AHED5F00KTSCH DAGBLAD NEDERLAND EN DE ECONOMISCHE CRISIS WIJ ETALEEREN MIDDAGJAPONNEN Vrijdag 16 October 1931 .DE EEMLANDER" 30e Jaarang No. 94 WAT HET KAMERLID HERMANS ERVAN DENKT Voor verdere uitvoering der Zuiderzeewerken N.V. COMPAGNIE LYONNA1SE UIT DE STAATSCOURANT VOORGEZET DEBAT OVER DE GELDSCHIETERSWET Het wetsvoorstel v.d. Bergh aangenomen MAISGN DE JAGER H. v. d. PAVERT UITKEERING AAN MOBILI SATIESLACHTOFFERS Feuilleton Het Kostbare Meesterstukje Zijn opinie over loonsverlaging, rationalisatie en werkven schaffing Een verslaggever van liet Persbureau Vaz Pias heeft een onderhoud gehad met liet Katholiek.* lid van de Tweede Kamer der Staten-Gcneraal, de heer H. G. M. Hermans, naar wiens oordeel en inzicht hij geïnfor meerd heeft met betrekking tot de ernstigo moeilijkheden, waarmede ook ons land, vooral ook op het gebied van het bedrijfs leven, te kampen heeft als gevolg van do .wereldcrisis. Do lieer Hermans gaf daarbij als zijn mecning te kennen, dat de crisisgevolgen niet geheel en al te keeren zijn; het streven van alic instanties, welke zich met dit vraagstuk hebben bezig tc houden, dient er z. i. dun ook op gericht tc zijn, die gevolgen te beperken en te verzachten. In dit verband komt, aldus de heer Her mans, als allervoornaamste middel in aan merking de kwestie van liet werkverbod, vervolgens die der werkverruiming en dan de andere middelen, als werkverschaffing, welke altijd min of meer kunstmatig zal zijn, cn wcrkloozcnvcrzekering en -onder stcuning. Deze laatste mogen echter alleen .voor leniging van nood worden aangewend. Het middel van werkbehoud acht ik hel voornaamste cn dat is begrijpelijk wanneer men ziel, dat dc fabrieken leegstroomen. Te dezen opzichte zijn cr in dezen tijd twee gevaarlijke uitersten: ten eerste het stelselmatig optrekken van hoogc tarief muren, en ten tweede de toestand, waarin wij op het oogenblik leven. Als middel van bescherming, dat des noods ook in ons land toegepast zou kun non worden en wel voor producten, die hier in voldoende mate worden gefabriceerd, noefri ik dat van contingenteering. Hoe is, zoo werd daarop gevraagd, uw standpunt ten aanzien van een doorvoering van loonsverlaging, cn wel door overleg te plegen met alle instanties, die daarbij bc trokken zijn, dc vakvereenigingen, de over heden van Rijk, provincie cn gemeente, en dc werkgevers? Loondaling, aldus de lieer Hermans, wordt inderdaad genoemd als een der mid delen in zake werkbehoud. Algemeen wordt gezegd, dat de loonen tc hoog zijn, waar door het niet mogelijk is de concurrentie met dc omliggende landen vol te houden Men zegt, dat het prijsgeven van den gou den standaard in Engeland cn de daling van liet pond sterling de beteekenis heeft, dat Engeland een loondaling heeft van ten minste twintig procent. Dit zou cr dus op neerkomen dat, als we met Engeland wil len concurreren, men ook liicr de loonen met twintig procent zou moeten verla genMaar dan komt onmiddellijk do vraag naar voren; wat is dan het einde? Ik kan mij voorstellen, dat dit alles dc ar beiders huiverig maakt. Wat andere kwesties betreft, die bij maat regelen inzake werkbehoud naar voren ko men, noem ik als een der belangrijkste die van dumping. Doch in het algemeen zou ik dit willen zeggen: men stelt dc gansche zaak- verkeerd, als men tegenover elkander plaatst vrijhandel en protectie. Naar mijn oordeel moet dit zijn vrije handel cn ge regelde handel. Ik sta te dien aanzien op het standpunt, dat cr regeling en ordening rnojt komen cn geen ongebondenheid, die tot bandeloosheid ontaard. In dit verband zou ik ook iels willen zeg gen over rationalisatie. Rationalisatie