AM EKS F OOKTS CH DAGBLAD
BRIAND EN DE ONTWAPENINGSGEDACHTE
EET- ONTBIJT EN
THEESERVIEZEN
Zaterdag 12 Sept. 1931
.DE EEMLANDER-
FRANKRIJK WIL
VERDAGING
GEEN
GROOTE BELANGSTELLING
VOOR CECIL'S REDE
OOK BGRSAUNO
LA. GESTRAAT 26
Lijstenmakerij
c-n Kunsthandel
VERDUISTERING VAN
160C00 KRONEN
FRANSCHE MINISTERS
NAAR BERLIJN
DREIGEND ISOLEMENT
VAN FRANKRIJK
30e Jaargang No. 64
CRITIEK OP SNOWDEN'S
BEGR00TING
BRITSCH HONDURAS
GETEISTERD
DE GERMANIA TEGEN
CURTIUS
EEN GEHEIMZINNIG
VERGIFTIGINGSGEVAL
SNOWDEN'S STAPPEN
GECOMMENTEERD
Commentaar op de rede van
den Franschen staatsman
Scherpe rede van Madariga
Genève,, 11 Sept. (V.D.) Voortgaande
verklaarde dc Fraiisché minister van bui-
tcnlandsche zaken Briand in zijn rode in do
Voikenbondsvorgadering, dat do besprekin
gen te Berlijn gevoerd zullen worden in.een
atmosfeer van wederzijdseh vertrouwen,
toenadering en loyaliteit. Zonder deze ut-
mosfeor zou geen vooruitgang mogelijk zijn.
Alles wat aanleiding kan geven tot misver
stand en verrassing moet uitgesloten wor
den.
Hij zelf heeft het initiatief genomen, bin
nen het raam van den Volkenbond een sa
menwerking der Europecsche staten moge
lijk maken. Dit heeft goedo vorderingen ge
maakt
Daarna besprak Briand het onlwape-
ningsvraagstuk en verklaarde: Do op 2
Februari vastgestelde conferentie moet op
het vastgestelde tijdstip worden geopend.
Frankrijk heeft nimmer om verdaging ver
zocht, eerder zal Frankrijk tegen elke
poging om de conferentie te verdagen, zich
met kracht verzetten. De ontwapenings
plicht van den Volkenbond is een plechtige
en heilige plicht. Wanneer deze plicht niet
vervu'»l wordt, don zal dit een ineenstor
ting van de door den Volkenbond plechtig
op zich genomen plichten beteekenen
Frankrijk heeft geen gelegenheid laten
voorbijgaan om tot vermindering der
bewapening te komen. De tijd der mi
liiairo oefening i6 in Frankrijk verminderd.
Vijf jaar lang is in den Volkenbond de
ontwapeningsconferentie voorbereid en dik
wijls waren er moeilijke en critieke oogen-
blikken, zoodat voortzetting van Jen ar
beid dikwijls niet meer mogelijk scheen.
Op zoon oogenblik^is het. echter juist
Frankrijk^geweest, dat een duidelijke oplos
sing gevonden heeft, welke een voortzet
ting van den arbeid heeft mogelijk ge
maakt. Wanneer do vrede verzekerd is, dan
zal daardoor hot militaire geweld overbo
dig worden Hoe grooter de veiligheid, des
le eerder is een vermindering der bewa
pening mogelijk. Werkelijke vorderingen
zijn op dit punt zeker aan 'té w ijzen. Het al-
gemcene Volkenbondspact en iiet Kellogg-
pact. De Volkenbond is op solide en duur
zame basis opgebouwd. Hot blijkt echter
dat nog niet alle deelen van het pact func-
tionneeren. De ontwapeningsconferentie
staat voor twee groote problemen: ten eer
ste'de vermindering der bewapening cn de
waarborg van de veiligheid cn ten tweede
een vermindering der bewapening met be
hulp van juridische sancties.
