AMERSFQORTSCH DAGBLAD
VLOOTSCHOUW OP SCHIPHOL
Woensdag 30 September 1931
«DE EEMLANDER"
39a laargai] No 79
ONTHULLING VAN EEN
GEDENKTEEKEN
EEN UITSTAPJE VAN
BIBLIOTHECARISSEN
MEJ. A. DE JONG ALS LID
GEÏNSTALLEERD
HOE OP HET STAATSBELEID
TE BEZUINIGEN
Tegen de salariskorting
Een dag van glorie voor
de K. L. M.
Bezoek van H.M. de Koningin
Amsterdam, 29 Sept. De geregelde
wekelijksche luchtdienst tusschen Amster
dam en Batavia treedt, zooals men weet,
den lsten October in werking. Ter inleiding
daarvan is heden op Schiphol in de morgen
uren een gedenkteeken onthuld en in de
middaguren door H. M. do Koningin een
vlootschouw gehouden.
Reeds in de morgenuren was een groot
deel van het personeel van de K.L.M. uit
verschillende plaatsen naar Schiphol geko
men om dezo plechtigheden bij te wonen
Tegen half twaalf schaarde men zich om
bet te onthullen beeld, dat voor de ge
bouwen van de .K.L.M. is geplaatst.
De minister van waterstaat, mr. P. J.
Reymer, hield een toespraak.
Z.Exc. zeide het een zeer gelukkige ge
dachte te achten van het bestuur der ge
meento Amsterdam om ertoe mede te wer
ken, dat de herinnering aan de voorberei
ding en de totstandkoming van een gere
gelde luchtverbinding tusschen Nederland
en Nederlandsch-Indië ook bij het nage
slacht levendig zal worden gehouden door
de oprichting van een gedenkteeken.
Deze daad van Amsterdam sluit volko
men aan bij 't uitstekende werk, dat de
hoofdstad van ons Rijk heeft verricht, opdat
het luchtvaartterrein Schiphol, dat aan zeer
booge eischen voldoet, en waarop geheel
ons land terecht trotsch mag zijn, ook tech
nisch in staat zal zijn om mede te werken
aan de te verwachten ontwikkeling van ons
internationaal luchtverkeer.
De minister wenschte het bestuur der ge
meente met hare goede gedachte van harte
geluk en sprak de verwachting uit, dat
deze zuil niet alleen een herinneringstee-
ken zal zijn, doch tevens een symbool zal
blijken te wezen voor den toenemenden
bloei van luchtvaartterrein van Amster
dam.
Door wethouder E. J. Abrahams werd het
gedenkteeken, dat vervaardigd is door den
beeldhouwer Polet, voor do gemeente aan
vaard.
Het gedenkteeken is een opgaande hard
steenen zuil, waarboven een bronzen we
reldbol, gedragen door vier verkeersvlieg
tuigen.
Op dezen wereldbol is Amsterdam aan
gegeven als een knooppunt van een aantal
lijnen. De lijn Amsterdam—Batavia is door
een koperen strook aangegeven. Boven den
wereldbol staat een Hermcsfiguur met een
Mercuriusstaf en een fakkel., Op de hoeken
zijn vier vlaggen aangebracht, die van Ne
derland, Amsterdam, Batavia en do K.L.M.
Op het voetstuk van het monument 6taat
Amsterdam—K.L.M.—Batavia. Geregelde
dienst 1930.
Hierna werd door den heer Fokker een
bronzen plaat aan de gemeente aangebo
den, voorstellende een Vliegende Hollander
met het verzoek deze plaat te laten inmet
selen in het station van de K.L.M., ter her
innering aan de opening van den wekelijk-
schen luchtdienst op Indië.
Door wethouder Abrahams werd namens
de gemeente de gedenkplaat aanvaard.
Wij herinneren eraan, dat reeds een zes
tal gedenkplaten zijn aangebracht, al zijn
deze ook niet van brons, en wel betrekking
hebbende op de opening van het luchtver
keer op 17 Mei 1920, de pioniersvlucht van
Van der Hoop, de eerste passagiers vlucht
de eerste postvlucht, de eerste sportvlucht
van Van Tijen en tenslotte het geregeld ver
keer.
