BELANGRIJKSTE NIEUWS
F. H. LOMANS
DE eemlander
BIJKANTOOR
SOESTERKWARTIER
SOESTERWEG 107
JOH. DE HEER
Woensdag 7 October 1931
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaargang No. 85
CURTIUS VERDWIJNT VAN
HET T00NEEL
VERLENGING VAN HET
H00VER-JAAR?
BOMAANSLAG OP DEN
BALKAN
VERLENGING VAN HET
MORATORIUM?
BANDIETEN AGEEREN IN
MANDSJ0ERIJE
ZAL NANKING JAPAN DEN
OORLOG VERKLAREN?
HET NIEUWE KABINET-
BRUENING
2EEI
REUSACHTIGE BRAND
BIJ K0FN0
LICHT OP
5 uur 55 min.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
L. J. LUYCX ZOON
PHILIPSLAMPEN
Electro Techn. Bureau
Piano's, Orgels, Radio
AMERSFÖORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pci 3 maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand 0.75, per
weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/»*
Bloot aland franco per post per 3 maanden f 3,-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
PRI10 nFR AflVFRTFNTIFH van 1-4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnumme*
UL" dk€ reg€l mccr f 0.25 Llefdadlghelds-advertenUèn voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentlèn „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regel»
50 cent» elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
De crisis in Duitschland, De
hervorming vau het kabinet.
Het aftreden van dr. Curtius als Duitsch
minister van buitcnlandschc zaken, waar
omtrent reeds weken lang geruchten liepen
on dat gisteren een feit is geworden, vormt
de inleiding van een algeheclc reconstruc
tie van het Daitsche kabinet. Curtius had,
in politiek opzicht, zijn eigen doodvonnis
enderteekend, toen hij in verband met een
ophanden zijnde uitspraak van het Haag-
sclie Hof inzake het tolunic-verdrag met
Oostenrijk, die ongunstig voor de rt>eide
Duitsch-sprekcnde stalen uitviel, dc
Duitsch-Oostenrijksche tariefovereenkomst
- bij voorbaat terug nam. Dit bcteekende een
nederlaag tegenover Frankrijk en daardoor
had hij zich in de oogen van vele Duit-
schcrs onmogelijk gemaakt, terwijl ook de
Franschen Curtius een veel minder sym
pathieke persoonlijkheid vonden dan diens
voorganger, dr. Stresemann. Aan den an
deren kant dient eraan te worden herin
nerd. dat ook de overige kabinetsleden
Curtius' politiek vooraf hadden goedge
keurd, al waren sommige zijner collega's
wellicht van oordeel, dat zijn tactiek han
diger liad moeten zijn. Het aftreden van
Curtius gaat dan ook gepaard met een al-
gemeene demissie van het kabinet-Brüning,
doch om in een tijd, die gekenmerkt wordt
door een ernstige politieke bewogenheid,
geen noodelooze onrust te wekken door een
eindelooze crisis, zal getracht worden nog
heden liet aanzijn te geven aan een nieuw
kabinet. D. w.' z.: men wil overgaan lot
een reconstructie van het ministerie, het
geen beteekent, dat een aantal ministers
zullen worden 'gehandhaafd en een aantal
aan den'dijk gezet.
Op het oogenblik, dat wij dit overzicht
schrijven, is nog niet bekend, of rijkskan
selier Bruning een goedé kans heeft de
nieuwe mannen om zich te vcrecnigcn, die
in den vervolge 's lands zaken zullen lei
den. Wel kan echter reeds nu worden ge
zegd, dat algemeen wordt aangenomen, dat
liet hervormde kabinet een meer rechtsch
karakter zal aannemen. Er zal, als niet alle
teekenen bedriegen, naar worden gestreefd
ook de Duitscli-nationalen in het kabinet
op te nemen. Dit is wel naar den zin van
Frankrijk, niet zoozeer omdat dit land met
dc opvattingéh dezer politieke groep sym
pathiseert, dari wel, wijl de verbreeding van
de parlementaire basis een waarborg is,
dat de resultaten der Fransch-Duitsche on
derhandelingen, die het gevolg zijn van
Laval's bezoek aan Berlijn, dan minder
gauw te niét kunnen worden gedaan.
