BELANGRIJKSTE NIEUWS
deeemlander
BIJKANTOOR
SOESTERKWARTIER
S0ESTERWEG 107
Donderdag 3 September 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaargang No. 56
GEWIJZIGD INZICHT TE
GENEVE
De Tolunie-idee wordt
populairder
GESPANNEN TOESTAND
IN CHILI
DISCONTOVERLAGING
DER RIJKSBANK
ERNSTIGE EXPLOSIE IN EEN
FABRIEK
ENGELANDS NATIONALE
REGEERING
PLEIDOOI VOOR EEN
VEERTIGURIGE WERKWEEK
LICHT OP
8 uur 22 min.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
L. J. LUYCX ZOON
AMERSFÖGRTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pci 3 maanden voor Amersfoort f2.10, per maand 10.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17l/v
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
□01 IP npo inUFRTFNTIFM van l-trtgeli f 1.0S mtt inbegrip ven een bewijsnummer
rnup ucn Hmcnicnucn f025 Licfdadigheld5.adverttnHÏO voorde
helft ven den prljl. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetellng 1-5 regel.
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer extra f 0.05
De Duitsch-Oostenrijksclie
douane-unie van dc baan.
Men zal aansturen op
een Europecschc regeling te
dezer zake.
Wanneer dc Volkcnbondsraud aanstaan
den Maandagmiddag vergadert, zal als
ecnig agendapunt worden behandeld de
uitspraak van liet iïaagscho Ilof van In
ternationale Justitie met betrekking lot
bet Duitsch-Oosleiirijkschc plan inzake een
douane-unie, dat op zooveel verzet is ge
stuit.
Men mag aannemen, dat deze discussies
een zeer rustig karakter zullen dragen in
tegenstelling met dc tot dusver gekoesterde
verwachtingen. Do oorzaak hiervan i.s het
feit, dat ten aanzien van het geruchtma
kend ontwerp voor een tolunie tc elfder
ure een accoord is bereikt. De Gcnecfsche
berichten toch behelzen, dat de standpun
ten der partijen, die met betrekking tot de
tarief unie lijnrecht tegenover elkaar ston
den, elkaar aanmerkelijk zijn genaderd.
Uit aanvullende berichten valt tevens op te
maken, dat de Duitschu en Oostenrijkschc
afgevaardigden vandaag ter zitting van de
Europeeschc studiecommissie uiteenzettin
gen zullen geven, die, wat den tekst be
treft, vrijwel met elkaar overeenkomen
en waarin tc kennen wordt gegeven, dat
men de Duitsch-Oostenrijksclie tariefunie
zal laten varen, opdat deze vervangen kan
worden door een plan, dat een meer alge-
mccn-Europecsch karakter draagt.
Dit is ontegenzeggelijk een zeer belang
rijk bericht: het plan, dat de heide Duitsch
sprekende landen hadden ontworpen, heeft
bij. Frankrijk en andere landen een ernsti-
gen wrevel gewekt en voedsel gegeven aan
dc vrees, dat de nauwe economische toena
dcring tusschen beide landen dc inleiding
zou kunnen vormen voor een politieke aan
eensluiting. Deze beduchtheid is nu uit den
weg geruimd.
Het heeft overigens veel moeite gekost
om tot deze oplossing tc geraken, daar dc
te Genève verzamelde politici, wier landen
bij het douane-unieplan het nauwst zijn
betrokken, een formulcering moesten zoe
ken, die alle partijen volkomen bevredigde
Vooral Sehobcr, de Oostenrijkschc minis
ter van buitenlandschc zaken, bevond zich
in een zeer moeilijke positie* daar do Fran-
schcn er voortdurend bij hem op aandron
gen, dat hij in zijn verklaring duidelijk
zou laten uitkomen, dat Oostenrijk voor
goed van de tariefunie met Duitschland af
ziet. Sehobcr was aanvankelijk slechts be
reid het tolynieplan v o o r 1 o o p i g tc la
ten varen, maar uit het telegram, dat go-
waagt van een algeheele overeenstemming,
kan de conclusie worden getrokken, dat hij
tenslotte hoeft toegegeven. Deze capitulatie
houdt natuurlijk verband met het feit, dat
Oostenrijk dringend geld noodig heelt en
hiervoor is aangewezen op Frankrijk, nu
F-ngeland niet meer kan bijspringen, daar
dit land zelf in ernstige moeilijkheden zit.