In den middag werd II. M. de Koningin
verwacht. Een stroom van toeschouwers
had zich naar de luchthaven begeven om
getuige te zijn van dezen vlootschouw. De
stoet, waarmede de koninklijke familie op
Schiphol kwam reed langs de tribunes ter
eenre en de opgestelde vliegtuigen ter an
dere zijde.
In den loop van den dag waren toch aan
gekomen een escadrille vliegtuigen van
Soestcrbcrg, een van den marincluchtvaart-
dienst en van de Nationale Luchtvaart-
school. Deze machines stonden tegenovei
de tribunes. De luchtvloot van de K.L.M.
had rechthoekig hierop een plaats gevon
den. De toestellen, die den dienst op Indië
onderhouden, stonden in het voorste gelid
Bij do eerste dezer toestellen, zoo dicht
mogelijk bij de tribune, werd H. M. de Ko
ningin ontvangen door wethouder Abra
hams namens het gemeentebestuur en door
den raad van beheer der Kon. Luchtvaart
Maatschappij. Mede waren daar aanwezig
de ministers van koloniën en van water
staat, generaal Snijders, kapt.-luit. Remijn
60, commandant van het vliegveld De Kooi
en majoor J. van Santen van de luchtvaart-
afdeeling te Soestcrbcrg.
Na deze ontvangst begon een wandeling
langs de toestellen. Voor elk toestel stond
zijn bemanning. Het laatste van deze rij
toestellen was De Valk, dat geheel gereed
is om Donderdag de reis naar Indië te aan
vaarden. De bemanning, bestaande uit
Geyssendorfer, Brugman, Bruijnestein en
Bell, gaf mede inlichtingen aan liet hooge
bezoek.
Vervolgens werden de toestellen van Fok
ker, Aviolanda, Koolhoven en die van den
rijksstudiedicn6t voor de luchtvaart bezich
tigd.
Van hier stak het hooge gezelschap het
vliegveld over en waren de vliegtuigen
van de marine en Soesterberg gezwenkt,
zoodat zij langs den weg stonden, die H. M.
volgde naar het terras.
Op het dakterras waren aanwezig de raad
van bestuur en de raad van commissaris
sen van de K.L.M., benevens de vertegen
woordigers van de gemeente. Door den
voorzitter van den raad van bestuur werd
de Koningin toegesproken.
Allereerst dankte spreker de Ko-
ninein voor haar aanwezigheid op dezen
gewichtigen dag voor de K.L.M., om daarna
een blik te slaan in de geschiedenis van de
K.L.M., daarbij de voornaamste feiten in
herinnering brengende.
Na deze toespraak begonnen de demon
straties. Allereerst ging de legerescadrille
de lucht in en maakte ruimte voor die
van de marine. De marine werd gevolgd
door een demonstratie van den sportvlieger
De Mul. Inmiddels waren de auto's weer
voorgereden. Er werd gereden naar het
juist dien morgen onthulde monument; ver
volgens keerde de stoet naar het vliegveld
terug, om voor de tribunes langs de lucht
haven te verlaten en zich naar liet Loo te
begeven.
Het publiek bleef nog geruimen tijd om
te 'genieten van de verschillende vluchten.
Amsterdam, 29 Sopt. De plechtigheid
van de opening van den wekclijkschen
luchtdienst Amsterdam—Batavia, welke
vandaag op Schiphol geschiedde, is gewor
den tot een evenement, waarop de Konink
lijke Luchtvaart Maatschappij met trots en
voldoening zal kunnen terugzien! Zonder
onderscheid komt aan allen, van hoog tot
laag, die bij de voorbereiding en de voltrek
king van deze grootschc gebeurtenis op
eenigerlei wijze betrokken zijn geweest,
groote lof toe voor hun bewondcrenswaar-
digen arbeid. Ook de natuur was de K.L.M
vandaag welgezind; het was prachtig en
zacht najaarsweer. Een typisch karakteris
tieke Hollandsche wolkenhemel hing boven
het veld.