Daar staat echter tegenover, dat een be
trekken der rechtsche elementen bij den
regeeringsarbeid de sociaal-democraten, die
lot dusver het kabinet-Brüning hebben ge
duld, er wel eens toe zou kunnen brengen
daadwerkelijk zich tegen dc regeering te
keeren, waardoor dc kans op een val van
het kabinet, aanmerkelijk grooter zou wor
den. In sociaal-democratische kringen heeft
het een ongunstigen indruk gemaakt, dat
Brüning dc sociaal-democraten onkundig
heeft gehouden van de voornemens om tot
een reconstructie van het kabinet over te
gaan. In elk geval is liet niet. uitgesloten,
dat. wanneer het nieuwe kabinet-Brüning
inderdaad mocht besluiten tot een nieuwe
politieke oriëntatie, de sociaal-democraten
hun toleranticpoliticlc laten varen. Zij zul
len hiertoe te eerder overgaan, omdat die
zelfde tolcrantiepolitick hun reeds leelijke
parten heeft gespeeld. Deze „slappe hou
ding" heeft verscheidene sociaal-democra
ten de partij reeds den rug doen toekeeren
en de stichting eener nieuwe partij van
malcontenten onder leiding van dr. Roscn-
fcld geeft eveneens te denken.
Overigens is tc verwachten, dat de so
ciaal-democraten de nieuwe rcgccring naar
haar daden zal beoordcelcn. Reeds nu
wordt van officieuse zijde meegedeeld, dat
de persoonswisseling geen wijziging der
buitcnlandschc politiek rncc zal brengen.
Doch zullen er op binnenlandsch-politiek
gebied veranderingen plaats vinden'? Hier.
omtrent tast men nog volkomen in het
duister.
Berlijn, G Oct. (II.X.) Dc kwestie van
het aftreden van dr. Curtius als minister
van buiterJandsche zaken is nog niet ge
heel duidelijk. Terwijl een groot gedeelte
van de pers met inbegrip van dc Gcrmnnia
het voorstelt, alsof het aftreden van Cur
tius nog slechts dc kwestie van enkele da
gen is, schrijft dc persdinnst der Duitschc
volkspartij, de Nationalliberale Ivorrespon-
denz, dat dr. Curtius door het kabinet niet
gedesavoueerd kan worden, daar hij zijn
builenlandschc politiek in overleg en vol
geus de richtlijnen van het kabinet heeft
gevoerd, zoodat. als daaruit gevolgtrekkin
gen worden gemaakt, deze niet alleen op
den hals van den minister van buitenland-
sche zaken kunnen worden geschoven. Dat
in den laatsten tijd een voor het kabinet in
zijn tegenwoordige samenstelling gevaar
lijke stemming is ontstaan, vooral door de
houding der sociaal-demokralcn, kan niet
.worden ontkend.
Curtius dient zijn ontslag in.
B e r 1 ij n, G Oct. (V.D.) Dc rijksminister
van büitenlandschc zaken, dr. Curtius, heeft
in een schrijven van Zaterdag j.l. den rijks
kanselier verzocht, den rijkspresident te
willen verzoeken hem ontslag als rijksmi
nister van buitcnlandsche zaken te willen
verlcenen.
Officieel wordt hieromtrent medegedeeld:
Dc rijksminister van buitcnlandsche zaken
dr. Curtius heeft Zaterdag 3 October het
volgende schrijven gericht tot den rijks
kanselier:
Geachte Heer Rijkskanselier,
In het onderhoud, dat wij op den dag
na mijn terugkeer uit Genèvc hadden, heb
ik u uiteengezet, dat ik, ongeacht den par
lementairen toestand, uit de rijksregeering
wilde treden. In ons gesprek bleef de
kwestie van tijdstip en vorm nog open.
