EEN STAARTLOOS VLIEGTUIG
KWELGEESTEN DER MENSCHHEID
Anlersfoorisch Dagblad
W. K. V. ROSSUM
L'HIRONDELLE
NAJAARSHOEDEN
Als de winter komt
Amersfoortsche Radio
Centrale
DE VEER WAS GESPRONGEN
78 LANGESTRAAT
Wij ontvingen de nieuwe
als» CHASSEUR
POSTILLON
THREE -CORNER
Een hoed van Van Rossum
Een hoed die U kleedt
Vervormen Moderniseeren
z^oridagsbhd
Vaii hei
Sluit U aan bij de
Het verhoogt Uw gezellig
heid in huis
Kantoor:
Lange Bergstr. 13
Telefoon
462
door
H. G. CANNEGIETER.
Ik wenschte hem geluk met het onver
wachte succes. Het was de moeite waard, en
dit in dezen tijd van malaise!
„Gemakkelijk is het ook niet gegaan",
antwoordde hij, „het heeft maar een haar
tje gescheeld, of er was niets van terecht ge
komen. Ja, eigenlijk was 't al een verloren
zaak, en het is aan een merkwaardig toeval
te danken, dat ik het tenslotte tóch nog ge
kregen heb."
En hij vertelde mij, hoe het geval zich
had toegedragen.
„Ik was 's morgens al vroeg op reis ge
gaan, om op tijd op de conferentie te we
zen. Je weet, dat het een uur of vier spo
ren is. Ik zag erg tegen de bespreking op,
omdat ik wist, dat mijn kansen slecht ston
den. Een oogenblik dacht ik er zelfs aan,
af te bellen. Maar de afspraak was eenmaal
gemaakt en ik zat er aan vast.
Vrij moedeloos verliet ik na het gesprek
het kantoor. Veel hoop hadden ze me niet
gegeven en ik had wel begrepen, dat er ka
pers op de kust waren, die er beter voor
stonden dan ik. Vermoedelijk hadden ze
ook beter hun woordje kunnen doen. Ik
schaamde me, dat ik zoo slecht bespraakt
was geweest en me ai bij den aanvang van
de bespreking zoo in een hoek had laten
dringen. De brutalen hebben de halve we
reld! Waarom was ik niet wat brutaler ge
weest?
Met een landerig gevoel zette ik mij voor
een café in de buurt van 't station. Ik had
nog een half uurtje tijd voor den trein.
Maar toen ik op mijn horloge keek, bemerk
te ik, dat dit was blijven stilstaan. En toe
vallig juist op het oogenblik, waarop ons
gesprek was beëindigd.
Misschien had ik inderhaast vergeten,
het 's morgens bij mijn vertrek op te win
den. Ik draaide aan 't knopje, maar ik kon
doordraaien zoolang als ik wilde. De veer
was gesprongen.
Op een winkelruit aan de overzij van de
straat las ik het woord: horlogemaker. Ik
keek in mijn spoorboekje; over drie uur
ging de volgende trein. Ik besloot, het hor
loge te laten maken en tot den volgenden
trein met mijn thuisreis te wachten. Te ver
zitten had ik na 't echec van den ochtend
toch niets.
De horlogemaker zei, dat hij mij over een
uur het horloge gerepareerd kon terugge
geven. „Maar wat voor veer wenscht u er
in", vroeg hij, „ik heb ze in twee soorten:
van een daalder en van een rijksdaalder.
Dat is de sterkste veer, die er bestaat."
„Doe er die sterke veer dan maar in, die
van een rijksdaalder."
Ik kreeg mijn bonnetje en ging terug
naar het café. Maar toen ik daar zat, be
dacht ik, hoe toevallig het was, dat die veer
juist gesprongen was op het oogenblik van
mijn echec. Ik zag in die gelijktijdigheid
een symbool: ook bij mij was op dat ramp
zalig moment van moedeloosheid de veer
gesprongen.
