Voor dienstbodenjaponnenfa. RAMSELAAR
Sport
lit
HET LEÏDSCHE STADHUIS
KORFBALCLUB CONTRA
KORFBALBOND
Beslist het gemiddelde?
Een polemiek in Publieke Werken
tegen een aanval van
Henri Polak
Parallel met de tachtiger jaren
Indertijd hebben wij aandacht geschonken
aan het artikel van Henri Polak tegen
Dudok's ontwerp voor de oplossing van de
Lcidsche Randhuispuzzle. Polak keerde
zich tegen de stapeling van groote en kleine
kubussen en eindigde zijn artikel aldus:
„De Leidschc Raad moge bij het ne-
„men van zijn onherroepelijk besluit
„bedenken, dat aan zijn zorgen is toe
vertrouwd een van onze schoone oude
„steden en dat het zijn plicht is, deze
„niet te laten schenden, zeker er niet
„zelf de schcnnende hand aan te slaan.
„Hij moge bedenken, dat een Stad
huis een eigen, bijzonder karakter
„rnoet bezitten en niet behoort van ge-
„lijke architectuur te zijn, als een
„warenhuis" een fabriek of een bios
coop. Hij moge bedenken, dat dc be
kering, als zou kubussen-stapeling de
„moderne bouwkunst zijn, de ecnig
„mogelijke, de cenig passende bij den
„tegenwoordigen tijd, onzin is.
..Hij moge bedenken, dat hot moge
lijk is een in het oude stadsbeeld pas-
„send Raadhuis te maken, zonder dat
„vervallen wordt in nabootsing van
„oude stijlvormen.
„Hij moge een besluit nemen, dat Lei-
„den en Nederland zal verrijken met
„een schoon, het te gronde gegane
„waardiglijk vervangend tehuis voor
„het bestuur zijner historische stad".
Het is naar aanleiding van dit beroep op
den Lcidschen Raad, dat Dixi, do schrijver
der kroniek in „Publieke Werken", offi
cieel orgaan van de Ver. van Directeuren
van Gemeentewerken, het volgende op
merkt:
dam, volgens hetwelk de Rhodius Kocnigs
Handcis Mij. te Amsterdam, die nauwe be
trekkingen onderhoudt met de Duitsche
banken (in het bijzonder Dclbrück, Schick
lor en Co.), door de Duitsche financiecle cri
sis ernstig getroffen is. De correspondent
an het Duitsche blad weet verder Ic mel
den, dat volgens inlichtingen uit „goed-inge
lichte krlngon" de ex-Keizer door dit huis
groote transacties heeft laten doen en dat
de ox-Keizcr voor verscheidene millioenon
uldens hij dc Rhodius Kocnigs Handels
Mij. is betrokken.
Dc directie van de Rhodius Kocnigs Han
del Mij. heeft bij informatie aan het pers
bureau Vaz Dias medegedeeld, dat dit be
richt van A tot Z onjuist i6. Dc cx-Iveizer
beeft geen transacties met dit huis ge
daan, noch hoeft hij een rekening bij deze
Mij. loopen.
„Is het te verwonderen, dat men even be
duusd staat. Een vijf en dertig jaar geleden
stond het in het hart van Oud Amsterdam
te gebeuren, dat een handelsbeurs zou wor
den gebouwd.
Een euvele modernist, een zekere Ber-
lage. had het onderstaan de schennende
hand te slaan aan dit schoone oude stads
gedeelte en had een ontwem samengesteld,
dat vierkant tegen dit stedeschoon inging.
Verbeeld u, een volkomen rechten, langen,
ononderbroken gevel aan het Damrak en
daarbij een vierkanten toren, e e n -v i e r-
kanten-toren, vlak bij den pittigen en
ranken Oudekerks toren. Er ging een storm
van verontwaardiging door al de harten en
pennen van de schoonheidsminnaars van
1895. Nog hoort u, niet waar. de jammer
klachten „waarheen zullen ons deze recht
hoekige constructies voeren", enz. enz. (zie
het artikel van Henri Polak).
