(Tweede Blad, pag. 2).
BINNENLAND.
Nieuwe frankeerzegels van 36 cn 70 cent.
(Tweede Blad pag. 1).
Geen soc.-democralen in het Goudschc
college van B. en W
(Tweede Blad pag. 2).
Het Sociaal-Economisch Congres.
(Tweede blad, pag. 3).
Koninklijk bezoek aan dc Hoofdstad.
(Tweede Blad pag. 1).
Relletjes tc Amsterdam bij een anti-mili-
tairistioche betooging.
(Tweede Blad pag. 2).
STADSNIEUWS.
De Inzet der Koninginnefcesten.
(Eerste Blad. pag. 3.)
Nog enkele grepen uit dc gemeentebegroo
ling voor 1932.
(Eerste Blad, pag. 2).
Landdag van dc Communisten.
(Eerste Blad, pag. 3.)
SPORT.
Om den zilveren Kei; IT. V. C. wint met
9—6. (Tweede Blad, pag. -1).
Jubileuinw edstrijden Amersfoortsche Boys
(Tweede Blad, pag. 4).
Hoogste Barometerstand:
706.4 Seydisfjord.
Laagste Barometerstand:
74G.3 lngu.
Verwachting:
Zwakke veranderlijke
wind, zwaar bewrolkt met
weinig of geen regen in het
Noorden, betrokken tot
zwaar bewolkt met kans op
regen of onweer in het Zui
den. Weinig verandering in
temperatuur.
OVERZICHT VAN DE WEERS
GESTELDHEID.
Van het hooge drukgebied liggen nog
weinig beteakenende kernen over Schot
land cn Zuid-Scandinavië, maar bij I Jsland
[stijgt de barometer opnieuw. De Z. de
pressie werd ondieper, maar komt steeds
nader, in Zuid-Frankrijk door zwakke stij-
ring gevolgd, een diepe depressie ver-
scheen in Noord-Scandinavië cn dringt Z.O.-
waarts door. Hoogste stand 766.4 te Sey-
disfrord. laagste 746.3 le Ingo. De tempe
ratuur daalde op IJsland en op de Brifschd
j eilanden. Parijs had 26, Calais 13, Karlsruhe
12 m.M. regen.
GANDHI.
Londen, 29 Aug. (V. D.) Het vertrek
van Gandhi uit Bombay werd tot een ge
weldigen triomftocht. In het gedrang wer
den 2,0 personen zoo zwaar gewond, dal zij
naar het ziekenhuis moesten worden ver
voerd.
Gandhi heeft met zijn gevolg van zes per
sonen twee eerste klasse hutten besproken.
Op het tusschcndck is voor hem een provi
soire keuken uit hout opgetrokken, waar
hij zijn maaitijden zelf kan bereiden. Zijn
gcheelo bagage bestaat slechts uit een paar
wollen doeken, zijn horloge met ketting en
een paar blikken geitenmelk, die bewaard
worden in de koelruimte van het schip.
Kort voor het vertrek van het schip
verklaarde Gandhi op hem gestelde vragen,
dat hij aan den horizon geen leekenen kon
waarnemen, die reden gaven tot hoop, doch
als geboren optimist hoopt hij tegen beter
welen in.
Langestraat 49-51 Tel. 190
I Atelier voor VERVAARDIGEN en
op nieuw OVERTREKKEN van
LAMPEKAPPEN.
N c w-Y o r k, 29 Aug. (V. D.) Aan het cre-
diet aan Engeland onder leiding van de
Morgan-bank zullen in totaal 110 Ameri-
kaansche banken deelnemen.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Voor het Soesterkwartier kun
nen abonnementen, adreswijzigin
gen en advertenties opgegeven
worden aan ons Bijkantoor:
KWALITEIT WINT ALTIJD i SOESTERWEG 107
Ulvenhout, 25 Augustus 1931.
Menicr,
Mco d n zomer is 'f gedaan.
Vochtige kilte huiver!, dc wcareld over,
'die stillckc-s lee le vcrèremociën, onder dc
woelige lochlcn.
Jah, *t is stil gewonen op d n buiten.
D n herfst is vruug gekomen van 't jaar.
Zw aar is ie op do schepping komen vallen,
uil dc trieste lochten.
