F. H. LQMANS BELANGRIJKSTE NIEUWS DÉ ÉEMLANDEü JAN VAN RIEMSDIJK Bmiteolaodscih Buitenband JOH. BEI5EER BmsrsommicM BIJKANTOOR SOESTERKWARTIER SOESTERWEG 107 ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort I 2.10. per maand 0.75, per wcek (rne» gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/* Vrijdag 9 October 1931 Uitgave: VALKH9FF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30e Jaargang No. 87 LUCHTBOMBARDEMENT OP TSJENTSJAU Piano's, Orgels, Radio PHILIPSLAMPEN Electro Techn. Bureau i— LICHTS .OP 5 uur 52 min. BUITENLANDSCH WEERBERICHT L. J. LUYCX ZOON Binnenland franco per pojt per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 513 DAGBLAD DDI IP ncn AnUFRTPUTIFM van1 regels f 1.05 met inbegrip van een bewi;snumm«* rmua ucn Huicnicniicw e|kc regel ^ccr f025 Llefdadighe|dSadvertwtlii. voord. helft van den pnjs. Kleine Advertentiên ..KEITjES bij vooruitbetaling 1—5 regela 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatiea f 1.—. Bewijsnummer extra 1 0.05 HEERDE (Velawe) Holland Telefoon 38 I De Heeren van het Amersfoortsch Dagblad heb mien weer verzug noar Amicitia te kommen met mien gezel schoep. En ik kan niet anders zeggen as dak d'r met groot pleizier noar toekomme op V/oensdag 27 October. HET GIET WEER BES, DAT ZU'J ES ZIEN. (Tenminste a'j komt want anders kuj't niet zien Wie heb merakel moiie nieje stukken. Ook een heele kluch in een bedrief. Die heet „Goedkoop LogiesZie, dan kom ik in mien veekooperspakkien in een groot stads hotel. En dan lach de menschen zich dood. Nou zie en door is het ons iuust u'm begonnen. A'j d'r meer van wilt weten dan mu'j maar eens kommen en kieken. Tot ziens: De grutenisse van JAN HET BEZITRECHT IN SPANJE. Madrid, 7 Oct. (V.D.) Hedenavond is met meerderheid van stemmen het compro mis over het bezitrecht in de grondwet aan genomen. Da sociaal-democraten stemden tegen. Do particuliere eigendom kan vol gens de aangenomen bepaling om redenen van openbaar nut tegen schadeloosstelling edwongen onteigend worden. Een onteige ning zonder schadeloosstelling kan slechts dan geschieden, wanneer de kamer met ab solute meerderheid een andere wettige re geling instelt Hetzelfde geldt voor de socia lisatie. Openbare bedrijven en instellingen van algemeen belang kunnen, wanneer dit noodig mocht blijken, genationaliseerd wor den. In beslag nernen van goederen als straf wordt afgeschaft. DUITSCH-RUSSJSCHS GESCHILLEN OPGEHELDERD. Berlijn, 7 October. OLD.) Officieel wordt mcdgedeeld: De Duitsph-sovjet-Russische geschillencommissie heeft tijdens haar tweede buitengewone bijeenkomst van dit jaar verschillende geschilpunten, voorko mende in Duitsch-Russischc verdragen, zoo mede ccnige andere geschilpunten, bijge legd. De in den tijd van 7 September tot Be crisis te Berlijn duurt voort. Brüning ontmoet bij zijn kabinetsformatie ernstige moeilijkheden. Toen Woensdag j.l. rijkskanselier Brü ning zich naar rijkspresident Hindenburg begaf om bij dezen bet ontslag in te die nen van het ministerie, waarvan hij de leider was, verkeerde hij, nadat hem op nieuw de opdracht was verstrekt om het aanzijn te geven hetzij aan een volkomen nieuw, hetzij aan een gereconstrueerd ka binet, in de waan binnen enkele uren te zullen slagen. De nuchtere feilen