I
Amersfoort!
BELANGPJJKSTE NIEUWS
TAXI—VERHUUR
FIRMA DUIM BURGER
DE ÊEMLANDER
Boïtenflainclscih
Overzicht
UIT MOOI
BIJKANTOOR
SOESTERKWARTIER
SOESTERWEG 107
GARAGE MOLENAAR
Buitenland
Zaterdag 19 September 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaargang No. 70
BLOEDIGE BOTSINGEN
IN SPANJE
NIEUWE TREINAANSLAG?
MUSSOLINI GAAT OP
BEZOEK BIJ DEN PAUS
CRITIEK VAN Dr. C0LIJN
LICHT OP
7 uur 47 min.
L. J. LUYCX ZOON
Zijden Manteivoering
Effen en Fantasie
Vanaf 65 ct. per Meter
ARNHEMSCHE WEG 26
DAMESMODEZAAK
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS PCl maanden voo. Amersfoort I 2.10 pe. maand 0.75, per
wcek lmt' flratls verzekering regeo ongelukken I 0.17'/,
'"°CO P°" P" 3 maanden IJ-, Afzonderll|ke nummers f 0.05
fOSTKtKF.NING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIJS DER ADVERTENTIES vaü I4 regels f 1.05 met inbegrip van »en Oiwijsnummef
dke regel meer f0 25 Llefdadlghdds-aóvvUotito voorde
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES bij vooruitbetaling 15 regels
50 een» elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen t 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Wrijving lusschen Ghineezen
cn Japanners. De laatsten
beschieten Moekden.
Gisteren publiceerden wij een bericht uit
Tokio, dat ieder, wicn cle goede betrekkin
gen tusschcn de volkeren ter harte gaart,
met ingenomenheid >.al hebben gelezen. Br
doeld telegram toch hield in, dat het Cm-
neesche gezantschap tc Tokio aan hel Ja
pansche ministerie van buitenlandsche za
ken een nota heeft overhandigd, waarin
van Chineesche zijde werd toegezegd, dat
in verband met den moord op den Japan-
schcn officier Nakamoera, een streng on
derzoek zou worden ingesteld en dat de
schuldigen voor don strafrechter zouden
worden gebracht Bovendien beloofde de
Chineesche regiering, dat zij op groote
schaal maatregelen ".ou nemen, welke ten
goede zouden komen aan de bescherming
van Japanners, die zich op Chinecsch terri
torium bevinden. Belangrijk was het slot
van het telegram, waaruit viel op te. maken,
dat de Chineesche nota te Tokio een goeden
indruk had gemaakt en ècn zekere ontspan
ning te weeg had gebracht.
Dat men nooit te vroeg mag juichen en
dat er feitelijk nog geen regeling tot stand
was gekomen in verband met den moord
op kapitein Nakamoera, lid van den Japan
schon generalen staf welke in Juni 1.1. werd
gedood door Chineesche soldaten ver
mo'edelijk behoorend tot het leger van
Moekden kan morden opgemaakt uit
later ontvangen telegrammen, die gewag
maken van zeer sensationeele botsingen
tusschen de beide met elkaar overhoop lig
gebde partijen. Uit Peking wordt namelijk
aan de Berlijnsche bladen geseind, dat Don
derdagavond een Japanschc afdceling het
arsenaal van Moekden onder vuur heeft
genomen. Hierbij bleef het echter niet. Ook
de stad zelf werd gebombardeerd en van
's avonds tien uur af moeten met korte
tusschenpoozen granaten op de stad zijn ge
worpen. De beschieting schijnt nog al wat
slachtoffers te hebben geéischt: volgens be
richten uit Peking zijn ongeveer tachtig
Chineesche soldaten gedood.
De Japansche lezing van het werkelijk
ernstige geval is inmiddels geheel anders.
In een bericht uit Tokio kan men-namelijk
lezen, dat de Japanschc troepen, die in de
buurt van Moekden waren gedetacheerd,
laatstgenoemde stad pas begonnen tc be
schieten, nadat Chineesche soldaten uit
Mockdèn getracht hadden cle brug van den
Zuid-Mandsjoerijschen spoorweg in de lucht
te laten vliegen en nadat ue Chincezen een
Japanschc afdceling hadden aangevallen,
die zorgden voor cle bewaking van cmoem-
cle spoorlijn. De barakken der Chineesche
troepen in Pei Taying werden daarop het
eerst onder vuur genomen en de Japanners
bezetten vervolgens de geheele voorstad tot
aan Moekden toe. In verband met den ernst
van den toestand hebben de Japansche troe
pen verzocht onmiddellijk versterkingen tc
zenden, terwijl de bevelhebber van het Ja
pansche garnizoen in Kwantoeng opdracht
schijnt te hebben gekregen, zoo spoedig mo
gelijk troepen naar Moekden te dirigeeren.