De luchthaven zelf bood reeds vrij vroeg
in den morgen, en wel speciaal voor het
stationsgebouw, een beeld, zooals, dat zelfs
in de hoogtijdagen van de geschiedenis der
K.L.M. en haar Amsterdamschc luchtha
ven, nimmer te zien is geweest! Want wie
De voor- en keerzijde van den penning, die in overleg met de K. L. M. door de N.V.
„Koninklijkc-Begeer" geslagen ls, ter herin nering aan den wekclijkschen luchtdienst
naar Indië.
Het monument, geschenk vara de gemeente Amsterdam aan Schiphol, ter herinnering
aan de invoering van den wekelijkschen vliogdienst op Ncd.-Indië, nadat minister
Be^jmer het werk van den beeldhouwer Polet had onthuld.
maakte nog ooit mede, dat het stationsge
bouw en het restaurant geheel ter beschik
king gesteld waren van de genoodigden en
dat de stations- en douanediensten werden
ondergebracht in een der aangrenzende
loodsen? Ook voor de binnen- en buiten
landsche pers, die in grootcn getale was
opgekomen, had men uitstekend gezorgd
Voor de zeer talrijke genoodigden was op
het paddock van het Schiphol-restaurant
een groot aantal stoelen en tafeltjes ge
plaatst. Van hier had men een uitstekend
gezicht op het betonnen platform, waarop
alle vliegtuigen der K.L.M. „en parade" wa
ren opgesteld, voor zoover zij niet in dienst
of in reparatie waren.
Een groote menschenmcnigte de hon
derden, die er 's morgens waren, groeiden
in het middaguur, tot vele duizenden aan,
bevond zich voort6 op den dijk, op de toe
gangswegen tot de vlieghaven en op hel
tegen betaling toegankelijke terrein naasl
het stationsgebouw. Te voet, per fiets of per
auto waren zij gekomen, en opdat bij dezt
ennorme drukte het verkeer niet in het
honderd zou loopen, was er een groote po
litiemacht ter plaatse.
Na de des morgens geschiede onthulling
op het voorplein van het stationsgebouw
door minister Reymer van het door den
beeldhouwer Johan Polet vervaardigd ge
denkteeken, dat door de gemeente Amster
dam is opgericht, ter herinnering aan de
geregelde luchtverbinding op Nederlandsch
Oost-Indië, keerden de genoodigden naar
het paddock terug, waar zij tusschen half
een en twee uur de aankomst bijwoonden
van eenigc vliegtuigen der Nationale Lucht
vaartschool cn der Rotterdamsche Aero
club, alsmede van een escadrille marine
vliegtuigen van De Kooy, onder leiding van
luit. ter zee eerste klasse W. II. Tetcnburg
en van oen escadrille legervliegtuigen van
Soestcrbcrg, onder bevel van kapitein W
C. J. Vcrsteegh. Tot aan de komst van het
koninklijk gezin werden de genoodigden en
de duizenden andere belangstellenden op
aangename wijze beziggehouden met op
schitterende wijze uitgevoerde vliegdemon
straties door de instructeurs der Nationale
Luchtvaartschool op Pandervliegtuigen, n.l
den hoofdinstructcur H. Schmidt Crans en
de instructeurs S. de Mul en W. van Graft
welke laatste zijn phenomcnaal „crazy
flying" demonstreerde.
De verschillende „cn parade" opgestelde
vliegtuigen van de K.L.M.-vloot hadden in
middels gezelschap gekregen van een aan
tal vliegtuigen van de Nedcrlandsche
Vliegtuigenfabriek Fokker, de Maatschap
pij voor Vliegtuigbouw „Aviolanda", „Kool
hoven's Vliegtuigenfabriek, van een vlieg
tuig van den rijksstudiedienst voor de lucht
vaart, van vliegtuigen der Nationale Lucht
vaartschool, alsmede van het escadrille ma
rinevliegtuigen van de Kooy en het esca
drille legervliegtuigen van Soesterberg AI
deze laatstgenoemde vliegtuigen stonden in
een rechte lijn, rechthoekig op de K.L.M.
machines ver doorloopend op het grasveld
naast het betonnen platform. Tegen half
drie werd vanaf den verkeerstoren aange
kondigd, dat de koninklijke familie in aan
tocht was. Koningin en Prinses werden
door het zoontje van den heer Thomson en
door een dochtertje van directeur Plesman
bloemen aangeboden.