hebben inmiddels aan getoond, dat dr. Brüning zich leelijk heeft misrekend. Een ongekend aantal moeilijk heden heeft hij op zijn weg ontmoet. Tal van persoonlijkheden heeft hij voor ver schillende portefeuilles aangezocht, maar dezen meenden vrijwel allen voor dc eer te moeten bedanken. Onder meer heeft hij een beroep gedaan op toonaangevende in- dustrieelen, maar dezen wenschten geen ministerieels functie tc aanvaarden. Brü ning zag Woensdag dan ook weldra in, dat het hem in den loop van den dag niet zou lukken een nieuw kabinet te formèercn. Doch ook de dag van gisteren is verstreken, zonder dat Brüning cenig succes kon boe ken. Hij was zelf zoo onder den indruk van dezen tegenvaller, dat hij het zijn plicht achtte gisteravond don rijkspresident op de hoogte te stellen van zijn mislukte bespre kingen. Wel zal Brüning de onderhandelin gen voortzetten, maar dat de toestand bui tengewoon moeilijk is, kan opgemaakt wor den uit het gerucht, hetwelk vermoedelijk niet veel bezijden de waarheid is, dat Hin denburg, wanneer er geen andere uitweg is, zich ïvict zal kanten tegen een evcntuccle ontbinding van den rijksdag. Dit zou dan beteekencn, dat er binnen ongeveer zeven weken nieuwe verkiezingen zouden moeten worden gehouden. In allen ernst wordt er dan ook reeds rekening mee gehouden, dat eindelijk voor Hugcnbcrg en de zijnen het oogenblik zal zijn aangebroken om 's lands zaken te lei den. Dit zou nog meer een opschuiving naar rechts beteekencn, maar deze ontwikkeling van den toestand schijnt hoe langer hoe onvermijdelijker te worden, nu dc parle mentaire basis, waarop Brüning's regeering tot dusver steunde, hoe langer hoe smaller is geworden. Zoo bereidde de Duitsche Volkspartij het kabinet den laatsten tijd hou langer hoe meer moeilijkheden; tal van leden dezer partij leggen openlijk een grootc sympathie voor de nationale oppo sitic aan den clag, terwijl ook de staats partij (de vroegere democraten) vrij critisch tegenover de rcgeering-Brüning staat, die alleen nog haar leven heeft kunnen rekken, dank zij de houding der sociaal-democraten die voortdurend het leven van het kabinet bobben gered om te voorkomen, dat nog rechtscher elementen de lakens zouden gaan uitdeelen. De geneigdheid van vele sociaal-demo craten, om deze „duldings"-politiek voort tc zetten, wordt met den dag geringer, zoo dat het zeer dc vraag is, of de sociaal-de mocraten bereid zijn een welwillende hou ding aan tc nemen tegen een nieuw kabi- iiet-B>'üning. Van enkele candidatcn, die Brüning tot dusver heeft aangezocht, wil len de sociaal-democraten niets weten, zoo dat, wanneer de rijkskanselier deze toch in zijn ministerie zou opnemen, hij daardoor den steun der sociaal-democraten zou ver spelen. Laatstgenoemden zijn bovendien, nu verschillende leden de partij verlaten uit protest tegen dc tolcranliepolitick, wel ge noodzaakt een moer linkschen weg in te slaan. Uit het bovenstaande blijkt dus overdui delijk, dat Brüning zich voor een berg van moeilijkheden ziet geplaatst en dat dc kans, dat hij opnieuw leider der regeering zal worden, met het uur geringer wordt. Do oppositie wacht geduldig af en staat klaar om elk oogenblik te kunnen toegrijpen. Londen, 8 Oct. (V.D.). Uit Tokio wordt gemeld dat negen Japansche vliegtuigen