In elk geval: Frankrijk heeft tc Genève op
Oostenrijk een voortdurenden druk uitge
oefend, die, naar sommiger roeevnncr, bijna
het karakter droeg van chantage.
Overigens mag men aannemen, dat do
verklaringen, die door dc Duitsche en Oos
tcndijksche staatslieden zullen worden af
gelegd, vervat zullen zijn in zeer vage en
voorzichtige termen, zoodat noch dc over
winning van de eenc ,noch dc nederlaag
van de andere partij er al te sterk door
wordt geaccentueerd. Tevens is het zoo
goed als zeker, dat, nu Duitschlaml ei
Oostenrijk hebben getoond, dat met. hei
ie praten valt, de genoemde .staten niet
zullen nalaten een pleidooi te houden voor
een economische samenwerking binnen een
uitgebreid kader. Mocht Frankrijk hierop
niet willen ingaan en mocht dit land, niet
rnet grooten ernst en ijver aansturen op dc
verwezenlijking dezer idee, dan is de con
clusie maar al tc zeer gewettigd, dal
Frankrijk slechts heeft voorgewend voor
stander te zijn van tariefunies, waarbij ver
schillende landen zijn betrokken, en den
strijd tegen het opzienbarende plan slechts
heeft aangebonden, omdat Duitschland en
Oostenrijk daarbij waren betrokken.
De jongsie economische gebeurs
ienissen beïnvloeden de
stemming
Het II. meldt d.d. 1 Sept. uit Genève:
Dc plenaire vergadering van den Volken
bond zal in elk geval niet langer dan tot
26 September duren en misschien reeds vroe
ger eindigen. Biiand, die Maandag tc Ge
nève wordt verwacht, zal niet tot het einde
der plenaire vergadering tc Genève blijven,
doch tusschen zijn bezoek aan Genève en
dat aan Berlijn nog naar Parijs gaan. Wat
dc stemming in de kringen .van den Vol
kenbond ten opzichte van het vraagstuk der
tolunie betreft, wijst men er op, dat de vclo
belangrijke gebeurtenissen, vooral op eco
nomisch gebied, die sedert de eerste beraad
slagingen over het vraagstuk der tolunie to
Genève hebben plaats gehad, een belangrijke
wijziging in den toestand hebben gebracht.
Verder wordt ook gewezen op dc crcdïet-
behoeften van Oostenrijk, die waarschijnlijk
in dc -herfstzitting van den raad behandeld
zullen worden en op dc verschillende be
sprekingen, die de laatste maanden tusschen
dé; leidende staatslieden van Europa en dc
V. S. hebben plaats gehad! Een en ander is
van belang voor de stemming, waarin hel
advies van het internationale gerechtshof
en dc daarin behandelde vraagstukken thans
in het Europa-comité of door den raad van
den Volkenbond ontvangen zullen worden.
Bij de economische beraadslagingen van het
Europacomité is ook gebleken, hoezeer dc
gebeurtenissen van de laatste maanden een
wijziging hebben gebracht in de bcoordce-
ling van de onderwerpen, waarover dc Vol
kenbond vroeger heeft beraadslaagd.
Zoo is een besliste wijziging merkbaar in
dc stemming ten opzichte van liet vraagstuk
der preferente invoerrechten, die vroeger
vrij algemeen verworpen werden. Nog
lechts enkele staten maken thans bezwaren,
doch over hot algemeen wordt erkend
dat dc preferente rechten welke Duitsch
land aan Roemenië en Hongarije heeft
toegestaan /voor gerst en andere graan
soorten, als noodmaatregel goedgekeurd
kunnen worden, te meer daar deze
maatregel aan een bepaalden tijd is gebon
den.