De lezingen omtrent de betreurenswaar
dige gebeurtenissen loopen clus nog al uit
een.
Op twee bizondorheden dient ondertus-
schen de aandacht ie worden gevestigd. De
Chincezen laten uitkomen, dat zij Het Ja
pansche vuur niet hebben beantwoord. Mis
schien willen zij hiermede te kennen ge^en.
dat van Chineesche zijde al het mogelijke
is gedaan om het conflict zoo weinig moge
lijk te verscherpen. In geen der berichten
wordt dan ook gewag gemaakt, van Japan
sche verliezen. Tokio tracht natuurlijk het
incident eveneens :l«-rwijze te belichten, dat
dengenen, die het Japanscho optreden zou
den willen kritiseeren, de pas eenigszins
wordt afgesneden. Dat geschiedt door de
rncdedeeling, dat klaarblijkelijk de Japan
sche troepen op eigen houtje hebben gehan
deld en vooraf niet overleg hebben gepleegd
met de civiele autoriteiten. Overigens
tracht men van zekere Chineesche zijde de
meening ingang te doen vinden, dat het on
verhoeds bombardeeren van de stad Moek
den door de Japanners is geschied, om de
Chineezen wat gewilliger te maken en hen
er toe te bewegen het geval Nakamoera tc
regelen in Japanschen geest Japansche mi
litaire kringen Inch waren er ten hevigste
over ontstemd, dat op de Japansche protes
ten in verband- met den moord op Naka
moera niet op bevredigende wijzo door de
Chincezen werd gereageerd.
Ondertusschcn behooren zoowel Japan en
China tot den Volkenbond. Dit is een insti
tuut. dat in de Zwjtscrsche stad Geneve Is
gevestigd en dat regen Februari 1932 een
internationale ontwapeningsconferentie heeft
uitgeschreven. Bovendien hebben dc leden
van genoemden Volkenbond zich verplicht
conflicten, die lusschen hen rijzen, niet ge
wapenderhand tc regelen, doch den weg
van minnelijk overleg to bewandelen. Dit is
bij de opzienbarende botsing tusschcn dc
Japanners en Chineezen niet geschied, zoo
dat de Volkenbond een ernstig onderzoek
dient in te stellen en Japan op het onbe
hoorlijke van zijn gedrag dient te wijzen,
wanneer de Chineesche voorstelling van za
ken juist blijkt tc zijn. Wanneer het name
lijk waar i3, dat maarschalk Tsjang Tsoe
Liang, de gouverneur van Mandsjoerijc den
Chineeschcn troepen de instructie heeft ver
strekt van elk verweer af te zien cn de wa
pens op te bergen in de tuighuizen, dan
heeft althans China in den geest van den
Volkenbond gehandeld. Natuurlijk moet
mon een definitief oordcel over de zaak op
schorten tot het «ogenblik, waarop over uit
voerige cn betrouwbare berichten valt tc
beschikken.
P a r ij s, 1 7 Sept. (V. D.) Te Honda bij
Saragossa hebben communistische arbei
ders gepoogd de gendarmerie-kazerne te be
stormen. Zij werden ontvangen met geweer
vuur. Een arbeider werd gedood, oen ander
zwaar gewond. Ook te Olivarez bij Sevilla
is het tot bloedige botsingen gekomen tus
schcn de guardia civil en de bevolking. Bij
een vuurgevecht werden drie personen
zwaar gewond.