zijn begonnen met het bombardement van de Mandsjocrijschc stad Tsjentsjau, waar de aanhangers van maarschalk Tsjang Hsue Liang een voorloopige regeering hebben op gericht. De Chineesche antwoordnota aan Japan. Shanghai, 8 Oct. (V.D.). De Chineesche antwoordnota aan Japan inzake de in Chi na uilgebroken anti-Japansche beweging 1 heden aan den Japanschen zaakgelastigde te Nanking overhandigd. De nota wijst alle Japansche bezwaren op scherpe wijze af en verklaart, dat de normale verhoudingen tusschen Japan en China slechts hersteld kunnen worden, wanneer Japan zijn troepen uit China terugtrekt. Maatregelen tegen de anti-Japansche boycotbeweging kan de Chi neesche rogeering met den besten wil nici nemen. DE FRANSCH-DUITSCHE COMMISSIE. Parijs, 7 Oct. (V.D.) Woensdagavond zijn de Fransche vertegenwoordigers in de Fransch-Duitsche studiecommissie officieel benoemd. Aan het hoofd slaat onderstaats secretaris Gignoux, terwijl Coulondrc secre larjs-gcneraal der Fransche delegatie zal worden. In de commissie worden vijf mi nisteries vertegenwoordigd. GCEDERENRUIL TUSSCHEN BUITSCH- LAND EN ERAZILIë. Roerkolen tegen koffie. Berlijn, 7 October 1931. (H.N.) Uit Rio de Janeiro wordt gemeld, dat in Brazilië geruchten in omloop zijn, volgens welke ge tracht zal worden een gocderenruil tus schen Duitschland cn Brazilië tot stand te brengen, in dier voege, dat Duitschland Roerkolen aan Brazilië zal leveren en Bra zilië koffie aan Duitschland. Varkcnsmarkt 5 Tel. 1309 Onze orgels, piano's zijn juist iets beter dan andore en goedkooper. KOOPT UW bij hot UTRECHTSCHESTRAAT 15. Vraagt daar advies over het verbruik. 6 October gevoerde besprekingen hebben de oplossing gebracht van ccnige practische kwesties en bijgedragen tot een vergaande opheldering van geschilkwesties. De bijeenkomst der commissie heeft op nieuw de doelmatigheid bewezen van vriendschappelijke besprekingen. Het re sultaat hiervan is in een rapport uiteenge zet. Dit rapport is heden onderteekend en zal aan de wcderzijdesche regeeringen ter bevestiging worden voorgelegd. PIERPONT MORGAN TE PARIJS. Parijs, 8 O t. (H. N.) Naar de Chicago Tribune meld', is met den trein, waarmede lord Reading reisde, ook de Amerikaan- sclie bankier Pierpont Morgan tc Parijs aangekomen. Morgan verklaarde, dat hij zijn gewone jaarlijksche reis deed. DE NIEUWE HOOFDCOMMISSARIS VAN POLITIE T2 LONDEN. L o rid c n, 8 Oct. (V.D.) Op voordracht van het ministerie van binncnlandsche za ken heeft de koning benoemd lot hoofdcom missaris van de London Metropolitan Police lord Trenchard, maarschalk van de Roval Airforce, als opvolger van den afgetreden hoofdcommissaris Byng. Eerlijk gezega *uc verwachtingen van de .nieuwe Hoovcr—.hc plannen waren niet bijster hoog gespannen, na al dc" vorige mislukte profetieën en pogingen van den President van Over zee om de econome sehc situatie te Covigccren. Het begon ai, vlak na dc bcurspanick in 1929, toen Hoo.