Maar Berlagc werd gedragen door de
jeugd, door het levend enthousiasme van
een jonge generatie, die het wist, dat zij het
recht aan haar zijde had. Door wie werd hij
gesteund? Door den jeugdigen Hcnri Polak
door al die jongeren uit de 80er jaren, die
zich nu. dertig jaren later, koeren tegen
den bouwmeester van thans, die het nu aan
durft een modern gebouw in een oud stads
gedeelte te bouwen. De Beurs staat nu der
tig jaren.
Aan wiens zijde was het gelijk?
Stelt u eens voor, Henri Polak, dat de
scherpe tegenkanting van toen tot gevolg
zou hebben gehad, dat het Beursontwerp
van Berlagc van de baan zou zijn geraakt.
Welk een onherstelbare schade zou zijn toe
gebracht aan ons land en niet het minst aan
zijn geestelijke kracht?
Gelooft u. lezer, dat Dudoks Raadhuis
plan meer revolutionnair tegen het oude
stadsbeeld ingaat dan Berlagc's beurs?
Ik ontken dit ten sterkste.
Het Amsterdamsche stadsbeeld, waarin
Berlagc's beurs staat, is van onschatbaar
meer waarde, zoowel historisch als aesthe-
tisch, dan het Leidschc stadsbeeld, waar
Dudoks Raadhuis zou komen te verrijzen
Doch bovendion: Dudoks Raadhuis past
meer in het Hollandschc stadsbeeld, dan
Berlagcs beurs; zooals Dudoks persoon in
1930 van nicer conventioneclen aard is, dan
Berlages figuur in 1895.
Wat mij echter ten sterkste treft, is de
wijze, waarop Hcnri Polak tracht om do
architectuur van Dudok uit te stooten
Moest- liet voorbeeld van dc beurs hem
niet tot Jeering strekken? Moet u steeds dc
voorgaande generatie zich kecren tegen de
volgende? Fiat, wanneer het dan een strijd
moet zijn op het terrein van dc archilec
tuur, dan kan dit versterkend zijn. Doch
Polak wendt zich in een dagblad tot de bui-
gerij, tot de Gemeenteraadsleden, om up
deze wijze Dudoks plan ten onder te bren
gen. Dit acht ik in dezen ouden strijder to
veroordcclen.'tiet Leidschc publiek, dat in
meerderheid de aesthctischo en cultuur
waarden niet vermag te beoordcclen, richt
zich uiteraard naar vóórmannen.
Daarom rust op deze mannen een zwar
verantwoordelijkheid, want zij zullen moe
ten bedenken, dat hun steun voor do toe
komtigo ontwikkeling van dc Mollandsche
cultuur (zie dc Beurs) van niet te onder
schatten bctcekenis is. Daarom dienen zij
met de uiterste voorzichtigheid te werk tc
gaan, wanneer zij zich niet op eigen ter
rein bewogon.
Dat deed Polak niet.
Zijn artikel is ontstellend van oppervlak
kigheid. Hij zegt maar wat hom voor den
mon;l korot, een persoonlijko meening op
een gebied, dat het zijne niet ls, waardoor
bij onnoemelijk veel kwa,ad kan stichten.
Is Honri Polak beter dan de beursbestor-
mers van vóór dertig jaren?"
HET GEMENGDE HUWELIJK BIJ DE
KATHOLIEKEN.
Groot getal te Den Haag.
's-Gravenhage, 3 Sept. Blijkens het
Gemeenteverslag zijn in 1930 door katholie
ken bier ter 6tcde vrijwel evenveel huwe
lijken met katholieken als met niet-katho-
lieken gesloten.
Het aantal huwelijken waarbij beide par
tijen katholiek waren, heeft n.l. 783 bedra
gen, dat der huwelijken waarbij slechts een
der partijen den katholieken godsdienst be
leed, 773.
De niet-katholicke partij behoorde In deze
773 gevallen: 581 tot de Ned. Herv. kerk,
53 Ev.-Luth., 6 Doopsgezinden, 15 gerof., 15
Israélietische, 3 Remonstrantsche, 1 hersteld
Apostolische en 1 Apostolische Kerk. In 103
gevallen was ze zonder godsdienst.