Aan den anderen kant blijkt uit de tot nu
toe gevoerde beraadslagingen van dc com
missie, dat het Fransche tegenvoorstel van
Mei niet meer in dezelfde mate de belang
stelling trekt, als destijds het geval was.
liet. rapport van de deskundigen spreekt
voor enkele declcn van liet Fransclic tegen
voorstel tweemaal van de mogelijkheid van
tollinies ter bevordering van de aaneenslui
ting van Europa. Overigens is het Fransche
tegenvoorstel sterk verbleekt. Bij dc beraad
slagingen van de crodictcom missie is geble
ken, dat het oorspronkelijke Fransche plan,
om den Volkenbond tot den bemiddelaar
voor credieton voor alle staten tc maken,
moeilijk uitvoerbaar is.
De crcdietcoinmissic zal slechls advisee
ren, dat die staten, welke den Volkenbond
als bemiddelaar wcnschcn, zich tot den
hond kunnen wenden, doch dat 'andre sta
ten geheel vrij blijven in dc keuze van hun
credietgcvers. Men neemt aan, dal dc com
missie van deskundigen wil vermijden po
litieke invloeden in het verlecncn van cre
dieten te brengen. De eerstvolgende (lagen
zullen uiterlijk kalm verloopen. Hel contact
tusschen de leiders der delegaties blijft na
tuurlijk voortbestaan.
ITALIË'S ZIELENTAL.
Twee steden niet meer dan een
millioen inwoners.
Rome, 2 Sept. (V. p.) De volkstelling,
die in April j.l. in Balie heeft piaats go-
had, heeft aangetoond, dut liet aantal in
woners van ItaJiö ongeveer 42,160,000 be
draagt. Het aantal inwoners der stad Rome
is tot 1,133,000 gestegen, nadat ook Napels
reeds sinds cenigcn tijd meer dan een mil
lioen inwoners heeft.
Do eerstvolgende steden, ciie het millioen
aantal inwoners zullen bereiken, zijn Mi
laan cn Turijn.
SCHOUWBURGEN IN POLEN GESLOTEN.
Warschau, 1 Sept. (V.D.) Hadcn wer
den alle theaters in Polen gesloten, daar
de directeuren en dc georganiseerde too-
ncclspelers niet tol overeenstemming kon
den komen inzake dc voorgenomen verla
ging der gages.
DE MOORD OP HOLOWKO.
Warschau, 2/Sept. (V.D.). Ecnigc der
bekendste Poolsciie detectives zijn naar
Lcmberg gezonden om mede te werken in
bet onderzoek naar de moordenaars van
Holowko. Men meent reden te hebben aan
te nemen, dat de moordenaars naar Lcm
berg gevlucht zijn Bij de leiders der Ockrai-
nisclic minderheid werden huiszoekingen
verricht; ecnigc arrestaties hebben plaats
gehad.
In Drohobycz heeft dc politic acht leerlin
gen van eeri gymnasium, onder wie vijf
meisjes, gearresteerd, wegens het versprei
den van communistische -vlugschriften.
De muiterij breidl
zich uit
New Vork, 2 Sept. (V.D.). De Chilcen-
sche rcgcering heeft het ultimatum der ma
trozen van dc Chileensche. vloot, tot welks
ondcj'tcekening dc manschappen dc officie
ren hadden gedwongen, afgewezen. Dc re-
gecring eischt onmiddellijke onderwerping
van de muiters en dreigt, zoo hieraan niet
onvoorwaardelijk gevolg wordt gegeven met
een luchtbombardement.
X e w V o r k, 3 Sept. (V.D.). De toestand
in Chili wordt van uur tot uur erger. Ver
wacht, wordt, dat d,e staat van beleg over
hot geheele land zal worden afgekondigd.
Dc plaatsvervangende president Manuel
TrucGO cn de geheele regeering zijn afgetre
den. De matrozen- zijn thans tot openlijke
muiterij overgegaan. Zij bevinden zich in
het bezit van het, grootste deel der vloot,
in het bijzonder ook van het grootste Zuicl-
Amcrikaansche slagschip. De muiters schij
nen onder commiinisiischen invloed te
staan; zij cischen o.a. bestraffing van den
vroegeren president Ibanez cn verdeeling
van dc groote landgoederen. De luchtstrijd
krachten zijn, naar het schijnt, dc regeering
nog trouw gebleven. Daar de arbeiders zich
solidair hadden verklaard met dc cischen
for matrozen, verwacht men het afkondi
gen der algemeene1 staking..