Tegen het tijdstip, dat de koninklijke fa
milie vertrekken zou, mocht niemand het
terrein verlaten. Hoewel oorspronkelijk het
plan bestond, dat de auto's het koninklijk
gezin onmiddellijk van Schiphol naar het
Loo zouden brengen, geschiedde zulks niet
doch keerde de Koningin met gemaal en
dochter, naar het paleis op den Dam terug
vanwaar zij, na daar nog eenige oogenblik
ken vertoefd te hebben, per auto naar het
Loo vertrokken. Daar van deze verande
ring in het programma geen ruchtbaar
heid was gegeven, hebben slechts weinigen
hiervan iets gemerkt. Het vertrek van het
paleis geschiedde dan ook geheel on-offici
eel.
Velen zijn no& in den laten middag op
Schiphol gebleven om getuige te zijn een
gevarieerd vliegprogramma, dat werd uit
gevoerd door instructeurs van de Nationale
Luchtvaartschool en piloten van verschil
lende Nederlandsche vliegtuigfabrieken,
terwijl verschillenden nog gebruik maak
ten van de gelegenheid om per K.L.M 'er
een tochtje boven Amsterdam cn omge
ving te maken.
Ondanks al de drukte en speciale maat
regelen, welke de dag van vandaag met zich
mede heeft gebracht, heeft do gewone dienst
als waren er geen feestelijkheden, ongc
stoord voortgang gevonden.
26 leden der Ned. Vereen, van
Bibliothecarissen op
excursie naar
Dusseldorf
Zaterdagmorgen j.l. kwamen 2G leden dor
Nederlandsche Vereeniging van Bibliothc
carissen aan het station tc Arnhem teza
men voor een dricdaagsch uitstapje naar
Dusseldorf.
Bij aankomst aldaar waren op het per
ron vertegenwoordigers van het Stadti-
sclic Verkehrsamt en van de plaatselijke
bibliotheken ter verwelkoming aanwezig.
De verdere namiddag werd besteed aan de
bezichtiging van de Landes- und Stadtbi-
bliothok, waar de directeur, dr. Reuter, een
inleiding hield over de geschiedenis en de
inrichting van deze boekerij, die tal van
zeer mooie handschriften cn incunabelen
rijk is.
's Avonds vergastten de Nederlandsche
bibliothecarissen zich in de opera aan een
opvoering van Beethoven's Fidelio.
Het programma voor den Zondag open
de met een bezoek aan de Centrale der
Stadtischen Volksbüchereicn, waar dc di
recteur, dr. Winker, een voordracht hield
over „Aufgaben und praktische Durch-
führung des volkstümlichen Büohcreiwc-
sens der Stadt Düsseldorf, een uiteenzet
ting, die vooral voor de aanwezigen uit
het Nedcrlandsche openbare lce6zaalwezen
veel wetenswaardigs bood; een bezichti
ging van het filiaal in dc voorstad Dcren-
dorf sloot zich hierbij aan. Vervolgens
werd in het grootsche Planetarium spe
ciaal voor dc Nederlandsche bezoekers een
demonstratie gegeven van dc technische
wonderen dezer instelling. De namiddag
was geheel gewijd aan een uitstapje naar
het slot en het park Benrath, waar, dank
zij het heerlijke najaarsweer, op het terras
aan den Rijn kon worden thee gedronken.