Eensklaps gewerd mij een openbaring. Ik
sprong op en liep naar de telefoon. Ik belde
't kantoor op en vroeg of de heeren daar
nog aanwezig waren. En of ik ze nog vijf
minuten mocht spreken.
Hoe was ik tot dit verrassend besluit ge
komen? De gang naar den horlogemaker,
onmiddellijk nadat ik het mankement aan
mijn uurwerk ontdekt had, had mij plotse
ling iets heel gewichtigs geleerd. Wat doet
men, als van het horloge de veer is gespron
gen? Men zet er een nieuwe in. De sterkste
veer, welke er bestaat. Dan loopt het horloge
weer door en de zaak is in orde.
Dit moet ik ook op mijn eigen toestand
toepassen. Me niet neerleggen bij die ge
sprongen veer. Een nieuwe veer inzetten.
Een sterkere dan de gesprongene.
En met dio nieuwe veer in het uurwerk
van mijn gemoed hervatte ik mijn bezoek
op 't kantoor. De ontvangst was al dadelijk
heel anders. Opgewekte gezichten en een
opgewekte gesprektoon. Dat lag natuurlijk
aan mij, want zoo moedeloos als ik dien
morgen begonnen was, zoo opgewekt zette
ik thans in.
Spoedig merkte ik, dat ik terrein won en
vóórdat we een half uur aan 't praten wa
len, was de zaak al beklonken.
Ik snelde naar den horlogemaker. Nooit
heb ik met zooveel genoegen een rijksdaal
der betaald Want met dien ééncn rijks
daalder had ik meer dan duizend rijks
daalders gewonnen.
Met een gemoed, waarvan de veer stuk
is, schiet je nie* op. Je heb neiging om de
zaak stil te laten staan. De veer stuk? Geen
nood, dat gebeurt ons allen wel een paar
maal in de week. Onmiddellijk een nieuwe
veer inleggen, de sterkste die er bestaat.
Met die methode bereik je wonderen!"
Greenhcff's succes met de „Hermann Kohl"
door
Ir. G. KOLBE.
Dezer dagen werd te Berlijn
voor do betrokken autoriteiten
en cenigc vertegenwoordigers
der pers een demonstratie ge
geven met het staartlooze vlieg
tuig „Hermann Kohl", dat tot
dezelfde catcgorio behoort als
de ook in ons land bekende
„Vliegende Vleugci".
Het is reeds een jaar of twintig bekend,
dat het ideale vliegtuig staartloos behoort
te zijn. Dit type heeft zooveel voordeelcn
boven het thans algemeen ingevoerdo
vliegtuig, dat men reeds langen tijd proe
ven heeft genomen, met het doel om allo
niot-dragende deelen van het vliegtuig to
laten vervallen, in dc eerste plaats dus
den 6taart en den romp.
Het verrassende succes, dat zelfs met het
teeenwoordige type bereikt werd, heeft de
menschen echter overbluft en de oplossing
van speciale vraagstukken, waarvan het
hoven beschrevene er slechts één is, ver
traagd. Dc constructeurs en vooral de
vliegtuigfabrikanten bleven als gehypnoti
seerd staan kijken naar het vliegtuig, dal
er eenmaal was en dat bewezen had, to
kunnen vliegen. Men dacht er niet eens aan
dat een ander type misschien beter zou
vliegen.
Het gevolg was dan ook dat de enkele
uitvinders met durf, die. nieuwe wegen wil
den inslaan, nergens geld konden krijgen,
om hun ideeën te verwezenlijken. Toch
heeft reeds in 1905 Igo Etrich een staart
loos vliegtuig gebouwd, in 1906 maakte
Wels met een motor- en staartloos vlieg
tuig zeer bevredigende glijvluchten in do
omgeving van Weenen en in 1907 vervaar
digde de Engelsche kapitein Dumny een
staartloos vliegtuig, dat ongeveer den vorm
van een boemerang bad. Doch daarmee was
het voor tientallen jaren uit met dc „Vlie
gende Vleugel''. Geen der beroemde con
structeurs, waaraan de luchtvaart toch zoo
veel te danken heeft, durfde het door deze
pioniers vaag aangeduide doel consequent
na te. streven.