De toestand ontwikkelt
zich bevredigend
Berlijn, 1 Sept. (II. X.) Dc rijksbank
heeft liet disconto van 10 tot 8 cn de lom
bardrente van 12 tot 10 verlaagd. Dr.
Luther wees er op, dat reeds bij de laatste
verlaging van het disconto op 12 Augustus
ccn verdere verlaging overwogen werd voor
het geval de toestand zich bevredigend zou
ontwikkelen. Intusschen is dc toestand dui
delijker geworden, vooral door de onder
handelingen te Bazel. In Augustus is een
verdere ontlasting van de rijksbank inge
treden cn de crcdielbehocfton op het einde
van de maand bleven van gematigden om
gang. De biljcttenomloop vin 4380 millioen
mark op liet einde van Augustus is niet
bovenmatig hoog. De dekking door goud
cn deviezen bedroeg einde Augustus 39.3
tegen 36.1 einde Juli Onder deze om
standigheden was een verdere verlaging
van het disconto gerechtvaardigd. Dr. Lu
ther doelde verder mede, dat dc credietbe-
perkingen, waartoe onder den dwang van
de omstandigheden in Juni werd besloten
cn die in Juli nog scherper zijn toegepast,
opgeheven konden worden, daar 6edcrt de
hervatting van het betalingsverkeer een al-
gemccne gerustheid merkbaar is geworden.
De rijksbank is bereid aan zoo breed mo
gelijke economische kringen haar credict-
faciliteiten ten goede te laten komen.
BUITENLAND.
Algemeene staking in Saragoesa cn Car-
tazena.
(Eerste Blad, pag. 2).
Toenadering tusschen Vaticaan en Qui,
rinaal.
(Eerste Blad pag. 2).
Het procee-Moulin begonnen.
3
l 'ele arbeiders bedolven
Parijs, 2 Sept. (V. D.) Hedenmorgen elf
uur vond in een chemische fabriek te Be-'
zons (departement Seine r.t Oisej. een ern
stige explosie plaats, waardoor dc geheele
fabriek vernield werd. Hen 31-001 deel dor
arbeiders werd onder de instortende muren
bedolven. Het aantal slachtoffers staat nog
niet vast. Tot nu toe werden twee dóoden
en vijf-cn-dertig gewonde» gevonden. Dc
reddingswerkzaamheden worden door de
brandweer en politie verricht, liet aantal
personen, dat zich nog' onder dc puinhoo-
pqn bevindt, is nog niet bekend. Voortdu
rend hoort men tusschen de puinhooopen
het gesteun der nog begraven slachtoffers.
Men hoopt nog een deel der slachtoffers le
vend te kunnen bevrijd-11. Dc bergings
werkzaamheden werden nog bemoeilijkt
door het feit. dat direct nu de explosie een
brand uitbrak.
Een in dc nabijheid gelegen liflenfabriel;
werd door de ontploffing zwaar beschadigd.
Op het terrein \an liet ongeval zijn ver
scheidene brandweerwagens uit Parijs aan
wezig
Zij zal zich niet roeren op
buit enlandsch-politiek
terrein
Londen, 2 Sept. A D.) De diplomatieke
medewerker van dc Daily Telegraph
schrijft, dat met de vorming van de na
tionale regeer ing voorloopig een einde is
gekomen aan het nemen van inititief door
Groot-Britannic op het gebied der buiten-
landsche politiek.
