U. scl olerr r n
vSYW A/I/Cfy
ST* E9V3KLION p.fl.f 1.40 p. nnker f 56.-
HERZIENING VAN DE L.Q.-WET
UTR:STR:I7 T6l:l45
A. H. VAN NIEUWKERK N.V.
HET ONTWERP THANS
INGEDIEND
CIRCUS SARRASANI IN ARNHEM
AKERSJ
HEERENKLEEÜÏNG NAAR MAAT
MR. A. J. VAN SCHELVEN
Beekstraat Tel. 543 Beekensteinschelaan
HUMORHOEKJE
Gewas 1924.
Voorstellen der Staatscommissie
overgenomen
'sGravenhage, 12 Sept Bij de Twee
de Kamer is, naar de Nieuws Rotterd. Cou
rant meldt, een wetsontwerp tot herziening
vaD de Lager Onderwijswet 1020 in ver
band met het varslag der staatscommissie-
Rutgers, ingediend.
Do minister heeft in hoofdzaak de voor-
etollen van de commissie tot de zijne ge
maakt, Wat ds principieele punten betreft,
wijkt het thans aangeboden ontwerp niet
van het rapport der commissie af. Ver
schillende voorstellen van de commissie
zijn in het \vets0ntw3rp opgenomen.
Allereerst het voorstel om do thans gel
dende gedifferentieerde loerlingcnschaal te
vervangsn door een uniformo 15- en 26-
schaal. respectievelijk voor scholen voor go-
woon en voor uitgebreid lager onderwijs.
Mede in verband met hetgeen voor de an
dere takken van onderwijs benoodigd ie,
acht de regeering eenlge bezuiniging een
dringenden ei6ch, waarbij h.i. in dj eerste
plaats als object van bezuiniging het aan
tal onderwijzers in aanmerking komt, ten
einde zoodoende den op het Rijk steeds
meer drukkenden salarislast eenigermate
te v3rminderen. Do minister meent aan de
bozuiniging, welke het voorstel der com
missie oplevert, te moeten vasthouden en
elk stelsel te moeten afwijzen, dat do be
zuiniging minder zou doen zijn
Kleine scholen.
Wat h3t argument betreft, dat de 45- en
26-schaal te weinig rekening houdt met do
redelijke behoeften van do kleine scholen,
zegt de minister dat de moeilijkheden voor
de kleine scholen uit den aard asr zaak
voortvloeien en niet mogen leiden tot een
aanvaarding van een stelsel, dat een be
gunstiging van de kleine scholen inhoudt.
Voorts heeft de minister dj volgende
voorstellen van de staatscommissie in be
ginsel overgenomen:
a. in zake geneeskundige ksuring van de
onderwijzers vóór hun eerste vaste aan
stelling;
b. betreffende verkorting van den duur
van d3 aanspraak van de schoolbesturen
op gemeentelijke vergoeding voor bovental
lige onderwijzers;
c. tot het formuleeren van een begren
zing van de kapitaalsuitgaven bij aanschaf
fing van schoolmeubelen, leer- en hulpmid
delen ten behoeve van bijzonders scholen
en van de exploitatie-uitgaven;
d. In zako centraliseering van het onder
wijs in lichamelijke oefening. De minister
hsoft de bepalingen van het ontwerp van
de staatscommissie aangevuld en gewij
zigd. in de eerste plaats door het voor
schrift, dat naburige gemeenten gemeen
schappelijke scholen kunnen oprichten en
in standhouden, uit te breidsn in dien zin,
dat deze samenwerking ook op zichzelf
staande gymnastieklokalen zal kunnen be
treffen en dat ook gemeenschappelijke ter
reinen voor het onderwijs in lichamelijke
oef3ning kunnen worden Ingericht; in de
tweede plaats, doordat den minister de be
voegdheid ls gegeven om te bepalen, dat in
een gemeente of in een door hsm aange
wezen gedeelte van een gemeente het on
derwijs in lichamelijke oefening niet be
hoeft te worden gegeven, onder voorbehoud
dat althans onderwijs wordt gegeven in de
vrije- en orde-oefeningen der gymnastiek;
e. In zake vervanging van de ouderver
klaring door een vjrhooging van de waar
borgsom voor stichting van bijzondere scho
len voor gewoon lager onderwijs van een
beperkten omvang (scholen met minder dan
150 leerlingen).