is een goed ding, rnaar het mag gek klin ken zij moet rationeel zijn! Als men bijvoorbeeld ziet hoe bij het graven van kanalen cn liet aanleggen van wegen zoo weinig mogelijk mcnschen en zoo veel mo gelijk dure werktuigen worden aangewend, als dus arbeiders aan den kant 6taan, die werkloos zijn cn uitkeering moeten ont vangen, wordt op deze wijzi het werk duur! Bij onze Spoorwegen, op kantoren cn bij de Posterijen gaat men vóórt met rationalisatie en naarmate men in deze richting meer succes heeft, groeit dc werkloosheid cn moet er meer ondersteuning worden uitgekeerd. Als men dit mcdcrckent, zou spoedig blij ken, dat deze rationalisatie geen voordcel is in dc huidige tijden. Hierna de kwestie van werkverruiming ter sprake brengend, verklaarde de heer Hermans zich desgevraagd onmiddellijk be reid, zijn oordeel mede tc deelen ten aan zien van het vraagstuk van de droogleg ging der Zuiderzee. Men moet m i. dit vraagstuk zóó zien, zeide de lieer Hermans, dat een nieuwe provincie wordt geschapen, met alles, wat daaraan voor hit gelieele economische leven verbonden is. Vergelijking van landprijzen en grondprijzen lijkt mij te simplistisch. Men zal toch zeker dc provincies Zeeland en Noord-Brabant, die hoofdzakelijk van landbouw leven, wat haar waarde betreft, niet willen schatten naar het aantal hec taren grond en de waarde daarvan, doch naar dc economische beteekenis voor de gelieele bevolking. In dit licht dient ook dc Zuiderzce-provincii te worden bezien. Ik ben dan ook voorstander van verdere uitvoering der Zuiderzeewerken. Tientallen milliocnen zijn thans reeds voor dc Zuider zeewerken uitgegeven; ophouden zou dan ook dwaasheid zijn. De nadeelen voor de visschersbevolking had men moeten over wegen, toen de kwestie van de drooglegging aan de orde kwam, thans is het daarvoor te laat. Als tweede object van werkverruiming noemde de ondervraagde den woningbouw in bepaalde streken van ons land. In zake de werkverschaffing huldigde de heer Hermans de opvatting, dat van ge meentewege de werkverschaffing, m?t steun van het Rijk, veel krachtiger ter hand moet worden genomen,'omdat het niet mogeiijk zal zijn, de centrale werkverschaffingen op dien voet uit te breiden; dus: dat de werk verschaffing zich meer plaatselijk zal moe ten ontwikkelen, indien de werkloosheid voortschrijdt. Zoudt u uw standpunt ten aanzien van algemecne loondaling nog nader willen pre ciseeren? Ik kan U daarop antwoorden, dal, naarmate onze producten in het buitcn'and worden geweerd, het afzetgebied in andere landen dus wordt beperkt, de beteekenis van de binncnlandschc markt stijgt, waar door landbouw en industrie dus meer op deze markt zijn aangewezen. In dit geval zou het verkeerd zijn, de koopkracht van het volk te verzwakken. Uit de cijfers van UTRECHTSCHEWEG 10 TEL. 179 AMERSFOORT ip? liet Centraal Bureau voor Statistiek blijkt, dat de uitvoer aanmerkelijk is teruggeloo- pen en dat de binncnlandschc markt van veel meer beteekenis is geworden voor ver schillende industrieën. Als algemeen m:d- cril orn den «•conomisclu.ui toestand te ver beteren geloof ik niet, dat loondaling wan- schelijk is; het zou verdere verstoring bren gen van het evenwicht tusschcn productie en consumptie. Wij zouden nog gaarne apart een onkel financieel vraagstuk willen aanroeren. Hoe is uw mecning over de Rljksbegrooting? Naar mijn meening aldus dc h2or Hermans zal de Regeering met een nieu we begrooting moeten komen. Dc val van het pond sterling heeft zoodanige gevolgen gehad, tsrwijl daaruit nog andere gevolgen kunnen voortvloeien, dat ramingen, welke lang tc voren gemaakt zijn, niet