DOOR DEN TREIN OVERREDEN EN
GEDOOD.
Alkmaar, 3 Sept. Gistermiddag is hot
jarig kindje van den heer Otter, concier
ge aan de kweekschool, op den Kalkoven-
brug, een onbewaakte overweg bij het
spelen te dicht bij de rails gekomen, waar
door het werd overreden door den uit de
richting Alkmaar komenden elcctrischcn
trein. Het kind was op slag dood.
VERLIEZEN VAN DEN EX-KEIZER.
Amsterdam, 3 September. I-Iet „Berli
nor Tageblatt" van hedenochtend bevat ei
telegram van zijn correspondent tc Arnster
ONEERLIJK HANDELSREIZIGER
VEROORDEELD.
Groningen, 3 Sept. De rechtbank te
Groningen heeft heden den 38-jarigen han-
delsraiziger F. B. tc Delfzijl, die bij de fir
ma Van Buurcn, bij wie hij in dienst was,
een bedrag van ruim negenduizend gulden
had verduisterd, veroordeeld tot zee maan
den gevangenisstraf, met aftrek der preven-
tieva hechtenis.
Dc eisch was óón jaar.
HET GEHEIMZINNIGE SCHOT.
In het diaconeSsen-ziekenhüis tc Arnhem
is dc man, die Woensdagmorgen bewuste
loos met een schotwond door het hoofd in
een treincoupé werd aangetroffen, zonder
bij kenuis te zijn gekomen, bezweken.
Het onderzoek van dc politie langs de
spoorlijn Arnhem—Utrecht heeft tot resul
taat gehad, dat langs dc lijn nabij Maarn
een revolver is gevonden.
Het onderzoek wordt voortgezet.
in memoriam dr. b. klinker.
Een bronzen maqnette met zijn
beeltenis in een der ziekenhui-
zen aan den Coolslngel onhnld.
Rotterdam, 3 Sept. Verleden Jaar,
October 1930. is te Rotterdam overleden dr.
H. Klinker, bekend medicus cn een vooraan
staand figuur in de tuberculose bestrijding,
initiatiefnemer in dc oprichting van de
eerste Vereeniging tot bestrijding der tu
berculose en van het Zechospitium Katwijk
cn voorzitter van het klinisch genootschap.
Als zoodanig was liij ook leider der art
sen-cursussen, en heeft hij in een der twee
ziekenhuizen aan den Coolsingel aan dok
toren les gegeven, als een „onofticieelc pro
fessor", zooals dr. Burgerhout hem heeft go
schetst.
Vandaag is in tegenwoordigheid van een
groot aantal doctoren, directeuren van Rot-
terdamsche ziekenhuizen, en verschillende
andere bekende figuren op medisch gebied,
een bronzen maquette met de beeltenis van
den overledene cn de data van geboorlc en
overlijden, in diezelfde zaal. waar dr. Kiin
ker zoo dikwijls les heeft gegeven, onthuld.
Dr. J. G. Rcmijnse, dc tegenwoordige
voorzitter van liet klinisch genootschap,
heeft daarbij een uit\oerigc redo gehouden,
waarna wethouder Nivard deze maquette
namens de gemeente aanvaard cn onthuld
heeft.
De eenvoudige plechtigheid maakto een
diepen indruk op dc talrijke aanwezigen.
h.m.-s verjaardag te oslo.
Uit Oslo wordt gemeld: Evenals andere
jaren gaven H.M.'s zaakgelastigdo en me
vrouw van Asch van Wijck ter gelegenheid
van Harer Majesteit's verjaardag een thee,
waarop dj gehcele Hollandschc kolonie was
uitgenoodigd. De receptie was druk bezocht
en had een geanimeerd verloop.
gezant de villiers.
's-Gravonhage, 3 Sept. De Zuid-Afri
kaanschc gezant, de heer D. .1. de Villicrs,
is met verlof naar hot buitenland vertrok
ken.
De gezantschapssecretaris, de lieer A. J
Bosman, is belast met de tijdelijke waar
neming der zaken van het gezantschap.
kapitein van weel.
