UITVERKOCHT
VOORNAAMSTE INHOUD
DE EEMLANDEQ
F. H. LOMANS
JOELDE HEER
BIJKANTOOR
SOESTERKWARTIER
SOESTERWEG 107
Overzicht
JAN VAN RIEMSDIJK-AVOND
Buitenland
ABONNEMENTSPRIJS pci 3 maanden voor Amersfoort 2.10 per maand 0.75, per
Vrijdag 16 October 1931 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30e Jaargang No. 94
WOENSDAG 21 OCTOBER
voor de lezers van het
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DE DEBATTEN IN DEN
RIJKSDAG
Zitting van 6Y2 uur
DE TREINAANSLAGEN
Abnormale aanleg
LICHT OP
5 uur 31 min.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
L. i. LUYCX ZOON
PHILIPS LAMPEN
Electro Techn. Bureau
Piano's, Orgels, Radio
AMERSFOORTSCfi DAGBLAD
wcck (met gratis verzekering tegen ongelukken» I 0.17'/..
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummet
elke regel meer f 0 25 Liefdadlghclds-advertcntliïn voor d«
helft v«n den pnjs. - Kleine Advertenticn „KEITJES bij vooruitbetaling 1—5 regel»
50 een», elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra t 0.05
Amerika wordt tot de be
sprekingen in den Volken-
bondsisad uitgenoodigd.
Het pleit in Geneve is beslist. Volgens f1?
jongste berichten heeft de Volkcnbondsraad
met 13 tegen X het principe aangenomen
van het zendon eener uitnoodiging aan
Amerika, om aan dc besprekingen deel tv
nemen over het conflict tusschcn China en
Japan.
Die ééne stem tegen was van Japan, dat
zijn verzet tegen deze inderdaad eigenaar
digo situatie tot het einde toe heeft volge
houden. Zij kunnen hardnekkig zijn, dezr-
klcine zonen van het Verre Oosten. Ovcri
gens heeft Japan duidelijk laten uitkomen
dat zijn bezwaar juridisch gegrond was en
niet politiek. Dit verschil zal bij de groote
massa wel niet direct in 't oog springen
maar het is een onderscheiding, die in den
politiekcn omgang der groote mogendheden
van belang is. Juridische bezwaren kan
men tegen zijn besten vriend hebben: bij
politieke bezwaren is vriendschap al heel
gauw uitgesloten. En Japan stelt voorloopig
de vriendschap van Amerika nog op hoogen
prijs.
De uitnoodiging aan Amerika zou van
daag in elkaar worden gezet. Ook dat is een
werk van beteekenis. De formule is van
méér dan formeel belang. Vermoedelijk zai
de tekst zoo luiden, dat de Vcreenigdo Sta
ten verzocht worden aan dc bemoeiingen
van den Volkenbondsraad deel te nemen
en aan de confercntietafel tc gaan zitten,
echter onder uitdrukkelijke vermelding dat
zij daarmee niet dc verplichtingen van een
lid van den Raad op zich nemen; die laat
ste verklaring komt practisch hierop neer.
dat Amerika uitsluitend een adviseerendo
slem krijgt, en bij definitieve beslissingen
niet aan de stemming kan deelnemen.
De Vereenigdc Staten zullen, naar het
zich laat aanzien, aan deze invitatie gehoor
geven. Zij willen deze deelneming hunner
zijds echter beschouwd zien als een uitzon
deringsgeval, en schijnen van him oude po
sitie tegenover den Volkenbond geen duim
breed te willen afwijken.
In Volkenbondskringen zelf echter wordt
wanneer Amerika inderdaad naar Genéve
komt, in dit feit een belangrijk precedent
gezien. Hierdoor toch zal liet mogelijk zijn
dat dc Ver. Staten op grond van liun toe
treding tot het tractaat-Kcllogg bij e.v. toe
komstige conflicten aan dc Raadsbesprekin
gen deelnemen en zelfs wellicht aan 'ie
sanctie-maatregelen van art. 16. Het ge
noemde traciaat zou daardoor een meer dan
enkel moreelc beteekenis krijgen, en ook in
de praktijk eens effect gaan sorteeren.