Hij is komen rauschen deur de dichte,
donkere bosschon mee stumend la wijd. Hij
is komen klatscn uit de wolkengevaarten,
die laag over 't laand dreven cn roetzwart
in dc Mark spiegelden. Ilij is komen dave
ren op de pèèrse hei mee 'n geweld van t
leste oordcel. Komen slieren en gieren
laankst 't kerketorcnlje, da blonk als emal-j
je Van cln gietenden rcngel.
Hij is de lochten uit komen knetteren
meo 't neersmakken van. de dooie lakskes
uit 't hijgend gebomtc; geplonsd, mee zwa
ren 6mak van de appels cn de pirkes, van
de keihaarde gruune nolenballcn, die. lo
vi-uug van do takken scheurden.
Gekomen in düsterö dreiging, die deur
de muren van de woning glee.
-Ta, de komst van 'l. najaar is geweldig,
lijk zwaren ürgelmuzick, die dondeicn kan
deur dc donkere diepten in 't hoog gc-
wulfte van 'ncn kathedraal.
Giestercnavond kwam ik teugen donker
van d'n akker. Melkwitte iÜjampen krulden
over do velden cn lang hong dc koperen
maan in 't gekroel van pèèrse wolkenvlok
ken, omzoomd mee gouwen raanden. Kop
ren mnneerlaans waasdc deur 't daampen-
kroelsel der èèrde, waar 't gebomte en hout
gewas in te baaien sting. Aan 't westen
hong 'n zwart gordijn op èèrde neer en d'n
wind daaruit, die plakte nat op oew vel.
levers in de rondte ketsten oew oogen teu-
een 'zwarte blokken aan: d'n neerhang in 't
Westen, de bosschen in 'I Oosten, de 6tad
in 'I Noorden. De wncreld was ..klein" en
bcnaauwd en zat op 'ni'ncu nek. Alleen
vlak boven me, daar welfde d n hemel in
gruun pècrlmoer. da klcèr in de Mark viel.
As krüskcs waasden dc lantècrns deur 't
mistig gaas da-d-ievcraar© gespannen leek.
Natte iicrfstdraaiën haakten aan m'ncn
stoppelbaard en 'k moes goed turen om
mee m'nen kruiwagèl 't sjuuste midden \an
ons vonderke tc vinden, wilde-n-ik nic mco
d'n krippol in d'n sloot kieperen en toen
'k 't gevonden had, knoesle-n-'t wiélcko
stroef en jaankend over 't kleddernatte
brugskc, da 'k op 'I gevuul gevonden had.
Stil, heimelijk stil. ja triestig stil clreef
olies in 't vochtig duster, t Piepen van
dn kruiwagèl trok kratskes op die gesluier
de stilte, 't Druppen van 't gruun was
hcurbaar en d'n slag van de kerkklok
knoerste deur rn'n ziclcment.
In m'n keel zat 'ncn blomdrogcn èèrpel
tc douwen; m'n oogharen wieren koud van
'f nat, da-d-as poeier in de locht hong. D'r
was rouw in de natuur, gclcuf ik, over
vruuge starven van d'n zomer.
'k Was blij d'n weg weer tc zien, die mee
tluzcnden matte glimlichtjes, hobbelend
deur 't durp trok. T'n toen 'k 'n vicrkaanle
lichtvlak op cle düslernis zag staan claar
laank6t d'n weg, toen dcc me da goed.
Dc „Gouwen Koei" sting open en 'k zag
't groote oog van 'n pèèrd dof glaanzen
in 'l licht van de olielacimp die in de vcn-
6tcrbaank sting.
Ja, amico, as gc zo n paar uren stillekes
cn alleen op 't laand gezeten liét, mee niks
aanders om oew, as d'n vallenden avond;
as oew onren zijn gaan suizelen van de
stilte; oew oogen wijd-open gegaan van 't
avondzwartsel, da-d-om oew henen is gaan
staan in naamveren kring; as dazelfste
„zwartsel" in oew is gaan kruipen tot 'n
't klokhuis van oew ziel; d'n 6lag van d'n
kerketoren da-d-aan 't bewegen hee ge-
brocht, dan 6nakte 'r naar om weer men-
sclien te zien, om oew eigen 6lcm weer 's
le beuren, om oew stroef gezicht weer is
ic laten lachen, in T kort: om oew bloed
weer 's aan 't schommelen te krijgen.