Onderwijzersopleiding.
Ook wat de opleiding van do onderwijzers
betreft, zijn in het wetsontwerp, behoudens
wijziging of aanvulling op onderdeden de
voorstellen van dj staatscommissie, tot
handhaving van het thans geldend stelsel,
belichaamd.
In twee opzichten wijkt de minister ech
ter van de voorstellen van d3 commissie af,
eerst doordat hij een bepaling heeft opge
nomen, waardoor de oprichting van nieuwe
bijzondere kweekschol3n afhankelijk wordt
gestold van de goedkeuring van de Kroon
en in de tweede plaate doordat het rijk
niet verplicht wordt om de gebouwm der
bestaande gemeentelijke kweekscholen te
gen taxatieprijs te koopen. In dit opzicht
blijkt dus evenoens van 5on zeker streven
naar bezuiniging.
Ook met betrekking tot het vraagstuk
van het buitengewoon lager onderwijs heeft
de minister zich, in beginsel m3t de voor
stellen van de staatscommissie veroenigd,
zoodat het wetsontwerp wèl ten aanzien
van het onderwijs aan zwakzinnigen, zeer
zwakzinnigen en schipperskinderen, eon
alrrmeene wettelijke rogeling bevat, maar,
wat de overige vormen van buitengewoon
onderwijs betreft, de bestaande toestand,
gebaseerd op het particulier initiatief, vrij
wel onveranderd wordt gelaten. Van de
.voorgestelde regeling zal een verhooging
van de rijksuitgaven van pl. m. 1.000.000
het gevolg zijn.
Procedures l.o.-wot
Ten aanzien van procedures over de L.O.-
wet heeft de minister slechts hier en daar
een vereenvoudiging aangobracht en voorts
dia wijzigingen voorgesteld, tot welko de
Ambtenarenwet 1929 aanleiding gaf. Tot be
doelde vereenvoudiging behoort de thans
geldende tweeledige beroepsinstantie mot
betrekking tot de stichting van bijzondere
scholon door een enkelvoudig beroep op de
Kroon, te vervangen met uitschakeling èn
van de bemoeiing van Ged. Staten èn van
de bevoegdheid van ingezetenen om in be
roep te gaan.
Dc minister schaart zich ook wat de
Muloschool betreft aan de zijde van de
meerderheid der staatscommissie. De om
standigheid, dat in 1920 aan het type van
de u.l.o.-school do voorkeur is gegeven, mag
geen reden zijn daarvan niet terug te ko
men, nu meer en meer blijkt, dat men van
vele zijden ook op het m.u.l.o.-type prijs
blijft stellen.
Overeenkomstig het voorstel van de
staatscommissie hoeft de minister de be
staande regeling van hot vervolgonderwijs
vrijwel ongewijzigd gehandhaafd, ten einde
niet vooruit te loopen op de behandeling
van het aanhangige ontwerp der cursuswet.
Vreemde taal bij het Lo.
Het wetsontwerp stelt voor bil het vak
algemeene geschiedenis eenige kennis van
de inrichting en de werkwijze van den Vol
kenbond onder te brengen en wil voorts de
mogelijkheid openen om in het vijfde en
zesde leerjaar eener school voor gewoon
lager onderwijs en in de daarmede over
eenkomende leerjaren van het nieuw ont
worpen type u l.o.-school, een vreemdo taal
te onderwijzen cn wel in elk dier leerjaren
tot een maximum van drie uren per week
Tegen hot opnemen onder do vakken van
lager onderwijs van het vak huishoud kun
de voor meisjes, waarvoor in een minder-
hoidsnota was gepleit, verzet dc minister
zich.
In afwijking van het gevoelen van de
minderhoid, acht hij het voorts niet wen-
schelljk het bestaande verbod van ambu-
lantismc voor het hoofd der openbaro
school te handhaven. Ten opzichte van do
vraag, of aan dit hoofd het onderwijs in
eon klasse moet worden opgedragen, be
hoort z.i de wetgevr: zich geen partij te
stellen; het betreft hier een zaak, die aan
het besturen der school, c.q. aan het ge
meentebestuur moet worden overgelaten.