Eerst moest het zeilvliegen in de mode
komen als sport, voordat men weer aan
de vliegende vleugel dacht. Espcnlaub, Sol-
denhoff en Lippiseh waren de eersten, dit
inzagen dat romp en staart (de nietdragen
de deelen) eigenlijk maar tot last waren,
al was het oorspronkelijk onmisbare bal
la6t, omdat motoren, stuurinrichting en
passagiersplaatsen erin moesten worden
ondergebracht. Dit bleek wel geen onover
komelijk bezwaar, doch geldgebrek was al
weer de reden, dat het idee niet uitgewerkt
De Vliegende Vleugel van Soldenhoff.
kon worden. Groenhoff en Espcnlaub had
den alleen geld genoeg om een peilvormig
zeilvliegtuig te bouwen, dat niet slechts
door zijn vorm, doch ook door het volko
men gemis van een staart iets nieuws was
De stuurvlakken, die tevoren in den staarl
werden aangebracht, hadden zij verplaatst
naar de randen der vleugels. En die vlen
gels waren op zoodanige wijze met eikaai
verbonden dat de romp, waarin zich piloot
en passagier bevonden, daarmee óón geheel
vormde, zoodat hij geen dood gewicht vorm
de, doch met zijn geheele oppervlakte op
dc lucht steunde en daardoor gedragen
werd.
Dat was dus het eerste staartlooze zeil
vliegtuig. Nu zou het eerste staartlooze
door motoren gedreven vliegtuig wel niet
lang meer op zich laten wachten. Het was
afkomstig van Soldenhoff, die bij zijn con
structies en berekeningen geholpen werd
door de ingenieurs Friedmann en Lang-
guth. Deze ,.S. I" had het hoogtestuur in
en het zijstuur op dc vleugels. De romp was
zeer klein gehouden en vormde de punt
van de V., die door de vleugels werd ge
vormd. De machine werd aangedreven door
een belachelijk kleine motor van 10 P.K.
terwijl de pr.opcller het merkwaardige toe
stel niet trok, doch van achteren voort
duwde.
Sindsdien hebben verschillende construe
teurs van naam zich met den vliegenden
vleugel beziggehouden. Want Soldenhoff s
succes met zijn zwakke, kleine en zoo
goedkoop mogelijk gefabriceerde toestelle
tje bewees duidelijk de voordeelen van de
6taartlooze constructie boven de tot dusver
gebruikelijke. Die voordeelen zijn:
1. Grootere stabiliteit tijdens de vluchi
en daardoor dus grootere veiligheid voor ae
passagiers.
2. Verwijdering van alle niet-dragende
ballast, waardoor weer lichtere motoren ge
bruikt kunnen worden, zc'.fs voor grootere
toestellen, zonder dat de snelheid en de
andere prestaties daaronder te lijden heb-
oen;
3. Vermindering van den weerstand dei
lucht door het pijlvormig naar achteren
verloopcndc draagvlak, waardoor de snel
heid, vergeleken met conventioneele types
•net dezelfde motoren, toeneemt van bijv
110 tot 190 K.M. per uur;
4. Vlak vliegen, waardoor er gemakke
lijk en met een korten aan- of uitloop ge
start en geland kan worden.
Behalve deze voordeelcn moet nog een
ander punt genoemd worden, dat tot dus
ver eigenlijk steeds over het hoofd is ge
zien. Het zwaartepunt van den vliegenden
vleugel ligt zeer laag, waardoor het "over
den kop slaan" bij overhalen van het hoog
testuur of bij noodlandingen onmogelijk
wordt. Dit alleen had voor dc groote vlieg
tuigfabrieken reeds een reden moeten zijn
om Soldenhoff's proefmodellen uit te bou
wen en te perfectionneeren, zoodat ze als
verkeersvliegtuigen in dienst gesteld kon
den worden. Blijkbaar heeft men opgezien
tegen dc onkosten, die vooraf gemaaki
moesten worden voor proeven en proef-
constructics, doch dan heeft men daardooi
toch de ontwikkeling van een bijzondei
veelbelovende tak der luchtvaart belangrijk
geremd.