meer kun nen slaan op den huidigen toestand. Als blijken zal cn ik ben daarvan zeker dat die toestand slechter zal zijn dan i6 voorgesteld, zullen andere maatregelen ge nomen moeten worden om te komen tot een sluitend budget. Ik zou in dit verband twee middelen kunnen aangeven: ten eerste de invoering van 2en conjunctuurbelasting, te heffen van diegenen, die juist door de hui dige toestanden hun inkomen hebben zien stijgen, en ten tweede, de invoering van een weeldebelasting. Een zoodanig ontwerp ligt nog altijd bij dc Kamer; in de milliocnen- nota wordt er echter niet van gerept. Ten slotte nog een opmerking over de positie van onzen gulden. Men dient goed tc bedenken, dat de .vaar de van de munt de uitdrukking is van den zakelijken rijkdom van het land. In Enge land is duidelijk gebreken, dat de waarde van het pond een fictie is geweest. Ik acht het jui6t gezien, dat hier te lande al hit mogelijke wordt gedaan om de waarde van den gulden te behouden. Komt er een in zinking, dan krijgt men, zooals minister Dc Geer heeft gezegd, loondaling met een blinddoek. Vooral de allerarmsten Zouden daardoor worden getroffen. Benoemd tot plaatsvervangend griffier van den Raad van Beroep (O.) te Amster dam Mr. M. Bosboom, advocaat en procu reur te Amsterdam. Bij K. B. is aan den kapitein ter zee M H. van Duim vergunning verleend tot hei aannemen der Dancbrogsordc (commandeur 2e klasse) hem geschonken door Zijne Majes teit den Koning van Denemarken. DE NIEUWE BOERHAAVE. 's-Gravenliage, 13 Oct. Naar wij ver nemen, komen op de lijsten der door cura toren in het faillissement van de Verzeke ringmaatschappij „De Nieuwe Boerhaave" voorloopig erkende cn betwiste vorderingen 1457 schuldcischers voor Het bedrag der preferente schulden be draagt 19GÓ.02, dat der concurrente schul den 163 701.88. De verificatievergadering heeft, zooals bekend, op Zaterdag 2-1 October te \s-Gra- venhago plaats. DOODELIJKE AANRIJDING. Te Amsterdam. Amsterdam, 15 Oct. Hedenavond om streeks kwart over zes is op den Klaprozen- weg, aan den overkant van het IJ, een on geveer 38-jarige vrouw, die daar aclilïr een handkar liep, van achteren aangereden door een luxe-auto en vrijwel op slag ge dood. De chauffeur, een reiziger uit Tuin dorp Oostzaan, verklaarde de handkar cn dc persoon, die deze voortduwde, niet te hebben opgemerkt. Dc kar bleek niet ver licht tc zijn en droeg 'eveneens geen re flector. Het lijk van de vrouw is door den G.G. cn G.D. naar het Binnengasthuis ver voerd. EEN LANDGOED VOOR DE LOGE. Dc Dreef, een landgoed gelegen tusschen Wapenveld en lieerde, is, naar de „N.R.Ct." meldt, voor een speciaal doel door de Groot-Logo Nederland dor Orde van Vrij metselaars aangekocht. HET LANDGOED DE HOEK. Naar men aan dc N. R. Ct. meldt, worden cr pogingen in het werk gesteld om op de boomen van het fraaie landgoed de Hoek te Diepenveen, dat, naar men weet, voor een gedeelte, als object voor werkverschaffing zal dienen, alsnog ccn kapverbod te leggen. EERSTE KAMER OVERREDEN EN GEDOOD. Rotterdam, 14 Oct. Vanavond is het driejarig zoontje van de familie Kaut uit de Rooscveldstraat alhier, dat met eenige meisjes op den Schicdamschcwcg wandelde, plotseling weggeloopcn en de straat over gestoken. Met kind werd door een voorbij gaande vrachtauto gegrepen cn tegen den grond gesmakt. Door den gemeentelijken ge neeskundigen dienst werd het kind naar het ziekenhuis aan den Coolsingel overge bracht, waar het bij aankomst bleek te zijn overleden. UITGIFTE VAN ZUIDERZEEGRONDEN. Betreffende bekendmaking van het ad vies van den Wieringermeerpolder cn de uitgifte der Zuidcrzeegrondcn had de