Het is natuurlijk nog de vraag, hoe de
Japansche regeering op liet besluit in
Gcnèvc reageert. Zal zij zich erbij neerleg
gen of zich schrap zetten en zich aan de
besluiten van den Volkenbond onttrekken7
Het laatste is zeer onwaarschijnlijk Er is
reden voor deze verwachting. Japan heeft
namelijk van den aanvang af geen bezwaar
gemaakt, dat Amerika van de besprekingen
te Genèvc op de hoogte zou worden gehou
den. Welnu er is nauwelijks een wezen
lijk verschil tusschen deze wijze van voor
lichting en het wat naderbij komen van
Amerika aan dc groene tafel. Voor wat Ja
pan betreft is het onderscheid althans niet
zoo bizonder groot.
Overigens dc beslissing over het con
flict in het Verre Oosten valt niet. uitslui
tend aan het meer van Genève. Er is nog
altijd verschil tusschen theorie en praktijk.
Achter een vredelievend masker in Genève
kan een oorlogszuchtige gedachte in Mand-
sjoerije schuilen. Japan verklaart wel, dat
hot de ïneest vredelievende bedoelingen
heeft, maar als die bedoelingen zich uiten
in vliegbomraen en ander agressief optre
den, zelfs tegen de Amerikaansche commis
sie, die den politicken toestand in Mand-
sjoerije wil bestudceren. dan krijgt de bui
tenstaander toch een ietwat pijnlijk gevoel.
Volgens dc jongste berichten waait er dan
ook in Amerika voor Japan een allerminst
gunstige wind.
op
EDISON STERVENDE.
New Versey, 1G Oct. (V.D.) Uit West-
Oranje wordt gemeld, dat dc toestand van
Edison verder achteruitgaande is. Dc pols
wordt zwakker cn het bewustzijn is min
der. Men neemt aan, dat dit het begin van
het einde is.
DISCONTORENTE TOT VA
VERHOOGD.
New-York, 15 Oct. (V.D.) De Bonds Re
serve Bank van New-York heeft het dis
conto lot. verhoogd.
DE MEXICAANSCHE REGEERING
TREEDT AF.
Oud-president Calles krijgt
.do portefeuille van oorlog
en marine.
Mexico City, 15 Oei. (V.D.) De Mexi-
cnanschc regeering is afgetreden. In het
nieuwe kabinet zal oud-president Calles dc
functie van minister van oorlog cn marine
aanvaarden.
De houding der middenpartijen
nog steeds niet bekend
B 3 rl ij 11, 13 Oct. (H. N.) De zitting van
den rijksdag duurde vandaag 6lA uur. Aan
het woord kwamen sprekers der christelijk
socialen, Duit6chc volkspartij, Beiersche
volkspartij, economische partij, staatspartij
en der nieuwe socialistische arbeiderspar
tij. Verdir 6praken nog een vertegenwoor
diger der socialisten cn der communisten.
Simpfendorfer, dc leider der christelijk so
cialen, eischtc krachlige maatregelen teg°n
het kart »lwezen. Alle niet gerechtvaardig
de prijsovercenkomsten moeten bestreden
worden. De arbeiders moeten bij net pro
ductieproces gekend worden cn gelijke
rechten als dc ondernemsrs cn het kapi
taal daarbij hebben. Hij verlangde van de
nationaal socialisten een verklaring, hoe zi)
met de Duitsch national an liet nieuwe so-
cialislische rijk willen opbouwen
Dr Dingeldey, de leider der Duitsche
volkspartij, wees er op, dat zijn partij den
rijkskanselier hieft gesteund, omdat deze
den moed der impopulariteit heeft gehad.