Do Junkersf abri eken te Dessau waren de
eenigen, die den vliegenden vleugel een
kans gaven; daarvan is dan ook de G 3i
afkomstig, die onder den naam „Vliegende
Vleugel'" ook in ons land zooveel opgang
heeft gemaakt.
De G 38 is het eerste vliegtuig, waar
in het principe van de staartlooze construe
tie zuiver is doorgevoerd; ook hierbij be
hoort de romp (die als zoodanig eigenlijk
in het geheel niet meer bestaat) organisch
tot de dragende vleugels, waarin reeds een
groot gedeelte der motoren, stuurinrichtin
gen en passagiersplaatsen zijn onderge
bracht.
De thans door Groenhoff gedemonstreer
dc vliegende vleugel is een nieuwe con
structic van Alexander Lippiseh en moet
het meest ideale type vertegenwoordigen.
De motor ontwikkelt slechts 28 P.K. De
naam „Hermann Kohl" is afkomstig van
den bekenden oceaanvlieger, die de „Rbon*
Rossilen-Gcsellscbaft'' tot de constructie
wist over te halen, nadat bij er uit eigen
zak belangrijke sommen voor ter beschik
king had gesteld. Het toestel ligt in da
lucht „zoo vast als een plank" volgens de
woorden van Groenhoff en kan ondank?
zijn schijnbare zwakheid dezelfde scherpe
bochten en loopings maken als elk ander
6portvlicgtuig.
De „Hermann Kolil'' bewijst dat de vlieg
tuigromp niet het noodzakelijke kwaad is
waarvoor de vliegtuigconstructeurs hem al
tijd hebben gehouden. Dit groote gewicht
en deze groote krachtweerstand hebben
voortaan alle recht van bestaan verloren
Wat in een romp ondergebracht wordt, kan
ook elders ondergebracht worden. Er moet
nog slechts één vraag beantwoord worden
n.l.: Zal een groot staartloos verkeersvlieg
tuig, waarbij de vleugels niet 6lechts dra
gende vlakken zijn, doch ook lading en
passagiers moeten opnemen, wel evengoed
bestuurbaar zijn als de kleine procfcon-
structie van Groenhoff?
Op het oogenblik kan die vraag natuur
lijk nog niet beantwoord worden, doch dat
het staartlooze vliegtuig een algemeenc op-
marsch is begonnen, staat vast. Niet voor
niets is er voor het Engelsche leger een
vliegende vleugel gebouwd, wordt er in de
Fransche militaire werkplaatsen aan soort
gelijke constructies gewerkt en heeft het
Italiaansche ministerie van luchtvaart on
der Generaal Balbo eenigen tijd geleden
een zeer aanzienlijk bedrag uitgetrokken
voor proeven ter verdere ontwikkeling van
het staartlooze vliegtuig. Dit type zal bet
oude binnen afzienbaren tijd verdrongen
hebben, het wanneer hangt nog slechts af
van de kapitalen, die ter beschikking kun
nen worden gesteld. En die schijnen er zelfs
in dezen tijd van malaise nog in voldoen
de mate te zijn om proeven mogelijk te
maken, welke ons zullen voeren tot een
omwenteling in onze vliegtuigen. Het zal
zeker geen vijf jaar meer duren, voordat
de staartlooze machine, die in beginsel reeds
is uitgevoerd, het geheele terrein heeft ver
overd.
„DE DOKTER AAN HET WOOR D"
door
PROF. Dr. MAX OTTO DRESSLER.