De daderes maakt het de politie
gemakkelijk
Darmstadt, 18 Sept. (II. N.) Dc po
litie te Darmstadt ontving uit Heppenheim
aan de Bergstrasse een anonieme brief
kaart. waarin meegedeeld werd. dat Vrij
dag of Zaterdag bij Landen in Hessen een
aanslag op den sneltrein naar Hamburg
uitgevoerd zal worden. De schrijfster deelt
daarin mede, dat zij lid van een bende is
geweest, die verschillende treinaanslagen,
o a. dien bij Jüterbog, heeft uitgevoerd. Zij
heeft de verbindingen m<?f de bëride 'échter
verbroken, omdat haar minnaar een andere
vriendin heeft gezocht. De vrouw verklaart,
dat zij een einde aan haar leven wil
maken, doch te voren nog wil beleven, dat
dé aans'ag verhinderd wordt Zij geeft een
uitvoerig signalement van Jiaar minnaar.
De politie zoekt thans ijverig naar deze
vrouw, die een zekere Berlha Krocskiny
moet zijn. Overigens zijn de noodige maat
regelen getroffen, terwijl ook de spoorweg
directie gewaarschuwd is.
GEVAL VAN GODSDIENSTWAANZIN.
Haar kind uit het raam geworpen
New-York, 18 Sept. (V.D.) De 43-jarige
Mrs. Robina Marren heeft haar 9 jarig
dochtertje vermoord door het kind met het
hoofd naar beneden uit een raam van de
vierde verdieping van het huis, waarin zij
woonde, op straat te werpen. De vrouw is
volgens rncdedeeling der politie geestes
ziek. Dc agent, die na den misdaad het
eerst dc woning betrad en de vrouw arres
teerde, verklaarde, dat zij tegen hem zei:
„God zei me dit te doen. God wilde de
baby hebben".
GEHEIMZINNIGE MOORD OP EEN
JACHT.
New-York, 18 Sept. (V.D.) Naar aanlei
ding van het vinden van het lijk van Col
lins. den eigenaar van het jacht Penguin,
die door twee onbekenden zou zijn ver
móórd cn in zee geworpen, terwijl zijn
vrouw en dochtertje gedwongen waren in
de kajuit te blijven, verklaart de officier
van justitie, dat hij geen enkele medodoe-
ling kan doen of er al of niet verdenking
tegen de vrouw wordt gekoesterd. Dc ad
vocaat van de vrouw heeft medegedeeld
niet te dulden, dat de vrouw verhoord
wordt, indien zij niet op behoorlijke en
hoffelijke wijze wordt behandeld on indien
men niet onbevooroordeeld net verhoor wil
doen geschieden, zonder uit tc gaan van
de veronderstelling, dat zij iets mot den
moord uitstaande heeft.
DOOR EEN LEEUW VERSCHEURD.
Kaapstad, 18 S?pt. (V.D.) Rev. Myron
Taylor, die deel uitmaakt van de Amcri-
kaanschc Broeders in Christus cn sedert
1907 als missionaris gevestigd is in Noord-
Rhodesia, is om het leven gekomen Dij een
poging om een leeuw n?er tc schieten, die
uit een val was ontsnapt Taylor was op
weg door de Zambezi-vallei, toon hij den
leeuw trachtte neer te legg?n en drie scho
ten loste, die echter alle misten. Dc woe
dende l?euw viel den missionaris aan,
wierp hem op den grond en verwondde
hem doodelijk.
Als het loof der boomen begint te kleu»
ren en de paddenstoelen zich gaan ver*
toonen aan den wandelaar, dan >s onmis*
kenbaar dc herfst in aantocht.
September heet niet voor niemendal
herfstmaand cn ook niet alleen, omdat op
den 21sten oificieel dc herfst wordt ingc*
schreven. Er zijn al niet te ontkennen
hcrfstvcrschijnsclcn en een daarvan is het
begin van den vogeltrek. Zeker er was
ook een zingende trek, maar die loopt ten
einde en op stille morgenuren kan men
het soms treffen, dat men in de lucht het
geluid hoort van overtrekkende vogels als
Wulpen, Grutto's en Tureluurs. De laatste
zien we hier niet vaak. maar vooral dc
eerste kan men vaak hooren overtrekken
We kunnen het al spoedig treffen, dat
we in het dennenbosch de troepen Goud»
haantjes waarnemen, die soms bij tiental»
len om ons heen zitten te micspclcn En
eind September kunnen we al soms heel
wat bemerken van den doortrek van Vin»
ken. Bij honderden zijn ze soms present,
vooral op dc wegen, waarlangs beukenboo»
men staan, waar ze zich vergasten aan dc
stukgcrcdon beukenootjes. Soms gaan deze
vinken vergezeld van dc mooie Keepen,
een enkele maal ook in groot aantal, of cn-.
kele Groenlingen en Kneutjes.