Het particuliere economische leven is ech
ter door dc maatregelen \an d; regeering
zoo geketend, dat het zich niet meer vrij
kan bewegen. Dc regeering had dc vrijwil
lige samenwerking tusschen arbeiders cn
werkgevers reeds vroeger moeten door
voelen. Men mag de krachten van het volk
niet een prooi laten worden van vertwijfe
ling en oppositie, doch moet ze bij den ar
beid betrekken. De Duitsche volkspartij
acht het niet verantwoord dc regecring te
ondersteunen.
Prelaat Leicht betuigde zijn instemming
met de politiek van Dr. Brüning, aan wien
het te danken is, dat het vertrouwen in
Duitschland nog niet dieper is geschokt.
Hij oefende echter kritiek op dc noodver
ordeningen, voor zoover deze d'3 bevoegd
heden der landen beperken. Dc rcchtsche
partijen hebben wel is waar beweerd, dat
zij van een inflatie niet willen weten, doch
wat over hun plannen bekend is geworden,
wijst op niets anders dan inflatie.
Voor dc Duitsche staatspartij sprak dc
voorzitter der fractie Dr. \V?ber, die vooral
over de beperking van dc persvrijheid door
de noodverordening klaagde. Hij veroor-
doelde de Harzburger rsdc van dr. Schacht.
De staatspartij zal dc regecring steunen in
het gemeenschappelijke streven om de cri
sis tc overwinnen.
Voor dc landvolkpartij verklaarde Dr.
Docbricht, dat liet regeeringsprogramma
wel is waar geen rekening houdt met veie
weii6chen van zijn partij. Dr. Schiele heeft
al zijn krachten ingespannen, doch slechts
gedeeltelijk succes kunnen behalen. De
schuld daarvan ligt bij den rijksdag cn bij
het kabinet. Men kan zich niet aan den
indruk onttrekken, alsof de landbouwbelan
gen als een aangelegenheid van den twee
den rang worden beschouwd. Dc landvolk
partij wil daarom den weg voor eon nieuw
kabinet vrijmaken en zal tegen do regec
ring stemmen.
De spreker der socialistische arbeiders
partij, Zicgler, kondigde aan, dat deze par
tij tegen de rcgcering zal stemmen. Hij
oefende, zooals te verwachten was, scherpe
critiek op dc houding der sociaal-democra
ten.
De sciaal-dcmocratische en de commu
nistische sprekers die voor dc tweede maal
aah het woord kwamen, herhaalden in
hoofdzaak vroegere beschouwingen.
MILITAIRE OPSTAND IN ECUADOR?
N e w-Y o r k, 15 Oct. (V.D.) Er gaan hard
nekkige geruchten over een revolutionnaire
beweging in Ecuador. Naar gemold wordt,
zouden president Alba en liet geheele kabi
net naar dc kazernes van dc in dc hoofd
stad liggende troepen gevlucht zijn.
Nadere bijzonderheden zijn nog niet be
kend, daar een slrengo censuur op cle be
richten uitgeoefend wordt.
Londen, 15 Oct. (V.D.) Nader wordt uit
Guayaquil over den opstand in Ecuador
gemeld, dat deze revolutionnaire beweging
te Quito door dc regeeringstroepen iö on
derdrukt en dat dc voormalige minister
van oorlog Guerrero 'evenals de voorzitter
van het huis van afgevaardigden gearres
teerd zijn. De regeering beheerscht den toe
stand volkomen.
DE KALENDERHERVORMING.
G c n v e, l i Oct. (Maasbode). Op (1c vcr-
keersconfercntie van den volkenbond h^eft
vandaag de Ncderlandsche gedelegeerde
Gcracts, namens dc Ncderlandschc regee
ring ernstige bedenkingen geuit tegen het
denkb?eld van kalenderhervorming door de
invoering van zoogenaamde blanco dagen,
waardoor de regelmatige opeenvolging van
weken van 7 dagen zal onderbroken worden.
Een *weede Ncderlandschc gedelegeerde,
professor Moresco heeft, van het standpunt
der Ned.-Indische belangen gezien, zich bij
de bezwaren van den heèr Geraëts aange
sloten en erop gewezen, dat, mot het oog
op do Moliammcdaansche inwoners, die
waarschijnlijk aan hun eigen Mohamme-
daanschcn kalender zouden vasthouden de
invoering van blanco dagen verwarrend in
onze koloniën zou werken.