Thans acht ik het echter gewenscht klaar
heid inzake mijn uittreden te brengen. Der
halve verzoek ik u den heer rijkspresident
mijn ontslag te willen voorstellen.
Nog geen beslissing
gevallen
Londen, 5 Oct. (II.N.) Volgens een be
richt uit Washington is hij dc besprekingen
welke president Hoover met toonaangeven
de politici cn de leiders van het economi
sche leven had, nog geen beslissing geno
men over een eventueele verlenging van
liet Hooverjaar.
De ertegen woord igers der groote banken
wenden al hun invloed bij de regeering aan.
om tot een verlenging tc geraken doch de
voornaamste leden van het congres zijn
voorloopig tegen een verlenging.
Intusschen laat president Hoover zich uit
voerig inlichten over den economischen toe
stand in Europa, waarvoor hij tal van per
sonen die goed op de hoogte zijn, raad
pleegt. Een en ander dient vooral fcrT voor
bereiding van dc a.s. besprekingen met
Laval.
Athene, 6 Qct. (V.D.) Alle Gricksche
ochtendbladen bevatten het bericht uit Sa-
loniki van een voorgenomen bomaanslag
op den Simplon-exprcss te Chevgheli aan
de Servisch-Grieksche grens. Ongeveer een
kwartier, voordat dc Simplon-expres6 pas
seerde, werd de bom ontdekt en onschade
lijk gemaakt.
Ecnigen tijd later ontploften op Joego-Sla-
visch gebied, op ongeveer 500 Meter afstand
van de Grieksche grens. 25 bommen, waar
door twee Servcn gedood werden cn drie
gewond.
Tengevolge van 'een bomontploffing te
Chevgheli 6chcurdc do muur van een ka
zerne, waarhij een soldaat werd gedood en
oenige soldaten gewond werden.
In de nabijheid van het 6tation Skolpje
richtten twee bommen groote schade aan.
De spoorwegverbinding NisjSkolpje werd
door de ontploffing vernield. Dc angstige
bewoners uit Skolpje vluchtten naar het
Grieksche grensstation Idonimi.
De aanslagen worden toegeschreven aan
dc komitadzji's cn men vreest nieuwe aan
slagen.
EDISON'S EINDE NABIJ.
New Y o v k, G October (V.D.). Dc toestand
van Edison is zeer verergerd. Naar de mcc-
ning der doctoren is zijn overlijden nog
slechts oen kwestie van enkele dagen.
SAMENWERKING TUSSCHEN NOORD-
EN ZUID-AMERIKA.
N e w Y o r k, 5 Oct, (II.N.) Het vierde
Pan-Amerikaaösche economische congres is
gisteren te Washington bijeengekomen cn
wordt door 500 gedelegeerden uit verschil
lende staten bijgewoond. De drie vroegere
congressen werden in 1915, 1920 en 1927 ge
houden. Dc congressen hebben vooral ten
doel de economische samenwerking tus-
schen Noord- cn Zuid-Amerika te bevorde
ren en het tarief verkeer tusschen dc ver
schillende landen te verlichten.
V/ET TEGEN INFLATIEWINSTEN.
Londen, 5 Oct. (V.D.) De wet tegen in
flatiewinsten is Maandag door het Lager
huis in tweede lezing aangenomen. Dc socia
listische afgevaardigde Brown verklaarde,
dat de toestand in Engeland in den winter
een volstrekt revolutiounair karakter zou
aannemen en dat de klassenstrijd zoo'n
scherpen vorm zou dragen, als men sedert
lang niet meer beleefd liad.
Een lijst van voorwaardendie
Amerika zou stellen
Londen, G Oct. (V.D.) Naar uit New-
York wordt gemeld wacht men met groote
belangstelling het resultaat der besprekin
gen af. welke Hoover met de congrcölei-
dere voert. Men gelooft dat hierbij een
program tot stand zal komen tot stabilisee
ring «Ier markten en tot herstel van het
vertrouwen in de wereld Voorts wordt ge
meld, dat Amerika bereid is tot een ver
lenging van het Hoovernioratorium en een
fundamenteele herziening van het interna
tionale 6chuldenvraagstuk, ingeval Europa
in de kwestie der ontwapening een over
eenkomstige vergaande tegemoetkomend
heid zal loonen.