Briand vervolgde: Frankrijk is een land,
dat zijn belangen cn onafhankelijkheid met
kracht verdedigd heeft en dit «preekt ook
vanzolf. Het heeft zich echter indertijd be
reid verklaard, zich aan de arbitrale uit
spraken bij internationale conflicten te on
derwerpen. De veiligheid is in het pact van
den Volkenbond opgenomen. Hij. Briand,
is er van overtuigd, dat Lord Robert Cecil
het met hem betreurt, dat het protocol van
Genève van het jaar 1024 destijds door den
tegenstand: van Engeland is mislukt. Wan
neer dit protocol thans van kracht zou
zijn, dan zou daarmede de taak van dc
ontwapeningsconferentie belangrijk verge
makkelijkt worden. Wat echter destijds niet
gelukte, kar. thans wellicht langs anderen
wég bereikt worden.
Crmmentaar op de rede van
Briand.
De rede van Briand werd heden in Vol
kenbondskringen druk besproken. Men
wijst er op. Gat de Fransche regeering we
derom haar standpunt naar voren heeft la
ten komen, n.l. om onvoorwaardelijk vast
to houden aan het principe dat veiligheid
voor ontwapening gaat. Briand eischte met
nadruk van dc ontwapeningsconferentie,
dat zij een methode zou ontwikkelen van
wederzijdsche garanties inzake hulpverlee-
ning en sancties. Voorts liet Briand in zijn
rede doorschemeren, dat hij twijfelde of
ontwapening wel mogelijk is.
Do rede van Briand werd in Duitsche
kringen koel ontvangen. In verband hier
mede is de resolutie van de ncutrale^ mo
gendheden waarin van de ontwapenings
conferentie gccischt wordt positieve ver
mindering der bewapening, van meer lic-
teekenis geworden.
De resolutie werd overigens ingediend op
initiatief van dc interparlementaire unie
en werd reeds vroeger door de Scandinaaf-
sche landen besproken.
In de middagzitting voerde de Spaan-
sche vertegenwoordiger Salvador dc Mada
riga het woord over do ontwapenings
kwestie.
Deze rede was van te moer beteckenis.
omdat de Madaiiga gedurende ecnigo ja
ren directeur is geweest van de ontwape
ningsafdeeling van den Volkenbond. De
Spaansche vertegenwoordiger schilderde in
optimistische 'termen het verloop van de
besprekingen in de ontwapeningscommis
sie. Hij wees on scherpe wijze de critiek
af, die in het büzonrW van Duitsche zijde
tegen de door de ontwapeningscommissie
uitgewerkte nlgemeene ontwerp-overeen
komst was ffekomen Hij gaf echter toe. dat
het pessimisme over de geheele wereld ten
aanzien van het tot-stand kortacn der al-
gemccnc ontwapening ongetwijfeld recht
vaardig is, daar juist do groote mogendhe
den voortdurend hare bewapeningen ver
groeien, de oorlogstechniek 6tcods meer
volmaakt wordt en de gustechnick buiten
gewoon verbeterd is Madariga verlangde
in tegenstelling met het Fransche stand
punt een vermindering van het tegenwoor
dige oorlogsmateriaal, die tegelijkertijd met
een verlaging van de legeruitgavcn moet
plaats vinden. Een taak van do ontwape
ningsconferentie is ook het tot stand bren
gen van een overeenkomst inzake den in
ternationalen wapenhandel cn do particu
liere wapenfabricage. Hoe weinig resultaat
de ontwapeningsconferentie ook moge heb
ben, dit zal den Volkenbond, die momen
teel reed6 zoo stérk'is, dat hij de ernstigste
moeilijkheden kan doorstaan, niet deren.
Tenslotte 6prak Madariga zich uit tegen
den eisch van verlaging der Volkcnbonds-
uitgaven.
Voor een bijna leege zaal spraken hierna
nog dc vertegenwoordigers van Panama en
Australië, die de noodzakelijkheid van al-
gemeene ontwapening betoogden.
Engeland tegen uitstel der
ontwapeningsconferentie
Genève, 10 S e p t. (V. D.) De groote
redevoering, door lord Cecil in dc Assern-
bléo gehouden, vindt in het algemeen
krachtig weerklank, aangezien men hieruit
duidelijk kan opmaken hoe de Engelsthe
regecring tegenover de kwesties van ont
wapening en herstelbetalingen staat.