Daar verschillende andere sprekers de be
zwaren van onze gedelegeerden deelden, is
de kans op ingrijpende kalenderhervorming
vrijwel nihil
JAPAN, CHINA EN AMERIKA.
L 0 n d e n, 15 Oct. (V.D.) De Japansche ge
zant tc Washington heeft, naar gemeld
wordt, staatssecretaris Stimson verzekerd,
dat Japan om onecnigheden die onslaan zijn
door het huidige conflict in Mandsjoerije
geen oorlog tegen China zal voeren.
Do Amerikaansche commissie
door de Japanners tegenge
houden?
Moskou, 15 Oct. (V.D.) Volgens een Rus
sisch bericht uit Sjanghai hebben de Ja
pansche troepen de Antórikaanécfcrc com
missie, die uit Moekden naar Peking is
vertrokken om den politiekcn toestand te
bestudeeren, op eon station vastgehouden.
Den vertegenwoordigers van de Ameri
kaansche ambassade werd medegedeeld,
dat dc commissie niet verder kon reizen.
Dc Japansche oversto Nakasima verklaar
de, dat hij het betreurde, dat de Ameri
kaansche commissie nog twee dagen moest
wachten. Dan zou een speciale trein tc
hunner beschikking worden gesteld. De po
ging van de Amerikanen om drie motor
booten van dc Japanners te leenen, werd
afgeslagen met de motiveering, dat liet Ja
pansche oppercommando op dit oogenblik
geen vaartuigen voor dc commissie kon
vinden.
Dc Amerikanen hebben telegrafisch ge
protesteerd b ij d c Amerikaan
sche ambassade tc Peking.
Volgens een verder Russisch bericht uit
Sjanghai hebben Donderdag Japansche
vliegtuigen Kinsjoc gebombardeerd
Het bombardement duurde een kwartier.
Verscheidene huizen werden vernield.
Eenigc personen werden gedood cn eenigc
anderen gewond. Uit Moekden is heden een
Japansch vliegtuigeskader naar Tjentsin
estart.
Scherpe nota's aan Japan?
Londen, 16 Och (V.D.) Volgens Engel-
schc berichten uit Tokio heeft dc Ameri
kaansche staatssecretaris Stimson, twee
scherpe nota's aan Japan gericht waarvan
de tekst nog niet is gepubliceerd.
Volgens dc Engclsche berichtgevers zou
de tekst zeer scherp zijn cn zou dc Japan
sche regeering ook in dc toekomst niet tot
publicatie overgaan om dc publieke opinio
niet ongunstig tc beïnvloeden.
Ncw-York, 16 Oct. (V.D.) Het Japansche
verzet tegen het deelnemen van de V. S.
aan dc beraadslagingen van den Volken
bond. over de bijlegging van hot Japansch-
Chinceschc conflict is een groote teleur
stelling voor de Amerikaansche regeering.
Niettemin wordt door liet Amerikaansche
Staatsdepartcment verzekerd dat er van
eenigc Spanning tusschen Tokio cn Was
hington geen sprake is.
I11 parlementaire kringen is reeds sterk
verzet merkbaar tegen de Volkcnbondsge-
zinde politiek der regecring.
De algeracene aandacht is dan ook ge
trokken door een rede van den republikeiu-
schen afgevaardigde Hamilton Fish, die
Stimson onverbloemd heeft verweten, dat
hij een stumperige buitenlandsche politiek
voert, en Amerika voor het oog der wereld
belachelijk maakt. Ook in regeeringskrin-
gen zou men meer en meer tot de opvat
ting zijn gekomen dat het beter is een Vol
kenbonds-actie tc vermijden en te trachten
directe overeenstemming tusschen Tokio
en Nanking te bevorderen.
DEFICIT VAN HALF MILLIARD DOLLAR.
N'j w-York, 15 Oct. (V.D.) Volgens een
mededceling van het departement van Fi
nanciën, bedroeg het deficit op de begroo
ting per 1 Juli j.l. 502.106.600 dollar.