heer van der Waerden den minister gevraagd: Is de minister bereid het auvies van den Zuiderzeeraad, inzake het beheer van den Wieringcrmeerpo-der en de uitgifte der Zuiderzeegrondcn (waarvan melding wordt gemaakt in de Memorie van Toelichting bij dc begrooting 1932 -an het Zuiderzeefonds), bekend te maken, opdnt de Siatcn-Gcne- raai zullen kunnen beoordeelen welke voor gestelde regelingen worden afgewezen? Minister Reymer ant\voord( hierop: Het is niet gebruikelijk ambtelijke rap porten aan de Staton-Generaal over to leg den en gemeend wordt, dat geen aanlei ding Destnat om voor het >n de vraag be doelde advies von den Zuiderze^raad van dezen r:gcl af te wijken. Intusschcn ligt het in het voornemen bij de behandeling van de ontwerp begroot in? van het Zuiderzeefonds voor 1932, waarbij deze aangelegenheid vanzelf ter sprake Komt, aan de hand van het in de Memorie van Toelichting op bladz. 5 en 6 medege deelde. nadere inlichtingen tc verstrekken DOODSLAG GEPLEEGD OP ZIJN STIEF VADER. Drama aan de Weteringschans Amsterdam 15 Ozt. Het gerechtshof behandelde heden in hooger beroep het dra ma dat zich op 3 Oct. van het vorig jaar in ccn pension aan de Weteringschans afspeel de tusschen een 25-j. chauffeur cn diens stiefvader. Tc dier zake had de 25-jarige chauffeur H. N. N. zich to verantwoorden, verdacht van moord subs, doodslag, subs, zware mishandeling meer subsidiair een voudigc mishandeling. De procureur-gene raal cischte ;n hooger beroep tegen den chauffeur N. die terecht stond wegens doodslag, gepleegd op zijn stiefvader, beves tiging van het rechtbankvonnis, waarbij ver dachte werd vcroordceid tot 5 jaar gevange nisstraf, doch de procureur cischte dit met aftrek van de gcheelc preventieve hechtenis. De heer Blomjous vraagt een interpellatie aan in verband met de crisis Als nieuw lid is gister geïnstalleerd do heer M. Visser (R.K.) uit Leeuwarden, ge kozen in de vacature wijlen den heer Hen- drix. Dc heer Blomjous vroeg en verkreeg verlof, om de regeering te intcrpelleercn over den algemeenen economischen toe stand in verband met met de wcreldcrisis- cn over maatregelen, in het belang van dc welvaart te nemen. Deze interpellatie zal 21 Oct. a.s. worden gehouden. Hierna werd voortgezet de behandeling van het gcld- schietersontwcrp van den heer v. d. Bergh. Dc heer Men de ls hoopt, dat het ont werp spoedig in het Staatsblad zal komen. Hij wijst op tal van voordeden. De lieer V an Sasse van Ys se 11 juicht het ontwerp toe, daar het den woeker be oogt te bestrijden. De heer Van den Bergh, zijn voorstel verdedigend, dankt voor de ondervonden medewerking. Het initiatief tot positieve woekerbestrijding is naast de negateieve maatregelen van het ontwerp reeds geno men. Het ontwerp wordt daarna z. h. st. aan- genomen. De heer Van den Bergh werd van ver schillende zijde geluk gewcnscht. De zitting werd hierna gesloten. LUNCHROOM LANGESTRAAT 56. TEL. 115 Voor de a.s. Kermisdagen den geheelen dag VERSCHE WAFELEN. Prima Room- en Vruchten borstplaat. Eigen fabrikaat. jBehandeling der amen dementen Dc Tweede Kamer heeft heden voortge zet het debat over het wetsontwerp betref fende een uitkeering aan mobilisatie slacht offers. Uitvoerig werden besproken de amendementen van de hecren Ter Laan, Schaepman, Tilanus en van Dijk. Minister Deckers w enscht de beer Schaepman tegemoet te treden door te ver klaren dat hij in den algemeenen maatre gel van bestuur een imperatieve bepaling betreffende de uitkeering 7al opnemori. De amendementen Tilanus en van Dijk (het aannemelijk maken dat de invaliditeit het g'evolg is van dc mobi'isatiedienst) zul len, naar de