Waant das gek. das toch zoow vrimd-
sortig, cn, maar daar zijn van die memen-
len in oew léven, da ge op oew eigen kerk
hofke zit. Da ge, as 'n kal in 'n wildvrimd
pakhuis, i-ondspookt deur oew eigen ziel
D'n buiten werkt somtijen aarig op "ncn
doodgcwonen nicnsch as ic allccnig is; net
verre muziek, hooge snurenniuzjck, gespuid
uj) citcrkes van gouwen spinrag.
Sakkerjabcl, da trof in de „Gouwe".
Dichterbije gekomen, zag ik, da-d-ct pèèrd
d'n FicTp z'n voskc was, vcur d'n bakkers
wogen gespannen.
En toen k binnenkwam, was de klub
zoow goed as kepleet. Janus hing aan 't
buufet, zoow in z'ncn stand van 'i vijfde
pilskc. D'n Blaauwe was sjuust aan stoot
cn aan d'n Ficlp tc zien. ok aan dc w in
nende haand. D'n Joep sting mee z'n pintje
in zn haand (die blijft alt ij staan; ik denk
mee dc bedoeling om altij gaauw weg te
willen gaan, waant bij hum thuis hce-g-cl
wijt de broek aan en zoowdoende hcct-io
nooit rustmaar hij sting dan mco
z'n.n pint in z'n haanden mee z'n oogen
móc te Luljerlen.
„Aan 't Zondag-houwen, mannen'.'"
riep ik hij 'i binnenkomen.
„Ollec, d'n Drc.' zee d'n Tiest, terwijl
'iieii manjcfieken zeuvenstoot makend.
„Zegt da wel," lachte d'n bakker zuur
zoet bij dieën schoonen stoot en d'n Joep
dronk leeg en zee: ,,'k mot 's gaauw op
huis aan."
„As ge nog effen wocht, geef ik 'n rondjo
weg.' beloofde-n-ikkc. waant onder ons ge
zeed: 'k was blij menschen te zien.
„Dan woehlcn mc nog efkes'zee d'n Ja
nus en d'n Tiest knipte toon 'n ogske naar
1110.
,.Dus vijf, Dré?vroeg 't wijf.
„Zes," zee ik: „een veur jouw, Kee, cn
Janus beweerde da niks zoow goed was as
pils, „kek maar- d'n bakker" zce-t-ic; „die
(gaat vcur twcehonclcrdvcftig pondjes nic
uit d'n weg!
Ginmensch die 'ni begreep, maar d'n
Janus had 'n plazier da z'ncn buik lachte.
En toenas ncn nicnsch 'r 't minste
cp verdacht is lopt z"n ongeluk 'm na,
teen sting zijn „ongeluk" op twee beenen in
't deurgat; z'n vrouw, zoowveul veur hum
as d'n hoofdkommesarus!
„Witte gij", schèèrdë ze fel: „dat d'n Bur
ge meester jouw al 'n uur aan 't zoeken
is?"
En d'n Tiest, die 'n pracht-serie aan T
fokken was, was mcdccn van 6loot, zoow
schetircle-n-ic van d'n lach.
„M'n kompclemcnt, .Taan!" blèérde-n-ie.
Maar Janus had gin tijd meer, zee alleen
teugen mijn dat ic „da-d-eentje" wel te „Zoow is 't," zuchlte-n-ie, gooide z'n peC
goed liiew en smcerde-n-'m as 'nen snoek op tafel en'krabde-n-aehter z'ncn kop.
d n donkere in en 't leste wa me beurden „Maar waar bedde dan toch vandaag ge-»
was, dat :e aan z'ncn „hoofdkommesarus" zeten?" vroeg ik eindelijk, waant, as me'
vroeg: „wa-d-is-t-er mco d'n ouwe aan T d'n Jaan konden helpen. gère, da snap-
haandje, hij is toch op va kaan.... Meer te, maar dan moesen wc eerst alles vreten<
beurden me nic. De Ulvcnhoutsche plicsie-
maclit was verdwenen in dc düsternis.
„Toch is ie goed,' zee d'n Tiest weer;
d'n Ficlp was aan stoot nouw.
„lloczoow, Blaauwe?"
„Wel," lachte d'n Tiest: „hij is nouw
Witte wa-d-ik doe in jouw plak," raaide
d'n Tiest 'm aan.
„Nouw?" vroeg Janu6 gretig, mee 't ge
baar van d'n drenkeling en d'n strooiëil
halm.