Matuschka de eenige
dader
We en en, li Oct. (V.D.) I11 den afgcloo-
pen nacht zijn de ambtenaar van de Ber-
lijnsclie recherche Gennat cn de commissa
ris van politii Berndorff te Weencn aange
komen om persoonlijk deel te nemen aan
het onderzoek van de verklaringen van den
vermoedelijken dader van den spoorweg
aanslag bij Bia Torbagy, Matuschka. Zij na
men den verdachte toen slechts een kort
verhoor af, doch hedenmorgen kon een uit
voerig verhoor in aanwezigheid der Duit
sche ambtenaren plaats vinden. Deze inte
resseerden zich voornamelijk voor dc vraag
of Matuschka betrokken was bij den spoor-
wegaanölag bij Jiiterbo'g. Morgen zullen de
Duitsche ambtenaren zich naar Boedapest
begeven om het onderzoek voert tc zetten.
Matuschka de eeniga dader.
W ccnc n, 14 Oct. (Algemeen Handels
blad) De Wccnsche politie heeft uitgemaakt
dat Matuschka de eenige dad 21* is en geen
medeplichtigen heeft. De brieven, gevonden
bij Jüterbog cn bij Bia Torbagy zijn iden
tiek met Matuschka's handschrift.
De naar Wecnen gekomen vertegenwoor
digers der Duitsche spoorwegen verklaren
dat het voor deze spoorwegen onverschillig
is waar Matuschka terechtstaat; de hoofd
zaak is dat de verschrikkelijke daad ge
wroken wordt.
De Hongaarsche autoriteiten eischcn on
voorwaardelijke uitlevering, zoodat Ma
tuschka hoogst waarschijnlijk naar Hon
garije gestuurd zal worden waar een wisêtï
doodstraf wacht.
Het motief voor zijn daden was geenszins
roofzucht doch abnormale aanleg.
Gedurende dc bespreking van de Ween-
sche politie met de Berlijnsche rechercheurs
dook h *t vermoeden op dat Matuschka even
eens schuldig was aan den aanslag op den
sneltrein AmsterdamKeulen eenigen tijd
geleden, daar Matuschka ook toen uitstedig
was. De Berlijnsche „Kriminalr.it" Gennat
kwft thans aan de Duitsche politic van
Weenen uit verzocht onmiddellijk een on
derzoek in te 6tcllcn.
DE VIERDE DAG VAN HET
CALMETTE-PROCES.
De voorgeschiedenis van het
preparaat.
Lübock, 15 Oct. (V.D.) Dc vierde dag
van het Calmette-proces te Lübeck begon
met een uiteenzetting van de voorgeschie
denis van dc invoering der Calmette-prc-
paraten in Lübeck. Dr. Altstacdt deed me-
dedcelingcn van de proefnemingen, dio
door Duitsche en buitenlandsche geleerden
met de B C.G.-preparaten op menschcn en
dieren waren gedaan. Bij de proefnemin
gen van de professoren Wagner cn Lange
11 1929 had men pasgeboren zuigelingen
slechts driemaal een tiende gram gegeven,
terwijl men een aapje een gram cn lamme
ren driemaal een gram had toegediend.
Ook bij proefnemingen op volwassen had
men goede resultaten bereikt. Dr. Altstaedt
herinnerde verder aan de experimenten
van dr. Bussmann in den Ei fel. Van de 203
kinderen, die hij met D.C.B.-prcparaten had
gevoed was 6lechts een kind gestorven aan
hersen-tubcrculose. Op grond van vergelij-
gende getallen over de zuigelingensterfte te
Lübeck en te Berlijn had dr. Altstaedt zich
gerechtigd geacht de Calmctte-bohandeling
ook in Lübeck in te voeren, aangezien de
statistiek bewezen had dat dc sterfte to
Lübeck grootcr was dan die tc Berlijn.
DE ATHOLIEKE KERKEN IN SPANJE.
Sterke bezuiniging op de be
grooting.