Er bestaat geen kwellender pijn dan
hoofdpijn. Negentig van dc honderd men
schen klagen over hoofdpijn, die voor niets
wil wijken. Dat is geen wonder, want het
is voor den leek bijna geen doen om
hoofdpijn met kracht tegen te gaan. Het
resultaat moet reeds daarom twijfelachtig
blijven, daar dc leek nauwelijks met ze
kerheid kan vaststellen, welke kwaal de
hoofdpijn heeft veroorzaakt. Hoe nutteloos
het is, zelf te trachten die kwaal te vin
den, blijkt wel uit het groote aantal der
oorzaken, waardoor hoofdpijn kan ont
staan.
In den eigenlijken zin des woords heeft
hoofdpijn niets met een ziekteverschijn
sel uit te staan. Het is wanneer wij goed
zien, slechts een begeleidend verschijnsel
en een aankondiging van dc op komst zijn-
do ziekte. Ongetwijfeld zal niet altijd een
bepaalde kwaal als oorzaak van de hoofd
pijn zijn te herkennen. In dit geval zal
men meestal de oorzaak bij dc zenuwen
moeten zoeken. Zeer dikwijls hebben do
tegenwoordige tijdsomstandigheden hierin
een groot aandeel. Juist deze veroorzaken,
dat vele personen aan hoofdpijn gaan lij
den, die van dag tot dag verergeren.
Bij het vaststellen van de kwaal speelt
de leeftijd van den patient een groote rol
Eveneens kunnen belangrijke gevolgtrek
kingen gemaakt worden uit de Jijden,
waarop de hoofdpijnen zich het hevigst
doen gevoelen. Menschen die een zittend
leven leiden, hebben in de meeste geval
len veel last van hoofdpijn, vooral zij die
in bedompte vertrekken moeten werken.
Helaas vindt men onder hen ook de mees
te gevallen, waarin de kwaal verwaarloosd
wordt; soms komen de menschen er zelfs
toe, noodgedwongen zoo aan de hoofdpijn
te gewennen, dat zij die, hoe vreemd het
ook moge klinken, niet onaangenaam
meer vinden.
Het is waar dat in vele gevallen hoofd
pijn volkomen ongevaarlijk geacht kan
worden en zonder verdere gevolgen wel
weer overgaat. Men dient evenwel in hot
oog te houden, dat er tusschen hoofdpijn
van voorbijgaande aard en hoofdpijn die
verwaarloosd is, dat verschil bestaat, dat
uit laatstgenoemde een chronische kwaal
kan ontstaan. Op grond hiervan behoort
men hoofdpijn, van welken aard ook, ern
stig op te vatten. Verder mag niet over het
hoofd gezien, worden dat hoofdpijn altijd
een waarschuwing is. Er is nauwelijks een
ziekte, waarbij hoofdpijn niet weieens als
nevenverschijnsel optreedt. Juist dc ge
vaarlijkste ziekte ontwikkelen zich meest
al onder de symptoom van hoofdpijn en
dat moet de patient niet verontrusten,
doch wel tot nadenken brengen. Zoo gaan
de meeste hcrscnaandoeningen met hoofd
pijn van zeer ernstigen aard gepaard. Zeer
gevreesd is de hoofdpijn, dio veroorzaakt
wordt door de zwaarste hersenpijnen, do
hcrscngozwellen. Door een zwaren druk op
de hersenen ontstaat een hevige hoofdpijn,
terwijl zeer vaak een zwakke polsslag is
waar te nemen.
Gebrek aan bloed in de hersenen, wat bij
zeer zwakke menschen voorkomt, leidt
dikwijls tot kwellende hoofdpijn. Hier is
door het laag leggen van het hoofd een
belangrijke vermindering van de pijnen te
bereiken.