* ver, als met het horloge in de hand, wist tc vertellen hoe lang de crisis zou duren. Men moest zich maar goedhouden, niet bes zuinigen, geen loonen verlagen, de produc* tic continuccren alsof cr geen vuiltje aan cc lucht was cn dan zou het binnen ccnige weken wel weer „jongens daar gaan wc weer" zijn! Daarna volgde nog dc cenc provincie op dc andere cn tenslotte kwam het groo» tc Hoovcr-plan dc wereld plotseling in alarm brengen. Duitschland zou geholpen worden met een geheel jaar uitstel* van be* taling der oorlogsschuldcn. Dc president beging hierbij het luttele foutje te verge* ten dat cr ook nog een Frankrijk was, dat hij niet voldoende consulteerde cn ook nog dat zijn hulp wellicht wat laat zou komen. Op deze twee minimale factoren strandde eigenlijk dc hccie opzet en het ging overal ter wereld van kwaad tot erger. En lezen wij nu weer rustig dc recente verklaringen af. dan weten wij haast niet of wc te doen hebben met politiek of met nog verdergaande naïveteit, dan wij bij dc* zen president al veronderstellen durven. In stede van op Delphi's ouden tempel het: „Leer U zeiven kennen" tc gaan lezen krijgen we praatjes voor dc vaak als „wij staan voor moeilijkheden, die we zelf niet hebben veroorzaakt", en „De duur der crisis die aan de gebeurtenissen in Europa is tc wijten." Ziet Amerika dan zijn eigen economische cn financicële enormiteiten niet? Weet het dan niet hoe thet zijn pro* ductic kunstmatig heeft opgezweept met zijn funeste afbctalingssysteem en heeft het zelfs het bloedgeld der oorlogsschulden niet, vele jaren al, kalmpjes in den zak ge* stoken? Verder mogen wij nog vernemen „Dat één der sleutels voor dc oplossing der kwestie bij Frankrijk ligt" cn zeik heeft men nu ontdekt dat cr eigenlijk een wereldcrisis gaande is. Werkelijk deze twee laatste constatceringeii zijn voor ons openbaringen die dc deur dicht doen! Vers keert Amerika dan werkeiijk in de abso* lute onkunde over wat Europa cn dc ver* dcre buiten*Amerikaanschc wereld denkt cn doet. dat dit moois eerst nu tot Yan* kccland doordringt. Dc enscenecring der recente bijeenkom* sten van poiitici en van bankieren in Washington doet sterk aan circusrcclamc denken. Tcrw ijl men weken cn weken de misère heeft zien toenemen, werden nu to nemen maatregelen plotseling onder my* stericus gebaar uitgebazuind, werden poli* tici cn bankiers per vliegmachine naar Washington gehaald en kon het geen d"*? cn geen uur meer lijden. De conclusie van dit alles mag, naar wij denken kort. zeer kort zijn. Het bankwezen in Amerika ook •het grootcrc cn wellicht het grootste kwam in het gedrang cn coutc que coute moest dit voorkomen worden. Wat besloten werd voor zoover ons bekend? Er zal een finan* cieringsmaatschappij worden opgericht in den geest van de vroegere „War Finance Corporation" met een kapitaal van 500 milliocn dollar hetgeen ons voor Amen* kaanschc toestanden niet overdreven veel toeschijnt. Met Laval zal besproken wor* den een vcrlce.ning van het moratorium aan Duitschland verleend Dit terwijl c!it land juist met Franken, dollars cn Ponden gereed stond om „op tijd" te betalen! Of waren liet marken van echt papier? Ook zal men pogen het grondcrcdiet liquide te maken. Tollens. „Europa zag verbaasd het rij* zend wonder wassen" mag hier wel worden aangehaald! Als het verder waar is dat Amerika uit* stel of schenking der oorlugssohuldcn af* hankelijk wil stellen van Europa's ontwa* pening, dan gaat dc wereld zeker nog ccni* ge vroolijkc dagen van ontnuchtering te* gemoct. Jammer, maar waar! De beurzen die eerst zoo hoopvol uitzagen naar het nieuwe Amcrikaanschc