Overigens verklaart mr. J. Terpstra zich
geen voorstander van de opvatting, dat do
bevoegdheden der schoolvergadering behoo-
ren te worden uitgebreid ten kosto van do
bevoegdheid van het hoofd als leider van
do school
In dit verband zij ton slotte medegedeeld,
dat de minister zich nirtt voreenigt met het
voorstel der staatscommissie om den elsch
der wet, dat over dc voordracht voor hoofd
der school overeenstemming moet bestaan
tusschen B. en W. en den inspecteur, te
vervangen door het voorschrift, dat deze
voordracht wordt opgemaakt door B. en W.
na overleg met den inspecteur. Hij vreest,
dat uit die verandering voor do openbare
school groote nadoelen zouden voortvloeien
en dat daarom het voorschrift, dat over
eenstemming hij de voordracht eischt, ge
handhaafd moet worden.
Dit neemt niet weg, dat de minister voor
stelt de procedure te wijzigen en wel in
dien zin, dat de bepalingen betredende ia©t
vergelijkend onderzoek, welke bedoeld zijn
om den weg aan te geven, dio tot overeen
stemming zal leiden, uit de wet vervallen
cn in plaats daarvan dc uitwerking te re
gelen bij algemeenen maatregel van be
stuur, wat hem betor voorkomt.
Dc bedoeling is dat dc wet op 1 Juli 1932
in werking zal treden.
ZELFMOORD IN EEN HUIS VAN
BEWARING.
In het huis van bewaring te Breda hoeft
een verdachte, die daar in voorloopigc hech
tenis werd gehouden, zich van het leven be
roofd. Toen men hem Vrijdagavond om ze
ven uur een avondmaal verstrekte, werd
niets bijzonders opgemerkt, doch drio kwar
tier later vond men den mand dood in zijn
cel. Met een zakdoek, welken hij bevestigd
had aan zijn krib, had liij zich dc keel dicht
gesnoerd.
(N.R.C.).
DOOR EEN MOTORRIJWIEL OVERREDEN
A1 p h e n a.d. R Ij n, 12 Sept. Hedenmor
gen omstreeks 9 uur is W. do Jen. wonende
to Alphen a.d. Rijn vermoedelijk bij het
ove.retekon van den rijksstraatweg onder de
gemeente Zoetonvoudo door een motorrij
der overreden. De 17-jarige jongeman is in
hoogst ernstigen toestand naar hot Diaco-
nessenhuis te Leiden vervoerd.
NOODLOTTIGE VAL,
Bussum, 12 Sept. Bij den bouw van
le derde R.K. Kerk san de Keizer Ottor-
stroat alhlpp is de 46 Jarige opperman Bou-
man oifc Hilversum met een vracht stconen
naar benedon gestort. De man ie ln do Ma-
jellastichtinar aan de bekomen verwondin
gen overleden.
De ontvangst der Indianen
Reclame, het machtsmiddel van dezen
tijd
Hoe goed verstaat Sarrasani het, om dat
te hanteerenl
Toen het circus nog honderden kilometers
van onze gronzon verwijderd was waren
de bandon met Nederland reeds stevig ge
legd. Artikelen, foto's, opvallende' opschrif
ten in de straten, actieve vertegenwoordi
gers met spoorabonncment, die het land
doorkruisten, zij waren de voorboden van
Sarrasani's komst. Daarna verscheen de
radio-auto, middelpunt van openbare mu
ziekuitvoeringen cn tegelijkertijd werd te
Arnhem op do groote Sonsbeekwci, die zel
den of nooit voor een dergelijk doel werd
benut, een aanvang gemaakt met don bouw
van het geweldige tentendorp. Vrachtauto's
denderden over de wegen, tweehonderd
vijftig in getal
Terzelfder tijd speelde het circus nog
lustig door in Kleef; dc onderneming be
schikt over drie tenten-verzamelingen, de
exploitatie zelf wordt door de eindelooze
reeks verhuizingen geen dag gestoord.