Tot besluit van dezen tweeden dag volg
de een gezellig samenzijn met de Duit-
schc collega's in de kunstenaarssociëteit
„Mallasten", waar ook 'de Oberbürgemeis-
ter en de Nederlandsche Vereeniging te
Düsseldorf zich hadden doen vertegenwoor
digen en waar, tusschen „Wein und Ge-
sang" door, hartelijke toespraken werden
gewisseld. Maandag, den derden en laat-
sten dag van dit bezoek aan de mooie
Rijnstad, bezichtigden dc Nederlandsche
bibliothecarissen 's morgens de voorbeeldig
ingerichte Bücherei der Eisenhüttenleute
en het Staatsarchief, waar hun een aantal
zeer interessante historische documenten
werd getoond, waarna 's middags de firma
Ilenkel cn Cie. hen in de gelegenheid stel
de om een indruk te krijgen van haar be
langwekkend bedrijf, dat de Persil-produc-
ten over de wereld verbreidt; aan het ein
de van den tocht door de verschillende fa
brieksgebouwen onthaalde de firma haar
Nederlandsche gasten aan een smakelijke
koffietafel, opgeluisterd door een voor deze
gelegenheid welgekozen filmvertooning.
Verrijkt met onuitwischbare indrukken
van het mooie Düsseldorf en zeer voldaan
over al het genotene, keerde het gezelschap
Maandagavond in de beste stemming huis
waarts.
TWEEDE KAMER
Interpellatie^aanvragen der heeren
De Visser en Van der
Waerden
In de vergadering van Dinsdag is mej
A. de Jong (S. D.) als lid geinstalleerd
(vacature-Gerhard).
De Voorzitter deelt mede, dat de Cen
trale afdeeling besloten heeft de ontwerpen
benzinbelasting en verhooging tarief van
invoerrechten in de afdeelingen te onder
zoeken Donderdag 1 October 11 uur.
Aan den heer De Visser wordt verlof
verleend te interpellceren over de rechteloos
heid van hier te lande vertoevende vreem
delingen.
Aan de agenda worden toegevoegd dc in
terpellatie-De Visser en do ontwerpen be
treffende den economischen voorlichtings
dienst.
De heer Van der Waerden vraagt
verlof tot een interpellatie over het beheer
van de Wieringermeer en uigifte van Zui-
derzeegronden. Op dit verzoek wordt in de
volgende vergadering beslist.
De Kamer ging hierna in de afdeelingen.
Een adres van de Centrale Commissie
voor bezuiniging uit de Maatij
van Nijverheid en Handel
Haarlem, 29 Sept. De centrale comrnis
sie voor bezuiniging, ingesteld door dc Ne
derlandsche Maatschappij voor Nijverheid
en Handel te Haarlem, heeft zich in een
adres tot den raad van ministers gewend,
waarin gezegd wordt, dat dit jaar met bij
zondere belangstelling kennis is genomen
van het ontwerp voor de rijksbegrooting
voor dienstjaar 1932 en van de nota betref
fende den toestand van 's Rijks financiën
De crisis zal naar de meening der commis
sie nog dieper doorwerken ook in het eco
nomisch leven van Nederland dan thans
reeds gebleken is. Sedert de indiening de*
begrooting is de toestand reeds weer gewij
zigd door de crisis in Engeland. Dit heeft
den toestand ook voor Nederland weer zeer
*.cel ernstiger gemaakt. Noodzakelijk za1
zijn ook hier te lande met 6pocd die maat
regelen tc treffen, die een verergering van
den toestand bijtijds zullen kunnen voorko
men. Niet vergeten mag worden, dat hoe
wel dc commissie vertrouwen heeft in de
gezonde basis van het economische leven
van ons land, de noodzaak dwingend is om
tijdig de financiecle politiek van het land
te richten naar de weraJdverhoudingen, die
de economie in Nederland beheerschen.
De commissie betreurt, dat in de afgeloo-
pen jaren niet krachtiger en sneller werk
is gemaakt van een reorganisatie van de
staatshuishouding. Hot evenwicht zal moe
ten worden gevonden door aanzienlijke be
zuiniging op alle hoofdstukken der begroo
ting. De gehecle ontwikkeling doet een blij
vende sterke verlaging van alle inkomsten
verwachten en een algemecne daling van
het welvaartspeil.