Dc kapitein van den genei-alen staf, G
J. M. van Weel, die gedurende 4 maanden
godetacliocrd is geweest bij liet Vle regi
rnent infanterie tc Breda, heeft aan het de
partement van defensie zijn functie van
landmacht-adjudant van den minister van
defensie hervat.
de „ooievaar" te boedapest.
A n e t a-Vaz Dias meldt: Bij de K.L.M.
is bericht ontvangen, dat het vliegtuig PH
AFO, „De Ooievaardat om zes uur 15 van
Amsterdam was vertrokken, om 10 uur 30
te Leipzig ie geland, aldaar om 11 uur 20
Is opgestegen en om 16 uur 5 te Boedapest
is gearriveerd. Aan boord is alles wel.
de OPENING DER KAMERS.
Koloniale Reserve els. eere-
waoht.
Naar Aneta verneemt zal dit jaar voor
het eerst bij de opening van de Staton-Ge-
neraal dc eerewacht bij de Ridderzaal be
trokken worden door de Koloniale Reserve.
Het detachement zal bestaan uit ongeveer
10 man cn het vaandel alsmede liet eigen
muziekcorps
VoatbaL
UIT DEN KJ4.V3.
Het wedstrtjdprogramma voor
H.V.C. I en n, Amsvorde,
Quick en A.P.W.C.
3e klasse C.
De VplewijckersHEDW.
APGS—DONAR.
HVC—De Meteoor.
WatergraafsmeerAllen Weerbaar.
AmstelODE.
27 September:
DONARDe Volewljekers.
Do MeteoorAPGS.
Allen Weerbaar—HVC.
ODEWatergraafsmeer.
HEDW—Amstel.
4 October:
DONAR—HEDW.
De VolewljekersMeteoor
APGS—Allen Weerbaar.
HVC—ODE.
11 October:
De MeteoorDONAR
Allen Weerbaar—Oe Volewljekers.
ODE—APGS.
Amstel—HVC.
11F.DW—Watergraafsmeer
IS October:
De MeteoorHEDW.
DONAR—Allen Weerbaar.
Do VolowiickersODE.
APGSAmstel.
HVCWatergraafsmeer.
25 October:
Allen Weerbaar—Dc Meteoor.
ODE—DONAR.
AmstelDe Volewijckera.
WatergraafsmeerAPGS.
HEDW—HVC.
1 November:
Allen Weerbaar—HEDW.
De Meteoor—ODE.
DONAR—AmsteL
Do Volcwijck eraWa tcrgraafsmcer,
APGS—HVC.
8 November:
ODE—Allen Weerbaar.
AmstelDe Meteoor.
Watergraafsmeer—DONAR.
HVC—Do Voiowljckens.
APGS—HEDW,
15 November:
Watergraafsmeer—Amstel.
22 November:
HEDW—ODE.
Allen WeerbaarAmstel.
Dc Meteoor—Watergraafsmeer.
DONAR—HVC.
De VolewijckorsAPGS.
25 Oclobor:
Amsvorde—ZNC
Culcmborg—Alphen
Holland—Elinckwijk
ZeistUtrecht
DOS—UW
1 November:
AmsvordeDOS
ZNC—Culcmborg
Alphcn—Holland
Elinckwijk—Zeist
Utrecht—UW
8 November:
Culemborg—Amsvorde
Holland—ZNC
Zeist—Alphen
UW—Elinckwijk
Utrecht—DOS
22 November:
DOSCulcmborg
AmsvordeHolland
ZNC—Zeist
Alphen—UW
ElinckwijkUtrecht.
20 September:
APWCLaren.
27 September:
Voorwaarts—Soest.
Kampong—Victoria.
4 October:
Voorwaarts—Kampong.
SoestLaren.
11 October:
Laren—Voorwaarts.
Quick—Soest.
Victoria—APWC.
18 October:
LarenKampong.
VoorwaartsQuick.
25 October:
Quick—Laren.
Victoria—Soest.
KampongAPWC.
1 November:
QuickKampong.
Voorwaarts—Victoria.
8 November:
VictoriaLaren.
APWC—Soest.
15 November:
Soest—Kampong.
Quick—APWC.