„In jouw plak," zee d'n Blaauwe laank-
zoowa dartig jaren veldwachter ier en da zaam: „dan nam ik m'n ontslag en begon'
z'ncn baas nouw nóg nic wit. da z'n Open- 'n pliesie-broowke veur m'n eigen. Wier ik
bare macht in de „Gouwen Koei mot zit- m'n eigen baas!"
ten, as ze'r van deur is: das "n kranig „Stikt de laamp aan," zee Janus min-
sink. achtend cn gong mee z'n ermen op z'rt
'n Kelierke later, toen d'n Tièst z'n knieën zitten leunen, allemaal maar on dei!
honderd vol had, mokten mc nog 'n potje de buljcrt kijkende.
mee z'n drieën, d'n Joep was 'm ook ge- ,.En dan," prolte d'n Blaauw-e deui'3
P'ept kwam Janus op de fiets weer „mee 'n tapperij-kc d'r naast, dan zoude '<3
laanks. zien. Janus, dan kwamen de harrestaanten
„Zeg.zce-t-ic. hij bleef aan dc deur: v eigen en liadde gij 'r gin sikkepit
„zigeuners in t dürp; 'k. mot ze na!" zl^ro oyer om ze tc vangen of..., (Janus
„Dan meugdc wel gaauw zijn Sjerlok". z 11 l'Jlwoord) ze op hcctcrdaad te betrap-
zee d'n Tiest, „waant ze zijn van d'n mid- Pcn'
dag om 'n uur of drie bij Mcersel de grens
al over getrokken."
„Da klopt." zee ik, „waant ze zijn van
den middag teugen twaalfcn hier deur 't
durp gegaan.
Toen blaasdc Janus z'nen lantèèrn maar
uil.
„Da's toch nic waar?" vroeg ie toch
nog.
„Zekers," zee Kee van de Gouwe: „Keb
ze nog ier g'ad veur 'n emmerke water
veur dc pèèrclcn."
Toen gong d'n Janus maar zitten en
koek zóó strak onder de buljcrt, dat d'n
Tiest zee: „neeë, daar zitten ze nie, Jaan!"
Janus 6chuddc z'n kop cn zuchtte: „neeë,
daar zitten ze nie."
„Maar ge hoef ze toch niet te harrestce-
ren? vroeg ik.
„Neeë, gedaank nie." zeo-t-ie: „maar ik
zit 'r gemeen tusschen, Dré!"
„Iloezoow?"
„IToezoow! Motte da nog vragen? Breng
mc da pilske maar. da'k nog van d'n Dré
tegoed eb," vervolgde-n-ie naar Keeë.
„la. das nogal duidelijk ee," zee d'n
Blaauwe toen mee 'n doodonschuldig ge
zicht: „heel 't durp liee dieën zigeunerstoet
gezien; de Burgemeester die op vakaansie
was, weet 't zelfs ok, olleen d'n Jaan
wit van niks!"
'k Docht da'k brook, dèèr! Veural as ge
dieën ongclukkigeri kop had gezien van d'n
Jan 116,
Dan wierde gij zekers m'ncn vasteiï
kostgaangcr," zee d'n Janus vuil en toen'
leugen mijn: „waar 'k vandaag gewiesfr
ben, vraagde Dré'? Keb vandaag d'n Mul
der g'ollepcn cn daar 'nen reksdaaider
hekstra mee verdiend, maar da kan 'k nio
teugen d'n burgemeester zeggen, da 6napte
zekers wel, al zijnde nie in gemeente
dienst."
En toen toen vloog d'n Janus ondefl
de buljerl of ic afgeschoten was geworren.
„Gaan jullie nouw buljertcn, mannen,'1
flusterdc-ii-ie hecsch en da kwam T* zoow,
aangslig uit, da mc wezenlijk weer deur
gongen.
Laat ik' ophouwen.
Kepot emmen ons gelachen.
Later kwam uit dat ic 't fietsbelleke van
d'n Burgemeester liad g'curd cn toen was
ie mee één en sprong onder de buljèrt ge
doken. As gc da gezien had.... Maar dc(
zn fiets aan de deur sting cn z'n "uniform
pet op 't. buufet lag. claar had ie zoogaairw?
nie aangedocht. g'ad. Nouw gij!
Ollee, 'k mot 'r van af gaan sclieiên,-
misschien da'k oew 't slot van d'n Jaart
z'n zigcundcrs-surveljans, nog wel 's
schrijf.
Veul groeten van Trui cn as altij ging
horke minder van oewen
toet a vod
.DRéLJ