Sterk wordt de aandacht gevestigd op zijn
'erklaring, dat de Britschc regecring zich
erze.tten zal tegen iedere poging de ont
wapeningsconferentie uit te stellen. Na deze
erklaring schijnt het nauwelijks mogelijk,
dat dc Franschen hun pogingenin deze
ichting zullen voortzetten.
In deze rede van Cecil wordt voorts voor
le eerste maal in de plenaire zitting van
den Volkenbond van Engelsche zijde dc
we6tie der herziening van dc vredesver
dragen ter sprake gebracht.
De verklaring van Cecil is van princi-
pieele beteckenis en wordt algemeen aldus
[cïnterpretcerd, dat de Britsche regecring
de aandacht der Asscmblée'wil vestigen op
de onafwendbare 'noodzakelijkheid de ver
dragen t'é herzien.
Het scherpst schijnt dot deel der rede
oering, waarin Cecil de Fransch—Duitsche
betrekkingen bespreekt. Cecil plaatst het
probleem der Fransch Duitsche betrekkin
gen in het centrum der Europcesche kwes
ties, zonder evenwel het standpunt der En-
gelschc regecring nader uiteen te zetten.
De verklaring van lord Cecil brengt het
llaliaansche voorstel van een bewapenings-
bestand tot de ontwapeningsconferentie
naar voren. ITet is thans mogelijk, dat het
llaliaansche voorstel in de ontwapenings
commissie der Volkenbondsvergadering in
behandeling zal komen.
I.ANGESTR. 35
TEL 308
I O-C-O-O-C-O-O-O-O-O-O-O-O-C-R
G
T
fitrnh. weg 32
Te!. 1069
Omlijsten van platen en
portretten
Passepartouts en ovale lijsten
Billijke prijzen.
Parijs, 11 Sept (V. D.) Slechts een
deel van de Fransche ochtendbladen be
spreekt de gisteren door lord Robert Cecil
gehouden rede in de Volkenbondsvergade
ring.
De Oeuvre zegt, dat de verklaringen van
lord RobertCecil duidelijk aan het adres
van Frankrijk gericht waren.
De République zegt, dat Frankrijk gevaar
loopt in Genève geïsoleerd te worden, wan
neer het vasthoudt aan de verklaringen,
die door den minister van oorlog Maginot
in het memorandum der bewapening van
Frankrijk aan den Volkenbond zijn neer
gelegd. Men moet bedenken, dat lord Robert
Cecil niet alleen in naam van zijn regee
ring, doch ook in naam van het Britsche
wereldrijk heeft gesproken.
De Populaire meent, dat Briand in zijn
antwoord een zware taak zal hebben, daar
hij zich eenerzijds aan het Fransche memo
randum moet houden en aan den anderen
kant rnoet begrijpen, dat verwerping van
de voorstellen van Grandi, die door lord
Cecil gesteund worden, kan leiden tot de
isolecring van Frankrijk. Het is thans de
laatste gelegenheid voor een Franschen mi
nister den vredeswil van Frankrijk te be
wijzen, daar men anders op Frankrijk de
verantwoordelijkheid zal laden voor het
mislukken der ontwapeningsconferentie.
Men meldt uit Stockholm aan dc N. R. C.:
De directrice van het bijkantoor van
Sydsvcnska Banken te Stollet in Noord-
Varmland is Dinsdag gearresteerd wegens
verduistering van ruim 160,000 kronen. De
verduistering was reeds in Mei door een
nspecteur van de bank ontdekt, doch men
had geen ruchtbaarheid aan de zaak gege
ven, omdat men dc directrice in dc gelegen
heid wilde stellen het bedrag terug te be
talen. De laatste weken deden echter allerlei
geruchten de ronde en dit gaf de plaatse
lijke politie aanleiding een onderzoek in te
stellen. ITet. is gebleken, dat ten vrouwe
lijke kantoorbediende medeplichtig is, al
heeft zij nimmer eenig bedrag voor haar
hulp ontvangen. Dc directrice moet reeds in
1924 met de verduisteringen begonnen zijn.