licht, voelden zich dan ook al spoedig ontmoedigd toen het jongste kleine muisje door den grootcn berg gebaard was. Laten wij hopen dat Laval met gcdecidccrder plannen naar Amerika zal gaan, plannen die tot alge* meen vertrouwen cn samenwerking kunnen leiden. Maar wellicht is dc toestand, ook nu nog, daarvoor niet genoegzaam rijp. In dc teckens van politiek, van wantrouwen cn van wanorde staat dc gchcclc wereld, staan ook dc beurzen. Wat zullen dc Engclschc verkiezingen brengen? Hoe zal Duitschland verder rcagcercn op dc nieuwe noodverordeningen die steeds sterker aan dictatuur doen denken. Hoe zal, het nieuw tc. vormen Ministerie kun* ncn handelen cn wandelen? Frankrijk begint meer en meer den in* vloed der wereldcrisis tc ondervinden en ook hier kraakte het in de bankwereld. Na dc Bar.quc Nationale de Crédit, die in* middels met een honderd milliocn franken geholpen werd, moest thans wederom het Comptoir L\on*Allemand de loketten slui* ten. En vele andere déconfitures werden gemeld. Aan onze beurs werden hierdoor de „Tweetjes Fransche Banken" scherp getroffen, temeer waar ook dc 2c helft van dit papier niet buiten opspraak bleef. Maar daar schijnt geholpen tc zijn. Grootc steunaankoopen werden, in de dagen der Beurssluitingen elders, aan dc Parijschc Beurs uitgevoerd, naar het heette voor re* kening der Caisse de dépots et des Cons signalions, een sembofficicel lichaam dat ook het beheer der Fransche Spaarbanken heeft. Gezien het tegenwoordige kocrspcil moet daarop sedert massaal verloren zijn, hetgeen de algcmccnc gerustheid in Frank* rijk zeker r.ict bevorderd heeft. Wellicht dat het eigen leed Frankrijk gemakkelijker tot concessies kan brengen op den weg die tot algcmccne samenwerking moet lei* den, hoewel dit voor dit spaarzame land tegenover dc verkwistende debiteuren, wel minder prettig aanvoelen kan. Bespreken wij nog even Sir Dcterding's publicatie, die voor Engeland invoerrechten wilde heffen gebaseerd op het verschil tusscihcn de loonen van het c.xportcerend land cn Engeland. Is zulks wel in dc prac* tijk uitvoerbaar? Immers zijn dc loonen in een exportcercnd land bij lange niet overal gelijk cn dan wordt, naar wij mcc* ncn, de sociale wetgeving hierbij geheel vergeten. Wat het bedrijf daaraan mee betaalt op welke wijze dan ook, is een niet te vcrwaarloozcn factor en voor controle moeilijk vatbaar. Ook zijn dc loonen in de zo tijden vooral vaak wisselend. Neen, zoo eenvoudig lijkt ons Sir Dcterding's rekening niet! Woensdagmiddag kwam ten onzent nog* al opzien brengen het bericht dat dr. Vis* sering zou aftreden als President der Ne* dcrlandsche Bank en zou worden opge* volgd door Mr. L. J. A. Trip. Oud*Prcsi* dent der Javasche Bank, die inmiddels reeds verklaarde den Gouden Standaard te willen handhaven, evenals zijn voor* ganger. Uit alles wat wij boven ten aanzien der politieke en financicële mogelijkheden zei* den, kan door onze lezers gemakkelijk dc conclusie worden getrokken dat cr nog weinig aanleiding bestaat om „met kousen cn schoenen" in dc markt tc trekken cn zou het ons niet verwonderen wanneer nog desillusies te over mogelijk waren. Dc gewclidgc depreciatie van 't pond Sterling heeft allen handel en vele industrieën op losse basis gezet, dit. afgezien van