minister meen:, tot moeilijkhe den Jciden, omdat destijds de keuring geba seerd was op dc oude pensioenwet. De aan meldingstermijn kan, zooals de heer Ter Laan wil, niet vervallen. Dit zou op grootc schaal mobili6aticslachtoff:rs kweeken. Ook tegen verruiming van de termijn bestaan dergelijke bezwaren. SLACHTOFFERS DER CRISIS. Naar wij vernemen is H. K. H. de Prinses in overleg met H. M. de Koningin voorne mens het initiatief te nemen tot samenstel ling van een Nationaal Comité ter leniging van den nood der slachtoffers van de tegen woordige crisis, voorzoover daarin niet op andere wijze kan worden voorzien. Een helder hoofd, een rein gemoed, brengt licht. DE GENESTET. Uit het Engelsch door Mej. C. M. G. de YV De eenvoudige jongen bloosde tot aan de wortels van zijn haren, dik krullend bruin baar, achterover gekamd boven ccn hoou voorhoofd, zoo flatteus mogelijk. En toen. met een zeldzame tegenwoordigheid van geest om zijn verwarring niet te loonen. wees hij haar den weg naar boven, twee trappen op, dezelfde trap, die naar Julie's zolderkamertje leidde. Daar vlak naast, met een dun bescholjo cr tusschen, was een soort verlengstuk van haar eigen hok je, een vrij groote cn heel lichte kamer, door den bewoner met den mooicn naam van atelier bestempeld. In den verst ver wijderden hoek, alsof die er niet bij behoor de, stond een bed, een waschtafel en een latafel. Dc baas heeft dit alles aan mij afge staan ter wille van het licht, zei de jonge man met opgewekte stem, terwijl hij de deur openwierp. Ik heb veel licht noodig om te werken. Met het air van een groot schilder, die een aanzienlijke daine binnenleidt, liet hij haar voorgaan. Het oog van de vrouw nam alles in één oogopslag op. De witte muren baadden zich in do glorie van een herfstzonsondergang, de heldere lucht, de twee ezels met een paar verwaarloosde stukken gereedschap pen. stukken doek en lijsten, een doordrin gende reuk van terpentijn en een verrukte uitdrukking op het gezicht van den jongen man. Maar dit is werkelijk een atelier, zei Julie. Zij was bepaald onder den indruk. Ik heb cr eigenlijk nooit één gezien, maar het is juist wat men er in een boek van leest. O, neen, een atelier is een vertrek, waar schilderstukken geschilderd worden. Hier worden ze maar schoongemaakt en hersteld. Misschien komt er wel eens een tijd, dat u ze zelf schildert. Ja misschien; ik weet het niet. Hij zuchtte, hij was te verlegen orn te beken nen wat zijn droom was. Maar die tijd ligt nog lang in het verschiet. Dat weet u nog niet. Hij was al begonnen het te probeeren, maar tot nu toe was het een geheim voor iedereen. „Ars est cclare artem", zei hij. Wat meent u daarmee? Het leven is kort, de kunst is eeuwig. Dat is het motto van den ouden man, die mij die dingen leert schoonmaken en ver nieuwen. Hij zegt, dat die gedachte hem bij zijn werk steunt. Gaat u naar een schilder- of teeken- scliool? Zoo kan ik het eigenlijk niet noemen. Maar mijn leermeester wil mij zooveel mo gelijk laten leeren van dc praclijk van den handel, dat heb ik bij hem geleerd. En hoe meer ik over schilderstukken te weten kom, lioc beter het zal wezen voor den han del. De meester heeft zelf niet zoo heel veel verstand van schilderstukken, dat beweert hij ook niet. Hij'weet meer van meubelen, van de inrichting van een huis. Heb ik nu niet gezegd, dat u knap is? Julie kon niet nalaten een beetje trotsch te zijn op haar eigen ruimte van blik. Dat zou u niet zeggen, als u wist hoe weinig ik eigenlijk weet. De toon, waarop dc jonge man dit zei, was bepaald droevig. Want ik wou u even laten zien wat ik te Crowdon gekocht heb. Kijk