De twee vrouwen hielden er een aparte,
uitgebreide -boekhouding op na om te zpr-
cn, dat dc boekhouding van dc bank
steeds klopte. De directrice heeft groote be
dragen aan verschillende personen uit het
dorp, die hun schulden niet konden betalen,
geschonken. Doch ook een belangrijk be
drag heeft zij besteed aan haar huishou
den, aan boeken en vacanticrcizcn. Haar
echtgenoot i6 sedert 192i zonder betrekking
De medeplichtige is aangehouden; waar
schijnlijk zullen ook de echtgenoot van dc
directrice en verschillende andere personen
aangehouden worden.
Officieele uitnoodiging weldra
verwacht
Parijs, 11 Sept. (V^0.>lTei Journal weet
te berichten, dat het bezoek van de Fransch'
ministers aan Berlijn thans definitief op
einde September is vastgesteld. Dc officieele
Duitsche uitnoodiging wordt binnen twee of
drie dagen te Parijs verwacht.
Men zal aan de oorspronkelijke data vast
houden, zoodat het bezoek van 26 tot 28
September zal plaats hebben. In princip-
werd hierover te Genève overeenstemming
bereikt, terwijl de bijzonderheden van hel
bezoek met Parijs worden geregeld.
Het Journal voegt hieraan toe, dat de
minister-president Laval en de minister van
buitenlandsche zaken, Briand, Zaterdag 26
September des avonds of Zondag 27 Septern
bcr des morgens te Berlijn zullen aankomen,
Ook de Echo de Paris meldt uit Genève,
dat de officieele uitnoodiging aan de Fran
scho ministers binnen drie dagen zal wor
den overhandigd. Dat de uitnoodiging niet
vroeger is gedaan, zou volgens het blad
in verband staan met de positie van dr
Curtius, welke tengevolge van het afzien
van de tolunie zeer geschokt is. Het blad
weet te melden, dat dr. Curtius nog tot Oc
lobcr aan het bewind zal blijven en daarna
mentaire stemmen, die zich tegen dr. Cur-
als offer aan de Duitsche openbare mccning 'lus hebben uitgesproken. Het blad spreekt
zal aftreden. zolfs van den „ongelukkigen vorm van het
overhaaste terugtrekken der Duitsch-Oos-
tenrljksche tariefunie in de zitting van Vrij
dag der Europcesche commissie te Genève,
waarin ook de sussende officieuze commen
taren uit Genève geen verandering konden
brengen".
Met betrekking tot de n.s. debatten in den
rijksdag, die in October beginnen, verklaart
het blad, dat Curtius moet begrijpen, hoe
zijn positie is.
COMMUNISTEN GEARRESTEERD.
Berlijn, 10 Sept. (II. N.) In de Gnei-
senaustrasse hebben communisten Woens
dagavond een door dc nationaal socialisten
druk bezocht café overvallen, waarbij een
persoon gedood werd Op grond hiervan
heeft de politie nog in den loop van den
nacht een omvangrijke actie ondernomen,
die tot vanavond laat werd voortgezet. Ir
verband hiermede zijn veertien personen in
hechtenis genomen, van wie de meestcn
echter na een verhoor weer op vrije voelen
zijn gesteld.
De politie heeft huiszoeking gedaan in de
woningen van alle personen, van wie men
kon veronderstellen, dat zij aan den over
val hebben deelgenomen of tot dc daders in
betrekking stonden.
Waarschuwingen in de Fransche
pers
deze noodbegrooting slechts een begin is.
Achter de financieele crisis staat de in-
dustrieele crisis, omdat Engeland te veel
invoert, daarentegen te weinig uitvoert. De
industrieele crisis moet worden opgelost,
nadat dc staatsfinanciën in orde zullen zijn
gebracht. Het streven van Snowden, om de
industrie tc ontlasten, wordt met instem
ming begroet.
Ook dc conservatieve bladen erkennen,
dat door de verhooging van de belasting op
bier, tabak en op vermakelijkheden ook van
dc arbeiders zware offers verlangd worden.