22 November:
Quick—Victoria.
VoorwaartsAPWC.
ie klasse D
20 September:
Elinkwijk—DOS
Utrecht—Alphen
UW—ZNC
Zeist—Amsvorde
Holland—Culemborg
27 September:
Alphen—Elinckwijk
ZNC—Utrecht
AmsvordeUW
Culemborg—Zeist
DOS—Holland
4 October:
Alphcn—DOS
Elinckwijk—ZNC
U t roch t—A msvord e
UW—Culemborg
Zeist—Holland
11 October
ZNC—Alphen
Amsvorde—Ellnckwjj is
Culemborg—Utrecht
Holland—UW
DOSZoist
18 October:
ZNC—DOS
A Ipben—Amsvorde
ElinckwijkCulemborg
UtrechtHolland
UW—Zeist
<e klasse E.
Reserve 2e klasse
20 September:
Ajax 3—Velox 2.
't Gooi 2Hilversum 3.
UW 2—Baarn 2.
Rapiditas 2—HVC 2.
27 September:
Hilversum 3Ajax 3.
HVC 2—UW 2.
Baarn 2—'t Gooi 2.
Vriendenschaar 2Rapiditas 2,
Vclox 2—WA 2.
4 October:
Hilvcreum 3Velox 2.
Ajax 3Baam 2.
t Gooi 2—HVC 2.
UW 2—Vriendenschaar 2.
Rapiditas 2—WA 2.
11 October:
Baarn 2Hilversum 3.
HVC 2—Ajax 3.
Vriendenschaar 2—'t Gooi 2
WA 2—UW 2.
Vclox 2Rapiditas 2.
18 October:
Baarn 2Velox 2.
Hilversum 3HVC 2.
Ajax 3—Vriendenschaar 2.
't Gooi 2—WA 2.
UVV 2Rapiditas 2.
25 October:
HVC 2—Baarn 2.
Vriendenschaar 2Hilversum 3.
WA 2—Ajax 3.
Rnpidlta6 2t Gooi 2.
Velox 2—UVV 2.
1 November:
HVC 2—Vclox 2.
Baarn 2Vriendenschaar 2.
Hilversum 3—WA 2.
Ajax 3Rapiditas 2.
't Gooi 2—UW 2.
8 November:
Vriendenschaar 2HVC 2
WA 2—Baarn 2.
Rapiditas 2—Hilversum 3.
UVV 2—Ajax 3.
't Gooi 2—Velox 2.
15 November:
WA 2—Vriendenschaar 3.
22 Novembor:
Velox 2—Vriendenschaar 2.
HVC 2—WA 2.
Baarn 2—Rapiditas 2.
Hilversum 3—UVV 2.
Ajax 3—'t Gooi 2.
Een eigenaardige sporiaffaire
in kort geding
Amsterdam, 3 Sept. Heden werd voor
den president der Amsterdamsche recht
bank mr. IA Coninck Westenbergh een
hoogst eigenaardig kort geding gevoerd. De
Korfbalclub „Rozenburg" tc Rotterdam was
kampioen 2e klasse Zuid-Holland, terwijl
„Fluks" te Leiden voor degradatie uit do
le klasse in aanmerking kwam.
Er werden twee promotie- en degradatie
wedstrijden gespeeld, waarbij Rozenbuig do
eerste wedstrijd won met 51 en de tweede
wedstrijd verloor rnet 32.
Volgens den bond was het doelgemiddel-
do dat van Rozenburg hooger is. niet be
slissend en het bestuur van don bond acht
te een beslissingswedstrijd noodig
De Korbalclub ..Rozenburgvraagt nu in
kort geding, dat het bondsbesluit vernie
tigd wordt, althans dat dit wordt geschorst,
totdat de bevoegde rechter hierover onher
roepelijk zal hebben beslist
De advocaat van cischeres mr. Welcker
gaf een korte toelichting. Volgens art. 59
van het reglement beslist bij een gelijk aan
tal punten het doelgcmiddeldc. Op 13 Juli
besliste het bondsbestuur in tegenstelling
met het reglement dat een beslissingswed
strijd moet worden gespeeld. Het oude
reglement schreef wel een beslissingswed
strijd voor. Het is waar, dat verleden jaar
ook aan een club in Delft een beslis
singswedstrijd werd voorgeschreven in een
zelfde geval. Toen werd door dc Delftena
ren geprotesteerd, doch de wedstrijd werd
door hen gewonnen cn men liet de zaak
rusten. Daar de wedstrijd reeds voor a.s.