De commissie merkt ten aanzien van de
in de begrooting vervatte maatregelen tot
dekking van het geraamde tekort het vol
genae op:
De verlaging van dc salarissen der rijks
ambtenaren acht de commissie een onbil
lijkheid tegenover fieri die intellectueel werk
hebben te doen. dat groote verantwoorde
lijkheid meebrengt en een bizondere oplei
ding noodzakelijk maakt. Er is geen grond
om alleen de nj'ksambtenaren te treffen
met een speciale crisisbelasting, immers een
dergelijke verlaging zou slechts te verdedi
gen zijn, wanneer tegelijkertijd ook andere
overeenkomstige vaste inkomens zouden
worden getroffen bijv. door een speciale cri-
sishcffing.
De voorgestelde verhooging van het tarief
van invoerrechten heeft de commissie zeer
teleurgesteld. Alles dient te worden verme
den, wat de verhooging der kostprijzen
hier te lande bevorderen kan. De weg om
financicele moeilijkheden, die als tijdelijk
beschouwd worden te bestrijden met een
blijvende verbooging van lasten op den in
voer, acht de commissie zeer bedenkelijk
Met de benzinebelasting kan de commis
sie zich vereenigen, daar deze desnoods
zelfs eerder voor verdere verhooging in aan
merking zou komen ,dan dc inkomende
rechten.
Behalve de rijksfinanciën baart ook het
beleid van verschillende gemeenten op fi-
nancieele gebied groote zorg. De commissie
acht het van groot belang, dat de regeering
de college's van Gedeputeerde Staten nog-
eens herinnert aan de groote verantwoor
delijkheid die inzake de verplichting van
contrólc op dc gemeentcbegrootingcn op
haar rust, cn overigens ook harerzijds in
voorkomende gevallen deze controle effec
tief doet zijn.
In een bijlage wijst de commissie op en
kele punten, alhoewel het niet op den weg
der commissie ligt om uitgewerkte plannen
aan te geven voor de noodige bezuiniging
op het gehecle gebied der staatsuitgaven.
De reorganisatie zal zeker ook moeten om
vatten een doelmatige indeeling, werkwijze
en bezetting van de departementen van al
gemeen bestuur. In het algemeen dient het
aantal ambtenaren niet te worden uitge
breid.
Ten aanzien van eenige hoofdstukken der
bcgrooting wordt inzake het hoofdstuk jus
titie nog opgemerkt, dat thans niet spoedig
de bezuinigingsvoorstellen van dc regeering
tot vermindering van het aantal kantonge
rechten cn arrondissementsrechtbanken die
nen te worden doorgevoerd.
Ook od het gebied van de rijkspolitie is
een zeer belangrijke bezuiniging mogelijk,
o.m. door een regeling van de verhouding
tusschen rijks- en gemeentepolitie. Wat be
treft het onderwijs hoopt de commissie een
beschouwing van deskundige zijde over de
onderwijsorganisatie in het Octobcrnummer
van „Maatschappijbèiangcn" te publiceeren
Met de stijging der uitgaven op onderwijs
gebied kan onmogelijk worden voortgegaan.
Wat betreft de defensie heeft de militaire
medewerker reeds herhaaldelijk beschou
wingen over de verlaging van de kosten en
doelmatiger organisatie van de weermacht
gepubliceerd, in bizonder wat betreft de in
krimping van het berocpspcrsoneel, eventu
eel vermindering van de legerstcrkte. De
commissie heeft met instemming kennis ge
nomen van het voornemen tot samenvoe
ging van de overheidsbemoeiing met land
bouw, nijverheid en handel in een departe
ment van economische zaken en arbeid.
Alleen stelt het haar teleur, dat aanzien
lijke nieuwe posten op de begrooting zijn
gebracht voor uitbreiding van het perso
neel, dat uit de bestaande departementen,
die door de reorganisatie ontlast v.orden
dient te worden gcrequireerd. Voorts zal
door vereenvoudiging van de uitvoering
der sociale verzekering, zooals die is voor
gesteld door de con?missie-Van IJsselstein
kunnen worden bezuinig^