En eindelijk verscheen Herr Direktor
zelf, met zijn staf. zijn zeshonderd man per
soneel, zijn honderden dieren. In Arnhem
was hij al het gesprek van den dag. Sinds
Zatordagmiddag lijdt do stad bepaald aan
Sarrasani-koorts.
Want de circus-onderneming heeft zich
aan den volkc vertoond op een de publieke
opinie overweldigende wijze on blijkbaar
geheel ongezocht Sarrasani zou zijn gezel
schap verrijken met een groep rasechte
Indianen, zóó uit de prairiën goimporteerd
Het transport alleen kostte 15000 Never
mind: de spiering en de kabeljauw. De di
recteur van het wcrcldcircus onderhoudt
van ouds vriendschappelijke betrekkingen
met zijn roode broeders. Hun entrée moest
feostelijk zijn en dus trok Zaterdagmiddag
de gansche artistenfamilie er op uit om de
aanwinst te verwelkomen. Natuurlijk in vol
ornaat cn omgeven door al wat des circus
is.
Omstreeks twaalf uur zou do trein in
Arnhem blnnenstooraen; op dat tijdstip
wachtten de Chincezen, Japanners, Tscher-
kesson. Kozakken, Indiërs. Negers. Arabie
ren, Mulatten, Creolen, Zuid Amerikanen
en al de Europcesche artisten in Paasch-
best costuum vóór het station de opper
hoofden op cn wie rijden kon, zat op een
paard. Twee muziekcorpsen weerden zich
dat het daverden.
In Arnhem bleef geen oude vrouw achter
het spinnewiel Van hot Willemsplein tol
het Stationsplein deinde een geweldige me
nigte en de politie moest uitgebreide maat
regelen treffen, om de duizenden in be
dwang te houden.
Voorbeeld van organisatie: op het Sta
tionsplein was een volledige luidsprekers-
installatie opgesteld, door middel waarvan
het publiek op de hoogte werd gehouden
van den gang vab zaken.
Stosch Sarrasani in cowboy costuum.
wachtte op het perron op zijn gasten. Toen
de coupódcuren openklapten was het zoe
ken niet moeilijk; de groote opperhoofden,
geweldiger nog door hun klecderdracht met
hooge vedertooi, beheerschten eensklaps het
geheele stationsemplacement. Dc blcekge-
zichten staarden hun oogen uit naar de
vreemde vreemdelingen met hun scherpe,a
beschilderde gezichten en voelden hun
jcugdfantasiën verwezonlijkt.
White Buffalo en Black Corn die aardig
naar dc negentig loopt, maar voor wien de
oeuwige jachtvelden nog ver schijnen cn
hun twintig stamgenootcn wisselden ste
vige handdrukken met de blanke broeders.
Om hygiënische redenen hielden zij dc vre
despijp in dc broekzak, maar liun wouw
geluidjes klonken allerhartelijkst
Buiten op het Stationsplein wachtte hun
een warme ovatie. White Buffalo stapte
resoluut naar de microfoon van de luid-
sprekersinstallatie en stak geestdriftig een
speech af. Niemand verstond het, maar
een der leden van den Sarrasani-slaf zorg
de voor een „vrljo vertaling."
Daarna volgde het eererondje langs de
artisten, waaronder blijkbaar tal van oude
bekenden, getuige do ferme handdrukken
on smakelijke klapzoenen. En met de mu
ziek voorop trok dc lange bonte stoet de
stad in, naar het circusterreln. Jong en oud
Arnhem rokte de halzen uit om dit wonder
lijke schouwspel gade te slaan.
Was het wonder dat den eersten avond
dc groote tent met bijna negenduizend zit
plaatsen volstroomde?
Het programma zullen wij thans niet in
den breede bespreken; daartoe zal er ge
legenheid zijn als Sarrasani Utrecht is bin
nengetrokken.
Laat ons volstaan met de vormelding. dat
van het oogenblik af dat men dc fassade,
een bouwstuk met moer dan 8000 electri-
sche lampen, is doorgetrokken, vier uren
lang van dc eeno sensatie in dc andere
wordt gesleept. Men zal in het programma
nummers vinden, die ook vorige circussen
brachten; hoe kan het anders. Maar stuk
voor stuk is hot gcprestcerdo bctor, vol
maakte, groszartlger. En het geheel ge
schiedt in een wonderbaarlijke organisato
rische correctheid.