De loopende kwesties zullen natuurlijk
verder worden behandeld, doch dc rcgce
ring zal trachten nieuwe verplichtingen cn
nieuwe onderhandelingen, die niet drin
gend noodig zijn, tc vermijden. Inlernatio
nale conferenties zullen dit jaar niet. meer
worden gehouden, zelfs niet oen conferon
fie als hijvoorbeeld die. welke zich in Juli
heeft beziggehouden met de kwestie van
de credieten op korten termijn voor
Duitschland. Nog veel minder, zal voor
Isngeklnd dit jaar sprake kunnen zijn van
de bijccnrocping van een 'conferentie in
zake dc schadevergoedingen en oorlog-
schulden. Algemeen wordt aangenomen dat
de minister van buitenlandsche zaken, lord
Reading, niet dc voorliefde van zijn voor
ganger Henderson voor het bijeenroepen
van conferenties, zoowel in Engeland als
het buitenland, deelt.
(Eerste Blad, pag. 2).
BINNENLAND.
De twee vermiste geestelijken terecht.
(Tweede Blad, pag. 2).
Dp begrafenis van Mgr. Nolens.
(Tweede Blad, pag.
VS
Eerste steenlegging van het nieuwe
Kweekschoolgebouw van het Leger des
He-Is te Amstelveen.
(Tweede Blad. pag. 2).
STADSNIEUWS.
Het districtscongres van de Kamer van
Koophandel.
(Eerste Blad pag. 3).
Prijsuitreiking van de Ornnje-verecniging.
(Eerste Blad, pag. 3),
EEN BRIEF VAN BALDWIN.
Hij doet een krachtig beroep
Gp cle conservatieve Lager
huisleden.
Londen, 2 Sept. (V.D.) Dc conservatie
ve leider Stanley Baldwin heeft aan allo
conservatieve leden van het Lagerhuis den
\olgendon blief geschreven:
„De aanstaands zitting zal een dev cri-
tiekstc in onze geschiedenis zijn. Ik ver
zoek u, welke persoonlijke opoffering dit
ook moge botoekenen, aanwezig tc willen
zijn op den vastgesLelden dat; en uw
krachligcn steun te willen geven aan do re-
goering, om haar de noodzakelijke finan
cieels wetgeving mogelijk te maken.
Het verzaken van onzen plicht gedurende
deze crisis zou onwaardig zijn voor ons als
partij, en ccn ramp voor onze nationale
belangen.
VON GRONAU IN CHICAGO.
New York, 2 Sept. Dc Duitsche vlie
ger von Gronau is met zijn drie begeleiders
om 0 uur 20 op bet vliegveld van Chicago
vlot geland.
Beschouwingen op het com
gres der vakvereenigingen
Frankfort a. d. Main, 1 Sept. (V.D.)
Op den tweeden dag van het lie congres
der vakvereenigingen hield prof. dr. Lede-
rër (Heidelberg) een referaat over de: Om
wentelingen in de economie cn de 40-urigo
werkweek. Spr, .zette o.m. uiteen, dat. de
kwestie van verkorting Van den werktijd,
•gezien den tegemvoordigen toestand in
Duitschland en Europa, onder het oog moei
worden gezien, zonderdat speciaal rekening
behoeft tc worden gehouden met de be
langrijke technische veranderingen van den
laalsten tijd. Men heeft niet begrepen, dat
in een tijd van economischcn voortuitgang,
waarin het aantal arbeiders daalt, een spe
ciale organisatie moest worden geschapen
voor dc vrijkomende arbeidskrachten.
Men kan al tevreden zijn. wanneer het
gelukt om. het aantal wcrkloozen in één
jaar ccnigszins-le verlagen. De ontwikke
ling van den tcchnisclien vooruitgang moest
volgens spr. geremd worden. Zoolang dat
niet gebeurt, moei men met een systema
tische werkloosheid rekening houden,
waarvan men het aantal op niet minder
dan 1 millioen moet schattor.. Daarom is
verkorting van den arbeidstijd aan te be
velen.
Aan het sloi van de gisteren gehouden
zitting vatte de voorzitter Lcipard het re
sultaat samen, waarin hij er op wees, dat
het bestuur van het vakverbond een votum
van vertrouwen met slechts ccn stem tegen
had gekregen. D"* linkschc oppositie, die
door twee gedelegeerden was vertegenwoor
digd, bloei volkomen geïsoleerd. Het con
gres protesteerde heftig tegen do bewerin
gen van oppositioneele zijde, waarin het
bondsbestuur verweten wordt een arbei
dersvijandigc politiek te voeren en het ka
bincl-Bi üning te 'steunen in plaats van te
bestrijden.