Amerika zou de volgende voorwaarden
verbinden aan een verlenging van het mo
ra torium:
1. De samenwerking tusschen Frankrijk
en Duitschland moet hechter worden;
2. Frankrijk moet Duitschland financieel
bijstaan;
3 Duitschland moet zijn actie tegen den
Poolschen corridor staken:
4. Duitschland moet zijn agitatie voor
het program van pantserkruiserbouw opge
ven;
5. Duitschland moet er zorg voor dragen
dat optochten van organisaties als de
Stahlhelm worden gestaakt;
6. Duitschland zal moeten bewijzen dat
eventueele credieten slccht6 voor produc
tieve ondernemingen zullen worden benut
en niet voor bewapeningen en publieke
maatregelen zullen worden verbruikt;
7. Er zullen stappen worden ondernomen
om tot een werkelijke bewapening6vacan-
ti<> te komen;
S De uitgaven op de dcfensiebegrootin-
gen zullen worden verlaagd ten einde op
deze v.'ijze tot internationale wantrouwen
te verminderen.
macht in het gebouw van dc partij waren
verschenen en verscheidene lokalen hadden
bezet. De huiszoekingen werden verricht in
verband met disciplinair optreden tegen
acn eersten secretaris der crimineele poli
tie Schimmel, die ervan verdacht wordt lid
van de N.S.D.A.P. te zijn. Schimmel zou,
naar het heet, overgeplaatst zijn van het
district Hannover naar Berlijn. De onder
zoekingen hadden tot doel. na te gaan of
Schimmel in de partij van het district Ber
lijn onder een schuilnaam leiding gaf. Het
onderzoek had echter geen resultaat, Va6tr
gesteld werd, dat geen personen lid waren,
die een schuilnaam hadden.
Missiehuis overvallen
Londen, 6 Oct. (V.D.) Chineesche ban
dic-tcn hebben een huiten Moekden gele
gen Fransch missiehuis, waarheen honder
den christen-Chineezen, zeven nonnen, vijf
paters en talrijke schoolkinderen gevlucht
waren, aangevallen. De missionarissen
moesten zich gewapend tegen de aanvallers
verdedigen, totdat op verzoek van den
Franschen consul te Moekden Japansche
troepen het missiehuis ontzetten. Missiona
rissen, die te Moekden zijn aangekomen,
dcelen mede, dat geheele streken in een
voortdurenden toestand van onrust en ge
vaar verkeeren. Canadeesche missionaris
een meldden, dat met uitzondering van de
door Japansche troepen bezette spoorweg-
zóne het land onder de terreur van bandie
ten staat.
De correspondent te Moekden van do
Daily Telegraph meldt, dat alle teekenen
erop wijzen, dat de Japansche troepen nog
geruimen tijd in het bezette gebied zullen
blijven, omdat daar anders een volledige
chaos zou ontstaan. Men acht het dan ook
uitgesloten, dgit do Japansche troepen voor
14 October het land ontruimd zullen heb
ben, zooals do Volkenbond heeft geëischt-
Londen, 6 Oct. (II.N.) Uit Nanking
wordt gemeld, dat oud-minister Yen en
Wellington Koo in opdracht van dc com
missie van buitcnlandsche zaken naar
Peking zijn vertrokken om zekerheid te ver
krijgen over de houding van maarschalk
Tsjang Ilsoe Liang voor het ge\al het tot
een oorlog met Japan zou komen. Deze reis
heeft aanleiding gegeven tot geruchten, dat
Tsjang Kai Tsjek, het hoofd der Nanking
regccring, in beginsel reeds tot den oorlog
besloten zou hebben. Uit Japansche bron
wordt gemeld, dat Tsjang IIsoc Liang zich
tot de Japansche regeering heeft gewend
met voorstellen om tot een overeenkomst,
onafhankelijk van dc Nankingregeering, te
geraken. Hieraan wordt toegevoegd, dat
Japan, hoewel het de voorkeur geeft aan
een regeling met de Nankingregeering, cr
voor tc vinden zou zijn met dc regccring
van Mandsjoenjc een overeenkomst t;»t
regeling van plaatselijke vraagstukken te
treffen, indien de Nankingregeering een
taktiek van vertraging mocht toepassen.