Dertig jaren heeft Sarrasani gewerkt om
dit te bereiken. Kan men het kwalijk nemen
dat zoo n man ambities bezat voor het bur
gemeesterschap van de stad Berlijn?
EERSTE KLAS CONCURREERENDE
STAKING AAN EEN VLEESCHWAREN-
FABRIEK.
Groningen, 12 Sept. Aan de N.V.
Vlecschwaren- en conservenfabriok voor
heen van Dam Co. te Sneek is con sta
king uitgebroken. 30 arbeiders hebben het
werk neergelegd.
Ondanks poglngon van de «takenden om
le beletten dat werkwilligen nan het werk
zouden gaan, kan do fabriek doorwerken,
doordat ongeveer 10 personen van het per
soneel aan het wérk zijn gebléven en or
anderen zijn aangenomen.
biedt can lever.og v-n
le KLASSE STOFFEN - KEURIGE COUPE
tegen gemakkelijke betalingscondlties
zonder extra prijsverhooging.
Geheimhouding verzekerd. Br. onder no. 500 bur. Amersf.
Dagblad.
DAGBLAD „DE TIJD".
A me t i r d a m, 12 Sopt. Naar wij verna
men is gisteravond hot definitief besluit ge
vallen. waarbij dc aandeden van de N.V.
„Dagblad en Drukkerij dc Tijd" aan do N.V.
drukerlj „Do Spaarnostad" te Haarlem ovjr-
gaan
Nadat in de komendo woken do noodige
formaliteiten zijn vervuld, zal dus „De
Spaarnostad" dc exploitatie van do dagbla
den „De Tijd" on „Do Amstclboda" cn van
do drukkerij „Hot Kasteel van Aemstcl"
ter hand nemen.
STAKENDE COURANTENLOOPERS.
Geëindigd conflict.
Omtront de staking der courantenbezor
gers ie don Haag aan het Vaderland, do
N. Rott. CL en de Niouwo Courant wordt
thans nader gemsld:
In de conferentie op 3 Augustus jl. aan
het Dopt van Arboid met don Rljksberaid-
delaar, den heer Van IJsselstein, werd be
sloten do staking voorloopig te schorsen en
to tracht3n, op de basis van do regeling te
Rotterdam tot overeenstemming te komen.
Thans kan worden gemeld, dat met de
intusschen to 'sGravenhage opgirichto
Loopersvereeniging, oversenstemming is
verkregen, zoodat de schorsing is opgehjven
cn door middel van een collectief contract
een einde aan het geschil is gemaakt. Het
contract loopt van 1 Augustus j.l. tot en met
30 September 1932
DOOR DE TRAM GEDOOD.
Leiden. 12 September. Hedenmorgen
omstreeks 10 uur is te Voorschoten do 60-
jarigc tunder C. Schippers, toen hij do
trambaan wilde overateken, om zich nnar
zijn tuinderij te begovon. door de juist aan
komende. blauwe tram gegrepen. Hij was
op slag dood.
AANKOOP VAN EEN NATUURMONUMENT
IN WAALENBURG OP TEXEL.
Wij vernemen, dat dc Verceniging tot
Behoud van Natuurmonumenten in Neder
land te Amsterdam, die een actie voert voor
het behoud van dc vogclbroedplaats in
Waalenburg op Texel, waarvoor een bedrag
van ongeveer ƒ30.000.— noodig is, tot dus
verre toezegging heeft gekregen voor giften
ten bedrage van ongeveer 10.000.—. De
vereenIging hoopt, dat haar vele vrienden,
in hot bijzonder zij, die Texel en Waalen
burg kennen, het ontbrekende bedrag vóór
1 October a.s. zullne toezeggen. Postreke
ning der Vcreeniging is: 32391.
INBRAAK TE ROTTERDAM.
Ruim 2500 gestolen.