daar staat het. Hij wees op het oude schilderstukje op een klein ezeltje. Het was nu uit dc lijst ge nomen cn leek Julie niet meer dan een kladschildcrijtjc, vuil cn oud en verwaar- losd. Ik zou niet weten hoe ik dat ding noe men moest. Neen! Ook zijn toon was diep teleurge steld. Neem dit vergrootglas eens. Hij over handigde haar een microscoop. Bekijk het nu eens heel, heel nauw keurig en houd het goed bij het licht. Zij bekeek het met de grootste aandacht, maar moest eindelijk erkennen, dat zij niets zag dan vuil. Ziet u dan geen water? Waar? Met zijn nagel wees hij op water. Neen, zei Julie op beslisten toon, ik zie geen enkele druppel water. En dat is heel jammer, want naar mijn opinie moest het eens goed afgcwasschen worden. Dit was een teleurstelling, maar hij hield er zich dapper onder. Ziet u geen boornen? Waar zijn de boomen? De jonge man wees de boomen aan met zijn vingert Ik zie geen enkel takje. Maar u ziet toch wel een wolk? Al weer moest zijn nagel dienst doen. Ik zie niets anders dan stof en vuil. zei de oprechte Juli. Ik zou denken, dat dit geen schilderstukje is. Maar u ziet toch een molen? Een molen? Geen taal of toeken van een molen. Wacht maar totdat het schoongemaakt is, zei Willem met het optimisme van het genie. Hij nam een mes en begon voorzich tig dc donkere oppervlakte weg te krab ben, waarvan hij het bovenste gedeelte van de verf al had verwijderd, die een onhan dig schilder cr boven op had gestreken. Julie schudde het hoofd. Er yas een op gewekte klank in de stem van den jongen man, maar om haar te overtuigen, was meer noodig. Zij geloofde, dat haar oogen even goed waren als die van ieder ander, maar zelfs met een microscoop cn Willem's vinger om haar te helpen, zag zij geen zweem van een wolk en geen spoor van water. En dan een boom!... en een mo len!... of die knappe jongen... want wer kelijk, hij was knap... had oen zintuig, dat gewone menschen niet hebben of of...! HOOFDSTUK V. Daar herinnerde het jonge meisje zich in eens, dat zij voor het avondeten moest zor gen. Willem vroeg heel bescheiden of hij hel pen mocht. Kunt U tafel dekken? Haar toon was zeer beleefd, maar Julie dacht toch wc! even, dat dit soms buiten de grenzen van Willem's kundigheden lag. O ja, juffrouw Julic, ik doe het bijna iederen dag. Het hoort tot mijn werkzaam heden. Welnu, ik ben natuurlijk heel blij dat u helpen kunt. De toon, waarop zij dit zei, was heel vriendelijk. Maar ik dacht dat u verlangen zou weer naar uw windmolen to zoeken? Ja, dat is eigenlijk wel zoo. Dit was nu juist niet zoo heel hoffelijk, maar zijn oprechtheid maakte alles goed. Dat dacht ik wel, zei Julie met een flauw glimlachje. Ze zou het wel aardig ge vonden hebben geholpen tc worden door dezen bekwamen jongen man, maar ze was heel practisch van aard cn begreep dus da; tijd goud waard was voor den jongen. Ik denk dat het u heel wat tijd zal kosten naar dien windmolen te zoeken, zei ze. Ze deed haar best niet sarcastisch te wezen, maar de zaak ernstig op te nemen. Van dien molen ben ik nog niet zoo heel zeker, maar dat er water en boomen op te vinden zijn, dat weet ik secuur. Maar het kan misschien nog een tijdje dur^n voor ik ze gevonden heb Willem nam een lapje op. Maar we zullen zien Hij bevochtigde het lapjo met een oplos sing van een soort olie en mineraalwater en begon daarmee over het schilderstukje te wrijven. Ik hoop, dat het ons zal gelukken, zei Julie op twijfclachtigen toon. En ze ging naar beneden met iels ongeloovigs op haar gezicht, dat zij niet in staat was te verber* gen. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1931 | | pagina 5