De voorstellen aangenomen
Londen, 10 Sept. De critiek van de
oppositie op de begrootingsrede van Snow
den werd, gelijk gemeld, uitgebracht door
William Graham, den vroogcren voorzitter
van den Boord of Trade, die niet bestreed,
dat de nieuwe belastingen over een zeer
breed terrein waren verdeeld, maar de kan
selier van de schatkist had geen volledig
overzicht gegeven, waaruit kon blijken, dat
de bezuinigings- en belastingvoorstellen in
hun totaal dc beloofde „rechtvaardige ver
deeling der offers" vormden. Hij verklaar
de, dat de Labour Party geloofde, dat zelfs
in deze tijden de begrooting in evenwicht
kon worden gebracht, zonder dat er aan
vallen werden gedaan op de uitkeeringen
aan de wcrkloozen of op het onderwijs.
Walter Runciman zeide, dat, wanneer En
geland zijn handel in evenwicht zou willen
brengen, het een verbod moest uitvaardigen
inzake weeldeartikelen, gelijk dit tijdens
den oorlog het geval was geweest,
Londen, 10 Sept. (V. D.) Nadat dc
debatten geëindigd waren, werden de be
grotingsvoorstellen in het Lagerhuis zon
der stemming aangenomen.
Orkaan richt groote
schade aan
New York, 11 September (V.D.). Volgens
een bericht van het Tropical-radiostation
is de stad Belize in Britsch-Honduras door
een orkaan geteisterd. 200 personen werden
gedood en eenige honderden werden ge
wond.
Ook de stad San Juan op Porto Rico heeft
ernstig door den storm geleden. Nadere
bijzonderheden zijn nog niet bekend, daar
de telefonische en telegrafische verbindin
gen verbroken zijn. Doctoren met verband
middelen zijn per vliegtuig van de Paname-
rican Airways naar Porto Rico vertrokken.
De vertegenwoordiger van de Pan-Ameri
can Airways, wien het gelukt is de radio
verbinding weer te herstellen, heeft mede
gedeeld, dat in de stad Belize ongeveer de
helft van het totaal aantal gebouwen is
vernield, terwijl duizenden personen dak
loos zijn geworden. De orkaan beeft in den
afeeloopen nacht een buitengewone snel
heid gehad. Hevige wolkbreuken hebben
de algemeene verwarring nog vergroot
Het aantal gewonden loopt
in de honderden.
Dc geleidelijk binnenkomende berichten
over de ramp, welke door den wervelstorm
in Centraal Amerika is veroorzaakt, doen
vermoeden dat ontzettende verwoestingen
aangericht zijn.
De 6torm had een snelheid van 100150
mijl per uur. In de 6tad Belize in Britsch
Honduras zijn 70 percent der huizen ver
woest. Onder de puinhoopen liggen nog tal
rijke slachtoffers. Het aantal gewonden
loopt in de honderden.
De storm ging vergezeld van een spring
vloed, waarbij de watermassa's tot 2 M.
hoogte opgezweept werden en de straten
onder water werden gezet
Men is reeds begonnen uitgebreide hulp
maatregelen te treffen.
Berlijn, 10 Sept. (V. D.) In een uit
voerig artikel, niet als kop: „Debatten um
Curtius", schrijft dc Germania van heden
avond over de positie van den Duitschen
minister van buitenlandsche zaken, dr. Cur
tius, in verband met verschillende parle-
Londen, 11 Sept. (V. D.) Volgens de
Daily Mail worden sensationcelc onthullin
gen verwacht in één dor meest geheimzin
nige vergiftigingsgcvallcri van dc laatste
jaren, namelijk het overlijden van luitenant
Hubert Chevis na hel eten van patrijs in.
zijn woning te Aldershot in Juni j.l. De ar
restatie wordt verwacht van verschillende
personen, o. w. leden van vooraanstaande
families. Dc politie is op de hoogte geko
men van de bewegingen van een man van
middelbaren leeftijd, die gedurende den
laatsten tijd bij verschillende families in
Engeland on Ierland vertoeft. Een der ge
heimzinnige voorvallen was een telegram,
luidende: „Ilooray, Hooray, hooray", lot do
vader van Chevis drie dagen na het over
lijden van den luitenant ontving.
DE ARRESTATIE VAN PROF.
SCHMIDLIN.
De Temps voor invrijlioidsielling.