Dc sprecuwcntrck is reeds aan den gang
en in de laatste dagen van September
worden dc troepen van deze snatcraars
soms enorm groot. Tot ver in October
duurt dat nog. 1
Nu wordt het ook tijd om naar de Bon»
tc Kraaien om te zien cn te notecren, wan*
neer we de eerste bontjas tegenkomen. En
de Kauwtjes bewegen zich al Zuidwaarts,
soms van Bonte Kraaien en Rocken verge»
zeld. Vooral langs onze kusten is daar*
van veel waar te nemen. Maar wie in Mooi
Amersfoort zijn oogen den kost geeft en
nu cn dan eens opslaat naar omhoog, wie
met opmerkzaamheid bij zijn wandelingen
op deze dingen let, kan daar veel plcizicr
van beleven.
A. JOM-AN.
Rome, 17 Sept. (V.D) Uit Vaticaonsche
bron is een bevestiging ontvangen van de
berichten, volgens wclko Mussolini bin
nenkort een bezoek zou brengen aan den
paus.
Een semi-officieele verklaring van het
Vaticaan van heden bevestigt, dat over
eenstemming is bereikt over de opvoeding
van de jeugd tusschen den Heiligen Stoel
en de Italiaansche regeering.
In Vaticaansche kringen wordt eveneens
bevestigd, dat tusschen den Heiligen Stoel
en de Italiaansche regeering is overeenge
komen, dat die personen van hun functies
zullen worden ontheven, die door hun ex
tremistische houding bij de jongste geschil
len het onmogelijk gemaakt hebben, dat
het vertrouwen tusschen beide instanties
gehandhaafd werd Zoo zil de Jezuïet Ro
sa, de redacteur van het katholieke blad
Civilta r.attolïca, die in zijn artikel blijk gaf
van een uitgesproken anti-fasci6me, wor
den vervangen door den Jezuïet Barbera,
die van gematigder overtuiging is. In fas
cistische kringen wordt bevestigd, dat som
mige leiders, die geweld tegen de Katholie
ken hebben gebruikt, eveneens van hun
pesten zullen worden verwijderd.
AMERIKAANSCHE AN~ OCATEN
VOOR HERROEPING DER DRANK
WETTEN.
N e w-Y o r k, 18 Sept. (V.D.) De Ameri-
kaanscha associatie van advocaten heeft
eenige maanden geleden een stemming on
der haar leden gehouden, teneinde bun
oordcel over de huidigs drankwetgeving te
verkrijgen. Met 13.779 tegen 6.340 stemmen
heeft ongeveer 75 pet. der leden zich uit
gesproken voor intrekking van da huidige
drankwetten.
CHARLEY CHAPLIN TE LONDEN.
Londen. IS Sept. (V.D.) G3hecl onver
wacht cn bijna ongemerkt is Charley Cha
plin gisteren uit Frankrijk te Londen aan
gekomen. Op de Kanaalboot werd hijslachts
door eenige mensohen herkend, die om zijn
handteekening vroegen. Toen hij aan het
Victoria-station uit den trein stapte, droog
hij een pet cn wist geheel onbemerkt in
zijn auto tc komen. Chaplin zal ongeveer
tien (lagen in Engeland blijven en o.a. een
afspraak vervullen, door gedurende liet
week-end een bezoek tc brengen aan Win
ston Churchill op diens buitengoed t3 Wes
terham in Kent.
De Fransche voorstellen in de
economische commissie
niet aanvaardbaar
Gen ève, 18 Sept. (V.D.) In de Econo
misch» Commissie werden de algemeene
beochouwingen over cle Europeesche eco
nomische crisis voortgezet. De bekende
Britsche financier Arthur Salter, die waar
schijnlijk financieel controleur m Oosten
rijk zal worden, besprak het Italiaansche
voorstel en keerde zich vervolgens fel te
gen de Fransche voorstellen tot vorming
van industriekarlels, die hij zeer gevaarlijk
achtte. Hij sloot zich geheel aan bij de
gisteren gehouden rede van den Duitschen
vertegenwoordiger Posse.
COLIJN.