Madrid, 15 Oct. (V.D.) D3 Ministerraad
heeft Donderdag besloten do traclementen
der bisschoppen met 50 tc verlagen cn
direct 9 millioen peseta'6, welke op d-3 be
grooting voor cere-dien6t waren geplaatst
ten behoeve van de katholieke kerk, te
schrappen.
Dc regiering bepaalde voorts dat kerk
gebouwen en ordcscholen in beslag moeten
worden genomen ingeval zij het ouderwijs
zullen staken. De orden zullen dit onder
richt moeten voortzetten tot de wet, waar
bij hun het onderwijs wordt verboden, in
kracht getreden is. De burgerscholen kun
nen voorloopig bij een sluiting der orde-
scholen het groote aantal kinderen niet
huisvesten.
ONDERHOUD VAN DINGELDEY MET
HINDENBURG GEWEIGERD?
B e r 1 ij n, 14 Oct. (V. D.) Naar dc Vor-
wacrts verneemt zou dc leider der Duitsche
Volkspartij, rijksdagafgevaardigde Dingel
dey, een onderhoud met den rijkspresident
nebben verzocht Rijkspresident von Hin
denburg zou hierop dr. Dingeldey hebben
doen mcdedeelcn, dat hij in den huidigen
toestand geen partijleider kon ontvangen.
BINNENLAND.
Zitting van de Tweedo Kamer.
(Tweede Blad, pag. 1).
Het Kamerlid Hermans over de econo
mische crisis.
(Tweedo Blad, pag. 1).
De Eerste Kamer neemt het wetsvoorstcl-
v. d. Bergh (geldschieterswct) aan.
(Tweede Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
Gemeente-avond van de Vrijzinnig Her-
vormden.
(Eerste Blad, pag. 2).
Ds. Beversluis spreekt voor de spiritisti
sche vereeniging „Harmonia."
(Eerste Blad, pag. 3.
Dans- en muziekavond van 't Nut
(Eerste Blad, pag. 3.
Openbare zitting van het Kantongerecht.
(Eerste Blad, pag. 2).
Hoogste Barometerstand:
775.S Shields en München.
Laagste Barometerstand:
739.5 te Vardö.
Verwachting:
Zwakke tot matige N. O.
tot Z. O. wind licht tot half
of zwaar bewolkt, waar
schijnlijk droog weer. Kouder
des nachts, overdag iets war
mer.
Medegedeeld door het K N.M.I.
Hoewel do barometer over Engeland,
Frankrijk cn West-Duitschland iets is ge
daald nam het hoog-drukgebied toch nog
in omvang toe.
Het strekt zich thans behalve over bo
vengenoemde landen, ook over Zuid-Skan-
dinavié cn Oosl-Duitschland uit.
In dit gebied waaien meest zwakke ver
anderlijke winden, behalve in Frankrijk,
waar matige tot krachtige Oostelijke win
den hecrschen. Dc nacht was over het
grootste gedeelte helder, zoodat do ochtend-
temperaturen meest laag zijn. Slechts ia
Noord-Skandinavië is het weer regenachtig.
De drukverdeeüng geeft aanleiding om af
nemende bewolking to verwachten, tenge
volge waarvan de nacht kouder zal zijn,
terwijl do temperatuur overdag iets zal
st- /.gen.
Langestraat 49-51 Tel. 190
Vervaardigen van
LAMPEKAPPEN
Groote keuze
SCHEMERBOEKEN
KOOPT UW
bij het
UTREGHTSCHESTRAAT 15.
Vraagt daar advies over het verbruik.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Ook voor piano's het koedkoopste
adres.
Voor het Soesterkwartier kun
nen abonnementen, adreswijzigin
gen en advertenties opgegeven
worden aan ons Bijkantoor:
IERLAND EN DE WET OP DE
VEILIGHEID.
Dublin. 15 Oct. (V.D.) Hot Iersche par-'
lemcnt, heeft gister de wït op de veiligheid
van den Staat aangenomen met 62 tegen
Gi stemmen. -