P a r i.i s, 10 Se p t. (V. Dj De Tcmps
houdt zich uitvoerig bezig met de arrestatie
van prof. Sdimidjin en doet een beroep op
dc Fransche regecring om in haar eigen
belang Schmidlin zoo spoedig mogelijk wcii*
op vrije voeten tc stellen. E)c arrestatie op
Franschen grond is op zichzelf wettig, maar
het i6 niet de moeite waard om zijnentwil
een nieuw proces op touw te zetten, dat
alleen maar weer aanleiding kan geven tot
j nieuwe conflicten en dat den autonomisten
zeer gelegen zou komen.
STAAT VAN BELEG IN EEN
AMERIKAANSCEEN STAAT.
Beroering als gevolg van kerke»
lijke onecnighedon.
N e w-Y o v k, 11 Sept. (V. .Dj In de stad
Joncsboro (Arkansas) is de staat van belog
afgekondigd. Dit is geschied in verband
met ernstige botsingen tusschcn dc leden
van dc plaatselijke Baptistcnkcrk over het
ontslag van een geestelijke. Bij deze botsin
gen werden de burgemeester en de commis
saris van poliiie aangevallen; honderd sol
daten hebben dc stad bezet.
TEKORT BIJ DE AMERIKAANSCHE
POSTERIJEN.
Washington, 10 Sept. (V. D.) De
postmaster-general berekent het tekort bij
dc posterijen voor het loopende financieele
jaar op ongeveer 150 millioen dollar. De in
leggelden van kleine spaarders bij de Amc-
rikaansche post zijn naar schatting, verge
leken met het vorige jaar, verdubbeld. Het
totaal daarvan is ongeveer 400 millioen
dollar.
SNOWDEN'S BEGROOTING.
Londen, 11 Sept. (H. N.) De conserva
tieve bladen wijzen er naar aanleiding van
Sriowden's aanvullende begrooting op, dat
De burgerlijke pers is
tevreden
Londen, 11 Sept. (V.D.) De bladeh zijn
over het algemeen voldaan over de door
Snowden getroffen maatregelen Öm de be
grooting in evenwicht te brengen en ho
pen, dat deze inspanning voldoende zal
zijn om de wereld de innerlijke sterkte van
de Engelsche financiën te toonen. Men be
hoeft niet meer te vreezen, zegt de Times,
dat het Engelsche pond zal Jijden door het
gebrek aan stabiliteit van de begrooting.
Door verdere bezuiniging moeten industrie
cn handel bevrijd worden van de zware be
lastingen. De voorstellen van Runciman,
den invoer van luxe-goederen te verbieden,
zijn de overweging waard.
De Daily Telegraph betoogt, dat ook in
liberale kringen de tegenstand tegen de in
voering van nieuwe douane tarieven zwak
ker wordt. De Daily Mail eischt over het
algemeen scherpere beschermingstarieven.
Het blad der oppositie, do Daily Hera'.d,
verwijt Snowden, dat hij met zijn bezuini
ging bij het verkeerde eind is begonnen.
Snowden is voor de bankiers gecapitu
leerd en hpeft daarmede niet alleen zijn
eigen beginselen opgegeven, doch ook het
beginsel der democratie verlaten.
DE SPORT IN ZWEDEN.
Geen beïnvloeding door de
malaise.
Stockholm, 11 Sept. (II. N.) De alge
meene malaise oefent slechts weinig in
vloed op het bezoek aan de sportgelegenhe-
den. Zoo bericht het stadion te Stockholm,
dat, wat het bezoek betreft, 1931 tot nu toe
een recordjaar is geweest. De A. I. K., de
bekende Zweedsche athletiekclub, heeft al
leen reeds ruim 100,000 kronen voor huur
van terrein aan het stadion betaald. De
jongste atletiekwedstrijd tusschen Zweden
en Finland, welke door Finland met 104 te
gen 76 punten werd gewonnen, werd door
ruim 35,000 toeschouwers bezocht en lever
de een netto bate van 50,000 kronen.
LANGE AFSTANDSVLüCHT DOOR
FRANSCHE VLIEGTUIGEN.
Parijs, 11 Sept. (H. N.) Vanmorgen
vroeg zijn de beide Fransche vliegtuigen
Trait d'union II en Point d'interrogation
voor een lange-afstandsvlucht naar Oost-
Europa gestart. De vliegtuigen wegen met
belasting tien resp. acht torn