Dikwijls is het onbekend, dat het ook bij
vergiftiging tot hoofdpijn kan komen, b v
door veelvuldig gebruik van tabak, spiritua
liën en dergelijke. Wil men hiervan gene
zen, dan is het in de eerste plaats noodig,
van dergelijke genotmiddelen in het ver
volg geen gebruik meer te maken. Zij kun
nen bovendien nierziekte en suikerziekte
veroorzaken.
Verder ontstaat hoofdpijn nog door kou
vatten, iets wat niet altijd van het koude
jaargetijde afhangt. Ook in den zomer kan
men door verschillende oorzaken kouvat
ten. Deze rhcumatische hoofdpijn is door
herhaaldelijke verwarming te genezen.
Bepaald onberekenbaar zijn de zenuw
hoofdpijnen en dc gevreesde schel* hoofd
pijn. De oorzaak zal hier niet zelden in de
sponning der bloedvaten liggen. Do dokter
heeft in dit geval vast te stellen of er ver
schrompeling, verslapping, verwijding of
vernauwing daarvan aanwezig is.
Zeer dikwijls treft men menschen aan,
die maanden, ja jaren achtereen last van
schele hoofdpijn hebben. Ook bij schele
hoofdpijn heeft men niet met een pijn van
voorbijgaanden aard te doen, doch met een
waarschuwing van het organisme.
Oorzaken van de pijn kunnen zijn: on
rustige slaap of weinig slaap, groote in
spanning, zoowel lichamelijk als geestelijk
psychische inspanning, verdriet of ontbe
ring. Ook rheumatiek en slechte stofwis
scling kunnen een groote rol spelen. Dik
wijls openbaren zich bij een aanval van
schele hoofdpijn ook chronische ziekten
van het gestel.
Onlangs is ook de jicht herhaaldelijk als
oorzaak van schele hoofdpijn onderkend
Om hiervan te genezen, moet men zeer
weinig vlcesch gebruiken. Het is aan te be
velen om enkele dagen van de week het ge
bruik Aan vleesch geheel uit te schakelen.
Sterke pijnstillende middelen zijn slechts
in enkele gevallen onschadelijk. Een goede
nachtrust is beslist noodzakelijk. Evenzoo
kan een tijdelijk donkermaken van de ka
mer tot verzachting der pijnen bijdragen.
Verder moet men er vooral aan denken,
dat men dc pijnen, niet alleen op de tij
den behandelt, wanneer zij zich voordoen,
doch ook wanneer zij zich niet doen ge
voelen.
Oog-, oor-, neus- en keelpijn zijn ook zeer
vaak de oorzaak van aanhoudenden hoofd
pijn. Oorpijn van ernstigen aard heeft dik
wijls hdofdpijn tot voorlooper. Hoofdpijn
is ook wel eens de voorbode van een oog
ziekte. Hier zijn zeer kwaadaardige com
plicaties mogelijk. Niet zelden ontstaat er
een zwelling van de gezichtszenuw. Bij al
le gevallen moet de oogarts bijtijds geraad
pleegd worden, want onder deze omstan-
digneden is blindheid niet uitgesloten.
Bij de meeste vormen van hoofdpijn is
een radicale verandering van de levens
wijze noodig. Algemeen geldende regels
kunnen echter niet gegeven worden, want
voor elk geval moeten weer bizondere
maatregelen genomen worden en een ver
andering van levenswijze, die den eenen
patient genezing brengt, kan bij een ander
de kwaal zelfs verergeren. Nogmaals her
halen wij, dat men in deze gevallen den
raad van een geneesheer dient in te win
nen.
Evenmin kan aanbevolen worden met een
of andere hoofdpijnpoeder, de pijn tegen te
gaan. Men loopt hierbij slechts hot gevaar,
dat do kwaal chronisch wordt en zich nog
verder uitbreidt. Alleen de dokter kan,
door een nauwkeurig onderzoek, de oor
zaak van de hoofdpijn vinden. Hoofdpijn-
poeders die helpen tegen elk van de hon
derden kwalen, welke hoofdpijn kunnen ver
oorzaken, bestaan eenvoudig niei""'