Zondag is uitgeschreven, is hier sprake van
een spoedeischend geval.
PI. vroeg vernietiging, subs, opschorting
van het Bondsbesluit tot de bevoegde rech
ter zal hebben beslist.
Mr. Boekei, optredende voor den Xed.
Korfbalbond, pleitte onbevoegdheid van den
j president. Er is geen sprake van een onvei -
j wijld spoedgeval (de wedstrijd kan later on-
geldig worden verklaard). De besljssi-ng in
deze kwestie is niet aan den president \an
j de rechtbank, doch aan de algemeene vcr-
gadering
j Voorts achtte mr. Boekei dc vordering
niet ontvankelijk, daar deze kwestie niet op
de rechtsorde betrekking heeft. Voorts is er
geen enkel materieel belang. Reeds eerdei
is beslist, dat in deze gevallen een beslis-
singswedstrijd moet worden gespeeld, wat
ook naar den geest van het reglement is. PL
1 beriep zich op art. 39, waarin bepaald, dat
het bondsbestuur in een dubium een be
slissing mag nemen.
In repliek zeide mi*. Welcker o. m., dat
hier van een dubium geen sprake is; in het
j reglement staat uitdrukkelijk, dat het doel-
gemiddelde beslist bij gelijk aantal punten
1 Er is wel financieel belang voor «Rozen
burg", er komt meer publiek bij een 1ste
klasse wedstrijd, dan bij een 2e klasse. D
president, uitspraak doende, verklaarde
zich zoowel betreffende het primair als se
condair geëischte onbevoegd.
Beter is het, zoo voegde de president ei
nog bij, dat deskundigen in deze mater
uitspraak doen. Als eischercs zich de sterk
ste waant, laat zij dit dan in een wedsirijd
laten zien, dat is tenminste sportief.
jDe S-pkr.)
CHR. GYMNASTIEKVEREENIGING
WILHELMINA
Naar men ons mededeelt zal door leden
van de Chr. Gymnastiekvereeniging W il
helniina worden deelgenomen aan dc vol
geilde afstandloopcn: looj) door Nijkerk o
5 Sept.; loop door Vinnen 12 Sept.; looi
door Bussum 19 Sept. en loopt om Culem
borg 26 Sept.
Bovengenoemde vereeniging zal bij ge
nocgzame deelname ook een kleuterklas»
gaan vormen.
Voetbal.
DE INZET VAN DE COMPETITIE.
Over 't algemeen neemt de competitie
20 September ccn aanvang. Het bestuur v,
afdeeling III heeft echter voorgesteld in d
afdeeling liet programma op 13 Septeinbei
een aanvang tc doen nemen, inet uitzonde
ring van de ccrstc-kiasscrs, die alle
den 20en September beginnen. In de amict
afdeelingen, aldus do „Spkr.", vordt slecht
ccn enkele ontmoeting en dan dus zoi
der concurrentie op 13 September g
speeld.
Voetbal.
DE COMPETITIE-INDEELING
VAN DEN K. N. V. B.
Atdeeling V le klass
Velocitas, Veendam, Achilles, Be Quic
G. V. A. V., Frisia, Friesland, Leeuwarde
F. V. C., Alcidcs.
POLITIE-ELFTALC. J. V. V. 0—7.
Bovengenoemde wedstrijd, wolke giste
avond wegens do vroeg invallende duistt
nis slechts één uur duurde, is in een gr
overwinning voor de geelzwarten geëindi
C. J. V. V. bracht een goed getrainde plc
in 't veld, welke over alle linies de ster
was.
i Met rust was de stand reeds 5—0 in
j voordeel.
j Vermelden we nog dal het Politic-elft
met 3, C. J. V. V. met 2 invallers ^peelde.