Dc voorzitter van dc vroegere douane
conferentie, onze landgenoot oud-minister
Colijn, oefende in een critische rede bui
tengewoon scherpe kritiek op de wijze,
waarop de Volkenbond tot nog toe zijn
economische taak had opgevat en uitvoe
rig besprak hij de verschillende misluk
kingen, die op dit gebied het gevolg van
de door den Volkenbond gevoerde econo
mische politiek waren. Ook dr. H. Colijn
achtte het Fransche denkbeeld van indus-
trie-kart3ls uiterst gevaarlijk. Volgens hem
gaf geen der tot nog toe gedane voor
stellen een bevredigende oplossing.
De drie Scandinavische landen, alsmede
België, Nederland en Luxemburg, hebben
een voorstel ingediend om de Volkenbonds
vergadering een dringend beroep fe laten
doen op alle mogendheden, om zich in de
toekomst te onthouden van all 3 maatre
gelen op het gebied van tarief- en han
delspolitiek, die de gevaren van het hui
dige gebrek aan economisch evenwicht,
nog vergTOOten en den algemeenen toe
stand nog dreigondsr maken.
OUD-MINISTER TIJDENS ZIJN
VLUCHT GEARRESTEERD.
Helsingfors, 18 Sept. (V.D.) De voor
malige Finsche minister van justitie, thans
rechter, dr. Ernst Otto Aakes-011 tegen wien
een arrestatiebevel is uitgevaardigd, is bij
een poging om ov»r de Russische grens
Finland tc verlaten, door dc Finsche po
litie gearresteerd.
Hem wordt ten laste gelegd, een bedrag
van ruim driehonderd vijftigduizend Fin
sche marken aan wisselgelden te hebben
verduisterd. Dr. Aakesson is 63 jaar oud.
DE ONTEVREDEN MATROZEN.
Londen, 18 Sept. (H.N.) De Engelscha
admiraliteit heeft gelast, dat het onderzoek
in zake de klachten der bemanningen van
de Atlantische vloot Maandag beginnen
cn zoo spoedig mogelijk ten eind"gebracht
worden zal. Met dc leiding van het onder
zoek zijn de commandanten der vlootha-
vens belast, die vandaag op de admirali
teit reeds een voorloopige bespreking had
den over dc wijze, waarop het onderzoek
zal plaats hebben. Vertegenwoordigers van
de verschillende rangen zullen worden ge
hoord, waarbij vooral om toelichting van
de klachten zal worden gevraagd.
BUITENLAND.
Critiek van dr. Colijn op de Fransche
economische voorstellen.
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Een onderhoud met dr. G. de Purucker.
(Vierde blad, pag. 1).
Braakensiek met pensioen.
(Vierde blad, pag. 1).
De regecring steunt de actie van „Neder-
landsch Fabrikaat".
(Vierde blad, pag. 1).
Toch geen Moerdijk-kanaal?
(Derde Blad, pag. 1).
Begrafenis van Mr. P. W. de Koning.
(Vierde Blad, pag. 1).
SPORTNIEUWS.
De voetbal gaat weer rollen.
(Vierde Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Toestand van de gemeente Amersfoort in
1930. (Eerste Blad, pag. 1).
»'.ÜJJ:i:IJ:iU!kd
Hoogste Barometerstand 773,7
te Valencia
Laagste Barometerstand 746 3
te Andanes.
Verwa chting:
Zwakke tot matige, N. tot
W. wind, nevelig tot licht
of half bewolkt, weinig of
geen neerslag, weinig veran
dering in temr>cra>tuur.
Langestraat 49-51 Tel. 190
FRISIA HAARDEN
bevelen zich zelf aant
Alleenverkoop
UuvojExra.
Voor het Soesterkwartler kun
nen abonnementen, adreswijzigin
gen en advertenties opgegeven
worden aan ons Bijkantoor:
BRIAND ZET ZIJN RUSTKUUR VOORT.
Parijs, 18 Sept- (H.N.) Minister Briand
is gisteren weer naar zijn landgoed ver
trokken, waar hij zal blijven, totdat do tij i
voor het bezoek aan Berlijn gekomen zal
zijn Hoewel het verblijf te Genève hem
minder vermoeid heeft dan min gedacht
had, hebben de hem behandelende genecs-
heeren hem toch aangeraden zijn rustkuur
voort tï zetten.
AFDEELING
TEL. 1210 (3 lijnen).
Opening van het Seizoen