Het bestuurslid Eggert beantwoordde de
aanvallen op het bestuur met dc woorden:
..Wij zijn niet tevreden met dc regeering-
Briming, doch in ieder geval moeten wij
ons afvragen: Wanneer we Brüning laten
vallen, wat za! daarna komen? Dat is cle
kern van dc kwestie!"
Bij den aanvang der middagzitting be
groette de voorzitter den algemeenen secre
taris van het Fransche verhond Jouhaux,
die in een rede wees op dc solidariteit tus
schen de Duitsche en Fransche arbeiders
en ten slotte eischic gemeenschappelijk
front te maken legen de internationale
reactie.
De resoluties inzake het referaat van pro
fessor Lederer werden met algemeene stem
men aangenomen.
Hoogste Barometerstand:
767.8 Aehurcry.
Laagste Barometerstand:
7-14.6 Skagen.
Verwachting:
Meest matige
Westelijke wind,
wolkt met tijd.
waarochijnlijik
met kans op onweer
vankelijk iets wanner.
Z. tot Z.
zwaar be-
opklaring,
regenbuien
aan-
WIJZIGING DER HONGAARSCHE
DE VIE ZEN VERORDENING?
B.o.c d a p e s t. 2 Sept. (V.I).) Dinsda,
hebben belangrijke besprekingen plaats ge
had tusschen den minister voor economi
sche aangelegenheden en cle vooraanstaan
de personen der Hongaarse he groote ban
ken, o.w. den directeur van de Hongaarsche
Nationale Bank.
De besprekingen betroffen de vraag of, en
in hoeverre, de jongste doviezenverorde-
ning gewijzigd kan worden, opdat de moei
lijkheden van den huitenlandsclien handel
uit den weg kunnen worrlcn geruimd.
In handelskringen hoopt men, dat cenigo
verlichting zal werden verkregen, daar het
geidverkeer weer normaal en de valuta
stabiel is.
Medegedeeld door liet K.N.M.I. te
De Bilt.
Het gebied van lage barometerstanden
cn regenachtig weer strekt zich nu uil van
de Golf van Biscaye tot. de Oostzee cn ver
toont kernen met standen onder 74b m.M.
in het Skagerrak en bezuiden Ierland waar
omheen krachtige winden waaien. Van IJs
land tot de Azoren staat de barometer hoog
zoodat ten Westen van Ierland krachtige
Noorden winden, waarin zware regen valt
in Zuid-Skandinavic,
Skagen had reeds 31 m.M. terwijl het
gisteren zwaar regende op het Britsche
eiland Shields (26 m.M.) en Frankrijk. On
weersregen had Lyon 18 m.M. De Tempe
ratuur begint in het Westen te dalen. Op
het vasteland is zij nog boven normaal.
Vooral in Zuid Frankrijk en Zuid-Duitsch-
land. Voor de eerste dagen blijkt nog geen
overgang naar Noorder wind met afkoe
ling tc wachten.
Langestraai 49-51 Tel. 190
Dagelijks ontvangen wij zendingen
BONTKRAGEN
De nieuwste modellen.
Alle prijzen.
Voor het Soesterkwartier kun
nen abonnementen, adreswijzigin
gen en advertenties opgegeven
worden aan ons Bijkantoor:
OVERTREDING DER DRANKWET.
N c w Yor k, 2 September (V.D:). Er is eert
vervolging ingesteld legen 39 artsen, twee
drogisten en twee klerken van apotheken,
die beschuldigd worden van overtreding
van de drankwet dcor het afgeven van
drank op recepten, zonder dat hiervoor
noodzaak bestond.
ENGELAND EN DE A.S. VOLKENBONDS
VERGADERING.
Londen, 1 Sept. (V.D.) Earl Lytton en
Viscount Astor zullen Engeland vertegen
woordigen op de a.e. Volkenshondsvergade-
rinc. Zaterdag a.s. vertrekken zij naaf»
Genève.