dc rechtstreeks neleden verliezen, die ook voor Nederland vaak uiterst beduidend 2ijn ge* weest. Dc spanning in het Oosten tusschen Japan en China neemt bedenkelijk toe. Een frisch oorlogje is eigenlijk haast het ecnigc wat ons, in deze ellendige tijden nog ontbrcckj! En de winter nadert steeds meer. Al scheen het Octobcrzonnctjc Dins* dag warmer dan in Januari. Speciale behandeling der differente Beurs* hoeken lijkt ons ditmaal overbodig. Zeg* gen wij dat alles zwarter cn zwarter ging zien tot Hoover's suggestie wat opbeuring bracht. Woensdag echter was, zooals gc* zegd, vooral ten onzent de aardigheid cr al spoedig af. temeer waar het aftreden van dr. Vissering, in deze dagen, naar men meende geen prcttigen indruk, vooral op het Buitenland, zou maken. BUITENLAND. Lord Reading terug naar Londen. (Derdo Blad, pag. IJ. Japansche vliegtuigen bombardeeren Tsjentsjau. (Eerste Blad, Pag. I). BINNENLAND. Het spoorwegongeluk te Groningen voor de rechtbank behandeld. (Derde Blad pag. 3). Een nieuwe vergadering van belangheb benden bij den pondenkoers. (Tweede Blad. pag. J.J Adres der Rotterdamsche K. van K. tegen de verhooging der invoerrechten. (Tweede Blad, pag. l.J Het vrachtauto-ongeluk op den Ooster- houtscbenweg voor de Bredasche rechtbank behandeld. (Tweede Blad, Pag. 1). j UIT DEN OMTREK. Gemeenteraad van Zeist. (Eerste Blad pag. 2). Slaking aan de „Sola'Mabriek te Zeist. (Tweede Blad, pag. 2), STADSNIEUWS. Binnen een uur ontnuchterd. (Kantonge rechtszitting). (Eerste Blad, pag. 3). Jonkvrouwe Van Lcnnep spreekt voor het Nut over het Wezen van onze gebaren en bewegingen. (Eerste Blad, pag. 2.) Teraardebestelling van J. J. C. v. d. Starre. (Eerste Rlad, pag. 3). Pantomimespel op de tentoonstelling voor slechthoorenden. (Eerste Blad, pag. 3). Auto-ongeval bij Oud-Lcusden; de inzit tenden gewond. (Eerste Blad, pag. 3). Hoogste Barometerstand.' 773.1 te Weenen. Laagste Barometerstand: 735.3 te RcykjaMk. V erwachting: Zwakke tot matige, later tijdelijk toenemende Z. tot W. wind, half tot zwaar be wolkt of betrokken, later waarschijnlijk eenige regen, weinig verandering in tem peratuur. Medegedeeld door bet K.N.M.I. te De Bilt. Het gebied van liooge luchtdruk dat gis teren over Frankrijk was gelegen heeft zich in O.N.O. richting verplaatst. Over Frank rijk, Duitschland cn onzo omgeving is het weer thans fraai met meest zwakken wind, nevelig des morgens en zonnig overdag. De depressie over IJsland nam in diepte en omvang toe. Over de Britsche eilanden bracht zij reeds zware regen, terwijl 't over Ierland en Schotland krachtig waait in Z. tot W. richtingen. Dc aanvoer van warme lucht uit liet Z.W. deed over Engeland, ons land on W. Duitschland dc temperatuur stijgen. Tengevolge van de nachtelijke uit straling daalde do temperatuur in Frank rijk. Men mag verwachten dat de depressio zich langzamerhand over onze omgeving zal uitbreiden zoodat morgen op den dag do bewolking toeneemt cn de regenkansen grooter worden. Langestraat 49-51 Tel. 190 ONDERJURKEN en DIRECTOIRES Wol en Wol m. zijde. Voor dames en hinderen. Voor het Soesterkwariier Kun nen abonnementen, adreswijzigin gen en advertenties opgegeven v/orden aan ons Bijkantoor:

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1931 | | pagina 1