HUISZOEKINGEN BIJ DE NAZI'S.
Berlijn, 5 Oct. (V.D.) Hedenmiddag wer
den in het partijbureau van de nationaal-
socialisten in de Hedemann6tras6e huiszoe
kingen verricht. Van nationaal-socialis-
tische zijde wordt hieromtrent medege
deeld, dat verscheidene ambtenaren van de
crimineele politie mot een sterke politie
Het tegenwoordige kabinet zal
in zijn geheel aftreden
B e r 1 ij n, 6 Oct. (V.D.) Van bevoegde
zijde worden de tot dusver genoemde na
men van personen, die tot liet kabinet zou
den toetreden, voorbarig genoemd. Geheim-
rat Schmitz zou niet bereid zijn aan een
gereconstrueerd kabinet Bruening deel te
nemen.
De zaken zullen zich waarschijnlijk zoo
ontwikkelen, dat eerst de noodverordening
gepubliceerd wordt, die de Rijkspresident
heden zal teekenen en dat de Rijkskanselier
zich daarna naar den Rijkspresident zal
begeven om hem het ontslag van het ge
heel e kabinet aan te bieden.
Daarna zal de Rijkskanselier met dc vor
ming van een nieuw kabinet worden be
last. Dit aftreden en de nieuwe opdracht
aan Bruening kunnen in verband met de
publicatie van de noodverordening, waar
voor het kabinet-Bruening verantwoordelijk
is en welke Woensdagochtend zal plaats
hebben, nauwelijks vóór Donderdag ge
schieden.
Wat Curtius nu gaat d=en.
Berlijn, 6 October (V.D). In de avond
bladen wordt uitvoerig het aftreden en bloc
van het Rijkskabinet besproken Veelal is
men van meening dat dit gezamenlijke af
treden Woensdag zal plaats hebben.
Omtrent de nieuwe functionarissen is men
evenwel in het onzekere.
Volgens „Vorwaerts" zullen aftreden Cur
tius, Wirth, v. Guerard en Treviranus, voorts
de staatssecretaris der kanselarij Puender
en de perschef Zechlin. Treviranus zou tot
Rijks-huisvestingscommissaris worden be
noemd.
Het verluidt dat Geheimraad Schmitz (van
dc I.G. Farben) cn prof. Warmbold, die als
nieuwe ministers werden genoemd, van een
benoeming hebben afgezien. Voor het mi
nisterie van binnenlandsche zaken wordt
thans dc naam van dr. Dingeldey, de leider
der Duitsche Volkspartij genoemd.
Wat dr. Curtius betreft, meent de „Vossi-
6che Zcitung" te weten, dat de rijkskanse
lier hem verzocht heeft de leiding op zich te
nemen der Duitschc delegatie ter Ontwape
ningsconferentie, terwijl voorts dr. Curtius
een belangrijke rol zal spelen in de Duitscli-
Franschc studiecommissie.
Dc „Abend" zegt te weten, dat de kabi
netsreconstructie op wensch van den Rijks
president zal geschieden.
BUITENLAND.
Verlenging van liet moratorium?
(Eerste Blad, pag. 1.)
Het nieuwe kabinet-Bruening.
(Eerste Blad, pag. IJ
BINNENLAND.
Een rijkscommissie van advies inzake cx-
pcrtcredietgarantics ingesteld
(Tweede Blad, pag 2.)
Militaire mutaties
(Tweede Blad, pag. 2).