Rotterdam, 12 Sept. In den nacht van
Donderdag op Vrijdag is Ingebroken in het
kantoorpand aan den Haringvliet, waarin
de scheepvaartmaatschappijen Sabor cn de
Blauwo Ster gevestigd zijn. Do inbrekers
zijn binnengekomen door hot opensnijden
van een raampjo aan de zijde van do Oos
terkade en door verbreking van oon tus-
schendeur. Bij do Sabor wordt uit een geld
kistje con bedrag van 240Q vermist, bij
de Blauwe Ster 100 cn eenige papicron.
Afscheid van zijn Rollerdamsche
collega's
Rotterdam. 11 September. Mr. A. 3.
van Schelven, dc bekende Roiterdamsche
kantonrechter dio in den Haag benoemd is,
heeft heden in het gerechtsgebouw hartelijk
afscheid genomen. Hij is daarbij, in to-
genwoordighoid van vorschillendo collega's
on leden van het personeel van de griffie
hartelijk toegesproken door Jon kantonrech
ter, mr. Tiolcmon. die zijn spilt uitsprak
over het vertrek van zijn collega. Deze was
n.l. een man van brcedo kennis, scherp door
zicht cn practischen zin. Hij had steeds een
hoogo opvatting van zijn ambt en droeg de
lasten daarvan met een glimlach. In het bij
zonder had mr. van Schelven altijd zeer
prettig samengewerkt mot zijn collega's, ter
wijl hij op hot gobied der werkverdceling
altijd zeer Inschikkelijk was geweest, Spr.
hoopte, dat mr. van Schelven in Don Haag
evenzeer voldoening van zijn werk zou mo
gen vinden als in Rotterdam. Mr. W. A. van
Traa heeft gesproken namons de balie. Hij
druklo zijn leedwezen uit over het vertrok
van den heer van Schelven die zich altijd
een aangenaam collega heeft getoond. Men
zal aan item de herinnering bewaren van
con goed rechter en con bokwaam jurist.
Mr. Rouffacr sprak namens het parket
zijn leedwezen uit dat do samenwerking
mot mr. van Schelven nu werd \erbroken.
Deze laat ln zijn balans een proo: „tegoed''
achior cn in het bijzonder gold dat de ver.
houding tot het O.M. welke zeer goed was.
De griffier mr. Schouten heeft daarna nog
het woord gevoerd namens de griffie, en
tenslotte do deurwaarder .1. J Buskop.
waarna mr. van Schelven in een kort woord
allen bedankt hoeft voor de hartelijke hul
diging die hem ten deel was gevallen. Hij
zcidc dat deze een van de aangenaamste
herinneringen aan Rotterdam was. welke
hij meenam naar den Haag.
VERKEERSONGELUK
Laren, N.H., 13 September. Zondagmid
dag heeft op don Ililvcrsummorwog lor
hoogte van do Utrechlscho .Waterieldings-
maatschappij een ernstig auto-ongeval
plaats gohad. Do heer K. to Laron. die om-
stroeks kwart voor twee met zijn auto van
Hilversum kwam, reed een klclno jongen,
die vlak voor zijn wagen don weg overstak,
aan. De automobilist bracht hot vontjo, de
7-jarigo J. B. L. uit Hilversum, met ernstige
inwendige kneuzingen naar het R.K. Zio-
kenhuis to Hilversum. Dc toestand van het
knaapjo is zorgwekkend. Do burgemoester
van Laren verzoekt den automobilist, die
uit Laren kwam cn getuige van het onge
luk was, zich bij hem bekend te makon.
LANDERIJEN TE OSSENDRECHT
ONDERGELOOPEN.
Het werk van kwaadwilligen.
Bij de afvoer van liet vete wator in de
polders onder Ossendrccht, hebbon kwaad
willigen een dam opgeworpen, waardoor
vele landerijen onder water liepen. De scha
de is enorm,
ZIET ONZE ETALAGE.
Speciale aanbieding van Leidsche Wollen Dekens.
Zwaar gevulde Kapok Matrasstelien Prima Damast f 47.50
1 en 2 pers. Spfrcaintatracsen met 20 Jaar garantie v.af f 25.25
„Iïct spijt rno, dame, maar u moot van die schoenon
hemen, die van binnen groot en van bulten klein zijn
en dat model hebben we momenteel niet voorradig."
(Passing Show).