UIT DEN OMTREK.
Raad van Soest.
(Tweede Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Bestuurswisseling in de S.D.A.P.
/Eerste Blad, pag. 3)
De tentoonstelling der Vereen, tot bev. der
belangen van Slechthoorenden geopend
(Eerste Blad, pag. 3)
Druk bezocht concert van het Dresdener
Kreuzchor.
(Eerste Blad, pag. 3.)'
ca
Schade van vier millioen
Mark
Kof no, 6 Oct. (V.D.) Te Schanzen, een
voorstad van Kofno, brak hedenmorgen te
gen zes uur brand uit in vijf fabrieken.
Hoewel terstond de geheele brandweer van
Kofno gealarmeerd werd en met kracht het
blu6schingswerk aanpakte, waren tegen
tien uur de wattenfnbriek Vatolit, de kou
senfabriek Cotton, de nieuwe nog nauwe
lijks in gebruik genomen groote textielfa
briek van de gebroeders Hohcnberg, de
kantfabriek Nerelit tot op den grond toe
afgebrand, terwijl de chemische fabriek II-
lion Standard voor liet grootste deel ver
nield was. liet vuur is vermoedelijk ont
staan door een ontploffing in den- motor
van de wattcnfabrick Vandaar heeft het
zich met ongelooflijke snelheid uitgebreid
tot de andere fabrieken in hetzelfde blok.
De schade is niet to overzien, doch wordt
geschat op minstens vier millioen mark.
Het i6 opvallend, dat in de laatste dagen
in een groot aantal fabrieken te Kofno cn
in de Litausche provincie brand is uitge
broken.
Hoogste Barometerstand:
766.8 te La Corunha.
Laagste Barometerstand:
738.9 te Vestmanör.
Verwachting:
Aanvankelijk matige W.,
later weer krimpende wind,
aanvankelijk gedeeltelijk be
wolkt met weinig of geen
regen, later zwaar bewolkt
tot betrokken met regen
buien, weinig verandering
in temperatuur.
Buitenlandsch Weerbericht, medegedeeld
door liet K.N.M.I. te De Bilt.
Vrijwel liet geheele gebied kwam onder
invloed van de diepe depressie die zich
sinds gisteren van IJsland in O.Z.O. rich
ting heeft, verplaatst. Een V-vormige secun
daire heeft krachtige wind en regen over
liet Noordzee gebied cn naar het zich laat
aanzien zal deze secundaire worden gevolgd
door een nieuwe die nu ten W. van Ierland
en Schotland reeds cenige drukdaling
brengt. In het algemeen is door de depres
sie invloed de ochtendtemperatuur iets hoo-
ger. Behalve op de Britsche eilanden waar
tusschen de beide secundaire depressie's in
den nacht, liet wolkendek was gebroken
waardoor uitstraling mogelijk werd.
In het Zuiden van Frankrijk en over liet
Noorden van Spanje is de barometer flink
stijgend.
Of daarin eeri aanwijzing is te zien dat
een gebied van hoogen druk in het Z.W.
zich O. waarts zal verplaatsen laat zich nog
niet zeggen.
Langestraat 49-51 Tel. 190
ERNSTIGE AARDBEVING IN
DE ZUIDZEE.
Londen, 5 Oct. (V.D.) De seismografi-
sche instituten te Sydney en Wellington
melden beide hevige aardschokken, die ver
scheidene uren lang door de toestellen van
do stations zijn opgeteekend. Men neemt
aan, dat de aardbeving op 1980 mijl ten
N.Omogelijk op de Salomon-eilandcn,
heeft plaats gevonder
WOLLEN CAMISOLES
Wit en rose.
Vanaf 98 cent. Vele modellen
Voor het Soesterkwartier kun
nen abonnementen, adreswijzigin
gen en advertenties opgegeven
worden aan ons Bijkantoor:
KOOPT UW
bij het
UTRECHTSCHESTRAAT 15.
Vraagt daar advies over het verbruik.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Grootste voorraad.
Laagste prijzen.